Uunga siunnersuut: Suliniutini angisuuni iliuliortiternernik sanaartornernillu suliassat pillugit Inatsisartut inatsisaat nr. xx, xx.

Transcription

1 3. december 2012 UKA Uunga siunnersuut: Suliniutini angisuuni iliuliortiternernik sanaartornernillu suliassat pillugit Inatsisartut inatsisaat nr. xx, xx. xx 20l2-imeersoq (Inuussutissarsiornermut Aatsitassanullu Naalakkersuisoq) pillugu Inuussutissarsiornermut Ataatsimiititaliap ISUMALIUTISSIISSUTAA siunnersuutip aappassaaneerneqarneranut saqqummiunneqartoq Inuussutissarsiornermut Ataatsimiititaliap suliarinninnerani ilaasortaapput: Inatsisartunut ilaasortaq Naaja Nathanielsen, Inuit Ataqatigiit, siulittaasoq Inatsisartunut ilaasortaq Andreas Uldum, Demokraterne, siulittaasup tullia Inatsisartunut ilaasortaq Kim Kielsen, Siumut Inatsisartunut ilaasortaq Akitsinnguaq Olsen, Siumut Inatsisartunut ilaasortaq Knud Fleischer, Kattusseqatigiit Partiiat Inatsisartunut ilaasortaq Aqqaluaq B. Egede, Inuit Ataqatigiit Inatsisartunut ilaasortaq Karl Lyberth, Siumut UKA2012-imi siullermeerinninnerup kingorna ataatsimiititaliap siunnersuut misissuataarsimavaa matumuunalu isumaliutini naliliininilu Inatsisartut suliarinninnissaannut saqqummiullugit. 1. Siunnersuutip imarisai siunertaalu Inatsisissatut siunnersuutip siunertaraa ingerlatseqatigiiffiup suliniummik annertoorsuarmik aqutsinerminut atatillugu qanoq periuseqarnissaata inatsisitigut killilerneqarnissaa. Suliniummut ingerlatseqatigiiffiup sanaartornermut isumaqatigiissutissanik neqerooruteqartitsisarnissaa sanaartornermullu isumaqatigiissutinik tunniussisarnissaa inatsimmi taamatuttaaq malittarisassiuunneqarput. Tamatuma saniatigut sulisut avataaneersut suliniutini annertoorsuarni sanaartornerup piviusunngortinneqarnissaanut pisariaqartussatut naatsorsuutigineqartunut sulinikkut isumaqatigiissutitigullu atugassarititaasussat inatsimmi aamma malittarisassiuunneqarput. Taamatuttaaq aatsitassarsiornermi suliniut suliniutitut annertoorsuartut inatsimmut qanoq innikkut ilaasutut isigineqassanersoq inatsimmi aalaj angersarneq arp o q. UKA J.nr. O 1.2S.01112UKA-LABU

2 3. december 2012 UKA Inuussutissarsiornermut Ataatsimiititaliap maluginiarpaa Naalakkersuisut inatsisissatut siunnersuutip matuma aappassaaneerneqarnissaanut allannguutissatut siunnersuummik saqqummiussaqartut, siunnersuutip kalaallisoortata oqaasertaliornera tamakkerlugu iluarsiissutaannaasumik. Inuussutissarsiornermut Ataatsimiititaliaq isumaqarpoq tamanna assut ajuusaanartoq, siunissamilu taamatut pisoqaqqinnginnissaa qanoq iliorluni pinngitsoortinneqarsinnaanersoq Naa-lakkersuisunut isumaliutigeqqullugu. Ataatsimiititaliap as sut ajuusaanartuusoraa ataatsimiititaliap naatsorsuutigilluinnarmagu atortussat Inatsisartunut suliarisassanngortinneqartut kalaallisut qallunaatullu pitsaassusissamikkut qularnaarneqarsimanissaat imaasalu assigiinnissaat. 2. Siunnersuutip Inatsisartuni siullermeerneqarnera Siunnersuutip siullermeerneqarnerani siunersuut pillugu partiinit eqqarsaasersuutigineqartut isummersuutillu assigiinngitsorpassuit saqqummiunneqarput. Siunnersuutip inuiaqatigiinnut kalaallinut siunissami annertuumik sunniuteqartussaanera naatsorsuutigisariaqarmat ataatsimiititaliap partiit oqaaseqartuisa oqaaseqaataat isumaliutissiissumminut ilanngussatut ilaa-tippai suliassami matumani partiit naalakkersuinikkut qanoq inissisimanersut kikkunnit tamanit erseqqissumik takuneqarsinnaaniassammata. Partiilli oqaaseqartuisa oqaaseqaataasigut takuneqarsinnaavoq Demokraatit Atassutillu nangaassuteqaratik siunnersuut ilalersinnaagaat. Inuit Ataqatigiit siunnersuummik tapersersuinertik ersersippaat, pingaaruteqartorujussuartulli isumaqarfigalugu Naalakkersuisut suliniummik annertoorsuarmik pilersitsisinnaanerup ammaanneqarsinnaaneranut atatillugu suliniutinik erseqqissunik aallartitsisariaqartut sulisut suliffeqarfiillu nunatsinneersut sapinngisamik annerpaamik peqataatinneqarnissaat qularnaarniarlugu. Inatsisissatut siunnersuutip siullermeerneqarnerani Siumup kaammattuutigaa siunnersuut UP A20 13-imi aappassaaneerneqartariaqaraluartoq, aalajangiisussat siunnersuutip isumaliutiginissaanut piffissaqarluartinniarlugit. Siumup taamaalilluni siunnersuutigaa Naa-lakkersuisut aappassaaneerinninnissap tungaanut innuttaasunik ataatsimiisitsisassasut aalaja-ngiiniarnermi innuttaasut peqataatinneqarniassammata. Kattusseqatigiit Partiiata siunnersuut ataatsimiititaliami suliarineqartussatut innersuuppaa siunnersuummullu tapersersuinini oqaatigalugu. 3. Tusarniaatitsinermi akissutigineqartut Siunnersuut piffissami 21. august september 2012 Namminersorlutik Oqartussat nittartagaani tusarniaatitsinermi saqqummersitsiviatigut allagarsiunneqarpoq. Siunnersuut tusarniaaffigisanut makkununnga toqqaannartumik nassiunneqarpoq: Naalakkersuisut siulittaasuata Naalakkersuisoqarfia, Aningaasaqarnermut Naalakkersuisoqarfik, Aatsitassarsiornermut Pisortaqarfik, Nunamut namminermut, Pinngortitamut A vatangiisinullu Naalakkersuisoqarfik, Peqqissutsimut Naalakkersuisoqarfik, UKA2012/110 lnr l/12uka-labu

3 3. december 2012 UKA2012/110 Sulisitsisut, NUSUKA, S.I.K., KANUKOKA, Nunaoil AIS, Nuna Minerals AIS, Transparancy Greenland, Nunatsinni Advokatit, InuPlan, Rambøll Grønland, Suliassaqartitsinermut ministeriaqarfik, Sullivinnik N akkutilliisoqarfik, Inatsisinik atortitsinermut ministeriaqarfik, Udlændingelov kontoret Nunanut Allamiunut Inatsiseqartitsinermut Allaffik, lee Greenland, Kalaallit Nunaanni Naalagaaffiup Sinniisoqarfia, GOIA, London Mining AIS, Greenland Minerals & Energy Tusarniaatitsinermi akissutit makkunannga tiguneqarput: Aningaasaqarnermut Naalakkersuisoqarfik, Ineqarnermut, Attaveqarnermut Angallannermullu Naalakkersuisoqarfik, Aatsitassarsiornermut Pisortaqarfik, Peqqissutsimut Naalakkersuisoqarfik, Sulisitsisut, S.I.K., KANUKOKA, Kommuneqarfik Sermersooq, lee Greenland, IMAK, Transparancy Greenland, Nunatsinni Advokatit, Sullivinnik Nakkutilliisoqarfik, Inatsisinik atortitsinermut minis-teriaqarfik/suliassaqartitsinermut ministeriaqarfik. 3.1 Tusarniaavigineqartut oqaaseqaataat Ataatsimiititaliap oqaatigisariaqarpaa inatsisissatut siunnersuummik tapersersuineq tusarniaavigineqartunit assigiinngimmat. Inuussutissarsiornermut Ataatsimiititaliap inatsisissatut siunnersuummi matumani pineqartut eqqarsaatigalugit susassaqartut qitiusut tusarniaarnermi akissutaasa ilaat naatsumik eqikkaavigissavai. Oqaatigisariaqarpoq minnerunngitsumik Sulisitsisut Peqatigiiffiat SIK-lu inatsisissatut siunnersuutip taamatut isikkoqarluni piviusunngortinneqarnissaa eqqarsarnartoqartimmassuk. Sulisitsisut ilumut suliffeqarfiit nunatsinneersut suliniutinut annertoorsuarnut aggersunut pilersuisutut peqataatinneqassanersut assut nalornissutigaat, tamatumunngalu atatillugu inatsisissatut siunnersuut naammanngilluinnartutut isigalugu. Naalakkersuisut siunnersuummut nalinginnaasumik nassuiaatini Sulisitsisut ernummateqarnerat isiginiarlugu ima oqaaseqarput: "Kalaallit Nunaanni suliniutit angisuut ingerlanneqarnissaanni inuiaqatigiinnut kalaallinut iluaqutissanik periarjissiinissaq qulakkeerniarlugu siunnersuutip siunertaraa. Suliniutit akuerineqarneranni akuersissutinillu tunniussinerni suliniutit inuiaqatigiinnut iluaqutaasumik piujuartitsinissaat, kalaallillu sulijfeqarjiu-taasa qanoq ilisukkut tulluartumik peqataatinneqarsinnaanerat nalilersorneqartassapput. Malugeqquneqassaaq suliniutit namminersortut aningaasalersortussaammatigit, Kalaallit Nunaat nunanik allanik unammilleqateqarluni nunat allamiunik aningaasaliissuteqartitsiniassalluni, tamanna suliniutit tamakku piviusunngorinnissaannut tunngaviulluinnarmat. " (Inatsisissatut siunner-suummut nalinginnaasumik nassuiaatit qupp. 41). SIK-p tusarniaanermut akissuteqarnermini ilaatigut makku oqaatigai: UKA20 12/11 O lnr.01.2s.01/12uka-labu

4 3. december 2012 UKA2012/110 "SIK nalinginnarmik is iginn illun i lo-mi aalajangersakkat pillugit oqaaseqaateqarpoq: " 10 ataatsimut isigalugu taamatut isikkoqartillugu akuerineqassagaluarpat uagut kalaallit nunanut allanut suliffissarsiorluta aallartikkutta maannangaaq pitsaaneruvoq, tassami suliffeqarfissuit maani nunami aatsitassanik piiaasussat soorunami Kinami kattujjinnut isumaqatigiissuteqarnissartik orniginerussavaat - soorunami, tamatumalu kingunerissavaa Nunatsinnit sulisunik pissarsiumannginneq akisunerummatami, soormi suliffeqarfissuit nunaqavissunik atorfinitsitsissappat Kinaminngaanniit akikinneerarsuarmik sulisartunik pissarsisinnaagunik. Kinami sulisartut kattujjii pisortanit aqunneqarput, taakkuuppullu aamma ilaatigut tassa pisortat Nunatsinni aatsitassarsiornissanut annertuumik aningaasaleeqataasussat. Eqqaamaneqartariaqarpoq taamatut aaqqissuussisoqassappat uagutsinnut nunaqavissut eqqugaassagatta, tamannalu naluara anguniarneqarnersoq. Ukiorpassuit maani nunami SIK-p suliat assigiit assigiimmik akissarsiaqarfiunissaat sorsuutigisimavaa angullugulu, maannakkullu killormut aaqqissuussisoqarniarnera akuerisinnaanngilmput. Nunarsuarminngaanniit inoqatigut sulisartoqa-tigut kikkuugaluarpataluunniit uagutsitut pineqarusunnitsitut pissavagut. " Tamanna tunngavigalugu Naalakkersuisut SIK-mut ima akissuteqarput: Oqaaseqaatini nalinginnaasuni immikkoortoq 5-imi ilisimatitsissutigineqarpoq Isukasiani saviminissarsiorfissatut suliniutip aamma Maniitsumi aluminiumik suliniutip sanaartornerisa naiaanni ataatsikkoortillugit ingerlanneqarneranni sulisut t atorfissaqartinneqassasut. Ullumikkut Kalaallit Nunaanni sanaartornerup iluani sulisut katillugit inuit t missaanniipput. Taamaammat paasinarluinnarpoq suliniummik angisuumik arlalinnilluunniit ingerlatsisoqassappat sulisartunik nunanit allaneersunik atuinikkut taamaallaat pisinnaassasoq. Kalaallit Nunaata aningaasarsiornera ullumikkut Danmarkimit pissarsisarnernit aallaaveqarpoq, siuariartornissamut suliffissanillu naammattunik pilersitsinissamut periarfissiisimanngitsunik. Tamanna taamaallaat pisinnaavoq nunanik allanik unammilleqateqarluni avataaniit aningaasaleerusussuseqalersitsinikkut. Suliniutinut angisuunut inatsit Kalaallit Nunaata unammillersinnaassusianik qulakkeerinnilluni sinaakkutissatut atugassarititaasunut ilaassaaq. Sulianiummi angisuumi sanaartornerup nalaanili saniatigut suliffissaqartitsiniarnermi malunnarluinnartumik sunniutaasut takkutissapput. Isukasiani saviminissarsiornermi sanaartornerup naiaani suliffissaqartitsiniarnermi saniatigut sunniuteqartitsinermi inuit akornanni amerlatigissapput. Tamakku saniatigut sumiiffikkaani kalaallit suliffeqarfiini, isumaqatigiissutit immikkoortuisa ilaanni suliakkerneqartuni, UKA J.nr UKA-LABU

5 3. december 2012 UKA2012/110 IBA malillugu nunat tamalaat akornanni isumaqatigiissutissanik neqeroorjigineqarsimanngitsuni annertuumik sulifjissaqartitsineqassaaq. Naalakkersuisut SIK-mut akissutaannut Inuussutissarsiornermut Ataatsimiititaliap oqaaseqaataa Naalakkersuisut SIK-mut akissutaat taamatuttaaq ernummateqarnerrnut Sulisitsisut tusarniaanermut akissuteqarnerminni ersersitaasa ilaannut akissutitut aamma isigineqarsinnaagunarpoq. Taamaattorli suliniutit annertoorsuit nunatsinni inuussutissarsiornermut erseqqissumik sunniutissaat aatsaat tamakkiisumik ilisimaneqalissapput London Mining AlS-imik isumaqa-tigiinninniarnissanut aggersunut atatillugu. Ataatsimiititaliaq apeqqummut tamatumunnga tunngatillugu ilaatigut irna Naalakkersuisunut apeqquteqarpoq: Inuussutissarsiornermut Ataatsimiititaliap apeqqutai Inatsisissatut siunnersuummi 9, imm. 3-mut atatillugu ataatsimiititaliap apeqqutigaa: e) Nunatsinni inuussutissarsiortut sulisuisalu suliniummut angisuumut atatillugu sanaartornerup naiaani suliassat ilaannik tigusisinnaanerat 9-mi aalajangersakkap maanna oqaasertaliorneqarneratigut naatsorsuutigineqarsinnaasoq Naalakkersuisut ataatsimiititaliamut qulakkeersinnaavaat? j) Suliariumannittussarsiuussisarnissamik piumasaqaatit naammaginartumik annertuusseqartumik saviminissamik piiaanissamik suliniummi IBA -ni ilanngunneqarnissaat Kalaallit Nunaanni Sulisitsisut Peqatigiiffiata kaammattuutigaa. Taamatut kaammattuuteqarnermut Naalakkersuisut qanoq isumaqarpat? Inuussutissarsiornermut Ataatsimiititaliap apeqqutaanut Naalakkersuisut akissutaat 6e) lngerlatseqatigiifjimmut, suliniutinut angisuunut inatsisip aalajangersagaanik periarfissaanillu atugaqarnissamik kissaateqartumut suliassarisat ilaat Kalaallit Nunaanni inuussutissarsiorjimmut neqeroorutigisarnissaat aammalu Kalaallit Nunaanni sulisartut ilanngunneqarsinnaanissaat pillugit piumasaqaateqartoqassaneranik Naalakkersuisut ataatsimiititaliamut neriorsuisinnaapput. Ima allassimasoqartillugu "IBA-mi isumaqatigiissutinik eqquutsitsiniarluni, kalaallit sulisitsisut pilersuisussallu akiusunut pitsaassutsimullu tunngatillugu unammillersinnaassuseqarsimappata, akuutinneqarnissaat neqerooruteqartitsinermut piumasaqaatitigut neqerooruteqartussanut UKA J.nr l/12UKA-LABU-00II0 5

6 3. december 2012 UKA Q piumasaqaatigineqarsinnaavoq", taava "akiusunut pitsaassutsimullu tunngatillugu unammillersinnaassuseqarsimappata" -mut tunngatillugu pineqartoq tassani tassaavoq Kalaallit Nunaanni piumasaqaataasut, isumaqarluni nunanit tamalaanit neqeroortitsinernut atugassianut angisuunut piumasaqaatit atuutsitat matumani atuuttussaannginnerat. 6j) Kalaallit Nunaanni Sulisitsisut Peqatigiifjiata kaammattuutaanut N aalakker suisut isumaat tassaavoq kaammattuutaasumi tassani annertoorsuarmik nutaartaqannginnera. Suliariumannittussarsiuussisarnissamik piumasaqaatit naammaginartumik annertusseqartumik ingerlatseqatigiifjiit isumannaarinissaat IBA -mik isumaqatigiissummut Naalakkersuisut piumasaqaatigigallagaanni oqaasertalersorneqareersimavoq. Nunatsinni Advokatit tusarniaanermi akissuteqaamminni ilaatigut 10, imm. 7-imi aalajangersakkap oqaasertalerneqarnera pillugu ima oqaaseqarput: "AtOlfeqarnermi pissutsit eqqarsaatigalugit qitiulluinnarpoq nqjoqqutarineqarniarmat atugassarititaasut sulisussat pineqartut nunagisaanni inatsisissatut siunnersuummi lo, imm. 7 naapertorlugu ataatsimoorussamik isumaqatigiissummut naapertuuppata taava qulaani piumasaqaatit naammassineqarsimassasut. Tamanna imannak paasineqartariaqarpoq ass. Polenimiunik sulisoqarneq sutigulluunniit akuerineqarsinnaasutut isigineqassasoq, atorfeqarnerminni atugassarititaasut akissarsiaqartitsinerlu ataatsimoorussamik isumaqatigiissut Polenimi isumaqatigiissutaasimasoq malillugu pippata. " Inuussutissarsiornermut Ataatsimiititaliap oqaaseqaatai Naalakkersuisut nalinginnaasumik nassuiaatini pissutissaqartissimangilaat Nunatsinni Advokatinit qulaani oqaaseqaatit erseqqissumik issuaavigissallugit. Naalakkersuisut taamatuttaaq aamma pissutissartissimanngilaat inatsimmi aalajangersakkap pineqartup kingusinerisinnaasaanik qulaani naliliineq toqqaannartumik illuatungilissallugu. Pissuserissaarnerusimassagaluarpoq Nunatsinni Advokatinit qulaani oqaaseqaat sukumiinerusumik sammisimasuuppassuk. N aalakkersuisullu apeqqut toqqaannanngikkaluamik tikitsiarpaat ima oqaaseqarnermikkut: " lo-mi aalajangersagaq ilimagisarisanut malittarisassaavoq. Taamaammat atugassarititaasut sulisuminnut neqeroorutitik naammaginartuunersut suliniummik ingerlatseqatigiifjiup nammineq nassuiaatigissavaa. Sammisani tulluartuni nunat tamalaat isumaqatigiissutaat nqjoqqutassatut atorneqarsinnaapput. Arlaannut attuumassuteqanngitsumik piumasaqaatinik inissiissalluni tulluartutut isumaqarjigineqanngilaq. Suliniutit angisuut piviusunngortinnissaannut danskit nunat allamiut pillugit inatsisaannik allanngortitsin issaat tunngaviuvoq, UKA O J.nr l/12UKA-LABU

7 3. december 2012 UKA2012/110 sulifjissaqartitsinermilu illuatungeriit isumaqatigiissutaasigut aalajangerneqarsimasut aqqutigalugit aningaasarsiaqartitsinissami "ammaassinissamut" Danmarkimi politikkikkut piumassuseq tunngaviussalluni, kiisalu Nunanik allamiunik Sullissivik sulianik suliarinnittarnernut isumalluutinik tunineqassalluni. Taamaammat siunnersuutip kingunerissaanik danskit naalakkersuisui nunat allamiut suliniummi angisuumi sanaartornerup nalaani najugaqarnissaannut akuersissummik pissarsinissaannut inatsimmik Kalaallit Nunaannut atuuttumik siunnersuummik saqqummiussissapput, suliniummi angisuumi sanaartornerup nalaani sulinissaq siunertaralugu, akissarsiatigut atorjininnermilu atugassarititaasut akuersaarneqarsinnaappata. Pissutsit allat siunnersuummi naleqqussarneqarsinnaanngillat. Inassutigisaq malinneqanngilaq, taamaattorli suliniutinut angisuunut akuersissummi maligassat erseqqinnerusut inissinneqassapput, akissarsiatigut atorjinitsitaanermilu atugassarititaasut "akuerineqarsinnaasutut" qaqugukkut isumaqarjineqassanersut pillugit. ". (Inatsisissatut siunnersuummut nalinginnaasumik nassuiaatini qupp. 43). Inuussutissarsiornermut Ataatsimiititaliap oqaaseqaatai "Imm. 8. Imm. 2-mi taaneqartutut sulinermi isumaqatigiissutini sulisunut nunanit allaneersunut nalunaaquttap akunneranut akissarsiat ikinnerusut aalajangiunneqarsinnaanngillat, Kalaallit Nunaanni suliaqarjinni kattuffiit akornanni sulinermi ataatsimoortumik isumaqatigiissutaasimasuni suliaqarjikkaanut assingusunut aalajangerneqarsimasut malillugit nalunaaquttap akunneranut tunngaviusumik akissarsianit ikinnerusunik. Imm. 2-mi taaneqartutut isumaqatigiissummi aalajangersakkatut akissarsiat naatsorsorneranni nerisanut najugaqarnermullu, atisanut aningaasartuutinut, akilikkamik angalanernut, sillimmasiinermut il. il. nalingititaq naatsorsugaasumut ilanngunneqarsinnaavoq." Paragrafimili qulaani issuarneqartumi takuneqarsinnaavoq Naalakkersuisut inatsisissatut siunnersuummi illuinnaasiunngitsumik tunngavissatut siunniussimagunaraat sulisut nunanit allaneersut aallaavittut SIK-p isumaqatigiissutai malillugit akissarsiat minnerpaaffissaannit appasinnerusumik akissarsiaqartinneqassanngitsut. Apeqqummut tamatumunnga atatillugu ataatsimiititaliaq Ima Naalakkersuisunut apeqquteqarpoq: Inuussutissarsiornermut Ataatsimiititaliap apeqqutai: , imm. 8 pillugu: c) Sulisut peqatigiiffiannut nunanut allaneersunut ataatsimoortumik isumaqatigiissutit qupperneq 8-mi killigititamit 80,41 kr.-imit appasinnerusinnaannginnerat eqq01iumik paasinninnerua? UKA20 12/11 O lm l12uka-labu

8 3. december 2012 UKA20 12/11 O N aalakkersuisut akissutaat: c) Aap, eqqortumik paasmeqarpoq, taamaalilluni soorlu oqaatigineqartut nerisat najugaqarnerillu nalingat ilanngaatigineqarsinnaapput. 3.2 Inatsisissatut siunnersuummik tusarniaanermi akissutit pillugit naggasiineq Inatsisissatut siunnersuut manna pissutsinik aporfiusinnaasunik assigiinngitsorpassuarnik imaqarpoq. Ataatsimiititaliap isumaliutissiissummi ataatsimiititaliap apeqqutai Naalakkersuisullu akissutaat tamakkiisumik ilanngussinnaanngilai. Ataatsimiititaliap taamaattumik ilanngussat isumaliutissiissummut ilanngunneq artut innersuussutigissavai. Ataatsimiititaliami ikinnerussuteqartut Siumup ilaasortaatitaasa tusarniaaneq immikkut eqqarsaatigalugu oqaatigissavaat tamanna aamma tusarniaarnermi akissutit eqqarsaatigalugit a tuummat. Apeqqutit aporfiusinnaasullu assigiingitsut tusarniaanermi akissutini assigiinngitsuni saqqummersut tamaasa ataatsimiititaliap tamakkiisumik tikissinnaasimanngilai. Ataatsimiititaliami amerlanerussuteqartut Inuit Ataqatigiit, Demokraatit Kattusseqatigiillu Partiiata ilaasortaatitaasa tusarniaaneq eqqarsaatigalugu immikkut oqaatigissavaat suliassanut angisuuut inatsisissap immikkoortui amerlaqisut pillugit tusarniaanermi akissutit assigiinngitsut ataatsimiititaliap isummerfigisimammagit. Ataatsimiititaliap immikkut maluginiarsimavai tusarniaanermi akissutit suliassaqartitsinermut, inuussutissarsiornermik ingerlatalinnut atugassarititaasussanut innuttaasullu inatsisitigut illersugaanerannut tunngasut. Taamaattumik ataatsimiititaliap immikkut apeqqutit minnerunngitsumik nunatsinni inuussutissarsiornermik ingerlataqarnermut suliassaqartitsinermullu tunngasut annerusumik sammmlarsimavai. Inatsisissap sutigut ILO-p aalajangersagaanut nr. 94-imut attuumassuteqarnera eqqarsaatigalugu ataatsimiititaliap tamanna pillugu Naalakkersuisunut apeqqutini taakkunanngalu Naalakkersuisut akissutaat innersuussutigissavai. Ataatsimiititaliap taamatuttaaq imm. 19 pillugu isumaliutissiissutini innersuussutigissavaa, tassani pineqarmat Kalaallit Nunaat ILO-p aalajangersagaanut nr. 94-imut ilaatinneqarnersoq ilaatinneqannginnersorluunniit. Apeqqut tamanna nassuaatikkut UP A20 13-imut saqqummiunneqartussatut naatsorsuutigineq artumi qulaaj arneq arumaarpoq. 4. Sassartitsinerit Sulisitsisut Peqatigiiffiat ulloq 25. oktober ataatsimiititaliamut sassarpoq. Transparency Greenland, lee aamma SIK tallimanngornermi ulloq 16. november ataatsimiititaliamut sassarput. 5. Apeqqutit Ataatsimiititaliaq inatsisissatut siunnersuummik suliaqarnerminut atatillugu Naalakkersuisunut apeqquteqartarsimavoq. Ataatsimiititaliap apeqqutai Naalakkersuisullu akissutaat isumaliutissiissummut ilanngussatut ilanngunneqarput. Ataatsimiititaliaq pisariaqarfiatigut ataatsi- UKA2012/110 J.nr /12UKA-LABU-00II0 8

9 3. december 2012 UKA miititaliap apeqqutaanik Naalakkersuisullu akissuteqaataatasa ilaannik isumaliutissiissummut ilanngussaqarrpoq. Ataatsimiititaliap tamatumunnga atatillugu immikkoortoq 3 innersuussutigissavaa. 6. Apersuinerit Inuussutissarsiornermut Ataatsimiititaliaq ataasinngornermi ulloq 19. november Inuussutissarsiornermut Aatsitassanullu Naalakkersuisumik apersuivoq. Ataatsimiititaliap apeqqutai Naalakkersuisullu akissutaat isumaliutissiissummut ilanngussatut ilanngunneqarput. Inuussutissarsiornermut Ataatsimiititaliaq ulloq 21. november 2012 Naalakkersuisut Siulittaasuannik apersuivoq. Ataatsimiititaliap apeqqutai Naalakkersuisullu Siulittaasuata akissutai isumaliutissiissummut matumunnga ilanngussatut ilaatinneqarput. Naalakkersuisut Siulittaasuannik apersuinermi paasinarsivoq, inatsisissatut siunnersuummik matuminnga Inatsisartut suliarinninnerat Naalagaaffimmit utaqqimaarneqartoq. Aammattaaq paasissutissiissutigineqarpoq Inatsisinut Atortitsinermut Ministeriaqarfik nunat allamiut suliniummi sanaartornerup aallartinnerani nunatsinnut suliartorsinnaanerannut akuersissuteq artarnermut inatsisissamik missingiusiaqartoq. Inatsisissatut siunnersuutissatut missingiusiap Kalaallit Nunaanni suliniutinut angisuunut inatsisissaq akuerineqareerpat naammassineqarnissaa naatsorsuutigineqarpoq. Taamaattumik ajornartorsiummut immikkuullarissumut tassunga tunngatillugu ataatsimii ti taliaq allamik ih uuseq assanngilaq. Tamanna malitseqartillugu taamatuttaaq ataatsimiititaliaq Inuussutissarsiornermut Aatsitassanullu Naalakkersuisumik ulloq 28. november 2012 apersorneqaqqippoq. Ataatsimiititaliap apeqqutai Naalakkersuisullu akissutai isumaliutissiissummut matumunnga ilanngussatut ilaatinneqarput. 7. Ataatsimiititaliap siunnersuummik suliarinninnera Ataatsimiititaliap paasivaa inatsisissatut siunnersuut saqqummiunneqartoq immikkoortunik arlalippassuarnik imaqartoq ingerlanniakkap annertoorsuup aqunneqarneranut piviusunngortinneqarneranullu atatillugu pissutsit assigiinngitsut malittarisassiuunneqarnissaannik siunertaqartunik. Ataatsimiititaliap tamatumunnga atatillugu apeqqutit tamakku tamaasa sukumeeqqissaartumik qulaajarniarsimavai Naalakkersuisunut ikigisassaanngitsunik apeqquteqartarnerrnigut. Ataatsimiititaliap tamatumunnga atatillugu isumaliutissiissurnmut matumunnga ilanngussat kikkunnut tamanut innersuussutigissavai. Ataatsimiititaliaq taamatuttaaq pingasoriarluni apersuisarsimavoq paasissutissanik amerlanernik paasisaqarniarluni inatsisissatullu siunnersuummi aporfiusinnaasut qulaajarniarlugit. Ataatsimiititaliap paasivaa inatsisissatut siunnersuummut matumunnga atatillugu innuttaasut soqutiginninnerat annertusimasoq. Ataatsimiititaliap soqutiginninneq tam anna pissusissamisoortutut paasinartutullu isigaa inatsisissatut siunnersuutip inuiaqatigiit kalaallit siunissami ineriartornissaannut sunniuteqarsinnaanera pissutigalugu. Ataatsimiititaliap sulinermini UKA2012/110 J.ill' UKA-LABU

10 3. december 2012 UKA O siunnersuutip suliarineqarnerani soqutigisaqaqatigiit assigiinngitsut peqataatinniarsimavaat isumaallu tusaaniarlugit. Inatsisissatut siunnersuutip ilusilerneqarnera eqqarsaatigalugu uparuaatit ernummatillu isiginiarsimavai siunnersuummik suliaqarnermini taamatullu aamma inatsisissatut siunnersuummut allannguutissatut siunnersuusiornermini. Ataatsimiititaliap nalunngilaa suli susassaqartut akornanni isumaqartoqarsinnaammat allannguutissatut siunnersuutinut ataatsimiititaliap kaammattuutai sutigut tamatigut tamakkiisuunngitsut. Taamaattorli tamatumunnga atatillugu ataatsimiititaliap ilanngullugu aamma oqaati-gissavaa Suliassat angisuut pillugit inatsisissamut ataatsimiititaliap allannguutissatut siunnersuutai aamma aningaasatigut inuttullu atugarisatigut soqutigisat akornanni oqimaaqatigiis-sitsinermik aamma tunngaveqarmata Suliffeqarnermi inatsisinut tunngasut pillugit Ataatsimiititaliap ilisimaaraa inatsisissatut siunnersuutip matuma akuersissutigineqarneratigut tamatuma malitsigisaanik Naalagaaffimmi isumaqatigiinniarnerit aallartinneqassasoq, apeqqutit nunat allamiunut tunngasut taakku oqartussaaffigimmatigit. Tamatumunnga atatillugu ataatsimiititaliap pingaartutut lslgaa Naalakkersuisut aamma misissussagaat periarfissaqarnersoq Naalagaaffiup nunatsinni suliffeqarnermi eqqartuussivimmik pilersitsisinnaanera allatul-luunniit isumaliuteqarnissaa suliniummut angisuumut atatillugu suliffeqarnermi aaqqiagiin-ngissutaasinnaasut illuatungeriinnut naapertuunnerpaamik qanoq qaangerniarneqartarsinnaa-nerinut. Tamatumunnga atatillugu ataatsimiititaliap taamatuttaaq pingaartippaa Naalakkersu-isut qulaani taaneqartumut atatillugu suleriaqqinnissaminni qularnaassagaat nunatsinni suli-sartut kattuffiisa suliniummi angisuumi sulianut atatillugu aaqqiagiinngissuteqartoqartillugu tapersiillutik suliumajunnaarsinnaanerisa mattunneqannginnissaa. 7.2 Akileraartarnermi pissutsit pillugit Ataatsimiititaliap imm. 112-imut (aatsitassat pillugit inatsimmut) isumaliutissiissummi apeqqut tamanna tikippaa. Aatsitassarsiornermi suliniutit angisuut akileraartarneq eqqarsaatigalugu aatsitassat pillugit inatsimmi aalajangersakkatigut aamma malittarisassaqartinneqarmata apeqqut tamanna aamma suliniutit angisuut pillugit inatsimmut attuumassuteqarluinnarportaaq. Ataatsimiititaliaq tamatumunnga atatillugu tamanna pillugu aatsitassat pillugit inat-simmut isumaliutissiissummini apeqquteqarpoq, kiisalu aatsitassat pillugit inatsimmut isuma-liutissiissummini apeqqutit akileraartarnermut tunngasut pillugit nalinginnaasumik isumaliutini saqqummiullugit. Ataatsimiititaliap tamatumunnga atatillugu imm. 112-imut isumaliutissiissummini ataatsimiititaliap apeqqutaanut Naalakkersuisut akissutaat taakkulu pillugit ataatsimiititaliap isumaliutai innersuussutigissavai. 7.3 EITI Sermitsiami nr. 47:2012-imeersumi ineriartortitsinermut suliniaqatigiiffimmit IBIS-imit siunnersorti issuarneqarpoq Afrikami Sierra Leonemi London Miningip pissusilersornera UKA lnr.01.2s.01112uka-labu

11 3. december 2012 UKA2012/110 pillugu isummanik assigiinnitsunik. Tamanna tunngavigalugu nunarput kaammattorpaa suliniatigiiffimmut norgemi aallaaveqartumut EITI-mut ilannguteqqullugu. BIT! Extractive Industries Transparency Initiative tassaavoq suliffissuit aatsitassanik qalluisut ingerlatsinerisa paasiuminartuunissaannut suliniut. Sermitsiami allaaserisaq malillugu nunat 37-it EITI-mut ilaa-sortaapput, taannalu tunngavigalugu erseqqinnerusumik paasineqarsinnaalluni aatsitassanik qalluinermik suliffissuaqarnermit naalagaaffiit karsiinut aningaasat qanoq annertutigisut nakkartarnersut. Ataatsimiititaliaq tamanna pillugu ulloq 28. November Naalakkersuisunik apersuivoq. Apersuinermi Naalakkersuisunut ilaasortap ilisimatitsissutigaa: "Kalaallit Nunaata 2011-miilli EITI-mut, kattuffimmullu tunngavigisanut tapersersuinini nalunaarutigaa. Kalaallit Nunaata tungaanit EITI-p ineriartortinnera malittarineqarpoq, soorlulusooq Aatsitassanut Ikummatissanullu Pisortaqarjimmit sinniisut Oslomi EITI-p Allattoqarjia kattuffimmi iliuuserisanik pisunik itinerusumik paasisaqarniarlutik tikeraarsimallugu mi Parisimi nunarsuaq tamakkerlugu tallimassaannik ataatsimeersuarnermi UM-imit GEUS-ilu sinniisuutitat peqatigalugit Kalaallit Nunaat peqataa-qataavoq, 2013-imilu maajimi Sidneyimi nunarsuaq tamakkerlugu arjinilissaan-nik ataatsimeersuarnissamut ingerlassassanik malinnaaffiginninnissaminut qilanaaruteqarluni. Kalaallit Nunaata tungaanit Danmarkimi immikkoortoqarjimmi susoqarneranik aamma malinnaasoqarpoq, soorlulusooq Danmarkimik qanimut oqaloqateqareerluni Kalaallit Nunaata inaarutaasumik killeqarjigisaa aalajangiiffigineqarumaarluni. Siusinnerusukkut EITI-mi pissutsinut tunngasunik danskit ministereqarjiinik pitsaasumik oqaloqatiginnittarsimavugut, taamatullu oqaloqatigin-nittarneq Danmarkimik suleqateqarluta siunissami ingerlateqqinniarlutigu. EITI-mi suleqatigiinnermi Kalaallit Nunaat ingerlariaqqinnissamik aalajangiussippat, atuutsitsilersutullu ilaasortanngorluni, pissutsinik arlalinnik erseqqinnerusumik misissugassaqassaaq. Siullermik Naalagaaffeqatigiinnermut tunnga-tillugu inatsisitigut ajornartorsiutaasinnaasut aamma paasisaqarjigineqassap-put. Danmarki avataaniissappat Kalaallit Nunaat atuutsitsilersutut ilaasortaasinnaassava? Tamakku saniatigut aningaasaqarnermut - allallu isumalluutissanik pisariaqartitsisutut pissutsit soorlu sulisorisani nal. akunneri, nalunaaruteqartarnissamik piumasaqaatit il. il. paasisaqarjigineqassapput. Taamaattumik ingerlassamik Naalakkersuisut qanimut malittarinnipput. " Ataatsimiititaliaq isumaqarpoq ataatsimiititaliap apeqqutaanut Naalakkersuisut akissutaat qiimmaallannartoq. Ataatsimiititaliarli taamaattoq aamma isumaqaropoq suliap naammassine- UKA2012/110 lnr l12uka-labu

12 3. december 2012 UKA20 12/11 O qarnissaa Naalakkersuisut aallunnerusariaqaraat, aaqqissuussinq malillugu aatsitassarsiornermut tunngasuni paasisaqarsinnaanissap tamakkiisumik naammassineqarnissaa qularnaarniarlugu. Ataatsimiititaliap naatsorsuutigaa suliassap allaffissornikkut siuarsarneqaannarnissaa Naalakkersuisut qularnaassagaat. 8. Allannguutissatut siunnersuut Aallarniutigalugu oqaatigineqassaaq Naalakkersuisut inatsisissatut siunnersuummut matumunnga oqaasertaanik iluarsiisumik allannguutissatut siunnersuuteqareermata. Allannguutissatut siunnersuummi inatsisissatut siunnersuutip kalaallisuua kisimi allanngortinneqarpoq, qallunaatuua allanngortinneqarani. Ataatsimiititaliap apeqquteqaateqartarnermigut Naalakkersuisunillu pingasoriarluni apersuisarnermigut kiisalu soqutigisaqaqatigiinnik assigiinngitsunik sassartitsisarnermigut inatsisissatut siunnersuut manna sukumiisumik suliaraa. Inuussutissarsiornermut Ataatsimiititaliaq oqalliseqateqartarnernini isumaliutersuutigisanilu tunngavigalugit isumaqarpoq, inatsisissatut siunnersuutip im-mikkoortuini pingaarutilitsigut iluarsartuussisoqarlunilu naqqissui -soqarnissaa pisariaqartoq. Inatsisissatut siunnersuummi matumani isumakulunnartutut oqaa-tigineqartut isornartorsiuinerillu soqutigisaqaqatigiinnit assigiinngitsunit kattuffinniillu oqaa-tigineqartut pitsaanerpaamik ataatsimiititaliamit pisussaaffiliisutut isigalugit iliuuseqarfigeru-sunneqarput. Taamaattumik Inuussutissarsiornermut Ataatsimiititaliap Naalakkersuisut qinnuigai inatsisissatut siunnersuutip matuma aappassaaneerneqarnissaanut inatsisip immikkoortuinut ukunun-nga allannguutissatut siunnersuutinik saqqummiussaqaqqullugit: 1) 1, imm. 1 Ataatsimiititaliap kissaatigaa lmm. 1-mi aalaj angersagaq allanngortinneqassasoq "siuarsaanissaq" -p kingornanut "innuttaasut soqutigisaat aallaavigalugit." ilanngunneqartussanngorlugu. 2) 5, imm. 4 "Ingerlatanut tassunga atasunut" ilaatinneqassanngillat nerisassiorneq, igaffeqarneq, eqqiaaneq sullissinerillu taakkununnga assingusut, assartuineq ilanngullugu. 3) 6, imm. 1, nr. 1 Naalakkersuisut allannguutissatut siunnersuummik saqqummiusseqquneqarput taamaalilluni aningaasat kr. 1 milliardiniit kr. 5 milliardinut qaffanneqarlutik. 4) 7, imm. 1 Aalajangersakkami "pisinnaalluni" allanngortinneqassaaq imaalullugu "pisassaaq ". UKA2012/110 J.nr.Ol.25.01/12UKA-LABU

13 3. december 2012 UKA2012/110 5) 7, imm. 5 A. Inatsisip aalajangersagartaani allassimasut "sinnaavoq" tamarmik aalajangersakkami imaalillugit "ssapput - ssaaq" allanngortinneqassapput. B. Immikkoortoq imatut oqaasertaqartoq peerneqassaaq: ".. kalaallinik sulisussanik piginnaasalinnik pissarsisinnaaneq aamma suliffeqarfiit kalaallinit pigineqartut naammassisinnaasaat piginnaasaallu eqqarsaatigalugit pissusiviusunik piviusorsiortunillu tunngavilersuisoqarsinnaatillugu. " Uuminngalu taarserneqarluni: "taakkua sapinngisamik annerpaamik neqerooruteqartitsinerni eqqarsaatigineqassapput ". 6) 7, imm. 6 A. Ataatsimiititaliap kissaatigaa "sinnaavoq" imaalillugu allanngortinneqassaaq "ssapput - ssaaq". B. Ataatsimiititaliap kissaatigaa akuersissutip aalajangersagartai malinneqanngippata tamatumalu malitsigisaanik akuersissut annaaneqanngippat imaluunniit utertinneqanngippat, akuersissummi pineqaatissiinerit suut atuutsinneqassanersut aalajangersarneqassasut. 7) 7, imm. 7 (Aalajangersagag nutaag) Ataatsimiititaliap kissaatigaa tassani aalajangersakkamik nutaamik ilanngussisoqassasoq, tassalu suliniummut angisoorsuarmut akuersissummik tunniussinissaq nalunaarutigitinnagu, suleqatigisanut najugarisamilu NGO-nut qitiusunut avatangiisinik aamma imaluunniit inuit pisinnaatitaaffiinik suliaqartunut suliniut Naalakkersuisut tusarniutigitittassagaat. Erseqqisarneqassaaq Inatsisartut ataatsimiititaliaat aatsitassanut tunngasunik suliassaqartoq taamatuttaaq aamma akuersissummik tunniussisoqartinnagu atortussanik attuumassutilinnik ilisimatinneqartassasoq. Inatsisartut ataatsimiititaliaannut susassaqartumut ilisimatitsineq eqqarsaatigalugu pingaaruteqarpoq Inatsisartut Ombudsmandiata naammagittaalliummik suliarinninnissinnaanerata akornusinnginnissaa eqq arsaatigalugu aalaj angersakkap ilusilersornissaa. Taamatut aalajangersakkamik ilanngussinissamik siunnersuuteqarnikkut Inatsisartut ataatsimiititaliaasa ataatsip arlallilluunniit susiassaqarfiisa aaqqissuussaanerisaluunniit allanngortinneqarnissaat kissaatigineqanngilaq, tassani Inuussutissarsiornermut Ataatsimiititaliaq Inat-sisartuni ataatsimiititaliat ataavartut all at assigalugit piginnaatitaanngimmata taamatut allan-ngortitsinissamik siunnersuuteqarnissamut. Inatsisartut ataatsimiititaliaasa piginnaatitaaffinik suliassaqarfiinillu allanngoliitsinissamik siunnersuuteqarsinnaatitaaneq Inatsisartut Siulittaa-soqarfianniippoq. UKA2012/110 lnr l/12uka-labu

14 3. december 2012 UKA2012/110 8) 9, imm. 4 Ataatsimiititaliap kissaatigaa "sinnaavoq" imaalillugu allanngortinneqassaaq "ssapput - ssaaq". 9) 9, imm. 5 Ataatsimiititaliap kissaatigaa aalajangersakkap oqaasertaa allanngortinneqassasoq, taamaalillunilu "sulisitsisut sulisartullu kattufjii" -sa kingoma ikkunneqassalluni "kiisalu najukkani suliniaqatigiiffiit naalakkersuisutiguunngitsut NGO-t attuumassuteqartut". 10) 9, imm. 6 (Aalajangersagag nutaag) Ataatsimiititaliap kissaatigaa erseqqissarneqassasoq 7, imm. 1 akuersissummik nalunaaruteqartoqannginnerani isumaqatiginninniutigineqareersimanissaa Naalakkersuisut qulamaassagaat. naapertorlugu IB A-p Aammattaaq ataatsimiititaliap kissaatigaa, 9-mi erseqqissarneqassasoq, suliffeqarfiit nunatsinneersut "unammillersinnaannginneq" pissutigalugu sullissisinnaannginerat ingerlatseqati-giiffiit suliniummik ingerlatsisuusut uppernarsassagaat. Aammattaaq nunatsinni suliffeqarfiit ilisimasassatigut ilisimasaqarnerulernissaallu qulakkeerniarlugit aalaj angersakkamik ilanngus-sisoqartariaq arpoq. Aammattaaq 9-mi erseqqissameqmiariaqarpoq, IB A-mik isumaqatigiissutit akomanni isumaqatigiinngittoqartillugu tamakkua qanoq periuseqarfigineqartassanersut. 11) 10, imm. 1 Ataatsimiititaliap kissaatigaa oqaaseqatigiit aappaanni "piumasaqaateqassaaq" imaalillugu allanngortinneqassaaq "akisussaasuussaaq" 12) 10. imm. 8 Aalajangersagaq erseqqissarneqartariaqarpoq taamaalilluni akissarsianit suut ilanngaatigineqarsinnaanersut erseqqilluinnartumik allassimalerluni. Aalajangersakkami erseqqissarneqassaaq tamanna ataatsimut isumaqatigiissutinut sulisunilluunniit nunanit allaneersunit atorfinitsitsinernut atuuttoq. Tamatumunnga atatillugu ataatsimiititaliap isumaliutigisimavaa pissusissamisoorsinnaanersoq 10S0 kr.-it aalajangersakkamut nassuiaatini taaneqartut aalajangersakkamut ilanngunneqassapput, taamaalilluni inatsimmi aalajangersarneqarluni apperpaamik sapaatip akunneranut 10S0 kr.. -it ilanngaatigineqarsinnaasut. Ataatsimiititaliarli isumaqarpoq tamanna pissusissamisuussanngitsoq, tassami qularnanngitsumik kisitsit pineqartoq ukiualunngiut ingerlanerini allanngortittariaq assammat. Ataatsimiititaliap taamaattumik siunnersuutigissavaa N aalakkersuisut aalajangersakkap allanngortinneqarnissaanik siunnersuuteqassasut, taamaalilluni kisitsit taanna Naalakkersuisut immikkut nalunaarusiaanni UKA2012/110 lnr.01.2s.01/12uka-labu

15 3. december 2012 UKA aalaj angersarneqartartussanngortillugu. 13) 10, imm. 9 (Aalajangersagag nutaag) Ataatsimiititaliap kissaatigaa inatsimmut aalajangersakkamik ilanngussisoqassasoq taamaalilluni immikkoortup siuliani kisitsit taaneqartoq Kalaallit Nunaanni atuisartunut akitiginneqartunut naleqqersuut malillugu ukiumoortumik iluarsineqartussanngortillugu. 14) 10, imm. 10 (Aalajangersagag nutaag) Aalajangersakkami erseqqissarneqassaaq imm. 9-mut nutaamut siunnersuutigineqartoq naapertorlugu suliffeqartumut ajoqutaasumik sanioqqutsisoqarsinnaassanngitsoq. 15) 10, imm. 11 (Aalajangersagag nutaag) Ataatsimiititaliap kissaatigaa Naalakkersuisut allannguutissatut siunnersuuteqassasut qularnaarlugu nalinginnaasumik ataatsimut isumaqatigiissuteqartarnermut malittarisassat aamma nunanit allanit sulisunut, sulinermut atatillugu kattuffinnut nunanit allanersuunut ataatsimullu isumaqatigiissutinut atuutissasut. Naalakkersuisut taamatuttaaq qinnuigineqarput qularnaaqqullugu nalinginnaasumik ataatsimut isumaqatigiissuteqartarnermut malittarisassanut aamma ilaatinneqassasut ataatsimut isumaqatigiissutit pillugit isumaqatigiinniarsinnaanelmut periarfissat kiisalu tamatumunnga atatillugu isumaqatigiinniarnermi ataatsimut iliuuseqarsinnaanermut periarfissat. 16) 11, kisitsit 4 Ataatsimiititaliap kissaatigaa aalaj angersagaq allanngortinneqassasoq oqaaseq "peqataanissaq" taarserneqassaaq "qularnaarneqassaaq" -mik. 17) 11, kisitsit 5 (Kisitsit nutaag( Ataatsimiititaliap kissaatigaa suliffimmut atasumik peqqinnissakkut sullissisinnaasunik ingerlataqarfimmiittoq arnissaanik qularnaarinnissinnaasumik aalaj angersakkanik ilanngussisoqassasoq. 18) 16, imm. 2 (Aalajangersagag nutaag) Ataatsimiititalia kissaatigaa aalajangersakkamut immikkoortumik nutaaq ilanngussisoqassasoq imakanneq imalimmik: "Akuersissummik tunniussioqartinnagu innutaasut susassaqartullu periarjissinneqassapput suliniutip inuiaqatigiinnut pingaaruteqassusiata taamatullu aamma inuiaqatigiinnut avatangiisinullu sunniutigisinnaasaasa oqallisigineqarnerannut peqataatinneqarnissaminnut. Tamatumunnga atugassarititaasussat nalunaarummi aalajangersarneqassapput susassaqartut tamarmik peqataatinneqarnissaat qularnaarlugu. " 19) 18, imm. 3 (Aalajangersagag nutaag) UKA lnr l/12uka-labu-00ii0 15

16 3. december 2012 UKA2012/110 Ataatsimiititaliap kissaatigaa aalajangersakkami allassimassasoq ingerlatseqatigiiffiup nalunaarusiaanit tigulaakkanik Inatsisartut ataatsimiititaliaanut attuumassuteqartumut ilisimatitsissutitut nassiussisoqartassasoq kiisalu paasissutissat niueqatigiinnermi isertuussassatut isigineqanngitsutut isumaqarfigineqartut tamanut saqqummiunneqartassasut. 20) 19, imm. 1 "akilissavaat" kingorna ilaliunneqassaaq "tassunga ilanngullugu nutserisoqarnernut pisariaqartunut Naalakkersuisut aningaasartuutigisaat. " 21) 21, imm. 4 (Aalajangersagag nufaag) Ataatsimiititaliap kissaatigivaa qularnaarneqassasoq susassaqartut attuumassutillit, minnerunngitsumillu innuttaasut suliniaqatigiiffiillu naalakkersuisutiguunngitsut NGO-t, periarfissaqarnissaat inatsit malillugu aalajangiinerit naammagittaalliuutiginissaannut. Tamatumunnga atatillugu UKA2012/112-imut isumaliutissiissuurnmini naammagittaalliuuteqarsinnaaneq pillugu oqaaseq aatini ataatsimiititaliap innersuussutigissavai. Tassani ataatsimiititaliaq ima oqaaseqarpoq aalajangersakkap erseqqinnerusumik ilusilerneqarnissaanut Naalakkersuisut tunngavigisinnaalluagaannik: "Naalakkersuisunut naammagittaalliorsinnaaneq pillugu maleruagassat ataatsimiititaliamit ilassilluarneqarput. Naammagittaalliortarjimmik arlaannaannulluunniit attuumassuteqanngitsumik pilersitsisoqannginnissaa pillugu Naalakkersuisut ataatsimiititaliamit isumaqatigineqarput, aamma suliat Naalakkersuisunit taamaallaat aalajangiifjigineqartut pillugit. Qulaani 6.2-imi allassimasut naapertorlugit suliat taamaattut Inuussutissarsiornermut Ataatsimiititaliamut ilisimatitsissutitut saqqummiunneqartussaagaluarput, tamatumuuna ataatsimiititaliap tamanna kissaatiginartippagu ataatsimiititaliaq isummersuutiminik apuussinissaminut taamaalilluni periarjissaqarsimassagaluarmat. Immikkoortup tamatuma suliarineranut atatillugu inatsisissatut siunnersuutip aalajangersagartaani Naalakkersuisunut naammagittaalliorsinnaanermut tunngasup isornartorsiorneqarnera ataatsimiititaliap maluginiarpaa. Naammagittaalliuutinut taakkununnga tunngatillugu ataatsimiititaliap isummerniarnermini inatsisissatut siunnersuutip oqaaseqaatitai aammalu tusarniaatitsinermi tapiliussatut allakkiamut oqaaserineqartut maluginiarsimavai. Tamanna tunngavigalugu ataatsimiititaliaq isumaqarpoq tamanna naammattumik qulaajaavigineqartoq. Ataatsimiititaliaq isumaqarmat, aalajangersakkap oqaasertaliornera malillugu sumut atatillugu Naalakkersuisut "Namminersorlutik Oqartussanut tunngasuni naalakkersuinikkut aqutsinermi oqartussaasutut Inatsisartunit saaffissatut toqqarneqartut" takuneqarsinnaammat. UKA2012/110 J.nr.01.2S.0l/12UKA-LABU

17 3. december 2012 UKA Akerlianilli aalajangiineq pillugu kikkut naammagittaalliorsinnaanerat inatsisissatut siunnersuummi isummerfigineqannginnera pitsaanngitsutut ataatsimiititaliamit isigineqarpoq. Avatangiisinut inatsimmi 60-imi (Inatsisartut inatsisaat nr. 9, 22/11 20ll-meersumi) uku naammagittaalliorsinnaasutut allassimapput: 1. "Aalajangiifjigineqartut. " 2. "Nunatsinni Nakorsaaneqarfik. " 3. "Kinaluunniit suliap qanoq naammassineqarnissaanut nammineq immikkut annertuumillu soqutigisaqartoq. " 4. "Peqatigiifjiit suleqatigiifjiillu, malittarisassatik naapertorlugit nunanik peqqissarfiullutik qasuersaarfiusartunik, avatangiisinik pinngortitamillu annertuumik soqutigisanik isumagisaqarnissamik siunertaqartut. " Aalajangiineq pillugu innuttaasut naammagittaalliorsinnaanermut periarfissaqarnissaat eqqarsaatigalugu aammalu kikkut naammagittaalliorsinnaatitaanersut pillugu oqallinnissaq pinngitsoorniarlugu aatsitassat pillugit inatsimmi maleruagassanik taamaattunik ilanngussinissaq pisariaqartoq ataatsimiititaliaq isumaqarpoq. " 8.1 Inatsisissatut siunnersuut ataatsimut isigalugu Ataatsimiititaliap maluginiarpaa "Suleqatigiit pingasut isumaqatigiissuteqarnerat" pineqartillugu tassani erseqqinnerusumik pineqarmata innuttaasunut akornanni ataatsimiititaliallu sulinerani nalinginnaasumik inuiaqatigiit pissarsiaqarnissaanik isumaqatigiissutit "IB A-mik isumaqatigiissutit"-nik taagorneqartut. Nassuiaatini DIS-imut (Dansk Internationalt Skibsregisterimut) innersuussineq pissusissamisuunngitsutut isumaqarfigineqarpoq, inatsimmi naapertorlugu akissarsiat appasinnerpaaffissaat DIS tunngavigalugu akissarsiaritinneqartunit annertunerujussuummata. 9. Siunnersuutip inuiaqatigiinnut innuttaasullu aningaasatigut kingunerisassai Ataatsimiititaliap Naalakkersuisutuulli nalilerpaa ingerlanniakkat annertoorsuit nunatsinni inuiaqatigiit aningaasaqarniarnerannut toqqaannartumik toqqaannanngikkaluamillu sunniuteqassasut. Ataatsimiititaliap maluginiarpaa inatsisissatut siunnersuummi 9, imm. 3-mut atatillugu ataatsimiititaliap apeqqutaanut 6e-mut) Naalakkersuisut akissumminni ilaatigut oqaa-tigimmassuk: "Ima allassimasoqartillugu "IBA-mi isumaqatigiissutinik eqquutsitsiniarluni, kalaallit sulisitsisut pilersuisussallu akiusunut pitsaassutsimullu tunngatillugu unammillersinnaassuseqarsimappata, akuutinneqarnissaat neqerooruteqartitsinermut piumasa-qaatitigut neqerooruteqartussanut piumasaqaatigineqarsinnaavoq ", taava "akiusu-nut pitsaassutsimullu tunngatillugu UKA lnr l/12uka-labu

18 3. december 2012 UKA2012/110 neqeroortitsinernut atugassianut angisuunut piuma-saqaatit atuutsitat matumani atuuttussaannginnerat. " Inuussutissarsiornermut Ataatsimiititaliap maluginiarpaa Naalakkersuisut akissumminni pingaartikkaat unnammillersinnaassuseqarnissamik piumasaqaat nunatsinni atugassarititaasut aallaavigalugit unammillersinnaassuseqarnissamik piumaaqaatitut isigineqassasoq. Ataatsimiititaliap maluginiarpaa inatsimmi 9-mi aalajangersarneqarmat suliniummut annertoorsuarmut akuersissuteqartoqarsinnaassappat inuiaqatigiinnut piujuartussamik iluaqutaasussamik sunniutilinnik nalilersuinermik (VSB) suliaqaqqaartoqassasoq. Taamaattumik naatsorsuutigineqartariaqarpoq Namminersorlutik Oqartussat, Kommuneqarfik Sermersuup aamma London Miningip akornanni pingasoqiusamik isumaqatigiinniarnissaasa tigussaanerusumik ersersikkumaaraat inuiaqatigiinnut piujuartussamik iluaqutaasussamik sunniutilinnik nalilersuineq London Miningip suliaritissimasaa naapertorlugu nunatsinni suliffeqarfiit qanoq annertutigi-sumik isiginiarneqarsinnaassanersut. Tamanna erseqqinnerusumik paasineqareerpat London Miningip ingerlatassaanik suliniutip annertoorsuup toqqaannartumik toqqaannanngikkaluamillu aningaasatigut sunniutissai pitsaanerusumik nalilersorneqarsinnaalissapput. Suliniutit annertoorsuit aningaasaqarniarnikkut sunniutissaannik ilimagineqarsinnaasunik assigiinngitsunik naatsorsuusiortoqarsimavoq. Kalaallit Nunaanni inuussutissarsiornikkut suliassat angisoorsuit piviusunngortinneqarnissaannut atugassarititaasussanut killissaliussat nassuiaammi quppernerni 68-imiit 78-imut allaaserineqarput ingerlanniakkat annertoorsuit qanoq inuiaqatigiinnut aningaasaqarniarnikkut kinguneqarsinnaanersut. Ataatsimiititaliaq nassuiaammut tassunga London Miningillu suliniutaa pillugu inuiaqatigiinnut piujuartussamik iluaqutaasussamik sunniutilinnik nalilersuilluni nalunaarusiamut innersuussissaaq. 10. Amerlanerussuteqartut oqaaseqaataat ikinnerussuteqartullu oqaaseqaataat Ataatsimiititaliami amerlanerussuteqartut Inuit Ataqatigiit, Demokraatit Kattusseqatigiit Partiiatalu ilaasortaatitaat inaarutaasumik ima oqaaseqaateqassapput: Ataatsimiititaliami amerlanerussuteqartut suliniutit angisuut pillugit inatsisissamik suliaqamermik iluarisimaarinninnertik oqaatigiumavaat. Sulineq sakkortusimavoq tuavipiluus-saa-nanilu. Amerlanerussuteqartut isumaqarput ataatsimiititaliap isumaliutissiissutaani inatsisissamut atatillugu isomarsinnaasut naapertuuttumik sammineqarsimasut. Inatsisissamik kinguartitsineq inuiaqatigiinnut iluaqutaasussaanngilaq. Inuiaqatigiittut suliniutinut angisuunut piumasaqaatitta aalajangersarneqarnissaat pisariaqartipparput. Inatsisissakkut matumuuna suliniutinut angisuunut nunarput sunik piumasaqaateqarnersoq maanna erseqqissarneqarpoq. Sulisussat avataaneersuut nunatsinni sulisartutulli pisinnaatitaaffeqamissaat qularnaarneqarpoq. Taamatuttaaq qularnaameqarpoq akissarsiaritinneqartussat nunatsinni akissarsiat minnerpaaffiannit appasinnerussanngitsut. Tamanna amerlanerussuteqartunut assut pingaaruteqarsima-voq. Peqatigitillugu najukkani inuussutissarsiortut suliniaqatigiiffiillu naalakkersuisutiguunngitsut qanoq inissimanissaat UKA20 12/11 O J.nr.01.2S.01/12UKA-LABU-00II0 18

19 3. december 2012 UKA2012/110 Tamanna amerlanerussuteqartunut assut pingaaruteqarsima-voq. Peqatigitillugu najukkani inuussutissarsiortut suliniaqatigiiffiillu naalakkersuisutiguunngitsut qanoq inissimanissaat erseqqissarneqarpoq. Tamanna aamma amerlanerussuteqartunut assut pingaaruteqarsimavoq. Suliniutinik angisuunik piviusunngortitsisoqassappat tamatumani atorfeqarnermi pitsaasunik atugassaqartinneqarnissaq najukkanilu susassaqartut annertuumik peqataatinneqarnissaat pinngitsoorneqarsinnaanngillat. Tamatumani aamma innuttaasut peqa-taatinneqarnissaat pineqarpoq, taammalu inatsit malillugu tassa aamma piumasaqaataalerpoq. Amerlanerussuteqartut erseqqissassavaat inatsisikkut matumuuna suliniutinik aalajangersimasunik akuersisoqanngimmat, taamaallaalli piumasaqaatinik aalajangersaasoqarluni siunissami suliniutinik ingerlataqartussat ataqqisassaannik. Ataatsimiititaliami ikinnerussuteqartut Siumup ilaasortaatitaat inaarutaasumik Ima oqaaseqatitaassapput: Siumup anguniagaraa pingaartilluinnarlugulu nunatta innuttai qanimut peqatigilluinnarlugit nunarput imminut napatittoq pilersissallugu sulineq. Nunarput tassaassooq pisuussutitsinnik imminut napatittoq innuttaasugullu immitsinnut akisussaaffigaluta nunatta atorneqarneranik akisussaassuseqartumik ilusilernissarput pillugu naatsorsuutigineqarpugut. Nunarput pisuussutaalu inuiaqatigiinnit kalaallinit pigineqarput. Inatsisiliornikkut piginnittut sinnerlugit sulisussaavugut. Piginnittunut iluaqutissaasunik inatsisiliortussaavugut, piginnittut peqatigalugit, piginnittut tusaallugit piginnittullu sinnerlugit tulluusimaarutigisinnaasatsinnik inatsisiliortussaavugut. Suliniutini angisuuni illuliortiternernik sanaartornernilu suliassat pillugit inatsisartut inatsisissaat suliarineqarnerani piginnittut tusaarneqanngillat, piginnittut akuutinneqanngillat minnerunngitsumillu piginnittut qanimut suleqatigineqanngillat. Tamanna tamat oqartussaaqataanerannik qanimut suleqatiginnikkumasimagalurnerup timitalerneqannginneranik annertuumik takussutissiivoq, tamannalu suleriuseq Siumup akuersaanngilaa. Nunatsinni inatsisiliortassuugut piffissaqartumik torersumillu. Tamanna innuttaasut atugassaatigut tunaartaliisarneq piuartumik suliarisassaavoq, tuavisaarneqanngitsumik, pipallataanngitsumik aammalu qarsupiinnanngitsumik suliassaavoq. Pingaartumik uuma inatsisi p suliarineq arnerani. Kattuuffiit, peqatigiiffiit, suliniaqatigiiffiit, innuttaasut inatsisissamut annertuumik isornartorsiuipput. Isornartorsiuinerat Siumup inatsissap suliarinerani isornartorsiuineratulli tunngavilersuuteqarput, tassaasullu: UKA lnr.ol.2s.01l12uka-labu