KOMISI O LE TOEFUATAIGA O TULAFONO A SAMOA

Size: px
Start display at page:

Download "KOMISI O LE TOEFUATAIGA O TULAFONO A SAMOA"

Transcription

1 KOMISI O LE TOEFUATAIGA O TULAFONO A SAMOA TULAFONO O SOLIGATULAFONO 1961 Ripoti 01/10 Iuni

2 Upu Tomua O le moomia ona toe fuataina o Tulafono o Soligatulafono i Samoa o se tulaga ua uunaia ai le faatuina o le Komisi o le Toefuataiga o Tulafono [o le Komisi]. O le tele o Solitulafono o loo aofia i totonu o le Tulafono o Soligatulafono 1961 o se tulafono ua lata i le 50 tausaga toeitiiti aunoa ma se suiga. O nisi tulafono e pei o le Tulafono o le Foia ma le Matua Soloia o Faiga Faatupu Faalavelave Faava-o-malo 2002, ua tino mai ona o le toefuataiga o tulafono ua toe tagofia ma faiga fou ua tulai mai. Ia Novema 2008 sa tuuina mai ai e le Kapeneta ma le Loia Sili i le Komisi se taiala tele e agai i Tulafono o Soligatulafono. O lenei taiala e aofia ai le toe iloiloina ma le toe faatauaina o le Tulafono o Soligatulafono, Tulafono o le faagasologa o Taualumaga o Mataupu tau Solitulafono 1972, Tulafono o Molimau 1962 ma le fausiaina o le Tulafono Tau Faaofi o Faasalaga. O lenei Ripoti ua faataoto mai ai fautuaga a le Komisi mo le Toefuataiga o le Tulafono o Soligatulafono. O Ripoti e faatatau i le Tulafono o le Faagasologa o Taualumaga o Mataupu tau Solitulafono 1972, Tulafono o Molimau ma le fausiaina o se Tulafono Tau Faaofi o Faasalaga o le a tuuina atu i se taimi oi luma i le O Fautuaga ua faavae lava i moomiaga e tatau ai i Tulafono o Soligatulafono a Samoa ona talafeagai ma nei vaitau ia ma ogatusa ma aga fulisia faava o malo. Peitai, o loo tumau pea le maualuga o le amanaia o tu ma aga Faa-Samoa. Pau lava suiga ua fautuaina ona ua manatu le Komisi o le a faaleleia ai tagatanuu lautele, aganuu ma le tamaoaiga, ma talafeagai ma manaoga o le Malo o Samoa ma ona tagata. E fia faailoa atu e le Komisi e faapea o loo malamalama lelei lava o Samoa o se atunuu e faavae i le Atua. O faavae faa-kerisiano a tagatanuu o Samoa o se tulaga maualuga i le tagai a le Komisi ao faatulaga avanoa mo le toe fuataina. Ina ne i aliae mai ai ni feteenaiga i le va o le faamausaliina o tu faa-kerisiano ma le faaofi atu o faiga fou faaonaponei, ua tagai le Komisi i le faapaleniina o le matafaioi a tulafono tau Solitulafono faatasi ma isi auala e foia ai amioga a tagata e le tatau ai e tauala atu i aiga ma nuu. O fautuaga uma a le Komisi e le tatau ona faauigaina e faapea o loo uunaia pe faatagaina o ni tu, amioga e le Kerisiano. O le Vaega o Tagata Faigaluega sa toe Iloiloina Tulafono tau Solitulafono e aofia ai sui sinia mai Matagaluega a le Malo e faatatau i mataupu nei. Sa faavaeina e logoina le Komisi i mataupu o loo faatupulaia ona faatinoga faatasi ma le Tulafono o Soligatulafono ma tauina mai manatu e lagona e ono faaaogaina i le toe fuataina o tulafono. O le Ripoti faaiu a le CLRWG o loo tuuina atu ma avea o le Pepa faigaluega 5 o le Ripoti lenei. Ma o nei fautuaga ua faapea foi ona tino mai e ala i le anoanoai o finagalo o le mamalu o le atunuu. O Tesema 2009 na faalauiloa ai e le Komisi se Pepa o Mataupu e faatatau i le Tulafono o Soligatulafono e aofia ai ni fesili e 78 e uiga i ni suiga faaletulafono e matua ono faia. E ono ni faamatalaga tusitusia sa oo mai i le Komisi, e tali mai ai i Pepa o Mataupu, ma o loo taua i le Ripoti. Sa faataunuuina e le Komisi ni fono mo le mamalu o le atunuu i le aso 5 ma le 17 o Mati 2010 i Upolu ma Savaii e faatatau i mataupu sa laga i le Riporti toe iloilo. 2

3 Faasologa o Mataupu 1. Faamatalaga e afua ai le galuega... 5 Matafaioi a Tulafono o Soligatulafono... 5 Tulafono o Soligatulafono i Samoa... 5 O le manaoga ia faia ni suiga i Samoa... 6 Tulaga e Mataituina e Fautuaga mo le toe fuataiga Solitulafono e Faasaga i Lotu ma Amioga e tatau ma le Manuia o Tagata Lautele... 7 Solitulafono Tau Feusuaiga... 7 Faamalosia o se faiga-aiga e aunoa ma se maliega... 8 Mataifale Tamaiti ma le Va Nonofo ua iai se tulaga faalagolago ma le faatuatuaga O le faaseseina poo le taumafai e maua se maliega e ala i le tau faasese Tagata e le atoatoa le malosi o le mafaufau Mulilua O le faa-sotoma ma isi solitulafono e tala tutusa Feusuaiga ma se manu Isi Solitulafono e faasaga i Lotu, Amioga Pulea ma le Manuia o Tagata uma O le faia o amioga ma aga e pei o se teine Faiga Faatalitane Tufatufaina poo le faaalia o ni mataupu mataga Solitulafono e faasaga i aia tatau i mea totino Gaoi Mea Totino e le vaaia Aveeseina mai o le eletise Faamoemoe ia tumau le aveeseina mai le e ona Faasalaga Gaoia e le toalua Tagata o loo iai se matafaioi faapitoa Faiga tau-faasese O le maua mai i se faiga tau faasese Faiga faataulaitu Faamatalaga tau tupe ua sese ona fai Tuuaiga i ni solitulafono mamafa Lepetiga o se mea ae gaoi O le tusia faagaoi o se pepa poo le igoa o se isi tagata ma isi solitulafono faapena O le tusia faagaoi o se pepa poo le igoa o se tasi tagata O le Faamoemoe e fai se faiga Tau Faasese O Tupe Tau Faasese Faaleagaina o mea totino O le faamuina o se fale poo se mea aoga ma le loto i ai Faaleagaina o mea aoga ma le loto i ai Solitulafono e faaaoga ai masini komepiuta Solitulafono e Faasaga i le Tagata ma le Igoa Tauleleia Fasioti Tagata i se uiga solitulafono Aveina o se taavale i se uiga solitulafono ua mafua ai le oti Amioga e le tusa ai ma le Tomai ua mafua ai le Maliu Fasiotia o se tamaititi faatoa fanau mai O isi mataupu e faatatau i le fasioti tagata

4 Fasiotia o se tamaititi e lei Fanau mai O isi solitulafono e faasaga i le tagata ma le igoa tauleleia Tiute e tuuina atu i itu manaomia mo le Ola Faaoo manu a tuga i le Tino Ave faamalosi Moliaga o le Taufaaleaga Tagata Aiaiga fou Taofia o Togafitiga Faa-fomai Aafiaga o Togafitiga sa faia i le Agaga Mama O le faia o mailei Faaona ua faamoemoe i ai O isi mataupu O e uma na aafia i le faia o se solitulafono Taupulepulega faasolitulafono O isi mataupu O solitulafono e faasaga i le Saogalemu Lautele Ulufale Faamalosi i luga o se Fanua Auai i Faiga faasolitulafono ua lelei ona pulea Solitulafono e faavae i le ita O Solitulafono e aafia ai le Pulega o Tulafono ma Faamasinoga Faiga faaalatua Mataupu o le Tau Faamaonia poo se Alofaga Le atoatoa le Mafaufau Puipuiga o le Tagata Lava Ia Uiga e faaosofia ai le ita Gaioiga faasolitulafono Faava-o-Atunuu Faasologa o Mataupu Lisi o Fautuaga Vaega o Tagata Faigaluega sa toe iloiloina Tulafono o Soligatulafono Sui ma faalapotopotoga sa Saunia Faamatalaga Lisi o faapuupuuga o upu ua maua mai i uluai mataitusi o igoa Ripoti a le Vaega o Tagata Faigaluega sa toe iloiloina Tulafono o Soligatulafono

5 1. Faamatalaga e Afua ai le Galuega 1.1 O lenei Ripoti ua faapena ona iloiloina mataupu filifilia e faatatau i le Tulafono o Soligatulafono 1961, ma sa tagatagai i avanoa mo le toe fuataina. O mataupu o loo faatalanoaina i lenei Ripoti e aofia ai itu o loo i ai popolega e pei ona laga e le Vaega o Tagata Faigaluega sa toe Iloiloina Tulafono tau Solitulafono (CLRWG) ma le mamalu o le atunuu. E aofia ai Solitulafono tau feusuaiga, Solitulafono e faasaga i se tagata, gaoi ma isi Solitulafono e faasaga i meatotino, ia ma Solitulafono ua maitauina i le lalolagi mulimuliane talu ona faatulafonoina le Tulafono o Soligatulafono ae lei oo ina talanoina i Samoa, e pei o faiga o le fasioti faatasi o ni tagata se toatele ma solitulafono e faavae i le ita. Matafaioi a Tulafono Tau Solitulafono 1.2 O le Tulafono o Soligatulafono e puipuia tagata lautele mai uiga e ono faamanualia ai ma le talafeagai ma aga fesootai ma ua faaaogaina e le Malo e tusa o se mea faigaluega malosi tele e taofiofia Solitulafono ma puipuia tagata nuu lautele. 1.3 E lua faamoemoega autu mo le faasalaina o se tagata e ala i faiga faamasinoga faasolitulafono. I lalo o mafaufauga faavae o le aoga o se mea, ua sili ona taua, Utilitarian Theory o faasalaga ua talafetaui lona faaaoga talu ai lona gafatia ona faaitiitia Solitulafono² Atonu o le itu sili ona lauiloa o lenei talitonuga o le foiaina, lea e manatu ai o e solitulafono pe afai o le iuga e oo i ai talu ai a latou gaoioiga o le a matua lava lona ogaoga. E pei ona taua i se faamasinoga i Niu Sila i le va o R v Radich: [O se tasi] o faamoemoega autu o faasalaga... o le puipuia o tagata lautele mai le faia o ia solitulafono e ala i le faamanino atu i lē solitulafono ma isi tagata o loo faapena ona i ai naunautaiga lava ia e faapea, a latou faia ia tulaga, o le a latou fetaui ma faasalaga ogaoga. I atunuu uma pulea, mai i augatupulaga uma, o le faamoemoega autu lena o faasalaga, ma o loo faaauauina pea. 1.4 O le isi mafaufauga autu, o le manatu ua alagatatau le faasalaga, o loo faapea mai o se faasalaga o le tali talafeagai lea i le faia ma le malie i ai i se Solitulafono ma e tatau ona faatinoina tainane ni ona aafiaga. 1.5 O nisi o amioga tatau ua faavaeina i Tulafono o Soligatulafono ua manatu ua alualu i luma ona o faiga ua uma ona faatulaga. O le tele o nei amioga pulea o loo maua i le faaupuga nullum crimen sine lege, nulla poena sine lege: e tatau ona faapea, e leai se solitulafono poo se faasalaga vagana ua tusa ai ma se tulafono mautu, ma ua maea ona fausia. Tulafono o Soligatulafono i Samoa 1.6 I le aso 5 o Tesema 1961, o le Afioga Anapu Solofa, Minisita o Faamasinoga, na faatuina se lafo mo le faaofiina atu o le tulafono tau faaofi o Solitulafono i le Palemene. I le aso 11 Tesema 1961 na faitau ai i lona faitauga faalua le tulafono tau faaofi o Solitulafono. O le aso na ioeina/taliaina ai e le Ao o le Malo o le aso 16 Tesema 1961 ma o le aso 1 o Ianuari 1962 na faamamaluina ai. Ma o le taunuuga, o le Tulafono o Soligatulafono 1961 ua faatulagaina ai le tele Solitulafono i Samoa. 5

6 1.7 O isi Tulafono o Soligatulafono ua faatulafonoina i Samoa e aofia ai: i) Tulafono o Fana 1960 ii) Tulafono o Faamasinoga a le Atunuu Lautele 2008 iii) Faasologa o Taualumaga o Solitulafono iv) Tulafono o Molimau 1961 v) Tulafono o le Puipuiga mai Tupe Eleelea 2000 vi) Tulafono o le Puipuia mai Tupe Eleelea 2007 vii) Tulafono o le Felagolagomai i Mataupu tau Solitulafono 2007 viii) Tulafono o Fualaau Faasaina 1967 ix) Tulafono o Soligatulafono a Leoleo 1961 x) Tulafono o Tupe e maua mai i Solitulafono 2007 xi) Tulafono o le Foia ma le Matua Soloia o Faiga Faatupu Faalavelave Faava o Malo 2002 xii) Tulafono o Taavale Afi i luga o le Auala 1960 xiii) Tulafono o Soligatulafono a Tamaiti 2007 xiv) Tulafono o le Puipuia mai i Tupe Eleelea O le tele o nei tulafono ua afua mai ona o faiga fou ua tulai mai faatasi ai ma le toe fuataina o tulafono ua lagaia. Mo se faataitaiga, o ni teuteuga i le Tulafono o Fualaau Faasaina 1967 na afua mai ina ua maua i Samoa Cocaine ma le Methamphetamine, [aisa/p] ia ma faapena ona tali atu i le agai i luga o le faatupulaia o faamasinoga tau i mariuana. O le Tulafono o le Foia ma le Matua Soloia o Faiga Faatupu Faalavelave Faava-o-Malo 2002 sa faatulafonoina e tusa o se tali atu i osofaiga a tagata faatupu faalavelave i le Unaite Setete o Amerika ia Setema 2001, ma o teuteuga i le Tulafono o Fana 1960 sa faia talu ai le alu alu i luga o le fuainumera o fana e aumai faanana mai i totonu o Samoa. O le manaoga ia faia ni suiga 1.9 I le lima sefulu tausaga talu ona faatulafonoina le Tulafono o Soligatulafono; e matua leai lava ma se suiga ua oo i ai. O le tele o se vaega o le Tulafono sa faavae mai i le Tulafono a Samoa 1921 lea na pasia i Niu Sila. Talu ai la, o le tele o vaega o le Tulafono o loo tusia i se gagana e le o toe faaaogaina ma e le o faailoaina mai ai suiga alu i luma i le faatekonolosi ma le soifuaga o tagata. Ia ma le isi mea, e le o taea e le Tulafono nisi o ituaiga solitulafono ua iloga mai talu mai ona faatulafonoina lenei Tulafono, e aofia ai solitulafono ua aafia ai faiga faatupu faalavelave; Solitulafono pulea lelei; faamamaina o tupe palapalā; uiga faaalatua; fefaatauaiga o fafine ma tamaiti; fefaatauaiga o fualaau faasaina; fana ma pomu; solitulafono i luga o komipiuta. O le toe fuataina o tulafono e ono faamanino ai nisi o mea o loo faauigalua i totonu o le Tulafono o Soligatulafono o loo i ai nei ma faaatoatoa ai mea o loo misi ina ia avea ai o se tulafono faaonaponei ma talafetaui ma nei ona po ma vaitau O le isi mafuaaga mo le faia o ni suiga i Tulafono o Soligatulafono ina ia tali atu i le alualu i luga o fuainumera o Solitulafono [lona uiga, faatupulaia le taofiofia]. Ua faalogo le Komisi i le naua o faamatalaga tusia ma manatu o tagata lautele e faapea o le fuainumera o Solitulafono ua i ai se tulaga popolega. Ma o lenei tulaga ua i ai le lagolagoina mai i faamaumauga tusitusia o loo ua mafai ona maua mai i le Matagaluega o Leoleo ma Falepuipui, le Matagaluega o Faamasinoga faapea ma le Matagaluega o Fuainumera Faamaumauina a Samoa. Faataitaiga, o faamaumauga mai 6

7 le Matagaluega o Leoleo ma Falepuipui o loo faaalia mai ai o le fuainumera o Solitulafono tau feusuaiga ua faapena ona faamauina ai le faamaonia o le solitulafono i le Faamasinoga Maualuga ua faatupulaia mai le lima i le 2004 i le 28 i le I le isi itu, i tulaga o Solitulafono e aafia ai fualaau faasaina, o loo faapea mai faamaumauga a le Matagaluega o Leoleo ma Falepuipui e 44 tagata na faamaonia solitulafono o le umia o fualaau faasaina i le E matua maualalo lava nai le 90 o i latou na faamaonia le solitulafono o le umia o fualaau faasaina i le 2002 ma o loo faapena ona agai i lalo, talu ai le 28 o mataupu faamaonia i le 2006 ma le 19 i le Ae peitai, e matua telē lava le eseesega o faamaumauga. E ui o loo tau mai i faamaumauga a le Matagaluega o Leoleo ma Falepuipui e 17 tagata ua faamaonia solitulafono o Soligatulafono tau feusuaiga i le 2005, o faamaumauga a le Matagaluega o Faamasinoga o loo ripotia ai e 44 tagata sa faasalaina i le falepuipui i le 2005 mo le solitulafono tau feusuaiga. 10. E pei ona taua muamua i luga fai mai faamaumauga a le Matagaluega a Leoleo ma Falepuipui e 44 i latou na faamaonia solitulafono o le umia o fualaau faasaina i le A faatusatusa i faamaumauga a le Matagaluega o Faamasinoga o le 2005 o loo faaalia mai ai e 105 tagata na faasalaina i le falepuipui i Solitulafono o fualaau faasaina O le fetuunaiga i le va o tulafono tau solitulafono faaonaponei ma le faaitiitia poo se isi tulaga i le fuainumera o solitulafono o le a le avea ma mea e gata ai lenei pepa, e ui o se mataupu e matuā moomia ai lava le tagai i ai o iloiloga faatulafono. Tulaga e mataituina e fautuaga mo le toe fuataiga 1.13 I le latou toe iloiloina o le Tulafono o Soligatulafono, ua mataituina e le Komisi itu nei: toe tusia o aiaiga ma le gagana ua le talafeagai ma nei taimi; aofia ai le faatutusaina o alii ma tamaitai, ia tusa ai ma le Tusi Taiala mo Tulafono mo Samoa; ma tali atu i le unai malosi mai a Malo o le lalolagi e faafoe mataupu tau faavaomalo ua aliai mai. Fautuaga 1: O le Tulafono o Soligatulafono e tatau ona toe tusia i se gagana e tutusa ai alii ma tamaitai i lalo o le tulafono. 2. Solitulafono e Faasaga i Lotu, Amioga Pulea ma le Manuia Lautele o Tagata Solitulafono Tau Feusuaiga 2.1 O solitulafono tau Feusuaiga o loo aofia i le faafuaiupu 46 i le 58H o le Tulafono o Soligatulafono. O nei Solitulafono ua aliae mai ai ni mataupu e faatatau i le eseese o le vaai a le tulafono i alii ma tamaitai faapea tausaga, o upu faamatala ua le talafeagai ma nei taimi, ma le va o amioga pulea ma Tulafono o Soligatulafono. 7

8 Faamalosia o se faigaaiga e aunoa ma se maliega 2.2 O le solitulafono o le Faamalosia o se faigaaiga e aunoa ma le malie i ai o loo taua mai i le fuaiupu 47(1) o le Tulafono o Soligatulafono. O le Faamalosia o se faigaaiga e aunoa ma le malie i ai o loo faamatalaina e faapea o se gaoioiga a se tamaloa/tama na faia ai se feusuaiga ma se fafine poo se teine: i) e aunoa ma le tuuina atu o lona maliega i lona lava malie ma le lē tauanauina; poo ii) ua malie i ai ona o ni upu faamata u po o le fefe ina nei faao o se leaga i iii) lona tino; poo ua malie i ai ona ua faafefeina e afua mai i ni mafuaaga tatau e faapea a le malie o le a oo le oti poo ni manua tuga o le tino i se isi tagata; (iv) ua malie i ai ona ua mao fa i o lana tane ina ua faafoliga pepelo faasolitulafono e pei o lana tane; poo v) ua malie i ai ona o ni faaoleole ma le pepelo e faasino i le uiga moni ma le ituaiga o le mea ua faia. 2.3 O le fuaiupu 47(3) e le aofia ai le toalua o le fafine mai se moliaga faasolitulafono pea ia faamalosia se faigaaiga e aunoa ma le malie i ai o lona toalua, vagana ai i le taimi o le feusuaiga e tusa ai ma le la faaipoipoga o loo ua i ai se poloaiga faafaamasinoga e tetea ai le ulugalii poo se poloaiga e nonofo eseese ai. Ma o lenei fuaiupu e faapena foi ona le faaaogaina Solitulafono tau feusuaiga ua faia i tamaloloa poo tamaiti. 2.4 O le solitulafono o le faamalosia o feusuaiga e aunoa ma le malie i ai e gata lava i le sao atu o le itutino sa o le tane i le itutino sa o le fafine. E le aofia ai, mo se faataitaiga le sao i ai i totonu o le itutino sa o le tamaitai o se isi vaega o le tino o se tagata poo se mea e uu i le lima pe faaaogaina e le isi tagata. Ma le isi tulaga e le o aofia i le solitulafono o le fesootaiga i le va o le gutu poo le laulaufaiva ma se vaega o le itutino sa o le isi tagata. O le Tulafono o Soligatulafono a Niu Sila 1961 o loo faamatalaina nei gaoioiga e faapea o fesootaiga mataga e solitulafono ma o loo aofia uma faatasi ma le faamalosia o feusuaiga e aunoa ma le malie i ai i le solitulafono feusuaiga mataga. 2.5 I totonu o Pepa o Mataupu o loo fesili le Komisi pe faamata: e tatau ona faamaonia le solitulafono o le tane i le faamalosia o se faigaaiga e aunoa ma le malie i ai o lona toalua/ o lana avā; o se solitulafono o feusuaiga mataga e tatau ona faaopoopo ma aofia ai e le gata o le sao atu o le itutino sa o le tane ae faapena foi ma le faaaogaina o nisi mea e ese ai i le itutino sa o le fafine, o le ala feau, poo le gutu o le isi tagata e aunoa ma le malie i ai; ma ia tumau pea le tau o le solitulafono o le faamalosia o faigaaiga e aunoa ma le malie i ai pe afai e tutusa alii ma tamaitai i le vaai a le tulafono. Faamatalaga ua tuuina mai 2.6 O e uma o loo aafia i nei mataupu sa laga mai ni lagona malolosi pe tatau i le Tulafono o Soligatulafono ona aofia ai se solitulafono e tau o le faamalosia o faigaaiga e aunoa ma le malie i ai ao loo faaipoipo. O Faamasino, loia, o le Vaega o Tagata Faigaluega sa Toe Iloiloina Tulafono o Soligatulafono ma nisi sa faailoa mai le manatu e tatau ona faamaonia le solitulafono o le tane i le faamalosia o se faigaaiga 8

9 e aunoa ma le malie i ai o lana ava. O le Faalapotopotoga o Toomaga mo e Puapuagatia a Samoa mo se faataitaiga sa tuuina mai se faamatalaga e faapea o le faamalosia o faigaaiga e aunoa ma le malie i ai i ulugalii ua faapea lava ona avea o ni amioga faatupu faalavelave ma faatautala ua faatupulaia. Pe afai o le fafine ua faamalosia i se faigaaiga e aunoa ma lona maliega, o le tala ave e faapea o uiga mataga faatupu faalavelave ua taliaina. I se isi tagai i ai, o le toatele sa auai i faatalanoaga lautele na matua faaalia lo latou tetee i le suia faapea o le tulafono. Sa laga ni popolega e faatatau lava i le tatau ai ona puipuia le faalauaiateleina o tulaga tau i le ulugalii faaipoipo lava ma le ono mafai ai e se solitulafono faapea ona faaleagaina le va nonofo o se ulugalii i lo la olaga atoa. Sa faapea foi ona tuuina mai se faamatalaga tusia a le Asosi a le Au Tausimai Pasi a Samoa e faapea o le tane e le tatau ona faasalaina i le tulafono i lona faia faamalosi o se faigaaiga e aunoa ma le malie o lana ava. 2.7 O le tele o e o loo aafia i nei mataupu sa lagolagoina se solitulafono fou o amioga matagā e aofia ai le faaaogaina o nisi mea e ese mai, i totonu o le itutino sa o le tamaitai, ala feau poo le gutu o se isi tagata e aunoa ma se maliega. Sa fautuaina e le Vaega o Tagata Faigaluega sa toe Iloiloina Tulafono o Soligatulafono e faapea o le Faamalosia o Faigaaiga e aunoa ma le maliega e tatau ona toe faamatalaina, poo se isi solitulafono fou e tuu i totonu i lalo o le solitulafono o le faamalosia o faigaaiga e aunoa ma se maliega, o le a aofia ai le sao i totonu o le itutino sa o le fafine poo le ala feau o se tagata o le itutino sa o le tane poo se isi lava mea poo se vaega o le tino. 2.8 O le tele o e o loo aafia i nei mataupu ua malilie e ao ona faaaogaina pea i le tulafono le tauga o le faamalosia o faigaaiga e aunoa ma le malie i ai mo le solitulafono o faigaaiga e aunoa ma le malie i ai. O nisi sa faapena ona faaalia le manatu e tatau ona faalauteleina le faamatalaina ia aofia ai isi ituaiga e ofi atu i le itutino sa o le fafine poo le ala feau. Manatu o le Komisi 2.9 O le faaoolima mataga tau feusuaiga o se mataupu e tatau ona ave i ai le faamuamua i Samoa ma le lalolagi atoa. O le toe fuataina o Tulafono o Soligatulafono e mafai ona fesoasoani i le faamatalaina atu o lenei mataupu e ala i le aveina atu o se feau malamalama lelei e faapea o faalavelave mataga e tutupu i feusuaiga e matua le taliaina i soo se tulaga lava, e aofia ai le faamalosia o ni faigaaiga e le tane i lana ava e aunoa ma sona maliega. O le a alagatutusa ma le mea o loo i ai atunuu e pei o Ausetalia, Niu Sila ma le motu o Solomona. I le tagai a le Komisi, o le puipuiga o fafine ma tamaiti mai faalavelave mataga e tutupu i feusuaiga e aofia ai soo se faalavelave i le aiga e tatau ona ave i ai le faamuamua nai lo nisi mafuaaga e ono tulai mai e faasaga/tetee i le faaofiina atu o se solitulafono faapea e pei ona laga i feutagaiga Toeitiiti a, o e uma na aafia i lenei mataupu ona malilie e faapea o le Tulafono o Soligatulafono e tatau ona faaauau pea ona faaaoga le tauga lea faamalosia o faigaaiga e aunoa ma se maliega mo le solitulafono o faigaaiga e aunoa ma se maliega. Talu ai le maualuga o le tulaga amanaia e tagata lautele, ua ioe le Komisi e tatau ona faatumauina pea i le tulafono lea tauga. Peitai, o se faamalamalamaga e tatau ona i ai i totonu e faamanino ai e faapea o se solitulafono o le faamalosia o 9

10 faigaaiga e aunoa ma se maliega e aofia ai uma ituaiga. Pe a fua i le maualuga tele o le lauiloa e le mamalu lautele o lenei mataupu ua manatu ai le Komisi o lenei upu ua faamatalaina ai e ao ona faatumauina i totonu o le tulafono. Peitai o se faaupuga e faamatalaina ai e tatau ona i totonu e faamatala ai o le solitulafono o le faamalosia o se faigaaiga e aunoa ma le malie e aofia ai ituaiga taga eseese o le sao atu i le itutino sa o le fafine pe a faia feusuaiga e aofia ai le sao atu i le itutino sa o le tane poo le fafine o se vaega o le tino o se tagata po o se mea o uu i le lima po o faaaogaina e le isi tagata O se tasi faataitaiga e ono mafai ona faaaogaina mai ai lea faauigaga o loo taua i le faauigaga o le faaoolima mataga e faatatau i feusuaiga i totonu o le Tulafono o Soligatulafono 1900 (NSW), o loo taua e aofia ai: (a) fesootaiga tau faigaaiga ua tulai mai ina ua ofi atu i le itutino sa o le fafine [e aofia ai se itutino o se fafine ua faia e fomai] poo le ala feau o soo se tagata i se; (i) soo se vaega o le tino o se tasi tagata; po o (ii) soo se mea ua faaaoga e se tasi tagata, vagana ai o le faaofiina o loo ua faia ona o se faamoemoega maioio lelei faafomai; po o (e) fesootaiga tau faigaaiga ua tulai mai ina ua tuuina o soo se vaega itutino sa o le tane i totonu o le gutu o se tasi tagata; po o le (i) faaaogaina o le gutu i le itutinosa e faaosofia ai lagona; (o) o le faaauauina o feusuaiga e pei ona faamatalaina i le parakalafa (a) (e) poo (i). Fautuaga 2: O le vaega 47(3) o le Tulafono o Soligatulafono, o loo faasaoina ai le tamaloa mai le tuuaia i se solitulafono le faamalosia o se faigaaiga e aunoa ma le maliega o lona toalua ae vagana ai ni tulaga e lei matuia, e tatau ona soloia. Fautuaga 3: O se faamatalaga o le uiga o le faigaaiga faamalosi e aunoa ma se maliega e tatau ona i totonu o le Tulafono o Soligatulafono, ma o loo ona faailoa mai ai o le solitulafono e aofia ai ituaiga taga eseese o le sao atu i le itutino sa o le fafine pe a faia feusuaiga e aofia ai le sao atu i le itutino sa o le tane poo le fafine i se vaega o le tino o se tagata poo se mea o uu i le lima po o faaaogaina e le isi tagata. Mataifale O le Fuaiupu 49 o le Tulafono o Soligatulafono e faatatau i le mataifale, ua faamatalaina o se faigaaiga i le va o: i) o le tamā ma le afafine, po o le tinā ma lana tama; ii) tuagane ma le tuafafine, tusa lava po o ē na ifo faatasi pe ese le tamā po o le tinā o se tasi o i la ua; po o iii) o se matua o mātua ma se tamaitiiti o lana fanau; pe afai ua silafia e le tagata ua molia le fāiā po o le fesootaiga i le va o ia vaega O le faamatalaina o le uiga o le tamaititi e aofia ai se tama o le po ae le aofia ai se tamaititi na vaetama i ai, tamaititi na tausi po o se tamaititi na te lei fanauina. O lona uiga o le solitulafono o le mataifale e gaoioi i luga o le faavae o le tau toto, ae le o le malamalamaaga faale-aganuu e faatatau i le aiga. 10

11 2.14 O le tulafono e faatatau i le mataifale i le tele o Puleaga faa-faamasinoga e gata lava i aiga soo toto. Peitai, o nisi o solitulafono e faatatau i le mataifale ua faapena ona tusia i ni faamatalaga lautele. Mo se faataitaiga, o le Tulafono o Soligatulafono 1956 (Vic) e faatatau i se tagata ua faia se faigaaiga ma [ae ese mai isi aua mafutaga] se tagata ua ia iloa o sona atalii poo se afafine fai, po o se suli mai i sona atalii po o sona afafine fai. I le 2001 sa toe teuteu ai e le Malo o Papua New Guinea lana Faasologa o Solitulafono ina ia faalauaitele ai le tulafono o loo i ai e faasaga i le mataifale ina ia aofia ai se vaega lautele atu o faia e aofia ai tamaiti ua vaetamaina faaleaganuu. O ni teuteuga o le Faamatalaga sa faapena ona mulimuli mai i le 2002 sa aveeseina ai ia vaega ma ua toe foi ai i le taulai i le aiga soo toto. o lona uiga o se matua, atalii, afafine, uso po o le tuafafine) e aofia ai le uso e tamā faatasi pe tinā faatasi po o le tuafafine e tamā faatasi pe tinā faatasi), matua o mātua, tamaititi a ana fanau, tuafafine o le tama po o le uso o le tinā, tuagane o le tinā po o le uso o le tamā, afafine o le uso poo le tama a le tuafafine, atalii o le uso poo le tama a le tuafafine, po o tausoga muamua I le Tulafono o Soligatulafono a Niu Sila o le solitulafono o le mataifale e gata i faiā tau toto. Peitai o loo aiaia mai i le Tulafono se solitulafono faaopoopo o le amioga tau faigaaiga, ma se tagata o le aiga o loo ia tausia, e ta u solitulafonoina ai se tagata mai le faia o se fesootaiga tau faigaaiga ma se tagata o le aiga o loo ia tausia e i lalo o le 18 tausaga I le Pepa o Mataupu sa faapea ona fesili le Komisi pe le tatau ona faalauaitele le faamatalaina o le tamaititi ina ia aofia ai ma se tamaititi ua vaetamaina faaletulafono, tamaititi o loo tausia ma se tamafai. Faamatalaga tuuina mai 2.17 O i latou uma sa aafia i lenei mataupu ma tautalagia le fesili lenei sa faailoaina mai le manatu e faapea o le puipuiga e tatau ona faasino i le faamatalaina lautele o le tamaititi ina ia aofia uma ai i latou o loo i totonu o le aiga i le aganuu faa Samoa. E pei ona taua e le Faalapotopotoga o Toomaga mo e Puapuagatia i Samoa SVSG E matua taatele lava le tulaga lenei i aiga Samoa o le toatele atu o e nonofo i le aiga nai lo le aiga masani e nao matua ma se la fanau ma ua aofia ai tamiti ua vaetamaina faaletulafono, tamaiti o loo tausi ma tamaiti fai. O na tamaiti o loo faapena lava ona faalagolago i matua mo le vaaiga ma le puipuiga, ma o le va nonofo e faamatalaina o se tulaga o loo ua i ai le faalagolago ma le faatuatuaga. E i ai loa le tulaga faalagolago i le va nonofo, o le a faapena ona maualuga le tulaga ono afaina o tamaiti, tusa lava pe o se tamaititi na fanau ifo i le manava poo se tamaititi ese o loo tausi. Afai ae faia e matua se tulaga le manuia o le a lepetia ai le va nonofo lea ua i ai le faalagolago ma le faatuatuaga o lona uiga o se solitulafono ua faia e matuā ogaoga ma o se tulaga e faapea o le tamaititi e le o se la tama moi e le tatau ai lava ona faaitiitia le faasalaga mo lea solitulafono. Manatu o le Komisi 2.18 E matua taua le puipuia o tamaiti mai faigaaiga ua faatautala ai i latou e tagata o loo latou faatasi i se mafutaga o loo i ai lo latou falagolago ma le faatuatuaina. Peitai i le vaai a le Komisi o faafuaiupu 50 i le 53 o le Tulafono o Soligatulafono (o Solitulafono e faatatau i le faatuatuaina ma le faalagolago e pei ona taua i lalo) o se 11

12 auala lea e sili ona talafeagai mo le ausia o lea sini nai lo le faalauteleina o le Solitulafono o le mataifale. Aemaise ai lava o Solitulafono e faatatau i le faatuatuaina ma le faalagolago e aofia ai uma amioga tau i faigaaiga mataga, ao le Solitulafono o le mataifale e gata i amioga o faigaaiga. Mo tagata matutua, o le Solitulafono o le faamalosia o se faigaaiga e aunoa ma le malie i ai o le a faaaogaina pe afai o le maliega o se tagata e lei tuuina mai i le loto i ai ma le faitalia. E tusa ai ma lea tulaga ua le fautuaina e le Komisi le faalauteleina o le Solitulafono o le mataifale. Tamaiti ma le va nonofo ua i ai se tulaga faalagolago ma le faatuatuaga 2.19 O fuaiupu 50 i le 53 o le Tulafono o Soligatulafono e faatatau i faigaaiga ma amioga mataga e faia e le tamaloa ma se teineititi o loo i totonu o lona aiga, poo ona tausaga e i lalo o se tausaga ua faatapulaaina O le fuaiupu 50 e faatatau i faigaaiga poo le taumafai e faataunuu se faigaaiga e le tamaloa ma se teineititi o loo nofo ia te ia ma avea ma se tasi o lona aiga ma e i lalo o le 21 tausaga. O lea teine e mafai ona tau o se afafine fai, teine o loo ia tausia poo o loo ia vaaia. O le tulaga pe na malie e le mafai ona faaaogaina e ono laveaiina ai se tasi mai lea solitulafono. O lenei solitulafono o loo aiaia mai ai le faasalaga pito i maualuga o le fitu tausaga i le falepuipui O le fuaiupu 51 e tau solitulafonoina ai se faigaaiga, ma le taumafai e fai se faigaaiga, ma se teine e i lalo o le 12 tausaga. O le tulaga pe na malie e le mafai ona faaaogaina e laveai mai ai i lenei solitulafono, e faapena foi ona le mafai ona laveaiina se tasi ua molia pe a faapea mai sa talitonu o le teine e matua atu nai lo le 12 tausaga. O lenei solitulafono o loo aiaia mai le faasalaga pito i maualuga o le 10 tausaga i le falepuipui mo se faigaaiga, ma le 7 tausaga i le falepuipui mo le taumafai e fai se faigaaiga O le fuaiupu e 52 e faatatau i amioga mataga ua faia i se teine e i lalo o le 12 tausaga. O lenei solitulafono o loo aiaia mai se faasalaga pito i maualuga o le 7 tausaga i le falepuipui O le fuaiupu e 53 e faatatau i faigaaiga poo amioga mataga ma se teine e i le va o le 12 ma le 16 tausaga le matua. E mafai ona faaaoga o se tulaga e puipuia mai oe i le moliaga o loo aiaia i lalo o lenei fuaiupu pe afai e mafai e le ua molia ona faamaonia e faapea o le teine na i ai lona maliega ma o ia e laititi i le teine, pe afai e faamaonia o le maliega e lei mauaina ona o ni upu faaoleole ma le pepelo e faasino i le uiga moni ma le ituaiga o le mea na faia. E mafai ona avea o se tulaga e puipuia ai le ua molia pe a ia faamaonia o le teine na malie atu, ma o ia e i lalo o le 21 tausaga i le taimi na faia ai lea tulaga, ma e faapea o ia sa i ai ni mafuaaga tatau e talitonu ai, ma sa talitonu lava, e faapea o le teine e 16 tausaga pe matua atu. O lenei solitulafono o loo aiaia mai ai se faasalaga pito i maualuga e 7 tausaga i le falepuipui. O le fuaiupu 53(7) o loo taua ai se tulaga e ono taofia ai le faataunuuina o le suesuega o lenei Solitulafono pe afai ae le amatalia suesuega faaletulafono i totonu o le 12 masina mai le aso na faia ai le solitulafono. 12

13 2.24 O tamaiti e aafia i faalavelave faapenei o loo aiaia i le fuaiupu e 58D o le Tulafono o Soligatulafono [amioga mataga i le va o se tamaloa ma se tamaititi] O lenei fuaiupu e le o taueseeseina tama e eseese tausaga e pei ona i ai i Solitulafono e faasaga i teine e eseese tausaga. O se tagata e i lalo o le 16 tausaga e le mafai ona molia i lenei Solitulafono vagana ai o le isi tama sa i lalo o le 21 tausaga I totonu o le Tulafono o Soligatulafono e le o i ai se faamatalaga manino o le uiga tonu o le faaoolima mataga. I le faamasinoga i le va o Leoleo ma Vaitolu sa auiliili mai e le Afioga i le Alii Faamasino o Doherty tulaga taua o le faaoolima mataga e pei ona taua i lalo: se faaoolima, o le pai atu lea i le tino o se tasi tagata ma le faamoemoe i ai, poo i nisi mataupu o le tau faamatau e faapea o e pai atu faapea, o lona uiga o le faaoo atu o le malosi i se tulaga ua faamoemoe i ai; lea pai atu sa mataga pea fua i tulaga o le va nonofo ua masani ai ma taliaina; ma le ua tuuaia sa ia iloaina o lea pai atu e mataga le tulaga ua faatino ai I le Pepa o Mataupu, sa laga e le Komisi fesili e faatatau i Solitulafono e uiga i le faalagolago ma le faatuatuaina. Pe tatau i le fuaiupu 50 [lea e taua ai faigaaiga poo le taumafai e fai ni faigaaiga e se tamaloa ma se teineititi o nofo i lona aiga] ona aofia ai isi fesootaiga valalata, e pei o le faiaoga-tamaititi aoga, fomai tagata ua oo atu mo se togafiti? Pe tatau ona aveese le moomiaga lea e faapea o le faamasinoga o se moliaga o le faigaaiga poo amioga mataga ma se teineititi i le va o le 12 ma le 16 tausaga e tatau ona amatalia i totonu o le 12 masina mai le aso na faia ai le Solitulafono? Pe tatau ona tuu i luga le faasalaga pito i maualuga mo le faigaaiga ma se teineititi i lalo o le 12 tausaga i le 14 tausaga, 20 tausaga poo le solo atoa i le falepuipui? Pe tatau ona tuu i luga le faasalaga pito i maualuga mo amioga matagā ma se teineititi i lalo o le 12 tausaga i le 10 tausaga? Faamatalaga tuuina mai 2.27 O i latou uma sa faaalia finagalo e faatatau i le fesili sa manatu o le tele o fesootaiga vavalalata ua i ai le faatuatuaga e tatau ona aofia i totonu o le fuaiupu 50 o le Solitulafono o faigaaiga ma le taumafai e fai se faigaaiga. E pei ona taua e le Faalapotopotoga o Toomaga mo e Puapuagatia SVSG: E matua moomia le puipuia o tamaiti mai soo se tagata o ia, e ala atu i o latou tofiga i se nuu, ua faapea ona faia se fesootaiga vavalalata ma le tamaititi. O lenei e aofia ai faiaoga, faifeau ma fomai, o i latou uma nei o loo ua i ai taiala ma amioga taualoa ua tuuina i ai e tausisia ma ua tapu ai ia ituaiga amioga O le Faalapotopotoga o Toomaga mo ē Puapuagatia a Samoa na faapea mai foi afai o se tagata e i lalo o le 18 ua afaina i le faaoolima i totonu o se fesootaiga vavalalata iloga o loo ua i ai le faatuatuaga, e le tatau ona faaaogaina le tulaga pe sa malie e avea ma tulaga e puipuia ai ma o lē ua solitulafono e tatau ona tuuaia e tali atu i le faaaogaina o lona tulaga i se faiga le tatau. Fai mai le Vassega o Tagata 13

14 Faigaluega sa toe Iloiloina Tulafono o Soligatulafono o loo i ai se moomiaga e faamanino ai le Solitulafono o le faia o se faigaaiga ma se teineititi o loo nofo i le aiga o se tagata e tatau ona aofia ai ma le tulaga e faapea o le teineititi o loo nonofo ma lea tagata i se isi aiga ese O e sa auai na malilie uma e faapea o le taimi faatapulaa o le 12 masina e faia ai se faamasinoga o se solitulafono o se faigaaiga poo le amio mataga ma se teineititi i le va o le 12 ma le 16 tausaga ua tatau ona aveese, ona o mafuaaga e aofia ai le taomiaina o tulaga tiga ma faigata sa oo i ai e masani lava e umi se taimi o aafia ai, ma le umi o se taimi faatoa iloa e le tamaititi e i ai ona aia tatau e le tatau ai ona ia oo i amioga tau faigaaiga. Sa fautua mai le Vaega o Tagata Faigaluega mo le toe Iloiloina o Tulafono o Soligatulafono e le o i ai se tulaga manino o le tatau ona i ai o lea taimi faatapulaa Sa maua le lagolago mo le sii ina i luga o faasalaga pito i maualuga mo Solitulafono i le solia o le faatuatuaina ma le faalagolago ma ua fautuaina ai faasalaga mai le 14 i le 20 tausaga i le falepuipui. O e uma na auai sa malilie o le faasalaga pito i maualuga mo faigaaiga mataga ma se teineititi i lalo o le 12 tausga e tatau ona 10 tausaga i le falepuipui O nisi o e na auai sa laga ni popolega e faatatau i le tulaga o loo i ai Solitulafono tau i le tulaga faatuatuaina ma le faalagolago pe a faatusatusa i tama ma teine, ma sa tuuina mai ai se faamatalaga e tatau foi ona faaoga e puipuia ai ma tamaiti mai amioga mataga. Manatu o le Komisi 2.32 O Solitulafono tau faigaaiga e faasaga i tamaiti ma tagata o loo i ai i se mafutaga ua i ai le faatuatuaina ma le faalagolago ua tatau ona tusia ina ia aofia tutusa ai tama ma teine. O le a ogatasi lea ma le fautuaga faalauaitele a le Komisi e faapea o le Tulafono o Soligatulafono e tatau ona fai tutusa ituaiga tagata. O nei taofi e faavae mai i Solitulafono o loo taua i le fuaiupu 50 i le 53 o le Tulafono o Soligatulafono sa tusia ina ia faapena ona aofia ai ma tamaiti ua tutupu ai faalavelave e faatatau i le faaoolima mataga Sa toatele lava e na autasi so latou maliliega e faapea o le fuaiupu e 50 o le Tulafono o Soligatulafono e tatau ona toe tusia ina ia aofia ai ma isi tagata ua faapena o loo i ai tamaiti i ni mafutaga ua ono i ai le faatuatuaina ma le faalagolago. O lenei fuaiupu i le taimi nei e faatatau i e sa faia, pe sa taumafai e faia, faigaaiga ma o latou afafine fai poo se tama a lona toalua, afafine fai e le tau i ai se tasi o i laua, poo se teine o loo nofo ai. O lenei Solitulafono e tatau foi ona aofia ai ma tagata o loo ua i ai le tiute tauave, poo se matafaioi iloga i le, vaaia poo le tausia o se tamaititi, e aofia ai, peitai o le a le gata ai nao faiaoga, faifeau ma fomai. E tusa ai ma le Solitulafono o loo ua i ai nei, e le tatau ona maua se puipuiga e faapea na malie Ua fautuaina e le Komisi le aveesea o le taimi faatapulaa o le 12 masina e tatau ai ona molia le Solitulafono o se faigaaiga ma se teineititi i le va o le 12 ma le 16 tausaga o le matua. E le o manino mai ni mafuaaga tatau o loo faavae ai lenei 14

15 faatapulaaina. Vagana ai, ua foliga mai ua faalavelaveina ai i se tulaga le tatau ai suesuega faa-faamasinoga talafeagai O faasalaga pito i maualuga mo nisi o Solitulafono e pei ona taua i faafuaiupu 50 i le 53 o le Tulafono o Soligatulafono e fai lava si maualalo o faasalaga. I le tagai a le Komisi, o ni faasalaga pito i maualuga talafeagai o le a faaopoopo mai ua faapea ona taua i lalo. faigaaiga ma se tagata i lalo o le 12 tausaga o le matua 14 tausaga; le taumafai e fai se faigaaiga ma se tagata e i lalo o le 12 tausaga o le matua 10 tausaga; amioga mataga tau i faigaaiga ma se tagata e i lalo o le 12 tausaga le matua 10 tausaga; faigaaiga poo le faia o ni amioga mataga ma se tagata e i le va o le 12 ma le 16 tausaga le matua 12 tausaga O le faaopoopoina faapea o faasalaga pito i maualuga sa lagolagoina e i latou uma sa aafia i lenei mataupu ma o loo ō gatusa lelei ma Solitulafono faavaomalo faapenei pe a faatusatusa. E le o i ai se manatu e faapea o le a poloaia nei faasalaga maualuluga i faamasinoga uma o le a faamaonia ai se solitulafono. Peitai, o le a maua ai se ata lautele mo faaiuga tonu a le faamasinoga e faaaogaina ai tulaga tūgā e ono tulai mai mo se faataitaiga, o le faaoo o ni manua i le tino poo le faataunuuina o le Solitulafono ao vaai i ai se tagata poo ni tagata O se tasi mataupu e lei lagā mai i le Pepa o Mataupu o le faasalaga pito i maualuga mo le fuaiupu 50 e faatatau i le Solitulafono o se faigaaiga ma se tasi o le aiga o lea tagata. Pe a fua i le tuuina i luga o Faasalaga mo Solitulafono i faafuaiupu 51 i le 53 o le Tulafono e pei ona fautuaina, o lea faasalaga ua ao foi ona toe iloiloina. Fautuaga 4: O le fuaiupu 50 o le Tulafono o Soligatulafono e tatau ona aofia ai ma isi tagata ua faapena ona i ai le tiute tauave mo, poo se matafaioi iloga i le vaaia poo le tausia ma le aoaoina o le tamaitiiti, e aofia ai faiaoga, faifeau ma fomai. Fautuaga 5: O le moomiaga lea e faapea o Solitulafono o faigaaiga poo amioga mataga ma se teine e i le va o le 12 ma le 16 tausaga o le matua e tatau ona moliaina i totonu o le 12 masina talu ona faia le Solitulafono e pei ona taua i le fuaiupu 53(7) o le Tulafono o Soligatulafono ua tatau ona soloia. Fautuaga 6: O Solitulafono o loo i totonu o faafuaiupu 51 i le 53 o le Tulafono o Solitulafono e tatau ona i ai faasalaga pito i maualuga ua taua i lalo: faigaaiga ma se tagata e i lalo o le 12 tausaga o le matua 14 tausaga; taumafai e faia se faigaaiga ma se tagata e i lalo o le 12 tausaga o le matua 10 tausaga; amioga matagā tau i faigaaiga ma se tagata e i lalo o le 12 tausaga o le matua 10 tausaga; faigaaiga poo amioga mataga ma se tagata i le va o le 12 ma le 16 tausaga o le matua 12 tausaga. 15

16 O le faaseseina poo le taumafai e maua se maliega e ala i le tau faasese 2.38 O le faaoolima mataga i fafine ma teine e i luga atu o le 16 tausaga o loo aiaia mai i le fuaiupu 54 o le Tulafono o Soligatulafono. O le fuaiupu 54(a) e ta u solitulafonoina ai o soo se ituaiga faaoolima mataga i se fafine poo se teine e i luga atu o le 16 tausaga le matua. O le fuaiupu 54(b) e ta u solitulafonoina ai le faia o soo se ituaiga mea i se fafine poo se teine e i luga atu o le 16 tausaga le matua, ma e sa malie i ai ae peitai ane ona o lea maliega ua tulai mai ai se faaoolima mataga, pe afai na malie i ai ona oni upu faaoleole ma le pepelo e faasino i le uiga moni ma le ituaiga o le mea ua faia I le Pepa o Mataupu sa fesili le Komisi pe faamata e le tatau ona tusia se Solitulafono fou e faasino i le faamata uina o se tagata e faia ni faigaaiga ua solitulafono. O faataitaiga o ni Solitulafono faapea e mafai ona maua i nisi o Sitete ma isi nuu o loo i lalo o le vaaiga a Ausetalia. Mo se faataitaiga, o le fuaiupu 327 o le Faasologa o Solitulafono [Ausetalia i Sisifo] o loo aiaia ai se Solitulafono e faatatau i le faia o ni faigaaiga, lea e faatatau i se tagata ua tauanau malosi e se tasi tagata ina ia faia ni uiga tau feusuaiga. O lenei Solitulafono a faamaonia o lona faasalaga pito i maualuga o le 14 tausaga i le falepuipui. O le Faasologa o Solitulafono 1899 [Kuiniselani] e agai lea i le faalauteleina o le faamatalaina o le faoolima mataga ina ia faatatau i se tagata ua ia aumaia se isi tagata e aunoa ma se maliega o lona tagata ina ia faia se gaioiga e matua mataga poo le vaai i se gaioiga e matua mataga e faia e lea tagata poo se isi tagata Sa faapena foi ona sailia e le Komisi ia finagalo e faatatau i le maliega e maua ona ua faafefeina se tasi tagata mo se faataitaiga, o se tamaititi pe le tatau ona aofia i lalo o lea fuaiupu O se tasi o mataupu ua aliae mai i le faauigaina o le fuaiupu 54 o le tulaga lea pe le tatau ona avea ma vaega o le tali atu i le itu tetee le iai o faamaoniga e faapea o le na tupu ai le faalavelave ua silia i le 16 tausaga. I le faamasinoga i le va o Leoleo v Avia na faaleaogaina e le Faamasino Sili o le Faamasinoga Maualuga ia Sapolu moliaga o le faaoolima mataga e faavae i luga o le tulaga sa le iai se faamaoniga o le na tupu ai le faalavelave ua silia i le 16 tausaga i le taimi o le solitulafono. Faamatalaga tuuina mai 2.42 O le toatele o ē na auai sa malilie faatasi e tatau ona i ai se Solitulafono fou e aofia ai le faamata uina o se tagata e faia ni faigaaiga ua solitulafono ma ta ua ai mo se faataitaiga, e faapea; O fafine ma tamaiti i le tele o vaega o Samoa e matua maualuga le avanoa e ono afaina ai talu ai le mativa ma le faalagolago i isi mo manaoga o loo moomia e pei o nofoaga e nonofo ai ma meaai. O nei tulaga e ono afaina ai ua faapena ona faigofie ai ona aafia i latou i le faatautala ma le tau faafefeina E lagolagoina e le Vaega o Tagata Faigaluega sa toe Iloiloina Tulafono o Soligatulafono le faaofi mai o se Solitulafono o le faafefeina ina ia faia faigaaiga, ma taua ai ua i ai mataupu ua faapena ona faamata uina ma faafefe ai teine sa tutupu ai 16

17 faalavelave i se na tuuaia e talai ona lavalava ma le manatu ina ia faataunuuina le faaoolima ma faia se faigaaiga Sa auau faatasi ē uma sa aafia i lenei mataupu e lagolagoina le faalauteleina o le Solitulafono o le faafefeina ina ia faia se faigaaiga e solitulafono ina ia aofia ai le maua o le maliega e ala i le faamata uina o se tasi tagata. Manatu o le Komisi 2.45 Ua tatau ona faalauteleina le Tulafono o Soligatulafono ina ia aofia ai ma le faafefeina e faia se faigaaiga e solitulafono. O le taofi o le Komisi, o se faataitaiga sili e ono faavae ai se Solitulafono faapea o le fuaiupu e 327 o le Faasologa o Solitulafono a le Sitete o Ausetalia i Sisifo o loo faapea mai, pe afai ua uunaia malosi e se tagata se tasi tagata e faia ni uiga tau faigaaiga O le taofi o le Komisi, o le fuaiupu 54(a) ua tatau ona toe tusia ina ia faaaogaina i se tulaga e tutusa ai le vaai a le tulafono i ituaiga tagata faapea le matua o tausaga. O lenei o le a mautinoa ai o le a gaoioi le Solitulafono e avea o se aiaiga e aofia ai tulaga uma ua faapea ona maua ai le maliega e faia se faigaaiga e auala mai i le tau faasese ma faiga faaalatua. O loo ua faapea foi ona manatu le Komisi o le fuaiupu 54(b) e tatau ona ta u solitulafonoina ia tulaga o loo ua faapea ona maua ai e i latou sa faia le faalavelave le maliega ona o le faia o ni uiga tau faamata u agai i se isi tagata. O ia uiga faapea o loo manino le matua le taliaina ma ua talafeagai ai se faatagana e ta u solitulafonoina ai. Fautuaga 7: Ua tatau ona aofia i totonu o le Tulafono o Soligatulafono se Solitulafono fou e faatatau i se tulaga ua uunaia malosi ai e se tagata le isi tagata ina ia faia ni uiga tau faigaaiga. Fautuaga 8: O le fuaiupu 54(a) o le Tulafono o Soligatulafono e tatau ona faaaogaina i tama ma teine o soo se matua ua aafia. Fautuaga 9: O le fuaiupu 54(b) o le Tulafono o Soligatulafono e tatau ona faaaogaina i tulaga o loo ua faapea ona maua ai e se tagata le maliega e auala i le faia o ni uiga tau faamatau e agai i se tasi tagata. O Tagata e le atoatoa le malosi o le mafaufau 2.47 O le fuaiupu 57 o le Tulafono o Soligatulafono e ta u solitulafonoina ai faigaaiga ma se vale poo se fafine poo se teine mai valea pe afai o lē ua tuuaia i le Solitulafono sa iloa poo sa iloaina ni mafuaaga tatau e talitonu ai o le tamaitai o le vale poo e le atoatoa le malosi o lona mafaufau. O upu ia o le vale ma le le atoatoa o le mafaufau e mai valea. E le o i ai se tulaga o ese mai i le Solitulafono e aofia ai se tulaga faapea o le tagata ua tuuaia e faaipoipo i lē na aafia poo sa malie i se faigaaiga O le mataupu 16(1) o le Faasilasilaga Aloaia o Aia Tatau a Malo Aufaatasi faapea le mataupu 23 o le Feagaiga Faavaomalo e faatatau i Aia Tatau o Tagata ma Upufai o Malo o loo amanaia le aia tatau a soo se tagata e saoloto ai e faaipoipo ma faia sona aiga. 17

18 2.49 O lenei aia tatau o loo amanaia i totonu o le Solitulafono o Faasologa o Solitulafono [Ausetalia i Sisifo] faatatau lea i Solitulafono tau faigaaiga e faasaga i se tagata ua lē agavaa. I lalo o lea faauigaga, o se tagata ua lē agavaa ua faamatalaina o se tagata e lē atoatoa le mafaufau ma ua faapena ona le agavaa: (a) e malamalama ai i le ituaiga gaoioiga ua faia ma le uiga o le moliaga ua faasaga i le tagata ua tuuaia; poo (e) i le puipuia o ia mai i le faaaogaina o ia e faia i ai tulaga tau faigaaiga. O se tulaga e mafai ona puipuia ai se tagata ua molia i lalo o lenei fuaiupu e faamaonia lea o se tagata ua tuuaia sa faaipoipo faaletulafono i le tagata ua le agavaa Ae ese mai ai i le faia o ni faiga faapitoa mo faaipoipoga faaletulafono, o le Tulafono o Soligatulafono a Niu Sila e ta u solitulafonoina fesootaiga tau i faigaaiga ua faatautala ai se tasi ma ni tagata e maualuga le tulaga o le lē atoatoa. O se fesootaiga tau faigaaiga e mafai ona faamatalaina ua faatautala pe afai o se tagata o loo i ai se malamalamaaga i le le atoatoa o le isi tagata ma ua ia faaaogaina lea i se manatu faapito ina ia maua ai le maliega filemu o le alii poo le fafine, ioe i ai, o le auai poo le faatinoga o le fesootaiga. O loo faamatalaina e le Tulafono le maualuga o le tulaga le atoatoa e faapea: o le tulaga ua i ai le atamai, le mafaufau poo le tino poo le le atoatoa (poo le aafia faatasi oni itu se lua pe sili atu o le atamai lea, le mafaufau poo se tulaga i le tino poo le le atoatoa) ua aafia ai se tagata ua oo ai ina matuā le atoatoa le mafai e lea tagata- (a) ona malamalama i uiga o amioga tau faigaaiga; poo (e) ona malamalama i le uiga o faaiuga e faatatau i amioga tau faigaaiga; poo (i) ona ia iloaina ao lei tupu ia taunuuga o faaiuga e faatatau i amioga tau faigaaiga; poo (o) ona fesootai atu i faaiuga e faatatau i amioga tau faigaaiga I le Pepa o Mataupu, sa fesiligia e le Komisi pe faamata e le tatau ona aofia i le Solitulafono le faapafalaina o faaipoipoga faaletulafono, ulugalii e lei faaipoipo ma mafutaga ua malilie i faigaaiga. Sa maitauina foi e le Komisi e faapea o upu vale po o le maua i le mai valea e mafai ona taua oni faaupuga taufaifai ma fesiligia ai pe le tatau ona suia i le le atoatoa le mafaufau po o le le agavaa o le mafaufau. I lalo o le Tulafono o le Tulaga Maloloina o le Mafaufau 2007, le agavaa o le mafaufau o loo faamatalaina e faapea: le atoatoa le atamai, le atoa le mafaufau, tulaga le atoatoa e faatatau i togafitiga, manua o le faiai, le atoatoa le malosi o le tino poo le le sa osa o o le mafaufau, ua le mafai e le tagata ona faia poo le fesootai atu ni manatu faavaea e tusa ai ma nisi poo mataupu uma e faatatau i le tagata poo tulaga i le tagata poo aseta uma e tau ia te ia O le le atoatoa o le mafaufau e aofia ai se mai o le mafaufau ma e faauigaina o se tulaga e moomia ai togafitiga ma e iloga lava i le matua faaletonu o mafaufauga, o taga, o le vaaiga i mea poo le manatuaina o mea. Faamatalaga tuuina mai 2.53 I latou uma na auai ma sa faaalia taofi i lenei mataupu sa lagolagoina le suia o upu vale poo mai valea ini faaupuga e le faailoga tagata e pei o le le agavaa o le 18

19 mafaufau poo le le atoatoa o le mafaufau. O le Faalapotopotoga o Toomaga mo ē Puapuagatia a Samoa sa faapena ona tuuina mai so latou taofi e faapea o lea fuaiupu e tatau ona le faaitūau i se ituaiga tagata ma taua ai e faapea o tama ma tamaiti o loo lē atoatoa mafaufau ua faapena ona alagatatau ona puipuia mai tagata o loo vaavaai i ni tagata e faigofie ona agai i ai mo faigaaiga O ē na auai sa eseese taofi na faaalia pe tatau ona i ai se tulaga faapafala e faia mo i latou o loo ua faaipoipo ma mafutaga o loo ua malilie i faigaaiga ma tagata o loo taua i le fuaiupu 57 o le Tulafono o Soligatulafono. O le Vaega o Tagata Faigaluega sa toe iloiloina Tulafono o Soligatulafono sa fautuaina e faapea o le fuaiupu e tatau ona faaauauina le puipuia o i latou e le atoatoa le mafaufau mai tagata ua tuuaia ae ao foi ona faatumauina ma puipuia a latou aia tatau ini mafutaga ua malilie i ai. O se tasi o sui na auai sa faaalia lona popolega e faapea o se teuteuga faapea e ono avea ma taiala i se tulaga o le a le maua tonu ai le malamalamaga i le tulafono ma faapea ua faaituau le tulafono O nisi sa tuuina mai taofi e uiga i lenei mataupu sa taua le eseesega o ituaiga le atoatoa o le mafaufau e pei o Papalii Viopapa mo se faataitaiga sa ia taua e faapea o tagata e le atoatoa le agavaa o le mafaufau ua latou le mafaia ona faia ni faaiuga tonu ma ua tatau ai ona puipuia i latou mai i lena, ma e le moni lea tulaga i ē uma o loo maua i le le atoatoa o le mafaufau. Manatu o le Komisi 2.56 O uiga o upu vale ma le mai valea e le o manino mai i le fuaiupu 57 o le Tulafono o Soligatulafono. E tusa ai ma le fua faatatau o nei ona po o ia upu e ta umamaina ai i latou. I le manatu o le Komisi o nei upu ua tatau ona suia i se uiga tonu e le faaitūau ma o le a faapena ona atagia ai uiga le manuia o le a faasaga i ai ua faapea ona agai i ai le Solitulafono ma o lea tulaga, o le faatautalaina o ni tagata i faiga tau faigaaiga ae ua le mafai ona malamalam i le uiga tonu o amioga tau i faigaaiga po o ua le mafai ona puipuia i latou i le tetee atu o fesootaiga tau i faigaaiga. O lea tulaga e le ofi lelei i totonu o le faamatalaina o uiga o le le agavaa o le mafaufau poo le le atoatoa o le mafaufau o loo i le Tulafono o le Tulaga Maloloina o le Mafaufau. O nisi o tagata o loo maua i lea tulaga e matua faaletonu mafaufauga, o aga e te i a ua suia, o le vaai i mea o loo tutupu poo le manatuaina o mea o le faamatalaina lea o le uiga o le le atoatoa o le mafaufau o le a matua malamalama lelei ma mafai ona faia ni faaiuga e faatatau i mataupu tau i faigaaiga. O nisi o le a faapena ona le mafai. Ma ua faaalia mai ai i i le moomia o se isi uiga e ese mai ae malamalama gofie ma fetaui tonu O le isi mataupu sa faatepa i ai le Komisi pe le tatau ona i ai se avanoa e saoloto mai ai i lenei Solitulafono ia ē ua faaipoipo faaletulafono. I lalo o le Tulafono o Faaipoipoga 1961 e le o i ai se tapu i tagata e le atoatoa le mafaufau e faaipoipo ai. E i ai tagata e oo i le tulaga le atoatoa o le mafaufau ao la ua faaipoipo (mo se faataitaiga, na tulai mai le le atoatoa o le mafaufau ona ua le saosao mafaufauga). I tulaga uma ia e lua o le a oo ai e faapea ua faia se Solitulafono pe a faia se faigaaigaa le ulugalii ua faaipoipo. Peitai, e i ai popolega o le Komisi pe a aofia ai se tulaga o le puipuiga mai se Solitulafono mo ulugalii uma ua faaipoipo. E mafai ona faauigaina lea e faapea ua faamagaloina fesootaiga tau faigaaiga e faatautala i se ulugalii ua faaipoipo le 19

20 mataupu tonu a lea ua mafua ona fautuaina ai e le Komisi o le soloia o le avanoa lea e faasaolotoina mai ai tagata na faaipoipo mai le Solitulafono o le faamalosia o se faigaaiga. O se puipuiga mai se Solitulafono mo faaipoipoga faaletulafono ua faapena ona le amanaia le tulaga o ulugalii e le o faaipoipo, o i latou ua tutusa lelei le tatau ona puipuia mai le Solitulafono O le auala ua manatu le Komisi e sili mo le soalaupuleina o nei mataupu o le suia lea o le fuaiupu 57 o le Tulafono o Soligatulafono i se aiaiga e faatusatusa i le fuaiupu 138 o le Tulafono o Soligatulafono (Niu Sila) ( O le faatautalaina o se tagata e matua le atoatoa i uiga tau faigaaiga ). O le a moomia e lenei Solitulafono fou: e faapea sa i ai se fesootaiga tau faigaaiga ma se tagata o loo i ai se tulaga e matua le atoatoa le atamai, mafaufau, poo se tulaga i le tino poo se faaletonu e matua aafia ai le mafaia e le tagata ona malamalama i le uiga o amioga tau faigaaiga, ona malamalama i le uiga o faaiuga e faatatau i faigaaiga, ona iloaina mea e tutupu mai i faaiuga e fai tau i amioga o faigaaiga, poo le tautalaina o faaiuga tau i amioga o faigaaiga; ma e faapea o le fesootaiga tau i faigaaiga sa faatautala sa iloaina e le tagata le le atoatoa o le isi tagata ma ua ia faaaogaina i se tulaga faapito mo ia lava ina ia maua le ioega filemu o le tamaitai, o le usitai atu i ai i lona auai i tulaga, poo le faia o le fesootaiga. Fautuaga 10: Ua tatau ona soloia le fuaiupu 57 o le Tulafono o Soligatulafono ma suia i se aiaiga e faataitai i le fuaiupu 138 o le Tulafono o Soligatulafono 1961 (Niu Sila) (Faatautalaina o se tagata o loo tugā se faaletonu o ia i ni faigaaiga ), e aofia ai le faamatalaina o le uiga o tugā o se faaletonu ma fesootaiga tau faigaaiga ua faatautala. Mulilua 2.59 O fuaiupu 58 ma le 5A o le Tulafono o Soligatulafono e faatatau i le mulilua ua faia e se tagata ua faaipoipo ma le mulilua ma se fafine ua faaipoipo, ma o le faasalaga e le silia i le $100. Pe a manatu i amioga faa-natura o le mulilua, ua tulai mai fesili pe tatau ona avea pea o se Solitulafono. O lea tulaga e aofia ai le iloiloina o le gaoioiga tonu a le tulafono e faatatau i Solitulafono: i) i se tasi itu, o le gaoioiga a le tulafono e faalavelaveina ai soifuaga o tagata nuu e gata lava ia i latou poo le sailia o le uunaia o nisi amioga e gatasitasi?; ma ii) lona lua, e le o se amioga tatau faavae lea e taua le avea ma tulaga e taofiofia maopoopo faatasi ni tagata ma talu ai o lea o le a faataua i le Malo le faia o ni tulafono e tetee atu amioga le tatau? 2.60 O le tele o atunuu o Europa ua soloia a latou Solitulafono e faatatau i le mulilua. I Amerika, o loo tumau pea le avea ma solitulafono o le mulilua i nisi o ona Sitete. Peitai o le taua o nei tulafono o tulafono faavae sa fesiligia i le faamasinoga a le Faamasinoga Sili i le mataupu i le va o Lawrence ma Texas. I lenei faamasinoga o le numera fulisia o faamasino o le Faamasinoga Sili na taunuu i se faaiuga e faapea ua le tusa ai ma le faavae o se Tulafono a Texas lea e tau solitulafonoina ai tagata o se ituaiga tagata e tasi i le faia o ni amioga tau faigaaiga. E pei ona taua e le Faamasino o Kennedy le latou taofi ua aufaatasi i ai. 20

TULAFONO TAU FAAOFI O TEUTEUGA O LE TULAFONO O FAASALALAUGA 2015 BROADCASTING AMENDMENT BILL 2015 SAMOA SAMOA. Arrangement of Provisions

TULAFONO TAU FAAOFI O TEUTEUGA O LE TULAFONO O FAASALALAUGA 2015 BROADCASTING AMENDMENT BILL 2015 SAMOA SAMOA. Arrangement of Provisions BROADCASTING AMENDMENT BILL 2015 TULAFONO TAU FAAOFI O TEUTEUGA O LE TULAFONO O FAASALALAUGA 2015 SAMOA Arrangement of Provisions 1. Short title and commencement 2. Interpretation 3. Objectives of this

More information

O le ā le Me kea (Medicare)?

O le ā le Me kea (Medicare)? Le Nofoaga Tutotonu Faava o Malo O le Pasefika i Asia Mo Ē Matutua (NAPCA) Ua Faailoa Atu: O le ā le Me kea (Medicare)? O le sini a le Na onal Asian Pacific Center on Aging s o le tautua lea e taiulu i

More information

SAMOA Lomiga 19 Tesema 2015

SAMOA Lomiga 19 Tesema 2015 SAMOA Lomiga 19 Tesema 2015 Mafutaga Tatalo Faaiu o le Paeaiga Lona XV o le Palemene Rev. Aisoli Tapa Iuli. Taitai o le Sauniga Lana Afioga Mamalu, o Le Ao o le Malo ma lana Masiofo. Ia talia Iesu ua aumai

More information

Suesuega 16 Faamaumauga mo le Taitai

Suesuega 16 Faamaumauga mo le Taitai O Manatu Taua mo le Aoaoina o le Suesuega: O le suesuega lenei o le a faamalamalamaina atili ai i le vasega le faapitoa tele o le Sapati aso lona fitu o le vaiaso, i tofotofoga o le taimi o le iuga. E

More information

Government of Samoa Public Service Commission CORPORATE PLAN July 2011 - June 2014 0 Corporate Plan 2011-2014

Government of Samoa Public Service Commission CORPORATE PLAN July 2011 - June 2014 0 Corporate Plan 2011-2014 Government of Samoa Public Service Commission CORPORATE PLAN July 2011 - June 2014 0 Corporate Plan 2011-2014 PUBLIC SERVICE COMMISSION FOREWORD The Public Service Commission (PSC) works to lead and support

More information

RIPOTI FAALETAUSAGA IULAI 2010 - IUNI 2011

RIPOTI FAALETAUSAGA IULAI 2010 - IUNI 2011 FAASOLOGA O MATAUPU Itulau Faasino Mataupu 1 Faapuupuuina o Upu 2 Upu Tomua mai le Afioga i le Palemia 4 Aotelega mai le Ofisa Sili 5 Vaega 1: MATAFAIOI, SINI AUTU & FAATULAGAGA O LE MATAGALUEGA 1.1 Matafaioi

More information

E Maua le Fesoasoani i le Totogia o Au Tausiga Faafomai ma Tau o Vailaau mai Fomai

E Maua le Fesoasoani i le Totogia o Au Tausiga Faafomai ma Tau o Vailaau mai Fomai Le Nofoaga Tutotonu Faava o Malo O le Pasefika i Asia Mo Ē Matutua (NAPCA) Ua Faailoa Atu: E Maua le Fesoasoani i le Totogia o Au Tausiga Faafomai ma Tau o Vailaau mai Fomai O le sini a le Na onal Asian

More information

FOFOGA FETALAI: E tolopo Galuega a le Fono Aoao i le aso fono ananafi ua maea ona tali le Afioga i le Taitaifono i mataupu sa laga e sui usufono.

FOFOGA FETALAI: E tolopo Galuega a le Fono Aoao i le aso fono ananafi ua maea ona tali le Afioga i le Taitaifono i mataupu sa laga e sui usufono. ASO LULU, 26 MATI 2014 Na nofoia le Nofoa e le Fofoga Fetalai i le itula e 9.05 i le taeao. Tatalo. FOFOGA FETALAI: Tatou te taufai lagona faatasi le agaga o le faamanu i le tatou Taulaga na siitia i le

More information

Lipoti Faaletausaga 2012-2013

Lipoti Faaletausaga 2012-2013 Malo o Samoa Lipoti Faaletausaga 2012-2013 Matagaluega o Punaoa Faalenatura ma le Siosiomaga 1 Lisi o Upu ua Faapupuuina AIREP Aleipata Island Restoration Program AVA- Australian Volunteer Association

More information

E mafai foi ona lolomiina lau Lesona i le Gagana Samoa mai i le Upega o faamatalaga lenei: www.sdarmgc.org

E mafai foi ona lolomiina lau Lesona i le Gagana Samoa mai i le Upega o faamatalaga lenei: www.sdarmgc.org 1 O Lesona Faale-Tusi Paia o le Sapati, o se suesuega faa-polokalame lea o aso taitasi o loo faavae atoa lava i le Tusi Paia ma le Agaga o Valoaga e aunoa ma ni manatu faaopoopo. O siitaga ua matua faapupuu

More information

OFFICE OF THE MINISTER

OFFICE OF THE MINISTER Government of Samoa OFFICE OF THE MINISTER MINISTRY OF WORKS, TRANSPORT AND INFRASTRUCTURE (ELECTRIC POWER CORPORATION, SAMOA WATER AUTHORITY, SAMOA AIRPORT AUTHORITY, SAMOA PORTS AUTHORITY, SAMOA SHIPPING

More information

OFFICE OF THE MINISTER

OFFICE OF THE MINISTER Government of Samoa OFFICE OF THE MINISTER MINISTRY OF WORKS, TRANSPORT AND INFRASTRUCTURE (ELECTRIC POWER CORPORATION, SAMOA WATER AUTHORITY, SAMOA AIRPORT AUTHORITY, SAMOA PORTS AUTHORITY, SAMOA SHIPPING

More information

FINAGALO TUILAEPA IA FA AAUAU E LOLO GALUEGA A TOGIOLA

FINAGALO TUILAEPA IA FA AAUAU E LOLO GALUEGA A TOGIOLA 1st abinet meet zeros in on ASG vehicle policy A1 an the BS title game challenge ratings record? B1 PAGO PAGO, AERIAN SAOA Aso To ona i, Ianuari 5, 2013 $1.00 FINAGALO TUILAEPA IA FA AAUAU E LOLO GALUEGA

More information

SAMOAN. Setete o Hawaii Iloilo ma su esu e i luga o le internet (online) Tusi o Fa amatalaga mo Matua

SAMOAN. Setete o Hawaii Iloilo ma su esu e i luga o le internet (online) Tusi o Fa amatalaga mo Matua SAMOAN Setete o Hawaii Iloilo ma su esu e i luga o le internet (online) Tusi o Fa amatalaga mo Matua Hawai i Department of Education, 2013 Tusi o Fa amatalaga mo Matua Fa asino Mataupu O Tulaga tau Iloiloga

More information

O Afafine. i Lo u Malo O LE TALAFAASOLOPITO MA LE GALUEGA A LE AUALOFA

O Afafine. i Lo u Malo O LE TALAFAASOLOPITO MA LE GALUEGA A LE AUALOFA O Afafine i Lo u Malo O LE TALAFAASOLOPITO MA LE GALUEGA A LE AUALOFA o le tusi lenei a E moni ou te fai atu ia te outou, o i latou uma e talia la u talalelei, o atalii ma afafine i latou i lo u malo.

More information

Oceania Pi iga Aso #2 - Pine AS. PAGO PAGO, AMERICAN SAMOA Saturday, March 22, 2014. American Samoa Rugby Union embarks on historic trip

Oceania Pi iga Aso #2 - Pine AS. PAGO PAGO, AMERICAN SAMOA Saturday, March 22, 2014. American Samoa Rugby Union embarks on historic trip Toe faigaluega le leoleo o le toese na fa amalolo 2 Oceania Pi iga Aso #2 - Pine AS B1 19 DAYS TO GO PAGO PAGO, AMERICAN SAMOA Saturday, March 22, 2014 $1.00 C Y M K Tausaga mulimuli lenei fa afoe ai Malisi

More information

LAMEPA EFKAS LOTU A TAMAITI - EFKAS AOA. O le faatumulia o le malumalu Satauro o le Alofa i le Aso Sā, 13 Oketopa i le 9:00 i le

LAMEPA EFKAS LOTU A TAMAITI - EFKAS AOA. O le faatumulia o le malumalu Satauro o le Alofa i le Aso Sā, 13 Oketopa i le 9:00 i le LAMEPA EFKAS LOMIGA: SETEMA & OKETOPA 2013 LOTU A TAMAITI 2013 MATAUPU I TOTONU Lotu a Tamaiti - 1 EFKAS PETESA-TAI EFKAS MATUU & FAGANEANEA EFKAS LAULII INA TUU MAIA O TAMAITI E O MAI IA TE A U. EFKAS

More information

talia e se vaega ae na teena e se tasi o vaega. i le kovana sili ona o le fanua ua ia foa i atu e Ae na saunoa Togiola e faapea, ua taia lana

talia e se vaega ae na teena e se tasi o vaega. i le kovana sili ona o le fanua ua ia foa i atu e Ae na saunoa Togiola e faapea, ua taia lana Territory flags at half staff for the victims of school tragedy A1 ata afa makes her presence felt in the A B1 PAGO PAGO, AERIAN SAOA Aso To ona i, Tesema 15, 2012 $1.00 ERISIASI FA ANOANOA O SAOA A LE

More information

Tasi tama aoga po le vaai fa au u mai Leone High School

Tasi tama aoga po le vaai fa au u mai Leone High School SECTION B Tuesday, June 9, C Y M K Tasi tama aoga po le vaai fa au u mai Leone High School C Y M K O se tasi o ali i fa au u e po, ua fiafia fa atasi ma lona aiga, o lona tina matua fa atasi ma ona matua,

More information

Feagaiga Fou TUSI LESONA A LE FAIAOGA

Feagaiga Fou TUSI LESONA A LE FAIAOGA Feagaiga Fou TUSI LESONA A LE FAIAOGA Tusi Lesona a le Faiaoga Feagaiga Fou Saunia e le Ofisa o Aoga a le Ekalesia Lomia e le O Le Ekalesia a Iesu Keriso o le Au Paia o Aso e Gata Ai Aai o Sate Leki, Iuta

More information

Lo Tatou Tofi Faaleagaga. Pe e Taua ia te Oe lo Tatou Tofi Faaleagaga? Ia Tumau i le Vanu o le Puipuiga a Ieova. Taofimau le Mamalu Mai le Atua

Lo Tatou Tofi Faaleagaga. Pe e Taua ia te Oe lo Tatou Tofi Faaleagaga? Ia Tumau i le Vanu o le Puipuiga a Ieova. Taofimau le Mamalu Mai le Atua 34567 FE PUARI 1 5, 201 3 SU ESU EGA APERILA 1-7 Lo Tatou Tofi Faaleagaga ITULAU E 3 PESE: 69, 28 APERILA 8-14 Pe e Taua ia te Oe lo Tatou Tofi Faaleagaga? ITULAU E 8 PESE: 22, 75 APERILA 15-21 Ia Tumau

More information

OFA MAI E LE IRB LANA FESOASOA- NI MO LE ASRU

OFA MAI E LE IRB LANA FESOASOA- NI MO LE ASRU Samoana High School s concert glows with the spirit of holidays 5 MAUA E LEOLEO LE KALAPU A LE AU GAOI 3 Jameis Winston says he knew he would finally be vindicated B1 PAGO PAGO, AMERICAN SAMOA Saturday,

More information

How To Get A Job In Samoa

How To Get A Job In Samoa Man sets himself on fire on the National Mall 8 FA ANOANOA LE PERESETENE SENATE I LE ALI I KOVANA 6 ASHSAA Boys Volleyball to finish 1st round, head straight to playoffs B1 PAGO PAGO, AMERICAN SAMOA Saturday,

More information

OLA. Sauni fanau mo le NCEA & faaiuga o le tausaga. Faailoga a le palemia. Se faamatua i gagana. Moomia tupe mai fafo. Toe maua.

OLA. Sauni fanau mo le NCEA & faaiuga o le tausaga. Faailoga a le palemia. Se faamatua i gagana. Moomia tupe mai fafo. Toe maua. L PULN G e fa asoa fa amatalaga mo a oga i le gagana Samoa Faasoa o le Vaiaso Laufatu a Samoa 27 ketopa 2014 Vol 4 ssue 30 ~ Upega afailagi: www.ola888.com ~ meli feso ota i: evaleon@xtra.co.nz saili.puletini.aoga.ola@gmail.com

More information

SOLIAI: soia le le mafaufau...

SOLIAI: soia le le mafaufau... President Obama Budget critics in GOP holding US hostage 8 Senator believes small agencies, departments should be combined 6 Steelers Strong Safety Troy Polamalu to cut his hair for veterans B1 PAGO PAGO,

More information

LOKA LE TULEI MARIUANA MO LE 20 MASINA

LOKA LE TULEI MARIUANA MO LE 20 MASINA Samoa Bowl IX FOOTBALL GAME TODAY PAGO PAGO, AMERICAN SAMOA Aso To ona i, Tesema 31, 2011 $1.00 C Y M K LOKA LE TULEI MARIUANA MO LE 20 MASINA Ua le toe goto le la mulimuli o le tausaga 2011 ma aga i atu

More information

Alega Bay is the newest member of Fisheries Management Program 4

Alega Bay is the newest member of Fisheries Management Program 4 Alega Bay is the newest member of Fisheries Management Program 4 Veukitau murder case bound over to High Court 3 Dwight Howard tweets that he will sign with Houston Rockets B1 PAGO PAGO, AMERICAN SAMOA

More information

LOTU TAMAITI MATIVA MA LE LE TAGOLIMA

LOTU TAMAITI MATIVA MA LE LE TAGOLIMA Ex-governor shocked to learn he may have to share leased buildings 3 MAUA LE PAGOTA O EVA MA LANA TEINE BOWLING ALLEY 2 Junior Seau s youngest brother, Tony Seau, dies B1 PAGO PAGO, AMERICAN SAMOA Saturday,

More information

Lali. Roy Hall Jr. es!

Lali. Roy Hall Jr. es! samoa news, onday, November 5, 2012 Page A1 Atugalu ni isi i le tele o tupe poloa i fa amasinoga e totogi Le Lali tusia Ausage Fausia O le tele o tupe ua poloaina e le Faamasinoga aualuga le malo o Amerika

More information

TUIASINA OU TE LE FA AILOGA LANU A. SAMOA

TUIASINA OU TE LE FA AILOGA LANU A. SAMOA Better weather expected as early as Monday 2 Tele va a fagota Tautai o Samoa Longline o le a fa atau ese atu 5 Manti Te o starts to exert himself going into NFL playoffs B1 PAGO PAGO, AMERICAN SAMOA Saturday,

More information

Fa asea to atele gasegase i le tapunia o le. Potu Fa amama Toto SECTION B

Fa asea to atele gasegase i le tapunia o le. Potu Fa amama Toto SECTION B SECTION B Thursday, June 4, 2015 C Y M K Fa asea to atele gasegase i le tapunia o le C Y M K O le savali faaaloalo lena a Tama Sikauti a le Ekalesia Anelikana i Leifiifi i le faamanatuina o le Tutoatasi

More information

Masalomia fa atau e se faleoloa Pago Pago meaai ua leaga

Masalomia fa atau e se faleoloa Pago Pago meaai ua leaga DOE delays all public school openings until Monday, August 19th 1 Pago grocery store may be selling bad food as DOH looks other way 4 Browns G Shawn Lauvao undergoes ankle surgery B1 PAGO PAGO, AMERICAN

More information

SPICE synthetic marijuana

SPICE synthetic marijuana Sauni le Tolotolo o Tama Uli e toe malaga mai 2 DOC requesting over a $1 million in CDBG funds be reprogrammed 5 AYFS East Side Falcons team fields two girls on football squad B1 PAGO PAGO, AMERICAN SAMOA

More information

Graduation season begins this Friday

Graduation season begins this Friday DoH awarded FEMA funds for Special Needs registry Road repairs are appreciated but not enough 2 3 Local rugby player Keiki Misipeka to play for USA National Team B1 Muagututi a Captain John Cendrowski

More information

FATALITIES. Save a Life! ASC Forum Enabling the political voice of youth within confines of the culture 4

FATALITIES. Save a Life! ASC Forum Enabling the political voice of youth within confines of the culture 4 AS Forum Enabling the political voice of youth within confines of the culture 4 Tele fa asea ina ua teena FEA talosaga aiga na a afia 3 Faga itua girls take both Varsity and JV volleyball crowns B2 PAGO

More information

TU UAIA TAGATA Am. Samoa I LE TO ATELE TAGATA ASIA I LE ATUNU U

TU UAIA TAGATA Am. Samoa I LE TO ATELE TAGATA ASIA I LE ATUNU U The treatment of arrested diplomat was typical in US 8 FA AOPOOPO FA A- SALAGA O LE ALII PAGOTA NA SOLA 2 Column: The Best (and the worst) of sports in 2013 B1 PAGO PAGO, AMERICAN SAMOA Saturday, December

More information

Building Stronger Samoan Families CD. Dissemination Strategies

Building Stronger Samoan Families CD. Dissemination Strategies Attachment 13 Building Stronger Samoan Families CD Dissemination Strategies Objective Increase the awareness about family violence of the Samoan community in one of the most effective cultural ways. Dissemination

More information

Talafa asolopito Samoa i Malo Aufaatasi

Talafa asolopito Samoa i Malo Aufaatasi OLA Talafa asolopito Samoa i Malo Aufaatasi e fa asoa fa amatalaga mo a oga i le gagana Samoa Laufatu a Samoa O tu ugamau pau Lipoti o le Vaiaso Pe iai ea se mea lelei e tupu mai Otara? A lea! PULETINI

More information

To protect gov t revenue, ASG Treasurer realigns personnel. PAGO PAGO, AMERICAN SAMOA Saturday, February 1, 2014

To protect gov t revenue, ASG Treasurer realigns personnel. PAGO PAGO, AMERICAN SAMOA Saturday, February 1, 2014 To protect gov t revenue, ASG Treasurer realigns personnel 2 Fesiligia Togiola le faia Fonotele EFKAS i Kalefonia 3 Toe fo i Kirikiti i tulaga aso ua mavae B1 PAGO PAGO, AMERICAN SAMOA Saturday, February

More information

FA AIGOA TUI ATUA O LE TAMA O LE GAGANA

FA AIGOA TUI ATUA O LE TAMA O LE GAGANA Head of local US Army recruiting station has big plans for A.S. 3 AUTU LE FA AALIGA A LE AUFAI FA ATOAGA I LE TALO MUA 13 Am. Samoa fighters continue to shine, this time in kickboxing B1 PAGO PAGO, AMERICAN

More information

Local Boxing team come home with experience & just one win in Samoa

Local Boxing team come home with experience & just one win in Samoa SETION B visit samoa news online @ samoanews.com Tuesday, December 1, 2015 lassifieds artoons aloha briefs & ore Local Boxing team come home with experience & just one win in Samoa Some of our local boxers

More information

Nua responds to Galea i s call to step down as chair by Joyetter Feagaimaali i-luamanu

Nua responds to Galea i s call to step down as chair by Joyetter Feagaimaali i-luamanu Buckle up! Fatalities CraSHES 0 134 LOCAL HIGHWAYS 01-01-14 to date office of highway safety LOCAL HIGHWAYS 01-01-14 to date Wrestler who lost his title hugs opponent s ailing father B1 Paramount Builders

More information

PAGE 04. Email: samoapost08@gmail.com. Me 17, 2013 TIPI-LUA SEAHAWK I.02 ITULAU 02 PHOTOS INSIDE -------------------

PAGE 04. Email: samoapost08@gmail.com. Me 17, 2013 TIPI-LUA SEAHAWK I.02 ITULAU 02 PHOTOS INSIDE ------------------- Samoa Post Email: samoapost08@gmail.com Me 17, 2013 $1.00 PAGE 04 TIPI-LUA SEAHAWK I.02 ITULAU 02 ITULAU 03 ITULAU 06 ------------------- PHOTOS INSIDE 2 ASO FARAILE, ME 17, 2013. THE SAMOA POST Let s

More information

Fa aitiitia le Paketi o le Tausaga Tupe fou 2016 i le 2%

Fa aitiitia le Paketi o le Tausaga Tupe fou 2016 i le 2% SECTION B Thursday, August 6, 2015 C Y M K Le Taitaifono o le Komiti o le Paketi a le Senate, afioga i le ali i senatoa ia Laolagi Fonoti Savali Vaeao ma le afioga i le ali i senatoa ia Galea i M. Tu ufuli.

More information

A O FEA O I AI LE TAUSALA A AM. SAMOA?

A O FEA O I AI LE TAUSALA A AM. SAMOA? Californian boy, 9, is the youngest to reach Aconcagua summit 4 Fa afotutupu le afioga le Toeali i Mailo Ioane 2 The good, bad and weird of the 2013 NFL season B1 PAGO PAGO, AMERICAN SAMOA Saturday, December

More information

To alua toe tatala tua aunoa ma ni moliaga na faila malo

To alua toe tatala tua aunoa ma ni moliaga na faila malo SECTION B Thursday, June 11, C Y C Y M K M K O se va aiga i le tama ita i fa au u mai Fagaitua High School ia Ms Bishop mai Aunu u ma lona aiga ina ua ma ea le faauuga i le taeao ananafi. [ata: Leua Aiono

More information

Active duty U.S. military suicides drop; Reserves numbers going up 6

Active duty U.S. military suicides drop; Reserves numbers going up 6 Active duty U.S. military suicides drop; Reserves numbers going up 6 Falepuipui stepdad mo le 10 tausaga 3 Alex Leapai to fight Klitschko today live on KVZK, PCS-TV B1 PAGO PAGO, AMERICAN SAMOA Saturday,

More information

Ausia Orepa Talo se matati a tele mo lona olaga taalo

Ausia Orepa Talo se matati a tele mo lona olaga taalo Rural medical clinics increasingly return to telemedicine option 4 Save: E le o le ituaiga olaga na tatau ona ola ai pagota ma leoleo 2 Michael Sam reports No issues fitting in with the Rams B1 PAGO PAGO,

More information

FATALITIES. Save a Life! Bradley and Pacquiao lookin for a decisive victory in rematch B1. U.N. climate report balances science and the politics 10

FATALITIES. Save a Life! Bradley and Pacquiao lookin for a decisive victory in rematch B1. U.N. climate report balances science and the politics 10 U.N. climate report balances science and the politics 10 Felanulanua i fa afiafiaga fa atulaga mo le vaiaso o le fu a 2 Bradley and Pacquiao lookin for a decisive victory in rematch B1 PAGO PAGO, AMERICAN

More information

Governor brings the hammer down on unauthorized travel

Governor brings the hammer down on unauthorized travel Higher DPW budget shows decrease in road maintenance 2 alls made for salary increase for Sec. of Samoan Affairs 3 Texans rally from 21 down to stun the hargers 31-28 B1 Spectators cheer at Pier 27 after

More information

Malolo le faamasinoga ae su e faila a le Ofisa o Femalagaiga

Malolo le faamasinoga ae su e faila a le Ofisa o Femalagaiga C Y M K Malolo le faamasinoga ae su e faila a le Ofisa o Femalagaiga C Y M K O se va aiga i le ali i talavou siufofoga lelei mai Amerika Samoa ma Sacramento, Kalefonia. [ata: foa i Tolo] Joe Neru Tolo

More information

Imeli feso ota i: evaleon@xtra.co.nz; saili.puletini.aoga.ola@gmail.com. Faamamaluina ma alofaina e le Tupu Tamaitai

Imeli feso ota i: evaleon@xtra.co.nz; saili.puletini.aoga.ola@gmail.com. Faamamaluina ma alofaina e le Tupu Tamaitai e fa asoa fa amatalaga mo a oga i le gagana Samoa Tala o le Vaiaso Tala faasolopito Laufatu a Samoa PULETINI A OGA Sao o alii Toga Solo i le gagana 09 IUNI 2014 Vol 4 Issue 16 Imeli feso ota i: evaleon@xtra.co.nz;

More information

ANNUAL REPORT 1 July 2011 30 June 2012

ANNUAL REPORT 1 July 2011 30 June 2012 ANNUAL REPORT 1 July 2011 30 June 2012 OFFICE ADDRESS Land Transport Authority Private Bag Vaitele Apia CONTACT NUMBERS Telephone: Vaitele Office +685 26740/26741 Fax: +685 26739 Salelologa Office +685

More information

How To Help A Homeless Person

How To Help A Homeless Person Poloa i CJ Kruse se isi nofoaga taofia ai se ali i pagota 3 Polynesian canoe Hokulea departs Hawaii to begin its worldwide voyage 5 The Heat returning to NBA Finals, top Pacers 117-92 B1 PAGO PAGO, AMERICAN

More information

Visitor s Bureau getting $500,000 budget boost in FY 2014. Senate endorses a former senator as LBJ board member

Visitor s Bureau getting $500,000 budget boost in FY 2014. Senate endorses a former senator as LBJ board member Visitor s Bureau getting $500,000 budget boost in FY 2014 Senate endorses a former senator as LBJ board member Tomlinson gives a post-practice pep talk to Chargers 7 3 B1 A daughter of American Samoa,

More information

LEAI SE MALOSI O SATELE FAATE A AI LOPA MA VAILOATAI

LEAI SE MALOSI O SATELE FAATE A AI LOPA MA VAILOATAI Tri Marine receives the green light for dock and seawall project 2 Man kills 4 in Calif. before the police shoot him dead 6 A fighting adventure for ex-boxing champ Riddick Bowe B1 PAGO PAGO, AMERICAN

More information

Community Bank proposes a joint effort with ASG to establish bank

Community Bank proposes a joint effort with ASG to establish bank Buckle up! Fatalities rashes 0 33 LOAL HIGHWAS 01-01-15 to date office of highway safety LOAL HIGHWAS 01-01-15 to date ASNO to send over a 100 participants to Pacific Games B1 ellowfin Tuna a favorite

More information

Uiga o le Tau i le taimi nei ma le lumana i i Samoa

Uiga o le Tau i le taimi nei ma le lumana i i Samoa Savai i Vasa Pasefika i Saute Vainu u o Apolima Manono Apolima APIA Upolu Vasa Pasefika i Saute Namu a Nu utele Nu ulua Uiga o le Tau i le taimi nei ma le lumana i i Samoa > Ofisa ole Tau, Matagaluega

More information

LBJ HR system dysfunctional for many years, says hospital chief

LBJ HR system dysfunctional for many years, says hospital chief Buckle up! Fatalities CraSHES 2 931 LOCAL HIGHWAYS 01-01-13 to date office of highway safety LOCAL HIGHWAYS 01-01-13 to date AP Source Mike Iupati s injured knee is not torn B1 ASCC Student Government

More information

Lali. State of Territory Address: New taxes needed to assist government says Governor i luma o le Fono. Gov: Toe saunoaga

Lali. State of Territory Address: New taxes needed to assist government says Governor i luma o le Fono. Gov: Toe saunoaga William Daley is out as Obama s chief of staff Gov. against a Senate fix for LBJ $$$ woes 7 3 Tuioti R. Maui a has some advice for the youth B1 Gov. Togiola Tulafono seen here airing off the opening pass

More information

ASCC moves forward to secure Pell grants by Samoa News staff

ASCC moves forward to secure Pell grants by Samoa News staff Buckle up! Fatalities CraSHES 2 945 LOCAL HIGHWAYS 01-01-13 to date office of highway safety LOCAL HIGHWAYS 01-01-13 to date Rising MMA star CJ Floor steps into steel cage on Saturday B1 Le atele Elementary

More information

Lali. Tafuna High School starts school year with a series of punches literally. Loka Lt. Raymond Noa ina ua fa amaonia moliaga o le fa ao olima

Lali. Tafuna High School starts school year with a series of punches literally. Loka Lt. Raymond Noa ina ua fa amaonia moliaga o le fa ao olima ampaigns find some truths are inconvenient 7 Reps ask for legal opinion hearing in budget saga 5 Tuilagi tipped to make big impact at World up B8 Sea Grant program coordinator at the American Samoa ommunity

More information

Haleck: In spite of public concerns, cops will be given guns by Joyetter Feagaimaali i-luamanu

Haleck: In spite of public concerns, cops will be given guns by Joyetter Feagaimaali i-luamanu Buckle up! Fatalities CraSHES 2 931 LOCAL HIGHWAYS 01-01-13 to date office of highway safety LOCAL HIGHWAYS 01-01-13 to date Kaepernick, 49ers defeat Redskins and RG3 27-6 B1 A three-bedroom house in Fagasa

More information

online @ samoanews.com

online @ samoanews.com C Y M K Bluesky Communications brought Christmas early to the territory with the launch of their new 4G wireless broadband mobile service in American Samoa yesterday. The day culminated with a fireworks

More information

Photos by Otto Tetens in Samoa 1902-1905

Photos by Otto Tetens in Samoa 1902-1905 Samoa 1905 People, Nature and Samoan History one hundred years ago O ona Tagata, Le Si osi omaga ma le Tala Faasolo Pito o Samoa i le selau tausaga talu ai Photos by Otto Tetens in Samoa 1902-1905 Introduction

More information

SNAPSHOTS. Local youth survey reveals some bad,

SNAPSHOTS. Local youth survey reveals some bad, DOC eys changes in law governing biz definitions 3 The official Welcoming Dinner to honor all young Samoan athletes, coaches and participants of the Samoa Bowl IX to the territory was hosted by Gov. Togiola

More information

Marcus Mariota makes history: becomes 1st Samoan to win Heisman Trophy By B. Chen

Marcus Mariota makes history: becomes 1st Samoan to win Heisman Trophy By B. Chen Buckle up! Fatalities rashes 2 651 LOAL HIGHWAS 01-01-14 to date office of highway safety LOAL HIGHWAS 01-01-14 to date Am. Samoa s A fighter Deutsch Puu going to hina B1 At 6a.m. Saturday, Dec. 13, seven

More information

Toe molia fo i Duke Viena i le fa atupu vevesi

Toe molia fo i Duke Viena i le fa atupu vevesi Buckle up! Fatalities CraSHES 2 661 LOCAL HIGHWAYS 01-01-14 to date office of highway safety LOCAL HIGHWAYS 01-01-14 to date Some of the staff of McDonald s Fagatogo happy with the news that McDonald s

More information

LBJ CEO to submit revised supplemental budget to address critical needs. Buckle up! 2 920 LOCAL HIGHWAYS 01-01-13 to date

LBJ CEO to submit revised supplemental budget to address critical needs. Buckle up! 2 920 LOCAL HIGHWAYS 01-01-13 to date Buckle up! Fatalities CraSHES 2 920 LOCAL HIGHWAYS 01-01-13 to date office of highway safety LOCAL HIGHWAYS 01-01-13 to date Newton s big night lifts Panthers over Patriots 24-20 B2 American Samoa is experiencing

More information

Lolo takes a novel approach to teacher shortage problem by Joyetter Feagaimaali i-luamanu

Lolo takes a novel approach to teacher shortage problem by Joyetter Feagaimaali i-luamanu Buckle up! Fatalities CraSHES 2 518 LOCAL HIGHWAYS 01-01-14 to date office of highway safety LOCAL HIGHWAYS 01-01-14 to date Kobe feels healthy for his 19th season with LA Lakers B1 Yesterday was the 5th

More information

Ua o o mai le chik virus

Ua o o mai le chik virus Weather impeding Suleman search as DoH confirms three Chik Virus cases 72-hr mark passes 2 found in Am. Samoa 3 Valaaulia Talavalu ta amilosaga a le Gold Coast 7 s B1 PAGO PAGO, AMERICAN SAMOA Saturday,

More information

American Samoa bids farewell to 2013. and to those we have loved and lost. Buckle up! 2 945 LOCAL HIGHWAYS 01-01-13 to date

American Samoa bids farewell to 2013. and to those we have loved and lost. Buckle up! 2 945 LOCAL HIGHWAYS 01-01-13 to date Buckle up! Fatalities CraSHES 2 945 LOCAL HIGHWAYS 01-01-13 to date office of highway safety LOCAL HIGHWAYS 01-01-13 to date Visiting Hawai i teams win in Samoa Bowl B1 Chicago s North Park University

More information

Senator Galea i calls hearing in government payout probe

Senator Galea i calls hearing in government payout probe Buckle up! Fatalities rashes 2 591 LOAL HIGHWAS 01-01-14 to date office of highway safety LOAL HIGHWAS 01-01-14 to date FIBA Oceania Development anager Annie La Fleur (left) with the American Samoa Basketball

More information

O suiga i le saofa iga a matai o le itūmālō o Āleipata

O suiga i le saofa iga a matai o le itūmālō o Āleipata O suiga i le saofa iga a matai o le itūmālō o Āleipata Matiu Matāvai Tautunu O le soifua mai i totonu o le itūmālō o Āleipata ma pu epu e maua le fa atinoga o ana tu ma aga ifanua, aemaise o le tala fa

More information

Local health care professionals call for Diabetes Registry, data collection. Buckle up! 1 902 LOCAL HIGHWAYS 01-01-13 to date

Local health care professionals call for Diabetes Registry, data collection. Buckle up! 1 902 LOCAL HIGHWAYS 01-01-13 to date Buckle up! Fatalities CraSHES 1 902 LOCAL HIGHWAYS 01-01-13 to date office of highway safety LOCAL HIGHWAYS 01-01-13 to date HS Football Week 8 concludes, play-offs around corner B1 Frank Mauigoa (#8 Quarterback)

More information

Amnesty bill passes Fono on its way to Governor for signature

Amnesty bill passes Fono on its way to Governor for signature Buckle up! Fatalities rashes 2 517 LOAL HIGHWAS 01-01-14 to date office of highway safety LOAL HIGHWAS 01-01-14 to date The Hawaiian Voyaging anoes, the Hokule a and Hikianalia sit serenely in the Apia

More information

Church ministers alofas will be taxed says ASG

Church ministers alofas will be taxed says ASG Buckle up! Fatalities CraSHES 0 24 LOCAL HIGHWAYS 01-01-15 to date office of highway safety LOCAL HIGHWAYS 01-01-15 to date Tri Marine International chief executive officer Renato Curto during Saturday

More information

ANNUAL REPORT 1 July 2012 30 June 2013

ANNUAL REPORT 1 July 2012 30 June 2013 ANNUAL REPORT 1 July 2012 30 June 2013 OFFICE ADDRESS Land Transport Authority Private Bag Vaitele Apia CONTACT NUMBERS Telephone: Vaitele Office +685 26740/26741 Fax: +685 26739 Salelologa Office +685

More information

Manu Samoa team picked

Manu Samoa team picked DPS officer charged with assaulting his pregnant wife Economists: Puerto Rico needs right to bankruptcy option 3 6 US heading to World Cup final with 2-0 win over Germany B1 U.S. Navy retiree, John Sione

More information

Director disputes she objected to observer status for Tautai o Samoa

Director disputes she objected to observer status for Tautai o Samoa Buckle up! Fatalities rashes 2 648 LOAL HIGHWAS 01-01-14 to date office of highway safety LOAL HIGHWAS 01-01-14 to date Utulei outh wins the President s up in 2-1 thriller B1 Seen here is adrenna Velega

More information

Lali. Senate hears long list of problems at prison

Lali. Senate hears long list of problems at prison GOP against any further cuts in US nuclear arsenal 5 Faleomavaega introduces bill to aid Nationals 3 Week 6 of AYFS: Even more hard hitting action B1 A Level 1 student from Aua Elementary, demonstrating

More information

DBAS legal counsel asks for career service status

DBAS legal counsel asks for career service status Buckle up! Fatalities CraSHES 0 102 LOCAL HIGHWAYS 01-01-14 to date office of highway safety LOCAL HIGHWAYS 01-01-14 to date First openly gay NFL player to face many hurdles B3 One of the young amateur

More information

Senate hears a breakdown on ASG workforce numbers. Meeting with bond raters set for May

Senate hears a breakdown on ASG workforce numbers. Meeting with bond raters set for May Buckle up! Fatalities rashes 1 202 LOAL HIGHWAS 01-01-15 to date office of highway safety LOAL HIGHWAS 01-01-15 to date Girls Basketball to playoffs as Baseball heads into championship B1 Fa asao arist

More information

Lali. Senate rejects House loan amendment for LBJ funding

Lali. Senate rejects House loan amendment for LBJ funding Panetta: Combat in Afghanistan to end next year 7 Radiation could have escaped CA nuclear plant 6 The Floor family to promote wrestling in the territory B1 The local National Park Service Terrestrial Ecologist,

More information

Dead fish and turtles found floating behind marketplace

Dead fish and turtles found floating behind marketplace Democrats hold on to AZ congressional seat Aua man fights for his life after assault 6 3 Samoa News received calls yesterday morning about dead fish and turtles floating behind the Fagatogo arketplace.

More information

Classifieds Cartoons aloha briefs & More SECTION B. Thursday, January 28, 2016. visit samoa news online @ samoanews.com

Classifieds Cartoons aloha briefs & More SECTION B. Thursday, January 28, 2016. visit samoa news online @ samoanews.com SECTION B visit samoa news online @ samoanews.com Thursday, January 28, 2016 Classifieds Cartoons aloha briefs & More C Y M K C Y M K Head coach and trainer for the Maliu Mai Boxing Club, Sala Sanele (right)

More information

online @ samoanews.com

online @ samoanews.com Buckle up! Fatalities CraSHES 2 517 LOCAL HIGHWAYS 01-01-14 to date LOCAL HIGHWAYS 01-01-14 to date UN Secretary General Ban Ki-Moon was bestowed a Samoan chiefly title of Tupua on Saturday (Samoa time)

More information

online @ samoanews.com

online @ samoanews.com Tales emerge of missing and dead in ship disaster 6 Gov re-nominates Galea i & Taufasau for approval 5 Harbaugh bros a win away from Super Bowl B1 Nisi o tamalii ma ponao o o le itumalo o le Maoputasi

More information

online @ samoanews.com Samoa News Correspondent Attorney General s office.

online @ samoanews.com Samoa News Correspondent Attorney General s office. New defense strategy sets gaze on Asia Village council fines juveniles in vandalism 9 3 Boys Basketball Season to begin on Monday B1 The work of three tufuga traditional Samoan tattoo artists Su a Suluape

More information

Tu uaia Komiti Fa afoe LBJ mafua aga tele fa afitauli falema i. Buckle up! 2 524 LOCAL HIGHWAYS 01-01-14 to date

Tu uaia Komiti Fa afoe LBJ mafua aga tele fa afitauli falema i. Buckle up! 2 524 LOCAL HIGHWAYS 01-01-14 to date Buckle up! Fatalities CraSHES 2 524 LOCAL HIGHWAYS 01-01-14 to date office of highway safety LOCAL HIGHWAYS 01-01-14 to date Cougars down Warriors in 3 sets of Girls Varsity Volleyball B1 Bishop of Pago

More information

Faleomavaega is expected to be one among the nine candidates at ASCC forum

Faleomavaega is expected to be one among the nine candidates at ASCC forum Buckle up! Fatalities rashes 2 535 LOAL HIGHWAS 01-01-14 to date office of highway safety LOAL HIGHWAS 01-01-14 to date Denver Broncos No. 1 in the AP s Pro32 rankings B1 Last Friday, the government Road

More information

Treasurer proposes a Gross Receipt Tax

Treasurer proposes a Gross Receipt Tax DOH shuts down a row of restaurants facing Starkist LBJ s HR VP Notice cites consistent acts of insubordination Japan beats out alifornia 6-4 for the LLWS title 2 3 B1 DOH is back focusing on businesses,

More information

Governor removes Satele Galu Satele from Samoan Affairs post

Governor removes Satele Galu Satele from Samoan Affairs post Buckle up! Fatalities CraSHES 1 212 LOCAL HIGHWAYS 01-01-15 to date office of highway safety LOCAL HIGHWAYS 01-01-15 to date 3-Peat: UConn beats Notre Dame 63-53 for third straight title B1 American Samoa

More information

[photo: JL] online @ samoanews.com

[photo: JL] online @ samoanews.com Buckle up! Fatalities rashes 0 164 LOAL HIGHWAS 01-01-15 to date office of highway safety LOAL HIGHWAS 01-01-15 to date Son of former police commissioner dies in HNL under arrest 3 DPS police officers

More information

online @ samoanews.com

online @ samoanews.com Buckle up! Fatalities CraSHES 2 661 LOCAL HIGHWAYS 01-01-14 to date office of highway safety LOCAL HIGHWAYS 01-01-14 to date AS All Stars take back Samoa Bowl championship B1 Leone High School s Johnstone

More information

The digital copy of this thesis is protected by the Copyright Act 1994 (New Zealand).

The digital copy of this thesis is protected by the Copyright Act 1994 (New Zealand). http://researchcommons.waikato.ac.nz/ Research Commons at the University of Waikato Copyright Statement: The digital copy of this thesis is protected by the Copyright Act 1994 (New Zealand). The thesis

More information

DoH inspector, store owner deny allegations of bribery

DoH inspector, store owner deny allegations of bribery Gov re-nominates Tim Jones as TEO director Appellate Division overturns the Le i title decision Steelers Ta amu on the road to redemption 5 3 B1 Following the emergency cabinet meeting held yesterday,

More information

online @ samoanews.com by Joyetter Feagaimaali i-luamanu Services Chief, Galumalemana Popo Avegalio to do that. call.

online @ samoanews.com by Joyetter Feagaimaali i-luamanu Services Chief, Galumalemana Popo Avegalio to do that. call. Datamatics moving forward with local BPO operations Feds dismiss lawsuit against office of former ongressman Eni Warriors win NBA title, down LeBron, avs 105-97 3 7 B1 The 2015 Iakina Adventist Academy

More information

Schneps, Leila; Colmez, Coralie. Math on Trial : How Numbers Get Used and Abused in the Courtroom. New York, NY, USA: Basic Books, 2013. p i.

Schneps, Leila; Colmez, Coralie. Math on Trial : How Numbers Get Used and Abused in the Courtroom. New York, NY, USA: Basic Books, 2013. p i. New York, NY, USA: Basic Books, 2013. p i. http://site.ebrary.com/lib/mcgill/doc?id=10665296&ppg=2 New York, NY, USA: Basic Books, 2013. p ii. http://site.ebrary.com/lib/mcgill/doc?id=10665296&ppg=3 New

More information

MAKING THE TRANSITION TO INSULIN THERAPY: THE EXPERIENCES OF SAMOAN PEOPLE WITH TYPE 2 DIABETES IN NEW ZEALAND.

MAKING THE TRANSITION TO INSULIN THERAPY: THE EXPERIENCES OF SAMOAN PEOPLE WITH TYPE 2 DIABETES IN NEW ZEALAND. MAKING THE TRANSITION TO INSULIN THERAPY: THE EXPERIENCES OF SAMOAN PEOPLE WITH TYPE 2 DIABETES IN NEW ZEALAND. By Sera Tapu-Ta ala A thesis submitted to the Victoria University of Wellington in partial

More information