adamianis uflebebi da qartuli kultura

Size: px
Start display at page:

Download "adamianis uflebebi da qartuli kultura"

Transcription

1 adamianis uflebebi da qartuli kultura Tbilisi 2004 weli 1

2 adamianis uflebebi da qartuli kultura avtorebi: levan berzenisvili, zurab bragvaze, giorgi gvaxaria, zaza daraselia, levan TaqTaqiSvili, fridon sayvarelize gamocemis mtavari redaqtori: levan berzenisvili dizaini da dakabadoneba: kaxa baxtaze gamocemulia ass-is saertasoriso ganvitarebis saagentos (USAID) da merilendis universitetis IRIS Center-is finansuri mxardawerit (kontraqti #114-C ). gamocemasi gamotqmuli mosazrebebi ekutvnit mat avtorebs da SesaZloa ar emtxveodes USAID-is Tvalsazriss. ganvitarebisa da TanamSromlobis centri _ pluralizmis centri, Tbilisi, saqartvelo HUMAN RIGHTS AND GEORGIAN CULTURE Authors: Levan Berdzenishvili, Zurab Bragvadze, Giorgi Gvakharia, Zaza Daraselia, Levan Taktakishvili, Fridon Sakvarelidze Editor in chief: Levan Berdzenishvili Published with the financial support of the United States Agency for International Development (USAID) through the IRIS Center at the University of Maryland (contract #114-C ). Any opinions expressed in this publication are those of authors(s) and do not necessarily reflect the views of the USAID. Center for Development and Cooperation Center for Pluralism, Tbilisi, Georgia 2

3 Sinaarsi Sesavali 4 qartuli saxelmwifos istoria da adamianis uflebebi zurab bragvaze 7 adamianis uflebebi da qartuli samartlis Zeglebi fridon sayvarelize 36 adamianis uflebebi qartul literaturasi levan berzenisvili 60 `kavkasiuri kosmopolitizmi~ _ qartuli kinoavangardis arcevani giorgi gvaxaria 83 adamianis uflebebi qartuli periodikis sataveebtan levan TaqTaqiSvili 104 adamianis uflebebi qartul ritorikasi zaza daraselia 126 adamianis uflebebi qartul yofit kulturasi levan berzenisvili 159 3

4 Sesavali ukanasknel xanebsi qartul samoqalaqo sazogadoebasa da politikur wreebsi seriozulad dgeba sakitxi qartuli kulturisa da adamianis uflebebis umarlesi Rirebulebebis Tavsebadobis Sesaxeb. qartul inteleqtualur, ZiriTadad ki humanitarul da akademiur wreebsi, araertgzis gamotqmula mosazreba, rom unikaluri da ZirZveli qartuli kultura `ver hguobs~ axal da ucxo Rirebulebebs da rom adamianis uflebebi da liberaluri Rirebulebebi Tavisi arsit SesaZloa miurebeli iyos saukuneta ganmavlobasi Camoyalibebuli qartuli mentalobisatvis. amave dros, saqartvelos, rogorc gaeros wevr damoukidebel qveyanas, deklarirebuli aqvs dasavluri arcevani, qveyana gaxda evrosabwos wevri, rac TavisTavad gulisxmobs adamianis uflebata da liberalur RirebulebaTa upirobo ariarebas. xom ar gvaqvs aq Rirebulebebisa da arcevanis kolizia, Sinagani konfliqti, romelmac sazogadoebrivi rrveva SeiZleba gamoiwvios? winamdebare krebulis mizania, warmoacinos adamianis uflebebi rogorc qartuli kulturistvis sruliad misarebi fenomeni da misi bunebrivi da aucilebeli Semadgeneli nawili. am TvalsazrisiT, avtorta koleqtivis mier detalurad aris Seswavlili qartuli istoria, samartlis Zeglebi, literaturuli nawarmoebebi, kino, publicistika, ritorika da yofiti kultura. avtorebi sargeblobdnen sxvadasxvagvari masalit, romelsic liberaluri Rirebulebebi gansxvavebuli intensivobit aris asaxuli; avtorebi, bunebrivia, iyenebdnen kvlevis gansxvavebul metodebs, magram yvela avtori mainc mivida msgavs daskvnamde, rom miuxedavad kulturis fenomenis garkveuli unikalurobisa, adamianis uflebebi principulad Tavsebadia qartuli kulturis TiToeuli ganakvetisatvis. 4

5 nebismieri donis pirvelive miaxloeba qartul kulturastan avlens mis askarad Ria, liberalur, humanistur da evropul xasiats, mis ertgulebas liberaluri Rirebulebebisadmi, mis samoqalaqoobas da swrafvas individualuri Tavisuflebisadmi. am SemTxvevaSi bunebrivad ismis kitxva: mas, saidan modis zemoxsenebuli skefsisi da moaruli azrebi TiTqosda qartuli kulturis aradasavluri da araliberaluri xasiatis Sesaxeb? SevecdebiT, pasuxi gavcet Cveni drois am ert-ert mnisvnelovan axal kitxvas. qartuli kulturis kvlevisas gansakutrebuli yuradreba daimsaxura `ucxos~ fenomenma. ucxo gaxlavt sarke, romelsic Cven vcanvart. ucxos uflebebis dacva aris uflebata dacva par exellence. am saqmes gansakutrebuli gaazreba swirdeba, aq ki gvaqvs kidev erti mnisvnelovani problema, es gaxlavt aqtiuri moqalaqeobis inteleqtualuri mxardaweris problema ganatlebuli sazogadoebis mxridan. sayoveltaod cnobilia, rom Cveni inteleqtualebi sabwota drosi daadgnen ara disentis, aramed Sinagani emigraciis gzas. es gansakutrebit itqmis Cvens humanitarul da teqnikur inteligenciaze, bunebrivia, im xalxis garda, vinc pirveli mdivnebis e. w. `amala~ Seadgina da xandaxan matzec ki. sauketeso SemTxvevaSi Cveni inteleqtualebi SeZlebisdagvarad ar monawileobdnen tyuilsi, magram yvelanairad gaurbodnen sajaro protestis formebs. am wreebsi Cveni disidentebis saqmianoba ar sargeblobda ramenairi mxardawerit. es inercia grzeldeba dresac: uflebadacviti saqmianoba Cveni inteleqtualebis udidesi nawilisatvis kvlav rceba cxovrebis gaugebar da miurebel stilad, Tumca isic unda arinisnos, rom amgvari saqmianobit ZiriTadad mainc `axali~ inteleqtualebi arian dakavebuli, magram isinic miu-rebeli arian Cveni inteleqtualebis, ZiriTadad `namdvili~ universitetis profesuristvis. Cveni krebulis ZiriTadi amocana iyo miaxloeba qartuli kulturis RirebulebiT struqturastan, rac man, metnaklebi warmatebit mokrzalebulad Seasrula. levan berzenisvili 5

6 qartuli saxelmwifos istoria da adamianis uflebebi zurab bragvaze sakitxi, romlis ganxilvasac vapirebt, uarresad sayuradreboa, radgan saqartvelos istoria aseti kutxit TiTqmis aravis ukvlevia. am vitarebas SeiZleba hqondes obieqturi pirobebi. Tema imdenad rtuli da sapasuxismgebloa, rom misi Seswavla mravali aspeqtis gatvaliswinebas moitxovs. upirveles yovlisa, sawiroa arsebobdes myari wyarotmcodneobiti baza, radgan amosavali istoriul analebsi Semonaxuli cnobebi unda iyos. sayoveltaod cnobilia, rom saqartvelos istoriis uzvelesi periodis Sesaxeb sakmaod mwiri werilobiti cnobebi moipoveba. gansakutrebit mzafrad wyaroebis ukmarisoba igrznoba antikuri da adre Sua saukuneebis istoriastan dakavsirebit, sadac mxolod TiTebze CamosaTvleli sarwmuno dokumentebi mogvepoveba. ertaderti werilobiti wyaro, romelsic gadmocemulia winaqristianuli xanis saqartvelos istoriis met-naklebad mwyobri surati, aris leonti mrovelis `cxovreba qar- TuelTa mefetasa da pirveltaganta mamata da natesavta~ da isic Tanadrouli movlenebidan sakmaod gvian, XI saukunesia Seqmnili da cxadia, zustad ver asaxavs im obieqtur realobas, rac xdeboda antikuri xanis qartlisa da kolxetis samefoebsi; magram erti ram ki askaraa, rom qveynis ganvitarebis zogadi istoriuli surati leonti mrovels sworad aqvs gadmocemuli da amitomac vendobit mas, rodesac aset Soreul warsulze vmsjelobt. Tumca, am nasromis Seswavlisas mainc rceba ukmarisobis gancda, radgan massi yuradreba gamaxvilebulia sazogadoebis warcinebul fenebze (samefo dinastiaze, eristavta da spaspetta socialur institutebze da sxv.) da xalxi, zogadad sociumi avtors TiTqmis ar ainteresebs. amitom verc ert konkretul SemTxvevas ver vipovit, sadac saubari iqneba zogadad adamianze, Tu igi mefe, eristavi an spaspeti ar aris, magram es garemoeba ar gvislis xels, mtlianobasi 6

7 gaviazrot, ra tipis sazogadoeba arsebobda antikuri xanis qartlis samefosi da ra prioritetebs aniwebda upiratesobas qartuli saxelmwifo, rodesac is imyofeboda jer kidev CanasaxSi da ganvitarebis adreul safexurze. I. sayoveltaod ariarebulia, rom nebismier xalxs aqvs TviTgamorkvevisa da politikuri statusis arcevanis sasualeba. es adamianta ert-erti upirvelesi uflebaa da igi istoriul WrilSi Tanabrad exeba dremde arsebul yvela saxelmwifos. leonti mroveli gadmogvcems, rom es ufleba Tavis droze qartvelta Soreul winaprebsac gamouyenebiat. Zv. w. IV-III saukuneebis mijnaze qartlis teritoria aleqsandre makedonelis ert-ertma sardalma azom daipyro. misi tirania TiTqmis ori ateuli weli gagrzelda da dasrulda qartvelta sayoveltao ajanyebit, romelsac satavesi farnavazi edga. es ajanyeba SeiZleba ganvixilot, rogorc qartlis mcxovrebta uflebebis demonstrireba ucxo Zalis winase, rac miznad isaxavda erovnul saxelmwifoebriobasa da TviTgamorkvevis mirwevas. e.i. qartvelma xalxma moipova saxelmwifos Seqmnis ufleba da axla sainteresoa gavarkviot, ras warmoadgenda es saxelmwifo CvenTvis saintereso kutxit. Cans, rom uzvelesi qartuli saxelmwifo xels ar uslida sakutar teritoriaze ucxotomelta gansaxlebas da garkveul situaciasac qmnida, rata mat erovnuli TviTmyofadobis SenarCunebis pirobebi hqonodat. rodesac nabuqodonosor meorem israelis samefo daipyro, am movlenas mohyva ebraeli xalxis ayra ZirZveli miwebidan da gadasaxleba sxvadasxva qveynebsi. erti aseti nakadi qartlsac moadga da mcxetis mamasaxlisisgan TavSesafari moitxova. qartlis xelisufalt isini mcxetasi, aragvtan axlos, adgil zanavsi dausaxlebiat. istorikosta garkveuli nawili ewvis qves ayenebs leonti mrovelis arnisnuli cnobis siswores da miicnevs, rom Zv.w. VI saukunesi saqartvelos teritoriaze ar momxdara ebraelta migracia, radgan es faqti ar dasturde- 7

8 ba araqartuli werilobiti wyaroebita da arqeologiuri monacemebit. amjamad am movlenis zusti TariRis gansaz- Rvras ar eniweba gadamwyveti mnisvneloba, radgan jer erti, Cven gvainteresebs ara ebraelta saqartvelosi Semosvlis konkretuli TariRis dadgena, aramed qartuli saxelmwifos damokidebuleba zogadad arnisnuli problemis mimart da meorec _ aravin ewvobs, rom ebrauli nakadis Semosvla namdvilad moxda da am movlenis arc qveda da arc zeda qronologiuri zrvari ar scildeba antikur xanas. kargadaa cnobili is faqtic, rom I saukunesi sakutari qveyana ebraelta kidev ertma didma nakadma datova. qartulma saxelmwifom kari ar dauxso israelidan ltolvilebs da rogorc leonti mroveli gadmogvcems, `munit otebulni uriani movides mcxetas da dasxdes ZuelTave uriata Tana~ (leonti mroveli, gv. 36). saqartvelo Tavidanve warmoadgenda polietnikur saxelmwifos. aq SeiZleba erti arqeologiuri faqtic movixmot. qobuletis mimdebare teritoriaze, adgil fiwvnarsi, Seswavlilia samarxebi, romlebic etnikuri TvalsazrisiT ar miekutvneba adgilobriv, kolxur garemos. matsi dakrzaluli arian berznebi. aq berznul samarxta raodenoba iseti TvalSisacemia, rom aravin uaryofs berznuli dasaxlebis arsebobas. fiwvnaris samarovani imitac aris mnisvnelovani, rom berznuli samarxebis gverdit gvxvdeba adgilobrivi, kolxuri samarxebic. e. i. fiwvnarsi aratu ertad cxovrobs es ori etnosi, aramed Zv. w. VI-III saukuneebsi mat sasaflaoc ki erti aqvt. (kaxize, batumi, 1972). fiwvnaris garda Sereuli mosaxleobis arseboba ivaraudeba SavizRvispireTis sxva qalaqebsic (fazisi, gienosi, dioskuria). natelia, rom Sereuli mosaxleobis arseboba TavisTavad gulisxmobs mosuli etnosis enis, tradiciebisa da zogadad kulturis Semotanadamkvidrebasac. `qartlis cxovrebiseuli~ versiit, aramkvidri etnosi saxelmwifos mxridan sargeblobda mxardawerit da faqtiurad, mati uflebebi didad ar gansxvavdeboda adgilobrivi mosaxleobis socialur-politikuri mdgomareobisagan. natqvamis pirdapiri dasturia leonti mrovelis erti cnoba: `iyvnes qartlsa Sina arreul yovelni natesavni 8

9 da izraxeboda qartlsa Sina equsi ena: somxuri, qartuli, xazaruli, asuruli, ebrauli da berznuli. ese enani icodes yovelta mefeta qartlisata, mamata da dedata~ (leonti mroveli, gv. 16). es metad sagulisxmo cnobaa, radgan zustad asaxavs antikuri xanis saqartvelosi Seqmnil realur istoriul surats. Znelia dabejitebit mtkiceba, rom CamoTvlil xalxebs hqondat sakutari kulturisa da TviTmyofadobis SenarCunebisa da ganvitarebis absoluturi pirobebi, magram sruli safuzvelia vivaraudot, rom arnisnuli gadmocema realuri istoriuli sinamdvilis gamozaxilia. leonti mrovelis zemot naxseneb cnobas garkveulwilad amagrebs da avsebs arqeologiuri faqtebi. antikuri xanis saqartvelos araert arqeologiur obieqtzea dafiqsirebuli epigrafikuli Zeglebi, romlebic Sesrulebulia berznul, arameul, ebraul da falaur enebze. gansakutrebit mravlad aseti warwerebi Tavmoyrilia mcxetasa da sxva did saqalaqo centrebsi (mcxeta I, 1955). es garemoeba ki im vitarebis pirdapiri dadasturebaa, rom am periodis qartuli saxelmwifo rarac kulturuli avtonomiis msgavs pirobebs uqmnida mis farglebsi mcxovreb sxvadasxva etnosebs. yovel SemTxvevaSi, istorikosis fraza, rom `ese enani icodes yovelta mefeta, mamata da dedata~ nisnavs, rom qartlis mefeebi da zogadad qartvelebi eqvs enaze ki ar saubrobdnen, aramed es eqvsive ena imyofeboda Tanabar uflebeb-si da am eqvsive enaze molaparake xalxs hqonda ganvitarebis Tanabari SesaZloblebebi. farnavazis reformis Semdeg, rodesac man erovnuli damwerloba SemoiRo, leonti mrovelis Tanaxmad, qartuli upiratesi ena gamxdara, da `arrara izraxeboda sxua ena~ (leonti mroveli, gv. 26), magram antikuri xanis qartlis arqeologiuri monapovari, rogorc arinisna, adasturebs, rom mteli winaqristianuli epoqis ganmavlobasi falauri, berznuli, ebrauli da asiriuli damwerlobebi da aqedan gamomdinare, Sesabamisi enebi, fartod da SeuzRudavad `izraxeboda qartlsa Sina~. rogorc vnaxet, qartveli da mosuli xalxis umtavresi ufleba, rac mdgomareobda erovnuli saxelmwifos Seqmnasa da mcire etnosta 9

10 TavisTavadobis SenarCunebaSi, antikuri xanis qartul saxelmwifosi realurad xorcieldeboda. aranakleb mnisvnelovania isic, Tu ras aketebda sakutriv qartuli saxelmwifo calkeuli adamianebis uflebebis dasacavad. ra Tqma unda, antikuri sazogadoebis despotizmis pirobebsi uarresad Znelia arnisnuli sakitxis win wamoweva, magram sayoveltaodaa cnobili, rom antikurma samartalma, gansakutrebit romaulma samartalma, cal-calke daayena sazogadoeba da adamiani da isic daadgina, ra ufleba-movaleobani hqonda adamians sazogadoebis winase da Sesabamisad, ranair pirobebs uqmnida sazogadoeba adamians misi uflebamovaleobebis Sesrulebis saqmesi. dreistvis Cvens gankargulebasi myofi naratiuli wyaroebi adastureben, rom antikuri xanis saqartvelosi iurisprudencia da Sesabamisad, dawerili samartali ar arsebobda, amitomac SeuZlebelia msjeloba imastan dakavsirebit, konkretulad ra ufleba-movalebebzea saubari. arnisnuli problemis Seswavlas kidev ufro artulebs ukve naxsenebi vitarebac _ rodesac am periodis garsemo dagrovil werilobit ZeglebSi xalxi da misi morvaweobis prioriteti konkretulad ar Cans. CvenTvis saintereso kitxvaze pasuxi ki isev da isev `qartlis cxovrebasia~ Semonaxuli da ukve religiis sferos exeba. udaoa, rom politeisturi religia demokratiis gacilebit met nisnebs Seicavs, vidre monoteisturi. politeisturi religia adamians azlevs arcevanis sasualebas, magram am pirobebsic ki xsiri iyo SemTxvevebi, rodesac xdeboda calkeuli RvTaebebisa da kultebis akrzalva, an mati SeerTeba ama Tu im gabatonebul RvTaebasTan. amis magalitebi bevri icis rogorc antikurma, aseve ufro adrindelma istoriam. gansakutrebit xsiri iyo SemTxvevebi, rodesac gamarjvebuli Zala sakutar mfarvel RvTaebas ZaldatanebiT abatonebda danarcen kultebze da es metodi gansxvavebuli kultebis mimdevarta damorcilebis sauketeso sasualebac iyo. rodesac azo qartlsi movida, man aq ori kultic moitana. gacisa da gaimis kerpebi mcxetasi armarta da qartvelebs mati Tayvaniscemac ubrzana. sainteresoa, rom gamarjvebuli farnavazi gacisa da gaimis 10

11 kerpebs xeluxlebels tovebs da mat Soris dgams sakutar, armazis RvTaebas, romelsac acxadebs kidec samefos mtavar mfarvel RvTaebad. e.i. farnavazi, am SemTxvevaSi, icavs gacisa da gaimis mimdevarta uflebebs da erti SexedviT, am ori RvTaebis Tayvanismcemlebs arafers ercis. armazi meomari RvTaeba iyo da am rigis sxva kultebis darad msxverplad iwiravda adamianebs. adamianta msxverplad Sewirva III saukunesi akrzala mefe revma, ristvisac igi `martlis~ TikuniT Seamkes. `qartlis cxovreba~ revis saqciels xsnis qristianobis gavlenit da ise warmoacens, TiTqos warmartma mefem kargad icoda qristianobis arsi da misi mxridan es humanuri gadawyvetilebac swored aqedan iyo nakarnaxevi (leonti mroveli, gv. 58). ra Tqma unda, rev martalis reformas sxva mxarec aqvs. am SemTxvevaSi ki mtavaria is, rom qartlis samefo kari auqmebs dromowmul da Semzarav tradicias da nebsit Tu unebliet icavs iset maradiul Rirebulebas, rogoricaa adamianis sicocxlis ufleba. kidev SeiZleboda calkeuli magalitebis moxmoba, magram vfiqrobt, rom ganxiluli SemTxvevebi sakmarisia saimisod, rata vivaraudot, rom saxelmwifoebriobis Tavdapirvel etapzeve humanisturi idealebi sulac ar iyo ucxo qartuli saxelmwifostvis da swored antikuri xanidan irebs sataves ara marto qartuli saxelmwifoebriobis, aramed samoqalaqo sazogadoebistvis mozraobis istoriac. II. antikuri epoqis Semdgom xanasi, adre da ganvitarebul Sua saukuneebsi, ufro meti cnoba mogvepoveba saqartvelos samartlebrivi cxovrebis Sesaxeb. SeiZleba itqvas, rom am dros saxezea TiTqmis yvela is ZiriTadi principi, rac dakavsirebulia zogadad sazogadoebisa Tu konkretulad calkeuli pirovnebis uflebebis dacvisa Tu am uflebebis darrvevis sferostan. umtavresi momenti, romelic am periodis saqartvelos istoriidan Cvens interess warmoadgens, aris qartul saistorio wyaroebsi Camoyalibebuli koncefcia, Tu vin SeiZleba 11

12 iyos qartveli da hqondes ufleba ixseniebodes qartvelad. am mxriv metad sainteresoa codna imisa, Tu rogor esmodat cneba `qartveli~ Sua saukuneebis morvaweebs. amastan dakavsirebit nisandobliv koncefcias gvtavazobs leonti mroveli, romelic gadmogvcems, rom pirveli qristiani mefe miriani warmosobit iyo iraneli, magram qartlsi gamefebis Semdeg, man `Seiyvarna qartvelni, da daiviwya ena sparsuli da iswava ena qartuli da hmata Semkoba kerpta da bomonta, ketilad ipyrna qurumni kerptani da yovelta mefeta qartlisata umetes arasrulebda msaxurebasa mas kerptasa da Seamko saflavi farnavazisi, xolo ese yoveli qartvelta satnoebisatvis qmna da ketilad ipyrna qartvelni niwita da yovlita didebita~ (leonti mroveli, gv. 65). e. i. aq gadmocemulia Tvalsazrisi, Tu vin iyo uflebamosili wodebuliyo qartvelad: is vinc flobda qartul enas, eziareboda qartul kulturas, iqneboda qartuli saxelmwifos istoriis pativismcemeli, emsaxureboda qartveli xalxis ketildreobas. amrigad, XI s-is saqartvelosi miacndat, rom sisxlismier warmomavlobas gadamwyveti mnisvneloba ar hqonda imisatvis, rata ama Tu im pirovnebis ufleba Tavi miecnia qartvelad, realurad daculi yofiliyo. es umtavresi principi damaxasiatebeli iyo mteli Sua saukuneebis ganmavlobasi da religiur-konfesiuri momentic SedarebiT ukana planze iyo gadaweuli. problemisadmi amgvari midgoma TavisTavad win wamoswevda sakitxs imis Sesaxeb, Tu ra teritoriaze unda ganxorcielebuliyo qartvelobis ufleba. X s-is morvawis giorgi mercules azrit, `qartlad friadi queyanai ariricxebis, romelsaca Sina qartulit enita Jami Seiwirvis da locvai yoveli aresrulebis~ (giorgi mercule, gv. 563). amdenad, qartvelis ufleba ifareba im arealit, sadac qartulad laparakoben da qartulad loculoben. amrigad, X- XI ss-si qartvelma morvaweebma zustad gansazrvres qartvelta saxelmwifosa da am saxelmwifosi mcxovreb etnosta umtavresi ufleba _ gansazrvrul miwawyalze arsebuliyo garkveuli etnikuri jgufebit dasaxlebuli saxelmwifo, romlis politikur da kulturul sarbielze morvawe nebismier adamians hqonoda ufleba wodebuliyo qartvelad. 12

13 ase rom, rogorc arinisna, qartveloba ar iyo mxolod sisxlismieri cneba da Sesabamisad, erti romelime agnaturi jgufis ufleba. igi gacilebit farto sazogadoebrivi datvirtvis matarebel termins warmoadgenda. albat, sainteresoa Tvali gavadevnot im istoriul process, Tu rogor mivida qartuli sazogadoeba arnisnul Segnebamde. Qqristianobis saxelmwifo religiad gamocxadebam didi dapirispireba gamoiwvia tradiciul, qartul warmartul religiis mimdevarta da qristianta Soris. es globaluri antagonizmi, rogorc cnobilia, am ukanasknelis gamarjvebit damtavrda, magram Tavdapirvel etapze (IV-Vss) qristianobam mainc ver moipova gabatonebuli mdgomareoba da axla ukve am religiis marali samrvdeloebis winaarmdeg qartlis samefo kari gamovida vaxtang gorgaslis metaurobit. istorikos juanseris TxzulebaSi, romelic vaxtangis morvaweobas exeba, gadmocemulia erti sagulisxmo detali. mefis brzolam qartlis eklesiis avtokefaliis mopovebisatvis sapirispiro mxareebze daayena erti mxriv, vaxtang gorgasali da meore mxriv, qartlis eklesiis metauri, mtavarepiskiposi miqaeli. cxadia, miqaels xels ar azlevda eklesiis damoukidebloba, radgan am SemTxvevaSi igi gavlenas kargavda. amitom mteli SesaZleblobebi gamoiyena, rata mefes es aqti ar ganexorcielebina. vaxtangs erti SexedviT logikuri resursebi amoewura da miqaeli korufciasi daadanasaula, rodesac saeklesio qonebis mitvisebasi amxila. mtavarepiskoposma miicnia, rom misi adamianuri uflebebi uxesad daarrvies da mastan misul mefes saxesi fexi Caartya da kbilebi Caumtvria (juanseri, gv. 148). am gadmocemasi sagulisxmo is aris, rom ukve V s-si kargad icodnen, rom mefes ufleba ar hqonda sakutari TavisaTvis yvelafris neba mieca da mtkicebulebebis garese vinmestvis brali waeyenebina. martalia, es brzola mefis gamarjvebit dasrulda, magram mtavari aq, cxadia, es momenti ar aris. vaxtang gorgaslis Semdeg qartlsi mzime vitarebam daisadgura. 523 wels mefe gurgens iranis Sahma kavad II SemouTvala, rom qartvelebs uari etqvat sakutar sarwmunoebasa da tradiciebze da yvelafersi ise moqceuliyvnen, rogorc 13

14 iranelebi iqceodnen. micvalebulebic miwasi ki ar daemarxat, aramed, mazdeanuri wesis Tanaxmad, cxovelebisa da frinvelebisatvis gadaeyarat. ra Tqma unda, am pirobis Sesruleba qristiani mefisagan SeuZlebeli iyo da qartvelebmac sakutari uflebebis dasacavad ajanyeba daiwyes. brzolebi iranis gamarjvebit dasrulda. rasac Sedegad mohyva is, rom Sahma kavadma qartlis samefo gaauqma da is gamoacxada iranis satrapiad (prokopi kesarieli, gv. 49). farnavazis droidan moyolebuli saqartvelos istoriasi es iyo pirveli SemTxveva, rodesac dairrva qartvelta yvelaze didi ufleba, rac gamoixata erovnuli saxelmwifoebriobis gauqmebit. es vitareba 571 wlamde grzeldeboda. swored am wels qartli moicva sayoveltao ajanyebam, romelsac satavesi edga guaram bagrationi. brzola sasurveli SedegiT damtavrda da qartli iranis batonobisagan gantavisuflda. qartvelebs xelaxla mouxdat saxelmwifos Seqmna da es ufleba Cvenma Soreulma winaprebma brzolit moipoves. ardgenili saxelmwifos metauri gaxda guarami, romelmac satave daudo qartlis erismtavarta dinastias. erismtavris uflebebi SezRuduli iyo. mas ar hqonda mefis uflebebi, magram realurad igi samefos pirvel pirs warmoadgenda. `moqcevai qartlisais~ qronikasi am movlenebtan dakavsirevit daculia cnoba, romlis mnisvnelobac ganuzomlad didia. saqme exeba imas, Tu rogor movida guarami xelisuflebis satavesi. matiane gadmogvcems, rom 571 wlis qartlsi Catarebula sayoveltao arcevnebi da am gzit moupovebia guarams qveynis martvis ufleba. `neladre Sekrba qartli da ganacines erismtavrad guaram~ (moqcevai qartlisai, gv.95). `moqcevai qartlisais~ es cnoba aris ara marto qartlsi, aramed mtel masindel adre Sua saukuneebis msofliosi ar-cevnebis gamartvis ertaderti precedenti. sxva analogiuri SemTxveva am periodis istoriam ar icis. cxadia, am vitarebam axal qartul saxelmwifos Seuqmna myari samartlebrivi bazisi, ramac ganapiroba iseti Rirebulebebis win wamoweva, rogoricaa qalisa da mamakacis Tanasworuflebianoba, piradi qonebis xelseuxebloba da misi anderzit gadacemis ufleba. 14

15 yovelive amis dadasturebas vxvdebit basili zarzmelis `serapion zarzmelis cxovrebasi~. basili zarzmelis gadmocemit, feodali giorgi CorCaneli usvilo iyo da sikvdilis win mteli qoneba das da dissvilebs uanderza; magram misma dissvilebma sulam, besqenma da laklakma gadawyvites wili ar miecat sakutari distvis da size mokles. mkvlelobis motivi martivi iyo. size wils itxovda CorCanelebis qonebidan; Tan sakutar uflebas imit asabutebda, rom qalsac ergeba wili, radgan es qoneba dedatqvens ergo da Tqvenc misi mesveobit miiret igio (basili zarzmeli, gv. 340). es vitareba adasturebs, rom qals msoblebis qonebasi hqonda memkvidreobis mirebis ufleba. Gganxilul epizodsi kidev erti detalia uarresad saintereso. KkerZod, irkveva, rom adre Sua saukuneebis saqartvelosi adamians piradi qonebis sruli xelseuxeblobis garantia hqonda da Tu igi usvilo iyo, werilobiti anderzit SeeZlo qonebis ganawileba uaxloes natesavebze. am sakitxze imitom vamaxvilebt yuradrebas, rom sakutrebis ganyenebuli cneba sxva feodalur saxelmwifoebsi gvian SemuSavda. dasavlet evropasi mxolod XIII-XIV ss-dan vxvdebit dominiumis gamomxatvel termins, rusetsi ki ufro gvian XVIII s-dan. arnisnul periodsi saintereso movlenebs hqonda adgili egrisis samefosic. rogorc cnobilia, 554 wels bizantielma sardlebma veragulad mokles mefe gubaz II. am qmedebam mosaxleobis ukiduresi arsfoteba gamoiwvia da Seikriba didi saxalxo kreba (ix. zaza daraselias statia amave krebulsi). rogorc vnaxet, istoriuli vitarebis sirtulis miuxedavad, adre Suasaukuneebis saqartvelosi ufro maral safexurzea asuli brzola adamianis uflebebis darrvevebis winaarmdeg da ewvsgaresea, rom am mxriv VI-X ss-ebi warmoadgens antikur xanastan SedarebiT askarad win gadadgmul nabijs. swored am periodma Seasrula ertgvari damakavsirebeli roli antikur xanasa da ganvitarebul Sua saukuneebs Soris, rodesac CvenTvis saintereso problemebma kidev ufro Rrma ganvitareba hpova, ramac saqartvelo im drois yvelaze mowinave da civilizebul saxelmwifota Soris Caayena. 15

16 III. X-XI saukuneebi aris ertiani saqartvelos Camoyalibebis xana. arnisnuli periodis gansakutrebul mnisvnelobasac swored es garemoeba gansazrvravs. ra Tqma unda, gaertianebuli saxelmwifos arsebobas esawiroeboda myari iuridiuli safuzveli, romelic Tavis mxriv, saxelmwifos mxridan moitxovda mteli rigi reformebis gatarebas da cxadia, rom es reformebi srul SesabamisobaSi unda yofiliyo masindeli msoflios wamyvan qveynebsi mirebul da damkvidrebul iuridiul normebtan (mag. bizantia). am TvalsazrisiT gansakutrebul interess iwvevs davit armasenebelis, giorgi III-isa da Tamaris epoqa. saqartvelos reformator politikosta Soris, jer-jerobit mainc, yvelaze did interess iwvevs davit IV morvaweoba. axla ar SevudgebiT mis mier ganxorcielebuli yvela reformis mnisvnelobis Sefasebas. Cveni interesi mxolod ori matganit Semoifargleba; esenia sasamartlo reforma da mstovarta institutis Seqmna. werilobiti wyaroebi adastureben, rom qartul samefo karze davit IV periodamdec arsebobda sasamartlo, sadac yvela saqmis garceva iyo mefis prerogativa. davit armasenebeli pirveli qartveli politikosia, romelmac ertmanetisagan gamijna sasamartlo da armasrulebeli xelisufleba, Seqmna ra umarlesi saapelacio sasamartlo `saajo kari~, romlis musaobis warmartvac mwignobartuxucess daevala. `saajo kari~ qartuli feodaluri saxelmwifos Sinagani wesrigis dacvis umtavresi sadarajo iyo. davit armaseneblis istorikosi gadmogvcems, rom mis mizans warmoadgenda momcivanta, dawirvebulta da mimzlavrebulta gankitxva da kurneba. xsiri iyo SemTxvevebi, rodesac `saajo kari~ ixilavda adamianis uflebebis darrvevis iset SemTxvevebs, rogoricaa didaznaurta, did moxele eristavta, gadasaxadebis amkrefta TviTneboba da Zaladoba. aseve xsiri iyo SemTxvevebi, rodesac `saajo karis~ mesveobit sazogadoebis dabali fenis warmomadgenlebi poulobdnen da icavdnen sakutar adamianur uflebebs. SesaZlebelia vifiqrot, rom `saajo karis~ Seqmnis aucileblobac swored im garemoebit 16

17 iyo nakarnaxevi, rom adamianis uflebebi maqsimalurad yofiliyo daculi saxelmwifos mxridan, radgan mefemde misvlis sasualeba, bunebrivia, sazogadoebis mxolod warcinebul nawils xelewifeboda. amastan dakavsirebit sainteresod gadmogvcems davit armaseneblis istorikosi: `slvata Sina TvisTa samefotasa da simravlita spatata da simalita slavisasa ver advilad miemtxueodian momcivani da dawirvebulni da mimzlavrebulni da visac esawiroeboda gankitxva da Sewevna mefobrivi, nuukue da vinme arvidis borcusa zeda rasame, gzisa maxlobelsa, anu kldesa, gina Tu xesa, vitarca zaqe. UukeT Tu oden epovis esevitari rame da munit sacnaur yves Wrtinva Tvisi~ (davit armaseneblis istorikosi, 1959, gv. 354). rogorc arinisna, davit IV gatarebuli RonisZiebebidan ert-erti yvelaze mnisvnelovani iyo mstovarta institutis Seqmna, romelic warmoadgenda sametvalyureo-sadazvervo organizacias da miznad isaxavda saxelmwifos usafrtxoebas. am instituts, cxadia didi mnisvneloba hqonda saxelmwifos gazlierebis saqmesi, magram Cvenamde morweuli istoriuli wyaroebi imasac adasturebs, rom igi mizanmimar-tulad arrvevda adamianis uflebebs. saqme isaa, rom mstovarta didi nawils warmoadgenda samrvdeloeba, romelic yvelaze did informacias flobda qveynis SigniT Tu qveynis garet mimdinare procesebis Sesaxeb da am informaciis mirebis wyaro iyo arsareba. samrvdeloebis saxelmwifo samsaxursi Cayeneba matgan moitxovda arsarebis saidumlos darrvevas da am gzit mirebuli informaciis samefo karisatvis miwodebas. sainteresoa, rom swored amgvari sasualebebit Seityo mefem liparit barvasis ori SeTqmulebis Sesaxeb. Tumca, davit armasenebelis istorikosi mefis aset nabijs gamartlebulad miicnevs da arnisnavs, rom calkeuli adamianebis uflebebis Selaxvis miuxedavad, mstovarta saqmianoba mainc gamartlebuli iyo, radgan qartuli saxelmwifo ver gazlierdeboda da am SemTxvevaSi TviT religiis msaxurnic valdebulni iyvnen jer saxelmwifo interesebisatvis emorvawat da rodesac idga 17

18 saqartvelosa da qartveli eris yofna-aryofnis sakitxi, konfesiuri saidumloebis dacvas meorexarisxovani mnisvnloba eniweboda. davit armaseneblis Semdgom xanasi adamianta uflebebis darrvevebma kidev ufro sistematuri xasiati miiro. am moments myari bizgi misca jer demetre I, rodesac taxtis memkvidred gamoacxada ara ufrosi Svili daviti, aramed umcrosi _ giorgi, ritac daarrvia mefed kurtxevis tradiciuli wesi, xolo Semdeg TviT giorgi III, romelmac, SeiZleba itqvas, taxti waartva sakutar ZmisSvil demnas, romelic davit mexutis gardacvalebis Semdeg mefobis kanonier pretendentad itvleboda. giorgi III taxtze regentobis uflebit avida. es cxadia, gulisxmobda demnas srulwlovnad gaxdomistanave am ukanasknelis gamefebas. magram gairkva, rom giorgi ar apirebda gadadgomas da taxtis dabrunebas kanonieri memkvidrisatvis, rasac mohyva demnas momxreta didi ajanyeba. ajanyebis metauri, amirspasalari ivane orbeli samartlianad asabutebda, rom giorgi uzurpatori iyo da ertadert kanonier memkvidres demna warmoadgenda. brzola, rogorc cnobilia, giorgis gamarjvebit dasrulda da saqartvelosi demnas momxreta umagalito devna daiwyo. TviT ufliswuls Tvalebi datxares da daasawurises, ris Sedegadac igi Wkuidan SeiSala da gardaicvala, ivane orbeli da misi ojaxi sikvdilit dasajes, orbelta mtel sagvareulos qoneba CamoarTves da qveynidan gaazeves. arsanisnavia, rom giorgim uxesad daarrvia udanasaulobis prezumpcia orbelta sagvareulos mimart da yvela matgans, miuxedavad imisa, monawileobda Tu ara ajanyebasi, gamoutana saerto ganaceni (istoriani da azmani SaravandedTani, gv. 30_31). adamianta uflebebis aset Selaxvas, cxadia, ar SeeZlo ar gaemwvavebina samoqalaqo dapirispireba da gaamwvava kidec. saqartvelos mteli istoriis ganmavlobasi Sida saxelmwifo dapirispirebas iseti masstabi arasodes miuria, rogorc giorgi mesamisa da gansakutrebit Tamaris mefobasi. swored am procesis ganmuxtvasa da saxelmwifos martvagamgeobis mowesrigebas isaxavda miznad is didi da 18

19 umagalito mozraoba, romelic yutlu arslanis dasis saxelitaa cnobili. samecniero literaturasi yutlu arslanisa da misi momxreebis socialuri determinaciisa da mati politikuri motxovnebis Sesaxeb araertgvarovani da, xsir SemTxvevaSi, urtiertsawinaarmdego Sexedulebebia gamotqmuli. yutlu arslanis umtavresi motxovna, rom saxelmwifos martvis processi monawileobis ufleba hqonodat sazogadoebis sxvadasxva fenebis warmomadgenlebs, romlebsac unda SeeqmnaT arcevitobis principze damyarebuli organo, karavi, ra Tqma unda, safuzvelsive miurebeli iyo absoluturi monarqizmis pirobebsi da sruliad bunebrivia, rom Tamari da zogadad, samefo kari am motxovnis dakmayofilebis SemTxvevaSi xedavdnen absolutizmis dasasrulis dasawyiss. saqartvelos istoriidan vicit, rom arcevitobis ufleba sulac ar iyo ucxo movlena qartuli realobisatvis (swored ase gaxda guaram kurapalati erismtavari VI s-si), magram yutlus programa askarad zrudavda mefis ganusazrvrel uflebebs da mas utovebda mxolod armasrulebel xelisuflebas, Tanac wamyvan Tanamdebobebze kandidaturebi karavs unda ganexila da daenisna, xolo mefes ki unda daemtkicebina isini. yutlu arslani imedovnebda, rom saxelmwifos martvis aseti modelis SemTxvevaSi Tavidan iqneboda acilebuli jer kidev demetre I dros dawyebuli sazogadoebis gatisvisa da dapirispirebis Semdgomi garrmavebis safrtxe. YyuTlu arslanis momxred gamodiodnen rogorc warcinebuli feodalebi, aseve dabali socialuri wris warmomadgenlebic. yovel SemTxvevaSi, Tamaris istorikosebi arnisnaven, rom yutlus mxars uwerda lasqaric. karavis arcevis momxreta gamosvla im periodsi moxda, rodesac dapirispireba sazogadoebis maral da dabal fenebs Soris ukiduresad gamwvavda. cnobilia, rom giorgi III demnas ajanyebis Semdeg maral Tanamdebobaze danisna ugvaro, ara aristokratuli warmomavlobis pirovnebebi (amirspasalari yubasari, msaxurtuxucesi afridoni), romlebic Tamaris dros didgvarovanta dartymis obieqtebi 19

20 gaxdnen. swored mati zewolis Sedegad Tamarma Tanamdebobi daatovebina yubasarsa da afridons da ver SeZlo mati uflebebis dacva. aset situaciasi yutlu arslanisa da misi momxreebis micneva mdabiota wridan gamosul adamianebad cota saewvoa, radgan yutlu am dros mewurwletuxucesi iyo da didgvarovnebi mis gadayenebas ar moitxovdnen. e. i. irkveva, rom isic mati wris adamiania, xolo Tamaris istorikosta mxridan yutlu arslanisa da misi momxreebis mdabioebad warmocena mxolod da mxolod ideologiuri momentitaa ganpirobebuli. ase rom, Tamaris istorikosebi Segnebulad malaven simartles, ritac am adamianta uflebebsac laxaven. XII s-is 80-iani wlebis saqartvelosi daikarga istoriuli Sansi. YyuTlu arslanis programis ganxorcielebis SemTxvevaSi saqartvelo xdeboda im epoqis ertaderti qveyana, sadac Seiqmneboda pirveli sakanonmdeblo organo, xolo es vitareba Sua saukuneebis partikularizmis pirobebsi, qveyanas Seuqmnida ganvitarebis manamde arnaxul SesaZleblobebs.Y yovel SemTxvevaSi, Semdgomdroindelma istoriulma realobam TvalnaTliv acvena, rom erti SexedviT didebis zenitsi myofma qveyanam veravitari, metic, odnavi winaarmdegobac ver gauwia monrolebs da mat faqtobrivad, ubrzolvelad danebda. am vitarebasi sulac ar iyo meorexarisxovani momenti qveynis Sida dapirispireba, romlis Tavidan asacileblad verc Tamarma, verc giorgi-lasam da verc rusudanma qmediti nabijebi ver gadadges. yutlu arslanis programis ganxorcieleba, Cveni azrit, TavisTavad moxsnida am problemas, radgan karavi daakmayofilebda sazogadoebis yvela fenis warmomadgenelta politikur Tu pirovnul ambiciebs. cnobilia, rom Sua saukuneebis evropis saxelmwifoebma sakanonmdeblo organoebis mesveobit aiciles Tavidan samoqalaqo dapirispirebebi da Seqmnes samartlebrivad mowesrigebuli sazogadoebrivi urtiertobebi (parlamenti inglissi XIII s-dan, generaluri Statebi safrangetsi, respublikuri sabwoebi genuasa da florenciasi da sxv.). 20

21 miuxedavad imisa, rom Tamaris epoqis saqartvelo mzad ar armocnda aseti progresuli nabijisatvis, am periodsic ki saxelmwifos mxridan zrunva adamianis uflebebis dasacavad mainc xorcieldeboda. yvelaze didi mirweva, romlitac Sua saukuneebis saqartvelos istoriam SeiZleba iamayos, aris XII s-is 80-ian wlebsi sikvdilit dasjis gauqmeba. am droisatvis sikvdilit dasjastan ertad gauqmebula damasaxicrebeli da adamianis Rirsebis damamcirebeli sasjelebic. basili ezosmozrvari gadmogvcems: `mowyalebita ieso RmrTisa msgavsita da samartlisa misisa mibazvita dreta Sina TamarisaTa aravin gamocnda momzlavrebuli mecnierebata misita, arca vin dasjili, TvT arca vis Rirss sikudilisasa da arca patijisasa miexada Tananadebi, arca vin brzanebita misita asomokvetil iqmna, arca sibrmavit daisaja~ (basili ezoismozruari, 1959, gv. 144). Sua saukuneebis msoflio istoriasi saqartvelo, bizantiis Semdgom, meore qveyanaa, sadac aratu sikvdilit dasja gauqmda, aramed aikrzala adamianis damasaxicrebeli da Rirsebis Semlaxavi sasjelebi. IV. XV s-si, kerzod, 1490 wels saqartvelo iuridiulad daisala sam (kaxetis, qartlis, imeretis) samefod da ramdenime (afxazeti, guria, odisi, samcxe) samtavrod. qveyanasi daikarga ertiani azri, arar arsebobda saerto idea, romelic gamswvaluli iqneboda ertiani samefos ardgenis survilit da Sesabamisad, ase mcire nawilebad daglejili qveyanac xan osmalebis, xan iranelebis, xan Crdilo kavkasieli tomebisa da xanac SinaaSlilobis ganuwyvelel asparezad iqca. es iyo logikuri dasasruli im tendenciebisa, rac gamoikveta jer kidev XII saukunidan, rodesac saxelmwifos SigniT Seqmnilma mzafrma dapirispirebam qveyana daayena ganadgurebis safrtxis winase. ra Tqma unda, iyo araerti mcdeloba saqartvelos ertianobis arsadgenad, magram yvela matgani sruli kraxit damtavrda da saqartvelom ise daasrula istoriuli ganvitarebis Sua saukuneebrivi etapi, rom ertian politikur organizmad verar Camoyalibda. GgadaWarbebuli ar iqne- 21

22 ba imis arnisvnac, rom gviani Sua saukuneebis (XIV-XVIII ss) saqartvelo iyo arsemdgari sazogadoebrivi konglomerati, sadac upirveles adgilze wamoweuli iyo gancalkevebis, ga- TiTokacebis tendenciebi da saxelmwifos interesebze marla idga calkeuli satavadoebisa da samtavrota interesebi, rac kidev ufro zrudavda ganvitarebis SesaZleblobebs da ert dros mowinave samyarosagan ganuyofeli xalxi armocnda srul izolaciasi. saqartvelos imjamindeli mdgomareobis Sefasebis TvalsazrisiT, albat, gazviadebuli ar iqneba imis arnisvnac, rom qartulma samefo-samtavroebma verar SeZles (Tu ar SeZles) im liberaluri da maradiuli Rirebulebebis dacva, rac esoden iyo damaxasiatebeli gacilebit adreuli epoqebisatvis da erti xelis mosmit wyalsi Cayares yvelaferi is, rac wina saukuneebma memkvidreobit dautoves qartvel xalxs. XIV-XVIII ss-ebis saqartvelo sakmaod CamorCa drois dinebas da gadauwarbeblad SeiZleba itqvas, rom es xana iyo yvelaze didi ukusvla Cveni qveynis istoriasi. politikuri ganvitareba, politikuri ganswavluloba pirdapir asaxavs ama Tu im sazogadoebasi humanisturi ideebisa da maradiuli Rirebulebebis damkvidrebis xarisxs, yoveli eri imdenad aris tolerantuli da mswrafi liberaluri idealebisadmi, ramdenadac mas amis sasualebas azlevs is politikuri vitareba da, zogadad, sazogadoebrivi garemo, romelsic esa Tu is sociumi imyofeba. gviani Sua saukuneebis qartuli sazogadoeba gaxlecili iyo Svid, rva da zogjer at nawiladac. amitom, bunebrivia, aset vitarebasi calkeuli pirovnebisa Tu zogadad adamianis uflebebis dacvac adrindelivit arar warmoadgenda saxelmwifos mxridan gansakutrebuli zrunvis sagans da Tamamad SeiZleba variarot, rom am periodsi arnisnuli uflebebis darrvevaze ufro mizansewonili iqneboda msjeloba, vidre mis dacvaze. iranisa da TurqeTis gabatonebam saqartvelos samxretarmosavlet da samxret-dasavletis sazrvrebze Cveni qveyana moaqcia srul politikur, ekonomikur da informaciul izolaciasi, ramac farto gasaqani misca adamianta uflebebis darrvevis iset amazrzen formas, rogoricaa adamianebit vawroba, anu `tyveta syidva~. frangi mogzauris Jan Sardenis 22

23 cnobit, adamianta vawrobit gansakutrebit iyvnen dainteresebuli Turqebi. zogjer TiTo qalsi cexins izleodnen, mamakaci wlamde 15 ekiud fasobda, ufrosebi _ 8-10 ekiud, lamazi gogonebi wlisani _ 20 ekiud, bavsvebi _ 3-4 ekiud (Jan Sardeni, gv.108). `tyveta syidva~ moedo sazogadoebis TiTqmis yvela fenas. dasavlet saqartvelos TiTqmis yvela mtavari, Tavadi, aznauri, Tu saeklesio morvawe aqtiurad armocnda CarTuli am processi. Ddon juzepe judice milanelis gadmocemis Tanaxmad, mxolod samegrelodan XVII s-is Sua xanebistvis yovelwliurad sami atasi monadqceuli glexi iyideboda (don juzepe judice milaneli, gv. 119). analogiuri vitareba iyo Seqmnili armosavlet saqartvelosic. ai, rogor arwers mematiane sacicianosi arsebul situacias: `dasaxoci daxoces, gasayidi gayides, naxevari osmalos mihyides da naxevaric imerlebsa. rac Cvili ymawvili iyo, rom aravin iyida cixidan gadayares da nadir-frinvelma SeWama, rac monazoni da beri iyo, rom ar gaiyideboda, sul ert saxlsi Seyares, bozebi gamouyares, saxli zed daaqcies da ise uziareblad daxoces~ (gvritisvili, gv. 230). saxelmwifos mxridan sakmao popularoba moipova mosaxleobisadmi e.w. `avad mokidebam~. am qmedebis arsi SemdegSi mdgomareobda: Tu esa Tu is pirovneba (ZiriTadad glexoba) uars ityoda saxelmwifo gadasaxadebis gadaxdaze, mebatone, mefis mititebit, aset adamians col-svils dauwerda da gauyidda. elementaruli uflebis dasacavad xalxis did nawils an batonis mokvla uwevda, an ajanyeba, an sakutari miwa-wylidan gadaxvewa. Zaladobis erti forma ebrzoda Zaladobis meore Fformas, magram bunebrivia, imarjvebda is, visac Zaladobis gatarebis meti SesaZlebloba hqonda. mokled rom arvnisnot, adamianoba da pirovnuli Rirseba sazogadoebis mxolod viwro nawilis ufleba gaxda da am kutxit XVII-XVIII saukuneebis saqartvelo askarad mahmadianur samyarostan icens ufro met siaxloves, vidre xsenebuli periodis evropastan. rara Tqma unda, Sors vart im azrisgan, rom XVII-XVIII ss-ebis evropasi adamianta uflebebis 23

24 dacvis TvalsazrisiT yvelaferi wesrigsi iyo, magram isic cxadia, rom es periodi evropistvis warmoadgenda didi reformaciis epoqas, ramac Tavis mxriv, dasabami misca axali istoriis, kapitalizmis eras, romelmac adamianis uflebebis dacva, Tundac deklaraciis doneze mainc, manamde arnaxul simarlemde aiyvana. amitom, rodesac Cven vmsjelobt gviani Sua saukuneebis saqartvelos CamorCenilobis Sesaxeb, mxedvelobasi upirvelesad swored am moments vgulisxmobt. TumcaRa, yovlad antimecnieruli iqneboda mtkiceba imisa, TiTqos am periodis saqartvelosi ar iyo calkeuli Sem- Txvevebi da ar ibrzodnen mdgomareobis gasaketilsobilebelad. vaxtang VI sakanomdeblo morvaweoba am mxriv martlac kargi magalitia. SesaniSnavi iyo sulxan-saba orbelianis mteli saqmianobac. sulxan-sabas dasavlet evropuli vizitic miznad isaxavda ara mxolod vaxtangis gamoxsnas iranis samefo karisagan, aramed mas ufro farto da Sors mimavali gegmebi hqonda. kerzod, ki is, rom saqartvelo kvlav moqceuliyo dasavlet evropis saxelmwifota interesebsi, rac iqneboda saqartvelos bunebriv-istoriuli ganvitarebis wiarsi dabrunebisa da aq liberaluri Rirebulebebis arorzinebis umtavresi piroba. samwuxarod, es mcdeloba marcxit damtavrda xolo ra bedi ewia dasavluri orientaciis mimdevar sulxan-sabas, es sayoveltaodaa cnobili. vaxtang VI da sulxan-sabas orbelianis politikuri mimartulebis marcxi kargad warmoacens, rom am periodis saqartvelo namdvilad ar iyo mzad, rata igi dabruneboda dasavlur samyaros da Sesabamisad, adgili epova mowinave, progresuli mimartulebis saxelmwifota Soris. aseti vitarebis fonze arc imis daviwyeba SeiZleba, rom XVIII s-is qartuli saxelmwifoebi _ qartl-kaxeti, imereti _ sakutari, Zalze mokrzalebuli SesaZleblobis farglebsi mainc cdilobdnen daecvat adamianis uflebebi da upirveles yovlisa, SeemsubuqebinaT usualo mwarmoebeli fenis, glexebisa da xelosanta autaneli pirobebi. am mxriv gamorceulia erekle II da solomon I Rvawli. ert-erti kaxeli batoni erekles swerda: 24

25 `Tqveni wyenis urono gaxlavart, Torem Cems ymas rogor ver davimorcileb~ (scssa f dav. 24. sab. 2063). moxmobili magalitit kargad Cans, rom mefis SiSiT feodalebi ver bedavdnen adamianta TviTnebur dasjas. erekles mxridan, ra Tqma unda, iyo mcdeloba, daecva sakutari qvesevrdomebi, magram cxadia, es ar iyo problemisadmi saxelmwifoebrivi midgoma. miuxedavad imisa, rom erekle Tavadebs afrtxilebda: `Sens sargos airebde da usamartlos nu aireb, nurc aras usamartlos moindomeb~ (scssa f. 299 dav. 24 sab. 109). rodesac migvacnia, rom adamianta uflebebis dacvis sferosi erekles ar gaacnda saxelmwifoebrivi midgoma, amovdivart im martivi postulatidan, rom mxolod SegonebebiTa da epistolaruli mimartvebit es problema ver gadaiwreboda da verc mogvardeboda. Zalian gawirdeba davasaxelot XVIII s-is meore naxevris Tundac erti sakanonmdeblo aqti mainc, romelsic arnisnuli sakitxebi iqneboda aqcentirebuli Tu 1787 wels gamocemuli brzanebebi ymata umamulod gayidvis akrzalvis Sesaxeb sul sxva xasiatis dokumentebia da satvalavsi misarebic ar aris. TiTqmis imaves Tqma SeiZleba solomon I mimartac. Tumca, am mefis mravalmxrivi morvaweobis ertgvari gvirgvini SeiZleba iyos 1759 wlis saeklesio kreba, romelmac mkacri ganaceni gamoutana `tyveta msyidvelebs~. am krebaze imeretis, guriisa da samegrelos saero da sasuliero xelisuflebma dades `tyveta syidvis~ akrzalvis piroba. saeklesio xelisuflebam tyveta msyidvelni SeaCvena, xolo saero xelisufleba ki mat sikvdilit dasjit daemuqra. Tanamedroveobam martlac rom daufasa mefes adamianta uflebebis Semlaxavi RonisZiebebis akrzalva da solomoni erovnul gmiradac moinatla. xalxis xatovani TqmiT, Tu solomon pirvelis gamefebis dros `imereti kowlic gaxldat, yruc, brmac da kbilebcacvenilic, dres yvelaferi kargad esmis, Sors xedavs, fexebze magrad dgas da kbilebic amouvida mteli samefo gamobrunda da gamoketda ~ (qartuli xalxuri saistorio sityviereba, gv. 147). 25

26 imis Sesaxeb, Tu rogor zrunavda solomon I sakutari mosaxleobis uflebebis dasacavad, kargad gadmogvcems erti leqsic: `amis avi kaci viyav, tyve arvis vayidvineo, mwyemsi vasuqe, vadide, Ceros qves davazineo~ besiki, gv. 224 amrigad, gviani Sua saukuneebi SeiZleba Semdegnairad davaxasiatot; adamianta uflebebis dacvis TvalsazrisiT igi ver Seedreba verc antikur xanas, verc adreul da verc ganvitarebul Sua saukuneebs. yvelaze didi xelissemsleli da Semaferxebeli piroba iyo ramdenime samefo-samtavrod da satavadod danawevrebuli qveynis faqtori. am periodsi SemoRebuli iqna, ufro sworad, ardgenil iqna, sikvdilit dasja, `tyveta syidva~ faqtobrivad nisnavda monatmflobelobisaken dabrunebas, uxesad da sistematurad irrveoda sakutrebis xelseuxebloba, gviani Sua saukuneebis saqartvelos istoriam ar icis arc erti arceviti organos arseboba. kidev ufro mzime vitareba Seiqmna 1801 wlis Semdeg, rodesac rusettan jer armosavlet, xolo SemdgomSi dasavlet saqartvelos miertebit, qartvelma xalxma erovnebis uflebac dakarga. am dros cnebebi `saqartvelo~ da `qartveli~ saertod iqna gauqmebuli da rusetis politikur rukaze saqartvelo qutaisis da Tbilisis guberniebis saxelit arinisneboda. Cveni qveynis istoriasi meored dafiqsirda SemTxveva, rodesac dampyrobelma saertod mospo da gaauqma qartuli saxelmwifoebrioba (pirvelad es iranelebma moimoqmedes 523 wels). mtiuletis, kaxetis, imeretis ajanyebebi, 1832 wlis SeTqmuleba, TergdaleulTa morvaweoba _ ai is ZiriTadi momentebi, romlebic gamoxatavda qartveli xalxis brzolas sakutari uflebebis arsadgenad. am brzolis uzenaesi mizani, ki ra Tqma unda, saxelmwifoebriobis xelaxali mopoveba iyo. 26

27 aseti rtuli realobita da mzime memkvidreobit xvdeboda qartveli xalxi XX saukunes, konkretulad ki, 1918 wlis 26 maiss. V. rusetis imperiis transformaciam sasualeba misca qartvel politikosebs aredginat 1801 wels dakarguli saxelmwifoebrioba da es misia wilad xvda social-demokratiul (mensevikur) partias wels, amierkavkasiis seimis daslis Semdeg, gamocxadda saqartvelos demokratiuli respublika. es martlac didmnisvnelovani aqti iyo saqartvelos istoriasi, radgan gadauwarbeblad SeiZleba itqvas, rom qartveli xalxi mteli istoriis manzilze arasdros yofila ase didxans saxelmwifoebriobis garese. imperiis danamatidan, Cveulebrivi koloniis statusidan saqartvelo arsdga rogorc saertasoriso samartlis wevri qveyana da rogorc sruliad gansxvavebuli tipis saxelmwifo, radgan respublikuri wyoba manamde ucxo movlena iyo saqartvelos istoriisatvis. monarqiisagan gansxvavebit, respublikuri mmartvelobis forma moitxovda erti mxriv, qartveli xalxis Seguebas axali realobisadmi da meore mxriv, liberaluri RonisZiebebis Tvisobrivad axal safexurze ayvanas. am periodsi saqartvelos politikur da samartlebriv cxovrebasi bevri iseti ram moxda, rac sruliad ucxo da SeuZlebeli iyo adrindel istoriul realobasi. saqartvelos demokratiuli respublika warmoadgenda saxelmwifos, romlis arsebobis safuzvels gansazrvravda Sesabamisi samartlebrivi aqtebita da kanonmdeblobebit mowesrigebuli sazogadoebrivi urtiertobebi da am pirobebsi farto gasaqani ezleoda adamianta uflebebis dacvis iset prioritetul sferoebs, rogoricaa: arcevitobis principi, qalisa da mamakacis Tanasworuflebianoba, religiuri Tavisufleba, politikuri partiebis arseboba, rasobrivi diskriminaciis akrzalva, moqalaqeobis ufleba, Sromisa da dasvenebis ufleba, erovnuli umciresobebis uflebebis dacva, kerzo sakutrebis xelseuxebloba, cenzuris 27

28 gauqmeba, presis Tavisufleba, sasamartlos damoukidebloba, sikvdilit dasjis gauqmeba. anu, Tamamad SegviZlia variarot, rom axalgazrda qartuli saxelmwifo Tavisi arsebobis xanmokle periodis ganmavlobasi icavda adamianis yvela im uflebas, rac SedarebiT gvian aisaxa `adamianis uflebebis sayoveltao deklaraciasi~. saqartvelos demokratiuli respublika, ra Tqma unda, iyo qartveli xalxis didi monapovari. ert-ert umtavres da Tvisobrivad gansxvavebul movlenas warmoadgenda 1921 wlis 21 Tebervalis konstitucia. ra Tqma unda, esec pirveli SemTxveva iyo saqartvelosi, rodesac saxelmwifos arsebobas safuzvlad daedo ZiriTadi kanoni. samwuxaro mxolod is faqtia, rom pirvelma konstituciam ver imusava, radgan cnobilia, rom igi faqtobrivi saomari moqmedebebis pirobebsi iqna mirebuli; magram es mis Rirsebas cxadia, Crdils ver ayenebs, radgan konstituciam asaxa yvela is mtavari niuansi, romelic warmoadgenda demokratiuli respublikis zrunvis sagans da romelic manamde araertxel iyo deklarirebuli damoukideblobis aqtsa da moqalaqeobis Sesaxeb kanonsi. damoukideblobis aqtis proeqti momzadda 1918 wlis maiss batumsi z. avalisvilis, a. Cxenkelis, n. nikolazis da p. surgulazis mier da gansaxilvelad waredgina 1917 wlis 22 noembers arceul erovnuli sabwos armasrulebel komitets, xolo 26 maiss man iuridiuli Zalac SeiZina. Cveni amjamindeli interesi damoukideblobis aqtis 1, 2, 5 da 6 muxlebs Seexeba. pirveli muxlis Tanaxmad, saqartvelo cxaddeboda damoukidebel, sruluflebian saxelmwifod, meore muxli gansazrvravda politikuri wyobis formas. saqveynod cxaddeboda saqartvelos politikuri wyobis forma _ demokratiuli respublika. mexute muxlis Tanaxmad, saqartvelos demokratiuli respublika Tavis farglebsi Tanasworad uzrunvelyofda yvela moqalaqis samoqalaqo da politikur uflebebs, ganurcevlad erovnebisa, sarwmunoebisa, socialuri mdgomareobisa da sqesisa. meeqvse muxlsi Camoyalibebuli debulebis Tanaxmad, saqartvelos demokratiuli respublika 28

29 ganvitarebis Tavisufal asparezs uxsnida mis teritoriaze mcxovreb yvela ers (saqartvelos damoukideblobis aqti, gv.198). damoukideblobis aqtit deklarirebuli debulebebis Sesruleba rom saqartvelos saxelmwifos ganuxreli zrunvis sagani iyo, kargad Cans saqartvelos parlamentis magalitzec, sadac adgilebis arctu mcire raodenoba ergot erovnuli umciresobebis warmomadgenlebs. saqartvelosi mcxovreb somxobas hyavda 10 deputati, azerbajianelebs _ 4, afxazebs _ 3, rusebs _ 2, osebs _ 2, qartvel ebraelebs _ 2, berznebs _ 1, ebraelebs _ 1, germanelebs _ 1. umarles sakanonmdeblo organosi aseve TvalSisacemi iyo politikur partiata siwrelec, arsebobda eqvsi fraqcia: social-demokratebi (umravlesoba), erovnul-demokratebi, socialist-federalistebi, socialist-revolucionerebi, `sxvisistebi~ da upartioebi (a. surgulaze, p. surgulaze, gv. 205). martalia, parlamentis samusao ena qartuli iyo, magram saxelmwifo enis armcodne deputatisatvis moixsna yovelgvari enobrivi barieri, mat SeeZloT sityvis warmotqma msobliur enaze wels parlamentma SeimuSava `afxazetis avtonomiuri mmartvelobis debulebis~ proeqti, rac nisnavda, rom saqartvelos saxelmwifo afxazets sasinao da kulturul saqmianobasi aniwebda srul TviTgamorkvevas. sxvata Soris, konstituciis Tanaxmad, Sinagan saqmeebsi sruli avtonomiuri uflebebi, afxazetis garda, ezleoda samusulmano saqartvelosac (zaqatalisa da batumis olqebs). bunebrivia, rom konstituciis momzadebasa da mirebas garkveuli dro da procedurebis gavla swirdeboda, amitom saqartvelos parlamenti am sicarieles avsebda sxva mnisvnelovani kanonebit. erti aseti umnisvnelovanesi aqti iyo damfuznebeli krebis (parlamentis) mier 1919 wels mirebuli kanoni moqalaqeobis Sesaxeb. arar SevudgebiT imis mtkicebas, rom saqartvelos istoriasi esec pirvel da sruliad uprecedento SemTxvevas warmoadgenda. mokled SevexebiT arnisnul kanons CvenTvis saintereso kutxit. 29

liberalizmi da sakutreba

liberalizmi da sakutreba liberalizmi da sakutreba Tavisuflebis bibliotekis krebulis III wigni gia jandieri axali ekonomikuri skola saqartvelos damfuznebeli da vice prezidenti. daibada 1961 wels. 1983 wels daamtavra saqartvelos

More information

How To Build A City On A River

How To Build A City On A River saqartvelos sajaro moxeleta profesiuli SesaZleblobebis zrda gadawyvetilebis mirebasa da molaparakebebis warmartvis teqnikasi CAPACITY BUILDING OF THE GEORGIAN LEADERSHIP COMMUNITY FOR IMPROVED DECISION

More information

ROLE OF SOCIAL NETWORKS IN GEORGIAN PARTY POLITICS

ROLE OF SOCIAL NETWORKS IN GEORGIAN PARTY POLITICS socialuri qselebis roli qartul partiul politikasi ROLE OF SOCIAL NETWORKS IN GEORGIAN PARTY POLITICS korneli kakacia KORNELY KAKACHIA Tamar pataraia TAMARA PATARAIA Tbilisi 2013 TBILISI 2013 socialuri

More information

PhD Concept Paper. winasityvaoba

PhD Concept Paper. winasityvaoba umarlesi ganatlebis samsafexuriani sistemis SemoReba saqartvelosi PhD Concept Paper Tbilisi 2005 PhD Concept Paper winasityvaoba ganatlebis, da kerzod umarlesi ganatlebis reforma saqartvelosi Zlieri da

More information

socialuri kapitalis roli soflis ganvitarebasi

socialuri kapitalis roli soflis ganvitarebasi 0 sazogadoebis kvlevis centri marina musxelisvili, lia mezvrisvili, beqa nacvlisvili, mariam elizbarasvili socialuri kapitalis roli saqartvelos soflis ganvitarebasi gamomcemloba `universali~ Tbilisi 2012

More information

Tavmjdomaris sveti Chairman s column

Tavmjdomaris sveti Chairman s column Tavmjdomaris sveti Chairman s column Dear Reader, As you may agree, it is a great responsibility to lead the agency that protects intellectual property the most valuable asset for any country from the

More information

civilizaciuri Ziebani CIVILIZATION RESEARCHES

civilizaciuri Ziebani CIVILIZATION RESEARCHES ivane javaxisvilis sax. Tbilisis saxelmwifo universiteti Ivane Javakhishvili Tbilisi State University kulturis mecnierebata instituti interkulturuli dialogis iuneskos katedra Institute of Cultural Studies

More information

Education, Science and Culture in Georgia!

Education, Science and Culture in Georgia! saqartvelos ekonomikuri ganvitarebis saministro statistikis departamenti Ministry of Economic Development of Georgia Department of Statistics!!!!!!!!! ganatleba, mecniereba da kultura saqartvelosi Education,

More information

PhD Concept Paper. Preface

PhD Concept Paper. Preface PhD Concept Paper Tbilisi 2005 PhD Concept Paper Preface The reform of education and namely of higher education in Georgia is an indispensable prerequisite for the development of a strong and modern state.

More information

4-6 oqtomberi, 2015 OCTOBER 4-6, 2015. programa/program

4-6 oqtomberi, 2015 OCTOBER 4-6, 2015. programa/program giorgi axvledianis saxelobis enatmecnierebis istoriis sazogadoeba ivane javaxisvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti ideologia da lingvisturi ideebi saertasoriso konferencia 4-6 oqtomberi, 2015

More information

wliuri angarisi ANNUAL REPORT

wliuri angarisi ANNUAL REPORT wliuri angarisi ANNUAL REPORT 2008 www.tbcbank.ge Sinaarsi misia da xedvan bankis istoria sametvalyureo sabwos Tavmjdomaris mimartva bankis menejmenti bankis prezidentis mimartva finansuri Sedegebi moziduli

More information

revolucia martvasi qartuli TviTmmarTvelobisTvis

revolucia martvasi qartuli TviTmmarTvelobisTvis revolucia martvasi qartuli TviTmmarTvelobisTvis anu polonuri gamocdileba sajaro servizebis standartebis SemoRebaSi revolucia martvasi qartuli TviTmmarTvelobisTvis anu polonuri gamocdileba sajaro servizebis

More information

saqartvelos statistikis erovnuli samsaxuri NATIONAL STATISTICS OFFICE OF GEORGIA saqartvelos statistikuri weliwdeuli STATISTICAL YEARBOOK OF GEORGIA

saqartvelos statistikis erovnuli samsaxuri NATIONAL STATISTICS OFFICE OF GEORGIA saqartvelos statistikuri weliwdeuli STATISTICAL YEARBOOK OF GEORGIA saqartvelos statistikis erovnuli samsaxuri NATIONAL STATISTICS OFFICE OF GEORGIA saqartvelos statistikuri weliwdeuli 2014 STATISTICAL YEARBOOK OF GEORGIA saqartvelos statistikuri weliwdeuli: 2014 / saqartvelos

More information

aleqsandre kvitasvili (ivane javaxisvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis reqtori)

aleqsandre kvitasvili (ivane javaxisvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis reqtori) qartul istoriografiasi sruliad axali etapis dawyeba pirveli qartuli universitetis damaarseblis ivane javaxisvilis saxels ukavsirdeba. man mecnieruli morvaweobis kredod aircia istoriuli wyaroebisadmi kritikuli

More information

Tbilisis saertasoriso kinofestivali TBILISI INERNATIONAL FILM FESTIVAL

Tbilisis saertasoriso kinofestivali TBILISI INERNATIONAL FILM FESTIVAL is, rom Tbilisis saertasoriso kinofestivali ukve mesvided tardeba, imas mowmobs, rom interesi sazogadoebis mxridan mis mimart izrdeba. wlidan wlamde festivali ufro mastaburi xdeba da xels uwyobs kinoprocesebis

More information

Capital markets in developing countries

Capital markets in developing countries School of Business STOCKHOLM UNIVERSITY Master thesis 10 credits Spring semester 2006 Capital markets in developing countries A model for capital market diagnostics, with a field study implementation in

More information

(D,{g i j },{R i j }),

(D,{g i j },{R i j }), leqcia III-IV. interpretacia. Sesrulebadoba da WeSmaritoba. modelebi. formulebs gaacnia azri mxolod masin, roca matsi Semaval simboloebs gaacnia interpretacia. rogorc vicit, simboloebi warmoadgenen Teoriis

More information

saqartvelos sajaro moxeleta profesiuli SesaZleblobebis zrda gadawyvetilebis mirebasa da molaparakebebis warmartvis teqnikasi

saqartvelos sajaro moxeleta profesiuli SesaZleblobebis zrda gadawyvetilebis mirebasa da molaparakebebis warmartvis teqnikasi saqartvelos sajaro moxeleta profesiuli SesaZleblobebis zrda gadawyvetilebis mirebasa da molaparakebebis warmartvis teqnikasi CAPACITY-BUILDING OF THE GEORGIAN LEADERSHIP COMMUNITY FOR IMPROVED DECISION-MAKING

More information

kompiuteruli - kitxva, savarjiso daimaxsovre,? simrera,? TamaSi.

kompiuteruli - kitxva, savarjiso daimaxsovre,? simrera,? TamaSi. dawyebiti safexuris mesame donis inglisuri enis saxelmzrvanelo- diii Sedgenilia erovnuli saswavlo gegmit gatvaliswinebuli ucxouri enis standartis motxovnata Sesabamisad. saxelmzrvanelo Sedgeba moswavlis

More information

Problems and Solutions in Vocational Education and Training in Georgia

Problems and Solutions in Vocational Education and Training in Georgia saqartvelos mecnierebata erovnuli akademiis moambe, t. 7, #2, 2013 BULLETIN OF THE GEORGIAN NATIONAL ACADEMY OF SCIENCES, vol. 7, no. 2, 2013 Economics Problems and Solutions in Vocational Education and

More information

gamocdebis erovnuli centris ucxouri enebis jgufig rogor movemzadot erovnuli gamocdebisatvis inglisuri ena 2012-2013 saswavlo weli

gamocdebis erovnuli centris ucxouri enebis jgufig rogor movemzadot erovnuli gamocdebisatvis inglisuri ena 2012-2013 saswavlo weli gamocdebis erovnuli centris ucxouri enebis jgufig rogor movemzadot erovnuli gamocdebisatvis inglisuri ena U 2012-2013 saswavlo weli sarcevi zogadi rekomendaciebi 3 sagamocdo programa 4 sagamocdo testis

More information

A NEW HEALTH MANAGEMENT EDUCATION PARTNERSHIP: GEORGIA AND SCRANTON

A NEW HEALTH MANAGEMENT EDUCATION PARTNERSHIP: GEORGIA AND SCRANTON A NEW HEALTH MANAGEMENT EDUCATION PARTNERSHIP: GEORGIA AND SCRANTON Daniel J. West 1, Otar Vasadze 2, Otar Gerzmava 3 Abstract An innovative Health Management Education Partnership (HMEP) has been initiated

More information

Hospice Care for the Terminally Ill

Hospice Care for the Terminally Ill SERVING THE TERMINALLY ILL: THE HOSPICE APPROACH TO COMFORT AND PAIN MANAGEMENT Steven J. Szydlowski 1 Abstract Terminally ill patients and their families have specific spiritual, social, psychological

More information

Construction of Management Information Systems of Distributed Business Processes Based on Petri Networks and Object-Role Modeling

Construction of Management Information Systems of Distributed Business Processes Based on Petri Networks and Object-Role Modeling saqartvelos mecnierebata erovnli akademiis moambe, t 8, #1, 2014 BULLETIN OF THE GEORGIAN NATIONAL ACADEMY OF SCIENCES, vol 8, no 1, 2014 Informatics Constrction of Management Information Systems of Distribted

More information

Nanotechnologically assembled new generation of biologically active nano-complexes in acne and post-acne treatment

Nanotechnologically assembled new generation of biologically active nano-complexes in acne and post-acne treatment A.Sepper, M.Danielov, N.Danielov (New York, USA) Nanotechnologically assembled new generation of biologically active nano-complexes in acne and post-acne treatment Abstract: The article provides results

More information

Recent Trends in Nostratic Comparative Linguistics

Recent Trends in Nostratic Comparative Linguistics saqartvelos mecnierebata erovnuli akademiis moambe, t. 2, #4, 2008 BULLETIN OF THE GEORGIAN NATIONAL ACADEMY OF SCIENCES, vol. 2, no. 4, 2008 Linguistics Recent Trends in Nostratic Comparative Linguistics

More information

klinikuri medicinis samecniero-kvleviti instituti

klinikuri medicinis samecniero-kvleviti instituti saqartvelos mecnierebata erovnuli akademia GEORGIAN NATIONAL ACADEMY OF SCIENCES klinikuri medicinis samecniero-kvleviti instituti RESEARCH INSTITUTE OF CLINICAL MEDICINE 1 klinikuri medicinis samecniero-kvleviti

More information

THE IMPORTANCE OF PROFESSIONAL IDENTITY IN HEALTH SERVICES MANAGEMENT. Abstract

THE IMPORTANCE OF PROFESSIONAL IDENTITY IN HEALTH SERVICES MANAGEMENT. Abstract THE IMPORTANCE OF PROFESSIONAL IDENTITY IN HEALTH SERVICES MANAGEMENT Robert J. Spinelli 1, Daniel J. West 2 Abstract Establishing professional identity in the field of health service administration is

More information

foliumis mjavas deficitit gamowveuli anemia

foliumis mjavas deficitit gamowveuli anemia foliumis mjavas deficitit gamowveuli anemia klinikuri praqtikis erovnuli rekomendacia (gaidlaini) 1 klinikuri praqtikis erovnuli rekomendacia (gaidlaini) `foliumis mjavas deficitit gamowveuli anemia~ mirebulia

More information

Electronic Thesis and Dissertations UCLA

Electronic Thesis and Dissertations UCLA Electronic Thesis and Dissertations UCLA Peer Reviewed Title: Music Circulation and Transmission in Tbilisi, Georgia Author: Sebald, Brigita Acceptance Date: 2013 Series: UCLA Electronic Theses and Dissertations

More information

1 of 7 31/10/2012 18:34

1 of 7 31/10/2012 18:34 Regulatory Story Go to market news section Company TIDM Headline Released Number Ironveld PLC IRON Holding(s) in Company 18:01 31-Oct-2012 0348Q18 RNS Number : 0348Q Ironveld PLC 31 October 2012 TR-1:

More information

III Bienal de Autismo Página 1 / 43

III Bienal de Autismo Página 1 / 43 III Bienal de Autismo Página 1 / 43 A Direcção da APPDA N ort e dá -v os as B oas V in das à I I I B ien al de Au t is m q u e es t a corres p on da à s v os s as ex p ect at iv as com o t em a em deb

More information

PSYCHO-SOCIAL VARIABLES IN CHANGE MANAGEMENT: TOUGH TIMES NEVER LAST

PSYCHO-SOCIAL VARIABLES IN CHANGE MANAGEMENT: TOUGH TIMES NEVER LAST PSYCHO-SOCIAL VARIABLES IN CHANGE MANAGEMENT: TOUGH TIMES NEVER LAST Daniel J. West 1 Abstract Consideration of teaching psycho-social aspects in health management education must promote formation of new

More information

Regulatory Story. RNS Number : 8343I. DCD Media PLC. 08 July 2013. TR-1: NOTIFICATION OF MAJOR INTEREST IN SHARES i

Regulatory Story. RNS Number : 8343I. DCD Media PLC. 08 July 2013. TR-1: NOTIFICATION OF MAJOR INTEREST IN SHARES i 1 of 7 25/11/2013 11:51 Regulatory Story Go to market news section Company TIDM Headline Released DCD Media PLC DCD Holding(s) in Company 15:19 08-Jul-2013 8343I15 RNS : 8343I DCD Media PLC 08 July 2013

More information

1.- L a m e j o r o p c ió n e s c l o na r e l d i s co ( s e e x p li c a r á d es p u é s ).

1.- L a m e j o r o p c ió n e s c l o na r e l d i s co ( s e e x p li c a r á d es p u é s ). PROCEDIMIENTO DE RECUPERACION Y COPIAS DE SEGURIDAD DEL CORTAFUEGOS LINUX P ar a p od e r re c u p e ra r nu e s t r o c o rt a f u e go s an t e un d es a s t r e ( r ot u r a d e l di s c o o d e l a

More information

SCO TT G LEA SO N D EM O Z G EB R E-

SCO TT G LEA SO N D EM O Z G EB R E- SCO TT G LEA SO N D EM O Z G EB R E- EG Z IA B H ER e d it o r s N ) LICA TIO N S A N D M ETH O D S t DVD N CLUDED C o n t e n Ls Pr e fa c e x v G l o b a l N a v i g a t i o n Sa t e llit e S y s t e

More information

Workflow Administration of Windchill 10.2

Workflow Administration of Windchill 10.2 Workflow Administration of Windchill 10.2 Overview Course Code Course Length TRN-4339-T 2 Days In this course, you will learn about Windchill workflow features and how to design, configure, and test workflow

More information

b) Discussion of Bid c) Voting (1) Results: Coastal Carolina wins B. State Communications Coordinator of the Year 1. Winthrop University

b) Discussion of Bid c) Voting (1) Results: Coastal Carolina wins B. State Communications Coordinator of the Year 1. Winthrop University South Carolina Organization for Residential Education 2015 SCORE Boardroom Minutes I. Call to order at 8:02 am II. Roll Call: Clemson, Coastal Carolina, College of Charleston, Winthrop University, University

More information

CHAPTER 42A. Case management of certain personal injuries actions. 42A.1. (1) Subject to paragraph (3), this Chapter applies to actions

CHAPTER 42A. Case management of certain personal injuries actions. 42A.1. (1) Subject to paragraph (3), this Chapter applies to actions CHAPTER 42A Case management of certain personal injuries actions Application and interpretation of this Chapter 42A.1. (1) Subject to paragraph (3), this Chapter applies to actions proceeding as ordinary

More information

Stratex International Plc ('Stratex' or 'the Company') Holdings in Company

Stratex International Plc ('Stratex' or 'the Company') Holdings in Company Regulatory Story Go to market news section Company TIDM Headline Released Stratex International PLC STI Holding(s) in Company 17:30 04-Feb-2010 7233G17 RNS : 7233G Stratex International PLC 04 February

More information

How To Get A Financial Aid Award In Athena

How To Get A Financial Aid Award In Athena Athena Self-Service Walkthrough By the UGA Office of Student Financial Aid 220 Holmes/Hunter Academic Building Athens, GA 30602-6114 Phone: (706) 542-6147 Section 1 How to Find Out What is Needed by the

More information

Schneps, Leila; Colmez, Coralie. Math on Trial : How Numbers Get Used and Abused in the Courtroom. New York, NY, USA: Basic Books, 2013. p i.

Schneps, Leila; Colmez, Coralie. Math on Trial : How Numbers Get Used and Abused in the Courtroom. New York, NY, USA: Basic Books, 2013. p i. New York, NY, USA: Basic Books, 2013. p i. http://site.ebrary.com/lib/mcgill/doc?id=10665296&ppg=2 New York, NY, USA: Basic Books, 2013. p ii. http://site.ebrary.com/lib/mcgill/doc?id=10665296&ppg=3 New

More information

FINAL JOINT PRETRIAL ORDER. This matter is before the Court on a Final Pretrial Conference pursuant to R. 4:25-1.

FINAL JOINT PRETRIAL ORDER. This matter is before the Court on a Final Pretrial Conference pursuant to R. 4:25-1. SUPERIOR COURT OF NEW JERSEY MIDDLESEX COUNTY:LAW DIVISION Docket No. Plaintiff(s), v. Defendant(s). FINAL JOINT PRETRIAL ORDER This matter is before the Court on a Final Pretrial Conference pursuant to

More information

Implementation Plan: Development of an asset and financial planning management. Australian Capital Territory

Implementation Plan: Development of an asset and financial planning management. Australian Capital Territory Implementation Plan: Development of an asset and financial planning management framework for TAMS Australian Capital Territory NATIONAL PARTNERSHIP AGREEMENT TO SUPPORT LOCAL GOVERNMENT AND REGIONAL DEVELOPMENT

More information

Porta Communications Plc Holding(s) in Company

Porta Communications Plc Holding(s) in Company 16 th December 2013 Porta Communications Plc Holding(s) in Company For filings with the FCA include the annex For filings with issuer exclude the annex TR-1: NOTIFICATION OF MAJOR INTEREST IN SHARES i

More information

XL REINSURANCE SEGMENT PRO FORMA CONDENSED CONSOLIDATED STATEMENT OF OPERATIONS FOR THE YEAR ENDED DECEMBER 31, 2001

XL REINSURANCE SEGMENT PRO FORMA CONDENSED CONSOLIDATED STATEMENT OF OPERATIONS FOR THE YEAR ENDED DECEMBER 31, 2001 XL REINSURANCE SEGMENT PRO FORMA CONDENSED CONSOLIDATED STATEMENT OF OPERATIONS FOR THE YEAR ENDED DECEMBER 31, 2001 (Expressed in thousands of US Dollars) Technical account: non-life 2001 Gross premiums

More information

Collaboration in Public H e alth be tw e e n U niv e rs ity of H e id e lbe rg and U niv e rs ity of D ar e s S alaam How t h e c oop e r a t i on e m e r g e d Informal c ont ac t s from e arly 1 9

More information

Introduction to Windchill Projectlink 10.2

Introduction to Windchill Projectlink 10.2 Introduction to Windchill Projectlink 10.2 Overview Course Code Course Length TRN-4270 1 Day In this course, you will learn how to participate in and manage projects using Windchill ProjectLink 10.2. Emphasis

More information

A Viewpoint on Disclosure of Malpractice Insurance by Texas Lawyers

A Viewpoint on Disclosure of Malpractice Insurance by Texas Lawyers A Viewpoint on Disclosure of Malpractice Insurance by Texas Lawyers By: Bruce A. Campbell i On April 14, 2010, the Texas Supreme Court informed the Texas State Bar that it would not require mandatory disclosure

More information

West African Minerals Corporation ("West African" or the "Company") Holding in Company

West African Minerals Corporation (West African or the Company) Holding in Company Regulatory Story Go to market news section West African Minerals Corporation - WAFM Holding(s) in Company Released 17:04 23-Apr-2015 RNS Number : 1876L West African Minerals Corporation 23 April 2015 For

More information

H ig h L e v e l O v e r v iew. S te p h a n M a rt in. S e n io r S y s te m A rc h i te ct

H ig h L e v e l O v e r v iew. S te p h a n M a rt in. S e n io r S y s te m A rc h i te ct H ig h L e v e l O v e r v iew S te p h a n M a rt in S e n io r S y s te m A rc h i te ct OPEN XCHANGE Architecture Overview A ge nda D es ig n G o als A rc h i te ct u re O ve rv i ew S c a l a b ili

More information

GFSU Certified Cyber Crime Investigator GFSU-CCCI. Training Partner. Important dates for all batches

GFSU Certified Cyber Crime Investigator GFSU-CCCI. Training Partner. Important dates for all batches GFSU Certified Cyber Crime Investigator GFSU-CCCI 1. Internet Fundamentals 2. Cyber Crime Essentials 3. Cyber Investigation Essentials 4. Digital Evidence in Computer Devices 5. Cyber Forensics Essentials

More information

I n la n d N a v ig a t io n a co n t r ib u t io n t o eco n o m y su st a i n a b i l i t y

I n la n d N a v ig a t io n a co n t r ib u t io n t o eco n o m y su st a i n a b i l i t y I n la n d N a v ig a t io n a co n t r ib u t io n t o eco n o m y su st a i n a b i l i t y and KB rl iak s iol mi a, hme t a ro cp hm a5 a 2k p0r0o 9f i,e ls hv oa nr t ds eu rmv oedye l o nf dae cr

More information

Plain English for Lawyers

Plain English for Lawyers Plain English for Lawyers Plain English for Lawyers fifth edition Richard C. Wydick emeritus professor of law university of california, davis Carolina Academic Press Durham, North Carolina Copyright 2005

More information

INDEX OF TABLES. II 8 Import Components of Final Uses, 1958 63... 26. III 1 The Balance of Payments, by Main Category, 1958 63 28

INDEX OF TABLES. II 8 Import Components of Final Uses, 1958 63... 26. III 1 The Balance of Payments, by Main Category, 1958 63 28 INDEX OF TABLES PART ONE THE DEVELOPMENT OF THE ECONOMY CHAPTER I. MAIN ECONOMIC DEVELOPMENTS IN 1963 Table I 1 Indicators of Economic Development. 4 CHAPTER II. RESOURCES, USES, AND INCOMES II 1 Resources

More information

1. Who can use Agent Portal? 2. What is the definition of an active agent? 3. How to access Agent portal? 4. How to login?

1. Who can use Agent Portal? 2. What is the definition of an active agent? 3. How to access Agent portal? 4. How to login? 1. Who can use Agent Portal? Any active agent who is associated with Future Generali Life Insurance Company Limited can logon to Agent Portal 2. What is the definition of an active agent? An agent, whose

More information

Climate and Disaster Resilience Index of Asian Cities

Climate and Disaster Resilience Index of Asian Cities Climate and Disaster Resilience Index of Asian Cities Coexistence of Contrast Rajib Shaw Professor, http://www.iedm.ges.kyoto-u.ac.jp/ Increasing Trend 4000 3500 Source: UNPD, 2010 3000 2500 2000 1500

More information

The article is issued in the form of presentation presented at symposium

The article is issued in the form of presentation presented at symposium The article is issued in the form of presentation presented at symposium Vasoactive drugs for vasodilatatory shock. A.Muhamed Mukhar (Cairo, Egypt) Here is presented studies of vasoactive drug usage during

More information

Open Society Scholarship Programs 2012 CIVIL SERVICE AWARDS Georgia. Application Deadline: December 20, 2011

Open Society Scholarship Programs 2012 CIVIL SERVICE AWARDS Georgia. Application Deadline: December 20, 2011 Application Deadline: December 20, 2011 I. Personal Information - Spell your name exactly as it is written on your passport. Please write neatly and accurately. Family Name: Given Name: Gender: Female

More information

www.nacol.org Fast Facts About Online Learning Research, Trends and Statistics K-12 Online Learning and Virtual Schools: Expanding Options

www.nacol.org Fast Facts About Online Learning Research, Trends and Statistics K-12 Online Learning and Virtual Schools: Expanding Options The North American Council for Online Learning (NACOL) is the leading international K-12 non-profit organization representing the interests of administrators, practitioners, businesses and students involved

More information

Quarterly report for the first quarter of 2000 SAB - Q I/2001 Form (for banks)

Quarterly report for the first quarter of 2000 SAB - Q I/2001 Form (for banks) Quarterly report for the first quarter of 2000 SAB - Q I/2001 Form (for banks) Pursuant to 46, clause 1, item 2 of the Council of Ministers Ordinance dated December 22, 1998 (Dz. U. No. 163, item 1160)

More information

OPENTRACK: Simulation of complex nodes

OPENTRACK: Simulation of complex nodes OPENTRACK: Simulation of complex nodes Case Studies in Italy Zurich, 21st January 2010 About Us Important railway university in Italy OT Users since 2004 Spin-off since 2007 Cloose Cooperation with RFI

More information

Contents. Dedication List of Figures List of Tables. Acknowledgments

Contents. Dedication List of Figures List of Tables. Acknowledgments Contents Dedication List of Figures List of Tables Foreword Preface Acknowledgments v xiii xvii xix xxi xxv Part I Concepts and Techniques 1. INTRODUCTION 3 1 The Quest for Knowledge 3 2 Problem Description

More information

www.nacol.org Fast Facts About Online Learning Research, Trends and Statistics K-12 Online Learning and Virtual Schools: Expanding Options

www.nacol.org Fast Facts About Online Learning Research, Trends and Statistics K-12 Online Learning and Virtual Schools: Expanding Options Research, Trends and Statistics K-12 Online Learning and Virtual Schools: Expanding Options K-12 online learning is a new field consisting of an estimated $50 million market, which is growing at an estimated

More information

TITLE 9. HEALTH SERVICES CHAPTER 1. DEPARTMENT OF HEALTH SERVICES ADMINISTRATION ARTICLE 4. CODES AND STANDARDS REFERENCED

TITLE 9. HEALTH SERVICES CHAPTER 1. DEPARTMENT OF HEALTH SERVICES ADMINISTRATION ARTICLE 4. CODES AND STANDARDS REFERENCED TITLE 9. HEALTH SERVICES CHAPTER 1. DEPARTMENT OF HEALTH SERVICES ADMINISTRATION ARTICLE 4. CODES AND STANDARDS REFERENCED R9-1-412. Physical Plant Health and Safety Codes and Standards A. The following

More information

How to Subnet a Network How to use this paper Absolute Beginner: Read all Sections 1-4 N eed a q uick rev iew : Read Sections 2-4 J ust need a little h elp : Read Section 4 P a r t I : F o r t h e I P

More information

1. Oblast rozvoj spolků a SU UK 1.1. Zvyšování kvalifikace Školení Zapojení do projektů Poradenství 1.2. Financování 1.2.1.

1. Oblast rozvoj spolků a SU UK 1.1. Zvyšování kvalifikace Školení Zapojení do projektů Poradenství 1.2. Financování 1.2.1. 1. O b l a s t r o z v o j s p o l k a S U U K 1. 1. Z v y š o v á n í k v a l i f i k a c e Š k o l e n í o S t u d e n t s k á u n i e U n i v e r z i t y K a r l o v y ( d á l e j e n S U U K ) z í

More information

SALARY SCALES. Shown on the following pages are the various salary scales in effect at the issuance of the Adopted Budget.

SALARY SCALES. Shown on the following pages are the various salary scales in effect at the issuance of the Adopted Budget. E 1 Shown on the following pages are the various salary scales in effect at the issuance of the Adopted Budget. Pay Scale I, in effect for the period January 1, 2011 through December 31, 2011 applies

More information

No. 29 February 12, 2016. The President

No. 29 February 12, 2016. The President Vol. 81 Friday, No. 29 February 12, 2016 Part IV The President Executive Order 13719 Establishment of the Federal Privacy Council VerDate Sep2014 20:00 Feb 11, 2016 Jkt 238001 PO 00000 Frm 00001 Fmt

More information

Learn AX: A Beginner s Guide to Microsoft Dynamics AX. Managing Users and Role Based Security in Microsoft Dynamics AX 2012. Dynamics101 ACADEMY

Learn AX: A Beginner s Guide to Microsoft Dynamics AX. Managing Users and Role Based Security in Microsoft Dynamics AX 2012. Dynamics101 ACADEMY Learn AX: A Beginner s Guide to Microsoft Dynamics AX Managing Users and Role Based Security in Microsoft Dynamics AX 2012 About.com is a Rand Group Knowledge Center intended to provide our clients, and

More information

Agenda Item #06-29 Effective Spring 2007 Eastern Illinois University Revised Course Proposal MGT 4500, Employee Staffing and Development

Agenda Item #06-29 Effective Spring 2007 Eastern Illinois University Revised Course Proposal MGT 4500, Employee Staffing and Development Agenda Item #06-29 Effective Spring 2007 Eastern Illinois University Revised Course Proposal MGT 4500, Employee Staffing and Development 1. Catalog Description a. Course Number: MGT 4500 b. Title: Employee

More information

Agenda item number: 5 FINANCE AND PERFORMANCE MANAGEMENT OVERVIEW AND SCRUTINY COMMITTEE FUTURE WORK PROGRAMME

Agenda item number: 5 FINANCE AND PERFORMANCE MANAGEMENT OVERVIEW AND SCRUTINY COMMITTEE FUTURE WORK PROGRAMME Agenda item number: 5 COMMITTEE FINANCE AND PERFORMANCE MANAGEMENT OVERVIEW AND SCRUTINY COMMITTEE DATE TUESDAY 17 JUNE 2003 TITLE OF REPORT RESPONSIBLE OFFICER FUTURE WORK PROGRAMME Ann Joyce, Head of

More information

Enrolled Copy S.B. 40

Enrolled Copy S.B. 40 1 FINANCIAL AND ECONOMIC LITERACY AMENDMENTS 2 2014 GENERAL SESSION 3 STATE OF UTAH 4 Chief Sponsor: Patricia W. Jones 5 House Sponsor: Rich Cunningham 6 7 LONG TITLE 8 General Description: 9 This bill

More information

Deal or Appeal. Thursday, November 16, 2006 4:30 PM to 5:45 PM Room # B405

Deal or Appeal. Thursday, November 16, 2006 4:30 PM to 5:45 PM Room # B405 Deal or Appeal Thursday, November 16, 2006 4:30 PM to 5:45 PM Room # B405 TM adventurelaw APPEAL OR DEAL: DEFENDING AN ACCIDENT AT YOUR FACILITY Prepared By R. Wayne Pierce, Esquire The Pierce Law Firm,

More information

Illinois Early Intervention System Overview Online Training Outline

Illinois Early Intervention System Overview Online Training Outline Illinois Early Intervention System Overview Online Training Outline I. System Overview Demonstration provides tips on how to navigate the online modules II. Early Intervention at a Glance (approximately

More information

Salary Scales. Shown on the following pages are the various salary scales in effect at the issuance of the Proposed Budget.

Salary Scales. Shown on the following pages are the various salary scales in effect at the issuance of the Proposed Budget. SALARY SCALES D 1 Shown on the following pages are the various salary scales in effect at the issuance of the Proposed Budget. Pay Scale I, in effect for the period January 1, 2011 through December 31,

More information

Mid Willamette Valley: Community Systems Background Document Marion, Polk, Yamhill, Linn, and Benton counties

Mid Willamette Valley: Community Systems Background Document Marion, Polk, Yamhill, Linn, and Benton counties Mid WillametteValley:CommunitySystemsBackgroundDocument Marion,Polk,Yamhill,Linn,andBentoncounties PreparedbytheClimateLeadershipInitiative April2010 OVERVIEW SurroundingtheWillametteRiverandborderedbytheCoastRangeandCascades,theMid

More information

CONCERNING CHRISTIANS' CIVIC DUTY

CONCERNING CHRISTIANS' CIVIC DUTY CONCERNING Copyright 2003 International Church Council Project. All rights reserved. Preamble: From the beginning of time, people have gathered together in groups, starting with two in the Garden, developing

More information

No. 30 February 16, 2016. The President

No. 30 February 16, 2016. The President Vol. 81 Tuesday, No. 30 February 16, 2016 Part IV The President Executive Order 13719 Establishment of the Federal Privacy Council: Republication VerDate Sep2014 16:34 Feb 12, 2016 Jkt 238001 PO 00000

More information

How To Lower Premium Tax In Georgia

How To Lower Premium Tax In Georgia OPPORTUNITIES TO REDUCE EFFECTIVE TAX RATE OF GEORGIA PREMIUM TAX (FORC Journal: Vol. 25 Edition 1 - Spring 2014) Tony Roehl, Esq. (404) 495-8477 The insurance industry views premium taxes as an inevitable

More information

EL PASO COUNTY DEPARTMENT OF HUMAN RESOURCES. Family and Medical Leave

EL PASO COUNTY DEPARTMENT OF HUMAN RESOURCES. Family and Medical Leave EL PASO COUNTY DEPARTMENT OF HUMAN RESOURCES Family and Medical Leave Revised Date: El Paso County shall provide eligible employees up to 12 weeks of unpaid leave per year for certain family and medical

More information

Department of International Trade at Feng Chia University Master s Program Requirements Policy

Department of International Trade at Feng Chia University Master s Program Requirements Policy Department of International Trade at Feng Chia University Master s Program Requirements Policy Revised and approved by the Department Affairs Committee on June 9 th, 2005 Revised and approved by the Department

More information

v. Other things held constant, which of the following will cause an increase in working capital?

v. Other things held constant, which of the following will cause an increase in working capital? Net working capital i. Net working capital may be defined as current assets minus current liabilities. This also defines the current ratio. Motives for holding cash ii. Firms hold cash balances in order

More information

Introduction to Windchill PDMLink 10.0 for Heavy Users

Introduction to Windchill PDMLink 10.0 for Heavy Users Introduction to Windchill PDMLink 10.0 for Heavy Users Overview Course Code Course Length TRN-3146-T 2 Days In this course, you will learn how to complete the day-to-day functions that enable you to create

More information

Jerónimo Martins SGPS, S.A.

Jerónimo Martins SGPS, S.A. Jerónimo Martins SGPS, S.A. Qualified Shareholding In accordance with the terms of number 1 of article 17 of the Portuguese Securities Code, Jerónimo Martins SGPS, S.A. ( Jerónimo Martins ) informs that

More information

SITE PHOTOGRAPHS (GOOGLE EARTH): ROAD REHABILITATION Refer to Appendix B for a map of the viewpoint locations.

SITE PHOTOGRAPHS (GOOGLE EARTH): ROAD REHABILITATION Refer to Appendix B for a map of the viewpoint locations. 469335: N7 Rehab BA Report_Appendix B5 Page i SITE PHOTOGRAPHS (GOOGLE EARTH): ROAD REHABILITATION Refer to Appendix B for a map of the viewpoint locations. R1 R1 R2 R2 Looking north with Okiep east of

More information

European Union, Trade in goods with Mexico

European Union, Trade in goods with Mexico European Union, Trade in goods with Mexico Table of Contents pg - Key Figures 2 - / 2014 2 - - AMA/NAMA product Groups 2 - - SITC product Groups 2 - - Top 5 - HS sections 2 - - Top 5 - SITC sections 2

More information

BSM 9.0 ESSENTIALS. Instructor-Led Training

BSM 9.0 ESSENTIALS. Instructor-Led Training BSM 9.0 ESSENTIALS Instructor-Led Training INTENDED AUDIENCE New users of Business Service Management (BSM) 9.0, including: Database Administrators System Administrators Network Administrators Operations

More information

COMPUTERS ORGANIZATION 2ND YEAR COMPUTE SCIENCE MANAGEMENT ENGINEERING JOSÉ GARCÍA RODRÍGUEZ JOSÉ ANTONIO SERRA PÉREZ

COMPUTERS ORGANIZATION 2ND YEAR COMPUTE SCIENCE MANAGEMENT ENGINEERING JOSÉ GARCÍA RODRÍGUEZ JOSÉ ANTONIO SERRA PÉREZ COMPUTERS ORGANIZATION 2ND YEAR COMPUTE SCIENCE MANAGEMENT ENGINEERING UNIT 1 - INTRODUCTION JOSÉ GARCÍA RODRÍGUEZ JOSÉ ANTONIO SERRA PÉREZ Unit 1.MaNoTaS 1 Definitions (I) Description A computer is: A

More information

Business Administration of Windchill PDMLink 10.0

Business Administration of Windchill PDMLink 10.0 Business Administration of Windchill PDMLink 10.0 Overview Course Code Course Length TRN-3160-T 3 Days After completing this course, you will be well prepared to set up and manage a basic Windchill PDMLink

More information

UNIVERSITY OF NAIROBI COLLEGE OF EDUCATION AND EXTERNAL STUDIES

UNIVERSITY OF NAIROBI COLLEGE OF EDUCATION AND EXTERNAL STUDIES UNIVERSITY OF NAIROBI COLLEGE OF EDUCATION AND EXTERNAL STUDIES QUICK FACTS OUR CAMPUS COMMUNITY Brief History 1953: CEES traces its history with the establishment of the Department of Extra-mural Studies

More information

UTI MUTUAL FUND CURRENT EXPENSE RATIOS FOR SCHEMES Sr_no Scheme name Exp Ratio % (Annualised)

UTI MUTUAL FUND CURRENT EXPENSE RATIOS FOR SCHEMES Sr_no Scheme name Exp Ratio % (Annualised) UTI MUTUAL FUND CURRENT EXPENSE RATIOS FOR SCHEMES Sr_no Scheme name Exp Ratio % (Annualised) Ref note 3 Ref note 4 (a) (b) (c) (d) (e) 1 UTI - Money Market 2 UTI - Nifty Index 3 UTI - Monthly Income Scheme

More information

AMBER ROAD, INC. CORPORATE GOVERNANCE GUIDELINES

AMBER ROAD, INC. CORPORATE GOVERNANCE GUIDELINES AMBER ROAD, INC. CORPORATE GOVERNANCE GUIDELINES The following have been adopted by the Board of Directors (the Board ), of Amber Road, Inc. ( Amber Road or the Company ) to promote the effective functioning

More information

I. The Role of the Board of Directors II. Director Qualifications III. Director Independence IV. Director Service on Other Public Company Boards

I. The Role of the Board of Directors II. Director Qualifications III. Director Independence IV. Director Service on Other Public Company Boards Corporate Governance Guidelines The Board of Directors (the Board ) of (the Corporation ) has adopted these governance guidelines. The guidelines, in conjunction with the Corporation s articles of incorporation,

More information

THE REGULATION OF PUBLIC CHARITES AND PRIVATE FOUNDATIONS IN HAWAII. By: Hugh.R.Jones i

THE REGULATION OF PUBLIC CHARITES AND PRIVATE FOUNDATIONS IN HAWAII. By: Hugh.R.Jones i THE REGULATION OF PUBLIC CHARITES AND PRIVATE FOUNDATIONS IN HAWAII By: Hugh.R.Jones i There are over 5,000 public charities and private foundations in Hawaii according to Internal Revenue Service data.

More information

Contents. 1 Introduction. 2 Feature List. 3 Feature Interaction Matrix. 4 Feature Interactions

Contents. 1 Introduction. 2 Feature List. 3 Feature Interaction Matrix. 4 Feature Interactions 1 Introduction 1.1 Purpose and Scope................................. 1 1 1.2 Organization..................................... 1 2 1.3 Requirements Notation............................... 1 2 1.4 Requirements

More information

European Union, Trade in goods with USA

European Union, Trade in goods with USA European Union, Trade in goods with USA Table of Contents pg - Key Figures 2 - / 2015 2 - - AMA/NAMA product Groups 2 - - SITC product Groups 2 - - Top 5 - HS sections 2 - - Top 5 - SITC sections 2 - EU

More information

Positioning 40 and 100 GbE in data center inter-sw itch l ink ap p l ications and 40GbE PM D recom m endations Adam Carter, Cisco Al essan dro B arb ieri, Cisco 1 m Data Center inter-s w itc h l ink ap

More information

PART A: OVERVIEW...1 1. INTRODUCTION...1 2. APPLICABILITY...1 3. OBJECTIVE...1 PART B: LEGAL PROVISIONS...2 4. LEGAL PROVISIONS...

PART A: OVERVIEW...1 1. INTRODUCTION...1 2. APPLICABILITY...1 3. OBJECTIVE...1 PART B: LEGAL PROVISIONS...2 4. LEGAL PROVISIONS... PART A: OVERVIEW...1 1. INTRODUCTION...1 2. APPLICABILITY...1 3. OBJECTIVE...1 PART B: LEGAL PROVISIONS...2 4. LEGAL PROVISIONS...2 PART C: POLICY...2 5. SCOPE OF ACTIVITIES THAT CAN BE OUTSOURCED...2

More information

Statement after the Act on Marriage Formation and Dissolution 11b concerning knowledge of Aliens Act rules on family reunification

Statement after the Act on Marriage Formation and Dissolution 11b concerning knowledge of Aliens Act rules on family reunification Statement after the Act on Marriage Formation and Dissolution 11b concerning knowledge of Aliens Act rules on family reunification Pursuant to section 9 (1) (a - d) a residence permit can be issued upon

More information