Zakład Rehabilitacji, Oddział Fizjoterapii. Warszawski Uniwersytet Medyczny, Polska 2

Transcription

1 119 boguszewski:layout :14 Strona 1 ARTYKUŁ ORYGINALNY / ORIGINAL ARTICLE Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja MEDSPORTPRESS, 2013; 5(6); Vol. 15, Ocena skuteczności Kinesiology Tapingu we wspomaganiu rehabilitacji pacjentów po rekonstrukcji więzadła krzyżowego przedniego. Doniesienie wstępne Evaluation of Effectiveness of Kinesiology Taping as an Adjunct to Rehabilitation Following Anterior Cruciate Ligament Reconstruction. Preliminary Report Dariusz Boguszewski 1(A,B,C,D,E,F,G), Iwona Tomaszewska 2(A,B,C,D), Jakub Grzegorz Adamczyk 1,3(C,D,E,F), Dariusz Białoszewski 1(D,E) 1 Zakład Rehabilitacji, Oddział Fizjoterapii. Warszawski Uniwersytet Medyczny, Polska 2 Centrum Rehabilitacji w Szpitalu Zachodnim w Grodzisku Mazowieckim, Polska 3 Zakład Teorii Sportu. Akademia Wychowania Fizycznego w Warszawie, Polska 1 Division of Rehabilitation, Physiotherapy Ward. Medical University of Warsaw, Poland 2 Rehabilitation Center in Western Hospital in Grodzisk Mazowiecki, Poland 3 Institute of Theory of Sport. Józef Piłsudski University of Physical Education in Warsaw, Poland STRESZCZENIE Wstęp. Ki ne sio lo gy Ta ping (KT) jest me to dą co raz czę ściej sto so wa ną w re ha bi li ta cji na rzą du ru chu. Ce lem pra cy by ła oce - na wpły wu Ki ne sio lo gy Ta pin gu na efekt re ha bi li ta cji pa cjen tów po re kon struk cji wię za dła krzy żo we go przed nie go (WKP). Ma te riał i me to dy. W ba da niu wzię ło udział 26 osób (16 ko biet i 10 mę żczyzn) w wie ku od 20 do 41 lat. Ba da nych lo so wo po dzie lo no na dwie gru py: Gru pa 1 (ba da na), w któ rej sto so wa no Ki ne sio lo gy Ta ping oraz Gru pa 2 (kon tro l na), gdzie pro ce du ra re ha bi li ta cji by ła jed na ko wa, ale bez apli ka cji KT. W ana li zie sta ty stycz nej po słu żo no się te stem t -Stu den ta za mi ni mal ny po ziom istot no ści przyj mu jąc p<0,05. Wy ni ki. Wszy scy ba da ni uzy ska li istot ną po pra wę za kre su ru chu zgię cia i wy pro stu sta wu ko la no we go uszko dzo nej koń czy - ny już po pierw szym ty go dniu re ha bi li ta cji (p 0,001). Ten den cja ta utrzy ma ła się przez ko lej ne ty go dnie do dwu dzie ste go ósme - go dnia. Po miar ob wo du uda ujaw nił szyb sze zwięk sze nie ob wo du w Gru pie 1. Wśród pa cjen tów z gru py ba da nej stwier dzo no istot ną re duk cję obrzę ku w ka żdym ko lej ny po mia rze. Naj więk szą ró żni cę (p<0,001) od no to wa no na po cząt ku re ha bi li ta cji. Po 28. dniach re ha bi li ta cji zna czą co się zmniej szy ła in ten syw ność i czę sto tli wość bó lu u wszyst kich pa cjen tów (p<0,001). Oso - by z gru py kon tro l nej zna czą co czę ściej przyj mo wa ły le ki prze ciw bó lo we. Wnio ski. 1. Sto so wa na apli ka cja KT wpły nę ła na szyb szą po pra wę za kre su ru chu w sta wie, re duk cję obrzę ku i więk szą po pra - wę w zakresie ob wo du uda. 2. U wszyst kich ba da nych na stą pi ła po dob na re duk cja in ten syw no ści bó lu, na to miast u osób z gru py ba - da nej istot nie rza dziej ból po wo do wał przyj mo wa nie le ków prze ciw bó lo wych i zmniej sze nie ak tyw no ści. Sło wa klu czo we: Ki ne sio lo gy Ta ping, WKP, re ha bi li ta cja, uszko dze nie sta wu ko la no we go SUMMARY Background. Kinesiology Taping (KT) is being increasingly more often used in musculoskeletal rehabilita tion. The aim of the study was to assess the effect of Kinesiology Taping on rehabilitation outcomes in patients following anterior cruciate ligament (ACL) reconstruction. Materials and methods. The study enrolled 26 patients (16 women and 10 men) aged between 20 and 41 years. The patients were randomly divided into two groups: an experimental group (Group 1), which received Kinesiology Taping, and a control group (Group 2), which followed the same rehabilitation protocol except for KT. Student's t test with a minimum significance level at p<0.05 was used for statistical analysis. Results. All participants demonstrated a significant improvement in the range of knee flexion and extension in the affected limb as soon as the end of the first week of rehabilitation (p 0.001). This tendency persisted in the following weeks until Day 28. Thigh measurements revealed a faster increase in thigh circumference in Group 1. Significant swelling reduction was found among patients from the experimental group at all consecutive measurements. The greatest difference (p<0.001) was noted at the beginning of the rehabilitation. After 28 days of rehabilitation, pain intensity and pain frequency had significantly decreased in all patients (p<0.001). Patients from the control group used analgesics significantly more often. Conclusions. 1. The use of KT contributed to a faster improvement of the range of knee motion, reduction of oedema and greater improvement in thigh circumference. 2. A similar reduction in pain intensity was observed in all patients. However, pain significantly less often forced patients from the experimental group to use analgesics or reduced their activity. Key words: Kinesiology Taping, ACL, rehabilitation, knee injury 469

2 119 boguszewski:layout :14 Strona 2 Boguszewski D. i wsp., Kinesiology Taping w rehabilitacji stawu kolanowego WSTĘP Wśród uszko dzeń ura zo wych sta wu ko la no we go, wię za dło krzy żo we przed nie (WKP) i łą kot ki naj czę - ściej ule ga ją uszko dze niom. Oko licz no ści ura zu zwią - za ne są naj czę ściej z upra wia niem re kre acyj nym i wy czy no wym spor tu. We dług Kwiat kow skie go po - nad 30% uszko dzeń sta wu ko la no we go zwią za ne jest ze spor tem. Ja ko naj wa żniej szy sta bi li za tor sta wu ko - la no we go, WKP peł ni de cy du ją cą ro lę w utrzy ma niu sta bi li za cji bier nej oraz czyn nej. Ce lem le cze nia te go ro dza ju uszko dze nia jest po wrót do ak tyw no ści za - wo do wej i spor to wej. Nie zbęd na do te go jest peł - na sta bi li za cja sta wu ko la no we go [1-3]. Więk szość ura zów wię za deł sta wu ko la no we go do - ty czy wię za dła krzy żo we go przed nie go. Głów ny me - cha nizm po wo du ją cy uszko dze nie po le ga na gwał - tow nym sko śla wie niu sta wu ko la no we go przez za - dzia ła nie si ły bez po śred niej, w mo men cie gdy staw usta wio ny był w zgię ciu, od wie dze niu i ro ta cji we - wnętrz nej uda, a go leń by ła usta bi li zo wa na. Naj czę - ściej to wa rzy szy te mu na głe za ha mo wa nie, zmia na kie run ku bie gu czy ze skok. Do uszko dzeń wię za deł krzy żo wych przed nich głów nie przy czy nia ją się ta kie dys cy pli ny spor tu jak: nar ciar stwo, pił ka no żna, sztu ki wal ki, lek ko atle ty ka lub ko szy ków ka [3-5]. Le cze nie uszko dzeń sta wu ko la no we go wy wo łu - je wie le pro ble mów. Od no si się to do roz po zna nia, me to dy le cze nia, re ha bi li ta cji, jak rów nież pod ję cia de cy zji o mo żli wo ści po wro tu do ak tyw no ści fi zycz - nej [3,6,7]. Głów nym ce lem po znaw czym ba dań by ła oce - na sku tecz no ści Ki ne sio lo gy Ta pin gu we wspo ma ga - niu re ha bi li ta cji osób po uszko dze niach wię za dła krzy żo we go przed nie go. MA TE RIAŁ I ME TO DY W ba da niu wzię ło udział 26 osób (16 kobiet i 10 mężczyzn) w wie ku od 20 do 41 lat. Ba da nych lo so - wo po dzie lo no na dwie gru py: Gru pa 1 (ba da na), w któ rej sto so wa no Ki ne sio lo gy Ta ping oraz Gru pa 2 (kon tro l na), gdzie pro ce du ra re ha bi li ta cji by ła jed - na ko wa, ale bez apli ka cji Ki ne sio lo gy Ta ping. Ba da - nie prze pro wa dzo no wśród pa cjen tów am bu la to ryj - nych w Szpi ta lu Za chod nim im. Ja na Paw ła II w Gro dzi sku Ma zo wiec kim. U wszyst kich ba da nych zgru py1 sto so wa no jed na ko wą apli ka cję przez czte - ry ty go dnie. Pla stry zmie nia no co sie dem dni, wów - czas do ko ny wa no po mia rów ob wo do wych i go nio - me trycz nych. Wszyst kich po mia rów do ko na no czte ro krot nie, co siedem dni. Ka żdo ra zo wo do ko na no trzech po mia - rów, od rzu ca jąc skraj ne wy ni ki. Za kres ru chu w sta - wie zmie rzo no za po mo cą go nio me tru. Ba da nie wy - BACKGROUND Traumatic lesions of the anterior cruciate liga - ment (ACL) and menisci are the most common of all knee injuries. Such injuries are most often associated with practising recreational or competitive sports. Ac cording to Kwiatkowski, over 30% of all knee in - juries are related to sports. As the most important knee joint stabilizer, ACL is crucial in maintaining passive and active stabilization. Treatment of this kind of injury aims to enable resumption of occupational and sports activity. This requires complete stabiliza - tion of the knee joint [1-3]. Most injuries to the ligaments of the knee joint involve the anterior cruciate ligament. The underly - ing mechanism most often consists in a rapid valgus dislocation of the knee joint caused by a direct force when the knee is flexed and abducted, with internal rotation of the thigh, and the crus is stabilized. This is most commonly accompanied by a rapid deceler - ation, change of direction of movement, or landing. Skiing, football, martial arts, athletics, and basketball are among those sports that contribute the most to anterior cruciate ligament injuries [3-5]. Treatment of knee joint injuries begets a number of problems related to diagnosis, treatment method, and rehabilitation as well as deciding whether it is possible to return to physical activity [3,6,7]. The main cognitive aim of the study was to assess the effectiveness of Kinesiology Taping as an adjunct to rehabilitation following anterior cruciate ligament injuries. MATERIAL AND METHODS The study involved a total of 26 patients (16 wo - men and 10 men) aged between 20 and 41 years. The patients were randomly divided into two groups: an experimental group (Group 1), which received Kine - sio logy Taping, and a control group (Group 2), which followed the same rehabilitation protocol except for Kinesiology Taping. The study population was deriv - ed from among outpatients of John Paul II Western Hospital in Grodzisk Mazowiecki. The same KT ap - plication was used in all patients from Group 1 for four weeks. Tapes were changed and circumference and goniometric measurements were performed every seven days. All measurements were conducted four times (eve - ry seven days). During each examination, three measu - rements were taken and extreme results were ex clud - ed. The ranges of motion in the joint were measured 470

3 119 boguszewski:layout :14 Strona 3 Boguszewski D. et al., Kinesiology Taping in knee joint rehabilitation ko ny wa no na obu koń czy nach w ce lach po rów naw - czych. Po miar za kre su ru chu zgię cia ba da ny le żał przo dem, ze sto pą koń czy ny ba da nej po za le żan ką. Usta bi li zo wa na mied ni ca oraz udo za po mo cą pod - wie szek. Oś go nio me tru usta wio na w oko li cy gło wy strzał ki. Ra mię nie ru cho me usta wio ne wzdłuż osi dłu - giej uda, skie ro wa ne na krę tarz więk szy ko ści udo wej, zaś ra mię ru cho me wzdłuż go le ni, na ce lo wa ne na kost kę bocz ną. Oso ba ba da na wy ko ny wa ła ruch zgię cia, a ra mię ru cho me go nio me tru prze miesz cza - ło się wraz z go le nią. Na koń cu ruchu od czy ty wa no wy nik. Po miar za kre su ru chu wy pro stu pa cjent znaj do wał się w po zy cji le że nia przo dem. Koń czy na ba da na wy su nię ta po za le żan kę, tak, aby staw ko la - no wy nie był pod par ty, dzię ki cze mu umo żli wia ło to ba da nie ewen tu al ne go prze pro stu. Sta bi li za cja mied - ni cy oraz uda. Ra mię nie ru cho me usta wio ne wzdłuż osi dłu giej uda, skie ro wa ne na krę tarz więk szy ko ści udo wej, zaś ra mię ru cho me wzdłuż go le ni, na ce lo - wa ne na kost kę bocz ną. Zmie rzo no ta kże ob wo dy koń czyn (w trzech miej scach) za po mo cą ta śmy cen - ty me tro wej. Po mia ry wy ko ny wa no na obu koń czy - nach w ce lach po rów naw czych, bez na pię cia ta śmy, z do kład no ścią do 0,5 cm. Pierw szy po miar udo wy 1 pa cjent w po zy cji le że nia ty łem, wy szu ka nie naj - grub sze go miej sca na udzie, a na stęp nie zmie rze nie je go od le głości od pod sta wy rzep ki. Przy ba da niu dru giej koń czy ny na le ży naj pierw prze nieść za zna - czo ną od le głość, a na stęp nie wy ko nać po miar. Po - miar udo wy 2 ba da ny w po zy cji le że nia ty łem, mie rze nie 10 cm od pod sta wy rzep ki, na stęp nie wy - ko na nie po mia ru ob wo do we go uda. Prze pro wa dze - nie ba da nia na dru giej koń czy nie. Po miar ko la no wy wy ko ny wa no na wy so ko ści szpa ry sta wu ko la no we - go w obu koń czy nach [8]. Przy uży ciu ska li bó lu we dług La iti ne na, okre śla - no kom plek so wo do le gli wo ści bó lo we apa ra tu ru - chu. Za wie ra ona ze staw czte rech py tań do ty czą cych cha rak te ru bó lu (in ten syw no ści i czę sto tli wo ści) oraz stop nia ogra ni cze nia funk cjo nal ne go i far ma ko te ra - pii sto so wa nej w cią gu ostat nich sied miu dni. Ka żda od po wiedź by ła punk to wa na od 0 do 4, mak sy mal nie mo żna by ło uzy skać 16 punk tów. Ba da nie prze pro - wa dzo ne by ło dwu krot nie, pierw sze go i dwu dzie ste - go ósme go dnia [9]. Do dat ko wo w obu gru pach prze - pro wa dzo no an kie tę za wie ra ją cą in for ma cje do ty - czą ce sty lu ży cia oraz oce nę sku tecz no ści fi zjo te ra pii (w ska li 1-10 pkt). U osób z gru py ba da nej, po za stan dar do wym po - stę po wa niem re ha bi li ta cyj nym, sto so wa no przez czte ry ty go dnie wy bra ne apli ka cje Ki ne sio lo gy Ta - pin gu. Pla stry by ły zmie nia ne co sie dem dni. Apli ka - cja umiesz czo na by ła na skó rze, w po sta ci ta śmy wy - cię tej w kształ cie Y o przed łu żo nej pod sta wie. Po - with a goniometer. For comparison, the measure - ments were performed in both limbs. During a mea - su rement of the range of knee flexion, the patient was placed in the prone position with the foot of the leg being examined placed outside the couch. The pelvis and thigh were stabilized with slings. The axis of the goniometer was positioned in the region of the head of the fibula. The stationary arm was positioned along the long axis of the thigh towards the greater trochanter, whereas the moveable arm was placed along the crus, pointing towards the lateral malle - olus. As the patient was performing a flexion motion, the moveable arm of a goniometer was moving along with the crus. The measurement value was read out at the end of the motion. For the measurement of the range of knee extension, the patient was placed in the prone position. The foot of the limb being examined was placed outside the couch so that the knee was not supported; thus, any hyperextension could be re ve - aled. The pelvis and thigh were stabilized. The sta - tionary arm was positioned along the long axis of the thigh towards the greater trochanter, whereas the mo - ve able arm was placed along the crus, pointing to - wards the lateral malleolus. Limb circumferences were also measured (in three regions) using a metric measuring tape. For comparison, the measurements were performed in both limbs with an untightened tape to an accuracy of 0.5 cm. For femoral measure - ment I, the patient was placed in the supine position, the thickest part of the thigh was identified, and then the distance between this point and the base of pa - tella was measured. The distance was then trans fer - red onto the other limb and a measurement was taken. For femoral measurement II, the patient was placed in the supine position, a distance of 10 cm was measured from the base of the patella, and thigh circumference was measured at that point. The other limb was then examined in the same manner. The knee measurement was conducted at the joint space of the knee in both limbs [8]. The Laitinen scale was used as a comprehensive index of musculoskeletal pain. The scale comprises four questions concerning the nature of pain (inten - sity and frequency) as well as the degree of func tion - al limitation and medication used within the previous seven days. Each answer was scored from 0 to 4, for a maximum possible score of 16. The survey was conducted twice: on Day 1 and Day 28 [9]. A survey was also carried out in both groups to collect data on lifestyle and patients subjective evaluation of the efficacy of physiotherapy (on a scale 1-10 points). Apart from standard rehabilitation, patients from the experimental group received selected Kinesio lo - gy Taping applications over four weeks. Tapes were 471

4 119 boguszewski:layout :14 Strona 4 Boguszewski D. i wsp., Kinesiology Taping w rehabilitacji stawu kolanowego czą tek ta śmy bez na pię cia przy kle ja ny był na wy so - ko ści kol ca bio dro we go przed nie go dol ne go do po łą - cze nia mię śnio wo -ścię gno we go, na stęp nie roz kła da - ne by ły pa ski w ce lu oto cze nia rzep ki, za koń cze nia bez na pię cia na wy so ko ści gu zo wa to ści ko ści pisz - cze lo wej. Ta śma by ła roz cią ga nia od 15 do 50%. Przy kle ja na by ła od czę ści prok sy mal nej do dy stal - nej tech ni ką wspo ma ga nia mię śnia czwo ro gło we - go uda. Ta śmy znaj du ją ce się po bocz nej i przy środ - ko wej stro nie koń czy ny dol nej, w kształ cie li te ry I, mia ły za za da nie sty mu la cję me cha no re cep to rów oraz pro prio re cep to rów. Staw ko la no wy utrzy ma ny był w po zy cji neu tral nej, po czą tek apli ka cji bez na - pię cia, za czy na się po ni żej do łu pod ko la no we go, wo kół łyd ki, środ ko wa część roz po czy na ją ca się od gu zo wa to ści pisz cze li do kłyk ci ko ści udo wej roz cią - gnię ta by ła od 75 do 100%, apli ka cja za koń czo na bez na pię cia [10]. U wszyst kich pa cjen tów sto so wa no ki ne zy te ra - pię. Ba da ni wy ko ny wa li ćwi cze nia izo me trycz ne, czyn ne w od cią że niu, sa mo wspo ma ga ne, w za mknię - tych i otwar tych łań cu chach ki ne ma tycz nych, pro prio - cep tyw ne, tre ning na ro we rze sta cjo nar nym. Ćwi cze - nia by ły wy ko ny wa ne pod nad zo rem te ra peu ty. Za ję - cia od by wa ły się pięć ra zy w ty go dniu i ka żde spo - tka nie trwa ło oko ło trzech go dzin. Za sto so wa no pod sta wo we na rzę dzia sta ty stycz ne śred nie aryt me tycz ne wraz z od chy le nia mi stan dar - do wy mi. Ró żni ce mię dzy gru pa mi ob li czo no te stem t -Stu den ta dla grup nie za le żnych, ró żni ce po mię dzy po szcze gól ny mi po mia ra mi w da nej gru pie te stem t-stu den ta dla grup za le żnych. Mi ni mal ny po ziom istot no ści usta lo no na po zio mie p 0,05. WY NI KI Wszy scy ba da ni uzy ska li istot ną po pra wę za kre - su ru chu zgię cia sta wu ko la no we go uszko dzo nej koń - czy ny już po pierw szym ty go dniu re ha bi li ta cji (p 0,001). Ten den cja ta utrzy ma ła się przez ko lej ne ty go dnie do dwu dzie ste go ósme go dnia. U cho rych nie wy ka za no istot nych ró żnic po mię dzy po szcze gól ny mi po mia ra mi w koń czy nie zdro wej (Tab. 1). U pa cjen tów obu grup wy ka za no zna mien ne ró - żni ce (p 0,001) po mię dzy pierw szym a dru gim po - mia rem w ba da niu za kre su wy pro stu sta wu ko la no - we go koń czy ny uszko dzo nej. Pa cjen ci z gru py ba da - nej uzy ska li istot nie wy ższe wy ni ki w po mia rze dru - gim i trze cim niż cho rzy z gru py kon tro l nej. Oso by z Gru py 1 szyb ciej uzy ska ły pe łen za kres wy pro stu w sta wie ko la no wym (Tab. 1). Ba da nie po mia ru ob wo du uda udo wy pierw szy w koń czy nie uszko dzo nej wy ka za ło zna mien ne ró - żni ce (p 0,05) dla pa cjen tów obu grup po mię dzy po - changed every seven days. An application was plac - ed on the skin in the form of a Y-shaped tape with a lengthened base. The base of the tape was applied (no tension) at the anterior inferior iliac spine to - wards the muscle tendon junction; tape tails were subsequently placed around the patella, and, finally, their ends being placed (no tension) at the tibial tuberosity. The tape was stretched by 15-50% and stuck in the proximal-to-distal direction using a tech - nique to support the quadriceps muscle of thigh. I-shaped tapes were placed laterally and medially in the lower limb to stimulate mechanoreceptors and proprioceptors. The knee joint was maintained in the neutral position; the base of the tape was placed (no tension) below the popliteal fossa and around the calf; the medial part of the tape, starting from the ti - bial tuberosity up to the femoral condyles, was stret - ched between 75 and 100%; the end part of the ap - plication was placed without tension [10]. All patients received kinesiotherapy in the form of isometric exercises, non-weight-bearing active exer cises, self-assisted exercises, exercises in closed and open kinetic chains, proprioceptive exercises, and stationary bike workout. All exercises were su per vised by a therapist. Sessions took place five ti mes a week and each session lasted approximately three hours. Basic statistical tools (arithmetic means with stan - dard deviations) were used for analysis. Student's t test for independent samples was used to calculate diffe - rences between the groups and Student's t test for de - pendent samples was used to calculate diffe rences be tween particular measurements within a given group. The minimum significance level was set at p RESULTS All participants demonstrated a significant im - prove ment in the range of knee flexion and extension in the affected limb as soon as the end of the first week of rehabilitation (p 0.001). This tendency per - sisted in the following weeks until Day 28. No sig - nificant differences were found between particular measurements in the healthy limb (see Table 1). Significant differences (p<0.001) in the range of knee extension in the affected limb were found in both groups between measurements 1 and 2. Patients from the experimental group demonstrated signi fi - cant ly better results in measurements 2 and 3 com - pared to the controls. The full range of knee exten - sion was regained faster among patients from Group 1 (see Table 1). Femoral measurement I in the damaged limb re - ve aled significant differences (p<0.05) between me - asu rements 3 and 4 in both groups. Moreover, a sig - 472

5 119 boguszewski:layout :14 Strona 5 Boguszewski D. et al., Kinesiology Taping in knee joint rehabilitation mia ra mi trze cim a czwar tym. Wśród pa cjen tów gru - py ba da nej od no to wa no po nad to istot ną po pra wę (p<0,01) po mię dzy trze cim i czwar tym po mia rem. Oso by z gru py ba da nej nie zna cze nie szyb ciej od bu - do wy wa ły ma sę mię śnio wą (Tab. 1). Ba da nie po mia rów ob wo du uda udo wy dru gi w uszko dzo nej koń czy nie wy ka zał zna mien ne ró - żni ce wśród osób obu grup we wszyst kich po mia rach. Wy ższy po ziom istot no ści od no to wa no jed nak w Gru - pie 1. Dy na mi ka zwięk sza nia ma sy mię śnio wej mię - śnia czwo ro gło we go uda by ła po dob na w obu gru - pach (Tab. 1). Wśród pa cjen tów z gru py ba da nej stwier dzo no istot ną re duk cję obrzę ku w ka żdym ko lej ny po mia - rze. Naj więk szą ró żni cę (p<0,001) od no to wa no na po cząt ku re ha bi li ta cji, mię dzy pierw szym i dru gim po mia rem. U cho rych z gru py kon tro l nej istot na ró - żni ca wy stą pi ła mię dzy po mia ra mi pierw szym a dru - gim i trze cim a czwar tym (p 0,05) (Tab. 1). Ana li zu jąc wy ni ki Ska li Bó lu wg La iti ne na, wy - ka za no, że oso by z gru py ba da nej pierw sze go dnia cha rak te ry zo wa ły się ni ższą in ten syw ność bó lu niż nificant improvement (p<0.01) between measure - ments 3 and 4 was found in patients from the experi - mental group. Patients from the experimental group regained their muscle mass slightly faster (see Table 1). Femoral measurement II in the damaged limb de - monstrated significant differences across all measu - re ments in both groups. However, a higher signifi - cance level was found in Group 1. The rate of incre - ments of muscle mass of the quadriceps muscle of thigh was similar in both groups (see Table 1). A significant reduction in oedema was found at every subsequent measurement among patients from the experimental group. The greatest difference (p< 0.001) was observed at the beginning of rehabili ta - tion (between measurements 1 and 2). Patients from the control group showed a significant difference (p<0.05) between measurements 1 and 2 as well as between measurements 3 and 4 (see Table 1). An analysis of the Laitinen pain scores demon - strates that on Day 1 lower pain intensity was found among patients from the study group compared to the controls. After 28 days, pain intensity had de - Tab. 1. Wyniki pomiarów zakresu zgięcia i wyprostu stawu kolanowego, pomiarów udowych i kolanowego (różnice pomiędzy bieżącym i poprzednim pomiarem: * p<0,05, ** p<0,01, *** p<0,001) Tab. 1. Results of knee flexion and extension measurements, femoral measurements, and knee measurement (differences between current and previous measurements: * p<0.05, ** p<0.01, *** p<0.001) 473

6 119 boguszewski:layout :14 Strona 6 Boguszewski D. i wsp., Kinesiology Taping w rehabilitacji stawu kolanowego cho rzy z gru py kon tro l nej. Po dwu dzie stu ośmiu dniach in ten syw ność bó lu zna czą co się zmniej szy ła u pa cjen - tów z obu grup (p<0,001). Zmniej szy ła się ta kże czę - sto tli wość bó lu (p<0,001). Oso by z gru py kon tro l nej zna czą co czę ściej przyj mo wa ły le ki prze ciw bó lo we. Ró żni ce (po mię dzy gru pa mi) po głę bi ły się w dru gim po mia rze. Z pierw sze go ba da nia wy ni ka, że ból był w znacz nym stop niu po wo dem ogra ni cze nia ak tyw - no ści dla wszyst kich osób ba da nych. Po 28. dniach re ha bi li ta cji ten pro blem w więk szym stop niu do ty - czył osób z Gru py 2 (p<0,001). Wśród pa cjen tów z obu grup wy ka za no istot ne ró żni ce mię dzy pierw - szym a dru gim po mia rem we wszyst kich czte rech zmien nych (Tab. 2). Pa cjen ci, u któ rych by ła sto so wa na apli ka cja Ki - ne sio lo gy Ta ping istot nie wy żej oce ni li sku tecz ność creased significantly in both groups (p<0.001). Pain frequency had also decreased (p<0.001). Patients from the control group used analgesics significantly more often. Differences (between the groups) were more evident at measurement 2. Measurement 1 show - ed that decreased activity of all patients was mainly caused by pain. After 28 days of rehabilitation, this was a problem affecting patients from the control group to a greater extent (p<0.001). Patients from both groups demonstrated significant differences between measurements 1 and 2 with regard to all four study parameters (see Table 2). Patients from the KT group rated the effec tive - ness of physiotherapy significantly higher in three out of the four categories studied. The effectiveness of recovery of mobility in the damaged joint was Tab. 2. Wyniki skala bólu według Laitinena przeprowadzona pierwszego i dwudziestego ósmego dnia (różnice pomiędzy grupami, oznaczono wynik istotnie wyższy: * p<0,05, ** p<0,01) Tab. 2. The Laitinen pain scores on Day 1 and Day 28 (differences between the groups, significantly higher score was marked as follows: * p<0.05, ** p<0.01) Ryc. 1. Ocena skuteczności zabiegów fizjoterapeutycznych Fig. 1. Evaluation of effectiveness of physiotherapy 474

7 119 boguszewski:layout :14 Strona 7 Boguszewski D. et al., Kinesiology Taping in knee joint rehabilitation za bie gów fi zjo te ra peu tycz nych w trzech z czte rech oce nia nych ka te go rii. Naj wy żej oce nio no efek tyw - ność przy wra ca nia za kre su ru chu w uszko dzo nym sta wie, naj ni żej zaś (choć też wy so ko) ła go dze nie ostre go bó lu (Ryc. 1). DYS KU SJA Ki ne sio lo gy Ta ping jest me to dą sto so wa ną po - wszech nie od nie daw na. Jej po my sło daw cą jest Ken zo Ka se. Uwa żał, że po za sto so wa niu taśm mo żna uzy - skać ró żne efek ty fi zjo lo gicz ne, mię dzy in ny mi: re - duk cję bó lu po przez sty mu la cję ukła du ner wo we go, wzmoc nie nie osła bio nych mię śni, usu wa nie obrzę - ków lub krwo to ków pod skór nych oraz pra wi dło we usta wie nie sta wów [10,11]. Wraz z ro sną cą po pu lar no ścią me to dy KT po ja - wia się co raz wię cej ba dań po dej mu ją cych te ma ty kę jej od dzia ły wa nia. Hsiao -Yun Chang apli ko wał ta - śmę Ki ne sio Ta pe na przed ra mię. Na stęp nie spraw - dzał za po mo cą dy na mo me tru si łę ści sku rę ki oraz su biek tyw ną oce nę po czu cia si ły. Po mi mo bra ku zmian w mak sy mal nej si le chwy tu, ka żdy z uczest ni ków stwier dzał wzrost czu cia si ły [12]. Mur ray i Husk na to - miast ba da li wpływ taśm na czu cie głę bo kie sta wu sko ko we go. We dług au to rów pla stry wpły wa ją na po pra wę pro prio cep cji [13]. Słu pik i wsp. oce nia - li wpływ taśm na ak tyw ność bio elek trycz ną mię śnia czwo ro gło we go uda, a do kład niej je go przy środ ko - wej czę ści. Za sto so wa no apli ka cję mię śnio wą, a czyn - ność bio elek trycz ną mię śni spraw dza no po przez wy - ko na nie prze zskór ne go EMG. Za ob ser wo wa li, że ak - tyw ność bio elek trycz na mię śnia wzra sta ła po pierw - szej i trze ciej do bie od na ło że nia apli ka cji oraz, że wzrost ten utrzy my wał się do 48 h po zdję ciu pla - strów. Wy wnio sko wa li rów nież, iż na ło że nie ta śmy nie po wo du je na tych mia sto we go dzia ła nia. Dla te go też apli ko wa nie taśm bez po śred nio przed ak tyw no - ścią fi zycz ną nie ma ra cjo nal ne go uza sad nie nia [14]. Ki ne sio lo gy Ta ping był z po wo dze niem sto so wa - ny u osób zma ga ją cych się z chro nicz nym bó lem lub pa cjen tów z cho ro ba mi neu ro lo gicz ny mi i reu ma to lo - gicz ny mi. Naj czę ściej uwy dat nia no prze ciw bó lo we i prze ciw o brzę ko we za le ty ela stycz nych pla strów [15-20]. Do po dob nych wnio sków pro wa dzą ba da nia wła sne. U pa cjen tów sto su ją cych KT za ob ser wo wa - no bo wiem szyb szą re duk cję obrzę ku (po miar ko la - no wy) i rzad sze sto so wa nie le ków prze ciw bó lo wych (Ska la wg La iti ne na). Ki ne sio lo gy Ta ping jest me to dą, któ ra mo że wpły - wać na zmniej sza nie bądź zwięk sza nie na pię cia, li - kwi da cję bó lu i obrzę ków lim fa tycz nych, mo że peł - nić funk cję pod po ro wą sta wów, a ta kże umo żli wiać ko rek cję ró żnych struk tur. W li te ra tu rze jed nak nie rated highest, whereas relief of acute pain was rated lowest (but still high) (Fig. 1). DISCUSSION Kinesiology Taping has only recently come to be wi dely used. The method was developed by Kenzo Kase, who believed that elastic tapes can help achie - ve various physiological effects, including pain re - duc tion by ner vous system stimulation, strengthen - ing of weakened mus cles, absorption of oedema and subcu tan eous ha e mo rrhage as well as proper po si - tioning of the joints [10,11]. With an increasing popularity of Kinesiology Ta - ping, the number of studies of its effects has been grow - ing. Hsiao-Yun Chang applied kinesiology tapes to the forearm and subsequently used a dynamometer to check grip strength and the subjective perception of strength. Despite no changes in the maximal grip strength, each patient said that his or her perception of strength had improved [12]. Murray and Husk examined the effect of Kinesio taping on proprio cep - tion in the ankle joint and found that taping had im - proved proprioception [13]. Słupik et al. assessed the effect of Kinesio taping on the bioelectric activity of the quadriceps muscle of thigh (more specifically, its medial part). Tapes were applied to the muscle and its bioelectric activity was measured with percutane - ous EMG. It was found that the bioelectric activity of the quadriceps muscle had increased after the first and third day since application and that the effect persisted for up to 48 hours after the removal of the tapes. It was also found that taping did not produce an immediate effect. Therefore, it is not rationally justi fied to apply a tape directly before physical activity [14]. Kinesiology Taping has been successfully applied in persons suffering from chronic pain and patients with neurological or rheumatological conditions. Anal - gesic and decongestant effects of elastic tapes have been most commonly emphasised [15-20]. The pre - sent study leads to similar conclusions. Patients who received KT demonstrated faster reduction of oede ma (knee measurement) and less frequent use of anal - gesics (Laitinen scale). Kinesiology Taping may decrease or increase ten - sion, relieve pain and lymphatic oedema, support joints, as well as facilitate correction of various struc - tures. However, the literature does not provide any information on the use of this method as an adjunct to rehabilitation following ACL reconstruction. 475

8 119 boguszewski:layout :14 Strona 8 Boguszewski D. i wsp., Kinesiology Taping w rehabilitacji stawu kolanowego ma in for ma cji na temat sto so wa nia tej me to dy ja ko ele ment wspo ma ga ją cy re ha bi li ta cję pa cjen tów po za bie gach re kon struk cji WKP. Wie lu au to rów pod kre śla, że ka żde uszko dze nie sta wu wy ma ga in dy wi du al ne go uspraw nia nia, ze wzglę du na na si le nie bó lu, sto pień uszko dze nia, czas, wktó rym roz po czę to re ha bi li ta cję, zato cel te ra pii jest za wsze ta ki sam: uzy ska nie za dowa la ją ce go za kre su ru chu oraz funk cji, a ta kże re duk cja bó lu w jak naj - krót szym cza sie [1,4,5,21,22]. Po prze by tej czte ro ty go dnio wej re ha bi li ta cji, wśród wszyst kich osób (ba da nych w ra mach ni niej szej pra cy) za kres ru chu uszko dzo nej koń czy ny osią gnął war to ści zbli żo ne do war to ści koń czy ny nie usz ko dzo nej. Pa cjen - ci z gru py ba da nej szyb ciej uzy ska li po pra wę ru cho mo - ści (w za kre sie wy pro stu) sta wu ko la no we go. Wie lu au to rów twier dzi, że na po pra wę za kre su ru chu w sta wie ko la no wym mo że wpły wać sto so wa - nie po izo me trycz nej re lak sa cji mię śni (PIR). Re zul - ta ty ba dań po twier dza ją tę te zę [7,21,22,23]. Ro siń - ski na to miast za sto so wał za rów no PIR, jak i Ki ne sio - lo gy Ta ping uzy sku jąc zna ko mi te wy ni ki [24]. W ra - mach wspo ma ga nia re ha bi li ta cji sto so wa no po nad to szy nę cią głe go bier ne go ru chu (CPM), me to dę Fa scial Ma ni pu la tion lub ma saż uzy sku jąc znacz ną po pra wę ru cho mo ści sta wu ko la no we go i ogól nej spraw no ści [22,23,25,26]. Wy ni ki ba dań wła snych po ka zu ją, że istot ny przy - rost ma sy oraz si ły mię śnio wej mo żna uzy skać za po - mo cą ćwi czeń izo me trycz nych, czyn nych z opo rem wraz z po łą cze niem z me to dą Ki ne sio lo gy Ta ping. Okres czte rech ty go dni oka zał się jed nak nie wy star - cza ją cy do cał ko wi tej od bu do wy ma sy mię śnio wej sprzed ura zu. Za le ca ne jest kon ty nu owa nie ćwi czeń i wy dłu że niu okre su re ha bi li ta cji. Uzy ska ne wy ni ki mo gą nie koń ca od zwier cie dlać rze czy wi sty wpływ sto so wa nej me to dy. Nie zbyt licz ne gru py wy ni ka ły z ce lo wej se lek cji pa cjen tów pod ką tem wie ku, ro dza ju uszko dze nia oraz bra ku in nych scho rzeń. Po mia ry mo gły być nie do kład ne, acz kol wiek prze pro - wa dza ne by ły przez jed ne go ba da cza. W póź niej szym eta pie nie wszy scy pa cjen ci wy ko ny wa li do kład nie po - ka za ne ćwi cze nia, wy ni ka ło to z szyb kiej, wi docz nej po pra wy i bra ku po trze by rze tel ne go ćwi cze nia. Ba da nia nad sku tecz no ścią sto so wa nia me to dy Ki ne sio lo gy Ta ping po win no być kon ty nu owa ne w ce - lu do kład niej sze go zba da nia wpły wu ela stycz nych pla strów na po stę py re ha bi li ta cji po za bie gach ar tro - sko po wych. Za sad ne wy da je się po nad to po szu ki wa - nie in nych ro dza jów apli ka cji, da ją cych ko rzyst niej - sze efek ty po uszko dze niach sta wu ko la no we go. War to rów nież spró bo wać po łą czyć tę me to dę te ra - peu tycz ną z in ną, w ce lu jak naj szyb sze go po wro tu pa cjen ta do ak tyw no ści fi zycz nej i za wo do wej. Many authors emphasise that, due to pain inten - sification, degree of damage, and time of commence - ment of rehabilitation, every case of joint damage requires individual rehabilitation; still, the aim of re - habilitation is always the same: recovery of a satis - factory range of motion and function as well as pain reduction as soon as possible [1,4,5,21,22]. After 4 weeks of rehabilitation, the range of mo - tion in the damaged limb was similar to the one in the healthy limb in all patients participating in the pre - sent study. The range of motion (extension) in the knee joint improved more quickly in patients from the study group. According to numerous authors, improvement of the range of motion in the knee joint may be influ - enced by post-isometric muscle relaxation (PIR). Our results have confirmed this thesis [7,21,22,23]. Rosiński obtained excellent results by using both PIR and Kinesiology Taping [24]. Moreover, a CPM splint, Fascial Manipulation method, and massage have also been used as adjuncts to rehabilitation, pro - ducing a significant improvement in the range of knee motion and general function [22,23,25,26]. The present results demonstrate that a significant increase in muscle mass and strength can be obtained via isometric exercises and resisted active exercises together with Kinesiology Taping. However, four weeks of therapy were not enough to fully restore mus - cle mass to pre-injury levels. Continuation of exer cises and prolongation of rehabilitation were recom mended. The present results may not fully reflect the ac - tual impact of the method. As the selection of pa - tients with regard to age, type of lesions and absence of other diseases was a deliberate decision, the groups were not numerous. Although the measurements were conducted by the same researcher, they might have been imprecise. At a later stage, not all patients per - formed the exercises accurately, which resulted from a rapid, noticeable improvement and the feeling that it was not necessary to exercise carefully. Studies on effectiveness of Kinesiology Taping should be continued in order to examine more pre - cisely the influence of elastic tapes on the progress of rehabilitation following arthroscopic procedures. Moreover, it is justified to seek other application tech - niques that would produce better effects in patients with knee joint injuries. It is also worth trying to combine this modality with another one and there - fore expedite the patient s return to normal physical and occupational activity. 476

9 119 boguszewski:layout :14 Strona 9 Boguszewski D. et al., Kinesiology Taping in knee joint rehabilitation WNIO SKI 1. Przy wra ca nie za kre su ru chu w sta wie ko la no - wym i ma sy mię śnia czwo ro gło we go prze bie gło po dob nie w obu gru pach, choć za sto so wa nie Ki - ne sio lo gy Ta pin gu przy spie szy ło pro ces re ha bi li ta - cji w tym za kre sie. Sto so wa na apli ka cja (wzmac - nia ją ca si łę i wspo ma ga ją ca pro prio cep cję) speł ni - ła za tem swo ją ro lę. 2. U pa cjen tów, u któ rych by ły sto so wa ne pla stry stwier dzo no szyb szą re duk cję obrzę ku w sta wie ko la no wym. Mo że to świad czyć o uspraw nie niu krą że nia w uszko dzo nej koń czy nie, co jest jed ną z głów nych za let te ra pii Ki ne sio lo gy Ta ping. 3. U wszyst kich ba da nych na stą pi ła po dob na re duk - cja in ten syw no ści bó lu. Na to miast po 28. dniach re ha bi li ta cji u osób z gru py ba da nej istot nie rza - dziej ból po wo do wał przyj mo wa nie le ków prze - ciw bó lo wych i ogra ni cze nie ak tyw no ści, co ozna - cza, że szyb ciej i efek tyw niej wró ci li oni do codzien nych obo wiąz ków. Ki ne sio lo gy Ta ping mo - że być wy ko rzy sty wa ny w te ra pii bó lu (in ne go po cho dze nia). 4. Uzy ska ne wy ni ki mo gą sta no wić pod sta wę do pro wa dze nia ran do mi zo wa nych ba dań pro spek - tyw nych z udzia łem licz niej szej gru py ba da nej. CONCLUSIONS 1. Although the process of recovery of the range of knee motion and muscle mass of the quadriceps muscle of thigh was similar in both groups, Ki - nesiology Taping speeded up rehabilitation in this area. Therefore, the particular application tech - nique (improving strength and supporting pro - prioception) fulfilled its task. 2. Swelling in the knee joint decreased more quickly in the KT group. This may show that circulation of blood in a damaged limb improved, which is one of key values of Kinesiology Taping. 3. All patients demonstrated a similar reduction of pain intensity. However, after 28 days of rehabi li - tation, pain significantly less often forced patients to use analgesics or reduced their activity in the experimental group. This means that they re turn - ed to their everyday life more quickly and effec - tively. Kinesiology Taping may be used in the management of pain (of different origin). 4. The present results may be the basis for a pros - pec tive randomized study involving a larger group of patients. PI ŚMIEN NIC TWO / RE FE REN CES 1. Czechowska D, Saniternik A, Sorysz T, Bac A, Sosin P, Golec E. Assesment of rehabilitation outcome in patients after anterior cruciate ligament reconstruction during function recovery. Kwart Ortop 2010; 19(3): Kubiak G, Fabiś J. Clinical results of meniscus repair. Ortop Traumatol Rehabil 2010; 12(1): Kwiatkowski K. Patomechanizm śródstawowych, urazowych uszkodzeń stawu kolanowego. Standardy Medyczne 2004; 1(4): Fibiger W, Kukiełka RT. Evaluation of anterior stability of knee joint following arthroscopic ACL reconstruction with patellar ligament. Ortop Traumatol Rehabil 2011;13(6): Smyj K, Nowak K, Kopeć J, Przedborska A. Program usprawniania pacjentów po rekonstrukcji więzadła krzyżowego przedniego. Kwart Ortop 2006;62(2): Czamara A. Functional benchmarks of musculoskeletal fitness following knee joint anterior cruciate ligament reconstruction. Fizjoterapia Polska 2010;10(4): Wojna D, Olejniczak R, Anwajler J, Barczyk K. Wpływ fizjoterapii na czynność kończyn dolnych pacjentów po leczeniu niestabilności przedniej stawu kolanowego. Fizjoterapia 2006;14(3): Kiwerski J. Rehabilitacja Medyczna. Warszawa: PZWL; Korzeniowska K, Szałek E. The pain. Farm Wspol 2010;3: Kase K. Ilustrated Kinesio Taping. Ken'l Kai Information, Tokyo Kalron A, Bar-Sela S. A systematic review of the effectiveness of Kinesio Taping fact or fashion? European Journal of Physical and Rehabilitation Medicine Chang HY, Chou KY, Lin J, Lin C, Wang C. Immediate effect of forearm Kinesio taping on maximal grip strength and force sense in healthy collegiate athletes. Physical Therapy in Sport 2010;11(4): Murray J, Husk L. Effect of Kinesio taping on proprioception in the ankle. Journal of Orthopedic and Sports Physical Therapy 2001;3: Słupik A, Dwornik M, Białoszewski D, Zych E. Effect of Kinesio Taping on bioelectrical activity of vastus medialis muscle. Preliminary report. Ortop Traumatol Rehabil 2007;9(6): Castro-Sanchez A, Lara-Palomo I, Mataran-Penarrocha G, Fernandez-Sanchez M, Sanchez-Labraca N, Arroyo-Morales M. Kinesio Taping reduces disability and pain slightly in non-specific low back pain: a randomized trial. J Physiother 2012; 58(2): Kuru T, Yalıman A, Dereli EE. Comparison of efficiency of Kinesio taping and electrical stimulation in patients with patellofemoral pain syndrome. Acta Orthop Traumatol Turc 2012;46(5): Jaraczewska E, Long C. Kinesio Taping In stroke: improving functional use of the upper extremity In hemiplegia. Topics in Stroke Rehabilitation 2006;13(3):

10 119 boguszewski:layout :14 Strona 10 Boguszewski D. i wsp., Kinesiology Taping w rehabilitacji stawu kolanowego 18. Karatas N, Bicici S, Baltaci G, Caner H. The effect of Kinesiotape application on functional performance in surgeons who have musculo-skeletal pain after performing surgery. Turk Neurosurg 2012;22(1): Şimşek T, Turkucuoglu B, Cokal N, Ustanbaş G, Şimşek I. The effects of Kinesiotaping on sitting posture, functional independence and gross motor function in children with cerebral palsy. Disabil Rehabil 2011;33(21-22): Żuk B, Księżopolska-Orłowska K. Przydatność metody Kinesio Taping w chorobach zapalnych układu ruchu u dzieci. Reumatologia 2008;46(6): Mosiczuk A. Program postępowania rehabilitacyjnego po zerwaniu więzadła krzyżowego przedniego. Rehabilitacja w Prak - tyce 2012;1: Lisiński P, Pawelec A, Samborski W. Zasady fizjoterapii po leczeniu operacyjnym rozerwanych więzadeł krzyżowych przed - nich stawu kolanowego. Fizjoterapia 2009;17(1): Książek-Czekaj A, Wiecheć M. Leczenie zachowawcze po zerwaniu więzadła krzyżowego przedniego. Praktyczna Fizjo - terapia i Rehabilitacja 2012;31: Rosiński M. Program rehabilitacji piłkarza po zabiegu operacyjnym artroskopowego zespolenia łąkotki przyśrodkowej. Prak - tyczna Fizjoterapia i Rehabilitacja 2011;15: Kozińska A. Metody odbudowy pełnego zakresu ruchu stawu kolanowego u pacjentów po rekonstrukcji ACL. Rehabilitacja w Praktyce 2012;6: Frańczuk B, Fibiger W, Kukiełka R, Jasiak-Tyralska B, Trąbka R. Early rehabilitation after arthroscopic reconstruction of the anterior cruciate ligament. Ortop Traumatol Rehabil 2004;6(4): Liczba słów/word count: 5714 Tabele/Tables: 2 Ryciny/Figures: 1 Piśmiennictwo/References: 26 Adres do korespondencji / Address for correspondence Dariusz Boguszewski, dboguszewski@wum.edu.pl Zakład Rehabilitacji, Oddział Fizjoterapii, Warszawski Uniwersytet Medyczny Warszawa, ul. Żwirki i Wigury 81, Poland, tel./fax: (22) Otrzymano / Received r. Zaakceptowano / Accepted r. 478