SYLLABUS I PROGRAMIT MËSIMOR INFERMIERI CIKLI AKADEMIK. Prishtinë, 2013 HYRJE

Transcription

1 UNI VERSI TETI I P R ISHTINËS FAKULTETI MJ EKËSISË Degët I NFERMIERI D HE MAMI SYLLABUS I PROGRAMIT MËSIMOR INFERMIERI CIKLI AKADEMIK Prishtinë, 2013 HYRJE Infermierët e diplomuar në profesionin shëndetësor të infermierit, janë punonjës të cilëve u përkasin detyrat (kompetencat) dhe përgjegjësit në ofrimin e ndihmës së përgjithëshme infermierore në përgjigje të problemeve shëndetësore të individit dhe të komunitetit, njëherit janë të aftë të ofrojnë kujdes infermieror parandalues, kurues, qetësues dhe rehabilitues. Infermierët janë operatorë që kryejnë me autonomi profesionale veprimtari të drejpërdrejta në parandalimin, në kurimin, në mbrojtjen e shëndetit individual dhe kolektiv, duke kryer funksionet e përcaktuara nga profili profesional relativ dhe nga kodi etik, duke përdorur metodologji të planifikimit për objektivat e kujdesit infermieror. Funksionet e tyre kryesore janë parandalimi ndaj sëmundjeve, ndihma ndaj të sëmurëve, ndaj të handikepuarve, të moshave të ndryshme dhe edukimi shëndetësor. Infermieria: 1

2 o o o o o o marrin pjesë në identifikimin e nevojave shëndetësore të individit dhe të komunitetit, identifikojnë nevojat e kujdesit infermieror të individit dhe të komunitetit dhe formulojnë objektiva relative, planifikojnë, drejtojnë dhe vlerësojnë ndërhyrjen e ndihmës së infermierit, garantojnë aplikimin korrekt të udhëzimeve/recetave diagnostiko terapeutike, veprojnë në mënyrë individuale dhe në bashkëpunim me profesionistë tjerë shëndetësorë e socialë, ndihmojnë në krijimin e personelit mbështetës dhe bashkëpunojnë në mënyrë të drejtpërdrejtë në përmirësimin e rolit të tyre profesional dhe në kërkimet shkencore. Infermierët mund të kryejnë aktivitetin e tyre në strukturat shëndetësore, publike ose private, në spital, në terren dhe në ndihmën në shtëpi, të varur ose të pavarur. Programi i studimeve Programi i studimeve në infermieri është 3 vite (180 ECTS) i ndarë në 6 semestra (1 semester ka 30 ECTS). Te gjitha lendet janë të ngarkuara me vlerën e ECTS, dhe se një (1) ECTS është e barabartë me 30 orë mësimi. Në fund të studimeve 3 vjeçare studenti mbron punën e Diplomës. Kurrikula e plotë përmban orë mësim në total, nga të cilat orë në auditor (ligjërata, seminare, ushtrime seminarike, ushtrime laboratorike) nga 45 minuta, orë praktikë në institucionet shëndetësore (ambulancë, spital, klinikë), dhe orë për vetëmësim. Në çdo vit akademik studentët kryejnë në semestrin e parë 15 javë mësimore dhe në semsetrin e dytë 15 javë mësimore. Java mësimore = 30 orë (6 h /ditë), Java e praktikës = 40 orë (8 h /ditë). Studentët, në përfundim të ciklit akademik, do të marrin Diplomën Bachelor, listën e notave dhe të krediteve për çdo lëndë dhe Programin Mësimor. 2

3 Plani dhe Programi i Infermierisë 2013 Viti I rë Orët Mësimdhënësi Semestri I rë L S US PL PK Σ VS ECTS 1 Anatomia dhe Prof. Dr. Hysni Daka, Prof. Fiziologjia me Fiziologji patologjike Dr. Halil Ahmetaj, Prof. Dr. Bajtam Nuraj 2 Kujdesi Infermieror I Prof. Dr. Halil Ahmetaj, 3 Etika Infermierore me Prof. Assoc. Naser Legjislacion Ramadani 4 Hulumtimi dhe Informatika në Infermieri Biokimi, Biofizikë dhe Farmakologji Gjithsej në semestrin e I rë Semestri II të 6 Mikrobiologjia me Parazitologji dhe Higjienë Prof. Assoc. Merita Koçinaj Berisha Prof. Dr. Luljeta Begolli, Prof. Ass. Meleq Bahtijari, Prof. Ass. Shaip Krasniqi Prof. Ass. Lul Raka, Prof. Dr. Selvete Krasniqi 7 Anglishte e Infermierisë Prof. Hysen Kasumaj 8 Programi Prof. Ass. Shaip Krasniqi, Diagnostik/Terapeutik Prof. Valdete Topçiu, MSc. Naime Brajshori 9 Infermieria Geriatrike dhe Rehabilitimi Lëndë zgjedhore Gjithsej në semestrin e II të Gjithsej në vitin e I rë Prof. Assoc. Hajrije Hyseni 3

4 VITI i II të Orët kontaktuese Profesoret Semestri III të L S US PL PK Σ VS ECTS 11. Kujdesi Infermieror tek Prof. Dr. Ejup Pllana, MSc pacientët internistik Fatmire Mustafa 12. Infermieria Kirurgjike 90 Prof. Dr. Avdyl Krasniqi dhe Onkologjike 13. Monitorimi në MSc. Petrit Beqiri Infermieri 14. Shëndeti Publik me Prof. Assoc. Isme Humolli Epidemiologji dhe Prof. Ass. Sabit Bajçinovci Nutricioni 15. Kujdesi Infermieror II MSc. Eglantina Kraja Gjithsej në semestrin e III të Semestri i IV të 16. Metodologjia e Prof. Ass. Ilir Begolli Edukimit dhe Promovimit Shëndetësor Sociologjia e Shëndetit Prof. Ass. Sabit Bajçinovci dhe e Sëmundjes 18. Psikologjia në Prof. Dr. Neki Juniku Infermieri 19. Praktika Klinike II MSc. Idriz Sopjani 20. Lëndë zgjedhore të përgjithshme (2 lëndë) Gjithsej në semestrin e IV të Gjithsej në vitin e II të

5 VITI i III të Orët kontaktuese Profesoret Semestri i V të L S US PL PK Σ VS ECTS Prof. Assoc. Syheda Infermeria Obstetrike Latifi, MSc. Naime Gjinekolgjike Brajshori Infermieria Pediatrike dhe e Adoleshentëve Infermieria Psikiatrike dhe Shëndeti Mendor Infermieria Teritoriale (Komuniteti) jashtë ambulancave klinike Praktika Klinike III/ Gjithsej në semestrin e V të Prof. Ass. Ludvana Spahiu, MSc. Elvana Podvorica Prof. Ass. Mimoza Shahini MSc. Niman Bardhi MSc. Idriz Sopjani Naime Brajshori Semestri i VI të Organizimi dhe 26 Menaxhimi në Infermieri 27 Kujdesi Infermieror në rastet kritike Praktika Klinike III/ Punë Diplome Lëndë zgjedhore profesionale (3 lëndë) Gjithsej në semestrin e VI të Gjithsej në vitin e III të Gjithsej Shkurtesat: L Ligjërata S Seminare US Ushtrime Seminarike PL Praktika Laboratorike PK Praktika Klinike VS Vetëmësim i Studentit ECTS European Credit Transfer System (credit points) Sistemi Europian itransferit të Krediteve (pikë krediti) Prof. Assoc. Merita Koçinaj Berisha Prof. Ass. Nehat Baftiu Msc. Naime Brajshori Msc. Fikrije Hasani MSc. Hasan Gashi 5

6 Lëndët Zgjedhore të përgjithsme * Profesori 1 Didaktika në Edukimin Shëndetësor Prof. Asoc. Naser Ramadani 2. Praktika në Shkencat kompjuterike Prof. Assoc. Merita Berisha 3. Menaxhimi në Shëndetësi Prof. Ass. Ilir Begolli 4. Bashkëpunimi ndërprofesional Dr Sc. Drita Zajmi Salihu 5. Biologjia molekulare dhe Gjenetika Prof. Dr. Muharrem Jakupi 6. Kujdesi Shëndetësor sipas perspektivës së pacientit Prof. Assoc. Merita Berisha 7. Komunikimi Publik Prof. Asoc. Naser Ramadani 8. Biostatistika Prof. Ass. Ilir Begolli 9. Metodat dhe strategjitë mësimit Prof. Assoc. Merita Berisha 10. Personaliteti dhe dallimet individuale Prof. Dr Zylfije Hundozi Dr. Sc. Mimoza Shahini 11. Psikologjia e zhvillimit Prof. Dr Zylfije Hundozi Dr. Sc. Mimoza Shahini 12. Dinamika e grupit Prof. Dr Zylfije Hundozi Dr. Sc. Mimoza Shahini 13. Sindroma e stresit Prof. Dr Zylfije Hundozi Dr. Sc. Mimoza Shahini 14. Kujdesi Kolistik/Përkrahja e familjes Prof. Dr Zylfije Hundozi Dr. Sc. Mimoza Shahini 16. Çrregullimet e ushqimit Prof. Ass. Sabit Bajqinovci Lëndët zgjedhore profesionale 1. Hyrje në Kujdesin Infermieor Msc. Eglantina Kraja 2. Fëmijët me nevoja të veçanta Prof. Ass. Lidvana Spahija 3. Infermieria në Neurologji Prof. Ass. Afrim Blyta 4. Argumentimi në Infermieri Dr. Sc. Mimoza Shahini 5. Komunikimi ne Infermieri Dr. Sc. Mimoza Shahini 6. Hulumtimet Klinike në infermieri Prof. Ass. Hasime Bytyqi 7. Risitë në Shëndetin Publik Prof. Ass. Ilir Begolli 8. Kujdesi infermieror i plagës Prof. Dr. Mehmet Maxhuni Msc. Lirije Beqiri 9. Infermieria onkologjike Prof. Dr. Mehmet Maxhuni Msc. Fatmire Mustafa 10. Fëmijet me sëmundje kronike Prof. dr. Mehmedali Azemi Msc. Elvana Podvorica 11. Infermieria paliative Msc Naime Brajshori 12. Parandalimi i infeksioneve intrahospitalore Prof. Ass. Lul Raka 13. Psikologjia e pacientit Prof. Ass. Afrim Blyta 14. Kujdesi Infermieror në Perianestezi Prof. Ass. Nehat Baftiu 15. Kujdesi inferemierot te sëmundjet e sistemit Prof. Dr. Ejup Pllana kardiovaskular 16. Kujdesi i fëmijëve gjatë procedurave diagnostike Prof. Dr. Luljeta Begolli 17. Administrimi i barnave në infermieri Prof. Ass. Hasime Bytyqi 22. Kujdesi infermieror operativ Prof. dr. Mehmedali Azemi Msc. Lirije Beqiri 6

7 Emërtimi i lëndës: Anatomia dhe Fiziologjia me Fiziologji patologjike Përshkrimi i lëndës: Studenti do të përvetësojë njohje me ndërtimin antomik dhe funksionin normal të organizmit të njeriut si dhe mekanizmat e shfaqjes dhe zhvillimit të çrregullimeve sipas sistemeve. Anatomi normale (forma dhe ndërtimi i trupit të njeriut, duke filluar nga qelizat, indet, organet dhe sistemet e organeve) Anatomia topografike e trupit të njeriut; ndarja e saj në zonat (rajonet), topografia dhe marrëdhëniet nervore dhe elementet vaskulare, bazuar në pikat e tyre ne sipërfaqe të trupit dhe udhëzimeve të prekshme dhe konvencionale. Anatomia funksionale; ndërlidhja e formës se trupit dhe funksionet e sistemit të organeve. Anatomia klinike; problemet më të zakonshme klinike të organeve dhe trupit në përgjithësi dhe rrugët më të sigurta për të eliminuar ndërhyrjen e tyre. Të miratojë emrat latine sipas terminologjisë anatomike (Nomenklatura anatomike 1998) që do të ndihmojnë ata per të komunikuar në mënyrë efektive. Plani mësimor i lëndës së Fiziologjisë dhe Fispatologjisë bazohet në konceptin e përmbajtjes së mësimit klinik të orentuar të Fakultetit të Mjekësisë. Kjo lendë mund të konsiderohet si urë lidhëse në mes disiplinave mjekësore paraklinike dhe atyre klinike. Përmes mësimit të kësaj lënde studentët marrin bazat shkencore për kuptimin e mekanizmave të zanafillës së sëmundjeve të veçanta dhe shenjave të tyre, të cilat do ti vërejnë më pas në lëndët klinike. Përmes kësaj lënde mund të njihen faktorët e vaçantë etiologjik, posaçërisht vetitë e tyre të cilat mund të inicojnë procesin patologjik. Kjo lendë ndihmon të fitohen njohuri mbi mekanizmat patogjenikë, të cilët janë të përbashkët për sëmundjet e shumta dhe njëherit zhvillohet kuptimi për qasje integrative të procesit patologjik te i sëmuri e jo vetëm kah organet e veçanta të sëmura. Qëllimet e mësimit: janë njohja e studentëve me ndërtimin dhe funksionin normal të indeve, organeve dhe krejt organizmit si dhe me çrregullimet e funksioneve fiziologjike të organizmit si pasojë e veprimit të shkaktarëve të ndryshëm patologjik. Rezultatet e të nxënit të lëndës: Me përfundimin e lëndës, studentët do të jenë në gjendje të: kuptojnë përmbajtjen e lëndës, objektin e studimit dhe rëndësinë e saj dhe aplikimin e saj në jetën e përditshme. të njihen me ndërtimin dhe funksionin themelor të njeriut, t i dallojnë ndryshimet dhe faktorët e ndryshimeve në trupin e njeriut. Format/ Metodat e mësimdhënies Ligjerata, seminare, punë praktike laboratorike Alush Gashi, Agim Vela: Osteologjia, 1984 Agim Vela Sadi Bexheti: Sistemi nervor qendror, 1987 Alush Gashi: Kafazi i kraharorit, 1989 Hilmi Dauti, Bajram Nuraj: Kombliku, 1995 Bajram Nuraj: Sistemi nervor periferik, 1998 Agim Vela, Bajram Nuraj: Koka dhe Qafa, 2000 Agim Vela: Abdomeni,

8 Totozani D. etj. Anatomia Normale e Njeriut (për Infermierinë), Tiranë The Human Body An Introduction to Structure and Function 2004 Çakëri L., Bregu R. Fiziologjia Mjekësore, Tiranë Vander s Fiziologjia Humane 2013 Fiziologjia Mjekësore (Hall Guyton) Anatomia dhe Fiziologjia. Seeley Patton Tate, Botimet Sorbona Milano Artan Shkoza: Fiziologjia e njeriut Teksti Fispatologjia nga autorët: Stjepan Gamulin, Matko Marushiq dhe Sllavko Kërvarica. i përkthyer në gjuhën shqipe në vitin Si dhe botimi i 6-të i përtërirë, Teksti Praktikum i Fiziologjisë Patologjike nga autorët: Mazllum Belegu, Halil Ahmetaj, Ymer Mekaj, Hakif Hoxha, Neshet Rizvanolli, Shqipe Devaja Kumnova, Burim Neziri. Prishtinë, 2002 McCance LK me bp. Pathophysiology-the biologic basis for disease in adults and children, ed. 6, St. Louis, 2010, Mosby. Stephen J. McPhee, Vishwanath R. Lingappa, and William F. Ganong McPhee Pathophysiology of Disease: An Introduction to Clinical Medicine, 4th Edition OkDoKeY Handbook of Pathophysiology (January 15, 2001): by Springhouse Corporation Emërtimi i lëndës: KUJDESI INFERMIEROR I Përshkrimi i lëndës: Kjo lëndë do t i njoh studentët e infermierisë me konceptet e kujdesit infermieror modern dhe dëshminë e praktikës themelore. Do të ketë një përbërje të shqyrtimit të historisë së infermierisë për të lehtësuar kuptimin e mënyrës në të cilën ky profesion modern është zhvilluar. Studentët do të marrin njohuri mbi kontributin kryesor të kujdesit infermieror ndaj, individit, klientit pacientit, familjes dhe komunitetit me qëllim të ruajtjes së shëndetit. Përcaktimin e rëndësisë të stileve të jetës, duke ndihmuar në kutpimin e ndryshimeve personale, subjektive dhe ambientale, përgjegjës të efekteve të këtyre faktorëve mbi shëndetin. Qëllimet e mësimit: Qëllimi i studimeve është të përcaktojë caqet dhe kufijtë e aftësive profesionale nëpërmjet një rruge njohëse dhe me eksperiencë që lejon përballjen e koncepteve dhe tematikave relative në takimin me tjetrin, duke nënvizuar vështirësinë e lidhjes dialoguese me të ndryshmen, njëherit të pregatitë ata si infermiere te pergjithshem te afte per pune te pamvarur pas mbarimit te studimeve. -Rezultatet e të nxënit të lëndës: Me përfundimin e këtij moduli studentët do të jenë në gjendje të : Shpjegojnë parimet e kujdesit infermieror, Të përshkruajnë rolin dhe bashkëpunimin në mes të punëtorëve shëndetësorë në shoqëri 8

9 Praktikojnë kujdesin themelorë infermierik për individin, klientin-pacientin, familjen dhe komunitetin Format/ Metodat e mësimdhënies Ligjerata, seminare, punë praktike laboratorike Bazat e infermieristikёs Fundamentales of nursing fundamental skills in patient care Emërtimi i lëndës: ETIKA INFERMIERORE ME LEGJISLACION Përshkrimi i lëndës: Nga kjo lëndë studentëve u mundësohet të fitojnë njohuri dhe shkathtësi të reja në çështjet etike, filozofike dhe legjislative. Lënda është bazuar në shkencën e infermierisë, me integrimin e njohurive nga shkencat tjera relevante. Lënda zhvillohet, nëpërmjet komentit të kodit deontologjik të infermierit, duke nxjerrë në pah aspektet etike dhe deontologjike që karakterizojnë profesionin e infermierit. Studentët do të mësojnë të vlerësojnë në mënyrë kritike përvojën e tyre dhe praktikën Infermierore në bashkëpunim me kolegët e tyre dhe mentorët dhe të shpijnë tutje propozimet për zhvillim në lëmi të ndryshme të infermierisë. Qëllimet e mësimit : Legjislacioni dhe shëndeti ka për qëllim arritjen e standardeve më të mira shëndetësore, për të siguruar qasje të barabartë në shërbime shëndetësore dhe për të ngritur investime në sektorin publik. Studentët mësojnë të analizojnë ndryshimet dhe sfidat në punë dhe do të vetëdijesohen për rëndësinë sociale të profesionit të tyre dhe do të kërkojnë të ndikojnë në shëndetin publik dhe në politikat e mjedisit -Rezultatet e të nxënit të lëndës: Me përfundimin e kësaj lënde studentët do të jenë në gjendje të : Krahasoj teoritë e ndryshme mbi etikën, vendimarrjen e bazuar në etikë, të shpjegojë kodin e etikës Shfrytëzoj modelet e Roper Logan Thierny dhe atë të Leininger it Shqyrtoj çështjet dhe strategjitë në ofrimin e kujdesit shëndetësor Kontribojnë në ofrimin e shërbimeve sa më cilësore në sistemin shëndetësor o Rregullojnë statusin e tyre profesional dhe legjislativ. o Kompetenca multikulturale. o Dëshmojnë punën e tyre bazuar në praktikë/evidencë. o Promovojnë cilësinë dhe arritja e standardeve më të mira shëndetësore, sigurimi dhe qasja e barabartë në shërbime shëndetësore, ngritja e investimeve në sektorin publik. o o Kuptojnë dhe aplikojnë parimin e pëlqimit të informuar. Vlerësojmë rëndësinë e parimeve etike që qeverisin marrëdhëniet mjek pacient (, konfidencialiteti, beneficioni, drejtësia, thëniae se vërtetes, pranimi i gabimeve) o Të jenë të sensibilizuar për dilemat e përbashkëta etike gjatë praktikës së tyre klinike. Përcaktojnë kompetencën etike dhe kulturore të profesionistëve të kujdesit shëndetësor 9

10 Format/ Metodat e mësimdhënies Mësimi është i rregullt dhe organizohet në formë të ligjëratave në grupe më të mëdha duke shfrytëzuar metodat moderne të mësimdhënies si diskutimin interaktiv, përdorim i video-ve, Prof. Dr. Naser Ramadani: Shëndetësia Publike& Etika, Prishtinë, Arras JD, Steinbock B: Ethical Issues in Modern Medicine, 4 ed. Mayfield Publishing Company, Mountain Wiew, California, 1995 Durand G. La bioethique, Paris, Cerf, Gelfand, M: Philosophy and Ethics of Medicine. Livingston, London, Emërtimi i lëndës: Hulumtimi dhe Informatika në Infermieri Përshkrimi i lëndës: Kjo lëndë informon studentët me përcaktimet statistikore, metodologjinë e Informatikës mjekësore, të dhënat e organizimit në kompjuter, përgatitja e të dhënave për përpunim elektronik, përpunimin dhe paraqitjen e të dhënave. Probabiliteti i ndodhjes dhe shpërndarjen normale. Qëllimet e mësimit : Studentët do të mësojnë për të llogaritur parametrat statistikore si madhësi mesatare, masat e korrelacionit, ndryshueshmërin lineare, studimi i serive kohore me metodat prirje, llogaritjen e regresionit linear. Gjithashtu do të mësohen për testimin e hipotezes me ane te testeve statistikore të tilla si T testit dhe X2 test Rezultatet e të nxënit të lëndës: Me përfundimin e këtij moduli studentët do të jenë në gjendje të : Zbatojne dhe shpjegojnë parimet baze te interpretimit sasior, Të përshkruajnë interpretimet sasiore te fenomeneve biologjike, si nga pikemapmja fizike ashtunga ajo sasiore, Praktikojnë njohurite themelore infermierik për vlerat statistikore. Format/ Metodat e mësimdhënies Ligjerata, seminare, punë praktike laboratorike Berisha M dhe bashkautoret, Biostatistika Nuhiu, R., Bazat e statistikës, Prishtinë, 1997 Paca, A., Statistika, 2002 Roshi, E, Hyska J, Bara P, Burazeri G, Kuneshka L, : Statistika, Tiranë, 2004 Paca, A., Permbledhje detyrash nga statistika, 2002 Beqiri E. Baza e informatikës, Prishtinë, 1999 Jekel, Katz, Elmore.: Epidemiology, Biostatistics and Preventive Medicine 10

11 Emërtimi i lëndës: Biokimi, Biofizikë dhe Farmakologji Përmbajtja: Kjo lëndë është një hyrje në biokimi, biofizikë dhe farmakologji. Ajo do të mbuloj bazat e përgjithshme nga përbërja kimike e jetës. Këtu jepen bazat e fizikës atomike, biotransporti, potencialet membranor, sinjalet nervore, biomekanika, fizika e shqisës së dëgjuarit, fizika e syrit, fizika e zemrës dhe qarkullimit të gjakut, fizikë e mushkërive dhe frymëmarrjes, bazat e fizikës bërthamore, kalimi i rrezatimit nëpër materie, mbrojtja nga rrezatimi, fizika mjekësore bërthamore, fizika e imazhit radiologjik, imazhet e rezonancës magnetike, fizika e ultratingujve. Studenti do të përvetësojë parimet që rregullojnë ndërveprimin e barnave me vendin e tyre të veprimit (farmakodinamika) dhe ato që rregullojnë përthithjen, shpërndarjen, metabolizmin dhe eliminimin e barnave (farmakokinetika). Qëllimet e mësimit : Kjo lëndë synon tu jepë studentëve të Infermierisë bazat e Biokimisë, Biofizikës dhe farmakologjisë së medikamenteve. Ata duhet të mësojnë aplikimet e fizikës në sistemet biologjike dhe të fitojnë njohuri për aspektin fizik të aparateve radiologjike; Duhet të njihen mhe profilet farmakologjike të barnave sipas grupeve farmakologjike të domosdoshme në punën e tyre si infermierë. Do të përshkruhen mekanizmat e veprimit të barnave, efektet farmakologjike, indikacionet e kundërindikacionet, efektet e padëshiruara si dhe dozimi i tyre. Rezultatet e të nxënit të lëndës: Me përfundimin e kësaj lënde studentët do të përvetësojnë: Konceptin e biokimisë, biofizikës dhe farmakokinetikës. Koncepte të farmakodinamikës. Koncepte të formave farmaceutike. Llogaritjen dhe dozimin e medikamenteve. Format/ Metodat e mësimdhënies Mësimi është i rregullt dhe organizohet në formë të ligjëratave në grupe më të mëdha duke shfrytëzuar metodat moderne të mësimdhënies si diskutimin interaktiv, përdorim i videove, ndërsa praktika laboratorike (ushtrimet) dhe seminaret organizohen me grupe të vogla të studentëve. Literatura bazë që shfrytëzohet në lëndë: Pope JA. Medical physics. 2 nd edition. Oxford: Heinemann; Ymer Halimi, Fizike mjekesore me Biofizike 2012 Tahir Imami. Biofizika II Literatura bazë që shfrytëzohet në lëndë: Heiny Lullmann, Klaus Mohr, Luty Hein, Atlasi i Farmakologjisë, 2001, Prishtinë Matjani. H, Manuali i medikamenteve, 2005, Tiranë Florika Mandro, Majlinda Zahaj, Sonila Jani, Shezai Braho (red.) Bazat e farmakologjisë klinike : për studentët e Sh.L.I Tiranë : Lilo, 2007 Barbara G. Wells et al.pharmacotherapy handbook 2003 Biomjekësia Bot. McGraw Hill Harper s Biochemistry. A lange medical book. Twenty Fourth Edition. Robert Murray, Daryl Granner, Textbook of Biochemistry with clinical correlations. Thomas M. Devlin Tietz textbook of clinical chemistry. Carl. A. Burtis, Edëard R. Ashwood

12 Emërtimi i lëndës: Mikrobiologjia me Parazitologji dhe Higjienë Përshkrimi i lëndës: Në këtë program studentet njoftohen lidhur me kultivimin e baktereve dhe të viruseve, lidhjen mes njeriut dhe mikrobit, mikroorganizmat patogjenik, parazitet, izolimet e mikroorganzimave tek pacientët, uji, ushqimi dhe objektet. Qëllimet e mësimit : Të përgatisë studentët me njohuri bazë të kujdesit infermieror dhe të aftë për punë të pavarur pas mbarimit të studimeve. Prevenimi i riprodhimit të mirkroorganzimave patogjenik, burimet dhe trasmetimi i i organizmave patogjenik si dhe rruget trasmitive, mekanizmat mbrojtës të trupit të njeriut, parimet higjienike, dhe kriteret e higjienës në objektet e kujdesit shëndetësor. Parimet themelore të higjienës; Si mjedisi ndërhynë për shëndetin e njeriut, identifikimi i treguesve mjedisorë, standardet, normativat. Higjiena në kushte emergjente, epidemitë, fatkeqësitë natyrore. Rezultatet e të nxënit të lëndës: Me përfundimin e kësaj lënde studentët do tëjenë në gjendje të: Kuptoj dhe interpretoj diagnostifikimin e infeksionit (ne mënyrë teorike dhe praktike). Marrë dhe të përcjellë mostrat mikrobiologjike. Zhvillon mendimin se si të eliminoj mikrobet në ambient dhe në trup. Dekontaminoj pacinetin dhe ambientin. Dijë se si të përdor teknikat aseptike. Studenti në fund të ciklit duhet të ketë njohuri mbi konceptet bazë të higjienës se mjedisit, higjienës se ujit, ajrit, higjienës personale, normat, standardet dhe rekomandimet. Njohuritë bazike si ndikon mjedisi në shëndet,efektet pozitive dhe negative, sëmundjet e shkaktuara nga mjedisi, zbulimi i hershëm i tyre. Zbatimi i njohurive nga mësimet në kushtet e praktikës profesionale të gjetura në situatat specifike Format/ Metodat e mësimdhënies Ligjerata, seminare, punë praktike laboratorike Betim Byku, Xheladin Çeka (red.) Mikrobiologjia e përgjithshme 1, Tiranë : Albpaper, 2003 Andoni R. Mikrobiologjia, Tiranë 1999 Tamburi A., Byku B., Fuga L., Andoni R., Jacaj Z. Mikrobiologjia Mjekësore, shblu,2002, Tiranë, Brooks G., Butel J., Morse S. Medical Microbiology, 23 rd ed., 2004, Appleton & Lange Murray P., Rosenthal K., Kobayashi G., Pfaller M. Medical Microbiology,5 th ed., Mosby, St.Louis, 2005 MEDICAL MICROBIOLOGY AND IMMUNOLOGY On line textbook, South Carolina University & Prishtina University, alb.htm Human Ecology and Public Health; A.Pollozhani, V.Kendrovski, S.Krasniqi Human Ecology Hygiene; Practicum for students of medical sciences, Oxford Textbook of Public Health; third edition / Chapter Environmental Health Sistemet Shëndetësore/Transition in Health and Health Care in Kosovo Prof.Ass.Dr.Merita Koçinaj, Fatime Arënliu Qosaj

13 Emërtimi i lëndës: Anglishte e Infermierisë Përshkrimi i lëndës dhe qëllimet e mësimit: Studentët do të jenë në gjendje të lexojnë, marrin njohuri mesatare gramatikore, përkthejnë dhe kuptojnë tekstet dhe terminet që kanë të bëjnë me lëndët e tyre të Mjekësisë dhe marrin njohuri të shkëlqyeshme mjekësore nga tekstet e përdorura. Për më tepër do të jenë në gjendje të komunikojnë me një nivel mbi mesatare në Gjuhen Angleze -Rezultatet e të nxënit të lëndës: Pas përfundimit të këtij kursi (lënde) studenti do të jetë në gjendje të: Lexoj dhe shkruaj anglisht Të njoh terminologjin mjekësore, smundjet, simptomet dhe disa bime mjekësore në anglisht Të ketë njohuri mbi mesatare gramatikore Komunikim të rrjedhshëm Format/ Metodat e mësimdhënies Ligjerata, seminare, Gjuhë Angleze për Mjekesi, Stomatologji, Farmaci, dhe Defektolog Hysen Kasumi Anglishte e Mjekësisë 2013 Grammer Spectrum II Headway Pre intermediat Emërtimi i lëndës: Programi Diagnostik Terapeutik Përmbajtja: Kjo lëndë është një përmbledhje e metodave diagnostike dhe terapeutike dhe aftësimi praktik në palikimin e këtyre metodave. Qëllimet e mësimit : Kjo lëndë synon tu jepë studentëve të Infermierisë bazat e Biokimisë klinike, të radiologjisë, të mikrobiologjisë klinike dhe patologjisë dhe metodat e zbatimit praktik të këtyre metodave me qëllim të interpretimit dhe realzimit të tyre. Studentët do të njëhen edhe me parimet e farmakoterapisë racionale si dhe profilet farmakologjike të barnave sipas grupeve farmakologjike të domosdoshme në punën e tyre si infermierë. Do të përshkruhen mekanizmat e sëmundjes dhe mekanizmat e veprimit të barnave, ndërlidhjet në mes mekanizmit të barnave dhe inkorporimi në ndërprerjen e mekanizmit patofiziologjik të sëmundjes; efektet farmakologjike, indikacionet e kundërindikacionet, efektet e padëshiruara si dhe dozimi i tyre. Rezultatet e të nxënit të lëndës: 13

14 Me përfundimin e kësaj lënde studentët do të përvetësojnë: Konceptin e biokimisë klinike, mikrobiologjisë, patologjisë diagnostike dhe radiologjisë. Koncepte të Farmakoterapisë klinike. Koncepte të formave farmaceutike. Llogaritjen dhe dozimin e medikamenteve. Format/ Metodat e mësimdhënies Mësimi është i rregullt dhe organizohet në formë të ligjëratave në grupe më të mëdha duke shfrytëzuar metodat moderne të mësimdhënies si diskutimin interaktiv, përdorim i videove, ndërsa praktika laboratorike (ushtrimet) dhe seminaret organizohen me grupe të vogla të studentëve. Literatura bazë që shfrytëzohet në lëndë: Pope JA. Medical physics. 2 nd edition. Oxford: Heinemann; Heiny Lullmann, Klaus Mohr, Luty Hein, Atlasi i Farmakologjisë, 2001, Prishtinë Matjani. H, Manuali i medikamenteve, 2005, Tiranë Florika Mandro, Majlinda Zahaj, Sonila Jani, Shezai Braho (red.) Bazat e farmakologjisë klinike : për studentët e Sh.L.I Tiranë : Lilo, 2007 Barbara G. Wells et al.pharmacotherapy handbook Emërtimi i lëndës: Infermieria Geriatrike dhe Rehabilitimi Përshkrimi i lëndës: Kjo lëndë përqëndrohet në kujdesin geriatrikë dhe rehabilitues në shëndetësi dhe mirëqenien e njerëzve në moshë dhe të hendikepuarit. Lënda përfshinë konceptet baze te anatomise funksionale, fiziologjise se aparatit muskuloskeletik, të anomalive të bashkëlindura, të fituara dhe traumat e aparatit skeletik.. Qëllimet e mësimit : Studentet do të paisen me njohuri të kujdesit infermieror për pacientët që i nënshtrohen ndërhyrjeve të ndryshme, si dhe të përcaktojë diagnozat infermierore për këta pacientë. -Rezultatet e të nxënit të lëndës: Me përfundimin e kësaj lënde studentët do tëjenë në gjendje të: Shpjegojnë faktorët e ndërlikuar që ndikojnë ne procesin e mplakjes. Bëjnë analizimin e nevojave të veqanta individuale të pleqëve. Shpjegojnë menaxhimin e rrezikut. Debatojnë pikat kyqe në rrethana të jetesës te pleqtë & ndikimet e tyre në shëndet apo mungesë të tij. Identifikojnë mbështetjen formale dhe joformale për pleq. Format/ Metodat e mësimdhënies Ligjerata, seminare, punë praktike Department of Health (2001) National service framework for older people, London:Department of Health. 14

15 Department of Health (2002) Guidance on free nursing care in nursing homes,health Select Committee 2001/17, London: HMSO. Department of Health (2002) Guidance on the single assessment process for older people; HSC 2002/001, LAC (2002)1, London: HMSO Department of Health (2003) Guidance on NHS funded nursing care, HSC2003/006, London: HMSO. Department of Health, Social Sciences and Public Safety (2002) Investing for Health,Northern Ireland: DSSPSNI De Lisa A J, Rehabilitation Medicine, Principles and Practice, J.B.Lippincot Company Philadelphia, Cameron M, Physical Agents in Rehabilitation, Saunders, second edition, Oacland, California,

16 Emërtimi i lëndës: Kujdesi Infermieror tek pacientët internistik Përshkrimi i lëndës: Njohja e Infermieristikës së sëmundjeve te brendshme si shkencë, objektit të Kujdesi Infermieror tek pacientët internistik tek të sëmurët me sëmundje respiratore, kardiake, reumatizmale. Studentët do të aftësohen për aplikimin e njohurive teorike dhe praktike, respektivisht për përshkrim dhe kuptim mbi specifikat e zhvillimit dhe organizimit të shërbimeve të patologjisë dhe trajtimit të këtyre të sëmurëve. Sensibilizimi dhe zhvillimi i kompetencave infermierore në vlerësimin, diagnostikimin, planifikimin dhe ndërhyrjen infermierore në pacientët me probleme respiratore, kardiake dhe reumatizmale. Qëllimet e mësimit dhe rezultatet e të nxënit të lëndës: Me përfundimin e lëndës, studentët do të jenë në gjendje të: Kuptojnë përmbajtjen e lëndës, objektin e studimit dhe rëndësinë e saj dhe aplikimin e saj në jetën e përditshme. Zhvillojnë shkathtësitë ne ekzaminimin klinik te te semurit me sëmundje internistike. Përvetësimin e metodes subjektive (anamnezës) dhe metodave objektive të ekzaminimit të pacientit. Arritja e njohurive për sëmundjet internistike, metodat bazë për diagnostikimin, përcjelljen klinike dhe mjekimin e këtyre sëmundjeve., Format/ Metodat e mësimdhënies Ligjerata, seminare, punë praktike Trakata i Sëmundjeve të Brenshme, TiranëBoon A.N, Colledge R.N,Walker B.R, Hunter J. Davidson's Principles and Practice of Medicine, 20 th Edition, International edition, 2006 Kumar P, Clark M. Clinical Medicine, 6 th Edition, International edition, 2005 Grup Autorësh. Parimet e Mjekësisë së Përgjithshme. Tiranë, 2002 Fauci A, Braunwald E et all. Harrison s Principles of Internal Medicine, 17 th Edition, International edition, 2008 Emërtimi i lëndës: Infermieria Kirurgjike dhe Onkologjike Përshkrimi i lëndës: Parimet baze nga Kirurgjia dhe Onkologjia. Njohja e studentit me anamnezen dhe ekzaminimin objektiv kirurgjik te pacienteve dhe zbatimi i metodave plotesuese ekzaminuese në diagnostikimin e te semurit në kirurgji dhe onkologji. Rezultatet e të nxënit të lëndës: Pas përfundimit të këtij kursi (lënde) studenti do të jetë në gjendje që: 1. Te njoh parimet baze te ekzaminimit kirugjik te pacientit.te zbatoje edhe metodat tjera ekzaminuesediagnostikuese. 2. Pershkruan faktoret etiologjike dhe te rrezikut per shkaktimine semundjeve kirurgjike. 3. Krahason metodat ekzaminuese joinvazive dhe invazive si dhe kupton arsyeshmerine e zbatimit te tyre varesisht nga rasti. 16

17 4. Fiton njohurite themelore te nozologjise, diagnostikimit dhe te terapise se duhur konzervatore a kirurgjike te pacientet me semundje te ndryshme kirurgjike. 5. Fiton njohurite themelore per organgramin e puneve klinike per nje institucion shendetesor. 6. Merr njohuri per mbledhjen, deponimin elektronik dhe ne dosje te te dhenave dhe perdorimin e metodave statistikore per hulumtime klinike. Format/ Metodat e mësimdhënies Ligjerata, seminare, punë praktike Textbook of Surgery, Shwartz, USA 2000 Sabiston Textbook of Surgery, Townsend, USA 2002 Emërtimi i lëndës: Monitorimi në Infermieri Përshkrimi i lëndës: Studenti infermier njihet me konceptet themelore te menaxhimit infermier, organizimin, drejtimin e institucioneve dhe rolin e kuadrit drejtues në përmirësimin e cilësisë së kujdesjeve infermierore, formimin profesional dhe pedagogjinë infermierore dhe kërkimin shkencor, njohuri statistikore, njohjen me konceptet bazë të informatikës dhe me aplikimet e principeve informatike në analizën e fenomeneve biologjike, legjislacionin infermier, parandalimin dhe promocionin shëndetësor dhe asistencën infermierore në kushtet e shtëpisë. Qëllimet e mësimit dhe rezultatet e të nxënit të lëndës: Me përfundimin e kësaj lënde studentët do tëjenë në gjendje të: Kuptojne konceptet moderne per zhvilimin dhe integrimin e cilesise dhe ekselences biznesore Dij si ti implementoj ndryshimet ne praktiken klinike Dij si ti vleresoj rezultatet e infermierise Format/ Metodat e mësimdhënies Ligjerata, seminare, punë praktike Enver Roshi, Jonida Stefa, Petrit Bara, Genc Burazeri, Loreta Kuneshka, Genc Burazeri, Petrit Bara, Statistika : tekst për Fakultetin e Infermierisë, Tiranë : Ideart, 2007 Jacqueire, Kontrolli i cilësisë tek asistenca infermieristike. USES Firence 1987; Riccelli, Gatta, Vlerësimi i cilësisë së asistencës infermieristike, Rosini, Firence, 1990; Wright, Whittington, VRQ: verifikim dhe rishikim i cilësisë, Shtëpia Botuese Ambrosiana, Milano 1995; 17

18 Emërtimi i lëndës: Shëndeti Publik me Epidemiologji dhe Nutricioni Përshkrimi i lëndës: Qëllimi i kësaj lënde është të hulumtojë përhapjen e sëmundjeve, gjendjeve ose fenomeneve të lidhura ngushtë për shëndetin e një popullate të caktuar si dhe aplikimin e kësaj shkence në mbizotërimin e problemeve shëndetësore, është që Studentët të aftësohen në shfrytëzimin dhe interpretimin e metodave epidemiologjike në literaturën mjekësore dhe këto t i lidhë dhe interpretojë me epidemiologjinë. Të zhvillojë njohuritë lidhur me kuptimin e epidemiologjisë së sëmundjeve duke kuptuar metodat kryesore epidemiologjike Të zhvillojë parimet themelore të rëndësisë së informatës epidemiologjike në parandalimin e sëmundjeve Parimet baze nga lëmi i nutricionit dhe dietetikës; Njohuritë themelore për grupet e nutrientëve, rolin dhe rëndësinë e tyre në shendet. Planifikimi racional i ushqimit. Përpilimi i dietave të drejta. Qëllimet e mësimit dhe rezultatet e të nxënit të lëndës: Në fund të modulit, studentët duhet: të jenë në gjendje të diskutojnë dhe spjegojnë definicionin e epidemiologjisë, të jenë në gjendje të përshkruajnë ndodhitë e mëdha historike në epidemiologji, të jenë në gjendje të definojnë shkaktarët e sëmundjes dhe faktorët e rrezikut, të jenë në gjendje të definojnë metodat epidemiologjike të hulumtimit, të njohin epidemiologjinë bazike përshkruese, të jenë në gjendje të definojnë modelet epidemiologjike të hulumtimit, të njohin hallkat e zinxhirit të Vogralikut, të njohin burimet e mundshme të infeksionit, të njohin rrugët e mundshme të përhapjes së infeksionit, të njohin portat hyrëse të infeksionit, të njohin dispozicionin dhe imunitetin si dhe sasinë dhe virulencën, të jenë në gjendje të definojnë faktorët socialo ekonomik që ndikojnë në shëndetin e popullatës, të njohin masat parandaluese dhe kundërepidemike themelore, të jenë në gjendje të definojnë format e ndryshme të vaksinimit: të rregulltë, sipas indikacioneve epidemiologjike dhe trafikut ndërkombëtar, të njohin natyrën e sëmundjes dhe faktorët që ndihmojnë praninë e sëmundjes së caktuar, të njohin burime të ndryshme të të dhënave, përparësitë dhe kufizimet e tyre, të jenë në gjendje të definojnë dhe kalkulojnë konceptet bazike të prevalencës, incidencës, sëmundshmërisë, vdekshmërisë, letalitetit etj. të jenë në gjendje të definojnë dhe kuptojnë studimet epidemiologjike (përparësitë dhe kufizimet): rast kontroll, cohort, eksperimental, kryqëzuar dhe atë ekologjike, të jenë në gjendje të vlerësojnë dhe zgjedhin studimin e drejtë për evaluimin e çështjeve të shëndetit publik, të jenë në gjendje të definojnë dhe kalkulojnë senzitivitetin, specificitetin dhe vlerat negative dhe pozitive, Të emërtohen dhe përshkruhen karakteristikat e qasjes epidemiologjike të sëmundjes në komunitet Të identifikohet etiologjia e sëmundjeve dhe faktorët e riskut të njohin çështjet themelore etike të nevojshme në studimet epidemiologjik, 18

19 të jenë në gjendje të lexojnë dhe komentojnë tabelat dhe grafikonet që përdoren për ilustrimin e të dhënave epidemiologjike. Të njohin epidemiologjinë e sëmundjeve ngjitëse, Respiratore, gastrointestinale, SNQ, Zoonozat, Sëmundjet ngjitëse vaksinëpreventabile, SNST. Si dhe sëmundjet tjera ngjitëse. Të din se ç është nutricioni dhe si arrihet deri te zona normale e ushqyeshmërisë; Të përshkruaj gjashtë klasët e nutrientëve,funksionin e tyre në shëndet, si dhe pasojat nga deficiti apo suficiti i tyre; Të përshkruaj simptomat e malnutricionit Të përshkruaj katër hapat themelor në vlerësimin e nutricionit (ushqyeshmerisë). Të përshkruaj parimet themelore për një dietë të drejtë. Format/ Metodat e mësimdhënies Ligjerata, seminare, punë praktike laboratorike Dedushaj I. Humolli I., Ramadani N. Parimet themelore të epidemiologjisë në shëndetësinë publike, Universiteti i Prishitnës 2010 Prof. dr Isuf Dedushaj: Epidemiologjia, Parimet dhe Praktika, Prishtinë, 2010 Prof. dr Isuf Dedushaj, Prof Dr Isme Humolli: Epidemiologjia speciale e sëmundjeve ngjitëse, Universiteti i Prishtinës, Prishtinë, Prof Dr Naser Ramadani: Epidemiologjia moderne, Prishtinë, 2005 Nutrition & Diet Therapy ; Carolynn E.Townsend & Ruth A. Roth 7 th edition Delmar Publishers Oxford textbook of Public Health;kapitulli Nutrition Emërtimi i lëndës: Kujdesi Infermieror II Përshkrimi i lëndës: Kjo lëndë vazhdon do t i njoh studentët e infermierisë me konceptet e kujdesit infermieror modern dhe dëshminë e praktikës themelore.. Studentët do të marrin njohuri mbi kontributin kryesor të kujdesit infermieror ndaj, individit, klientit pacientit, familjes dhe komunitetit me qëllim të ruajtjes së shëndetit. Përcaktimin e rëndësisë të stileve të jetës, duke ndihmuar në kutpimin e ndryshimeve personale, subjektive dhe ambientale, përgjegjës të efekteve të këtyre faktorëve mbi shëndetin. Qëllimi i studimeve është të përcaktojë caqet dhe kufijtë e aftësive profesionale nëpërmjet një rruge njohëse dhe me eksperiencë që lejon përballjen e koncepteve dhe tematikave relative në takimin me tjetrin, duke nënvizuar vështirësinë e lidhjes dialoguese me të ndryshmen, njëherit të pregatitë ata si infermiere te pergjithshem te afte per pune te pamvarur pas mbarimit te studimeve. Qëllimet e mësimit dhe rezultatet e të nxënit të lëndës: Me përfundimin e këtij moduli studentët do të jenë në gjendje të : Shpjegojnë parimet e kujdesit infermieror, 19

20 Të përshkruajnë rolin dhe bashkëpunimin në mes të punëtorëve shëndetësorë në shoqëri Praktikojnë kujdesin themelorë infermierik për individin, klientin pacientin, familjen dhe komunitetin Format/ Metodat e mësimdhënies Organizimi i mësimit teorik dhe praktik (me metoda bashkëkohore ndërvepruese; punë seminarike në grupe të vogla) David L. Heiserman Fundamentals of Nursing, SweetHaven Publishing Services, Westerville, OH. Original content by Academy of Health Sciences, Fort Sam Houston, TX Prof.Dr. Muje Shala Mr.Sc.Dr.Basri Lenajni Perkujesja shendetesore 2003 Barbara J. Kozier Fundamentals of Nursing: Concepts, Process, and Practice (7th Edition) The fundamental nursing Process, Lippincot, 2007 Emërtimi i lëndës: Emërtimi i lëndës: Metodologjia e Edukimit dhe Promovimit Shëndetësor Përshkrimi i lëndës: Ky modul shqyrton dobitë e shëndetit, prioritetet dhe përcaktuesit e shëndetit, rregulloret vendore dhe ndërkombëtare të aplikueshme për shëndet, burimet dhe mundësitë për edukim shëndetësor, përgjegjësitë infermierike në mësimin dhe promovimin e shëndetit, rehabilitimin, kontributi i profesionalistëve tjerë të shëndetësisë. Perspektivat kulturore në shëndet dhe sëmundje. Roli i ekipit të kujdesit shëndetësor multidisciplinar në promovim dhe parandalim të sëmundjes. Degët e përfshira në promovimin e shëndetit dhe parandalimin e sëmundjes. Shkathtësitë komunikuese të aplikuara në edukimin shëndetësor Ndikimi i mediave dhe materialeve audio vizuele. Kontributi i profesionistëve përfshirë fizioterapeutët. Roli i infermieres si edukese shëndetësore gjatë rehabilitimit. Qëllimet e mësimit dhe rezultatet e të nxënit të lëndës: Pas përfundimit të këtij moduli studenti do të jetë në gjendje që: Në mënyrë kritike të analizoj dhe vlerësoj qasje të ndryshme të edukimit dhe promovimit shëndetësor. Të komunikoj edukimin shëndetësor individëve, grupeve dhe publikut. Të planifikoj aktivitetet e edukimit shëndetësor. Të ndihmoj rehabilitimin. Format/ Metodat e mësimdhënies Organizimi i mësimit teorik dhe praktik (me metoda bashkëkohore ndërvepruese; punë seminarike në grupe të vogla) Ilir Begolli Edukimi Shëndetësor Jannie Naidoo and Jane Wills Health Promotion Oxford Text book on public health 20

21 Emërtimi i lëndës: Sociologjia e Shëndetit dhe Sëmundja Përshkrimi i lëndës: Studenti duhet të njohë konceptet kryesore të antropologjisë kulturore me referim të vecantë antropologjisë mjekësore, elementet themelorë të antropologjisë së migrimit, marrëdhënia midis emigrimit, realitetit socio sanitar dhe profesionit infermieristik, elementet relative të Mjekësisë e të Infermierise Transkulturor, Ndërmjetësimi Linguistiko kulturor në kontekstin shëndetësor. Studenti duhet të njohë linjat themelore të teorive kryesore sociologjike dhe të metodave kërkimore të sociologjisë, mënyrat e ekzistencës së bashkësive njerëzore dhe të marrëdhënieve midis individit dhe bashkësisë, marrëdhëniet që kalojnë në mes midis shkencave sociale dhe profesionit infermieristik. Synon në aftësimin e studentëve me shqiptimin e saktë të fjalëve, ndërtimin e fjalive dhe në përdorimin e gramatikës së kësaj gjuhe. Qëllimet e mësimit dhe rezultatet e të nxënit të lëndës: Studenti do te jete ne gjendje te njohe fushat përkatëse të sociologjisë, si: Përkufizime të sociologjisë, specializimet, makrosociologjia dhe mikrosociologjia, shtresëzimet sociale, statusi dhe roli.sociologjia e mjekësisë dhe sociologjia në mjekësi: bashkëpunimi midis sociologjisë dhe mjekësisë. Formimin dhe praktikën profesionale të operatorit sociosanitar. Nevoja e integrimit të njohurive sanitare me nevojat sociologjike. Socializimi primar dhe socializimi sekondar: mjete dhe objektiva, fillimet e socializimit, agjentët kryesore të socializimit. Formimi i grupeve: agregime, lider dhe ushtarë, lidership dhe komunikim, grupet primare dhe sekondare; Dimensionet e grupit. Devianca: aspekte objektive dhe subjektive të deviances, kontrolli social dhe devianca, konformizmi, papërshtatshmëri sociale. Format/ Metodat e mësimdhënies Organizimi i mësimit teorik dhe praktik (me metoda bashkëkohore ndërvepruese; punë seminarike në grupe të vogla) M. March L. Vellani, LËNDA E sociologjisë për infermierë profesionale, Botimet Nettuno, 1992 F. De Bartolomeis, Psikologjia, pedagogjia, sociologjia, në praktikën sanitare, Sorbona, Milano, R. Bonino, Manuali i sociologjisë (për përdorim nga operatorët socio sanitar), Bot. SES Emërtimi i lëndës: Psikologjia në Infermieri Përshkrimi i lëndës: Ky modul ju mundëson studentëve infermier që të kuptojnë sjelljët njerëzore dhe komunikimin konform sjelljeve. Qëllimi kryesor është që studentëve tu mundësohet përfitimi i njohurive nga fusha e Psikologjisë disiplinë e cila merret me studimin e sjelljës njerëzore. Qëllimet e mësimit dhe rezultatet e të nxënit të lëndës: 21

22 Me përfundimin e këtij moduli studentët do të jenë në gjendje të përshkruajnë: historinë e zhvillimit dhe mësimit njerëzor, teoritë e motivimit dhe sjelljës sociale, demonstrojnë shkathtësi ndërpersonale dhe komunikuese. Format/ Metodat e mësimdhënies Organizimi i mësimit teorik dhe praktik (me metoda bashkëkohore ndërvepruese; punë seminarike në grupe të vogla) Terry F.Pettijohn:PSIKOLOGJIA një hyrje koncize Pajazit Nushi: Psikologjia e personalitetit Edmond Dragota:Psikologjia sociale Emërtimi i lëndës: Praktikë Klinike II Përshkrimi i lëndës: Lënda praktika klinike I, bashkon dhe kompleton programin e vitit të parë akademik. Lënda ka për qëllim që studentët të zhvillojnë kompetencat e tyre në infermierine klinike, për praktikimin e shkathtësive menagjuese në kuadro të ndryshme, demonstrimi i qasjes sistematike, individuale dhe kujdes në menaxhimin e pacientëve, familjeve dhe profesionalistëve tjerë shëndetësorë. Qëllimet e mësimit dhe rezultatet e të nxënit të lëndës: Me përfundimin e kësaj lënde studentët do tëjenë në gjendje të: Vlerësojnë, planifikojnë, implementojnë kujdesin. Menagjojnë punën e tyre pavarësisht. Mbajnë lidhje të drejtë në mes të profësionistëve për të siguruar dhënie të kujdesit efektiv. Ndërmarrin strategji për përmirësimin e dhënies së kujdesit. Demonstrojnë strategji komunikimi mes kolegëve, pacientëve, familjeve dhe agjensive tjera. Format/ Metodat e mësimdhënies Organizimi i mësimit teorik dhe praktik (me metoda bashkëkohore ndërvepruese; punë seminarike në grupe të vogla) The fundamental nursing Process, Lippincot, Advance Nurse, USA, 2008 Kujdesjet infermierore te Sëmundjet Infektive, M. TUSHE, E. HABIBI. G. STRONI, A. PILACA. The fundamental nursing Process, Lippincot, 2007 Formimi profesional, nga debutues në ekspert. Mirela TUSHE 22

23 Emërtimi i lëndës: Infermeria Obstetrike Gjinekolgjike Përshkrimi i lëndës: Ky modul do ti njoftojë studentët infermier me llojet e shtatzanive patologjike, identifikimin dhe menaxhimin e shtatëzanisë patologjike. Studenti pergatitet për zotërimin e mënyrave të udhëheqjes së lindjes patologjike dhe menaxhimin, planifikimin e familjes dhe këshillimin për shtatzënësi të shëndetshme. Njohja me parimet baze ne fushen e obstetrike-gjinekologjise, funksionimi anatomiko-fiziologjik i sistemit genital, lidhur dhe me faktoret endogjene dhe ekzogjene, sic jane zbatimi i normave higjenosanitare. Te siguroj studenteve njohurite baze teoriko-praktike të obstetrike gjinekologjisë. Studentëve do t u prezantohet natyra gjithëpërfshirëse e mamisë dhe ndikimet e shoqërisë, qeverisë dhe kulturës në lindjen e fëmiut. Rëndësia e vlerësimit kritik të dëshmisë së bazuar në praktikë do të theksohet më tepër. Qëllimet e mësimit dhe rezultatet e të nxënit të lëndës: Me përfundimin e kësaj lënde studentët do tëjenë në gjendje të: Marrin pjesë aktive ne repart ne procesin e diagnostifikimit dhe menaxhimin e shtatzanive patologjike, dhe gjate procesit të lindjes. Zbatojne parimet e kujdesit praktik Theksojnë lidhjen mes mamisë dhe profesionisteve tjere të shëndetit Ndërmarrin kujdesin themelor të infermierise për grupin e zgjedhur të klienteve/pacientëve Planifikojë programin e kujdesit për gruan me shtatëzëni normale Përshkruajë rolin e infermierit në të gjitha fushat e punës Analizojne ne mënyre kritike ndikimet socio ekonomike dhe socio politike tek femrat shtatzëna Debatojne çështjet e përjashtimit social dhe rezultatet e lindjes Demonstrojne shkathtësi te praktikes se infermiereve Format/ Metodat e mësimdhënies Organizimi i mësimit teorik dhe praktik (me metoda bashkëkohore ndërvepruese; punë seminarike në grupe të vogla) Textbook for Midwifes, 13 Edition by V.Ruth Bennett,Linda K. Broën.Churchill Livingstone Mayes Midwifery,A textbook for Midwifes,12 Edition 1997 Williams Obstetrics, 21st EDITION, 2001 by The McGraw Hill Companies, faqe Bimbashi A. Gliozheni O. Tiranë Hemoragjië e Paslindjes Obstetrika dhe gjinekologjia nga Adolfo Allegra për përdorimin e Shkollave të Obstetrikës dhe e infermierëve Profesional. Shtëpia Botuese: McGraë Hill; Libri: Itali Milano Niko Veizaj, Rezarta Lalo (Petani), Nikita Manoku (red.) Sëmundjet e shtatzanisë dhe sëmundjet gjinekologjike : për studentët e Fakultetit të Infermierisë Tiranë : Toena,

24 Emërtimi i lëndës: Infermieria Pediatrike dhe e Adoleshentëve Përshkrimi i lëndës: Lënda ka për detyrë të zgjerojë njohuri per organizimin e mbrojtjes shendetesore te femijeve te te gjitha grupmoshave. Te njihet me nocione te ndryshme te stastistikes vitale. Te informohen per ushqyerjen e femiut te shendoshe dhe te semure. Ne menyre te detajizuar te njihen per semundjet e ten gjitha sistemeve (trakteve) te organizmit te femiut. Te njihen me gjendjet me te shpeshta urgjente dhe aksidentale te femiut. Gjate ushtrimeve (prane pacientit) te njihen me diagnozen, metodat diagnostike dhe sherimin e semundjeve ngjitese. Qëllimet e mësimit dhe rezultatet e të nxënit të lëndës: Shpjegon ciklin e organizimit të mbrojtjes shëndetësore të femijës Të spjegon ushqyerjen e femijës te shendoshe dhe te semure Të analizoj cdo semundje sipas sistemeve Të spjegon rastet urgjente dhe aksidentale tek fëmijët Format/ Metodat e mësimdhënies Organizimi i mësimit teorik dhe praktik (me metoda bashkëkohore ndërvepruese; punë seminarike në grupe të vogla) Bebeci D. Pediatria. Tiranë, 2006 Grup autorësh Pediatria 2011 Prishtinë Nelson, Textbook of Pediatrics Emërtimi i lëndës: Infermieria Psikiatrike dhe Shëndeti Mendor Përshkrimi i lëndës: Qëllimet e këtij moduli janë të zhvillojë njohuri të reja të të kuptuarit të shëndetit mendor dhe të çrregullimeve psikiatrike duke u bazuar në specifikat e kësaj lëmie dhe duke i njohur studentët infermier me etiologjinë, simptomatologjinë, diagnozën diferenciale dhe mënyrën bashkëkohore të diagnostikimit psikiatrik të bazuar në punë ekipore. Informata mbi trajtimin bashkëkohor të këtyre sëmundjeve si dhe rehabilitimi dhe socializimi në komunitet. Qëllimet e mësimit dhe rezultatet e të nxënit të lëndës: Të njeh bazën e komunkimit me pacientin psikiatrik dhe të krijoj raport të mirë komunikimi me te. Të dallojë normalen nga jonormalja në psikiatri Të kuptojë simptomatologjinë, klinikën e sëmundjeve psikiatrike dhe të njihet me metodat e rehabilitimit dhe adaptimit të pacientëve me çrregullime mendore, në familje dhe shoqëri. Format/ Metodat e mësimdhënies Organizimi i mësimit teorik dhe praktik (me metoda bashkëkohore ndërvepruese; punë seminarike në grupe të vogla) J.Cambier, M.Masson, H.Dehen, Neurologjia,Tiranё Grenberg D,Amionoff M,Simon R, Clinical Neurology,New York,

25 Emërtimi i lëndës: Infermieria Teritoriale jashtë ambulancave klinike Përshkrimi i lëndës: Praktika e infermieres në tri nivelet e shërbimeve rurale. Organizimi i punës, paisjet në mjediset rurale, shkathtësitë e infermieres, roli dhe detyrat e saj. Njohja e studenteve me historinë, zhvillimin dhe rolin e profesionit të infermieres në praktikën rurale, konceptet themelore të shëndetit dhe përballja me të sëmurët e moshave dhe gjinive të ndryshme në komunitet dhe në kushtet e shtëpisë. Qëllimet e mësimit dhe rezultatet e të nxënit të lëndës: analizojnë thelbësisht rolet e ndryshme të infermieres në praktikën rurale dhe urbane, aftësohen për këshillim të shtatzenave, të moshuarëve, prindërve dhe kujdestarëve; realizimi i vizitave të planifikuara dhe sipas kërkesave të nevojtarëve, identifikimi i rasteve në rrezik, aftësimi i ndërhyrjeve edhe në mungesë të mjekut përkatës. Format/ Metodat e mësimdhënies Organizimi i mësimit teorik dhe praktik (me metoda bashkëkohore ndërvepruese; punë seminarike në grupe të vogla) Textbook for Midwives, Thirteenth Edition by V.Ruth Bennett,Linda K. Broën.Churchill Livingstone 1999 Diane M. Fraser, PhD, MPHil, BEd, MTD, RM, RGN Myles' Textbook for Midwives Evolve, 15th Edition, 2013 Emërtimi i lëndës: Organizim, Menaxhim dhe Udhëheqje Përshkrimi i lëndës: Studenti infermier njihet me konceptet themelorë të menaxhimit infermier, organizimin, drejtimin e institucioneve dhe rolin e kuadrit drejtues në përmirësimin e cilësisë së kujdesjeve infermierore, formimin profesional dhe pedagogjinë infermierore dhe kërkimin shkencor, njohuri statistikore, njohjen me konceptet bazë të informatikës dhe me aplikimet e principeve informatike në analizën e fenomeneve biologjike, legjislacionin infermier, parandalimin dhe promocionin shëndetësor, asistencën infermierore në kushtet e shtëpisë. Nepermjet menaxhimit, studentët do te njihen me konceptet baze te tij, teknikat per interpretimin e termave te ekonomise se shendeti, disa koncepte per pergatitjen e menaxhereve te shendetit qe te jene te afte te analizojne situaten, te vendosin prioritetet per te orientuar vendimmarresit, edukimin e vazhdueshem te tyre ne rolin qe ata kane etj. Qëllimet e mësimit dhe rezultatet e të nxënit të lëndës: Studenti do të jetë i aftë të dijë për: Rëndësinë dhe domosdoshmërinë e menaxhimit (Kuptimi i menaxhimit, hierarkia e menaxhimit, funksionet e menaxhimit, teorite e menaxhimit). Menaxheret dhe lidershipin (menaxheri, roli i tij, aftësitë e menaxherit, lidershipi. Modelet. Stili 25