Verbintenis tot besluitneming

Size: px

Start display at page:

Download "Verbintenis tot besluitneming"

Caitlin Hall
7 years ago
Views:

1 Verbintenis tot besluitneming Verbintenis tot n besluit Besluite, besluite, besluite! Indien jy nog geen besluit geneem het nie, kan dit wees omdat jy wonder hoe op dees aarde jy al die verskillende faktore teen mekaar kan opweeg. Die verantwoordelikheid is net te groot en hoe weet jy dat jy die regte besluit neem? Kyk n bietjie na die onderstaande raad wat die Universiteit van Berkeley se beroepsentrum aan hul studente gee: Die metode wat jy gebruik in besluitneming sal van jou styl en die belangrikheid van die besluit afhang. Elke metode het voordele en nadele; die belangrikste is dat jy n styl gebruik wat vir jou die gemaklikste en effektiefste is. Jy kan altyd van metode verander afhangende van jou omstandighede. Dit is gewoonlik die beste om n beplande metode vir die neem van belangrike of ingewikkelde besluite toe te pas, d.w.s. versamel inligting en benader dit op n sistematiese manier, met n balans tussen logiese redenering en intuïsie. n Beplande benadering neem tyd en energie, maar dit is die moeite werd wanneer jy belangrike besluite moet neem. Jy sal ook tevrede wees as jy weet jy het jou huiswerk gedoen. Ander besluitnemingsmetodes kan gebruik word wanneer jou tyd beperk is of as die besluite nie groot gevolge inhou nie. Dit voel soms makliker om n emosionele besluit te neem, om deur ander beïnvloed te word, of om die besluit aan die noodlot oor te laat. BRON: Het jy al n finale besluit oor jou beroepskeuse gemaak? Indien wel, behoort dit te voel of daar n gewig van jou skouers af is. Indien nie, wil ons jou net daarop wys dat dit heel normaal is om tydens jou graad 12-jaar, en selfs nog later, met hierdie besluit te stoei. Hierdie eenheid kyk na besluite en die verbintenis daartoe. Strategie vir besluitneming Jou besluit is net so goed soos die inligting waarop jy dit gebaseer het. Hier volg n klompie wenke vir goeie besluitneming: Omskryf eers presies waaroor jy n besluit moet neem. Kyk watter moontlikhede jy het. Maak inligting hieroor bymekaar. Lys die vereistes en inhoud van die kursus(e) wat jy oorweeg. Skryf neer wat jy van die beroepe(e) kan verwag. Hier moet jy nie van die minder aangename dele van n beroep vergeet nie! Jy moet bereid wees om dít ook te doen. Vergelyk en weeg op. Besluit wat vir jou die beste sal wees. Net jy kan hierdie besluit neem. Dit is altyd aangenamer as jou ouers hiermee saamstem. Gaan nou oor tot aksie. 39

Die verantwoordelikheid is net te groot en hoe weet jy dat jy die regte besluit neem?

2 Onderdele van n aksieplan Indien jy op die een of ander kursus of werk besluit het, begin die uitvoering daarvan nou eers. Dit gaan goeie beplanning verg om seker te maak dat jou droom n werklikheid word. Die volgende aspekte verg jou onverdeelde aandag: Aansoekvorms: Doen betyds aansoek. Doen presies wat gevra word. Lewer in voor die sluitingsdatum. Fondse: Maak seker wat jou droomkursus gaan kos en vir watter salaris jy gaan werk. Verblyf: Gaan jy van die huis af studeer of in die koshuis bly? Indien jy gaan werk, waar is verblyf beskikbaar? Reis: Afstande, tyd en koste. Plan B: Hou altyd n alternatief gereed indien jou eerste keuse nie uitgevoer kan word nie. Werkgeleenthede Mense met meer opleiding verdien oor die algemeen beter salarisse, sowel aan die begin van hul loopbane as later wanneer hulle oor baie ervaring beskik. Terwyl alle naskoolse opleiding met groter inkomste geassosieer word, wil dit voorkom of universiteitsgegradueerdes die beste daaraan toe is. As dit dus oor kwalifikasies gaan, wil dit lyk of meer beslis beter is. Om hierdie rede is dit vir die meeste matrikulante n uitgemaakte saak dat hulle verder sal leer. Die besluit om verder te gaan studeer en meer nog, presies wat om te studeer moet nie onnadenkend geneem word nie. Tersiêre kwalifikasies maak wel baie deure oop. Dit is egter ook waar dat daar jaarliks baie studente is wat nie deurkom nie of uit eie keuse hul studies staak, omdat hulle agtergekom het dat die betrokke kursus of opleiding nie die regte een vir hulle is nie. Voorkom dat jou tyd en geld op dié manier vermors word; dink goed oor wat jy wil doen. Verbind jouself dan, nadat jy die besluit geneem het, om n suskses daarvan te maak. Waarskuwing: Indien jy n kwalifikasie by n minder bekende opleidingsinstansie wil verwerf, hou in gedagte dat almal nie ewe betroubaar is nie. Daar is sekere van die instansies wat vandag hier is en môre tot niet is. Vra vrae soos of die inrigting as opvoedkundige instansie geregistreer is en hoe lank hulle al in die bedryf is. Maak seker dat die kwalifikasie wat hulle aanbied, deur werkgewers erken word. AFSLUITING Daar is nou al male sonder tal gesê dat die besluit oor n mens se beroep nie n maklike een is nie. Die veranderlikes is net so baie om in gedagte te hou! Maar as jy jou huiswerk goed doen en die regte beroep kies, sal dié bekende woorde van Confucius vir jou waar wees: Kies n beroep waarvoor jy lief is en dit sal nie vir jou nodig wees om een dag van jou lewe te werk nie. 40

Lewer in voor die sluitingsdatum. Fondse: Maak seker wat jou droomkursus gaan kos en vir watter salaris jy gaan werk. Verblyf: Gaan jy van die huis af studeer of in die koshuis bly?

3 Onderwysergids EENHEID 1 Voorgestelde tyd: 60 minute WENKE Begin hierdie eenheid met aktiwiteit 1. Hierdie aktiwiteit is dan ook die geskrewe taak vir die kwartaal. Aktiwiteit 2 dien as klasbespreking. Ons wil voorstel dat daar tyd ingeruim word om oor die onderwerp te gesels, aangesien dit n baie relevante onderwerp vir graad 12-leerders is. Voorbereidingswenke Raadpleeg die Kurrikulum- en Assesseringsbeleidsverklaringsdokument om seker te maak wat van die FAT verwag word. Aktiwiteit 1 Steve en werk Onderrigwenke Bespreek Verbintenis tot n besluit. Bespreek Werkgeleenthede. Verduidelik nou wat die taak behels. Gee wenke aan leerders, soos om die sleutelwoorde uit die gedeelte te haal en dan hulle skryfstuk daarom te bou. Moenie sleutelwoorde verskaf nie. Vra dalk n klompie gedagtes van die klas. Stel datum vir inlewering van FAT/geskrewe taak vas. FAT Geskrewe taak Lees die onderstaande aanhaling van Steve Jobs en skryf dan n artikel van woorde vir jou skoolkoerant waarin jy hierdie aanhaling bespreek: Your work is going to fill a large part of your life, and the only way to be truly satisfied is to do what you believe is great work. And the only way to do great work is to love what you do. If you haven t found it yet, keep looking. Don t settle. Beoordeel die leerders se poging aan die hand van die onderstaande assesseringsrubriek. Die kerngedeeltes uit Steve Jobs se aanhaling is: Werk die belangrikheid daarvan in n mens se lewe. Tevredenheid Werkstevredenheid kom net as die persoon glo dat dit wat hy/sy doen, is great. Metode vir great werk Om lief te wees vir wat jy doen. Raad Moenie kompromieë aangaan nie. Hou aan soek na daardie great werk... tot jy dit kry.

Voorbereidingswenke Raadpleeg die Kurrikulum- en Assesseringsbeleidsverklaringsdokument om seker te maak wat van die FAT verwag word.

4 Prestasievlak Kennis en Begrip Toon n omvattende van relevante feite na deeglike navorsing en om die inligting te Toon n genoegsame en om Toon n wankelrige en om Toon n onvoldoende en om Totale punte Toepassing en Analise Toon n selfversekerde om Toon n genoegsame om Toon n wankelrige om Toon n uiters beperkte om standpunte en Sintese en Evaluering Toon n uitsonderlike interpreteer en om die waarde en mag daarvan te assesseer en opinies te lewer. Toon n beduidende Toon n bevredigende Toon n elementêre Punte Aanbieding Uitsonderlike aanbieding en perfekte gebruik van formaat. Toon n beduidende met aanbieding en voorgeskrewe formaat is beduidend gevolg. Toon n bevredigende met aanbieding en voorgeskrewe formaat is bevredigend gevolg. Toon n elementêre met aanbieding en voorgeskrewe formaat is nie gebruik nie. /5 /80

interpreteer en om die waarde en mag daarvan te assesseer en opinies te lewer.

5 Aktiwiteit 2 Wat van n gapjaar? Om n jaar na matriek af te vat, is vir baie matrikulante n gewilde opsie. Bespreek die voor- en nadele van n gapjaar. Wanneer is dit n goeie idee? Waarvoor moet n mens oppas? Moontlike voor- en nadele van n gapjaar of wegbreekjaar: Voordele Toekomsoriëntasie: Kan nadink oor studie en toekoms. Werkervaring: Of dit au pair of kelner is, enige werk bied ondervinding en kennis. Waardevolle werkvaardighede word opgedoen. Uitbreiding van CV. Persoonlike ontwikkeling: Onafhanklikheid en vreemde omstandighede veroorsaak groei en ontwikkeling. Karakter word gebou. Kulturele blootstelling: n Jaar in n ander land is heel anders as n vakansie daar. Nuwe insigte word bekom en heel moontlik word lewenslange, internasionale vriendskappe gesluit. n Vreemde taal word dalk aangeleer. Pret en plesier: Van werk alleen kan niemand lewe nie! Nadele Gebrek aan gesin en kontak met vriende: Omdat gesin en vriende ver is, voel baie persone aan die begin van so n tydperk baie alleen. Kontak: Verloor kontak met skoolvriende en -kennisse. Studie: Sommige beweer dat hulle na n tydperk sonder enige studie, gesukkel het om weer aan die studeer te kom. Daar bestaan egter ook genoegsame bewyse van presies die teenoorgestelde argument!

Werkervaring: Of dit au pair of kelner is, enige werk bied ondervinding en kennis. Waardevolle werkvaardighede word opgedoen. Uitbreiding van CV.

Vermenigvuldig en Afdeling (Intermediêre fase)

Vermenigvuldig en Afdeling (Intermediêre fase) My Huiswerk Boek(4) Naam: Jaar: Skool: Declaration This booklet is not sold or used for profit making. It is used solely for educational purposes. You may