บทท 6. การว เคราะห โครงข าย การว เคราะห โครงการ (Project Analysis) การบร หารโครงการ (Project Management)

Transcription

1 บทท 6 การว เคราะห โครงข าย การว เคราะห โครงการ (Project Analysis) การบร หารโครงการ (Project Management)

2 การว เคราะห โครงข าย หร อ การว เคราะห โครงการ ผ บร หารโครงการ (Project Manager) ม ส งจาเป นท จะต องร เพ อการ วางแผนและควบค มโครงการได อย างม ประส ทธ ภาพ ค อ 1. โครงการม ก จกรรมหร องานย อยอะไรบ างท จะต องทา 2. โครงการท ทาม เวลาแล วเสร จท ส นท ส ดเป นเท าไร 3. ก จกรรมใดบ างในโครงการอย ในก จกรรมว กฤต (critical activity) 4. ม ก จกรรมหากเก ดการล าช า จะไม ม ผลกระทบต อเวลาแล วเสร จของ โครงการ และล าช าได นานมากท ส ดเท าใด 5. จะต องทาการเร งร ดก จกรรมใดบ างท ม ผลต อระยะเวลาเสร จส นโครงการ ท ส นท ส ด

3 ล กษณะของโครงการประเภทต างๆ

4 Project Management ล กษณะของโครงการ ค อ งานท ม จ ดเร มต นและจ ดส นส ด ซ งม กพบ เสมอว าในธ รก จหน งๆ ม กม ก จกรรมประเภทโครงการเก ดข นใน กระบวนการทางธ รก จ เช น โครงการก อสร าง โครงการรณรงค ก จกรรม เพ อส งคม โครงการวางแผนการจ ดส มมนา โครงการร บสม ครพน กงาน ใหม โครงการก อสร างส าน กงานสาขาแห งใหม โครงการวางแผน พ ฒนาระบบสารสนเทศองค กร (SDLC) ฯลฯ โครงการท ต องดาเน นการเหล าน ม กม งานหลายๆ อย างเก ดข นพร อมๆ ก นและม งานท ต องด าเน นการตามล าด บข นก อนหล งมากมาย สล บซ บซ อน โดยแต ละงานต องการเวลาและทร พยากร (3M) ท แตกต าง ก น ผ บร หารโครงการท ร บผ ดชอบจะต องม ผ ควบค มด แลโครงการ (Project Manager) ให บรรล ว ตถ ประสงค ท กาหนดไว

5 เทคน คท ใช ในการบร หารโครงการ Gantt Chart Program Evaluation and Review Technique : PERT Critical Path Method : CPM

6 Gantt Chart แผนภ ม แบบแกนต เป นแผนภ ม ท ใช ในการบร หารโครงการหร องานท ม ล าด บ ข นตอนง ายๆ สามารถใช วางแผนและก าหนดเวลาในการท างานของโครงการ เพ ยงแต ไม ได แสดงความส มพ นธ ของแต ละงานให เห นอย างช ดเจนและไม สามารถ คานวณเส นทางว กฤตหร อเวลาล าช าของโครงการได

7 CPM / PERT CPM และ PERT เป นเคร องม อท ใช บร หารโครงการมาเป นเวลานานแล ว CPM (Critical Path Method) ถ กพ ฒนาข นโดย Mr. Morgan Walker แห ง Du Pont และ J.F. Kelly แห ง Univac เพ อใช ในโครงการสร างโรงงานเคม PERT (Program Evaluation and Review Technique) ถ กพ ฒนาข นกองท พเร อ สหร ฐ ร วมม อก บ บ. Lockheed และ Booz Allen & Hamilton เพ อใช ใน โครงการผล ตข ปนาว ธ Polaris Project CPM เหมาะก บการใช บร หารโครงการท ม ประสบการณ ในการบร หารมาก อน PERT เหมาะก บโครงการท ไม ม ประสบการณ และต องอาศ ยความน าจะเป น ในทางสถ ต เพ อคาดการณ เวลาเสร จส นโครงการ CPM และ PERT ม ล กษณะเป นเคร องม อว เคราะห ข ายงาน (Network Analysis) ท ช วยวางแผนเวลาในการทางาน (Time Plan) และค าใช จ ายโครงการ (Cost Budgeting) ได แก ค าแรง ค าว ตถ ด บ และเคร องจ กรต างๆ แต ในท น จะขอ น าเสนอเฉพาะการว เคราะห เวลาในโครงการอย างเด ยว

8 การสร างข ายงาน PERT/CPM 1. วงกลม แทนเหต การณ จ ดเร มต น และจ ดส นส ดของก จกรรม 2. ล กศร แทนก จกรรม ซ งปลายล กศร แสดงถ งส วนต นของ ก จกรรม และห วล กศรแสดงถ งส วนส นส ดของก จกรรม 3. ใส หมายเลขกาก บในวงกลม แทนลาด บของเหต การณ แสดง จ ดเร มต น และส ดส นส ดของก จกรรม และใช อ กษรแทนรห ส ของก จกรรม 4. ใช เส นประ แทนก จกรรมสมมต (dummy activity) ซ ง เป นก จกรรมท ไม ม อย จร ง

9 ทาไมจ งต องเข ยนก จกรรม Dummy ก จกรรม a b เร มท 1 ส นส ดท 2 แต คนละก จกรรม จะต องม รห สท แตกต างก นจ งจะคานวณได 1 A (1-2) B (1-2)

10 พ นฐานการว เคราะห ข ายงาน 1. เวลาเร มต นเร วท ส ด (earliest start, ES) 2. เวลาแล วเสร จเร วท ส ด (earliest finish, EF) 3. เวลาเร มต นช าท ส ด (Latest start, LS) 4. เวลาแล วเสร จช าท ส ด (Latest finish, LF) 5. เวลาลอยต วอ สระ (free float, FF) 6. เวลาลอยต วรวม (total float, TF)

11 ว ถ ว กฤต (critical path) การคานวณเวลาเร มต นเร วท ส ด (ES) และเวลาแล วเสร จเร ว ท ส ด (EF) ทาโดยอาศ ยหล กเกณฑ สาค ญ 2 ประการ ค อ 1. เวลาแล วเสร จเร วท ส ดของก จกรรมม ค าเท าก บเวลาเร มต นเร ว ท ส ดของก จกรรมบวกก บเวลาท ใช ในการทาก จกรรมน น ซ ง สามารถเข ยนเป นความส มพ นธ ค อ EF = ES + t เม อ t เป นเวลาในการทาก จกรรม

12 ว ถ ว กฤต (critical path) 2. สาหร บวงกลมท ม ก จกรรมเข าเพ ยงก จกรรมเด ยว ES ของ ก จกรรมต างๆ ท ออกจากวงกลมน น จะม ค าเท าก บ EF ของ ก จกรรมท เข าส วงกลม แต ถ าม ก จกรรมหลายก จกรรมเข าท วงกลม ES ของก จกรรมท ออกจากวงกลมม ค าเท าก บค า EF ท มากท ส ดของก จกรรมท เข าวงกลม ด งแสดงในร ป EF = 5 ES = 5 EF = 2 ES = 6 EF = 5 ES = 5 EF = 6 ES = 6 ร ปแสดงเวลาเร มต นและเวลาแล วเสร จเร วท ส ดของก จกรรม

13 ES=0 ก ร ณ ม ล ก ศ ร เ ข า Node มากกว า 2 Path เ ห ต ใ ด จ ง เ ล อ ก ค า ท ม า ก ก ว า ใ น ก า ร ก าหนดเวลาเร มต นของ งานถ ดไป ES=0 EF=1 EF=2.5 ES=2.5 Es งานถ ดไป = MAX[EF] งานก อนหน า คนท มาจากเช ยงใหม จ ง ต องรอแฟนจากเช ยงราย มาถ งล าปางเส ยก อนซ งใช เวลานานกว า จ งจะต อรถ เข ากทม.พร อมก นได

14 การว เคราะห หาว ถ ว กฤต การว เคราะห หาว ถ ว กฤตทาได โดยการคานวณหาเวลาลอยต วรวม (TF) ซ งคานวณได จากสมการ TF = LS ES หร อ TF = LF EF ก จกรรมใดท ม ค าเวลาลอยต วรวมเป นศ นย ก ค อก จกรรมในว ถ ว กฤต นอกจากน การว เคราะห ข ายงานย งต องการร ถ งเวลาลอยต วอ สระของแต ละก จกรรม ซ งคานวณได จากสมการ ค อ FF = ES ของก จกรรมถ ดไป EF ของก จกรรมท พ จารณาอย

15 Task Code Example for CPM Network Previous Task Activity Time (w) A - 2 B A 1 C A 1 D A 3 E C 1 F B,D,E 3 G F 4 H G 0.5

16 ข นตอนการทา CPM Network Analysis ข นตอนท 1 Drawing Network (Precedence Graph) A B C 1 1 D 3 4 ข นตอนท 2 คานวณหา เส นทางว กฤตอย างง าย 3 E (B) 1 0 F G H A-B-(B)-F-G-H = = 10.5 A-D-F-G-H = = A-C-E-F-G-H = = 11.5

17 Example for CPM Network Task Code Previous Task Activity Time (d) A - 5 B - 3 C A 12 D A 20 E B 6 F B 2 G C,E 7 H D,G 5 I G 2 J H,I 14 K I 1

18 Diagram key 1 A B C E D 6 H 20 5 (G) (I) G 4 5 I 7 K F 8 J days

19 Example 1 Task Code Activity Time (d) Previous Task A 4 - B 3 - C 4 A D 9 A,B E 16 D G 1 C,E H 2 C,E L 2 G

20 Diagram key 1 A B C 4 (A) 0 G D E L 2 H 7 32 days

21 ES, EF, LS, LF A B (A) 0 C 4 3 D E ACGL =11 ACH4+4+2=10 A(A)DEGL =32 A(A)DEH =31 BDEGL =31 BDEH = G H 2 2 L

22 เวลาย ดหย น (Float) TF (Total Float) ค อเวลาท สามารถล าช าออกไปได โดยไม กระทบว นแล วเสร จของโครงการ ESi LFi i X D TF = LFj - D - ESi FF (Free Float) ค อ เวลาท งานน นสามารถช าออกไป ได โดยไม กระทบว นเร มต นเร วของงานถ ดไป ESi LFi i X D FF = ESj - D - ESi j j ESj LFj ESj LFj

23 ตารางค า ES,EF,LS,LF,TF,FF,IF Task D ES EF LS LF TF FF ES+D LF-D A (A) B C D E G H L

24 ให น กศ กษาจ บค ก นสองคน ก จกรรม 10% เล อกโครงการข นมา 1 โครงการ เช น โครงการส มมนารายว ชาการจ ดการฯ ออกแบบก จกรรมท ต องด าเน นการอย างน อย 25 ก จกรรม ก าหนดเวลาของก จกรรมข นเองให เหมาะสม เข ยนโครงข ายงาน ว เคราะว ถ กฤต ค านวณค าเวลา ES,LF,LS,EF ให ถ กต อง ส งส ปดาห หน าในช วโมง (print out) พร อมสาเนาทาง kulachatr_c@hotmail.com Download

25 ต วอย างตารางท ต องนาเสนอ ลาด บ ล กษณะงาน ส ญล กษณะ แทนงาน ระยะเวลา ท ใช ES EF LS LF TS งานว กฤต 1 ศ กษาข อม ลเพ อกาหนด ประเด นป ญหางานว จ ย A งานว กฤต 2 กาหนดประเด นป ญหา B งานว กฤต 3 ศ กษาแนวค ด ทฤษฎ และ วรรณกรรมท เก ยวข อง C เข ยนโครงร างการว จ ย D งานว กฤต 5 กาหนดเคร องม อในการว จ ย E งานว กฤต 6 ทดสอบเคร องและแก ไข F งานว กฤต 7 เก บรวบรวมข อม ลการว จ ย G งานว กฤต 8 บรรท กข อม ลการว จ ย H งานว กฤต 9 ประมวลผลและว เคราะห ข อม ล I งานว กฤต 10 ทดสอบผลงานว จ ย J งานว กฤต 11 สร ปผลงานว จ ย K งานว กฤต 12 เข ยนรายงานการว จ ย L งานว กฤต 13 เสนอผลงานว จ ย M งานว กฤต

26 แบบฟอร มการทารายงาน

27 ช อก จกรรม รายช อ 1 2 ลาด บงาน รายละเอ ยดงาน ส ญล กษณ งาน ระยะเวลาท ใช

28 ภาพข ายงานและแสดงว ถ ว กฤต

29 ตารางส ทธ แสดงการคานวณค างานต างๆ ลาด บ ล กษณะงาน ส ญล กษณะ แทนงาน ระยะเวลา ท ใช ES EF LS LF TS งานว กฤต 1 ศ กษาข อม ลเพ อกาหนด ประเด นป ญหางานว จ ย A งานว กฤต 2 กาหนดประเด นป ญหา B งานว กฤต 3 ศ กษาแนวค ด ทฤษฎ และ วรรณกรรมท เก ยวข อง C เข ยนโครงร างการว จ ย D งานว กฤต 5 กาหนดเคร องม อในการว จ ย E งานว กฤต 6 ทดสอบเคร องและแก ไข F งานว กฤต 7 เก บรวบรวมข อม ลการว จ ย G งานว กฤต 8 บรรท กข อม ลการว จ ย H งานว กฤต 9 ประมวลผลและว เคราะห ข อม ล I งานว กฤต 10 ทดสอบผลงานว จ ย J งานว กฤต 11 สร ปผลงานว จ ย K งานว กฤต 12 เข ยนรายงานการว จ ย L งานว กฤต 13 เสนอผลงานว จ ย M งานว กฤต

30 การเร งร ดก จกรรม การประมาณการเวลาแล วเสร จของก จกรรม โดยท วไปจะประมาณการ โดยพ จารณาถ งทร พยากรซ งประกอบด วย แรงงาน และเง นท น ในกรณ ท ต องการเร งร ดโครงการให เสร จเร วข นก สามารถทาได โดยการระดมทร พยากร เพ มข น การเร งร ดโครงการให เสร จเร วข น อาจทาเพ อหล กเล ยงความเส ยหายท จะ เก ดข นเน องจากการทาโครงการล าช ากว าท กาหนด เช น ถ กปร บ หร อเพ อ ประโยชน ในการลดค าใช จ ายด านการดาเน นการ ถ าสามารถเร งโครงการให เสร จเร วข นกว าท กาหนด ค าใช จ ายหร อต นท นเพ อการดาเน นการก จกรรมม ความส มพ นธ ก บเวลาแล วเสร จของก จกรรม ด งแสดงในร ป

31 ต นท น ต นท นเร งร ด ก จกรรม เวลาแล วเสร จเร งร ด ต นท นปกต เวลาแล วเสร จปกต ความส มพ นธ ของต นท นท เก ดจากการเร งร ดก จกรรม เวลาแล วเสร จของ ก จกรรม

32 การเร งร ดก จกรรม (ต อ) เพ อการต ดส นใจท ม ประส ทธ ภาพว าจะเล อกเร งร ดก จกรรมใด ผ บร หารจะต องม ข อม ลในด านต อไปน ค อ 1. ความส มพ นธ ของเวลาแล วเสร จ และต นท นของการดาเน น ก จกรรมแต ละก จกรรม 2. ก จกรรมใดบ างท เป นก จกรรมว กฤต

33 ข นตอนในการเร งร ดก จกรรม 1. รวบรวมข อม ลเพ อหาความส มพ นธ ระหว างเวลาแล วเสร จ และ ต นท นของการดาเน นก จกรรมของท กก จกรรมในโครงการ 2. ว เคราะห หาว ถ ว กฤต 3. เร งร ดก จกรรมว กฤต โดยเล อกเร งร ดก จกรรมท ม ต นท นต าท ส ด ก อน และทาท ละหน วยเวลา จนกว าจะได เวลาแล วเสร จของ โครงการตามท ต องการ หร อจนกว าต นท นการเร งร ดม ค าส งกว า ผลประโยชน ท ได จากการเร งร ดโครงการ

34 ต นท น ความส มพ นธ ระหว างต นท นรวมก บเวลาแล วเสร จ ของโครงการท ม การเร งร ดก จกรรม ต นท นต าส ด ต นท นรวม ต นท นค าดาเน น โครงการ โครงการ ต นท นสะสมจาก การเร งร ดก จกรรม เวลาแล วเสร จของโครงการท ด ท ส ด เวลาแล วเสร จของ ก จกรรม