WORLD-CLASS STANDARD SCHOOL

Transcription

1 แนวทางการจ ดการเร ยนการสอน ในโรงเร ยนมาตรฐานสากล ฉบ บปร บปร ง WORLD-CLASS STANDARD SCHOOL ส ำน กบร หำรงำนกำรม ธยมศ กษำตอนปลำย ส ำน กงำนคณะกรรมกำรกำรศ กษำข นพ นฐำน กระทรวงศ กษำธ กำร

2 ป ท พ มพ พ.ศ จ ำนวนพ มพ 10,000 เล ม ล ขส ทธ เป นของ ส ำน กบร หารงานการม ธยมศ กษาตอนปลาย ส ำน กงานคณะกรรมการการศ กษาข นพ นฐาน กระทรวงศ กษาธ การ ISBN พ มพ ท โรงพ มพ ช มน มสหกรณ การเกษตรแห งประเทศไทย จ ำก ด 79 ถนนงามวงศ วาน แขวงลาดยาว เขตจต จ กร กร งเทพมหานคร โทร โทรสาร นายโชคด ออส วรรณ ผ พ มพ ผ โฆษณา

3 สารจากเลขาธ การคณะกรรมการการศ กษาข นพ นฐาน ส ำน กงานคณะกรรมการการศ กษาข นพ นฐาน ได ก ำหนดนโยบายให โรงเร ยนมาตรฐานสากล (World-Class Standard School) เป นนว ตกรรมการจ ดการศ กษาท ใช เป นย ทธศาสตร ในการข บเคล อน การพ ฒนายกระด บการจ ดการศ กษาให ม ค ณภาพมาตรฐานเท ยบเท าสากล ผ เร ยนม ศ กยภาพและ ความสามารถท ดเท ยมก บผ เร ยนนานาประเทศ โครงการโรงเร ยนมาตรฐานสากล เร มด ำเน นการต งแต ป 2553 ม ว ตถ ประสงค ส ำค ญ 3 ประการ ค อ พ ฒนาผ เร ยนให ม ศ กยภาพเป นพลโลก จ ดการเร ยนการสอนเท ยบเค ยงมาตรฐานสากล และบร หาร จ ดการด วยระบบค ณภาพ โดยม โรงเร ยนเป าหมาย 500 โรงเร ยนเป นกล มบ กเบ ก เพ อให การด ำเน นการ บรรล ว ตถ ประสงค และม ประส ทธ ภาพ โดยเฉพาะอย างย งเพ อให การพ ฒนาค ณภาพผ เร ยนในโรงเร ยน มาตรฐานสากลบ งเก ดผลเป นร ปธรรมย งข น ส ำน กงานคณะกรรมการการศ กษาข นพ นฐานจ งได ทบทวนและก ำหนดแนวทาง โดยจ ดท ำเอกสารแนวทางการจ ดการเร ยนการสอนในโรงเร ยนมาตรฐาน สากล (ฉบ บปร บปร ง) ข น ท งน รายละเอ ยดของเอกสารจะช วยให โรงเร ยนม ความร ความเข าใจ และสามารถใช กระบวนการจ ดการเร ยนร อย างต อเน อง เร ยกว า บ นได 5 ข น ของการพ ฒนาผ เร ยน ส มาตรฐานสากล (Five Steps for Student Development) ส ำน กงานคณะกรรมการการศ กษาข นพ นฐาน หว งเป นอย างย งว าเอกสารแนวทางการจ ด การเร ยนการสอนในโรงเร ยนมาตรฐานสากล (ฉบ บปร บปร ง) ฉบ บน จะเป นประโยชน ต อโรงเร ยน คร ผ สอน และผ ม ส วนเก ยวข องท กฝ าย ขอขอบค ณคณะท ำงานและท กท านท ม ส วนร วมในการจ ดท ำ เอกสารให ส ำเร จบรรล ว ตถ ประสงค และเป าหมายได เป นอย างด (นายช นภ ทร ภ ม ร ตน) เลขาธ การคณะกรรมการการศ กษาข นพ นฐาน

4 สารบ ญ สารจากเลขาธ การคณะกรรมการการศ กษาข นพ นฐาน ตอนท 1 ส วนน า 1 หล กการและเหต ผลของการจ ดโรงเร ยนมาตรฐานสากล 3 ล กษณะของโรงเร ยนมาตรฐานสากล 11 การด าเน นงานของโรงเร ยนมาตรฐานสากล 12 ความส าเร จของโรงเร ยนมาตรฐานสากล 14 เป าหมายความส าเร จในการด าเน นงานด านผ เร ยน 15 ตอนท 2 หล กส ตรและการจ ดการเร ยนการสอนในโรงเร ยน 19 ค ณล กษณะและศ กยภาพผ เร ยนท เป นสากล 21 การจ ดท าหล กส ตรและการจ ดการเร ยนการสอนส สากล 23 กระบวนการพ ฒนาผ เร ยนส ค ณภาพท คาดหว ง 24 การศ กษาค นคว าด วยตนเอง (Independent Study : IS) เคร องม อส าค ญ ในการพ ฒนา 25 เป าหมายค ณภาพผ เร ยนในสาระการศ กษาค นคว าด วยตนเอง 27 ตอนท 3 การจ ดหล กส ตรสถานศ กษาโรงเร ยนมาตรฐานสากล 33 ระด บประถมศ กษา 35 ระด บม ธยมศ กษา 38 ต วอย างโครงสร างหล กส ตรสถานศ กษา โรงเร ยนมาตรฐานสากล ระด บช นประถมศ กษา 40 ต วอย างโครงสร างหล กส ตรสถานศ กษา โรงเร ยนมาตรฐานสากล ระด บช นม ธยมศ กษา 41 ต วอย างค าอธ บายรายว ชา 42

5 ตอนท 4 การจ ดการเร ยนร ในโรงเร ยนมาตรฐานสากล 49 แนวทางการจ ดการศ กษาตามพระราชบ ญญ ต การศ กษาแห งชาต พ ทธศ กราช ธรรมชาต ของผ เร ยนระด บประถมศ กษาและม ธยมศ กษา 53 การจ ดการเร ยนร ต องเน นการท างานของสมอง 55 การจ ดการเร ยนร ตามแนวทฤษฎ การสร างความร 57 การศ กษาค นคว าด วยตนเอง 60 แนวทางการจ ดการเร ยนร ท ผ เร ยนศ กษาค นคว าด วยตนเอง 62 บทบาทของผ สอน 65 บทบาทของผ เร ยน 66 การจ ดการเร ยนร ระด บประถมศ กษา 68 บ นได 5 ข น ของการพ ฒนาผ เร ยนส มาตรฐานสากล 70 การจ ดก จกรรมเพ อน าความร หร อประสบการณ ไปใช บร การส งคม 71 ตอนท 5 การว ดและประเม นผล 73 แนวทางการว ดและประเม นผล 75 ต วอย างการว ดและประเม นผล ระด บช นประถมศ กษาป ท ต วอย างการว ดและประเม นผล ระด บช นประถมศ กษาป ท ต วอย างการว ดและประเม นผล ระด บม ธยมศ กษา 86 แนวทางการว ดและประเม นผล ระด บช นประถมศ กษาป ท แนวทางการว ดและประเม นผล ระด บช นประถมศ กษาป ท แนวทางการว ดและประเม นผล ระด บช นม ธยมศ กษาป ท แนวทางการว ดและประเม นผล ระด บช นม ธยมศ กษาป ท ต วอย างระด บค ณภาพการประเม นผล ระด บช นประถมศ กษาป ท ต วอย างระด บค ณภาพการประเม นผล ระด บช นประถมศ กษาป ท ต วอย างระด บค ณภาพการประเม นผล ระด บช นม ธยมศ กษาป ท ต วอย างระด บค ณภาพการประเม นผล ระด บช นม ธยมศ กษาป ท แนวทางการรายงานผลการเร ยนร สาระการศ กษาค นคว าด วยตนเอง (Independent Study : IS) 113 การรายงานภาพรวมระด บห องเร ยน 116 ภาคผนวก 117 เอกสารอ างอ ง 153 คณะท างาน 154

6

7 ส วนน ำ 1 ตอนท 1 ส วนน า

8 2

9 ส วนน ำ 1 หล กการและเหต ผลของการจ ดโรงเร ยนมาตรฐานสากล กระแสโลกาภ ว ตน และความเปล ยนแปลงของโลกท เก ดข น อย างรวดเร ว ท งด านว ทยาการ และความก าวหน าทางเทคโนโลย สารสนเทศ ท ำให แต ละประเทศไม สามารถป ดต วอย โดยล ำพ ง ต องร วมม อและพ งพาอาศ ย ซ งก นและก น การด ำรงช ว ตของคนในแต ละประเทศ ม การต ดต อส อสารซ งก น และก นมากข น ม ความร วมม อในการปฏ บ ต ภารก จและแก ป ญหาต าง ๆ ร วมก น มากข น ในขณะเด ยวก น ส งคมโลกในย คป จจ บ น เต มไปด วยข อม ลข าวสาร ท ำให คนต องค ด ว เคราะห แยกแยะ และม การต ดส นใจท รวดเร ว เพ อให ท นก บ เหต การณ ในส งคม ท ม ความสล บซ บซ อนมากข น ส งเหล าน น ำไปส สภาวการณ ของการแข งข นทางเศรษฐก จ การค า และอ ตสาหกรรมระหว างประเทศ อย างหล กเล ยงไม ได และเป นแรงผล กด นส ำค ญท ท ำให หลายประเทศต องปฏ ร ป การศ กษา ค ณภาพของการจ ดการศ กษาจ งเป นต วบ งช ส ำค ญประการหน ง ส ำหร บ ความพร อมในการเข าส ศตวรรษท 21 และศ กยภาพในการแข งข นในเวท โลก ของแต ละประเทศ ประเทศท จะอย รอดได หร อคงความได เปร ยบก ค อประเทศ ท ม อ ำนาจทางความร และเป นส งคมแห งการเร ยนร ซ งในย คโลกไร พรมแดน คนต างชาต จะเข ามาท ำงาน และประกอบอาช พในประเทศไทยมากข น ขณะเด ยวก นคนไทยก ม โอกาสไปท ำงานและประกอบอาช พในต างประเทศ มากข นด วยเช นก น นอกจากน น ป จจ บ นปรากฏสภาพป ญหา ท คนท วโลกต องเผช ญ ก บว กฤตการณ ร วมก นในเร องความเส อมโทรมของทร พยากรธรรมชาต และ สภาพแวดล อม และอ บ ต ภ ยต าง ๆ ท เก ดบ อย ๆ และร นแรงมากย งข น ส งผลกระทบ อย างร นแรงต อมวลมน ษย โดยท วไป สะท อนให เห นถ งแนวโน มว าคนย คใหม จะต องเผช ญก บความเปล ยนแปลงท หลากหลาย เป นส ญญาณเต อนว า โลกในย คหน า จะม ปรากฏการณ ต าง ๆ เก ดข นเก นกว าจะคาดค ด ด วยเหต น จ งจ ำเป นอย างย งท แต ละประเทศต องเตร ยมคนร นใหม ท ม ท กษะและ ความสามารถในการปร บต ว ม ค ณล กษณะส ำค ญในการด ำรงช ว ตในโลกย คใหม ได อย างร เท าท น สงบ ส นต ม ความส ข ม ค ณภาพช ว ตท ด เหมาะสมและเพ ยงพอ 3

10 4 การจ ดหล กส ตรและก จกรรมการเร ยนการสอนจ ำเป นต องม ความ เป นพลว ต ก าวท นก บความเปล ยนแปลงต าง ๆ ส ำน กงานคณะกรรมการ การศ กษาข นพ นฐาน ได ผล กด นให ม การปร บเปล ยนหล กส ตรและก จกรรม การเร ยนการสอน เพ อเพ มศ กยภาพการจ ดการศ กษาไทยให พร อมส ำหร บ การแข งข นในเวท โลกในย คศตวรรษท 21 สร ปได ด งน 1) โรงเร ยนต องเป นหน วยบร การทางการศ กษาในม ต ท กว างข น เพราะในป จจ บ นส งคมโลกเป นส งคมท ไร พรมแดน ท ม การต ดต อประสาน ส มพ นธ ระหว างประเทศต าง ๆ มากข น อ กท งการก าวไปส ประชาคมอาเซ ยน ในป พ.ศ จะม ผลต อการเป ดเสร ทางการศ กษา ซ งจะท ำให เก ดการ แข งข นในการจ ดการศ กษาของสถาบ นการศ กษาท งในและต างประเทศ ด งน น ในอนาคตโรงเร ยนแต ละแห งจะต องม การแข งข นด านค ณภาพมากข น โรงเร ยน ในประเทศไทยเองจ ำเป นต องพ ฒนาให เป นหน วยบร การทางการศ กษา ท ม ค ณภาพ เพ อรองร บการแข งข นท จะเก ดข นจากการเป ดเสร ทางการศ กษา 2) หล กส ตรการเร ยนการสอนต องม ความเป นสากลมากข น เน องจาก ย คโลกาภ ว ตน ม การเช อมโยงด านการค าและการลงท น ท ำให ตลาดแรงงาน ในอนาคตต องการคนท ม ศ กยภาพในหลายด าน รวมท งความสามารถด าน ภาษาต างประเทศ การค ดว เคราะห การส อสาร ค ณล กษณะในการเป นพลโลก การจ ดหล กส ตรและการเร ยนการสอนจ งต องปร บให ม ความเป นสากลมากข น นอกจากน การเป ดเสร ทางการศ กษา ท ำให สถาบ นการศ กษาจากต างประเทศ เข ามาลงท นด านการจ ดการศ กษาในประเทศไทย โรงเร ยนควรหาภาค เคร อข าย ในการจ ดหล กส ตรนานาชาต หล กส ตรสมทบ หร อหล กส ตรร วมก บสถาบ น ต างประเทศ เพ อความเป นสากลของการศ กษา

11 ส วนน ำ 3) ต องม กำรพ ฒนำท กษะกำรค ดมำกข น สภำพส งคมโลกท ม กำร แข งข นส ง ท ำให กำรจ ดกำรศ กษำจ ำเป นต องเน นกำรพ ฒนำท กษะเป นส ำค ญ ป จจ บ นโรงเร ยนย งไม สำมำรถพ ฒนำท กษะกำรค ดของผ เร ยนได ด เท ำท ควร เน องจำกกำรเร ยนกำรสอนย งเน นให ผ เร ยนค ดตำมส งท ผ สอนป อนควำมร มำกกว ำกำรค ดส งใหม ๆ ด งน น จ งควรม กำรปร บร ปแบบกระบวนกำรจ ดกำรเร ยน กำรสอน เพ อส งเสร มท กษะกำรค ดให มำกย งข น 4) ต องม กำรปล กฝ งค ณธรรมจร ยธรรมมำกข น แนวค ดของท นน ยม ท ม งกำรแข งข น ม อ ทธ พลท ำให กำรจ ดกำรศ กษำของโรงเร ยนส วนใหญ เน น และให ควำมส ำค ญก บกำรพ ฒนำควำมร และควำมสำมำรถ เพ อควำมก ำวหน ำ ในหน ำท กำรงำนและกำรม ช ว ตควำมเป นอย ท ด ข น จนอำจละเลยกำรส งเสร ม ด ำนค ณธรรมจร ยธรรม ซ งจะส งผลต อป ญหำทำงส งคมตำมมำ ด งน น ปร ชญำ กำรจ ดกำรศ กษำ จ งต องให ควำมส ำค ญก บกำรพ ฒนำบ คคลในองค รวม ท งม ต ของควำมร และค ณธรรมค ก น เพ อให เก ดกำรพ ฒนำอย ำงย งย นอ นจะส งผลให ประชำคมโลกอย ร วมก นอย ำงส นต ส ข 5 5) กำรสอนภำษำต ำงประเทศต องม ประส ทธ ภำพมำกข น ในย คโลก ไร พรมแดนน น ผ ม ควำมร ด ำนภำษำต ำงประเทศ โดยเฉพำะอย ำงย งภำษำ ท ใช ส อสำรก นอย ำงกว ำงขวำง เช น ภำษำอ งกฤษ หร อภำษำจ น ย อมม ควำมได เปร ยบในกำรต ดต อส อสำร กำรเจรจำต อรองในเร องต ำง ๆ ตลอดจนกำรประกอบ อำช พ กำรจ ดกำรเร ยนกำรสอนจ งควรส งเสร มให ผ เร ยนได ม โอกำสพ ฒนำท กษะ ภำษำต ำงประเทศอย ำงเต มศ กยภำพ

12 6 จากแนวค ดด งกล าว กระทรวงศ กษาธ การจ งม การทบทวนและปร บปร ง หล กส ตรการศ กษาข นพ นฐาน และได ประกาศใช หล กส ตรแกนกลางการศ กษา ข นพ นฐาน พ ทธศ กราช 2551 เพ อเป นกรอบท ศทางในการพ ฒนาเยาวชนของ ชาต เข าส โลกย คศตวรรษท 21 โดยม งส งเสร มผ เร ยนให ม ค ณธรรมบนพ นฐาน ของความเป นไทยควบค ก บความเป นสากล ร กความเป นไทย ม ท กษะในการค ด ม ท กษะในการแก ป ญหา ม ท กษะด านเทคโนโลย ม ความค ดสร างสรรค ม ความสามารถในการส อสาร และม ท กษะช ว ต สามารถท ำงานร วมก บผ อ น และอย ร วมก บผ อ นในส งคมโลกได อย างส นต ในระด บท ไม ต ำกว าน กเร ยน ของนานาอารยประเทศ ส งผลต อการพ ฒนาประเทศแบบย งย น เป นการเพ ม ข ดความสามารถให คนไทยก าวท นต อความเปล ยนแปลงและความก าวหน า ของโลก ม ศ กยภาพในการแข งข นในเวท โลก

13 ส วนน ำ อย างไรก ตามผลการต ดตามการใช หล กส ตรแกนกลางการศ กษา ข นพ นฐาน พ ทธศ กราช 2551 พบว า กระบวนการจ ดการเร ยนร ในโรงเร ยน ส วนใหญ ย งไม สามารถพ ฒนาผ เร ยนให เก ดค ณภาพตามเจตนารมณ ของ หล กส ตรแกนกลางการศ กษาข นพ นฐานได โดยเฉพาะอย างย งในด านต าง ๆ ด งน 1. ท กษะและความสามารถในการใช ภาษาไทยเพ อการส อสารและ การศ กษาหาความร ท งด านการฟ ง การพ ด การอ าน และการเข ยน 2. ท กษะความสามารถในการใช ภาษาอ งกฤษ เพ อการส อสารและ การศ กษา หาความร ท งด านการฟ ง การพ ด การอ าน และการเข ยน 3. ท กษะและความสามารถในการศ กษาค นคว าด วยตนเอง (Independent Study) และเร ยนร จากการปฏ บ ต ทดลอง 4. ท กษะและความสามารถในการค ดร ปแบบต าง ๆ เช น การค ดว เคราะห การค ดเช งว ทยาศาสตร การค ดสร างสรรค และการค ดอย างม ว จารณญาณ เป นต น 5. ท กษะและความสามารถในการท ำงานและแข งข นก บชาวต างชาต 6. โอกาสในการใช ICT เพ อการเร ยนร และการด ำรงช ว ต 7. ความเป นผ ม จ ตสาธารณะ และม งม น ไม ย อท อต อป ญหาอ ปสรรค 7

14 8 ส งเหล าน จะเก ดข นได ก ต อเม อ คร ต องม ความร ความเข าใจในเป าหมาย ของหล กส ตรและกระบวนการจ ดการเร ยนร อย างถ องแท สามารถน ำไปถ ายทอด แก ผ เร ยน และประย กต ใช ส ออ ปกรณ ต าง ๆ ตลอดจนนว ตกรรมและเทคโนโลย ท เอ อต อการเร ยนร อย างม ประส ทธ ภาพ ส ำน กงานคณะกรรมการการศ กษาข นพ นฐานได เล งเห นความจ ำเป น อย างร บด วนท จะต องเร งหาว ธ การท ม ประส ทธ ภาพ ในการพ ฒนาท กษะและ ความสามารถต าง ๆ ด งกล าวให เก ดข นก บผ เร ยน เพ อให เป นพ นฐานท จะเต บโต เป นคนไทยท ม ความค ดเป นสากล ม ความสามารถในการร วมม อท ำงานและ แข งข นก บนานาชาต ได อย างม ประส ทธ ภาพ เพราะส งเหล าน จะท ำให ประเทศไทย ด ำรงอย ในเวท ระด บนานาชาต ได อย างร เท าท น สมศ กด ศร เค ยงบ าเค ยงไหล ไม ถ กเอาร ดเอาเปร ยบ ได ร บประโยชน ในส งท ควรจะได ร บ และม ค ณภาพช ว ต ท ด สามารถด ำรงช ว ตอย ร วมก นอย างสงบ ส นต ถ อยท ถ อยอาศ ยและช วยเหล อ ซ งก นและก น โรงเร ยนมาตรฐานสากลจ งเป นนว ตกรรมการจ ดการศ กษาท ส ำน กงาน คณะกรรมการการศ กษาข นพ นฐานน ำมาใช เป นมาตรการเร งด วนในการยกระด บ การจ ดการศ กษาให ม ค ณภาพมาตรฐานเท ยบเท าสากล เร มด ำเน นการน ำร อง ในป การศ กษา 2553 ก บโรงเร ยนจ ำนวน 500 โรงเร ยน ท งระด บประถมศ กษา และม ธยมศ กษา ด วยการให โรงเร ยนในโครงการพ ฒนาหล กส ตรสถานศ กษา และจ ดกระบวนการเร ยนร ให ผ เร ยนบรรล ค ณภาพตามมาตรฐานท ก ำหนด ของหล กส ตรแกนกลางการศ กษาข นพ นฐาน พ ทธศ กราช 2551 และเพ มเต ม สาระการเร ยนร ความเป นสากล

15 ส วนน ำ อย างไรก ตามจากการก ำก บต ดตามการด ำเน นงานของโรงเร ยนใน โครงการโรงเร ยนมาตรฐานสากล ในป การศ กษา พบป ญหาอ ปสรรค ในการปฏ บ ต บางประการ ได แก การใช ค ำบางค ำอาจท ำให เก ดการเข าใจผ ดว า ม ความซ ำซ อนก บหล กส ตรบางหล กส ตร และการจ ดสาระเพ มเต มในหล กส ตร ของสถานศ กษาหลายแห งย งไม สอดคล องก บโครงสร างเวลาเร ยนท ก ำหนด ในหล กส ตรแกนกลางการศ กษาข นพ นฐาน พ ทธศ กราช 2551 นอกจากน น เส ยงสะท อนของส งคมท วไปบ งช ให เห นว า ท กษะและ ความสามารถท จ ำเป นท จะช วยท ำให เด กและเยาวชนไทยสามารถพ ฒนาตนเอง ไปส ความเป นสากล ได แก ท กษะและความสามารถในการค ดว เคราะห การค ด สร างสรรค การแสวงหาความร ด วยตนเอง รวมถ งท กษะและความสามารถ ด านเทคโนโลย และท กษะและความสามารถในการท ำงานร วมก บผ อ น ย งไม อย ในระด บท น าพอใจ ผลการทดสอบทางการศ กษาระด บชาต ข นพ นฐาน (O-NET) ผลการ ทดสอบความถน ดท วไป (GAT) และผลการทดสอบความถน ดทางว ชาการ และว ชาช พ (PAT) ของน กเร ยนในภาพรวมอย ในระด บต ำและม การกระจายส ง ย งไม เป นท พ งพอใจ 9

16 10 ผลการเข าร วมโครงการประเม นผลน กเร ยนนานาชาต (Programme for International Student Assessment : PISA) จ ดโดย Organization for Economic Co-operation and Development : OECD) ม ประเทศเข าร วม โครงการประมาณ 70 ประเทศ คะแนนเฉล ยของน กเร ยนไทยต ำกว าคะแนนเฉล ย ของนานาชาต มาก ส วนผลการเข าร วมโครงการการศ กษาแนวโน มการจ ดการศ กษา ด านคณ ตศาสตร และว ทยาศาสตร ระด บนานาชาต (Trended in International Mathematics and Science Study : TIMSS) จ ดโดย The International Association for the Evaluation of Educational Achievement : IEA ม ประเทศ เข าร วมโครงการประมาณ 60 ประเทศ คะแนนของน กเร ยนไทยโดยเฉล ย ต ำกว าค าเฉล ยของน กเร ยนนานาชาต มากเช นก น จากข อม ลด งกล าวท ำให ส งคมท งภายในประเทศและต างประเทศ สร ปและเช อว าค ณภาพการศ กษาของประเทศไทยเม อเท ยบก บค ณภาพการศ กษา ของนานาชาต ย งอย ในระด บต ำ ซ งส งผลกระทบต อภาพล กษณ และความเช อม น ท ต างชาต ม ต อประเทศไทย ตลอดจนการลงท นของต างชาต ในประเทศไทยมาก จ งจ ำเป นต องพ ฒนาและปร บปร งการศ กษาไทยให ม ค ณภาพท ดเท ยมก บ การศ กษาของนานาชาต ส ำน กงานคณะกรรมการการศ กษาข นพ นฐานจ งได พ จารณาทบทวน จ ดท เป นป ญหาในการด ำเน นงานของโรงเร ยนมาตรฐานสากล และพ ฒนา ปร บปร งแนวปฏ บ ต เก ยวก บการจ ดหล กส ตรการจ ดการเร ยนการสอน และ การบร หารจ ดการส ำหร บโรงเร ยนในโครงการ โดยเร มต นใช ในป การศ กษา 2555 ท งน เพ อให การพ ฒนาค ณภาพผ เร ยนในโรงเร ยนมาตรฐานสากลเป นไป อย างม ประส ทธ ภาพย งข น

17 ส วนน ำ ส วนน ำ 2 ล กษณะของโรงเร ยนมาตรฐานสากล โรงเร ยนมำตรฐำนสำกล หมำยถ ง โรงเร ยนท ม กำรพ ฒนำหล กส ตร กำรจ ดก จกรรมกำรเร ยนกำรสอน และกำรบร หำรจ ดกำรด วยระบบค ณภำพ ท ม งเน นกำรพ ฒนำผ เร ยนให ม ศ กยภำพเป นพลโลก ม ท กษะ ควำมร ควำมสำมำรถ และค ณล กษณะอ นพ งประสงค ในระด บเด ยวก บมำตรฐำน สำกลหร อมำตรฐำนของประเทศช นน ำท ม ค ณภำพกำรศ กษำส ง สอดคล องก บ ว ตถ ประสงค ของหล กส ตรแกนกลำงกำรศ กษำข นพ นฐำน พ ทธศ กรำช 2551 ท ม งเน นกำรพ ฒนำค ณภำพเยำวชนส ำหร บย คศตวรรษท 21 ตำมปฏ ญญำ ว ำด วยกำรจ ดกำรศ กษำของ UNESCO ท ง 4 ด ำน ค อ Learning to know, Learning to do, Learning to live together and Learning to be 11

18 12 3 การด ำเน นงานของโรงเร ยนมาตรฐานสากล การด ำเน นงานของโรงเร ยนมาตรฐานสากล จะประสบความส ำเร จได จะต องม การพ ฒนาหลายม ต ไปพร อมก น โดยจะต องด ำเน นการท งระบบ ค อ ด านหล กส ตร ด านการจ ดการเร ยนการสอน และด านการบร หารจ ดการ ม ใช เป นการจ ดการศ กษาเพ ยงบางส วนของโรงเร ยน หร อเพ ยงจ ดเป นแผนการเร ยน มาตรฐานสากล การจ ดการศ กษาของโรงเร ยนมาตรฐานสากลจะต องม จ ดม งหมายและท ศทางท ช ดเจน ด งน 3.1 เพ อยกระด บการจ ดการเร ยนการสอนให เท ยบเค ยงมาตรฐานสากล หร อมาตรฐานของประเทศช นน ำท ม ค ณภาพการศ กษาส ง ได แก ประเทศ ท ประสบความส ำเร จส งในการเข าร วมโครงการ PISA หร อ TIMSS โดยค ำน ง ถ งความแตกต างของผ เร ยนทางด านสต ป ญญา ความสามารถ และความถน ด ม การจ ดการเร ยนร ท เหมาะสมในการเพ มพ นศ กยภาพของผ เร ยน ส งเสร ม พห ป ญญาของผ เร ยน บนพ นฐานของความเข าใจและร ใจ ม การใช กระบวนการ ค ดกรองในระบบด แลช วยเหล อผ เร ยนเป นรายบ คคล เพ อให สามารถพ ฒนา ไปส จ ดส งส ดแห งศ กยภาพ 3.2 เพ อยกระด บการบร หารจ ดการของโรงเร ยนให ม การบร หารด วย ระบบค ณภาพตามเกณฑ รางว ลค ณภาพแห งชาต (Thailand Quality Award : TQA) ท งน เพ อให การพ ฒนาศ กยภาพของโรงเร ยนด ำเน นไปตามมาตรฐานสากล หร อมาตรฐานของประเทศช นน ำท ม ค ณภาพการศ กษาส งท งหลาย

19 ส วนน ำ แต ในสภำพควำมเป นจร งกำรด ำเน นงำนโรงเร ยนมำตรฐำนสำกล ของส ำน กงำนคณะกรรมกำรกำรศ กษำข นพ นฐำน พบว ำ โรงเร ยนมำตรฐำนสำกล ม ควำมแตกต ำงก นท งบร บท ศ กยภำพ ขนำดโรงเร ยน รวมท งสภำพแวดล อม อ น ๆ ด งน นเพ อให กำรบร หำรจ ดกำรด วยระบบค ณภำพของโรงเร ยน เก ดกำรพ ฒนำ จ งก ำหนดให ม กำรบร หำรจ ดกำรด วยระบบค ณภำพเป น 3 ระด บ ค อ ระด บท 1 กำรบร หำรจ ดกำรระบบค ณภำพ ระด บโรงเร ยน (School Quality Award : SCQA) ระด บท 2 กำรบร หำรจ ดกำรระบบค ณภำพ ระด บส ำน กงำนคณะกรรมกำรกำรศ กษำข นพ นฐำน (Office of the Basic Education Commission Quality Award : OBECQA) ระด บท 3 กำรบร หำรจ ดกำรระบบค ณภำพ ระด บชำต (Thailand Quality Award : TQA) 13 ท งน หว งว ำร ปแบบและแนวทำงกำรบร หำรจ ดกำรระบบค ณภำพ ในแต ละระด บจะท ำให โรงเร ยนเก ดกำรพ ฒนำอย ำงม ข นตอนสอดคล องก บสภำพ ป จจ บ น และบร บทของโรงเร ยน 3.3 เพ อพ ฒนำผ เร ยนให ม ศ กยภำพเป นพลโลก โดยเน นควำมเป นเล ศ ทำงว ชำกำร ส อสำรสองภำษำ ล ำหน ำทำงควำมค ด ผล ตงำนอย ำงสร ำงสรรค และร วมก นร บผ ดชอบต อส งคมโลก

20 4 ความส ำเร จของโรงเร ยนมาตรฐานสากล ความส ำเร จข นส ดท ายของโรงเร ยนมาตรฐานสากล ค อ ค ณภาพของ ผ เร ยน โรงเร ยนท ได ร บการประเม นว าม หล กส ตร ก จกรรมการเร ยนการสอน และการบร หารจ ดการท ด เย ยม แต การประเม นค ณภาพของผ เร ยนย งไม ผ าน เกณฑ ตามท โรงเร ยนได ก ำหนดไว ก ไม ถ อว าโรงเร ยนน นประสบความส ำเร จ ในการเป นโรงเร ยนมาตรฐานสากล ความส ำเร จของโรงเร ยนในการด ำเน นงานตามโครงการโรงเร ยน มาตรฐานสากลจะพ จารณาจากค ณภาพของผ เร ยนท เพ มข นตามเป าหมาย ท แต ละโรงเร ยนก ำหนดและท ำความตกลงไว ก บโครงการเป นส ำค ญ ความส ำเร จด านการพ ฒนาหล กส ตร การจ ดก จกรรมการเร ยนการสอน และการบร หารจ ดการโรงเร ยนด วยระบบบร หารค ณภาพ ถ อเป นความส ำเร จ ในการด ำเน นงานของโรงเร ยนมาตรฐานสากล บนพ นฐานความเช อว า ถ าโรงเร ยนม หล กส ตร การจ ดการเร ยนการสอน และม ระบบการบร หารจ ดการ โรงเร ยนท ด ก จะช วยท ำให ผ เร ยนม ค ณภาพท ด ข นเป นล ำด บ ความส ำเร จของการด ำเน นงานโรงเร ยนมาตรฐานสากลสร ปได ด งน 14 เป นเล ศว ชาการ ส อสารสองภาษา ผ เร ยนม ศ กยภาพ ล ำหน าทางความค ด ผล ตงานอย างสร างสรรค เป นพลโลก ร วมก นร บผ ดชอบต อส งคมโลก หล กส ตรและก จกรรม การเร ยนการสอน ผ เร ยน การบร หารจ ดการด วยระบบค ณภาพ ตามเกณฑ ระด บค ณภาพแห งชาต (Thailand Quality Award : TQA) ระด บค ณภาพ สพฐ. (Office of the Basic Education Commission Quality Award : OBECQA) คร ระด บค ณภาพโรงเร ยน (School Quality Award : SCQA)

21 ส วนน ำ 5 เป าหมายความส าเร จในการด าเน นงานด านผ เร ยน เป ำหมำยและต วช ว ดควำมส ำเร จในกำรด ำเน นงำนด ำนผ เร ยน ของโรงเร ยนมำตรฐำนสำกล ม 5 เป ำหมำย แต ละเป ำหมำยจะม ต วช ว ด ควำมส ำเร จท แตกต ำงก นไป ในแต ละป กำรศ กษำโรงเร ยนหร อผ ด ำเน นกำร อำจพ จำรณำปร บ ลด เพ ม ต วช ว ดให ม ควำมเหมำะสม สอดคล องก บ สภำพกำรณ ต ำง ๆ ของป น น ๆ ให มำกย งข นต อไป เป ำหมำยด ำนผ เร ยนแต ละข อได ระบ ด วยว ำ โครงกำรม ว ตถ ประสงค ท จะพ ฒนำค ณภำพของน กเร ยนของโครงกำรโรงเร ยนมำตรฐำนสำกลให อย ในระด บเด ยวก บน กเร ยนของประเทศท ม ค ณภำพกำรศ กษำส ง ซ งได แก ประเทศ ท ม ผลกำรประเม น PISA อย ในกล มส ง ในอนำคตโครงกำรจะได จ ดให ม กำรประเม นค ณภำพด ำนต ำง ๆ ของน กเร ยน โรงเร ยนมำตรฐำนสำกล เท ยบก บค ณภำพน กเร ยนของประเทศท ม ค ณภำพ กำรศ กษำส งด งกล ำวด วย 15

22 ควำมส ำเร จของโครงกำรโรงเร ยนมำตรฐำนสำกลอ กม มมองหน ง สำมำรถพ จำรณำได จำกผลกำรเข ำร วมโครงกำรประเม นผลนำนำชำต ซ งใน ป จจ บ นประเทศไทยเข ำร วมอย 2 โครงกำร ค อ 1. โครงกำรประเม นผลน กเร ยนนำนำชำต (PISA) จ ดโดย OECD 2. โครงกำรกำรศ กษำแนวโน มกำรจ ดกำรศ กษำด ำนคณ ตศำสตร และว ทยำศำสตร ระด บนำนำชำต (TIMSS) จ ดโดย IEA ท งโครงกำร PISA และโครงกำร TIMSS จะด ำเน นกำรคร งต อไป ในป พ.ศ ด งน นต วช ว ดควำมส ำเร จของโครงกำรโรงเร ยนมำตรฐำนสำกล ท ส ำค ญมำกอ กข อหน งค อ น กเร ยนโรงเร ยนมาตรฐานสากลท ได ร บการส มเข าสอบโครงการ PISA หร อ TIMSS ในป พ.ศ ม คะแนนผลการสอบโดยเฉล ย ไม ต ากว าคะแนนเฉล ยของน กเร ยนนานาชาต ท เข าร วมโครงการ PISA หร อ TIMSS ในป เด ยวก น 16

23 ส วนน ำ กำรประเม นต วช ว ดควำมส ำเร จหลำยข อ ได ก ำหนดให ม กำรสร ำง เคร องม อกลำงในกำรทดสอบข นเป นกำรเฉพำะด วย เน องจำกกำรทดสอบทำง กำรศ กษำระด บชำต ข นพ นฐำน (O-NET) เป นกำรว ดข นพ นฐำนตำมหล กส ตร แต เป ำหมำยของโรงเร ยนมำตรฐำนสำกลก ำหนดไว ส งกว ำน น นอกจำกน น กำรทดสอบทำงกำรศ กษำระด บชำต ข นพ นฐำน (O-NET) ม ข อจ ำก ดหลำยประกำร จ ำเป นต องใช แบบทดสอบแบบเล อกตอบเป นส วนใหญ จ งย งไม สำมำรถว ดท กษะ ค ณล กษณะและพฤต กรรมบำงด ำนได อย ำงช ดเจน แบบทดสอบกลำงท สร ำงข นจะม กำรถำมให น กเร ยนได แสดงเหต และผล ว ธ ค ด และว ธ ท ำ นอกจำกน นจะจ ดให ม กำรทดสอบภำคปฏ บ ต กำรส มภำษณ กำรพ ดค ยก บน กเร ยน และหร อว ธ กำรอ น ๆ ท เหมำะสม 17

24 เป ำหมำยและต วช ว ดควำมส ำเร จด ำนผ เร ยน ในกำรด ำเน นงำนโรงเร ยน มำตรฐำนสำกล ม 5 เป ำหมำย ด งน 1. เป นเล ศทางว ชาการ : น กเร ยนม ผลส มฤทธ ทำงกำรเร ยนด ำนต ำง ๆ อย ในระด บส ง เท ยบได ไม ต ำกว ำน กเร ยนของประเทศท ม ค ณภำพกำรศ กษำส ง 2. ส อสารสองภาษา : น กเร ยนม ท กษะและควำมสำมำรถด ำนภำษำอย ในระด บส ง เท ยบได ไม ต ำกว ำน กเร ยนของประเทศท ม ค ณภำพกำรศ กษำส ง 3. ล าหน าทางความค ด : น กเร ยนม ท กษะและควำมสำมำรถในกำรค ดและท กษะและ ควำมช ำนำญในกำรใช ICT ในระด บส ง เท ยบได ไม ต ำกว ำน กเร ยนของประเทศ ท ม ค ณภำพกำรศ กษำส ง ผล ตงานอย างสร างสรรค : น กเร ยนม ท กษะและควำมสำมำรถเก ยวก บกำรศ กษำค นคว ำตนเอง (Independent Study) และม ศ กยภำพ ท กษะ และควำมสำมำรถในกำรผล ต ผลงำนต ำง ๆ อย ำงม ค ณภำพ เท ยบได ไม ต ำกว ำน กเร ยนของประเทศท ม ค ณภำพ กำรศ กษำส ง 5. ร วมก นร บผ ดชอบต อส งคมโลก : น กเร ยนม ควำมร ควำมเข ำใจเก ยวก บว ถ ช ว ต ว ฒนธรรม และ ล กษณะเฉพำะของชำต ต ำง ๆ ในระด บส ง ม ควำมม งม นจร งจ งในกำรท ำงำน ไม ย อท อต อป ญหำอ ปสรรค ม จ ตสำธำรณะ ม ส ำน กในกำรบร กำรส งคม และ ม ควำมร บผ ดชอบต อส งคมอย ในระด บส ง เท ยบได ไม ต ำกว ำน กเร ยนของประเทศ ท ม ค ณภำพกำรศ กษำส ง

25 หล กส ตรและกำรจ ดกำรเร ยนกำรสอนในโรงเร ยน 19 ตอนท 2 หล กส ตรและการจ ดการเร ยนการสอน ในโรงเร ยน

26 20

27 หล กส ตรและกำรจ ดกำรเร ยนกำรสอนในโรงเร ยน ค ณล กษณะและศ กยภาพผ เร ยนท เป นสากล กำรจ ดกำรเร ยนกำรสอนในโรงเร ยนมำตรฐำนสำกล ม งเน นกำร เสร มสร ำงควำมร ควำมสำมำรถ และค ณล กษณะท พ งประสงค ของผ เร ยน ในศตวรรษท 21 สอดคล องก บหล กส ตรแกนกลำงกำรศ กษำข นพ นฐำน พ ทธศ กรำช 2551 และเป นไปตำมปฏ ญญำว ำด วยกำรจ ดกำรศ กษำของ UNESCO ได แก Learning to know : หมำยถ ง กำรเร ยนเพ อให ม ควำมร ในส งต ำง ๆ อ นจะเป นประโยชน ต อไป ได แก กำรร จ กกำรแสวงหำควำมร กำรต อยอดควำมร ท ม อย และรวมท ง กำรสร ำงควำมร ข นใหม Learning to do : หมำยถ ง กำรเร ยนเพ อกำรปฏ บ ต หร อลงม อท ำ กำรเร ยนเพ อกำรปฏ บ ต หร อลงม อท ำ ซ งน ำไปส กำรประกอบ ซ งน ำไปส กำรประกอบ อำช พจำกควำมร ท ได ศ กษำมำ รวมท งกำรปฏ บ ต เพ อสร ำงประโยชน ให ส งคม 21 Learning to live together : หมำยถ ง กำรเร ยนร เพ อกำรด ำเน นช ว ตอย ร วมก บคนอ นได อย ำง ม ควำมส ขท งกำรด ำเน นช ว ตในกำรเร ยน ครอบคร ว ส งคม และกำรท ำงำน Learning to be : หมำยถ ง กำรเร ยนร เพ อให ร จ กต วเองอย ำงถ องแท ร ถ งศ กยภำพ ควำมถน ด ควำมสนใจของตนเอง สำมำรถใช ควำมร ควำมสำมำรถของตนเอง ให เก ดประโยชน ต อส งคม เล อกแนวทำงกำรพ ฒนำตนเองตำมศ กยภำพ วำงแผน กำรเร ยนต อ กำรประกอบอำช พท สอดคล องก บศ กยภำพของตนเองได

28 ท งน เพ อพ ฒนำผ เร ยนให ม ค ณภำพ ท งในฐำนะพลเม องไทยและ พลเม องโลกเท ยบเค ยงก บนำนำอำรยประเทศ โดยม งเน นให ผ เร ยนม ศ กยภำพ ท ส ำค ญ ด งน 1) ความร พ นฐานในย คด จ ท ล ม ควำมร พ นฐำนท จ ำเป นทำงว ทยำศำสตร เศรษฐศำสตร เทคโนโลย ร ภำษำ ข อม ล และท ศนภำพ ร พห ว ฒนธรรมและม ควำมตระหน กส ำน กระด บโลก 2) ความสามารถค ดประด ษฐ อย างม ความสามารถในการปร บต ว สำมำรถจ ดกำรก บสภำวกำรณ ท ม ควำมซ บซ อน เป นบ คคลท ใฝ ร สำมำรถก ำหนด/ต งประเด นค ำถำม เพ อน ำไปส กำรศ กษำค นคว ำ แสวงหำ ควำมร ม ควำมสำมำรถในกำรค ดว เครำะห ค ดส งเครำะห ข อม ล สำรสนเทศ และสร ปองค ควำมร ใช ข อม ลเพ อกำรต ดส นใจเก ยวก บตนเองและส งคม ได อย ำงเหมำะสม 22 3) ท กษะการส อสารอย างม ประส ทธ ผล ควำมสำมำรถในกำรร บและส งสำร กำรเล อกร บหร อไม ร บข อม ล ข ำวสำรด วยหล กเหต ผลและควำมถ กต อง ม ว ฒนธรรมในกำรใช ภำษำถ ำยทอด ควำมค ด ควำมร ควำมเข ำใจ ควำมร ส ก และท ศนะของตนเอง เพ อแลกเปล ยน ข อม ลข ำวสำรและประสบกำรณ อ นจะเป นประโยชน ต อกำรพ ฒนำตนเองและ ส งคม รวมท งม ท กษะในกำรเจรจำต อรองเพ อขจ ดและลดป ญหำควำมข ดแย ง ต ำง ๆ ตลอดจนสำมำรถเล อกใช ว ธ กำรส อสำรท ม ประส ทธ ภำพโดยค ำน งถ ง ผลกระทบท ม ต อตนเองและส งคม 4) ความสามารถในการใช ท กษะช ว ต ควำมสำมำรถในกำรน ำกระบวนกำรต ำง ๆ ไปใช ในกำรด ำเน นช ว ต ประจ ำว น กำรเร ยนร ด วยตนเอง กำรเร ยนร อย ำงต อเน อง เข ำใจควำมส มพ นธ และกำรเปล ยนแปลงของเหต กำรณ ต ำง ๆ ในส งคม สำมำรถจ ดกำรป ญหำและ ควำมข ดแย งต ำง ๆ อย ำงเหมำะสม น ำไปส กำรปฏ บ ต และน ำไปใช ให เก ด ประโยชน ต อส งคม บร กำรสำธำรณะ ซ งหมำยถ งกำรเป นพลเม องไทยและ พลเม องโลก 5) ความสามารถในการใช เทคโนโลย กำรส บค นหำควำมร จำกแหล งเร ยนร และว ธ กำรท หลำกหลำย เล อกและใช เทคโนโลย ด ำนต ำง ๆ และม ท กษะกระบวนกำรทำงเทคโนโลย เพ อกำรพ ฒนำตนเองและส งคม ในด ำนกำรเร ยนร กำรส อสำร กำรท ำงำน กำรแก ป ญหำอย ำงสร ำงสรรค ถ กต อง เหมำะสม และม ค ณธรรม

29 หล กส ตรและการจ ดการเร ยนการสอนในโรงเร ยน การจ ดท ำหล กส ตรและการจ ดการเร ยนการสอนส สากล การท ผ เร ยนจะได ร บการพ ฒนาให ม ค ณภาพด งกล าว ย อมต องอาศ ย หล กส ตรสถานศ กษาท เหมาะสม ค อ จะต องได ร บการออกแบบอย างด ม เป าหมาย และกระบวนการด ำเน นงานท เป นระบบ ด วยความร วมม อของบ คลากรท กฝ าย ในโรงเร ยน หล กส ตรสถานศ กษาของโรงเร ยนมาตรฐานสากลเป นหล กส ตร ท ใช เป นเป าหมายและท ศทางในการยกระด บการจ ดการศ กษาท งโรงเร ยน ม ใช การจ ดในล กษณะของแผนการเร ยนส ำหร บผ เร ยนเพ ยงบางส วน การออกแบบ หล กส ตรจะต องสอดคล องก บหล กการและแนวค ดของหล กส ตรแกนกลาง การศ กษาข นพ นฐาน พ ทธศ กราช 2551 ซ งผ เร ยนจะได ร บการพ ฒนาค ณภาพ บรรล ตามมาตรฐานการเร ยนร ของกล มสาระการเร ยนร 8 กล มสาระ และก จกรรม พ ฒนาผ เร ยนท ก ำหนด ม การพ ฒนาต อยอดค ณล กษณะท เท ยบเค ยงก บสากล ท งในระด บประถมศ กษา ม ธยมศ กษาตอนต น และม ธยมศ กษาตอนปลาย โดยโรงเร ยนพ จารณาให สอดคล อง เหมาะสมก บสภาพความพร อม และจ ดเน น ของโรงเร ยน 23

30 กระบวนการพ ฒนาผ เร ยนส ค ณภาพท คาดหว ง กำรจ ดกำรเร ยนกำรสอนเพ อให ผ เร ยนม ค ณล กษณะและศ กยภำพ ควำมเป นสำกล ค อ เป นบ คคลท ม ค ณภำพ ม ท กษะในกำรค นคว ำ แสวงหำควำมร และม ควำมร พ นฐำนท จ ำเป น สำมำรถค ดว เครำะห ส งเครำะห สร ำงสรรค สำมำรถส อสำรอย ำงม ประส ทธ ผล ม ท กษะช ว ต ร วมม อในกำรท ำงำนก บผ อ น ได เป นอย ำงด จะต องม กระบวนกำรจ ดกำรเร ยนร อย ำงต อเน อง ม ล ำด บข นตอน ท เหมำะสม และสอดคล องก บพ ฒนำกำรของผ เร ยนในแต ละระด บช น โดยม กระบวนส ำค ญในกำรจ ดกำรเร ยนร เร ยกว ำ บ นได 5 ข นของกำรพ ฒนำผ เร ยน ส มำตรฐำนสำกล (Five steps for student development) ได แก 1. การต งค าถาม/สมมต ฐาน (Hypothesis Formulation) เป นกำรฝ กให ผ เร ยนร จ กค ด ส งเกต ต งค ำถำมอย ำงม เหต ผล และสร ำงสรรค ซ งจะส งเสร มให ผ เร ยนเก ดกำรเร ยนร ในกำรต งค ำถำม (Learning to Question) การส บค นความร และสารสนเทศ (Searching for Information) เป นกำรฝ กแสวงหำควำมร ข อม ล และสำรสนเทศ จำกแหล งเร ยน ร อย ำงหลำกหลำย เช น ห องสม ด อ นเทอร เน ต หร อจำกกำรฝ กปฏ บ ต ทดลอง เป นต น ซ งจะส งเสร มเก ดกำรเร ยนร ในกำรแสวงหำควำมร (Learning to Search) 3. การสร างองค ความร (Knowledge Formation) เป นกำรฝ กให ผ เร ยนน ำควำมร และสำรสนเทศท ได จำกกำรแสวงหำ ควำมร มำถกแถลง อภ ปรำย เพ อน ำไปส กำรสร ปและสร ำงองค ควำมร (Learning to Construct) 4. การส อสารและน าเสนออย างม ประส ทธ ภาพ (Effective Communication) เป นกำรฝ กให ผ เร ยนน ำควำมร ท ได มำส อสำรอย ำงม ประส ทธ ภำพ ซ งจะส งเสร มให ผ เร ยนเก ดกำรเร ยนร และม ท กษะในกำรส อสำร (Learning to Communicate) 5. การบร การส งคมและจ ตสาธารณะ (Public Service) เป นกำรน ำควำมร ส กำรปฏ บ ต ซ งผ เร ยนจะต องเช อมโยงควำมร ไปส กำรท ำประโยชน ให ก บส งคมและช มชนรอบต วตำมว ฒ ภำวะของผ เร ยน และจะส งผลให ผ เร ยนม จ ตสำธำรณะและบร กำรส งคม (Learning to Serve)

31 หล กส ตรและกำรจ ดกำรเร ยนกำรสอนในโรงเร ยน การศ กษาค นคว าด วยตนเอง (Independent Study : IS) เคร องม อส าค ญในการพ ฒนา กำรจ ดกระบวนกำรเร ยนร ตำมบ นได 5 ข น สำมำรถด ำเน นกำรได หลำกหลำยว ธ และกำรให ผ เร ยนได เร ยนร สำระกำรศ กษำค นคว ำด วยตนเอง (Independent Study : IS) น บเป นว ธ กำรท ม ประส ทธ ภำพว ธ หน งท ใช อย ำง กว ำงขวำงในกำรพ ฒนำผ เร ยน เพรำะเป นกำรเป ดโลกกว ำงให ผ เร ยนได ศ กษำค นคว ำ อย ำงอ สระในเร องหร อประเด นท ตนสนใจ เร มต งแต กำรก ำหนดประเด นป ญหำ ซ งอำจเป น Public Issue และ Global Issue และด ำเน นกำรค นคว ำแสวงหำ ควำมร จำกแหล งข อม ลท หลำกหลำย ม กำรว เครำะห ส งเครำะห กำรอภ ปรำย แลกเปล ยนควำมค ดเห น เพ อน ำไปส กำรสร ปองค ควำมร จำกน นก หำว ธ กำร ท เหมำะสมในกำรส อสำรน ำเสนอให ผ อ นได ร บทรำบ และสำมำรถน ำควำมร หร อประสบกำรณ ท ได จำกกำรศ กษำค นคว ำไปท ำประโยชน แก สำธำรณะ ซ ง ส งเหล ำน เป นกระบวนกำรท เช อมโยงต อเน องก นตลอดแนว ภำยใต สำระ กำรศ กษำค นคว ำด วยตนเอง (Independent Study : IS) ซ งแบ งเป น 3 สำระ ประกอบด วย IS 1- การศ กษาค นคว าและสร างองค ความร (Research and Knowledge Formation) เป นสำระท ม งให ผ เร ยนก ำหนดประเด นป ญหำ ต งสมมต ฐำน ค นคว ำ แสวงหำควำมร และฝ กท กษะกำรค ดว เครำะห ส งเครำะห และสร ำงองค ควำมร 25 IS 2- การส อสารและการน าเสนอ (Communication and Presentation) เป นสำระท ม งให ผ เร ยนน ำควำมร ท ได ร บ มำพ ฒนำว ธ กำรกำรถ ำยทอด/ ส อสำรควำมหมำย/แนวค ด ข อม ลและองค ควำมร ด วยว ธ กำรน ำเสนอท เหมำะสม หลำกหลำยร ปแบบ และม ประส ทธ ภำพ IS 3- การน าองค ความร ไปใช บร การส งคม (Social Service Activity) เป นสำระท ม งให ผ เร ยน น ำองค ควำมร /ประย กต ใช องค ควำมร ไปส กำรปฏ บ ต หร อน ำไปใช ให เก ดประโยชน ต อส งคม เก ดบร กำรสำธำรณะ (Public Service)

32 26 โรงเร ยนต องน ำสาระ การศ กษาค นคว าด วยตนเอง (Independent Study : IS) ไปส การเร ยนการสอน ด วยการจ ดท ำรายว ชา ออกแบบ หน วยการเร ยนร และก จกรรมพ ฒนาผ เร ยน ตามแนวทางท ก ำหนด โดย พ จารณาให สอดคล องก บบร บท ว ยและพ ฒนาการของผ เร ยน ซ งอาจแตกต างก น ในระด บประถมศ กษา ม ธยมศ กษาตอนต น และม ธยมศ กษาตอนปลาย ต วอย าง รายละเอ ยดน ำเสนอตามเป าหมายค ณภาพผ เร ยนท ก ำหนด

33 หล กส ตรและกำรจ ดกำรเร ยนกำรสอนในโรงเร ยน เป าหมายค ณภาพผ เร ยนในสาระการศ กษาค นคว าด วยตนเอง กำรพ ฒนำผ เร ยนผ ำนสำระกำรศ กษำค นคว ำด วยตนเอง (Independent Study : IS) คร ผ สอน จะต องพ จำรณำให เหมำะสมก บว ยและพ ฒนำกำรของผ เร ยน ก จกรรมกำรเร ยนร ควำมยำก-ง ำยของช นงำน หร อภำระงำนท ปฏ บ ต จะต องเหมำะสม เป ำหมำยค ณภำพผ เร ยนแต ละระด บท ก ำหนดน เป นเป ำหมำยและ กรอบท ศทำงท คร จะใช ในกำรจ ดก จกรรมกำรเร ยนกำรสอนและกำรว ดและประเม นผล เป าหมายค ณภาพผ เร ยนในสาระการศ กษาค นคว าด วยตนเอง ระด บประถมศ กษำ ค ณภำพผ เร ยน ระด บม ธยมศ กษำ ป.1-3 ป.4-6 ตอนต น 1. กำรต งประเด น ค ำถำม/สมมต ฐำน อย ำงม เหต ผล (Hypothesis Formulation) ต งค ำถำม ข อสงส ยเก ยวก บ ส งใกล ต ว ต งประเด น/ค ำถำม เก ยวก บ เร องรำว ง ำย ๆ ส งแวดล อม หร อบ คคลใกล ต ว ต งสมมต ฐำน ตำมจ นตนำกำร ของตนเองและ/หร อ ตำมควำมร และประสบกำรณ ของตน ต งประเด นค ำถำม ในเร องท ตนสนใจ โดยเร มจำกต วเอง เช อมโยงก บช มชน ท องถ น ประเทศ ต งสมมต ฐำนและ ให เหต ผล โดยใช ควำมร จำกสำขำ ว ชำต ำง ๆ ระด บม ธยมศ กษำ ตอนปลำย ต งประเด น/ค ำถำม เก ยวก บสถำนกำรณ ป จจ บ น และ ส งคมโลก ต งสมมต ฐำน และให เหต ผล ท สน บสน นหร อ โต แย งประเด น ควำมร โดยใช ควำมร จำกสำขำ ว ชำต ำง ๆ และ ม ทฤษฎ รองร บ 27

34 เป าหมายค ณภาพผ เร ยนในสาระการศ กษาค นคว าด วยตนเอง (ต อ) 28 ระด บประถมศ กษำ ค ณภำพผ เร ยน ระด บม ธยมศ กษำ ป.1-3 ป.4-6 ตอนต น 2. กำรส บค นควำมร จำกแหล งเร ยนร และสำรสนเทศ หร อจำกกำรปฏ บ ต ทดลอง (Searching for Information) ศ กษำ ค นคว ำ แสวงหำข อม ล ค ำตอบจำกบ คคล ใกล ต ว/แหล งข อม ล พ นฐำนง ำย ๆ จ ดล ำด บข นตอน ในกำรรวบรวม ข อม ล ท ำงำนบรรล ผล ส ำเร จภำยใต กำร ด แล ก ำก บ และ ช วยเหล อของคร อย ำงใกล ช ด ศ กษำ ค นคว ำ แสวงหำข อม ล ค ำตอบจำกสมมต ฐำน ท ต งไว จำกแหล ง ค นคว ำใกล ต ว (เช น บ คคล หน งส อ หน งส อพ มพ กำรปฏ บ ต ทดลอง หร ออ น ๆ) ออกแบบ วำงแผน อย ำงง ำยในกำร รวบรวมและล ำด บ ข นตอนกำรเก บ ข อม ล ท ำงำนบรรล ผล ส ำเร จภำยใต กำร ด แล ก ำก บ และ ช วยเหล อของคร อย ำงใกล ช ด ศ กษำ ค นคว ำ แสวงหำควำมร เก ยวก บสมมต ฐำน ท ต งไว จำกแหล ง เร ยนร หลำกหลำย (เช น ห องสม ด แหล งเร ยนร ทำงออนไลน วำรสำร กำรปฏ บ ต ทดลอง หร ออ น ๆ) ออกแบบ วำงแผน รวบรวมข อม ล โดยใช กระบวนกำร รวบรวมข อม ลอย ำง ม ประส ทธ ภำพ ใช กระบวนกำรกล ม ในกำรแลกเปล ยน ควำมค ดเห นโดย ใช ควำมร จำกสำขำ ว ชำต ำง ๆ เพ อให ได ข อม ลท ครบถ วน สมบ รณ ท ำงำนบรรล ผล ตำมเป ำหมำย ภำยในกรอบกำร ด ำเน นงำนท ก ำหนด โดยกำรด แล ก ำก บ และช วยเหล อของ คร อย ำงต อเน อง ระด บม ธยมศ กษำ ตอนปลำย ศ กษำ ค นคว ำ หำควำมร ข อม ล และสำรสนเทศ โดยระบ แหล งเร ยนร ท งปฐมภ ม และ ท ต ยภ ม ออกแบบ วำงแผน รวบรวมข อม ล โดยใช กระบวนกำร รวบรวมข อม ล อย ำงม ประส ทธ ภำพ ใช กระบวนกำร กล มแลกเปล ยน ควำมค ดเห นโดยใช ควำมร จำกสำขำ ว ชำต ำง ๆ และ พ จำรณำควำม น ำเช อถ อของ แหล งเร ยนร อย ำงม ว จำรณญำณเพ อให ได ข อม ลท ครบถ วน สมบ รณ ท ำงำนบรรล ผล ตำมเป ำหมำยอย ำง ม ประส ทธ ภำพ โดยค ำแนะน ำของ คร ท ให ค ำปร กษำ อย ำงต อเน อง