Pinyapat Nakpibal and Team

Transcription

1 การพ ฒนาร ปแบบการบร หารจ ดการกองท นสว สด การช มชน ในเขตพ นท อ าเภอลาดหล มแก ว จ งหว ดปท มธาน The development of community welfare fund management model in Ladlumkaew District, Pratumthani Province 1 ภ ญญาพ ชญ นาคภ บาล และคณะ Pinyapat Nakpibal and Team บทค ดย อ การพ ฒนาร ปแบบการบร หารจ ดการกองท นสว สด การช มชนในเขตพ นท อ าเภอ ลาดหล มแก ว จ งหว ดปท มธาน ม ว ตถ ประสงค 1) เพ อศ กษาการบร หารการจ ดการสว สด การช มชนตรง ตามบร บทของช มชนและตรงตามความต องการของคนในช มชน 2) เพ อพ ฒนาศ กยภาพช มชนแบบ บ รณาการในการจ ดสว สด การ และ 3) เพ อประเม นผลการด าเน นงานการจ ดสว สด การช มชน และหา แนวทางในการแก ป ญหาการบร หารจ ดสว สด การช มชน เป นการว จ ยแบบผสมระหว างการว จ ยเช ง ปร มาณและว จ ยเช งค ณภาพ เคร องม อท ใช ในการว จ ยค อ แบบสอบถาม การส มภาษณ เช งล ก สนทนา กล มเฉพาะ และส งเกตการณ ผ เช ยวชาญท ตรวจเคร องม อค อ ผศ.ดร.เจษฎา ความค นเคย ผศ.ดร. ส จ ราภรณ ฟ กจ นทร อ.ชวาลา ละวาท น และค ณส ชาน นท คมกฤช ใช ว ธ การส มต วอย างแบบหลาย ข นตอน (Multi Stage Sampling) และค าความเช อม นของแบบสอบถามเท าก บ ผลการว จ ยพบว า ประชาชนม ความค ดเห นต อการพ ฒนาร ปแบบการบร หารจ ดการกองท น สว สด การช มชน โดยรวมม การจ ดท าและจ ดเก บเอกสารการเง น-บ ญช และเอกสารอ น ๆ อย างเป น ระบบ การบร หารจ ดการกองท นฯ สามารถตรวจสอบได พร อมท งส งเสร มให สมาช กม การออม ม การจ ดอบรมให แก สมาช ก ม กระบวนการสร างและพ ฒนาอาช พให แก สมาช ก ใช ทร พยากรท องถ นมา สร างอาช พแก สมาช ก ประชาชนม ความพ งพอใจท ได ร บสว สด การจากกองท น ม การด แลผ ส งอาย ใน รายท ไม ม ผ ด แล และม การเย ยมบ านสมาช ก เม อจ าแนกตามกล มกองท นพบว า 1) กองท นทางการเง น ม เป าหมายพ ฒนาช มชน ช มชนพ งพาตนเอง ม ผ น าส วนใหญ เก งและเส ยสละ สมาช กท กคนม ส วนร วม ช วยก นตรวจสอบการด าเน นงานของกองท นฯ สมาช กส วนใหญ ม ว น ยในการก ซ งม ระบบค าประก นใน กล มและส งเสร มให สมาช กม ว น ยในการออม ม ความร เก ยวก บกองท นฯ โดยการศ กษาด งาน อบรม แลกเปล ยนความร ในร ปเคร อข าย การจ ดสว สด การม การจ ดสรรผลก าไรแก สมาช กป ละคร งและ ช วยเหล อสมาช กยามเม อเส ยช ว ต 2) กองท นทางส งคม ม ว ตถ ประสงค เพ อช วยเหล อสมาช กใน การประกอบอาช พ เป นศ นย รวมน าใจของคนในช มชน สร างความร วมม อระหว างช มชน ภาคร ฐ 1 ผ ช วยศาสตราจารย ประจ าคณะว ทยาการจ ดการ มหาว ทยาล ยราชภ ฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราช ปถ มภ

2 กองท นฯ ม การจ ดสว สด การให แก สมาช กเก ยวก บการคลอดบ ตร ป วย ท นการศ กษา ศ นย เด กเล ก และการด แลผ ส งอาย 3) กองท นอาช พ น าการจ ดการสม ยใหม มาใช ในการบร หารกองท นฯ ได ร บ การช วยเหล อจากสถาบ นการศ กษา องค การปกครองส วนท องถ นและหน วยงานท เก ยวข อง อ กท ง ภาคร ฐม การสน บสน นงบประมาณและให เจ าหน าท ท เก ยวข องให ความร ด านอาช พแก ประชาชน 4) กองท นหล กประก นส ขภาพ บร การส งเสร มส ขภาพ ป องก นโรค การฟ นฟ สมรรถภาพและร กษา พยาบาลระด บปฐมภ ม ม การพ ฒนาศ กยภาพคณะกรรมการโดยจ ดให ม การเร ยนร ร วมก น สร าง จ ตส าน กร วมก น และร วมก นบร หารกองท นฯ บร การประชาชนครบวงจร ม การให ความร เก ยวก บ ส ขภาพให แก ประชาชนท กช วงอาย ผลการทดสอบสมมต ฐานพบว า ป จจ ยส วนบ คคลของประชาชน ได แก อาย ระด บการศ กษา รายได และการเป นสมาช กกองท นสว สด การช มชนของประชาชนม ความส มพ นธ ก บการพ ฒนาร ปแบบการบร หารจ ดการกองท นสว สด การช มชน ยกเว นเพศและอาช พ ของประชาชนไม ม ความส มพ นธ ก บการพ ฒนาร ปแบบการบร หารจ ดการกองท นสว สด การช มชน Abstract The development of community welfare fund management model in Ladlumkaew District, Pratumthani Province study aims 1. To study community welfare management based on the community context and the needs of locals 2. To develop community integrated potential in managing welfare 3. To evaluate the community welfare management operating results and find the guidelines in solving community welfare management as mixing between quantitative and qualitative researches. Within the total 380 questionnaires Research tools were the questionnaire In-depth interview, Focused group, Small group and Observation. A group of expert observers comprised of Taned Tunchaem, Asst. Prof. Jetsada Kwamkunkaew, Ph.D, Asst. Prof. Sujiraporn Fukjun, Ph.D, Chawala Lavatin and Suchanun Komkrit. Samplings were done with the Multi Stage Sampling having the questionnaire and Purposive Sampling having In-depth interview, Focused group,small group and Observation. Reliability equaled to The research results indicated people s overall opinions on the development of community welfare fund management model through preparation and filing of financial, accounting and other documents systematically which allowed the system auditing. Moreover, members were encouraged savings, and training through the use of local resources to create members livelihood. People were 2

3 satisfied with benefits received from the welfare funds such as providing elderly care for those without caregivers and arranging home visits for members. After identifying the group of funds findings revealed the following: Financial funds set up to develop self-support community with smart and self-sacrificing leader. All members were in charge of the fund operation. Majority of members had well loan discipline which required group insurance. Members were encouraged on savings and given knowledge on funding through learning activities, training, and networking. Profits from the operation were allocated among members on yearly basis with assistance to the deceased members as well. Social fund was set up to support members in making their livings. It had become Community Spiritual Gathering Center to coordinate between community and government. The Community Welfare Fund assisted members welfares on childbirth, sickness, educational funds, Childcare Center and elderly care. Applied modern management occupation fund included the assistance from various Educational Institutes, Sub-district Administrations and other relevant agencies. Government sectors had allocated budget for the concerned officers to provide knowledge to the people 4) National health Security Funds set up to keep population healthy, prevent sickness, provide rehabilitation and primary health care. The committee s potential was developed through sharing knowledge, raising consciousness and administering funds with one stop services. Health knowledge was given to people of all ages. Results after testing hypothesis indicated that individual factors such as age, educational levels, incomes and community welfare fund membership related to the development of community welfare fund management model except on people gender and occupation with no relationship. ความส าค ญของป ญหา ภายใต แผนพ ฒนาเศรษฐก จแห งชาต ฉบ บท 10 (พ.ศ ) ได ม การก าหนดแผน พ ฒนาประเทศไว ได อย างเหมาะสม เพ อให ประเทศม ศ กยภาพและสร างฐานความร ให เป นภ ม ค มก นต อ การเปล ยนแปลงต าง ๆ ได อย างเท าท น รวมถ งความเท าเท ยมก นของกล มคนในส งคมและความ เข มแข งของช มชนท องถ น ด วยการส งเสร มการรวมต ว ร วมค ด ร วมท าในร ปแบบท หลากหลาย และจ ด 3

4 ก จกรรมอย างต อเน องตามความพร อมของช มชน ม กระบวนการพ ฒนาต อยอดให เก ดประโยชน แก ช มชน ในการน าไปส การพ งตนเอง (แผนพ ฒนาเศรษฐก จส งคมแห งชาต ฉบ บท 10: 14-15) นอกจากน กระทรวงพ ฒนาส งคมและความม นคงของมน ษย ได ม งเน นท การพ ฒนา สว สด การ ส งเสร มสน บสน นให ช มชนและท องถ นจ ดสว สด การส งคม (กรมพ ฒนาส งคมและสว สด การ กระทรวงพ ฒนาส งคมและความม นคงของมน ษย ) สอดคล องก บย ทธศาสตร จ งหว ดปท มธาน เป นเม อง น าอย โดยม กลย ทธ เสร มสร างส ขภาพประชาชนให ม ความแข งแรง และสอดคล องก บว ส ยท ศน ของ มหาว ทยาล ยราชภ ฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราช ปถ มภ เป นมหาว ทยาล ยม งเน นการพ ฒนาท องถ น และส งคม รวมท งการส บสานโครงการอ นเน องมาจากพระราชด าร (http//www. vru.ac.th) และ สอดคล องก บย ทธศาสตร อ าเภอลาดหล มแก ว เป นการเสร มสร างและพ ฒนาให อ าเภอลาดหล มแก ว เป นอ าเภอท ม พ นฐานความเข มแข งของช มชนท ย งย นพ งตนเองได ในท ก ๆ ด าน โดยม เป าหมายเพ อให อ าเภอลาดหล มแก วเป นเม องน าอย ช มชนเข มแข งภายในป 2556 ด งท กล าวมาแล วย อมแสดงให เห นถ งพ นท อ าเภอลาดหล มแก ว จ งหว ดปท มธาน ผ ว จ ยได ค นพบถ งสภาพป ญหาของช มชนซ งม สาเหต ต าง ๆ ได แก งบประมาณไม เพ ยงพอต อการจ ดสว สด การ ประชาชนไม ม เวลาร วมก จกรรม ศ นย การเร ยนร ในช มชนขาดผ น าด าเน นก จกรรมอย างต อเน อง การเกษตรในช มชนไม ม ธนาคารข าว ลานข าว และย งฉางข าว ส าหร บกองท นหม บ านน นเม อ ประชาชนก เง นไปแล วบางรายไม ช าระเง นก เง นท สมาช กก ไปแล วไม ก อให เก ดรายได ม คนว างงาน ส นค าในช มชนขาดแหล งตลาด ประชาชนในท องถ นไม ม ท ด นท าก น ราคาผลผล ตไม แน นอน และภ ย ธรรมชาต ท าให ข าวม ความช นส ง ส งผลให ราคาขายต า ฯลฯ (จากการส มภาษณ นายสมศ กด พ วพ นธ นายอ าเภอลาดหล มแก ว จ งหว ดปท มธาน และนายส ทธ เกสร ผ ใหญ บ านหม 7 ต าบลหน าไม อ าเภอ ลาดหล มแก ว จ งหว ดปท มธาน ณ ว นท 16 ส งหาคม 2553) จากสภาพป ญหาด งกล าวคณะผ ว จ ยต องการศ กษาถ งการพ ฒนาร ปแบบการบร หารจ ดการ กองท นสว สด การช มชนในเขตพ นท ด งกล าว ท ประชาชนม ส วนร วมในการบร หารจ ดการและสร าง หล กประก นในการด าเน นช ว ต สามารถพ งตนเอง และสามารถช วยเหล อเก อก ลซ งก นและก น และ เหต ผลท ต องม การจ ดสว สด การซ งม ความจ าเป นในช ว ตมน ษย ท กคน ท กช ว ตปรารถนาจะด ารงช พ อย างม ความส ข ปลดท กข ท งด านกายและด านจ ตใจ เป นเคร องค าจ นช มชนหร อส งคม เป นช องทางให มน ษย ม โอกาสได ช วยเหล อเก อก ลก น เป นกระบวนการสร างส งคมแห งความร ก และความสาม คค ใน ช มชน ซ งย นอย บนพ นฐานการใช ช ว ตอย างพอเพ ยงและม ธรรมาภ บาลในช ว ตประจ าว น ค าส าค ญ 1. ร ปแบบ หมายถ ง แนวทางการเสร มสร างกระบวนการในการจ ดสว สด การช มชนอย าง บ รณาการ บนพ นฐานความต องการในช มชนอย างย งย น 4

5 2. การบร หารจ ดการ หมายถ ง แนวทางในการด าเน นงานเก ยวก บการจ ดสว สด การช มชน อย างเป นระบบ ด วยความโปร งใสและตรวจสอบได 3. กองท นสว สด การ หมายถ ง การรวมกล มของประชาชนในช มชน และองค กรปกครอง ส วนท องถ น ร วมม อในการจ ดต งกองท นภายในช มชนและม ระเบ ยบในการจ ดสว สด การ ซ งม กองท น สว สด การค อ 1) กล มทางการเง น ได แก กองท นหม บ าน กองท นว นละบาท กองท นแม ของแผ นด น และชมรมผ ส งอาย 2) กล มทางส งคม 3) กล มอาช พ และ 4) กองท นหล กประก นส ขภาพ โจทย ว จ ย 1. การจ ดสว สด การช มชนในเขตพ นท อ าเภอลาดหล มแก ว จ งหว ดปท มธาน ตรงตาม ความต องการของประชาชนในช มชนเพ ยงใด 2. การจ ดสว สด การช มชน ภาคร ฐได ให การสน บสน นเก ยวก บงบประมาณในการบร หาร จ ดการเพ ยงใด 3. การบร หารจ ดการสว สด การช มชนม การเช อมโยงก บระบบสว สด การต าง ๆ ท ม อย ใน ป จจ บ นอย างไร 4. ในการบร หารจ ดการสว สด การช มชนในเขตพ นท อ าเภอลาดหล มแก ว จ งหว ดปท มธาน หน วยงานท องถ นได เข ามาม บทบาทในการด าเน นงานของกองท นสว สด การเพ ยงใด กรอบแนวค ดในการว จ ย (Conceptual Framework) แนวทางการด าเน นงานการจ ดสว สด การช มชน และร ปแบบการบร หารจ ดการสว สด การ ช มชน ให ตรงตามความต องการของคนในช มชนมากน อยเพ ยงใด ซ งม กรอบแนวค ดของโครงการว จ ย ด งน ต วแปรต น 5 ข อม ลส วนบ คคล 1. เพศ 2. อาย 3. ระด บการศ กษา 4. รายได สมาช กกองท นสว สด การ 1. กล มทางการเง น 2. กล มทางส งคม 3. กล มอาช พ 4. กองท นประก นส ขภาพ ต วแปรตาม การพ ฒนาร ปแบบการจ ด สว สด การช มชน

6 ว ตถ ประสงค ของการว จ ย (Research objective) 1. เพ อศ กษาการบร หารจ ดการ การจ ดสว สด การช มชนตรงตามบร บทของช มชนและตรง ตามความต องการของคนในช มชน 2. เพ อพ ฒนาศ กยภาพช มชนแบบบ รณาการในการจ ดสว สด การช มชน 3. เพ อประเม นผลการด าเน นงานการจ ดสว สด การช มชน และหาแนวทางในการแก ป ญหาการบร หารจ ดการสว สด การช มชน ว ธ ด าเน นการว จ ย 1. การเล อกพ นท ในการว จ ยคร งน คณะผ ว จ ยได เล อกพ นท อ าเภอลาดหล มแก ว จ งหว ด ปท มธาน 2. ประชากรท ใช ในการว จ ย ค อ ประชาชนในเขตพ นท อ าเภอลาดหล มแก ว จ งหว ด ปท มธาน และผ ท เก ยวข องก บสว สด การช มชน 3. กล มต วอย างท ใช ในการว จ ยประกอบด วย การว จ ยเช งปร มาณและการว จ ยเช งค ณภาพ ซ งการว จ ยเช งปร มาณ กล มต วอย างท ใช ในการว จ ย จ านวน 380 คน จากการเป ดตารางของเครซ มอร แกน (Krejcie and Morgan) ใช ว ธ การส มต วอย างแบบหลายข นตอน (Multi Stage Sampling) และการว จ ยเช งค ณภาพใช ว ธ การส มต วอย างแบบเจาะจง (Purposive Sampling) โดยคณะผ ว จ ยใช การฝ งต วอย ก บชาวบ าน เพ อการส งเกตการณ แบบม ส วนร วม (Participant observation) ส งเกตการณ แบบไม ม ส วนร วม (Non participant observation) การส มภาษณ เช งล ก (In-depth Interview) การสนทนากล มม เป าหมาย (Focus group Discussion) และ การสนทนากล ม ย อย (Small Group Discussion) ซ งเป นผ ท เก ยวข องก บการจ ดสว สด การช มชน จ านวน 50 คน 4. เคร องม อท ใช ในการว จ ยคร งน ประกอบด วย แบบสอบถาม (Questionnaire Form) แบบส มภาษณ เช งล ก (In-depth Interview Form) แบบส งเกตการณ (Observation Form) และ แบบสนทนากล ม (Group Discussion Form) 5. การสร างและการตรวจค ณภาพเคร องม อท ใช ในการว จ ย ตรวจสอบประส ทธ ภาพของ เคร องม อท ใช ในการว จ ยคร งน โดย ตรวจสอบความเท ยงตรงของเน อหา หาค าความเช อม น และน า แบบสอบถามไปใช ก บกล มต วอย างจร งต อไป 6. การเก บรวบรวมข อม ล คร งน คณะผ ว จ ยเก บรวบรวมข อม ลด วยตนเอง พร อมตรวจสอบ ความสมบ รณ ของข อม ลแบบสามเส า (Triangulation Method) ซ งสอดคล องก บบ คคล สถานท และ เวลา 6

7 7. สถ ต ท ใช ในการว เคราะห ข อม ล ประกอบด วย ค าความถ (Frequency) ร อยละ (Percentage) ค าเฉล ย (mean) ส วนเบ ยงเบนมาตรฐาน (Std. diviation) ค าความส มพ นธ (Pearson Chi-Square) สร ปผลการว จ ย ผลการว จ ยการพ ฒนาร ปแบบการบร หารจ ดการกองท นสว สด การช มชนในเขตพ นท อ าเภอ ลาดหล มแก ว จ งหว ดปท มธาน ตามว ตถ ประสงค และสมมต ฐาน ม รายละเอ ยดด งน 1. ผลการว เคราะห ข อม ลพ นฐานของผ ตอบแบบสอบถาม พบว า ประชาชนส วนใหญ เป นเพศหญ ง ร อยละ 50.5 ม อาย อย ในช วง ป ร อยละ 32.9 รองลงมาม อาย อย ในช วง ป ร อยละ 18.7 ม การศ กษาระด บประถมศ กษา ร อยละ 53.7 รองลงมาม ระด บการศ กษาระด บม ธยมศ กษาตอนต น ร อยละ 18.9 ม อาช พเกษตรกรรม ร อยละ 47.1 รองลงมาอาช พร บจ าง/ล กจ างเอกชน ร อยละ 32.8 ม รายได ต ากว า 100,000 บาท ร อยละ 44.5 รองลงมาม รายได 100, ,000 บาท ร อยละ 34.7 และเป นสมาช กกองท น สว สด การช มชนกล มทางการเง น ร อยละ 60 รองลงมาเป นสมาช กกองท นหล กประก นส ขภาพ ร อยละ ผลการว เคราะห ความค ดเห นของประชาชนท ม ต อการพ ฒนาร ปแบบการบร หาร จ ดการกองท นสว สด การช มชน ผลการศ กษาความค ดเห นของประชาชนท ม ต อการพ ฒนาร ปแบบการบร หารจ ดการ กองท นสว สด การช มชน อ าเภอลาดหล มแก ว จ งหว ดปท มธาน ท ง 3 ด านประกอบด วย ด านการ บร หารจ ดการกองท น ด านการพ ฒนาอาช พส ความย งย น และด านการจ ดสว สด การ สามารถสร ปได ด งน ด านการบร หารจ ดการกองท น พบว า กล มต วอย างส วนใหญ ม ความค ดเห นต อ การปฏ บ ต งานจร งค อ 1) ม การจ ดท าและจ ดเก บเอกสารการเง น-บ ญช และเอกสารอ น ๆ อย างเป น ระบบ ร อยละ ) การบร หารงานของกองท นสว สด การสามารถตรวจสอบได ร อยละ ) ม การส งเสร มให สมาช กม การออมเง น ร อยละ 86.6 ด านการพ ฒนาอาช พส ความย งย น พบว า กล มต วอย างส วนใหญ ม ความค ดเห นต อ การปฏ บ ต งานจร ง ค อ 1) ม การจ ดอบรมให ความร แก สมาช ก ร อยละ ) กองท นและเคร อข าย ม การประช มร วมก น ร อยละ ) ส งเสร มกระบวนการเร ยนร ให ก บสมาช ก ร อยละ 81.8 ด านการจ ดการสว สด การ พบว า กล มต วอย างส วนใหญ ม ความค ดเห นต อการปฏ บ ต งานจร ง ค อ 1) ม ความพ งพอใจในการได ร บสว สด การจากกองท น ร อยละ 80 2) ม ระบบด แลผ ส งอาย 7

8 ในรายท ไม ม ผ ด แล ร อยละ ) ม การเย ยมบ านสมาช กในการสอบถามถ งการได ร บบร การ ร อยละ การทดสอบสมมต ฐานการว จ ย ป จจ ยส วนบ คคล ได แก อาย ระด บการศ กษา รายได และสมาช กกองท นสว สด การ ช มชนของประชาชน ม ความส มพ นธ ก บการพ ฒนาร ปแบบการบร หารจ ดการกองท นสว สด การช มชน อย างม ระด บน ยส าค ญทางสถ ต 0.05 ซ งสอดคล องก บสมมต ฐานการว จ ยท ต งไว ส วนเพศและอาช พไม ม ความส มพ นธ ก บการพ ฒนาร ปแบบการบร หารจ ดการกองท นสว สด การช มชน 4. ผลการว เคราะห ข อม ลจากการส มภาษณ เช งล ก การสนทนากล มเก ยวก บ ความค ดเห นต อการพ ฒนาร ปแบบการบร หารจ ดการกองท นสว สด การช มชนในเขตพ นท อ าเภอ ลาดหล มแก ว จ งหว ดปท มธาน ในภาพรวม ประชาชนในพ นท ส วนใหญ ย งม ความเข าใจเก ยวก บกองท นท ม อย ในระด บ ปานกลาง ท าให ได ร บความร วมม อในการท างานน อย โดยเฉพาะนโยบายทางภาคร ฐประชาชนม ความ เข าใจในระด บปานกลาง ในขณะท บางกล มไม ม ความเข าใจสว สด การช มชนท าให การด าเน นงาน เก ยวก บสว สด การช มชนม ความล าช าไม เป นไปตามเป าหมายท ก าหนดไว ในด านการบร หารกองท น พบว า ม การบร หารจ ดการกองท นในเขตพ นท ท หลากหลาย เช น กองท นทางการเง น กองท นทาง ส งคม กองท นอาช พ และกองท นหล กประก นส ขภาพ ม การบร หารจ ดการโดยคณะกรรมการท มาจาก การเล อกต งโดยคนในช มชนท เป นสมาช ก ม การประช มประชาคมชาวบ านในการระดมความค ดเห น เพ อประโยชน ในการบร หารจ ดการกองท นเป นระยะ ๆ ม สถานท ท าการในการท างาน ซ งบางแห งใช อาคารอเนกประสงค ในหม บ าน บ านพ กของประธานช มชน ของก าน นผ ใหญ บ าน หร อบางแห งใช สถานท ราชการเป นสถานท ท างาน ม คณะกรรมการต ดตามประเม นผลโครงการรวมท งต ดตามการใช เง นของสมาช กท ได ม การน าไปลงท น ม การให ค าปร กษาเก ยวก บการลงท นเพ อผลส มฤทธ ใน การท างาน ม การจ ดสว สด การช มชนข นพ นฐานท เป นการอาศ ยภ ม ป ญญาท องถ น ท เหมาะสมก บ สภาพแวดล อมและช มชน ได แก การอย การก น การใช รวมท งส ขภาวะทางร างกายและจ ตใจ โดย สมาช กท ม ความเข มแข งเหม อนก นร วมก นจ ดสว สด การ อภ ปรายผล ผ ว จ ยได กล าวถ งประเด นส าค ญท พบตามว ตถ ประสงค ของการว จ ย ม รายละเอ ยดด งน 1.ความค ดเห นของประชาชนท ม ต อการพ ฒนาร ปแบบการบร หารจ ดการกองท นสว สด การ ช มชน ด านการบร หารจ ดการกองท น พบว า ประชาชนส วนใหญ ม ความค ดเห นต อ การปฏ บ ต จร ง ค อ ม การจ ดท าและจ ดเก บเอกสารการเง น-บ ญช และเอกสารอ น ๆ อย างเป นระบบ ค ดเป น ร อยละ ) การบร หารงานของกองท นสว สด การสามารถตรวจสอบได ค ดเป นร อยละ ) ม การส งเสร มให สมาช กม การออกเง น ค ดเป นร อยละ 86.6 ซ งข อม ลเช งปร มาณสอดคล องก บข อม ลเช ง 8

9 ค ณภาพท ได จากกองท นทางการเง นม เป าหมายพ ฒนาให ช มชนด ข น ท าให คนในช มชนช วยเหล อก น ช มชนสามารถพ งพาอาศ ยตนเองได ส งเสร มให สมาช กออมเง น บางกองท นช วยเหล อสมาช กก เง นใน อ ตราดอกเบ ยต าเพ อน าไปลงท นในการประกอบอาช พ นอกจากน เน นการม ส วนร วมของประชาชนใน การอน ร กษ ศ ลปว ฒนธรรม ประเพณ และภ ม ป ญญาท องถ น ซ งสอดคล องก บงานว จ ยของ ก ลวด โรจน ไพศาลก จ และคณะ (2550) ศ กษาว จ ยเร องการพ ฒนาร ปแบบการบ รณาการเคร อข ายกองท น สว สด การช มชนอ าเภอพนมสารคาม จ งหว ดฉะเช งเทรา ผลการศ กษาพบว า ด านการบร หารจ ดการ กล ม ม การก าหนดข อบ งค บ ข อก าหนด ว ธ การสม ครเข าเป นสมาช ก การให สว สด การ การสมทบ ท น การระดมท น ซ งจ ดท าไว เป นลายล กษณ อ กษร การให สว สด การเป นการจ ดสรรผลจากก าไรการ ด าเน นงานของกองท น การสมทบท นและการระดมท น เพ อเป นสว สด การแก สมาช กหร อบ คคลอ นท คณะกรรมการเห นสมควร แต ม บางกล มได จ ดสรรเป นเง นบร จาคเพ อสาธารณประโยชน ของหม บ าน และบางช มชนด วย 2. ความค ดเห นของประชาชนท ม ต อการพ ฒนาร ปแบบการบร หารจ ดการกองท น สว สด การช มชน ด านการพ ฒนาอาช พส ความย งย น พบว า ประชาชนส วนใหญ ม ความค ดเห นต อ การปฏ บ ต จร ง ค อ 1) ม การจ ดอบรมให ความร แก สมาช ก ค ดเป นร อยละ ) กองท นและ เคร อข ายม การประช มร วมก น ค ดเป นร อยละ ) ส งเสร มกระบวนการเร ยนร ให แก สมาช ก ค ด เป นร อยละ 81.8 ซ งข อม ลเช งปร มาณสอดคล องก บข อม ลเช งค ณภาพท ได จากกองท นทางการเง น ม ผ น าของกองท นฯ เก งและเส ยสละ สมาช กท กคนม ส วนร วมช วยก นตรวจสอบการด าเน นงานของ กองท นฯ สมาช กส วนใหญ ม ว ยในการก ซ งม ระบบค าประก นในกล มและส งเสร มให สมาช กม ว น ยใน การออม ม ความร เก ยวก บกองท นทางการเง นโดยการศ กษาด งาน อบรมและแลกเปล ยนความร ในร ป เคร อข าย ส วนกองท นอาช พได ร บการช วยเหล อจากมหาว ทยาล ย องค การบร หารส วนต าบลหร อ เทศบาล และหน วยงานอ น ๆ ท เก ยวข องก บการพ ฒนาอาช พ ด าเน นการฝ กอบรมให ความร แก กล ม อาช พ เช น การจ ดท าแผนธ รก จ ความร เก ยวก บอาช พ ท าการประชาส มพ นธ กล มอาช พให เป นท ร จ ก แพร หลาย เช น การเป นว ทยากรด านอาช พ จ ดท าเวท แลกเปล ยนระหว างกล มหร อองค กรอ น ๆ และ น าเอาภ ม ป ญญาท องถ นมาประย กต ในกล มอาช พ และกองท นหล กประก นส ขภาพ ม การพ ฒนา ศ กยภาพคณะกรรมการโดยจ ดให ม การเร ยนร ร วมก น สร างจ ตส าน กร วมก นและร วมก บบร หาร กองท นฯ บร การประชาชนครบวงจร สอดคล องก บช ยพร พ บ ลศ ร (2551) ได ศ กษาป จจ ยท ม ต อ ความส าเร จการจ ดสว สด การส งคมขององค กรช มชน พบว า องค กรท ประสบความส าเร จส วนใหญ จะ เร มจากการจ ดต งโดยคนในช มชนท ม ความเช อ ความศร ทธา ความเส ยสละ จ ตว ญญาณสาธารณะ ม งม นเพ อแก ไขป ญหาความท กข ยาก ความข ดแย ง และป ญหาภายนอกช มชน ส การระดมความค ด การมองป ญหาในท ศทางเด ยวก น แล วศ กษาแลกเปล ยนก บองค กรภายนอกช มชน เพ อแสวงหาภาค 9

10 ร วมพ ฒนาปร บว ธ การกระบวนการท างาน ภายใต การม ส วนร วมท กระด บของคนในช มชน ในการจ ด สว สด การของกองท นทางส งคมให แก สมาช กต งแต เก ด แก เจ บป วย และตาย 3. ความค ดเห นของประชาชนท ม ต อการพ ฒนาร ปแบบการบร หารจ ดการกองท น สว สด การช มชนด านการจ ดการสว สด การ พบว า ประชาชนส วนใหญ ม ความค ดเห นต อการปฏ บ ต จร ง ค อ 1) ม ความพ งพอใจในการได ร บสว สด การจากกองท น ค ดเป นร อยละ 80 2) ม ระบบการด แล ผ ส งอาย ในระยะท ไม ม ผ ด แล ค ดเป นร อยละ ) ม การเย ยมบ านสมาช ก สอบถามถ งการได ร บ บร การ ค ดเป นร อยละ ) ม การจ ดระบบสว สด การแก กรรมการและสมาช ก ค ดเป นร อยละ 76.3 และ 5) ม การจ ดสว สด การท ตรงตามความต องการ ค ดเป นร อยละ 75.5 ซ งข อม ลเช ง ปร มาณสอดคล องก บข อม ลเช งค ณภาพท ได จากกองท นทางการเง นม การจ ดสรรผลก าไรแก สมาช กป ละ 1 คร ง ส วนกองท นทางส งคม ม การวางแผนจ ดสว สด การให แก สมาช กคลอดบ ตร เย ยมไข สมาช ก เข าร บการร กษาท โรงพยาบาล ม ท นสงเคราะห ผ ด อยโอกาส ส วนกองท นอาช พ ภาคร ฐม การ สน บสน นงบประมาณ และมอบหมายเจ าหน าท ท เก ยวข องให ความร พร อมท งกองท นหล กประก น ส ขภาพ กองท นฯ ม การบร การให ความร เก ยวก บส ขภาพแก ประชาชนท กช วงอาย ซ งสอดคล องก บ งานว จ ยของช ยว ฒน หน อร ตน (2546) ท ศ กษาเร องเศรษฐก จและสว สด การช มชน: การบร หารท ใช ช มชนเป นฐาน พบว า ผลของการจ ดสว สด การช มชนท นสม ยหร อสว สด การบนฐานการพ ฒนาจะสร าง ความเป นอย ท ด ให แก สมาช กผ านกระบวนการสะสมท นโดยการออมหร อการสร างรายได โดยการออม เพ อสะสมเป นกองท นสว สด การอาจมาจากการลดรายจ าย 4. การทดสอบสมมต ฐานการว จ ย ป จจ ยส วนบ คคลของประชาชน ได แก อาย ระด บ การศ กษา รายได และการเป นสมาช กกองท นสว สด การช มชนของประชาชน ม ความส มพ นธ ก บ การพ ฒนาร ปแบบการบร หารจ ดการกองท นสว สด การช มชน การจ ดสว สด การส งคมขององค กรช มชน เร มจากการจ ดต งโดยคนในช มชนท ม ความเช อ ความศร ทธา ความเส ยสละ จ ตว ญญาณสาธารณะ ม งม นเพ อแก ไขป ญหาความท กข ยาก ความข ดแย ง และป ญหาภายนอกช มชนส การระดมความค ดการมองป ญหาท ศทางเด ยวก น แล วศ กษา แลกเปล ยนก บองค กรภายนอกช มชน เพ อแสวงหาภาค ร วมพ ฒนาปร บว ธ การกระบวนการท างาน ซ ง สอดคล องก บงานว จ ยของว มล กลางประพ นธ และคณะ (2551) ท ศ กษาเร องการจ ดการตนเองของ กล มอาช พในพ นท โครงการพระราชด าร หม บ านสหกรณ อ าเภอส นก าแพง จ งหว ดเช ยงใหม พบว า ป จจ ยท เป นเง อนไขท ส งผลต อการจ ดการตนเองของกล มทางด านป จจ ยประกอบด วย 2 ป จจ ยค อ ป จจ ยภายในและป จจ ยภายนอก ซ งท าให กล มม การเปล ยนแปลงไปในท ศทางของการจ ดการตนเอง มากข น ท งด านเน อหา ความร ม การแลกเปล ยนความร ร วมก นและบทบาทของผ หญ งในการเป นผ น า กล ม ส วนเพศและอาช พของประชาชนไม ม ความส มพ นธ ก บ การพ ฒนาร ปแบบการบร หารจ ดการ กองท นสว สด การช มชน จากการเก บรวบรวมภาคสนามของ การว จ ย พบว า ประชาชนท งหญ งและ 10

11 ชาย ซ งประกอบอาช พต าง ๆ ช วยก นด าเน นงานสว สด การช มชนซ งเป นแหล งเง นท นในการประกอบ อาช พท ม ดอกเบ ยต า คนในช มชนช วยเหล อซ งก นและก นด านการประกอบอาช พ การจ ดสว สด การท ด ให แต ละคร บคร ว ซ งเป นแนวทางการสร างรากฐานท ม นคงให แก ช มชนและประเทศชาต ส บต อไป ข อเสนอแนะ ข อค นพบจากการว จ ยและผลการว เคราะห ข อม ลจากการส มภาษณ เช งล ก สนทนากล ม การส งเกต ม ข อเสนอแนะท ควรน าไปใช ม 3 ระด บ ด งน 1. ข อเสนอแนะเช งนโยบาย ผลการว จ ยพบว า การพ ฒนาร ปแบบการบร หารจ ดการกองท นสว สด การช มชน ประชาชนขาดความเข าใจในนโยบายการจ ดสว สด การของร ฐบาล ร อยละ 29.5 และขาด การประชาส มพ นธ โครงการกองท นฯ อย างท วถ ง คณะผ ว จ ยขอเสนอแนะส าหร บผ น าช มชน หน วยงานภาคร ฐ ในประเด นท เก ยวก บการพ ฒนาร ปแบบการบร หารจ ดการกองท นสว สด การช มชนใน เขตพ นท อ าเภอลาดหล มแก ว จ งหว ดปท มธาน หน วยงานภาคร ฐควรให ความร เก ยวก บนโยบายของ ร ฐบาลท น ามาใช ก บประชาชนในช มชนอย างจร งจ ง รวมท งเร งการประชาส มพ นธ ให ประชาชนได ร บร ถ งประโยชน ท ประชาชนจะได ร บจากการน านโยบายมาปฏ บ ต อย างจร งจ ง และควรม การแลกเปล ยน ความร ก บช มชนท ม ล กษณะในการบร หารจ ดการกองท นฯ ท คล ายก นและประสบผลส าเร จ เพ อท ช มชนจะได น าความร ท ได มาปร บปร งการบร หารจ ดการกองท นฯ ให ประสบผลส าเร จเช นเด ยวก น 2. ข อเสนอแนะส าหร บประชาชนในช มชน ผลการว จ ยพบว า การพ ฒนาร ปแบบการบร หารจ ดการกองท นสว สด การช มชน ไม ม การจ ดประช มกล มสมาช กอย างสม าเสมอ ร อยละ 33.7 ไม ม การจ ดประช มในการระดมความค ดเพ อ พ ฒนากองท น ร อยละ 31.3 และคณะกรรมการไม ม การจ ดประช มต ดตามประเม นผล ร อยละ 31.3 จากข อม ลข างต นประชาชนย งขาดความร วมม อในการด าเน นงานพอสมควร ในส วนของภาคประชาชนในเขตพ นท อ าเภอลาดหล มแก ว จ งหว ดปท มธาน น น คณะผ ว จ ยม ความเห นว าช มชนม ความเข มแข ง ม ความพร อมในการบร หารจ ดการอย างเต มท ม ผ ท พร อมจะเส ยสละในการท างานให ก บส วนรวม คณะผ ว จ ยเห นสมควรให ช มชนท ม ความพร อมช วยเหล อ ช มชนท ย งพ งพาตนเองไม ได ท งในด านความร และบ คลากร ท ส าค ญควรม การประเม นการท างานของ คณะกรรมการกองท นฯ ท กเทอมในการเข าร บต าแหน งบร หารกองท นฯ 3. ข อเสนอแนะส าหร บการศ กษาและว จ ยคร งต อไป จากการศ กษาว จ ยท ผ านมาในประเด นท ม ความแตกต าง เช น การขาดการ ประชาส มพ นธ ให ประชาชนในช มชนได ทราบถ งนโยบายท ภาคร ฐม มาถ งช มชน รวมท งแนวทางใน การน านโยบายไปปฏ บ ต จร งว าม ข นตอนอย างไร รวมท งการประเม นการน านโยบายไปปฏ บ ต ท ก ๆ 11

12 โครงการ ด งน นคณะผ ว จ ยเห นว าในประเด นเร องการประชาส มพ นธ การประเม นการน านโยบายไป ปฏ บ ต น นเป นประเด นท ควรน าไปศ กษาคร งต อไป บรรณาน กรม ก ลวด โรจน ไพศาลก จ และคณะ. (2550). การว จ ยเช งปฏ บ ต การพ ฒนาร ปแบบการบ รณาการ เคร อข ายกองท นสว สด การช มชนอ าเภอพนมสารคาม จ งหว ดฉะเช งเทรา. สถาบ นว จ ยและพ ฒนา มหาว ทยาล ยราชภ ฏราชนคร นทร ฉะเช งเทรา. จ ร พ งส วรรณ และว ฒ พล อ งธนาน ก ล. (2546). การศ กษาสภาพช ว ตป ญหาและการรวมกล มของ กล มคนทอผ าท องถ น หม บ านใหม ต าบลนครเจด ย อ าเภอป าซาง จ งหว ดล าพ น. ช ยพร พ บ ลศ ร. (2551). ป จจ ยท ม ต อความส าเร จการจ ดสว สด การส งคมขององค กรช มชน. วารสารพ ฒนบร หารศาสตร. 48(1), ช ยว ฒน หน อร ตน. (2546). เศรษฐก จและสว สด การช มชน : การบร หารท ใช ช มชนเป นฐาน. กร งเทพฯ: ส าน กงานกองท นสน บสน นการว จ ย. ประภาส ป นตบแต ง และคณะ. (2550). สว สด การพ นฐาน. กร งเทพฯ: จ ฬาลงกรณ มหาว ทยาล ย. ว มล กลางประพ นธ และคณะ. (2551). โครงการแนวทางการพ ฒนากล มอาช พในพ นท โครงการ พระราชด าร หม บ านสหกรณ ส การเป นองค กรจ ดการตนเอง อ าเภอส นก าแพง ก งอ าเภอ แม ออน จ งหว ดเช ยงใหม. กร งเทพฯ: ส าน กงานกองท นสน บสน นการว จ ย. สมศ กด พ วพ นธ. (2553, ส งหาคม 16). การส มภาษณ โดย ภ ญญาพ ชญ นาคภ บาล และคณะ. [บ นท กเทป]. ท ว าการอ าเภอลาดหล มแก ว, ปท มธาน. ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาการเศรษฐก จและส งคมแห งชาต ส าน กนายกร ฐมนตร. (2550). แผนพ ฒนาเศรษฐก จและส งคมแห งชาต ฉบ บท 10 พ.ศ กร งเทพฯ: ส ตรไพศาล. ส ทธ เกสร. (2554, เมษายน 4). การส มภาษณ โดย ภ ญญาพ ชญ นาคภ บาล และคณะ. [บ นท ก เทป]. ท ท าการผ ใหญ บ านหม 7 ต าบลหน าไม, ปท มธาน. 12