ÃÐàºÕºÇÔ ÕÇÔ ÑÂ Ò ÃÑ»ÃÐÈÒʹÈÒʵÃ

Transcription

1 ÃÐàºÕºÇÔ ÕÇÔ ÑÂ Ò ÃÑ»ÃÐÈÒʹÈÒʵà Public Administration Research Methodology ¾ÃóÔÅÑ ¹ÔµÔâà ¹

2 คานา ตาราเล มน เป นเอกสารประกอบการเร ยนในว ชาระเบ ยบว ธ ว จ ยทางร ฐประศาสนศาสตร ของ ว ทยาล ยการจ ดการเพ อการพ ฒนา มหาว ทยาล ยท กษ ณ (TSU-MDC) ซ งผ เข ยนม ความต งใจให ผ อ านทา ความเข าใจก บระเบ ยบว ธ ว จ ยเช งร ฐประศาสนศาสตร อย างง าย แต ครอบคล มในภาพรวมของ กระบวนการว จ ยท งหมด หว งว าตาราเล มน จะม ประโยชน ต อน ส ตและผ ท สนใจในระเบ ยบว ธ ว จ ยได นาไปใช ในการเร ยน การ สอน และการทางานอย างม ประส ทธ ภาพ ประส ทธ ผลมากข น โดยการรวบรวมเน อหาท เก ยวก บระเบ ยบว ธ ว จ ยทางร ฐประศาสนศาสตร ของน กว ชาการหลายท าน ท งน กว ชาการภายในประเทศและน กว ชาการต างประเทศ เพ อให ได เน อหาท เก ยวข องก บว ธ การดาเน นการ ว จ ยอย างสมบ รณ ในข นพ นฐาน อาจารย ดร. พรรณ ล ย น ต โรจน อาจารย ประจาว ทยาล ยการจ ดการเพ อการพ ฒนา (TSU-MDC) มหาว ทยาล ยท กษ ณ

3 บทท 1 ความร เบ องต นเก ยวก บระเบ ยบว ธ ว จ ย แนวความค ดเก ยวก บระเบ ยบว ธ ว จ ย 1. แนวค ดเบ องต นในการว จ ย 2. การกาหนดกรอบความค ดจากการสารวจทฤษฏ ต วแปรในการศ กษา การสร างมาตรว ดในการว ดต ว แปร การกาหนดสมมต ฐาน 3. การกาหนดระเบ ยบว ธ ในการศ กษา 1. การกาหนดร ปแบบในการว จ ย 2. การกาหนประชากรและการส มต วอย าง 3. การสร างเคร องม อว ด 4. การเก บรวบรวมข อม ลและการว เคราะห ข อม ล 4. การนาเสนอข อม ลและการเข ยนรายงาน ความหมายของการว จ ย ความหมายท 1 การค นคว าเพ อหาข อม ลอย างถ ถ วนตามหล กว ชาการ 1 ความหมายท 2 การค นหาหร อตรวจสอบอย างละเอ ยดถ ถ วนหร อการค นคว าทดลองโดยม เป าหมายเพ อการค นพบข อเท จจร งใหม ๆและแปลความหมายของข อเท จจร งเหล าน นอย างถ กต องเพ อการ ปร บแก ข อสร ปทฤษฏ ตลอดจนกฎเกณฑ ต างๆท ยอมร บก นแต เด มให ถ กต องย งข น โดยอาศ ยข อเท จจร ง ใหม ๆท ค นพบเพ มเต มเหล าน หร อเพ อการประย กต ใช ข อสร ป ทฤษฏ และกฎเกณฑ ใหม ๆท ได ค นพบหร อ ปร บแก แล วน น 2 1 พจนาน กรม ฉบ บราชบ ณฑ ตยสถาน พ.ศ Webster s Third New International Dictionary ; 1981, 1930 Public Administration Research Methodology ระเบ ยบว ธ ว จ ยทางร ฐประศาสนศาสตร 2

4 ถ กต อง 4 ความหมายท 5 เป นการแสวงหาความร ความจร ง ด วยว ธ การท ม ระบบและเช อถ อได โดยอาศ ย ความหมายท 3 เป นเร องการศ กษาค นคว าเพ อหาข อพ ส จน หร อคาตอบหร อหาข อเท จจร ง บางอย างท อาจจะไม ม การค นพบในเร องน นๆมาก อนหร ออาจม กา รค นพบมาแล วแต เม อเวลาเปล ยนไปก ต องม การค นพบใหม อ กคร ง 3 ความหมายท 4 เป นกระบวนการแสวงหาความร ความเข าใจ ท ถ กต องในส งท ต องการศ กษา ม การเก บรวบรวมข อม ล การว เคราะห และกาต ความผลท ได จากการว เคราะห ท งน เพ อให ได มาเพ อคาตอบท ระเบ ยบว ธ ทางว ทยาศาสตร เพ อให ได ความร ใหม ท เป นคาตอบป ญหาตามว ตถ ประสงค ท กาหนดไว ช ดเจน 5 ความหมายท 6 คาว า ว จ ย เป นคาท ใช ในความหมายสม ยใหม ในวงว ชาการ เป นก จกรรมอย าง หน งของส งคมสม ยใหม แต เด มน นมาจากภาษาบาล ว า ป ญญา- การว จ ยน นเป นล กษณะหน งของการใช ป ญญา พร อมท งทาให เก ดป ญญา หร อทาให ป ญญาพ ฒนาข น ถ าแปลตามร ปศ พท ว จ ยแปลว า ค นหา- หร อ ส บค น- เพ อท จะเอาส งท ต องการให ได หร อเท ยวสอดส องหาให เจอส งท ต องการ ซ งแบ งความหมายได เป น 4 ระด บค อ 1) ค นหาความจร ง 2) ค นหาส งท ด ส งท ต องการ ส งท เป นประโยชน 3) ค นหาทางท จะทาให ด หร อว ธ การท จะทาให ด และ 4) หาว ธ ท จะทาให สาเร จ 6 ความหมายท 7 เป นกระบวนการท อย ภายใต การควบค มและใช ว จารณญาณในการศ กษาข อม ล เช งประจ กษ ของปรากฏการณ ธรรมชาต โดยม ทฤษฏ และสมมต ฐานเป นเคร องนาทางสาหร บค นพบ ความส มพ นธ ของปรากฏการณ ธรรมชาต เหล าน น 7 สร ป การว จ ยค อการค นหา โดยใช กระบวนการทางว ทยาศาสตร ในการพ ส จน ตรวจสอบความ จร งอย างม หล กการปละสามารถอธ บายได ด วยหล กฐานเช งประจ กษ เป นการสร างองค ความร ใหม หร อเข าใจ องค ความร เด มท ม มาอย างล กซ ง ทาให เก ดป ญญาและแก ป ญหาต างๆได ตามเป าหมายท กาหนด 3 เท ยนฉาย ก ระน นท และ จร ล จ นทล กขณา ; 2534,8 4 ส ชาต ประส ทธ ร ฐส นธ ; 2540, 1 5 นงล กษณ ว ร ชช ย ; 2543, 47 6 พระธรรมป ฎก : 2539, 3 7 Kerlinger ; 1986,10 Public Administration Research Methodology ระเบ ยบว ธ ว จ ยทางร ฐประศาสนศาสตร 3

5 ความสาค ญของการว จ ย 1. การศ กษาด วยว ธ ว จ ย จะช วยพ ฒนาคน ท เป นส วนสาค ญในการพ ฒนาประเทศให เป นผ ม ป ญญา ม ความสามารถในการส งเกต ซ กถามและแสวงหาคาตอบและส อสาระข อเท จจร งอ นจะนาไปส องค ความร และพ ฒนาองค ความร ได ด วยต วเอง เก ดการเร ยนร ด วยการว จ ยตลอดช ว ต 2. ม การแลกเปล ยนประสบการณ อ นทรงค ณค า ม การค ดพ จารณาด วยสมอง ม กาสรว เคราะห เหต การณ ในการปฏ บ ต งาน ม การสร างสรรค ส งคมแห งการเร ยนร เพ อความก าวหน าและม นคงของประเทศ และประชาคมโลก ทาให เก ดความก าวหน าและนาว ทยาการใหม ๆท ได จากการศ กษาว จ ยมาใช ให เก ดประโยชน แก มวลมน ษย 3. การว จ ยสามารถตอบสนองความต องการทางว ชาการ กล าวค อ สามารถแสวงหาความร ความเข าใจ เก ยวก บการสร างทฤษฏ ท เก ดข นจากปรากฏการณ ท ศ กษา ความร หร อข อค นพบท ได จากการว จ ยจะ เป นพ นฐานในการว จ ยคร งต อๆไป เพ อความก าวห น าในแต ละสาขาว ชาและอาจม ผ นาไปใช ประโยชน ต างๆได 4. การว จ ยสามารถหาแนวทางในการแก ป ญหาท เก ดข นได ม ข อสร ป ข อค นพบและแนวทางในการ แก ป ญหาต างๆอย างเป นร ปธรรมในเช งปฏ บ ต ไม ใช เป นแนวค ดในเช งทฤษฏ ท ไม สามารถนาไปส การปฏ บ ต ได ด งน นการว จ ยจ งเป นการเช อมช องว างระหว างแนวค ดทฤษฏ ก บการปฏ บ ต ให ช งว าง เหล าน นใกล ช ดก นมากข นหร อม น อยลง 5. การว จ ยเป นการแสวงหาคาตอบอ นถ กต องต อป ญหาหร อคาถามท ต งไว ตามเป าหมายของการว จ ย อย างเป นระบบระเบ ยบว ธ ท เช อถ อได และรวมท งขจ ดข อบกพร องท อ าจจะม ได ในการค นคว า แสวงหาความร อย างม หล กเกณฑ ซ งอาจจะใช ว ธ การหลายๆว ธ เพ อย นย นหร อปฏ เสธคาตอบท เป น ป ญหาในการศ กษา Public Administration Research Methodology ระเบ ยบว ธ ว จ ยทางร ฐประศาสนศาสตร 4

6 ประโยชน ของการว จ ย 1. เพ อเก ดองค ความร ใหม ในทางว ชาการ ในการแก ป ญหาท เก ดข นใหม ๆ 2. เพ อม ระบบในการศ กษาอย างเป นว ทยาศาสตร และสามารถตรวจสอบพ ส จน ได 3. เพ อย นย นหร อปฏ เสธเหต การณ ต างๆท เก ดข นอย างม หล กฐานเช งประจ กษ 4. เพ อม ย ทธว ธ สาหร บการเสร มสร างทางเล อกใหม ๆท จะนามาพ ฒนาประเทศและส งคม 5. เพ อสร างให เก ดบ คคลท เป นน กค ด บ ณฑ ตหร อผ ร ในการแสวงหาแนวทางในการแก ป ญหาต างๆท เก ดข นในส งคม เป าหมายของการว จ ย เป าหมายแรก การว จ ยเป นภาระท ย งใหญ เป าหมายส งส ดของการว จ ยค อ การสร างกา ร เปล ยนแปลง - ด งน นการสน บสน นการว จ ยจ งเป นการสน บสน นให ม การสร างความเปล ยนแปลง ผ ทางาน สน บสน นหร อจ ดการงานว จ ยและน กว จ ยต องม จ นตนาการ - ต อการเปล ยนแปลง ม ความม งม นเพ อการ สร างสรรค ม ความส ขท ได ทาให จ นตนาการเป นจร ง 8 เป าหมายท สอง ค อเพ อบรรยาย เพ ออธ บาย เพ อทานายหร อควบค ม ปรากฏการณ ต างๆ อ นจะช วย พ ฒนาช ว ตและความเป นอย ของมวลมน ษย และส งคมให ด ข น 9 ด งน น จะพบว า การว จ ยม เป าหมายสาค ญท จะให บ คคลระด บต างๆ ท งประชาชนท วไป น ส ต น กศ กษาในระด บต างๆ ได ม ความเข า ใจในระเบ ยบว ธ พอเป นแนวทางในการศ กษา แสวงหาความร และใช ว ธ การด งกล าวในการเร ยนร ด วยตนเอง ตามกรอบของแต ละสาขาหร อใช ประโยชน จากผลการว จ ยเป น แนวทางในการดารงช ว ตอย างม ค ณภาพ 8 ว จารย พาน ช : 2540,17 9 นงล กษณ ว ร ชช ย : 2543,47-48 Public Administration Research Methodology ระเบ ยบว ธ ว จ ยทางร ฐประศาสนศาสตร 5

7 บทท 2 ประเภทของการว จ ย 1. การว จ ยเช งค ณภาพ 2. การว จ ยเช งปร มาณ การว จ ยเช งค ณภาพ เป นการว จ ยท ไม เน นข อม ลต วเลข เน นหารายละเอ ยดต างๆของกล มประชากรท ทาการศ กษา เพ อให เก ดความร ความเข าใจในเร องน นๆ ข อม ลอาจมาจากหน วยท ต องการศ กษาเพ ยงไม ก หน วย ไม ก ช มชน ไม ก กล ม โดยอย บนพ นฐานของแนวค ดปรากฏการณ น ยม (Phenomenology) ให ความสาค ญก บความร ส ก โลก ท ศน ความหมายและว ฒนธรรม เน นการเข าไปส มผ สข อม ลหร อปรากฏการณ โดยตรง และม งให เก ด สมมต ฐานและข อสร ปใหม ๆมากว าพ ส จน สมมต ฐานเด ม แสวงหาความร โดยพ จารณาปรากฏการณ ส ง คม จากสภาพแวดล อมความจร งในท กม ต เพ อหาความส มพ นธ ของปรากฏการณ ก บสภาพแวดล อมท เก ดข น สนใจข อม ลท เป นนามธรรม (abstract) ม กใช เวลาในการศ กษา ต ดตาม ระยะยาว ใช การส งเกตแบบม ส วน ร วมและการส มภาษณ แบบเจาะล ก เป นหล กในการรวบรวมข อม ล และเน นว เคราะห ต ความข อม ลแบบ อ ปน ย (Inductive) เป นหล ก ในทางส งคมศาสตร จะศ กษาปรากฏการณ ทางส งคม ซ งม ล กษณะเฉพาะด งน 1. ม ความหมาย ซ งเก ดจากการต ความของผ ท อย ในปรากฏการณ หร อส งคมน นๆ ระบบว ฒนธรรมจะ เป นต วกาหนดแนวทางในการต ความหมายน น 2. ม ความสล บซ บซ อน เพราะพฤต กรรมมน ษย แสดงออกมา ม ท งพฤต กรรมท ปรากฏและพฤต กรรมท ไม แสดงออกมา เป นเร องของจ ตใจ ยากท จะเข าใจ 3. ม ความเปล ยนแปลงเสมอ ยากท จะคาดคะเนได แต สาหร บความเข าใจในเหต และผลในเช งทฤษฏ แล ว อาจคาดการณ ได บางส วน 4. ม ความเก ยวพ นซ งก นและก น เช นพฤต กรรมทางส งคมม ความส มพ นธ ก บเคร อญาต หร อว ฒนธรรม หร อว ยร นม ความส มพ นธ ก บส อโฆษณา เป นต น 5. ม ความแตกตางก นในแต ละสถานการณ และเง อนไข แม ว าเป นพฤต กรรมของคนๆเด ยวก น แต ใน ต างสถานท ต างเวลา อาจม ความแตกตางก นได ข นอย ก บล กษณะท ง 4 ประการข างต น Public Administration Research Methodology ระเบ ยบว ธ ว จ ยทางร ฐประศาสนศาสตร 6

8 การว จ ยเช งปร มาณ เน นข อม ลท เป นต วเลขเป นหล กฐานย นย นความถ กต องของข อค นพบและข อสร ปต างๆของเร องท จะทาการว จ ย ใช ได กว างขวางถ าสามารถพ ส จน ได ว าใช ระเบ ยบว ธ ท เหมาะสมและได คาตอบท ถ กต อง และ ข อค นพบสามารถนาไปขยายผลในขอบข ายท กว างออกไป ความแตกต างระหว างการว จ ยเช งปร มาณและการว จ ยเช งค ณภาพ ความแตกต าง การว จ ยเช งปร มาณ การว จ ยเช งค ณภาพ ล กษณะของว จ ย เน นข อม ลต วเลขเป นหล ก เน นข อม ลเก ยวก บความร ส กน กค ด ว ตถ ประสงค 1. ต องการทดสอบทฤษฏ 2. ต องการสร ปข อม ลจานวนมาก 3. การเข าใจความถ กต องของส งท ปรากฏอย 1. ต องการสร างทฤษฏ ใหม 2. ต องการข อม ลเช งล ก 3. ต องการเข าใจความหมายของส งท ศ กษา สมมต ฐาน สร ปสมมต ฐานจากกรอบทฤษฏ อาจม หร อไม ม ก ได ทฤษฏ ท ใช ม ทฤษฏ เป นกรอบในการศ กษา ไม จาเป นต องม ทฤษฏ แต เป นการสร างทฤษฏ จาก ผลการศ กษา ร ปแบบการว จ ย - Survey Research - Field Research - Experimental Research - Documentary Research ประชากร เล อกจากประชากรท งหมด อาจใช Probability / Non-probability Sampling เจาะจงเฉพาะกล มท ต องการศ กษา เป นกรณ ศ กษา ซ งไม สามารถเป นต วแทนท งหมดได ว ธ การเก บรวบรวม ข อม ล 1. แบบสอบถาม 2. ส มภาษณ แบบม โครงสร าง ว ธ ว เคราะห ข อม ล ใช สถ ต - เช งบรรยาย (Descriptive Statistics) - เช งอน มาน (Inferential Statistics) การสร ปผล จากข อเท จจร งท รวบรวมได จากสถ ต ท ใช ทดสอบ ว ธ แสวงหาความร ความจร ง ใช ว ธ อน มาน (Deductive Reasoning) 1. ส มภาษณ เช งล ก 2. ส มภาษณ กล ม 3. ส งเกต สร ปแบบอ ปน ย (Inductive Conclusion) จากข อเท จจร งท ได จากการส มภาษณ และ ปรากฏการณ ท ได จากการส งเกต โดยเช อมโยง เก ยวข องส มพ นธ ก น ใช ว ธ อ ปมาน (Inductive Reasoning) Public Administration Research Methodology ระเบ ยบว ธ ว จ ยทางร ฐประศาสนศาสตร 7

9 ว ธ แสวงหาความร ความจร ง แนวทางท 1 การแสวงหาความร แบ งเป น 2 ว ธ ใหญ ๆค อ 1. เหต ผลเช งอ ปมาน (Inductive Reasoning) เร มต นจากข อเท จจร งเฉพาะ ท ได จากประสบการณ หร อ เหต การณ ท ศ กษาและนาไปส ข อสร ปหร อกฎเกณฑ เป นการหาจากส วนย อยไปส ส วนใหญ เช นการ ว จ ยเช งค ณภาพ 2. เหต ผลเช งอน มาน (Deductive Reasoning) เร มจากหล กเกณฑ หร อข อเท จจร งท วไป แล วนาไป ทดสอบ ย นย นด วยการรวบรวมข อเท จจร ง เป นการหาจากส วนใหญ ไปหาส วนย อย เช นการว จ ยเช ง ปร มาณ แนวทางท 2 การแสวงหาความร แบ งตามปร ชญาของการศ กษา เป น 2 ว ธ ใหญ ๆค อ 1. ปฎ ฐานน ยม (Positivism) 1. ปรากฏการณ ต างท เก ดข นตามธรรมชาต สามารถอธ บายได ด วยกฎเกณฑ ต างๆท ม อย ในธรรมชาต 2. มน ษย สามารถร บร ได จากประสาทส มผ สท ง 5 3. สามารถพ ส จน ย นย นได ด วยประสบการณ ส งท ท กคนร ร วมก นและเหม อนก น เร ยกว า ความจร ง ว ตถ ว ส ย (Objective Truth) ส งท ท กคนร บร เฉพาะบ คคลใดบ คคลหน ง เร ยกว าความจร งอ ตว ส ย (Subjective Truth) ซ งเช อถ อได น อยกว าความจร งว ตถ ว ส ย 4. จ ดม งหมายท สาค ญ เพ ออธ บาย ทานาย และควบค มปรากฏการณ น นได 5. ใช ว ธ การทางว ทยาศาสตร ในการศ กษาปรากฏการณ และพฤต กรรมของมน ษย ในส งคม เพ อ ค นพบกฎเกณฑ หร อทฤษฏ ท จะใช อธ บายปรากฏการณ ธรรมชาต หร อพฤต กรรมของมน ษย ใน ส งคมได 6. ใช เคร องม อต างๆโดยว ดผลจากเคร องม อเหล าน นให ได ข อม ลเป นต วเลขหร อข อม ลเช งปร มาณ ซ งสามารถนามาว เคราะห ด วยสถ ต ได 2. ค ดค านปฎ ฐานน ยม (Anti-Positivism) 1. อ ตภาวะน ยม (Existentialism) ค อแนวค ดท เก ยวก บการม ช ว ตอย ด วยตนเอง ตามความเช อ ของแต ละบ คคล ซ งเป นความจร งอ คว ส ย (Subjective Truth) 2. ปรากฏการณ น ยม (Phenomenology) ค อแนวค ดท เช อว ามน ษย ท กคนม จ ตสาน กท จะร ส ก น กค ด เป นต วกาหนดความหมายของประสบการณ ในแต ละ บ คคล ไม ควรเช อจากคา พรรณนาของส อมวลชน แต ให แสวงหาข อเท จจร งจากประสบการณ ตรงในเร องน น 3. ชาต พ นธ ว ทยา (Ethno methodology) ค อแนวค ดท เก ยวข องก บการม ช ว ตอย ด วยการให ความหมายต อโลกแห งช ว ตประจาว น ในแต ละส งคมม ความเช อต อก นอย างไรและปฏ บ ต Public Administration Research Methodology ระเบ ยบว ธ ว จ ยทางร ฐประศาสนศาสตร 8

10 ต อก นอย างไร เป นการศ กษาให เข าใจก จกรรมต างๆท มน ษย ม ต อก นภายใต ส งคมใดส งคม หน ง 4. ส ญล กษณ ปฏ ส มพ นธ น ยม (Symbolic Interactionism) ม ความเช อพ นฐานสร ปได 3 ประการค อ 1. มน ษย ม ปฏ ส มพ นธ ต อส งต างๆบนพ นฐานของความหมายท เขาให ต อส งน น 2. กระบวนกา รให ความหมายและต ความหมายแก ส งต างๆโดยผ านส ญล กษณ เป น กระบวนการท ดาเน นไปอย างต อเน อง 3. กระบวนการให ความหมายและต ความหมายแก ส งต างๆท เก ดข นในบร บทของ ส งคม บ คคลแต ละคนจะปร บพฤต กรรมของตนเองต อบ คคลอ นและค ดถ งบทบาท ของบ คคลอ นท ม ต อตนเอง แนวทางท 3 ว ธ การแสวงหาความร ตามหล กธรรมชาต แบ งออกเป น 2 ส วนค อ 1. แนวทางเช งเหต ผล (Rational Approach) ค อการเร ยงลาด บความเข าใจตามหล กต างๆของแต ละองค ความร ท จะทาให ได องค ความร ข นมา โดยการใช หล กเหต ผลหร อผ ชานาญ โดยให มน ษย เข าใจกฎ ต างๆของธรรมชาต โดยนาหล กพ นฐานท ม อย มาประมวลให เก ดความร ความเข าใจในสถานการณ ท เป นสาเหต ของป ญหา การค นหาจะเร มต นจากความเข าใจในเหต การณ อย างสมบ รณ และใช ความ เช อจากความร ท งหมดมากแก ป ญหาจากกฎธรรมชาต การค นหาจะได ความเ ข าใจใหม ท เป นความ จร งพ นฐาน (Basic Truths) 2. แนวทางเช งประจ กษ (Empirical Approach) ประกอบด วยคาถามต างๆ ตามความส มพ นธ ตาม สมมต ฐานและกฎท อาจเช อได ว าเป นความจร ง ต องม กระบวนการในการพ ส จน ความเช อเหล าน น ว าถ กต อง แต ละคนต องต ดส นใจตามความเช อท จะนาไปส ความสามารถในการทานายเหต การณ ต างๆตามท ส งเกตได 3. แนวทางว ทยาศาสตร (Scientific Approach) ม ส วนผสมระหว าง Empirical Approach and Rational Approach ท ส มพ นธ ก นอย างม ระบบ Christensen, 1980 ช ว า scientific method จะใช แนวค ดระบบในการแสวงหาความร ท จะยอมร บ หร อปฏ เสธสมมต ฐานหร อทฤษฏ ในขณะท scientific techniques จะใช เคร องม อในการพ ส จน ทาง ว ทยาศาสตร และแนวทางว ทยาศาสตร (Scientific Approach) เป นการใช ตรรกะ ค อแนวทางในความเป นเหต และผล ท กาหนดว การแก ป ญหาและ ใช ว ธ การว ทยาศาสตร ท จะศ กษาร ปแบบของสาเหต และผล โดยใช ข อม ลเช งประจ กษ Public Administration Research Methodology ระเบ ยบว ธ ว จ ยทางร ฐประศาสนศาสตร 9

11 ว ธ การแสวงหาความร ความจร ง Theories Deductions Generalizations Observation Context of discovery Theories Context of Justification Evidence Deductions Inductions Retroduction Public Administration Research Methodology ระเบ ยบว ธ ว จ ยทางร ฐประศาสนศาสตร 10

12 บทท 3 กระบวนการในการดาเน นการว จ ย 1. ขอบข ายของการว จ ยและการต งป ญหาการว จ ย เป นการกาหนดห วเร องท ต องการศ กษา ซ งเป น จ ดเร มต นในการศ กษา จะม ผลต อกระบวนการต างๆต อไป 2. การสารวจและการทบทวนวรรณกรรมท เก ยวข อง เป นการรวบรวมองค ความร ท ม อย ท เก ยวข องก บ การศ กษา ท จะมาซ งคาตอบของป ญหาการว จ ย ท อาจประมวลจากเอกสารทางว ชาการ ผลงานว จ ย และเอกสารทางว ชาการอ นๆ 3. การกาหนดสมมต ฐานเพ อการทดสอบ เป นการกาหนดความส มพ นธ ระหว างต วแปรหร อแนวค ด เพ อการทดสอบว าเป นความจร งหร อไม การพ ส จน โดยรวบรวมข อม ลมาย นย นตามสมมต ฐานท กาหนด โดยเฉพาะการว จ ยเช งปร มาณ จาเป นอย างย งท ต องม สมมต ฐาน 4. การเล อกร ปแบบการว จ ย เป นการกาหนดว ธ การศ กษาท ส มพ นธ ก บป ญหา กรอบความค ดและเล อก ว ธ การเก บข อม ลท สอดคล องก บสมมต ฐาน โดยการเล อกร ปแบบการว จ ยต องเล อกว ธ การศ กษาโดย กาหนดก จกรรมตางๆท ต องการทา ต งแต การเล อกต วแปร การเล อกว การเก บรวบรวมข อม ลและ เล อกว ธ ว เคราะห ข อม ลท จะตอบป ญหาการว จ ย 5. การกาหนดประชากรเป าหมายและการส มต วอย าง เป นการกาหนดหน วยท ต องการศ กษาหร อหน วย ท ใช ในการเก บข อม ล อาจเป นค ณสมบ ต ของบ คคล กล ม องค การ ส งคม หร อพ นท แล วแต เป าหมาย การว จ ย ซ งจะม ผลกระทบต อการเก บรวบรวมข อม ลและการว เคราะ ห ข อม ล ซ งจะแตกตางไปตาม เคร องม อท ใช ในการว จ ย 6. การน ยามปฏ บ ต การและการสร างเคร องม อช ว ด ค อการแปลงความหมายของแนวค ดออกเป นสภาพ ความเป นจร ง เพ อช วยให สามารถเก บรวบรวมข อม ลได ซ งการน ยามจะส มพ นธ ก บการสร าง เคร องม อว ด โดยคาถามต างๆในเคร องม อว ดจะส มพ นธ ก บน ยามหร อม ส วนเก ยวข องก บความหมาย ของต วแปรหร อแนวค ด 7. การเก บรวบรวมข อม ล เป นกระบวนการท จะได มาซ งข อม ลท ตอบป ญหาการว จ ย โดยม ว การต างๆ ท งการได ข อม ลปฐมภ ม ได แก การส งเกต การส มภาษณ และการออกแบบสอบถาม และการได ข อม ลท ต ยภ ม ได แก การรวบรวมเอกสารหร องานว จ ย เป นต น ซ งจาเป นต องคาน งถ งค ณภาพของ ข อม ลในด านความเช อถ อได ความถ กต อง ซ งจะม ผลต อการต ความข อม ลหร อการว เคราะห ข อม ลท จะทาให งานว จ ยม ค ณภาพต อไป 8. การว เคราะห ข อม ล เป นการนาข อม ลท รวบรวมมาได มาว เคราะห โดยการเปร ยบเท ยบพรรณนาหร อ ใช สถ ต เป นเคร องม อในการว เคราะห เพ อให ได ข อสร ปท ตอบป ญหาการว จ ย Public Administration Research Methodology ระเบ ยบว ธ ว จ ยทางร ฐประศาสนศาสตร 11

13 9. การสร ปผลการว จ ย เป นการประมวลความร ต างๆท ได จากการศ กษาและหาข อสร ป 10. การเข ยนรายงานการว จ ย เป นการนาความร ท ได จากการศ กษา มารวบรวมและเข ยนเป นรายงาน เพ อเผยแพร ความร ต อไป กระบวนการดาเน นการว จ ย ว จ ย Public Administration Research Methodology ระเบ ยบว ธ ว จ ยทางร ฐประศาสนศาสตร 12

14 การกาหนดป ญหาการว จ ย - ส งท ผ ว จ ยอยากร - ทาการแสวงหาคาตอบอย างม ระบบ - การต งคาถาม (ยาก เพราะเป นส งท ก อให เก ดความร ต องการคาอธ บาย ต องการคาทานายเหต การณ ท เก ดข น และต องการข อสร ปจากว ธ การด งกล าว เพ อนามาสะสมให เก ดความก าวหน าทางองค ความร ) - ต องอย บนพ นฐานท สาค ญและม กาพ จารณาอย างรอบคอบ ให ม ความเหมาะสมต ามหล กว ชาการ และม ระเบ ยบว ธ รองร บ จ ดม งหมายในการต งป ญหา 1. เพ อบ กเบ กหร อรวบรวมแหล งความร (Exploration) เป นการต งป ญหาในล กษณะท ย งไม ม ผ ศ กษามา ก อนและผ ว จ ยสนใจ โดยประมวลเหต การณ ต างๆท เก ดข นและจ ดเป นระบบ 2. เพ อบรรยาย (Description) เป นการกล าวถ งล กษณะต างๆของส งท ผ ว จ ยศ กษา เพ อให ผ สนใจได เห น ภาพตาม เช นการบรรยายล กษณะการจ ดระเบ ยบหาบเร แผงลอยของกทม. โดยกล าวถ งสภาพพ นท ประชากร นโยบาย ป ญหาในการนาไปปฏ บ ต เป นต น 3. เพ ออธ บาย (Explanation) กล าวถ งความส มพ นธ ของต วแปรต างๆ ท เป นเหต และผลซ งก นและก น โดยอธ บายว าต วแปรใดเป นสาเหต ให เก ดผลตามท ม งหว งไว เช นศ กษาป ญหาและอ ปสรรคในการ นานโยบายใดนโยบายหน งไปปฏ บ ต ว าสาเหต มาจากอะไร เป นต น 4. เพ อทานายเหต การณ ท เก ดข น (Predictable) นาผลการศ กษามาทานายอนาคตท ย งไม เก ด ข น โดยผล การศ กษาจะต องมาจากว ธ การอธ บาย เม อทราบความส มพ นธ ของต วแปรต างๆจากกรอบทฤษฏ และ ผ านการพ ส จน ความจร งจนแน ใจในการทานาย แล วจ งสามารถทานายได ระด บความซ บซ อนของป ญหา 1. การว จ ยท ม ต วแปรเด ยว (Univariate) ส วนใหญ จะเป นการว จ ยแบบบรรยายหร อว จ ยบ กเบ ก 2. การว จ ยท ม ต วแปรต งแต 2 ต วข นไป (Multivariate) ในช วงระยะเวลาเด ยวก น ค อการว จ ยท ศ กษา ความส มพ นธ ระหว างต วแปร หร อศ กษาความเป นเหต และผลของต วแปรท เก ดข นในระยะเวลา ใกล เค ยงก น เช นการว จ ยอธ บาย 3. การว จ ยท ม ต วแปรต งแต 2 ต วข นไป (Multivariate) ในช วงระยะเวลาต างก นค อการว จ ยท ศ กษา ความส มพ นธ ระหว างต วแปร หร อศ กษาความเป นเหต และผลของต วแปรท เก ดข นในระยะเวลาท แตกต างก น โดยผลของการว จ ยหน งอาจมาจากก จกรรมท ดาเน นมาในอด ต หร อการศ กษาอนาคต จากการกระทาใดการกระทาหน ง เช นการว จ ยทานาย Public Administration Research Methodology ระเบ ยบว ธ ว จ ยทางร ฐประศาสนศาสตร 13

15 เกณฑ ในการจ ดลาด บความสาค ญของป ญหา 1. ความเด นช ด (Explicit) 2. ความช ดเจน (Clear) 3. ความเป นต นกาเน ด (Original) 4. การทดสอบได (Testable) 5. ความสาค ญทางทฤษฏ (Theoretical Significance) 6. ความเก ยวข องก บความเป นจร งในส งคม (Social Relevance) หล กการในการเล อกป ญหาว จ ย พรศ กด ผ องแผ ว, 2529,62-63 เสนอว า 1. เง อนไขหร อผลท เก ดข นจากป ญหาประเภทต างๆ ป ญหาเช งประจ กษ (Empirical Problems) ป ญหา เช งว เคราะห (Analytical Problems) และป ญหาเช งปท สถาน (Normative Problems) 2. การปร บปร งป ญหาเช งปท สถานให เป นป ญหาเช งประจ กษ เพ อให สามารถทาการตรวจสอบในการ ว จ ยได โดยใช กรอบการอ างอ ง (frame of reference) หร อการเปล ยนให เป นร ปข อความ ถ า... แล ว... (If.then.statement) 3. ป ญหาเช งประจ กษ ประเภทต างๆท ม ผลต อการดาเน นการว จ ยในล กษณะท แตกต างก น 4. เกณฑ การต งป ญหาให ม ความสาค ญเพ อจะใช ในการว จ ย หล กเกณฑ ในการเล อกห วข อการว จ ย 1. ความสาค ญของป ญหา 2. ความเป นไปได 3. ความน าสนใจและท นต อเหต การณ 4. ความสนใจของผ ท จะว จ ย 5. ความสามารถท จะทาให บรรล ผล Public Administration Research Methodology ระเบ ยบว ธ ว จ ยทางร ฐประศาสนศาสตร 14

16 ล กษณะความสาค ญของป ญหา 1. ป ญหาจะต องประกอบไปด วยต วแปรต างๆท ม ความส มพ นธ ก น ซ งอาจเปล ยนแปลงไปตาม ระยะเวลาและสถานท เช น ป ญหาการเม องในอเมร กา อาจไม เหม อนการเม องในประเทศไทย หร อ การเม องสม ยก อนการเปล ยนแปลงการปกครองจะไม เหม อนการเม องสม ยหล งการเปล ยนแปลงการ ปกครอง ด ท ล กษณะว าไม เหม อนเพราะเหต ใด และจะก อให เก ดผลอย างไร 2. คาตอบท ได จากการศ กษาป ญหาเหล าน จะต องแยกแยะให ได ว าเป นป ญหาเช งประจ กษ ป ญหาเช ง ว เคราะห หร อป ญหาเช งปท สถาน เพราะผลการศ กษาและข อม ลท ทาการศ กษาจะไม เหม อนก น 3. การต งป ญหาให ม ค ณค าทางว ชาการต องสามารถค นคว าว จ ยได อย างเป นระบบ ม กระบวนการ Karl Popper:1963, 222 กล าวว า ค อ 1. ความไม สอดคล องก นภายในทฤษฏ 2. ความไม สอดคล องก นระหว างทฤษฏ หน งก บทฤษฏ อ นๆ 3. ความไม สอดคล องก นระหว างทฤษฏ ก บการส งเกตการณ หร อประสบการท เป นจร ง การกาหนดว ตถ ประสงค ค ณล กษณะของว ตถ ประสงค ในการว จ ย 1. ช ดเจน 2. เฉพาะเจาะจง 3. ว ดผลได ต วอย างการกาหนดว ตถ ประสงค การว จ ย 1. ว ตถ ประสงค ในการศ กษาเช งพรรณนา 1. เพ อศ กษาค ณล กษณะ ความร ความค ดเห น ท ศนะ พฤต กรรม ความเช อ ค ณภาพช ว ต ฯ 2. ว ตถ ประสงค ในเช งเปร ยบเท ยบ 1. เพ อเปร ยบเท ยบความแตกต าง 2. เพ อศ กษาความส มพ นธ.. 3. เพ อศ กษาป จจ ยท ม ผลต อ.. 4. เพ อศ กษาป จจ ยท ม อ ทธ พลต อ... Public Administration Research Methodology ระเบ ยบว ธ ว จ ยทางร ฐประศาสนศาสตร 15

17 การกาหนดกรอบแนวค ดและการสร างมาตรว ด กรอบแนวค ดจะเก ดข นหล งจากการทบทวนวรรณกรรม ความหมาย ความหมายท 1 กรอบแนวความค ด (Concepts) ค อองค ความร ท น กว ชาการต างๆกาหนดข น ซ ง อาจจะถ กรวบรวมอย ในร ปแบบของทฤษฏ หร อผลงานว จ ยต างๆ กรอบแนวค ดทางรปศ. จะช วยให เข าใจใน ปรากฏการณ ท เป นป ญหา ซ งหาความส มพ นธ ของความเป นจร งท จะพ ส จน และทดสอบได ความหมายท 2 มาตรว ด (Measurement) ค อกระบวนการท เช อมโยงระหว างกรอบแนวความค ด ท เป นนามธรรม (Abstract Concepts) มาส ต วบ งช ในสถานการณ ท เป นจร ง (Empirical Indicants) ซ ง Zeller & Carmines, 1980:2-3 ได อธ บายไว ว า เป นการท น กส งคมศาสตร อธ บายความจร งท เป นนามธรรมมาส แนวค ดทฤษฏ ท สามารถส งเกตเห นได ความหมายท 3 แนวค ดท เป นนามธรรม (Abstract Concepts) เช นความแปลกแยก (Alienation) การยกย องสรรเสร ญ (Self-esteem) และความต องการภายในบ คคล (Interpersonal Needs) เป นต น เป น แนวค ดท ไม สามารถอธ บายได ด วยต วบ งช เช งประจ กษ เพ ยงต วเด ยวได แต ต องทาการน ยามเช งปฏ บ ต การ (Operation Definition) และใช การว ดในหลายๆทางท แตกต างก น ความหมายท 4 ต วบ งช เช งประจ กษ (Empirical Indicants) ถ กออกแบบมาให ม ล กษณะ เฉพาะเจาะจง แน นอนและอย ในขอบข ายของทฤษฏ ของต วแปรน นๆท กาหนดโดยการว จ ย ความหมายท 5 ต วบ งช (Indicants) หมายถ งการประเม นแนวค ดเช งประจ กษ ท เป นกล มของ ด ชน ท จะช ว ดต วแทนท ถ กเล อกมาให สอดคล องก บแนวความค ด เช น แนวค ดของความยกย องสรรเสร ญ จานวนของมาตรว ดท ศนคต จานวนมากท จะเป นเคร องช ว ดพฤต กรรม ความแตกต างระหว างกรอบแนวค ดท เป นนามธรรมและต วบ งช เช งประจ กษ Greer, 1969:160 กล าวไว ว า เน อหาของความส มพ นธ ระหว างแนวค ดท เป นนามธรรมก บต วบ งช เช ง ประจ กษ ค อความค ดสร างสรรค ในโลกของความเป นไปได น น จะต องเข าก บโอกาสท จะเก ดข นของส งน นๆ ซ งน กปร ชญากล าวไว ว า แนวค ดท ปราศจากความเป นจร งน นว างเปล า ความเป นจร งท ปราศจากแนวค ดน น ม ดมน ท งกรอบแนวค ดท เป นนามธรรมและต วบ งช เช งประจ กษ จะก อให เก ดการพ ฒนาทฤษฏ ทาง ส งคมศาสตร ท ลดช องว างระหว างทฤษฏ ก บการปฏ บ ต ในโลกแห งความเป นจร ง Public Administration Research Methodology ระเบ ยบว ธ ว จ ยทางร ฐประศาสนศาสตร 16

18 ด ชน ช ว ดและม ต ผลสร ปส ดท ายของกระบวนการสร างกรอบแนวความค ด (Conceptualization Process) ค อกล มของ ด ชน ท ช ว ด (Set of Indicators) ท จะเป นต วบ งช ผลของการศ กษา แนวค ดท เรากาล งศ กษา โดยท ผ ศ กษา สามารถกาหนดกล มของด ชน ช ว ดน ออกเป นม ต (Dimension) ซ งจะเป นองค ประกอบย อยของแนวค ดในการ เปร ยบเท ยบต วแปรใดต วแปรหน ง ม ต น จะเป นต วรวมของกล มด ชน ท จะช ว ด ในแต ละม ต จะเป นส วนหน ง ของการสร างกรอบแนวความค ด ม ต ท แตกต างก นขอ งแนวค ดจะซ บซ อนเพ ยงใดน นข นอย ก บการศ กษาของผ ศ กษา เช นใน สถานการณ ท เป นจร ง ผ หญ งอาจม ความร ส กทางอารมณ มากกว าผ ชาย ในขณะท ผ ชายจะม การปฏ บ ต มากกว าผ หญ ง ในกรณ เช นน เป นการเปร ยบเท ยบระหว างเพศก บการแสดงออก ผลของการศ กษาในเร องน อาจจะไม ได ม คาตอบเพ ยงคาตอบเด ยว ความส มพ นธ ระหว างกรอบแนวค ดก บมาตรว ด ารสร าง ร บ นว ด (Conceptualization) Abstract นา ธรร น ยา วา ห าย(Nominal Definition) น ยา วา ห าย(Nominal Definition) น ยา วา ห าย(Nominal Definition) น ยา วา ห าย(Nominal Definition) concrete ร ปธรร Public Administration Research Methodology ระเบ ยบว ธ ว จ ยทางร ฐประศาสนศาสตร 17

19 การสร างกรอบแนวความค ด (Conceptualization) ค อ 1. การน ยามความหมาย (Nominal Definition) ค อการหาคาท ง ายมาอธ บายแนวค ด 2. ซ งต องนาการให ความหมายท แท จร งของคาๆน น (Real Definition) ได แก การระบ ค ณสมบ ต ของ แนวค ดน นๆ และ 3. ทาการน ยามปฏ บ ต การ (Operation Definition) ค อ เป นการระบ รายละเอ ยดเก ยวก บส งท ต องการ จะเก บรวบรวมข อม ล หร อการกาหนดกฎเกณฑ หร อนาเอาเกณฑ น นๆมาใช ก บการเก บรวบรวม ข อม ล และ 4. การสร างเคร องม อว ด (Measurement in the Real World) เพ อว ดเหต การณ ในสถานการณ ท เป น จร ง ซ งเป นกระบวนการท จะเปล ยนร ปจากนามธรรม (Abstract) มาส ร ปธรรม (Concrete) ล กษณะของกรอบแนวค ด 1. ถ อยคาเช งบรรยาย (Descriptive Words) เป นการให ความหมายของคาหร อค ณสมบ ต ของส งของ ประกอบด วยถ อยคา 2 ประเภท ค อ ช อเฉพาะ และช อท วไป 1. ช อเฉพาะ ได แก การกาหนดช อให ก บคน ส งของหร อเหต การณ ท เก ดข น โดยท เป น ล กษณะเฉพาะของคน ส งของหร อเหต การณ ให ร ว าคน ส งของหร อเหต การณ เป นอย างไร เป นการแยกประเด นในการศ กษาอย างช ดเจน เช นท งก ลาร องไห องค การโทรศ พท แห ง ประเทศไทย ฯ 2. ช อท วไป ได แก กาสรกาหนดแนวความค ดโดยสร ปจากเหต การณ ท เก ดข นเป นหล กสาค ญ ของการศ กษาเพ อให ได ข อสร ปท วไป (generalization) เพ อนามาช วยอธ บายหร อทานาย ปรากฏการณ ข อสร ปท วไปได มาจากการส งเกตซ าแล วซ าอ กจนได ปรากฏการณ ท คล ายคล งก น เช นสาเหต ของความยากจน การคอร ร ปช นในระบบราชการ แนวความค ด ด งกล าวแบ งออกเป น 1. ถ อยคาระบ หน วย ค อถ อยคาท บรรยายส งของหร อว ตถ ท บอกถ งร ปร างของส งของ น นๆ เช น หน งส อ พรรคการเม อง เม อง ช มชนแออ ด เป นต น 2. ถ อยคาระบ ล กษณะ ค อบรรยายค ณล กษณะหร อค ณสมบ ต ของส งท ต องการศ กษา เช น ประส ทธ ภาพทางการบร หารงาน สภาพของการอย อาศ ยในเม อง 3. ถ อยคาระบ ความส มพ นธ เป นถ อยคาเช งบรรยายค ณล กษณะของคนหร อส งของ หร อต วแป รท ม มากกว า 1 ต วแปร หร อ 1 แนวค ด ท ม ความเก ยวข องก น เช น พฤต กรรมในการออกเส ยงเล อกต งของคนไทยท อย ในภ ม ภาคท แตกต างก นหร อม ระด บการศ กษาท แตกต างก น เป นต น Public Administration Research Methodology ระเบ ยบว ธ ว จ ยทางร ฐประศาสนศาสตร 18

20 2. ถ อยคาเช งตรรกะ (Logical Words) เป นการเช อมหร ออ างส งต างๆในประโยคเข าหาก น เช น 1. ประเทศกาล งพ ฒนาระบบราชการจะอ อนแอ - 2 ถ อยคา 2. ประเทศไทยเป นประเทศกาล งพ ฒนา - 2 ถ อยคา 3. ประเทศไทยจะม ระบบราชการท อ อนแอ ประเทศกาล งพ ฒนา เป นต วเช อมระหว าง ประเทศไทย และระบบราชการท อ อนแอ ระด บของการว ดแนวความค ด 1. แนวความค ดแบบจ ดพวก (classificatory) เป นการแบ งค ณสมบ ต ของส งท ม อย ออกเป นประเภท หร อชน ด เช นค ณสมบ ต ทางกายภาพของบ คคล ได แก เพศ (ชาย-หญ ง) อาช พ (ร บราชการ ธ รก จ ส วนต ว ร บจ าง) สถานภาพ (โสด แต งงาน ม าย) เป นต น 2. แนวความค ดแบบเปร ยบเท ยบ (comparative) เป นเช งปร มาณ เช นมากกว าหร อ น อยกว า เช นเพศ ชาย ม ความสนใจการม ส วนร วมทางการเม องมากกว าเพศหญ ง หร อเปร ยบเท ยบในเช งค ณภาพ เช น บทบาททางการเม องท แตกต างก นท าให ว ถ ช ว ตของคนแตกต างก น 3. แนวความค ดแบบปร มาณ (quantitative) เป นการกาหนดจานวนหร อขนาดของค ณสมบ ต ท ม อย ใน ส งต างๆ เช นรายได ของครอบคร ว จานวนบ ตร ระยะทางจากบ านถ งท ทางาน เป นต น ระด บความเป นนามธรรมของแนวความค ด ว ดได จากการให ความหมายของถ อยคาท ใกล เค ยงก บสภาพความเป นจร ง กล าวค อ - แนวค ด ม ระด บความเป นนามธรรมส งและจะม ถ อยคาท ไม สามารถว ดได จากความ เป นจร ง แทนค ณสมบ ต ท ไม สามารถส งเกตได โดยตรง - ต วแปร ม ระด บความเป นนามธรรมปานกลางและจะม ถ อยคาท สามารถว ดได ใกล เค ยงก บความเป นจร ง แทนค ณสมบ ต ท ม ค าส งเกตมากกว า 1 ค า - ด ชน ม ระด บความเป นนามธรรมต าและจะม ถ อยคาท สามารถว ดได ตรงก บความ เป นจร ง ม ค ณสมบ ต ท ส งเกตได โดยตรงและม ค ากระจายได หลายค า ตาม น ยามปฏ บ ต การท กาหนดไว ในแต ละต วแปร Public Administration Research Methodology ระเบ ยบว ธ ว จ ยทางร ฐประศาสนศาสตร 19

21 ระด บความเป นนามธรรมของแนวความค ด ณ าพ ประส ทธ าพ - ห บร ารตรง บท ส า - ห บร ารตรง บ วา ต ง าร - ประชาชนพ งพ จ นบร าร - ด ร บบร ารเห น น - เร ยงตา ลาด บ น-หล ง - ด ร บบร าร ยางเทาเท ย น วา เส า - ต นท นตาส ดเท ยบ บผลท ด - ช ระยะเวลาน ยส ด - ช จานวนพน งานน ยส ด ทฤษฏ ก บแนวความค ด ทฤษฏ เป นความส มพ นธ ระหว างต วแปรอ สระและต วแปรตาม แนวความค ด ท เป นสาเหต เร ยกว า ต วแปรอ สระ ท เป นผลเร ยก ต วแปรตาม ซ งอาจจะม ต ว แปรอ นๆอ กท ไม ได เป นเหต และผลเร ยกว า ต วแปรแทรกซ อน ซ งม หลาย ประเภท น กส งคมศาสตร พยายามว เคราะห ความส มพ นธ อย างเป นเหต และผล (causal relationship) เพราะ แสวงหาความร และเก ดเป นทฤษฏ ในตอนแรกอาจม ความคล มเคร อในความส มพ นธ ก นระหว างแนวค ด แต เม อได ทาการพ ส จน ทดลอง จนม ความช ดเจนและถ กต องก บสภาพความเป นจร ง ก จะเก ด เป นทฤษฏ ซ ง จะต องม ระด บความเป นนามธรรมส ง Public Administration Research Methodology ระเบ ยบว ธ ว จ ยทางร ฐประศาสนศาสตร 20

22 ความส มพ นธ ระหว างทฤษฏ ก บแนวความค ด นา ธรร (Abstract) ร ปธรร (concrete) นา ธรร (Abstract) ทฤษ ส ต ฐาน ารว ด าต ว ปร นส ต ฐาน ารรวบรว ลตา ด ชน ารว เ ราะห ลตา ส ต ฐาน ทฤษ ความเป นศาสตร ของส งคมศาสตร ศาสตร (Science) หมายถ ง ว ธ การว เคราะห ปรากฏการณ ท เป นระบบ ม เหต ม ผลและเป นว ตถ ว ส ย (objectivity) เพ อ บรรยาย อธ บายและทานายปรากฏการณ ท สามารถส งเกตเห นได จ ดม งหมายของศาสตร (Purpose) เพ อบรรยาย อธ บาย ทานายปรากฏการณ ท สามารถส งเกตเห นได บรรยาย (Description) หมายถ ง ความพยายามในการตอบคาถามว า ใคร ทะไร เม อไหร ท ไหนและอย างไร อธ บาย (Explanation) หมายถ ง ความพยายามในการตอบคาถามว า ทาไม เช นทาไมคนถ งยากจน ทาระบบราชการถ งไม ม ประส ทธ ภาพ คาถามประเภทอธ บายเป นแก นสาค ญในการศ กษาร ฐศาสตร ทานาย (Prediction) หมายถ ง ความพยายามในการตอบคาถามว า จะม อะไรเก ดข นในอนาคต ความเป นเหต เป นผล (Rationality) หมายถ ง การใช หล กตรรกะในการน ยามความหมายของคา ไม ว าจะเป นการใช ตรรกะแบบน รน ย (deductive) หร ออ ปน ย (Inductive) Public Administration Research Methodology ระเบ ยบว ธ ว จ ยทางร ฐประศาสนศาสตร 21

23 ว ตถ ว ส ย (Objectivity) หมายถ ง หล กเกณฑ ท งมวลในก จกรรมของศาสตร ท สามารถทดสอบได โดยผ ม ความร ความสามารถ โดยตรวจสอบซ าได ท กข นตอน ข อตกลงเบ องต นทางศาสตร 1. พฤต กรรมท งหลายเป นไปตามธรรมชาต ค อผลท กอย างย อมมาจากเหต และสามารถส งเกตได เช ง ประจ กษ 2. มน ษย เป นส วนหน งของธรรมชาต ต องอย ในกรอบของกฎธรรมชาต ไม ม ข อยกเว น 3. ธรรมชาต ม กฎเกณฑ และความม ระเบ ยบ เหต การณ ท งหลายไม ได เก ดข นโดยบ งเอ ญ หร อไม ม สาเหต เหต การณ ท งหลายอย ในกรอบระเบ ยบของธรรมชาต สามารถอธ บายได ด วยความเป นเหต และผลอย างเป นระบบ 4. ธรรมชาต เปล ยนแปลงช าพอท จะเข าใจได ส งของท กอย างเปล ยนสภาพจากส งหน งไปเป นอ กส ง หน งโดยธรรมชาต เม อถ งเวลาและสามารถทาความเข าใจสภาพท เป นจร งได 5. มน ษย ม ความสามารถในการเข าใจความเร นล บของธรรมชาต ได 6. ไม ม ส งใดม ความหมายในต วของม นเอง ส งใดจะปราศจากความหมายถ าไม ม ความส มพ นธ ก บส ง อ นและเราจะร ข อเท จจร งได จากการเปร ยบเท ยบความส มพ นธ ของส งหน งก บอ กส งหน งเท าน น 7. ความร เป นส งส มพ ทธ ส งท เราเร ยกว าความร ค อ ข อเท จจร งและเป นความจร งช วคราว ค อความจร ง ไม ใช ส งตายต ว แต เปล ยนแปลงตลอดเวลา 8. มน ษย ร บร ข อเท จจร งด วยประสาทส มผ ส ซ งเป นหล กประจ กษ น ยม (Principle of Empiricism) 9. การร บร ความจาและการใช เหต ผลของมน ษย น นเช อถ อได ข อว จารณ ความเป นศาสตร ของส งคมศาสตร 1. ศาสตร ต องทดลองได การทดลองทางส งคมศาสตร ทาไม ได 2. ศาสตร ต องศ กษาได ในเช งปร มาณ แต ในทางส งคมศาสตร น นทาได ยาก 3. ศาสตร ต องม ข อสร ปท วไป แต ปรากฏการณ ทางการเม องเป นล กษณะเฉพาะกรณ เป นการยากใน การสร ปเป นข อสร ปท วไป 4. ปรากฏการณ ทางส งคมศาสตร เป นส งท ซ บซ อน เก ดจากหลายต วแปรและม อ ทธ พลต อก นอย าง กว างขวาง ไม ม ทางหาข อสร ปหร อย ต ได 5. การค นคว าทางพฤต กรรมศาสตร อาจม ผลทาให เก ดการเปล ยนแปลงพฤต กรรมน นเอง 6. ข อม ลท งหมดท เก ยวข องในส งคม ค อนข างจะเก บรวบรวมได ยากหร อไม ได เลย Public Administration Research Methodology ระเบ ยบว ธ ว จ ยทางร ฐประศาสนศาสตร 22