การพ ฒนาเส นใยเฮมพ ส พ ชเศรษฐก จ ในประเทศไทย

Transcription

1 การพ ฒนาเส นใยเฮมพ ส พ ชเศรษฐก จ ในประเทศไทย สถาบ นว จ ยและพ ฒนาพ นท ส ง (องค การมหาชน) ดร.สร ตา ป นมณ การส มมนาเร อง นว ตกรรมส งทอส เข ยว: การว จ ยพ ฒนาเส นใยธรรมชาต และส ธรรมชาต ส เช งพาณ ชย 2 เมษายน 2558 อ ทยานว ทยาศาสตร ประเทศไทย

2 ความเป นมา พระราชเสาวน ย ของสมเด จพระนางเจ าส ร ก ต พระบรมราช น นาถ โดยเฉพาะก ญชง ให พ จารณาข อด และต ดส งท ไม เป นประโยชน ออกไป ก จะส งเสร มให เป นพ ชเศรษฐก จได เพราะให เส นใยท ม ค ณภาพ ว นท 27 มกราคม 2546 พ นท ล มน าห วยแม เก ยง ต. เม องนะ อ. เช ยงดาว จ. เช ยงใหม สมควรศ กษาและส งเสร มให เกษตรกรชาวเขาปล กก ญชง เพ อใช เส นใยผล ตเคร องน งห ม และจาหน ายเป นรายได.. ว นท 26 ก มภาพ นธ 2548 ในพ นท ดอยผาหม น จ. เช ยงราย

3 มต คณะร ฐมนตร ว นท 1 ม นาคม 2548 มอบหมายให ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาการ เศรษฐก จและส งคมแห งชาต (สศช.) หาร อก บหน วยงานท เก ยวข อง (ม ลน ธ โครงการหลวง กรมว ชาการเกษตร สถาบ นว จ ยและพ ฒนาพ นท ส ง มหาว ทยาล ยแม โจ องค การสวน พฤกษศาสตร สมเด จพระนางเจ าส ร ก ต ศ นย ว ทยาศาสตร การแพทย เช ยงใหม ) ว นท 22 ก นยายน 2552 เห นชอบย ทธศาสตร การส งเสร มการปล กเฮมพ เป นพ ชเศรษฐก จบนพ นท ส งฉบ บท 1 พ.ศ และกลไกการ ข บเคล อนแผนย ทธศาสตร ไปส การปฏ บ ต ว นท 16 พฤศจ กายน 2553 เห นชอบแผนปฏ บ ต การพ ฒนาเฮมพ บนพ นท ส ง ระยะ 5 ป (พ.ศ ) และแผนปฏ บ ต การพ นท น าร องส งเสร ม การปล กเฮมพ ใน 5 จ งหว ด ได แก เช ยงใหม น าน เช ยงราย ตาก และ เพชรบ รณ ม การแต งต งคณะกรรมการประสานงานและก าก บการพ ฒนาและส งเสร ม การปล กเฮมพ เป นพ ชเศรษฐก จ (กปฮ.) ลงว นท 30 พฤษภาคม 2555

4 เฮมพ (Hemp) เฮมพ และก ญชา อย ใน Kingdom : Plantae Division : Magnoliophyta Class : Magnoliopsida Order : Rosales Family : Cannabidaceae Genus : Cannabis (Nelson, 2000) เฮมพ ม ช อว ทยาศาสตร ว า Cannabis sativa L. ssp. sativa ก ญชาม ช อว า Cannabis sativa L. ssp. indica

5 ใบและดอกเฮมพ ใบของเฮมพ ม ล กษณะเป นแฉก 3-9 แฉก ช อดอกเฮมพ ชน ดต วผ ช อดอกเฮมพ ชน ดต วเม ย

6 ใบและดอกเฮมพ และก ญชา ใบก ญชา ใบเฮมพ ดอกก ญชา ดอกเฮมพ

7 ต นเฮมพ และก ญชา ต นก ญชา ต นเฮมพ

8 ก ญชา เฮมพ

9 ล กษณะของต นเฮมพ

10 ล กษณะของช อดอกและเมล ดเฮมพ

11 การกระจายต วของพ ชตระก ล Cannabis ในช วงแรกม การกระจายต วจากเอเช ยกลาง ไปส ย โรป เอเช ยตะว นตก และเอเช ยไต

12 การกระจายต วของพ ชตระก ล Cannabis ระยะท ป ก อนคร สตการ-ค.ศ.1,800 : ยาร กษาโรค อาหาร เคร องน งห ม น าม นตะเก ยง ปลาย ค.ศ.1,800 มน ษย น ยมใชเป นพ ชเสพต ดเพ มมากข น กระจายจากแถบอ นเด ยไปส แถบทว ปอเมร กาใต

13 ชายแดนไทย-ลาว บ านฮวก อ. ภ ซาง จ. พะเยา (ก.ย ก.ย. 2550) ม ลค านาเข าประเทศลาว 4,268,000 บาท/ป ผ าทอ 7,000-10,000 ม วน/เด อน (2-3 ลบ/ด) เส นใย 5,000 กก./เด อน (1.5 ลบ/ด, 18ล/ป )

14 การใช ประโยชน ของชาวเขา เส อผ าเคร องน งห ม ทาเช อกในอ ปกรณ เคร องใช ต างๆ และการประกอบพ ธ กรรม

15 การผล ตเส นใยของชาวม ง

16 เส นใยเฮมพ ม ความเหน ยวส ง ม ค าการต านแรงด งส ง(เส อเกราะ ว สด ก อสร าง) ความย ดหย น และม แรงบ ดส ง (ทาอ ปกรณ รถยนต ) น าหน กเบา

17 ผ าเฮมพ Anti แบคท เร ยและเช อรา ป องก น UV ระบายความช นได เร ว

18 แกนลาต น ด ดซ บและระบายความช น 5 เท าของน าหน ก น าหน กเบา แข งแรง ด ดซ บความร อนด อาคารอบอ นในฤด หนาวและเย นสบายในฤด ร อน ระบายอากาศด ทนทานต อการเส อมสภาพ เปล อก Hemp Crete Hemp board เฟอร น เจอร ฉนวนความร อน Charcoal Activated carbon เฮมพ บล อค

19 Hemp seed and oil has been called "Nature s Perfect Food for Humanity" a wealth of health for everyone. Protein % เมล ดเฮมพ Oil % 80 % ของ oil เป น Essential Fatty Acid Omega6 : Omega 3 = 3:1 Deferne and Pate, 1996; Erasmus 1999

20 Chemotype De Meijer, 1992 การแบ งประเภทตามปร มาณสารเสพต ด THC content CBD/THC ratio Drug type (พ ชเสพต ด) > 1-20% Intermediate type (ก งพ ชเสพต ด) > 0.3-1% Fiber type (พ ชเส นใย) 0.3% 2-17

21 การปร บปร งพ นธ เฮมพ จ ดเป นพ ชเสพต ดเช นเด ยวก บก ญชา ล กษณะ THC -9-tetrahydrocannabinol (%) ก ญชา เฮมพ 1-20 < 1 ลด THC CBD (Cannabidiol): THC < 2 2 เพ ม % fiber % fiber ส งส ด 15 % 35 %

22 ผลการดาเน นงานว จ ยและพ ฒนาท ผ านมา ข นทะเบ ยนพ นธ เฮมพ 4 พ นธ พ นธ THC (M2) CBD/THC Fiber (%) RPF1/ห วยหอย % RPF2/V % RPF3/แม สาใหม % RPF4/ปางอ ง %

23 ผลการดาเน นงานว จ ยและพ ฒนาท ผ านมา เทคโนโลย การเพาะปล กและด แลร กษา ว ธ การเพาะปล ก/การใส ป ย/การจ ดการธาต อาหาร ระยะปล ก/ช วงเวลาปล ก การเล อกใช พ นธ เฮมพ ให เหมาะก บพ นท การใช สารฉ ดพ นให เฮมพ ใบร วงก อนเก บเก ยว เคร องม อปล กและเก บเก ยว

24 การเพาะปล กและผลผล ต ผล ตเมล ด - เมล ดพ นธ 1-2 กก./ไร ระยะ 1 x 1 ม. ปล ก ม.ย.- ก.ค. เก บเก ย ว ธ.ค.- ม.ค. ใย ผล ตเสน - เมล ดพ นธ 5-10 กก./ไร ระยะ 20 x 25 ซม. ปล ก พ.ค.- ก.ค. เก บเก ย ว ส.ค.- ต.ค.

25 ปฏ ท นการขออน ญาตและเพาะปล กเฮมพ ต.ค. พ.ย. ธ.ค. พ.ค. ม.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค. การปล กเพ อ ผล ตเส นใย ขอร บใบอน ญาต เพาะปล ก+ ด แลร กษา เก บเก ยว + ลอกเปล อก ขอร บใบอน ญาต ของป ถ ดไป การปล กเพ อ ผล ตเมล ด ขอร บใบอน ญาต เพาะปล ก+ ด แลร กษา เก บเก ยว + ลอกเปล อก

26 ผลการดาเน นงานว จ ยและพ ฒนาท ผ านมา เทคโนโลย การแปรร ปและผล ตภ ณฑ ลดข นตอนการท าเส นด าย/การทอผ าหน ากว าง/ผ าเฮมพ ค ณสมบ ต พ เศษ/พ ฒนาลวดลายผ า/เคร องลอกเปล อก ว สด ก อสร างจากเฮมพ :เฮมพ กร ต/บอร ด/ฉนวนก นความร อน น าม นแคปซ น/โปรต นเฮมพ อ ดเม ด/ล ปบาล ม/แชมพ /สบ /สคร บ

27 ผล ตภ ณฑ จากเฮมพ

28

29 ผลการดาเน นงานว จ ยและพ ฒนาท ผ านมา ระบบควบค มการผล ตเฮมพ และการน าร องส งเสร ม พ ฒนาระบบควบค มการปล ก THC test kit น าร องส งเสร ม :ใช สอยในคร วเร อน/เช งพาณ ชย สาธ ตการผล ตเฮมพ ในเช งพาณ ชย 97 ไร เกษตรกร 30 ราย ได รายได 1,300,000 บาท - สาธ ตการผล ตเฮมพ ใช สอยในคร วเร อน 6 พ นท พ นท 4 ไร เกษตรกร 20 ราย

30 ระบบควบค มการปล กเฮมพ ลงทะเบ ยนเกษตรกร การส งเสร มการปล กเฮมพ ภายใต ระบบควบค ม

31 กระบวนการผล ตเฮมพ เช งพาณ ชย บ.ตนาน ว ฒน จาก ด 2558 : 300 ไร ส งคโปร ออสเตรเล ย (HDC) เมล ดพ นธ THC ต า โครงการหลวง สวพส. เกษตรกร เกษตรกร เกษตรกร เกษตรกร เกษตรกร คล สเตอร ผ ปล กเฮมพ ต น+ใบ ต น ลอกเปล อก แกนแห ง เปล อกแห ง แคนนาดา (TCC) สหร ฐอเมร กา บร ษ ทท ส งออกไป ต างประเทศ เน องจากไม ม เทคโนโลย ในประเทศ พ ฒนา ว ธ การ เส นใยเฮมพ สาน กว จ ย สาน กพ ฒนา หน วยงานระด บจ งหว ด อย. ปปส. กล มเกษตรกร เอกชนลงท น เปล อกสด บ.ไทยนาโชคเท กซ ไทล จาก ด บ.ก องเก ยรต เท กซ ไทล จาก ด จ นนาล กษณ ม ลเบอร ร สาเปเปอร

32 พ นท น าร อง อ.พบพระ จ. ตาก พ ก ด: 47Q MU MGRS พ นท ปล ก: 2,208 ตร.ม. พ นธ : RPF 1 เกษตรกร : น.ส. ประกายดาว พงษ สานต ค ร

33 ระบบผล ตเมล ดพ นธ เฮมพ เมล ดพ นธ ค ด (Breeder seed) เมล ดพ นธ หล ก (Foundation seed) เมล ดพ นธ ขยาย (Registered seed) เมล ดพ นธ จาหน าย (Certified seed) Isolate พ นท ปล ก ตรวจแปลง ให คาแนะน า ส มต วอย างใบว เคราะห THC ว เคราะห ค ณภาพเมล ดพ นธ เกษตรกร

34 ระบบผล ตเมล ดพ นธ เฮมพ เกษตรกร เมล ดพ นธ ค ด (Breeder seed) เมล ดพ นธ หล ก (Foundation seed) เมล ดพ นธ ขยาย (Registered seed) ปล กในโรงเร อนป ดสน ท THC test kit แล วค ดเล อกต นท ม ปร มาณ THC < 0.3 % แปลงปล กห างจากเฮมพ พ นธ อ น 5 กม. ส มเก บต วอย างใบว เคราะห THC แปลงปล กห างจากเฮมพ พ นธ อ น 1 กม. ส มเก บต วอย างใบว เคราะห THC เมล ดพ นธ จาหน าย (Certified seed) แปลงปล กห างจากเฮมพ พ นธ อ น 1 กม. ส มเก บต วอย างใบว เคราะห THC เกษตรกร

35 ค ด/ ทาความสะอาด/ บรรจ ถ ง การผล ตเมล ด

36 ค ด/ ทาความสะอาด/ บรรจ ถ ง

37 อ างขาง ดอยผาหม น ว ดจ นทร ปางอ ง ปางดะ ข นวาง อ นทนนท ม อนเงาะ ห วยน าร น แม สาใหม แม แฮ ห วยส มป อย ปางห นฝน ถ าเว ยงแก พ นท น าร อง (5) พ นท ส งเสร มในพ นท โครงการหลวง (5) พ นท ส งเสร มในพ นท ขยาย ผลโครงการหลวง (2) พ นท ผล ตเมล ดพ นธ เฮมพ (8) ท บเบ ก พ นท งานปร บปร งพ นธ เฮมพ (3) ค ร ราษฎร

38 สน บสน นการแก ไขกฎหมาย คณะทางานจ ดทาร างแก ไขกฎระเบ ยบเพ อ สน บสน นการปล กเฮมพ เป นพ ชเศรษฐก จ (กปฮ.) ประช มระดมความค ดเห น ม.ค. 56 ประเด นแก ไขกฎระเบ ยบ คณะอน กรรมการพ จารณาหล กเกณฑ และควบค มการปล กก ญชง (สธ.) รมต.สธ. 1. ออกประกาศกระทรวงสาธาณส ข ยกเว นส วนแห งและผล ตภ ณฑ ของเฮมพ 2. ออกกฎกระทรวงฯ

39 คณะอน กรรมการพ จารณาหล กเกณฑ และ ควบค มการปล กก ญชง 1. ออกประกาศกระทรวงสาธารณส ข เร อง ระบ ช อและประเภทยาเสพต ดให โทษ (ฉบ บท 12) ลงในราชก จจาน เบกษา หน า 31 เล ม 130 ตอนพ เศษ 91 ง ว นท 8 กรกฏาคม 2556

40 ข นตอนการออกกฎกระทรวงสาธารณส ขเก ยวก บการขอและออกใบอน ญาตก ญชง โครงการหลวง และ สวพส.

41 ร งก กระทร งก ร น ต ละก ร ก บ น ตเ... ก ร น ต บ น ต เก THC น น ท ง บตก รตร น น ยง น งเ ร เ ล รบร ง น น ยง นรบร ง เ ล น น ยง น นบ นนก รตร เ ร ะ น ยง น บ ระ บ นท ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) - ( ) ( ) ( ) :./. : / /, THC % THC / THC / / THC เ ล น รบร ง / ก ร ลก ก รเกบเก ย / ร. ก ร น ง. ก ร น ย ก รน ระ ย น GOAL น ท รบ น ต /.. -. บทเ ะก ล. ( )

42 พ นท ขยายผลโครงการหลวงถ าเว ยงแก สวพส. ส มมนาผลงานป 52 / 42

43 สวพส. ส มมนาผลงานป 52 / 43

44 พ นท ขยายผลโครงการหลวงถ าเว ยงแก สวพส. ส มมนาผลงานป 52 / 44

45

46 จบการนาเสนอ