รายงานการว จ ย การศ กษาแนวทางการบร หารจ ดการส นค ากระเท ยม

Transcription

1 รายงานการว จ ย เร อง การศ กษาแนวทางการบร หารจ ดการส นค ากระเท ยม โดย นางอรสา ด สถาพร นางสาวจ ราภา จอมไธสง ส าน กส งเสร มและจ ดการส นค าเกษตร กรมส งเสร มการเกษตร พ.ศ. 2551

2 (2) สารบ ญ หน า สารบ ญตาราง สารบ ญภาพ (3) (6) บทท 1 บทน า 1 ความส าค ญและท มาของป ญหา 1 ว ตถ ประสงค ของการว จ ย 1 ประโยชน ท คาดว าจะได ร บ 2 ขอบเขตการว จ ย 2 น ยามศ พท 2 บทท 2 การตรวจเอกสารและผลงานว จ ยท เก ยวข อง 4 การตรวจเอกสาร 4 ข อม ลท วไปของกระเท ยม 4 พ นธ 6 เทคโนโลย การผล ตกระเท ยม 9 การแปรร ปกระเท ยม 12 มาตรฐานกระเท ยม 13 องค การการค าโลกและเขตการค าเสร 16 กองท นปร บโครงสร างการผล ตภาคเกษตร เพ อเพ มข ดความสามรถการแข งข นของประเทศ 19 ผลงานว จ ยท เก ยวข อง 23 บทท 3 ว ธ การว จ ย 25 ประชากร 25 กล มต วอย างและการค ดเล อกกล มต วอย าง 25 การเก บรวบรวมข อม ล 25 การว เคราะห ข อม ล 26 ระยะเวลาการว จ ย 26 แผนการด าเน นงาน 26

3 (3) สารบ ญ (ต อ) บทท 4 ผลการว จ ย 27 ตอนท 1 สภาพการผล ตกระเท ยม 27 ตอนท 2 สภาพการตลาดกระเท ยม 39 ตอนท 3 การใช เทคโนโลย การปล กกระเท ยมของเกษตรกร 55 ตอนท 4 มาตรการการด าเน นงานของร ฐ 60 ตอนท 5 การว เคราะห หาแนวทางบร หารจ ดการกระเท ยม 81 บทท 5 สร ปผลการว จ ยและข อเสนอแนะ 97 สภาพการผล ตกระเท ยม 97 สภาพการตลาดกระเท ยม 98 การใช เทคโนโลย การปล กกระเท ยมของเกษตรกร 98 มาตรการการด าเน นงานของร ฐ 99 การว เคราะห แนวทางบร หารจ ดการกระเท ยม 99 ข อเสนอแนะ 101 บรรณาน กรม 102 ภาคผนวก 107 บ นท กข อตกลง 108 ส ญญาค าประก นตามบ นท กข อตกลง 110 แบบสอบถามเกษตรกรผ ปล กกระเท ยม 113 หน า

4 (4) สารบ ญตาราง ตารางท หน า 2.1 การเปร ยบเท ยบล กษณะเฉพาะของกระเท ยมไทยพ นธ ห วใหญ และกระเท ยมน าเข าจากจ น การเป ดตลาดตามข อผ กพ น WTO ระหว างป พ นท การผล ตกระเท ยมของโลกและประเทศท ม การผล ต 11 อ นด บ ป ผลผล ตกระเท ยมของโลก ป พ นท ปล กและผลผล ตกระเท ยมของประเทศไทย ป 2541/ / พ นท และผลผล ตกระเท ยมรายจ งหว ด ป 2550/ ต นท นการผล ตกระเท ยมของประเทศไทย ป 2550/ ต นท นการผล ตกระเท ยม ป 2546/ / การส งออกกระเท ยมและผล ตภ ณฑ ป ปร มาณและม ลค าการส งออกกระเท ยมสดหร อแช เย น แยกตามประเทศผ น าเข า ป ปร มาณและม ลค าการส งออกกระเท ยมสดหร อแช เย น แยกตามประเทศผ น าเข า ป ปร มาณและม ลค าการน าเข ากระเท ยมและผล ตภ ณฑ ป ปร มาณและม ลค าการน าเข ากระเท ยมสดหร อแช เย น แยกตามประเทศผ ส งออก ป

5 (5) สารบ ญตาราง (ต อ) ตารางท หน า 4.12 ปร มาณและม ลค าการน าเข ากระเท ยมสดหร อแช เย น แยกตามประเทศผ ส งออก ป ผลการจ บก มกระเท ยมล กลอบน าเข ามาในราชอาณาจ กร พ ก ดภาษ ศ ลกากร จ านวนและร อยละของเกษตรกรจ าแนกตามสภาพพ นท ปล กกระเท ยม จ านวนและร อยละของเกษตรกรจ าแนกตามการไถด น จ านวนและร อยละของเกษตรกรจ าแนกตามการใช ป ยอ นทร ย จ านวนและร อยละของเกษตรกรจ าแนกตามการใช ป ยเคม จ านวนและร อยละของเกษตรกรจ าแนกตามว ธ การให น าก อน จ านวนและร อยละของเกษตรกรจ าแนกตามว ธ การจ ดการน า ก อนการเก บเก ยว จ านวนและร อยละของเกษตรกรจ าแนกตามศ ตร พ ชท ส าค ญท ส ด จ านวนและร อยละของเกษตรกรจ าแนกตามการเก บเก ยวกระเท ยม จ านวนและร อยละของเกษตรกรจ าแนกตามว ธ การเก บร กษาผลผล ต จ านวนและร อยละของเกษตรกรจ าแนกตามว ธ การขายผลผล ต จ านวนและร อยละของเกษตรกรจ าแนกตามป ญหาการผล ตของเกษตรกร ผลการด าเน นงานโครงการลดพ นท ปล กกระเท ยมป 2546/47 67

6 (6) สารบ ญตาราง (ต อ) ตารางท หน า 4.27 จ านวนเกษตรกรท เข าร วมโครงการ จ านวนพ นท ท ขอลดและ พ นท ท ลดการปล กกระเท ยม เปร ยบเท ยบพ นปล กกระเท ยม ราคาท เกษตรกรขายได และปร มาณการน าเข ากระเท ยมจากสาธารณร ฐประชาชนจ น สร ปเทคโนโลย การปล กกระเท ยมของเกษตรกรท ม ผลต อ ค ณภาพเปร ยบเท ยบก บค าแนะน า สร ปมาตรการแทรกแซงกระเท ยม ป 2534/ / สร ปโครงการลดพ นท ปล กหอมห วใหญ และกระเท ยม ป 2541/ / สร ปโครงการลดพ นท ปล กกระเท ยม ป 2546/ / สร ปโครงการปร บโครงสร างกระเท ยม ป 2549/50 92

7 (7) สารบ ญภาพ ภาพท หน า 4.1 เปร ยบเท ยบพ นท การผล ตกระเท ยมของโลกระหว างป ปร มาณการผล ตกระเท ยมของโลก ป พ นท ปล กและผลผล ตกระเท ยมของประเทศไทย ป 2541/ / พ นท ปล กและผลผล ตกระเท ยม ป 2550/51 รายจ งหว ดท ส าค ญ 5 จ งหว ด ผลผล ตเฉล ยต อไร ของการผล ตกระเท ยมของประเทศไทย ระหว างป 2541/ / ผลผล ตกระเท ยมเฉล ยต อไร รายจ งหว ด ป 2550/ ส ดส วนต นท นการผล ตกระเท ยมของประเทศไทย ป 2550/ ห วงโซ อ ปทานของกระเท ยม ราคากระเท ยมแห งใหญ คละท เกษตรกรขายได ป 2541/ / ปร มาณและม ลค าการส งออกกระเท ยม ป ปร มาณการส งออกผล ตภ ณฑ กระเท ยม ป แสดงส ดส วนปร มาณการส งออกกระเท ยม รายประเทศ ป ปร มาณและม ลค าการน าเข ากระเท ยม ป ปร มาณการน าเข าผล ตภ ณฑ กระเท ยม ป แสดงส ดส วนปร มาณการน าเข ากระเท ยม รายประเทศ ป

8 (8) สารบ ญภาพ (ต อ) ภาพท หน า 4.16 ปร มาณและม ลค าการจ บก มกระเท ยมท ม การล กลอบน าเข า ประเทศไทย พ นท ปล กเปร ยบเท ยบก บราคากระเท ยมแห งท เกษตรกรขายได ป 2541/ / การผล ตกระเท ยมของประเทศไทยและปร มาณการน าเข ากระเท ยมจาก สาธารณร ฐประชาชนจ น ป 2541/ / เปร ยบเท ยบปร มาณการน าเข ากระเท ยมจากสาธารณร ฐประชาชนจ น และ ปร มาณกระเท ยมล กลอบท จ บก มได ป 2541/ /51 87

9 (9) บทค ดย อ การว จ ยคร งน ม ว ตถ ประสงค เพ อศ กษาโครงสร างการผล ต การตลาด และห วงโซ อ ปทานของ กระเท ยม การด าเน นการ แก ไขป ญหาและมาตรการด านต างๆ ของร ฐบาล ว เคราะห ผลการด าเน นงานและ มาตรการแก ไขป ญหากระเท ยมของภาคร ฐ และได ร ปแบบแนวทางการบร หารจ ดการส นค ากระเท ยมท ม ประส ทธ ภาพ โดยใช ข อม ลท ต ยภ ม ท รวบรวมจากเอกสารต างๆ ข อม ลอ เล กโทรน กส และข อม ลปฐมภ ม โดยการใช แบบสอบถามเกษตรกรผ ปล กกระเท ยมในแหล งผล ตท ส าค ญ 6 จ งหว ด ได แก เช ยงใหม เช ยงราย แม ฮ องสอน ล าพ น ล าปาง และพะเยา โดยว เคราะห ข อม ลเช งพรรณา ด านการผล ต การตลาดระหว างโซ อ ปทาน และการ ด าเน นงานตามมาตรการต างๆ ของภาคร ฐในระหว างป และว เคราะห เช งปร มาณ ด านพ นท ปล ก ปร มาณผลผล ตราคาท เกษตรกรขายได และงบประมาณท ร ฐบาลท ใช การด าเน นงานแก ไขป ญหากระเท ยม ผลการว จ ยพบว าพ นท ปล กกระเท ยมท ส าค ญของประเทศไทยอย ในเขตภาคเหน อ เกษตรกรปล ก กระเท ยมเป นพ ชหล งนา ผลผล ตร อยละ 90 เก บเก ยวในช วงเด อนก มภาพ นธ ม นาคม พ นท การผล ตกระท ยมของ ประเทศไทยใน ช วง ป ม พ นท ระหว าง 136,561 ไร -149,690 ไร ผลผล ต อย ระหว าง 131,581 ต น- 117,755 ต น ป ญหาหล กของเกษตรกรค อ ต นท นการผล ตส ง และราคาตกต าในช วงท ผลผล ตออกส ตลาดมาก ผลผล ตส วน ใหญ ใช บร โภคในประเทศ และม การน าเข ากระเท ยมจากสาธารณร ฐประชาชนจ น โดยในป 2545 ม ปร มาณการ น าเข า 138,558 ต น และเพ มข นเป น 40,517 ต น ในป 2546 ซ งเป นผลจากการท ร ฐบาลไทยได ม ข อตกลงเป ดเสร ทางการค าไทย -จ น เม อว นท 1 ต ลาคม 2546 ร ฐบาลม การแก ไขป ญหาการผล ตกระเท ยมของประเทศไทยท ไม สามารถแข งข นก บสาธารณร ฐประชาชนจ นได โดยจ ดท าโครงการลดพ นท ปล กกระเท ยมป 2546/47 โครงการ แก ไขป ญหากระเท ยมท งระบบ ป 2547/48 และโครงการปร บโครงสร างส นค ากระเท ยม ป รวมงบประมาณท ร ฐบาลใช ด าเน นการท งส น ล านบาท ลดพ นท ปล กกระเท ยมได 31,403 ไร ส งผลให ราคากระเท ยมท เกษตรกรขายได ป 2550 เฉล ย บาท/ก โลกร ม แต ในป 2551 พ นท ปล กกระเท ยมม การเพ มข น เป น 87,422 ไร หร อค ดเป นร อยละ ของพ นท ปล กป 2550 การว เคราะห แนวทางบร หารจ ดการส นค ากระเท ยม พบว าพ นท ปล กกระเท ยมม การเพ มข นหร อลดลงไม แน นอนข นก บราคาในป ท ผ านมา ประส ทธ ภาพการผล ตกระเท ยมของเกษตรกรไทยย งอย ในระด บท ต า การเป ด เสร ทางการค าไทย จ น ม ผลกระทบต อกระเท ยมไทยค อ กระเท ยมจ นม ต นท นต ากว ากระเท ยมไทย ก าหนด โควตากระเท ยมตาม WTO ไม สามารถต านทานกระเท ยมราคาถ กจากสาธารณร ฐประชาชนจ นได แนวทางการ บร หารจ ดการส นค ากระเท ยมท ม ประส ทธ ภาพต องม การจ ดการท งระบบห วงโซ อ ปทานต งแต ผ ผล ตถ งผ บร โภค โดยการจ ดการด านการผล ตต องม การควบค มพ นท การผล ตให อย ในแหล งผล ตท ม สภาพแวดล อมท กระเท ยม ต องการ (crop requirement) และส งเสร มการปล กพ ชทดแทนในพ นท ไม เหมาะสม การควบค มพ นท การผล ตให เหมาะสม ก บความต องการของตลาด การข นทะเบ ยนเกษตรกร และการส ารวจพ นท ปล กโดยใช ระบบภ ม สารสนเทศ (GIS) การเพ มประส ทธ ภาพการผล ต และปร บปร งค ณภาพผลผล ตโดยหล กการเกษตรด ท เหมาะสม (GAP) การพ ฒนา

10 งานว จ ยท งด านพ นธ เทคโนโลย การผล ต ว ทยาการหล งการเก บเก ยว และเทคโนโลย การแปรร ปกระเท ยม ส าหร บ การจ ดการด านการตลาดต องม การใช มาตรฐานกระเท ยมเพ อควบค มค ณภาพ การสร างม ลค าเพ มของกระเท ยมด วย การส งเสร มการผล ตกระเท ยมตามส งบ งช ทางภ ม ศาสตร (GI) การส งเสร มการผล ตกระเท ยมอ นทร ย และการ ประชาส มพ นธ การบร โภคกระเท ยมไทยด วยการสร างภาพล กษณ กระเท ยมไทยเพ ออาหารไทย (10)

11 (11) บทท 1 บทน า ความส าค ญและท มาของป ญหา กระเท ยมเป นพ ชเศรษฐก จท ส าค ญพ ชหน งของประเทศไทย พ นท ปล กส วนใหญ อย ในภาคเหน อ และ ภาคตะว นออกเฉ ยงเหน อ ได แก จ งหว ดเช ยงใหม เช ยงราย ล าพ น ล าปาง พะเยา แม ฮ องสอน และศร สะเกษ ผลผล ตส นกระเท ยมส วนใหญ ใช เพ อการบร โภคภายในประเทศ ส าหร บใช ในคร วเร อนและในอ ตสาหกรรม แปรร ป เช นโรงงานน าพร กต างๆ โดยร อยละ 80 บร โภคในร ปกระเท ยมสด และอ กร อยละ 20 บร โภคใน ร ปแบบกระเท ยมแปรร ป ได แก กระเท ยมดอง กระเท ยมเจ ยว กระเท ยมผง และกระเท ยมสก ด เป นต น อย างไร ก ตามประเทศไทยย งม การส งออกกระเท ยมและผล ตภ ณฑ บ างประมาณป ละ 500 1,000 ต นและม การน าเข า กระเท ยมและผล ตภ ณฑ ประมาณ 20,000 50,000 ต น เกษตรกรในประเทศไทยน ยมปล กกระเท ยมในเด อนพฤศจ กายน-ธ นวาคม และเก บเก ยวในเด อน ก มภาพ นธ -เมษายน ซ งผลผล ตกระเท ยมของประเทศไทยจะออกมากในเด อนก มภาพ นธ -ม นาคม ในการผล ต กระเท ยมของประเทศไทยน นม ป ญหาท เก ดข นเป นประจ าค อราคากระเท ยมไม ม เสถ ยรภาพ เน องจากปร มาณ ผลผล ตไม สม าเสมอ หากป ไหนราคาด ป ต อไปเกษตรกรจะเพ มพ นท ปล ก ท าให เก ดภาวะผลผล ตกระเท ยมล น ตลาด ราคาตกต า นอกจากน แล วการเป ดตลาดเสร ทางการค า(FTA) ไทย-จ น เม อป 2546 ก ม ผลกระทบต อการ ผล ตกระเท ยมของประเทศไทย เน องจากต นท นการผล ตกระเท ยมของประเทศไทยส งกว า ท าให ไม สามารถ แข งข นก บสาธารณร ฐประชาชนจ นได จากป ญหาด งกล าวท าให เกษตรกรเร ยกร องให ร ฐบาลแก ไขป ญหาราคา กระเท ยมตกต าอย เป นประจ า ท าให ร ฐบาลต องใช มาตรการต างๆมาด าเน นการ ซ งร ฐต องส ญเส ยงบประมาณ เป นจ านวนมาก ด งน นจ งได ศ กษาหาแนวทางบร หารจ ดการกระเท ยมท งระบบ รวมท งการด าเน นการต างๆ ของร ฐ เพ อเสนอแนวทางการบร หารจ ดการกระเท ยมท ม ประส ทธ ภาพ ว ตถ ประสงค ของการว จ ย 1. เพ อศ กษาสภาพการผล ต การตลาด และการใช เทคโนโลย การปล กกระเท ยมของเกษตรกร รวมท ง การด าเน นงานแก ไขป ญหาและมาตรการต างๆของภาคร ฐท ผ านมา 2. เพ อว เคราะห ผลการด าเน นงานและมาตรการแก ไขป ญหากระเท ยมของภาคร ฐ 3. เพ อหาแนวทางการบร หารจ ดการส นค ากระเท ยมท ม ประส ทธ ภาพ

12 (12) ประโยชน ท คาดว าจะได ร บ 1. ผ ก าหนดนโยบายสามารถน าข อม ลของกระเท ยมท งระบบไปใช ประกอบการพ จารณาก าหนด นโยบาย และมาตรการจ ดการส นค ากระเท ยมอย างเป นระบบครบตลอดท งห วงโซ อ ปทาน รวมท งผ ท เก ยวข อง ได แก ผ ผล ต และผ ประกอบการสามารถน าไปใช ประกอบการปร บปร งด าเน นงานได อย างม ประส ทธ ภาพ 2. คณะอน กรรมการจ ดการการผล ตส นค ากระเท ยม หอมแดง หอมห วใหญ และม นฝร ง รวมท ง คณะกรรมการนโยบายและมาตรการชวยเหล อเกษตรกร(คชก.) สามารถน าข อเสนอแนะ และแนวทางบร หาร จ ดการกระเท ยมไปใช ประกอบการวางมาตรการแก ไขป ญหาได รวมท งใช เป นแนวทางส าหร บการแก ไข ป ญหาของหอมแดง และหอมห วใหญ ด วย เน องจากเป นพ ชท ม ล กษณะการผล ตการตลาด และห วงโซ อ ปทาน ใกล เค ยงก น ขอบเขตการว จ ย 1.ข อม ลปฐมภ ม ท าการศ กษาเฉพาะผ ปล กกระเท ยมท ข นทะเบ ยนผ ปล กกระเท ยม ป 2550 ในจ งหว ด เช ยงใหม เช ยงราย ล าพ น ล าปาง พะเยา และแม ฮ องสอน ซ งเป นแหล งผล ตท ม การปล กกระเท ยมมาก และม ป ญหาราคาผลผล ตตกต าอย เสมอ 2.ข อม ลท ต ยภ ม ศ กษาถ งข อม ลการผล ตและการตลาดกระเท ยมต งแต ป 2546/ /51 และข อม ล บางประเภทได แก ข อม ลในเร องพ นท การผล ตของประเทศไทย ราคาท เกษตรกรขายได การน าเข า และการ ส งออก ศ กษาข อม ลต งแต ป 2541/ /51 น ยามศ พท กระเท ยม (Allium sativum) หมายถ ง พ ชผ กล มล ก ล าต น(กาบใบและต วใบ) ส งประมาณ เซนต เมตร ล าต นอย ใต ด น ม ล กษณะบาง ส ขาวข นและแข ง เป นฐานรองร บกล บซ งจะรวมต วก นเป น ห วกระเท ยม เกษตรกร หมายถ ง เกษตรกรผ ปล กกระเท ยม การผล ตกระเท ยม หมายถ ง การปฏ บ ต โดยเร มต งแต การเตร ยมด น การปล ก การด แลร กษา ตลอดจนการเก บเก ยวผลผล ต

13 (13) การแปรร ปกระเท ยม หมายถ ง การน าผลผล ตกระเท ยมไปผ านกระบวนการต างๆต งแต กระบวนการง ายๆเพ อใช บร โภค เช นกระเท ยมดอง, กระเท ยมผงกระเท ยมอบแห ง,กระเท ยมเจ ยว, และผ าน กระบวนการผล ตท ซ บซ อนเพ อบร โภคเป นอาหารเสร มส ขภาพ เช นกระเท ยมแคปซ ล หร อกระเท ยมอ ดเม ด ต นท นการผล ตกระเท ยม หมายถ ง รายจ ายท เกษตรกรใช จ ายในการผล ตกระเท ยมต งแต ปล ก จนกระท งจ าหน าย

14 (14) บทท 2 การตรวจเอกสารและผลงานว จ ยท เก ยวข อง การตรวจเอกสารและการศ กษาผลงานว จ ยท เก ยวข องเพ อการว จ ยในคร งน แบ งได ด งน ค อ 1. การตรวจเอกสาร 1.1 ข อม ลท วไปของกระเท ยม 1.2 พ นธ 1.3 เทคโนโลย การผล ตกระเท ยม 1.4 การแปรร ปกระเท ยม 1.5 มาตรฐานกระเท ยม 1.6 องค การการค าโลกและเขตการค าเสร 1.7 กองท นปร บโครงสร างการผล ตภาคเกษตรเพ อเพ มข ดความสามารถการแข งข นของ ประเทศ 2. ผลงานว จ ยท เก ยวข อง 1. การตรวจเอกสาร 1.1 ข อม ลท วไปของกระเท ยม กระเท ยมเป นพ ชท อย ในวงศ Alliaceae ช อว ทยาศาสตร Allium sativa Linn. ช อสาม ญค อ Garlic ใน ประเทศไทยม ช อเร ยกต างๆก นไปในแต ละภ ม ภาค ค อ ภาคกลางเร ยกว า กระเท ยม ภาคเหน อเร ยกหอมขาว ภาค ตะว นออกเฉ ยงเหน อและภาคใต เร ยก หอมเต ยม (กรมว ชาการเกษตร, 2542) ค ณค าของกระเท ยม 1) ค ณค าทางด านอาหาร กระเท ยมม ส วนประกอบของสารอาหารหลายชน ด ในห วกระเท ยม 100 กร ม ม คาร โบไฮเดรต 30 กร ม ไขม น 0.1 กร ม โปรต น 5.6 กร ม ม ธาต ฟอสฟอร ส เหล ก ว ตาม นเอ และว ตาม นซ ใบ กระเท ยมม ค ณค าทางอาหารมาก ม สารอาหารจ าพวกว ตาม นและเกล อแร ต างๆ เช นว ตาม นบ ว ตาม นซ แคลเซ ยม ฟอสฟอร ส และท โดดเด นได แก เบต าแคโรท น

15 2) ค ณค าในการร กษาโรค ห วกระเท ยมสดประกอบด วยน าม นระเหยง ายประมาณร อยละ เป น สารประกอบก ามะถ นซ งท ส าค ญได แก อ ลล ซ น(allicin) ม สรรพค ณลดคอเลสเตอรอลในเล อด สารอ ลล ซ นม ในกระเท ยมสด การเก บกระเท ยมไว นานๆสารน อาจจะสลายไปได และม การศ กษาพบว ากระเท ยมม ฤทธ ทาง ยาในการลดคอเลสเตอรอลและไขม นในเล อด ย บย งการจ บกล มของเกล ดเล อดซ งม ประโยชน ในการป องก น การเก ดล มเล อด ต านการขาดเล อดไปเล ยงห วใจ หลอดเล อด อ ดต น ลดความด นโลห ต ต านเช อแบคท เร ย ลดน าตาลในเล อด (กรมส งเสร มการเกษตร, 2551) ถ นก าเน ด กระเท ยมเป นพ ชท ม แหล งก าเน ดในแถบเอเช ยกลาง โดยในระยะแรกคน ในแถบน ได น ามาใช เป นส วนประกอบของยาร กษาโรค และบร โภคห วสดๆโดยไม ได น ามาเป นส วนประกอบ ในการปร งอาหาร ต อมาชาวสเปน โปรต เกส และฝร งเศส ได น าไปแพร ขยายในแถบทะเลเมด เตอร เรเน ยน และกระจายไปย งทว ปเอเช ยได แก จ น อ นเด ย และเอเช ยตะว นออกเฉ ยงใต ตามล าด บ ป จจ บ นกระเท ยมได ม การปล กก นท วโลก การปล กกระเท ยมในประเทศไทยน นเร มท ภาคกลาง และต อมาม การทดลองปล กใน ภาคเหน อและภาคตะว นออกเฉ ยงเหน อ และได ผลด ซ งต อมาภาคเหน อได เป นแหล งปล กกระเท ยมท ส าค ญของประเทศไทย (กรมว ชาการเกษตร, 2542) ล กษณะทางพฤกษศาสตร กระเท ยมม ล าต นต งตรงส งประมาณ เซนต เมตร ม ใบยาวแบน และแคบ ดอก ส ขาว ม กาบใบท ท าหน าท ห อห มกล บท เก ดข น กาบใบเป นหลอดเร ยงซ อนก นและอ ดแน นเป นล าต นเท ยม ส วนล าต นท แท จร งเป นแผ นแข งอย ด านล าง จ านวนกล บกระเท ยมต อต นอย ระหว าง 6-35 กล บม ขนาดแตกต าง ก น กล บด านนอกจะม ขนาดใหญ กว ากล บท อย ด านใน (กรมว ชาการเกษตร, 2542) สภาพแวดล อมท เหมาะสมส าหร บการปล กกระเท ยม สภาพด นท เหมาะสมส าหร บการปล กกระเท ยมค อด นร วนปนทรายท ม การระบายน าด อ ณหภ ม ท เหมาะสมส าหร บการลงห วค อ องศาเซลเซ ยส ความเป นกรด-ด างอย ระหว าง ต องการแสงแดด ช วโมงต อว น ในช วงลงห วกระเท ยมต องการน า 25 ม ลล เมตรต อต นต อส ปดาห ต องการธาต อาหาร ท ส าค ญค อไนโตรเจน ก โลกร มต อไร ฟอสฟอร ส 20 ก โลกร มต อไร และ โพแทสเซ ยม ก โลกร มต อไร (กรมส งเสร มการเกษตร, 2544) (15)

16 1.2 พ นธ การจ าแนกพ นธ กรมส งเสร มการเกษตร (2544) ได รายงานว า พ นธ กระเท ยมในประเทศไทย จ าแนกได 3 ว ธ ด งน 1) การจ าแนกโดยอาศ ยอาย เก บเก ยว จะพ จารณาจากอาย กระเท ยมท แก จ ด พร อมท จะท าการเก บเก ยว แบ งออกได เป น 3 พ นธ ค อ 1.1) พ นธ เบา อาย เก บเก ยวส นอย ในช วง ว น ล กษณะของพ นธ ม ด งน - ล าต นเล ก แข งเหน ยว ช วงของล าต นส ง - ห วม ขนาดปานกลาง แต ละห วประกอบด วยกล บประมาณ กล บ เน อในแน นแข ง ม กล นและรสฉ นจ ด 1.2) พ นธ กลาง เป นพ นธ ท น ยมปล กมาก อาย การเก บเก ยวอย ในช วง ว น ล กษณะของพ นธ ม ด งน - ล าต นอวบใหญ และเต ยกว าพ นธ เบา - ห วม ขนาดใหญ กว ากระเท ยมพ นธ เบาท ปล กและด แลในสภาพ เด ยวก น 1.3) พ นธ หน ก อาย การเก บเก ยว 150 ว นข นไป ล กษณะของพ นธ ม ด งน - ล าต นอวบอ วน และใหญ กว าพ นธ กลาง - ห วม ขนาดใหญ กว ากระเท ยมพ นธ กลางท ปล กและด แลในสภาพ เด ยวก น 2) การจ าแนกตามแหล งท มาของพ นธ จะเร ยกตามแหล งท มา เช น กระเท ยมจาก ต างประเทศ จะเร ยกกระเท ยมจ น กระเท ยมท มาจากจ งหว ดศร สะเกษ เร ยกกระเท ยมศร สะเกษ กระเท ยมจาก ภาคกลางเร ยกกระเท ยมบางช าง และกระเท ยมจากภาคเหน อเร ยกกระเท ยมเช ยงใหม 3) การจ าแนกตามฤด กาลเพาะปล กและเก บเก ยว น ยมใช ก บกระเท ยมทาง ภาคเหน อ ซ งจะปล ก 2 ร นในแต ละป ค อ 3.1) กระเท ยมดอ เป นกระเท ยมท ปล กและเก บเก ยวก อนการปล กปกต ค อ ปล กก อนเก บเก ยวข าวประมาณปลายเด อนต ลาคม-ต นเด อนพฤศจ กายน ผลผล ตออกเด อน มกราคม- ก มภาพ นธ น ยมน ามาท าเป นกระเท ยมดอง (16)

17 (17) 3.2) กระเท ยมป เป นกระเท ยมท ปล กและเก บเก ยวตามปกต ของฤด ปล ก กระเท ยม ค อปล กหล งจากเก บเก ยวข าวแล วโดยปล กในช วงเด อนธ นวาคม-มกราคม ผลผล ตออกเด อน ม นาคม-เมษายน ความแตกต างระหว างพ นธ กระเท ยมท น าเข ามาจากจ น และพ นธ ห วใหญ ท ปล กใน ประเทศไทย กรมว ชาการเกษตร (2542) รายงานว า กระเท ยมพ นธ ห วใหญ ท น าเข าจากประเทศจ นน น ม ล กษณะท แตกต างจากกระเท ยมพ นธ ห วใหญ ของประเทศไทย ได แก พ นธ เม องงาย และพ นธ อ าเภอปาย ซ ง เป นพ นธ ท เกษตรกรได ม การปล กโดยน าพ นธ มาจากต างประเทศมานานแล ว จ งสามารถปร บต วเข าก บ สภาพแวดล อมของประเทศไทย และสามารถเจร ญเต บโตและให ผลผล ตเป นท น าพอใจแก เกษตรกร จ งเป นท น ยมปล กจนถ งป จจ บ น เม อเปร ยบเท ยบล กษณะของกระเท ยมไทยและกระเท ยมน าเข าจากจ น ม ล กษณะท แตกต างก นอย าง ช ดเจน ได แก ร ปร างของห วกระเท ยม โดยกระเท ยมของไทยม ล กษณะห วไม กลม การเร ยงต วของกล บท ไม เป น ระเบ ยบ ขนาดกล บไม สม าเสมอ ขนาดกล บกระเท ยมม ขนาดใหญ กว า ส เปล อกห มกล บม ส ขาว และชมพ ล กษณะกล บต ดขวางคละแบบ และจ านวนช นเปล อกห มกล บท ม มากกว า 1 โดยท ล กษณะขนาดของห ว น าหน ก ต อห วเฉล ย ไม แตกต างก บกระเท ยมท น าเข าจากจ นมากน ก ส วนล กษณะของส เปล อกท งห ว จะม ส ขาว ขาวอมเหล อง ใกล เค ยงก บพ นธ ท น าเข าจากจ น ยกเว นพ นธ อ าเภอปาย จะม ส เปล อกท งห วเป นส ชมพ ซ ง เป นล กษณะท แตกต างก นอย างช ดเจนเช นเด ยวก น

18 (18) ตารางท 2.1 การเปร ยบเท ยบล กษณะเฉพาะของกระเท ยมไทยพ นธ ห วใหญ และกระเท ยมน าเข าจากจ น พ นธ พ นธ ห วใหญ พ นธ ห วใหญ ล กษณะ ท น าเข าจากจ น พ นธ เม องงาย อ าเภอปาย ส เปล อกท งห ว ขาว ขาวอมเหล อง ขาว ขาวอมเหล อง ชมพ ร ปร างห ว ค อนข างกลม ไม กลม ไม กลม ขนาดห ว (เส นผ าศ นย กลาง x ห ว) 4.4 x 3.2 ซม. 4.3 x 3.5 ซม. 4.1 x 3.1 ซม. น าหน กต อห วเฉล ย (กร ม) จ านวนกล บต อห ว การเร ยงต วของกล บ เป นระเบ ยบ ไม เป นระเบ ยบ ขนาดกล บไม สม าเสมอ ขนาดกล บสม าเสมอ ขนาดกล บ /1 2.5 x 1.3x 1.2 ซม. 3.2 x 2.0 x 1.6 ซม. 3.1 x 2.2 x 1.6 ซม. ส เปล อกห มกล บ ขาวอมเหล อง ขาว ชมพ ล กษณะกล บต ดขวาง /2 แบบสามเหล ยม คละแบบสามเหล ยม ส เหล ยม ทรงกลม คละแบบคร ง วงกลม สามเหล ยม ส เหล ยม ทรงกลม จ านวนช นเปล อกห มกล บ 1 มากกว า 1 มากกว า 1 ท มา : กรมว ชาการเกษตร, 2542 หมายเหต

19 1.3 เทคโนโลย การผล ตกระเท ยม กรมส งเสร มการเกษตร (2544) ได รายงานเก ยวก บเทคโนโลย การผล ตกระเท ยม ด งน การเตร ยมด น ไถและตากด นอย างน อย 15 ว น จากน น ใส ป ยอ นทร ย อ ตรา 2 ต นต อไร การเตร มพ นธ พ นธ กระเท ยมท ใช ต องเป นห วกระเท ยมท ผล ตส าหร บเป นพ นธ จร งๆ ค อ ต องแก จ ด ห วต องแห งสน ท ห วแน น ไม ฝ อ ไม ม โรคและแมลงต ดอย อ ตราการใช พ นธ ค อ ก โลกร มต อไร ว ธ การปล ก แกะกระเท ยมแยกเป นกล บ น ามาปล กโดยฝ งส วนโคนลงด นใช ฟางข าวคล ม เพ อ ป องก นแสงแดด และเก บร กษาความช น รดน าให ช ม ระยะปล กระหว างแถว และต น ค อ 10x10 เซนต เมตร และ 15x15 เซนต เมตร ข นก บพ นธ ท ใช เช น กระเท ยมห วใหญ หร อกระเท ยมจ น จะใช ระยะ15x15 เซนต เมตร การให น า การให น าในเด อนแรกให น าก อนปล ก 1 คร ง และหล งจากปล กแล ว 2 ส ปดาห ให อ ก 1 คร ง เม อพ น 1 เด อนไปแล ว ให น าท ก 7 10 ว น เม อเข าเด อนท 3 ให น าท ก 15 ว น จนกระท งกระเท ยมเร มแก จ งหย ดให น า การใส ป ย เม อปล กเสร จแล วใส ป ยเคม ส ตร ในอ ตรา 80 ก โลกร มต อไร เม อปล กแล ว 2 ส ปดาห ใส ป ยเคม ส ตร อ ตรา ก โลกร มต อไร เม อกระเท ยมอาย ได 60 ว นใส ป ยส ตร อ ตรา 30 ก โลกร มต อไร การป องก นก าจ ดโรคและแมลงท ส าค ญ น ตยา (2545) ได รายงานเร องโรคของกระเท ยม ด งน 1) โรคใบจ ดส ม วง (Purple Blotch) เช อสาเหต Alternaria porri (Ellis) Cif. อาการ อาการเร มแรกเป นจ ดฉ าน าขนาดเล ก ร ปร างกลมหร อร ประมาณ 2-3 ม ลล เมตร อาการเร มแรก เม อแห งจะเปล ยนเป นจ ดแผลส ขาว ต อมาขยายกว างออกไปตามความยาวใบ เก ดเป นแผลร ปไข ส เน อหร อน าตาลอ อน ขอบแผลส น าตาลหร อน าตาลอมม วง เน อเย อรอบๆ ขอบแผลเป น ส เหล อง ม กพบในช วงท ม ความช นส ง และการระบาดโรคจะร นแรงข น หากม เพล ยไฟเข าร วมท าลายด วย (19)

20 (20) การป องก นก าจ ด 1.1) ใช สารป องก นก าจ ดเช อรา โดยคล กเมล ดพ นธ ด วยสารเคม หร อช บ ห วพ นธ ด วยสารป องก นก าจ ดเช อรา 1.2) ลดการแพร กระจายของเช อ โดยร กษาแปลงให สะอาดอย เสมอ เก บ ท าลายเศษซากพ ช โดยการน าไปเผาไฟ ส าหร บการปล กร นต อไปควรไถตากด นปร บปร งด นด วยป นขาว ป ย คอกหร อป ยหม ก ปร บ ph ของด นให เหมาะสม (ประมาณ 6.5-7) 1.3) ควบค มแมลงศ ตร พ ชโดยเฉพาะเพล ยไฟ 1.4) เล อกระยะเวลาปล กท เหมาะสมเพ อหล กเล ยงโรค โดยเฉพาะช วงฤด หนาวควรต องม การระม ดระว งการระบาด ด งน น หากปล กให เร วกว าปกต จะช วยลดอ ตราการเป นโรคได 2) โรคใบไหม (Stemphylium Leaf Blight) เช อสาเหต Stemphylium vesicarium (Wallr.)E. Simmons. อาการ ใบกระเท ยมจะเป นแผลฉ าน า เวลาเช าจะพบหยดน าเล กๆเกาะอย บนแผล แผลด งกล าวจะเป นร ปยาวร แหลม ห วแหลมท ายส น าตาลหร อน าตาลอมม ว ง ถ าอาการร นแรงแผลม ขนาดใหญ เก ดอาการไหม ต งแต ปลายใบลงมาย งรอยแผลด งกล าว โรคน จะระบาดท าความเส ยหายร นแรง ในช วงท ม น าค างลงจ ดในฤด หนาว การป องก นก าจ ด 2.1) ใช สารป องก นก าจ ดเช อรา 2.2) ลดการแพร กระจายของเช อ โดยร กษาแปลงให สะอาด อย เสมอ เก บท าลายเศษซากพ ช โดยการน าไปเผาไฟ 3) โรคห วและรากเน า (Sclerotium Rot) เช อสาเหต Sclerotium rolfsii Sacc. อาการ กระเท ยมม ใบเหล องแห งเห ยว พบเส นใยส ขาวตามโคนต น คล ายเส นด าย นอกจากน ย งพบเม ดราส ขาวหร อส น าตาลอ อนจนถ งส น าตาลแก และด าข นปะปนก บเส นใย ห วกระเท ยมจะเน าส งกล นเหม น

21 (21) การป องก นก าจ ด 3.1) ลดการแพร กระจายของเช อสาเหต โดยเก บส วนท เป นโรคออกจากแปลง ไปเผาท าลาย 3.2) ปร บด นด วยป นขาวอ ตรา ก โลกร มต อไร และเพ ม อ นทร ยว ตถ เช นป ยพ ชสดหร อป ยคอก 3.3) หล กเล ยงการปล กซ าท เด ม 3.4) ปล กพ ชหม นเว ยน โดยเล อกปล กพ ชท ไม ค อยเป นโรคน 4.)โรคใบจ ด เซอโคสปอรา (Cercospora Leaf Spot) เช อสาเหต Cercospora duddiae อาการ ใบจะเป นแผลจ ดกลมหร อร ปไข ส น าตาล ขนาดเล กมาประมาณ ม ลล เมตร ต อมาแผลขยายไปตามความยาวของใบ ล กษณะแผลแคบ ยาว ตรงกลางแผนส อ อนลง ขอบ ส น าตาลเข ม ล อมรอบด วยวงส เหล อง เม อม ความช น เช อจะท าเก ดแผลส เทาด านบนและล างของใบ อาการ ม กปรากฏบร เวณปลายใบ ท าให ปลายใบเป นส น าตาล และลามถ งโคนใบท าให ใบแห งตายในท ส ด การป องก นก าจ ด 4.1) เล อกเมล ดพ นธ หร อห วพ นธ ต องแข งแรง ปราศจากโรค 4.2) ปร บปร งสภาพด นให ม การระบายน าด 4.3) ก าจ ดพ ชอาศ ยของโรค ในบร เวณข างเค ยง 4.4) ใช ระบบการปล กพ ชหม นเว ยน 5.) โรคเห ยว (Fusarium Wilt) เช อสาเหต Fusarium oxysporum f. sp. Cepae อาการ เก ดการแห งจากใบท อย รอบนอกก อน แล วล กลามจนแห งตาม หมดท งต น เม อถอนต นพบว าต นจะหล ดจากด นได ง าย รากและโคนเน าเป อยเป นส น าตาลอ อน เม อบ บส วน ห วจะร ส กน มและเน า เวลาอากาศช น จะเห นเส นใยเช อราข นขาวฟ บร เวณท เป นโรค การป องก นก าจ ด 5.1) ก อนปล กให ปร บปร งด นด วยป นขาว ปร มาณ กก./ไร (หร อ ตามค าว เคราะห ด นทางเคม ) แล วใส ป ยอ นทร ย 1-2 ต น/ไร 5.2) หล กเล ยงการปล กซ าท เด ม 5.3) ปล กพ ชหม นเว ยน โดยเล อกปล กพ ชท ไม ค อยเป นโรคน

22 (22) 6) เพล ยไฟ Thrips tabaci การท าลาย เพล ยไฟจะเกาะด ดน าเล ยงของใบกระเท ยมท าให ใบเป นจ ดส เทา หร อส เง น ในท ส ดใบจะแห งม ส เหม อนไฟไหม ท าให ต นกระเท ยมชะง กการเจร ญ เพล ยไฟจะระบาดในสภาพ อ ณหภ ม ส ง ความช นต า และแสงแดดจ ด การป องก นก าจ ด 1.1) ใช สารสก ดสะเดา 0.1 % อ ตรา 100 ม ลล ล ตร/น า 20 ล ตร พ นเม อ พบการระบาด ท ก 5 ว น (กล มงานว จ ยแมลงศ ตร ผ กไม ดอกและไม ประด บ, 2542) การเก บเก ยว 1) เก บเก ยวกระเท ยมท แก จ ด ซ งจะท าให กระเท ยมม ห วท แกร ง สามารถเก บร กษาไว ได นาน 2) งดการให น ากระเท ยมก อนท จะถอนประมาณ 10 ว น ถ าแปลงแห งมากเวลาถอน กระเท ยมควรให น าพอช น จะท าให ถอนง าย 3) น ากระเท ยมไปผ งแดดประมาณ 2-3 ว น โดยวางเร ยงเป นแถว แต ละแถววางซ อน ก นให ห วกระเท ยมอย ใต ใบ เพ อป องก นไม ให ห วกระเท ยมถ กแสงแดดโดยตรง 4) ย ายกระเท ยมมาแขวนผ งในท ร มแห ง ท อากาศถ ายเทได สะดวก 1.4 การแปรร ปกระเท ยม ชน ดของการแปรร ป จากค ณสมบ ต กระเท ยมท ช วยลดการอ ดต นในหลอดเล อด เน องจากผล ในการลดโคเลสเตอรอลและละลายล มเล อด ลดน าตาลในเล อดได ต านมะเร ง เพ มภ ม ค มก นของร างกาย เป นต น ซ งในป จจ บ นจ งม การแปรร ปกระเท ยมในร ปผล ตภ ณฑ แปรร ปชน ดต าง ๆ ได แก 1) การแปรร ปอย างง าย เป นการแปรร ปกระเท ยมเพ อให สามารถเก บร กษากระเท ยม ในระยะยาว สามารถท าได ในคร วเร อน ได แก กระเท ยมดอง และกระเท ยมเจ ยว เป นต น 2) การแปรร ปในอ ตสาหกรรม เป นการแปรร ปท ต องอาศ ยเคร องจ กรเข ามาช วยใน การด าเน นงาน เน องจากไม สามารถท าได ในร ปการผล ต/แปรร ปอย างง าย และเพ อให ได ปร มาณผล ตภ ณฑ จ านวนมาก ในระยะเวลาอ นส นและสนองต อความต องการของผ บร โภคท ไม

23 (23) สามารถบร โภคกระเท ยมสด ส วนใหญ เป นผล ตภ ณฑ ประเภทอาหารเสร ม ได แก ยาเม ด/แคปซ ลกระเท ยม เอจด การ ล ค ผล ตภ ณฑ เจลาต นแคปซ ล และกระเท ยมในเยล เป นต น อ ตสาหกรรมการแปรร ป จากร ปแบบการแปรร ปกระเท ยมเป นผล ตภ ณฑ แบบต างๆ ก อเก ดเป น อ ตสาหกรรมการแปรร ปกระเท ยมโดย กล มว จ ยเศรษฐก จพ ชผ ก ไม ดอกไม ประด บ และสม นไพร (2547) ได ท าการส ารวจอ ตสาหกรรมกระเท ยมการแปรร ป ด งน 1) กระเท ยมผง พบว าส วนใหญ จะจ าหน ายแก อ ตสาหกรรมอาหารส าเร จร ปต างๆ นอกจากน ย งส งกระเท ยมผงให ก บโรงงานผล ตอาหารขบเค ยวประเภทอาการว างภายในประเทศอ กด วย โดย ในป 2547 จากการส ารวจพบว าม โรงงานจ านวน 5 โรง ม การผล ตรวมในร ปกระเท ยมแห ง รวมจ านวน 3,340 ต นต อป หร อประมาณร อยละ 30 ของการผล ตท งหมด เน องจากผ ประกอบการท าการผล ตผล ตภ ณฑ อ นๆ ด วย โดยปร มาณการใช ว ตถ ด บแบ งเป นกระเท ยมไทยชน ดแกะกล บ 340 ต น กระเท ยมจ นชน ดแกะกล บ 2,820 ต น และชน ดอบแห ง 60 ต น 2) อ ตสาหกรรมแปรร ปกระเท ยมแคปซ ล ในป 2547 ม ผ ประกอบการม การผล ตกระเท ยมผงแคปซ ลรวม 151 ต น/ป หร อ ประมาณร อยละ 20 ของก าล งการผล ตท งหมด โดยม ความต องการว ตถ ด บเป นกระเท ยมจ น 144 ต น กระเท ยมไทย 37 ต น 1.5 มาตรฐานกระเท ยม ส าน กงานมาตรฐานอาหารและส นค าเกษตร (2551) ได รายงานว า คณะกรรมการมาตรฐานส นค า เกษตรและอาหารแห งชาต ได เห นชอบให ม การก าหนดมาตรฐานส นค าเกษตรและอาหารแห งชาต เร อง กระเท ยม เพ อช วยส งเสร มพ ฒนาค ณภาพให ได มาตรฐานและและม ความปลอดภ ย สร างความน าเช อถ อให เป นท ยอมร บท งภายในและต างประเทศ ซ งได ม การประกาศในราชก จจาน เบกษา ฉบ บประกาศและงานท วไป เล ม 125 ตอนพ เศษ 139 ง ว นท 18 ส งหาคม 2551 ซ งได ก าหนดค ณภาพ และมาตรฐานของกระเท ยม ด งน ค ณภาพข นต า 1) กระเท ยมท กช นค ณภาพ ต องม ค ณภาพด งต อไปน 1.1) กรณ กระเท ยมห ว ต องคงสภาพเป นห ว ม เปล อกห ม ในกรณ ท เป น กระเท ยมกล บต องม เปล อกห มสมบ รณ 1.2) ม สภาพสมบ รณ เน อแน น 1.3) ไม งอก

24 (24) 1.4) ไม เน าเส ย หร อเส อมสภาพ ซ งท าให ไม เหมาะสมต อการบร โภค 1.5) ปลายกล บไม ม ต งท ยาวผ ดปกต 1.6) สะอาด และปราศจากส งแปลกปลอมท สามารถมองเห นได 1.7) ไม ม ศ ตร พ ชท ม ผลกระทบต อล กษณะท วไปของผล ตผล 1.8) ไม ม ความเส ยหายของผลผล ตเน องจากศ ตร พ ช 1.9) ไม ม ความช นท ผ ดปกต จากภายนอก ยกเว นหยดน า ท เก ดหล งจากการ น าออกจากห องเย น 1.10) ไม ม ความเส ยหายอ นเน องมาจากอ ณหภ ม ส ง และ/หร ออ ณหภ ม ต า 1.11) ไม ม กล นแปลกปลอม และ/หร อรสชาต ท ผ ดปกต 2) กระเท ยมต องม ความแก ได ท เหมาะสมก บพ นธ และพ นท ปล ก ต องได ร บการเก บ เก ยว การจ ดการหล งการเก บเก ยว การบรรจ และการขนส งอย างระม ดระว ง เพ อให อย ในสภาพท ยอมร บได เม อ ถ งปลายทาง การแบ งช นค ณภาพ แบ งได เป น 3 ช นค ณภาพ ด งน 1) ช นพ เศษ (Extra class) กระเท ยมม ค ณภาพด ท ส ด ม ล กษณะตรงตามพ นธ โดย 1.1) กระเท ยมห ว - ไม ม กล บหล ด - กล บกระเท ยมเกาะก นแน น - เปล อกด านนอกสมบ รณ ไม ฉ กขาด - ต ดรากช ดฐาน แต ต องไม ท าให เก ดความเส ยหายหร อบาดแผลท ฐาน 1.2) กระเท ยมกล บ -ร ปทรงสม าเสมอ 2) ช นหน ง (Class I) กระเท ยมม ค ณภาพด ท ส ด ม ล กษณะตรงตามพ นธ โดย 2.1) กระเท ยมห ว - ไม ม กล บหล ด

25 (25) - กล บกระเท ยมเกาะก นค อนข างแน น - เปล อกด านนอกอาจฉ กขาดเล กน อย - ความยาวรากไม เก น 0.5 ซม. 2.2) กระเท ยมกล บ -อาจม ร ปทรงไม สม าเสมอ 3) ช นสอง (Class II) กระเท ยมในช นน ใช ส าหร บกระเท ยม ซ งรวมกระเท ยมท ม ค ณภาพ ไม เข าช นท ส งกว า แต ม ค ณภาพตามค ณภาพข นต า โดยอาจม ต าหน ได ด งน 3.1) การฉ กขาดของผ วเปล อกด านนอก หร อบางส วนของเปล อกนอก หายไป 3.2) รอยแผลท สมานแล ว หร อแผลถลอกเล กน อย 3.3) ร ปทรงอาจต างจากปกต ได 3.4) กล บกระเท ยมอาจหายไปได ไม เก น 2 กล บต อห ว ขนาด 1) ขนาดของกระเท ยมห ว พ จารณาจากเส นผ าศ นย กลางของห ว โดยว ดจากความยาว เส นผ าศ นย กลาง ณ ส วนท กว างท ส ดของกระเท ยม ด งน รห สขนาด เส นผ าศ นย กลาง(ซม.) 1 มากกว า มากกว า3 ถ ง มากกว า2.5 ถ ง ถ ง น อยกว า 1.5 2) ขนาดของกล บกระเท ยม พ จารณาจากน าหน กต อกล บ หร อจ านวนกล บต อ 100 กร ม อย างใดอย างหน ง ด งน

26 (26) รห สขนาด น าหน กต อกล บ(กร ม) จ านวนกล บต อ 100 กร ม 1 มากกว า 3.0 น อยกว าหร อเท าก บ ถ ง 3.0 มากกว า 30 ถ ง 50 3 น อยกว า 2.0 ถ ง 1.0 มากกว า 50 ถ ง น อยกว า 1.0 มากกว า องค การการค าโลกและเขตการค าเสร องค การการค าโลก หร อ World Trade Organization ม ช อย อเร ยกว า WTO ค อ องค กรระหว าง ประเทศส งก ด0องค การสหประชาชาต ท าหน าท เก ยวข องก บข อตกลงทางด านการค าระหว างชาต เป นเวท ส าหร บการเจรจาต อรอง ตกลงและขจ ดข อข ดแย งในเง อนไขและกฎเกณฑ ทางการค าและการบร การระหว าง ประเทศสมาช ก (ว ก พ เด ย, มปป.) องค การการค าโลก จ ดต งข นแทน "1ความตกลงท วไปว าด วยภาษ ศ ลกากรและการค า" หร อ แกตต (GATT) เม อว นท 1 มกราคม พ.ศ ซ งเป นผลมาจากการเจรจาการค าพห ภาค รอบอ ร กว ย (คณะผ แทนถาวรไทยประจ าองค การการค าโลก, 2547) การเข าเป นสมาช กองค การการค าโลกของประเทศไทยและจ น ประเทศไทย ได เข าร วมเป นสมาช ก เม อว นท 28 ธ นวาคม 2537 เป นสมาช กล าด บท 59 ม สถานะเป นสมาช กก อต ง โดยม ลค าการค าระหว างประเทศสมาช ก WTO ด วยก น ค ดเป นส ดส วนกว าร อยละ 90 ของการค าโลก และการขยายต วของจ านวนสมาช กจะม ผลให การค าระหว าง ประเทศสมาช กขยายต วเพ มข นเป นล าด บด วย ด งน น การเจรจาการค าพห ภาค ในกรอบ WTO ไทยจ งต องม กฎเกณฑ การค าระหว างประเทศท ช ดเจนเป นธรรม เน องจากการใช มาตรการทางการค าใดๆ ของประเทศค ค า ย อมส งผลกระทบต อไทยอย างหล กเล ยงไม ได ความตกลงส นค าเกษตรภายใต องค การการค าโลก ได ก าหนดให ประเทศสมาช ก ยกเล กมาตรการห ามน าเข าและปร บมาใช มาตรการด านภาษ แทน โดยก าหนดให ประเทศไทยเป ดตลาดส นค า เกษตร จ านวน 23 รายการในช วงป (ส าน กงานเศรษฐก จการเกษตร, มปป.ก) ส งผลกระทบต อ กระเท ยมไทย ค อ ม ตลาดส งออกกว างขวางข นแบบค อยเป นค อยไป

27 (27) ในทางกล บก นประเทศไทยก ก าหนดโควตาภาษ น าเข ากระเท ยมท ร อยละ 27 ในปร มาณการน าเข า ท จ านวน 62 ต น และกระเท ยมนอกโควตาท ภาษ ร อยละ 62.4 ในป 2538 โดยให องค การคล งส นค า เป นผ บร หารการน าเข า เป นต นมาจนถ งป จจ บ น อ ตราภาษ การน าเข ากระเท ยมในโควตา ร อยละ 27 ปร มาณ น าเข า 65 ต น และอ ตราภาษ นอกโควตา ร อยละ 57 (ร งท พย และก งกร, 2551) ด งตารางท 2.2 ตารางท 2.2 การเป ดตลาดตามข อผ กพ น WTO ระหว างป รายการ ปร มาณท ผ กพ น (ต น) อ ตราภาษ ในโควตา อ ตราภาษ นอกโควตา ท มา : ร งท พย และก งกร, 2551 ในขณะเด ยวก นสาธารณร ฐประชาชนจ นได เข าเป นสมาช กองค การการค าโลก (WTO) เม อว นท 11 ธ นวาคม 2544 ซ งเป นผลด ก บประเทศจ นอย างมากในแง การขยายตลาดในประเทศสมาช ก WTO ท งย งได ประโยชน จากการยกเล กมาตรการห ามน าเข าและปร บมาใช มาตรการด านภาษ แทน เขตการค าเสร และความตกลงเขตการค าเสร เขตการค าเสร (Free trade Area: FTA) ค อการรวมกล มทางเศรษฐก จท ม เป าหมายเพ อ ลดภาษ ศ ลกากรระหว างประเทศค ส ญญาให น อยท ส ด หร อเป นร อยละศ นย โดยท อ ตราภาษ ต อประเทศนอก กล มน นย งเป นอ ตราปกต ท ส งกว า ความตกลงเขตการค าเสร (Free Trade Agreement: FTA) ค อ การท ประเทศหร อกล ม ประเทศใดก ตามท ม ความเห นร วมก นว าจะเจรจาจ ดท าความตกลงการค าเสร ระหว างก น ความตกลงน นจะเก ด การสร างเขตการค าเสร ระหว างก นข น และเม อประเทศค เจรจาม การเจรจาประสบความส าเร จสามารถตกลง รายละเอ ยดทางการค าระหว างก นได จ งจะเก ดเป นส ญญาความตกลงการค าเสร (ศ นย ว จ ยเศรษฐศาสตร, 2544)