Transcription

1 1

2 1. ความเส ยง หมายถ ง โอกาสท จะเก ดความผ ดพลาด ความ เส ยหาย การร วไหล ความส ญเปล า หร อเหต การณ ท ไม พ งประสงค ซ งอาจเก ดข นในอนาคตและ ม ผลกระทบต อการด าเน นงานไม เป นไปตาม เป าประสงค ขององค กร 2

3 ประเภทของความเส ยง 1. ความเส ยงท เก ยวข องในระด บย ทธศาสตร ( Strategic Risk ) 2. ความเส ยงท เก ยวข องในระด บปฏ บ ต การ ( Operational Risk ) 3

4 ( ต อ ) ประเภทของความเส ยง 3. ความเส ยงท เก ยวข องก บด านการเง น ( Financial Risk ) 4. ความเส ยงท เก ยวข องในด านความปลอดภ ย จากอ นตรายต อช ว ตและทร พย ส น ( Hazard Risk ) 4

5 2. ป จจ ยเส ยง ( Risk Factor) หมายถ ง ต นเหต หร อสาเหต ท มาของความ เส ยงท จะท าให ไม บรรล ว ตถ ประสงค ท ก าหนด ไว โดยต องระบ ได ว าเหต การณ น นจะเก ดข นท ไหน เม อใด และเก ดข นได อย างไร และท าไมจ ง เก ดสาเหต ของความเส ยงท ระบ ต องเป นสาเหต ท แท จร งเพ อจะได ว เคราะห และกาหนดมาตรการ ลดความเส ยงในภายหล งได อย างถ กต อง 5

6 3. การประเม นความเส ยง ( Risk Assessment) หมายถ ง กระบวนการระบ ความเส ยง การว เคราะห ความเส ยง และจ ดล าด บความเส ยงโดยการประเม น จากโอกาส ท จะเก ดข น ( likelihood ) และ ผลกระทบ ( Impact ) โอกาสท จะเก ด ( likelihood ) หมายถ ง ความถ หร อโอกาสท จะเก ดความเส ยง ผลกระทบ ( Impact ) หมายถ ง ขนาดความ ร นแรงของความเส ยหายท จะเก ดข น 6

7 ( ต อ ) การประเม นความเส ยง ( Risk Assessment) ระด บความเส ยง ( Degree of Risk ) หมายถ งสถานะของความเส ยงท ได จากการ ประเม นโอกาสและผลกระทบแต ละป จจ ยเส ยง แบ งเป น 4 ระด บ ส งมาก ส ง ปานกลาง น อย 7

8 4. การบร หารความเส ยง ( Risk Management) หมายถ ง กระบวนการท ใช ในการบร หารจ ดการ ให โอกาส ท จะเก ดและผลกระทบท จะได ร บ ลดลงอย ในระด บท องค กรยอมร บได 8

9 การจ ดการความเส ยง 1. การยอมร บความเส ยง ( Risk Acceptance ) เป นการ ยอมร บความเส ยงท เก ดข น เน องจากไม ค มค าในการ จ ดการควบค มหร อป องก นความเส ยง 2. การลด / การควบค มความเส ยง ( Risk Reduction ) เป นการปร บปร งระบบการท างานใหม เพ อลดโอกาสท จะเก ด ลดผลกระทบ ให อย ในระด บท องค กรยอมร บได 9

10 การจ ดการความเส ยง 3. การกระจายความเส ยง ( Risk Sharing ) เป นการ ก ร ะ จ า ย ห ร อ ถ า ย โ อ น ใ ห ผ อ น ช ว ย แ บ ง ค ว า ม ร บผ ดชอบ 4. การหล กเล ยงความเส ยง ( Risk Avoidance ) เป น การจ ดการความเส ยง ท อย ในระด บท ส งมากและ หน วยงานไม อาจยอมร บได จ งต ดส นใจยกเล ก โครงการ หร อก จกรรมน น 10

11 5. การควบค ม ( Control ) หมายถ ง นโยบาย แนวทาง หร อข นตอน ปฏ บ ต ต าง ๆ ซ งกระท าเพ อลดความเส ยง และ ทาให การดาเน นการบรรล ว ตถ ประสงค แบ งได 4 ประเภท ค อ 11

12 1. การควบค มเพ อป องก น ( Preventive Control ) เป นว ธ การป องก นก อนดาเน นการ 2. การควบค มเพ อให ตรวจพบ ( Detective Control) เ ป น ว ธ การควบค ม เ พ อค นพบข อผ ดพลาด ท เก ดข นแล ว 12

13 3. การควบค มโดยการช แนะ (Directive Control ) เป นว ธ การควบค มท ส งเสร มกระต นให งานส าเร จ ตามว ตถ ประสงค 4. การควบค มเพ อการแก ไข ( Corrective Control ) เป นว ธ การควบค มท ก าหนดข น เพ อไม ให เก ด ข อผ ดพลาดซ า 13

14 กระบวนการบร หารความเส ยง เป นกระบวนการท ใช ในการระบ ว เคราะห ประเม น และจ ดระด บความเส ยงท ม ผลกระทบต อการบรรล ว ตถ ประสงค ของกระบวนงานขององค กร โดยก าหนด แนวทางการควบค มเพ อป องก นหร อลดความเส ยงในระด บ ท ยอมร บได กระบวนการบร หารความเส ยงจะส าเร จได ต องม การส อสารให คนในองค กรม ความร ความเข าใจใน เร องการบร หารความเส ยง 14

15 6. การรายงาน ข นตอนในการบร หารความเส ยง การส อสาร 1. กาหนดว ตถ ประสงค 2. การระบ ความเส ยง 3. การประเม นความเส ยง 4. การประเม นมาตรการควบค ม 5. การบร หาร / จ ดการความเส ยง 7. การต ดตามผล และรายงาน ระบบสารสนเทศ 15

16 กระบวนการบร หารความเส ยง 1. การก าหนดว ตถ ประสงค ( Set Objective ) ว ตถ ประสงค หมายถ ง ส งท ต องการท าให ส าเร จ หร อผลล พธ ของการด าเน นงาน ซ งก าหนดได เป น หลายระด บแต ต องสอดคล องและเป นไปในท ศทาง เ ด ย ว ก น เ ช น ว ต ถ ป ร ะ ส ง ค ต อ ง ส อ ด ค ล อ ง ก บว ส ยท ศน พ นธก จ แผนงาน / งาน / โครงการ ก จกรรมจน ถ งระด บบ คคล 16

17 กระบวนการว ดผลส มฤทธ ผลส มฤทธ ป จจ ยน าเข า ก จกรรม ผลผล ต ผลล พธ เก ดประส ทธ ผล ม ประส ทธ ภาพ ( คน เง น เวลา ) 17

18 การบร หารความเส ยงม กกาหนดว ตถ ประสงค ไว 3 ระด บค อ 1. ว ตถ ประสงค ระด บองค กร ( ย ทธศาสตร ) 2. ว ตถ ประสงค ระด บฝ าย ( ต วช ว ด ) 3. ว ตถ ประสงค ระด บก จกรรม ( กลย ทธ ) 18

19 เทคน คการกาหนดว ตถ ประสงค ใช หล ก SMART Specific = ม การกาหนดเป าหมายช ดเจน Measurable = สามารถว ดผลหร อประเม นผลได Achievable = สามารถปฏ บ ต ให บรรล ผลได Reasonable = สมเหต สมผล ม ความเป นไปได Time constrained = ม เวลาท ช ดเจนและเหมาะสม 19

20 2. การระบ ความเส ยง ( Identily Risks ) 2.1 ความเส ยง ( Risk ) หมายถ งโอกาสท จะเก ดความ ผ ดพลาด ความเส ยหาย การร วไหล การส ญเปล า ท อาจเก ดข นในอนาคต และม ผลกระทบท าให งานไม ประสบผลส าเร จตามว ตถ ประสงค ท งน สามารถ จาแนกได 4 ล กษณะ 20

21 1. Strategic risk ความเส ยงท เก ยวข องระด บ ย ทธศาสตร 2. Oprational Risk ความเส ยงท เก ยวข องระด บ ปฏ บ ต การ 3. Financial Risk ความเส ยงท เก ยวข อง ด านการเง น 4. Hazard Risk ความเส ยงท เก ยวข องต อช ว ตและ ทร พย ส น 21

22 ต วอย างความเส ยงโดยท วไป การบ นท กบ ญช ผ ดพลาด เก ดการท จร ตในองค กร การส ญเส ยทร พยากร รายงานการเง นไม น าเช อถ อ การใช ทร พยากรอย างไม ประหย ด การปฏ บ ต งานไม ม ประส ทธ ภาพและประส ทธ ผล การไม ปฏ บ ต ตามกฏระเบ ยบ การต ดส นใจท ผ ดพลาด 22

23 2.2 ป จจ ยเส ยง ( Risk Factor ) หมายถ ง สาเหต ท ทา ให เก ดความเส ยงโดยต องระบ ได ด วย ว าเหต การณ น นจะเก ดท ไหน เม อใด และเก ดได อย างไร เพ อจะได ว เคราะห และ กาหนด มาตรการลดความเส ยงในภายหล ง 23

24 ป จจ ยเส ยง / ต นเหต / สาเหต ของความเส ยง บรรยากาศทางจร ยธรรม ความกดด นจากฝ ายบร หาร ความร ความสามารถของบ คลากร ราคา / และม ลค าของทร พย ส น ความสามารถในการเปล ยนเป นต วเง นของทร พย ส น ปร มาณการบ นท กรายการและจานวนเอกสาร สภาพความเป นจร งทางการเง นและเศรษฐก จ 24

25 ป จจ ยเส ยง / ต นเหต / สาเหต ของความเส ยง (ต อ) ก จกรรมท ซ บซ อน หร อม การเปล ยนแปลงได ง าย การกระจายของสถานท ในการปฏ บ ต งาน การต ดส นใจของฝ ายบร หาร การประมาณด วยต วเลขทางบ ญช การยอมร บส งท ตรวจพบ การดาเน นการแก ไข 25

26 2.3 การระบ ความเส ยง เป นกระบวนการท ผ บร หารและ ผ ปฏ บ ต งานร วมก นระบ ความเส ยงและป จจ ยเส ยง ท เก ยวข องก บโครงการ / ก จกรรม เพ อให ทราบ ถ งเหต การณ ท เป นความเส ยงท อาจจะกระทบต อการ บรรล ผลส าเร จตามว ตถ ประสงค โดยคาน งถ ง 26

27 1. สภาพแวดล อมภายนอก เช น นโยบายของร ฐ กฎหมาย ระเบ ยบข อบ งค บ 2. สภาพแวดล อมภายในองค กร เช น ร ปแบบ การบร หารโครงสร าง ระเบ ยบข อบ งค บภายใน 27

28 เทคน คในการระบ ความเส ยงม หลายว ธ เช น 1. การระบ ความเส ยงโดยการรวมกล มระดมสมอง 2. การระบ ความเส ยงโดยการใช Check list ในกรณ ท ม ข อจาก ดด านงบประมาณและทร พยากร 3. การระบ ความเส ยงโดยการว เคราะห สถานการณ จากการ ต งคาถาม ( What - If ) 4. การระบ ความเส ยงโดยการว เคราะห ข นตอนการปฏ บ ต งาน 28

29 3. การประเม นความเส ยง ( Risk Evaluation ) การประเม นความเส ยงเป นกระบวนการท ประกอบด วยการ ว เคราะห การประเม น และการจ ดลาด บความเส ยงท ม ผลกระทบ ต อการบรรล ว ตถ ประสงค ของกระบวนการทางานของหน วยงาน หร อองค กรซ งประกอบด วย 4 ข นตอน 29

30 3.1 การกาหนดเกณฑ การประเม นมาตรฐาน เป นการกาหนดเกณฑ ท ใช ในการประเม น ได แก ระด บโอกาส ท จะเก ดความเส ยง ( Likelihood ) ระด บความร นแรงของ ผลกระทบ ( Impact ) และระด บของความเส ยง ( Degree of Risk) โดยคณะกรรมการบร หารความเส ยงของแต ละหน วยเป น ผ ก าหนดเกณฑ ข น ซ งสามารถก าหนดได ท งด าน ปร มาณ และ ค ณภาพ 30

31 ระด บความร นแรงของผลกระทบของความเส ยง ( Impact ) เช งปร มาณ ระด บ ผลกระทบ คาอธ บาย ส งมาก ส ง ปานกลาง น อย น อยมาก > 10 ล านบาท > 3.5 แสนบาท - 10 ล านบาท > 5, แสนบาท > 10,000 50,000 บาท > ไม เก น 10,000 31

32 ระด บความร นแรงของผลกระทบของความเส ยง ( Impact ) เช งค ณภาพ ระด บ ผลกระทบ ร นแรงท ส ด ค อนข างร นแรง ปานกลาง น อย น อยมาก คาอธ บาย ม การส ญทร พย ส นอย างมห นต ม การบาดเจ บถ งช ว ต ม การส ญเส ยทร พย ส นมากม การบาดเจ บสาห สถ งข นพ กงาน ม การส ญเส ยทร พย ส นมาก ม การบาดเจ บสาห สถ งข นหย ดงาน ม การส ญส ยทร พย ส นเล กน อยไม ม การบาดเจ บร นแรง 32

33 ระด บโอกาสในการเก ดเหต การณ ต าง ๆ (Likelihood) เช งปร มาณ ระด บ ผลกระทบ ส งมาก ส ง ปานกลาง น อย น อยมาก คาอธ บาย 1 เด อน ต อคร งหร อมากกว า 1 6 เด อนต อคร งแต ไม เก น 5 คร ง 1 ป ต อคร ง 2 3 ป ต อคร ง 5 ป ต อคร ง 33

34 ระด บโอกาสในการเก ดเหต การณ ต าง ๆ (Likelihood) เช งค ณภาพ ระด บ ผลกระทบ คาอธ บาย โอกาสท จะเก ด ส งมาก ส ง ปานกลาง น อยมาก ม โอกาสในการเก ดเก อบท กคร ง ม โอกาสในการเก ดค อนข างส งหร อบ อย ม โอกาสเก ดบางคร ง อาจม โอกาสเก ดแค นานๆ คร ง ม โอกาสเก ดในกรณ ยกเว น 34

35 แผนภ ม ความเส ยง (Risk Profile) ผลกระทบ ส งมาก 3 ส ง 2 ปานกลาง 1 ต า โอกาสท จะเก ด 15 ส งมาก ส ง ปานกลาง น อย 35

36 การประเม นโอกาสและผลกระทบของความเส ยง ข นตอน ว ตถ ประสงค ข นตอน ความเส ยง ป จจ ยเส ยง การประเม นความเส ยง โอกาส ผลกระทบ 1. ก า ร บ น ท ก บ ญช 1. เพ อให จ ดท า รายงานการเง นได ถ กต อง 1. ใบส าค ญส ง ให ฝ ายบ ญช ไม ครบถ วน 2. เ อ ก ส า ร ประกอบการ จ า ย ไ ม ครบถ วน 1. ไม จ ดส ง ใ บ ส า ค ญ อย างเป น ระบบ 2. เจ าหน าท การเง นส ง เอกสารให ไม ครบถ วน

37 การว เคราะห ระด บความเส ยง ข นตอน 1. ก า ร บ น ท ก บ ญช ว ตถ ประสงค ข นตอน 1. เพ อให จ ดท า รายงานการเง นได ถ กต อง ความเส ยง 1. ใบส าค ญ ส งให ฝ าย บ ญ ช ไ ม ครบถ วน 2. เอกสาร ป ร ะ ก อ บ การจ ายไม ครบถ วน ป จจ ยเส ยง 1. ไม จ ดส ง ใ บ ส า ค ญ อย างเป น ระบบ 2. เจ าหน าท การเง นส ง เอกสารให ไม ครบถ วน การประเม นความเส ยง โอกาส ผลกระทบ ระด บความ เส ยง ส ง ส ง 37

38 38