เช งร กส นค าเกษตรไทย ภายใต การจ ดการ Logistics และ Supply Chain

Transcription

1 เช งร กส นค าเกษตรไทย ภายใต การจ ดการ Logistics และ Supply Chain ผ อานวยการส าน กวางแผนการเกษตร ทร พยากรธรรมชาต และส งแวดล อม สาน กงานคณะกรรมการพ ฒนาการเศรษฐก จและส งคมแห งชาต

2 ประเด นนาเสนอ 1 สถานการณ ภาคเกษตรและโลจ สต กส 2 แผนพ ฒนาฯ ฉบ บท 11 3 แผนย ทธศาสตร การพ ฒนาระบบโลจ สต กส 4 แนวทางเช งร กภาคเกษตร 2

3 1. สถานการณ ภาคเกษตร > GDP ผล ตภ ณฑ มวลรวมในประเทศ GDP Growth (%) Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 GDP GDP ปร บฤด กาล ภาคเกษตร ภาคนอกเกษตร GDP ไตรมาสท 1/55 ขยายต วร อยละ 0.3 ฟ นต วเล กน อย เม อเท ยบก บการหดต ว ร อยละ 8.9 ในไตรมาสท แล ว จากการฟ นต วของภาคเศรษฐก จท ได ร บผลกระทบจากมหาอ ทกภ ยปลายป ท แล ว นอกภาคเกษตร กล บมาทรงต ว ร อยละ 0.0 จากท หดต วร อยละ 10.1 ภาคเกษตร ขยายต วร อยละ 2.8 3

4 1. สถานการณ ภาคเกษตร > GDP ผล ตภ ณฑ มวลรวมในประเทศ ภาคเกษตร ภาคเกษตรขยายต วร อยละ 2.8 ใน Q1/55 เป นผลมาจาก สาขาเกษตรกรรม ขยายต วร อยละ 3.9 หมวดพ ชผล ขยายต วร อยละ 4.2 เป นผลจากผลผล ตส นค าเกษตรท สาค ญขยายต วด โดยเฉพาะยางพารา ปาล มน าม น อ อย ม นสาปะหล ง แม ผลผล ตข าวจะลดลงจากผลกระทบของอ ทกภ ย หมวดปศ ส ตว ขยายต วร อยละ 1.9 จากท หดต วร อยละ 3.5 ในไตรมาสท แล ว โดยผลผล ตไก ขยายต วตามความต องการของตลาดต างประเทศ ในขณะท ผลผล ตโค กระบ อ และส กรลดลง สาขาประมง หดต วร อยละ 2.4 เน องจากการลดลงของปร มาณผลผล ตก ง ตามความต องการของ ตลาดต างประเทศ อ กท ง ป ญหาสภาพภ ม อากาศ และ โรคระบาด อ ตราการขยายต วของภาคเกษตร ป ท มา: สศช. (2555) 4

5 1. สถานการณ ภาคเกษตร > GDP ม ลค าเพ มของอ ตสาหกรรมอาหารและเกษตร ม ลค าเพ มของอ ตสาหกรรมอาหารและเกษตร 8.6% ของ GDP ส วนใหญ จากอ ตสาหกรรมอาหารและเคร องด ม ส ดส วน GDP แยกตามสาขาการผล ต ป เกษตร นอกภาคเกษตร -อ ตสาหกรรมอาหารและเกษตร อ ตสาหกรรม/บร การอ นๆ โครงสร างของม ลค าเพ ม อ ตสาหกรรมอาหารและเกษตร ป 2553 ท มา: สศช. (2554) 5

6 1. สถานการณ ภาคเกษตร > การส งออก การส งออกส นค าเกษตรและอาหาร ไทยส งออกอาหารเป นอ นด บท 8 ของโลก และส งออกเป นอ นด บท 1 หลายรายการ เช น ไก (ร อยละ 29 ของตลาดโลก) ข าว (ร อยละ 26) ก ง (ร อยละ 21) ส นค าอาหารส งออกท สาค ญของไทย ป รายการ พ นต น พ นล านบาท พ นต น พ นล านบาท พ นต น พ นล านบาท อาหารท งหมด 28, , , ข าว ก ง น าตาลทราย ท น ากระป อง/แปรร ป ไก และส ตว ป ก ผลไม กระป องแปรร ป ม นสาปะหล ง ผลไม สด/แช แข ง/แห ง แป งม นและผล ตภ ณฑ 8, , , , , , , , , , ,731 1,196 1, ท มา: สถาบ นอาหาร (2555) 6

7 1. สถานการณ ภาคเกษตร > โลจ สต กส ความสามารถในการแข งข นด านโลจ สต กส ไทย ด ชน Logistics Performance Index (LPI) ในป ของธนาคารโลก โดยการสารวจความค ดเห นจากผ ใช บร การ ท วโลก พบว า ประเทศไทยถ กจ ดให อย ท อ นด บ 38/155 ประเทศ ได คะแนน 3.07 จาก 5.00 ประเด นการพ ฒนาท ถ กมองว าย งด อยกว าประเทศมาเลเซ ย และส งคโปร ค อนข างมาก ได แก (1) พ ธ การศ ลกากร (2) สมรรถนะของผ ให บร การโลจ สต กส ภายในประเทศท งภาคร ฐและธ รก จ (3) โครงสร างพ นฐานด านการขนส งและเทคโนโลย สารสนเทศ และ (4) ระบบการต ดตามและตรวจสอบ ส นค า ตารางเปร ยบเท ยบด ชน ความสามารถด านโลจ สต กส (LPI) ของประเทศในภ ม ภาคเอเช ย ป 2012 รายการ ส งคโปร ญ ป น ฮ องกง จ น มาเลเซ ย ไทย ฟ ล ปป นส อ นเด ย เว ยดนาม ด ชน ความสามารถด านโลจ สต กส อ นด บ (1) พ ธ การศ ลกากร (2) โครงสร างพ นฐาน (3) การเตร ยมการขนส งระหว างปท (4) สมรรถนะผ ให บร การโลจ สต กส ท งภาคร ฐและธ รก จ (5) ระบบการต ดตามและ ตรวจสอบส นค า (6) ความตรงต อเวลาของบร การ ท มา: World Bank (2011) 7

8 1. สถานการณ ภาคเกษตร > โลจ สต กส ต นท นโลจ สต กส ของประเทศ ในป 2554 ประเทศไทยม ต นท นโลจ สต กส ร อยละ 14.5 ของ GDP ลดลงจากร อยละ 15.2 ของ GDP ในป 2553 โดยม ต นท นการขนส งส นค าเป นองค ประกอบท ใหญ ท ส ด รองลงมาค อ ต นท นการเก บร กษาส นค าคงคล ง กราฟส ดส วนต นท นโลจ สต กส ของไทย ป ท มา: สศช. (2555) 8

9 1. สถานการณ ภาคเกษตร > โลจ สต กส โครงสร างการขนส งส นค า โครงสร างการขนส งหล กของประเทศย งพ งพาทาง ถนน ม ส ดส วนส งถ งร อยละ 82.6 ของการขนส ง ส นค าภายในประเทศท งหมด การขนส งส นค าทางรางย งม ส ดส วนน อยมากอย ท ร อยละ 2-3 เท าน น และไม สามารถขยายต วได โครงสร างการขนส งของไทย เส นทางการขนส ง ส นค าทางรางของ ประเทศ ท มา: แผนพ ฒนาระบบขนส งและจราจร พ.ศ , สนข. (2553) ส นค าส วนใหญ ท ขนส งทางราง 3 อ นด บแรก ได แก ต คอนเทนเนอร ป โตรเล ยม ซ เมนต โดยม เพ ยงซ เมนต ท ม การขนในระยะทางไกลๆ ในขณะท ส นค าท ม น าหน กมากชน ดอ นๆ เช น ข าว ยางพารา ป ย เหล ก ม ปร มาณขนส งทางรางน อยหร อ ไม ได การขนส ง เน องจากความไม เพ ยงพอของรถจ กร และแคร และความตรงต อเวลา 9

10 1. สถานการณ ภาคเกษตร > โลจ สต กส การขนส งส นค าเกษตร ส นค าเกษตรม การขนส งทางถนนในส ดส วนส งมากถ ง ร อยละ 38 ของการขนส งทางถนนท งหมด ท มา: TDRI (2554) o ส วนใหญ ใช รถกระบะเป นรถในการขนส งผลผล ตทางการเกษตร o ส นค าเกษตรท ม ม ลค าและปร มาณการขนส งส ง ได แก ธ ญพ ช เมล ดพ ชและผลไม ท ม น าม น พ ชท ใช ในอ ตสาหกรรมหร อใช เป น ยา เป นต น o การขนส งส นค าเกษตรโดยทางรถไฟม บทบาทน อย เน องจากข อจาก ดของโครงข ายรถไฟในประเทศ ร ปแบบการเคล อนย ายส นค าเกษตร: ว ตถ ด บ/ ส นค าเพ อบร โภคภายในประเทศ/ ส นค าเพ อส งออก) o การขนส งส นค าเกษตรเพ อส งออกและบร โภคในประเทศ ส วนใหญ อย ในระบบการค าปล กสม ยใหม ท ม การบร หารจ ดการส นค า คงคล ง ม ศ นย จ ดเก บและกระจายส นค าท ม ประส ทธ ภาพ ม การบร หารการว งเท ยวเปล า ซ งช วยลดต นท นในการจ ดเก บและขนส ง o ในขณะท การขนส งของเกษตรกรรายย อยย งม ประส ทธ ภาพต า เน องจากส วนใหญ ใช รถบรรท กส วนต ว ม การว งเท ยวเปล าในเท ยวกล บส ง 10

11 1. สถานการณ ภาคเกษตร > ห วงโซ อ ปทาน ร ปแบบห วงโซ อ ปทานส นค าเกษตร ส นค าและ บร การ เกษตรกร ผ ส งออก/ supermarket มาตรฐาน/ สารสนเทศ/เง น ท มา: TDRI (2554) ร ปแบบเด ม ร ปแบบใหม ส นค า/บร การ ความต องการ สารสนเทศ/เง น ในประเทศ ผ บร โภค ต างประเทศ สารสนเทศ/เง น ส นค า/บร การ ป จจ ย เกษตรกร คนกลาง แปรร ป คนกลาง ค าปล ก ผ บร โภค ต นน า กลางน า ปลายน า ตลาดร ปแบบเด ม ความส มพ นธ ต งแต ต นน า กลางน า ถ งปลายน า เป นแบบทางตรง เกษตรกร/ผ ประกอบการในแต ละข นตอนไม ได ม ความส มพ นธ ท ถาวรก บผ ประกอบการในอ กข นตอนหน ง ของห วงโซ อ ปทาน ตลาดร ปแบบใหม เกษตรกรและผ ประกอบการตลอดห วงโซ จะม ความส มพ นธ ใกล ช ดก น โดยม ส ญญาเป น เคร องผ กพ น โดยจะเช อมโยงก นด วยส นค า ข าวสารข อม ล และเง นท น 11

12 1. สถานการณ ภาคเกษตร > ห วงโซ อ ปทาน ป ญหา อ ปสรรคของการจ ดการห วงโซ อ ปทาน 1) ป ญหาระด บต นน า การขาดแคลนแรงงาน/น า ทร พยากรธรรมชาต เส อมโทรม การทานาต ดต อก นโดยไม พ กด น ทาให เกษตรกรม ความเส ยงเร องเพล ยระบาดส ง คนหน มสาวละท งภาคเกษตร ทาให ขนาดถ อครองท ด นใหญ ข น การโฆษณาขายป จจ ยการผล ตม การบ ดเบ อน เกษตรกรท เข าถ งตลาดสม ยใหม และม การ ผล ตในระบบพ นธส ญญาเกษตรจานวนน อย การรวมกล มส วนใหญ ประสบความส าเร จต า 2) ป ญหาระด บกลางน า ต นท นการขนถ ายส นค าส งเพราะขาดแคลน แรงงาน ป ญหาระบบขนส งท พ งพารถบรรท ก มากเก นไป ก อให เก ดต นท นส งคมส ง ป ญหาความไร ประส ทธ ภาพของการรถไฟ ส นค าเกษตรบางชน ดย งไม ม มาตรฐาน ทาให ยากต อการเพ มม ลค าการผล ต 3) ป ญหาระด บปลายน า ส นค าอาหารส งออกม ป ญหามาตรฐาน ส ขอนาม ย / การก ดก นการค า ผ ส งออกรายเล กขาดเคร องม อบร หาร ความเส ยงท เก ดจากความผ นผวน ของราคาส นค าเกษตรและค าเง นบาท อาหารในประเทศและอาหารนาเข า ม ป ญหาความไม ปลอดภ ยส ง ข อจาก ดของศ นย ห องเย นเพ อการส งออก ผ กผลไม และอาหารทางเคร องบ น ท มา: TDRI (2554) 12

14 2. แผนฯ 11 > ย ทธศาสตร ว ส ยท ศน เป าหมาย ย ทธศาสตร การพ ฒนา แผนพ ฒนาฯ ฉบ บท 11 (พ.ศ ) ย ทธศาสตร การ สร างความเป น ธรรมในส งคม ส งคมอย ร วมก นอย างม ความส ข ด วยความเสมอภาค เป นธรรม และม ภ ม ค มก นต อการเปล ยนแปลง 1. ความอย เย นเป นส ขและความสงบส ขของส งคมไทยเพ มข น ความเหล อมล าในส งคมลดลงและ ภาพล กษณ การคอร ร ปช นด ข น 2. คนไทยม การเร ยนร อย างต อเน อง ม ส ขภาวะด ข น และสถาบ นทางส งคมม ความเข มแข งมากข น 3. เศรษฐก จเต บโตในอ ตราท เหมาะสมตามศ กยภาพของประเทศ โดยให ความสาค ญก บการเพ มผล ตภาพรวม ไม ต ากว าร อยละ 3 ต อป เพ มข ดความสามารถในการแข งข นทางเศรษฐก จของประเทศ เพ มม ลค าผล ตภ ณฑ ของว สาหก จ 4. ค ณภาพส งแวดล อมอย ในเกณฑ มาตรฐาน เพ มประส ทธ ภาพการลดการปล อยก าซเร อนกระจก รวมท งเพ มพ นท ป าไม เพ อร กษาสมด ลของระบบน เวศ ย ทธศาสตร การ พ ฒนาคนส ส งคม แห งการเร ยนร ตลอดช ว ต อย างย งย น * ย ทธศาสตร ความเข มแข ง ภาคเกษตร ความ ม นคงของอาหาร และพล งงาน * ย ทธศาสตร การ ปร บโครงสร าง เศรษฐก จส การ เต บโตอย างม ค ณภาพและ ย งย น ย ทธศาสตร การ สร างความ เช อมโยงก บ ประเทศใน ภ ม ภาคเพ อความ ม นคงทาง เศรษฐก จและ ส งคม ย ทธศาสตร การ จ ดการทร พยากร ธรรมชาต และ ส งแวดล อมอย าง ย งย น * แผนพ ฒนาฯ ส การปฏ บ ต สร างความร ความเข าใจท กภาคส วน สร างความเช อมโยงระหว างแผนฯ 11 ก บนโยบายร ฐบาลและแผนต างๆ สร างสภาพแวดล อมให เอ อต อการข บเคล อนแผนฯ เพ มประส ทธ ภาพกลไกการข บเคล อน เสร มสร างบทบาทของท กภาคส วน ต ดตามประเม นผลอย างต อเน อง 14

15 2. แผนฯ 11 > ย ทธศาสตร 3 ย ทธศาสตร ความเข มแข งภาคเกษตร ความม นคงอาหารและพล งงาน บร หารจ ดการทร พยากรธรรมชาต ท เป นฐานการผล ตภาคเกษตรให เข มแข ง เป นแหล งการผล ตอาหารท ม นคงของประเทศ เพ มประส ทธ ภาพและศ กยภาพการผล ตภาคเกษตร สร างความม นคงในอาช พและรายได ให แก เกษตรกรตามหล กปร ชญาของเศรษฐก จพอเพ ยง ให ความสาค ญก บการสร างความม นคงด านพล งงานช วภาพท งในระด บคร วเร อนและช มชน 1. พ ฒนาทร พยากรธรรมชาต ท เป นฐานการผล ตภาคเกษตรให เข มแข งและย งย น 2. เพ มประส ทธ ภาพและศ กยภาพการผล ตภาคเกษตร 3. สร างม ลค าเพ มผลผล ตทางการเกษตรตลอดห วงโซ การผล ต 4. สร างความม นคงในอาช พและรายได ให แก เกษตรกร 5. สร างความม นคงด านอาหาร และพ ฒนาพล งงานช วภาพในระด บคร วเร อน และช มชน 6. สร างความม นคงด านพล งงานช วภาพเพ อสน บสน นการพ ฒนาประเทศ และความเข มแข งภาคเกษตร 7. ปร บระบบการบร หารจ ดการภาคร ฐเพ อเสร มสร างความม นคงด านอาหาร และพล งงาน 15

16 2. แผนฯ 11 > ย ทธศาสตร 3 > ความเข มแข งภาคเกษตร สร างม ลค าเพ มผลผล ตทางการเกษตรตลอดห วงโซ การผล ต สน บสน นการยกระด บค ณภาพมาตรฐานส นค าเกษตรและอาหาร รวมท งพ ฒนาระบบ ตรวจสอบย อนกล บ และความสามารถในการต ดตามการขนส งหร อเคล อนย าย ส งเสร มและพ ฒนาการเพาะเล ยงส ตว น าเศรษฐก จ การใช เทคโนโลย ลดต นท น และการ ปร บปร งพ ฒนาสายพ นธ รวมท งการปร บต วของผ ประกอบการต อกฎระเบ ยบ เพ มม ลค าผลผล ตด านปศ ส ตว โดยปร บร ปแบบและว ธ การเล ยงให ม มาตรฐานตามหล ก ว ชาการ รวมท งส งเสร มการทาปศ ส ตว ชน ดอ นๆ ท ม ม ลค าส งให มากข น สร างแรงจ งใจให เกษตรกรในการผล ตส นค าเกษตรและอาหารตามมาตรฐานท กาหนด ส งเสร มระบบตลาดกลางส นค าเกษตรและตลาดซ อขายส นค าเกษตรล วงหน าให เข มแข งและ ม ประส ทธ ภาพ โดยสน บสน นให สถาบ นเกษตรกรสามารถเข ามาทาธ รกรรมในตลาดส นค า เกษตรล วงหน า ส งเสร มภาคเอกชนและองค กรช มชนเข ามาม บทบาทในการบร หารจ ดการระบบส นค าเกษตร การเพ มม ลค า และการจ ดการด านการตลาด ร วมก บสถาบ นเกษตรกร เพ อช วยให เกษตรกรม ช องทางในการสร างรายได ท เป นธรรมและเหมาะสมมากข น รวมท งสน บสน นการบร หาร จ ดการส นค าเกษตรแบบกล มการผล ตท เป นม ตรก บส งแวดล อม สน บสน นการพ ฒนาและเพ มประส ทธ ภาพระบบการบร หารจ ดการโลจ สต กส ของภาคเกษตรท เช อมโยงตลอดห วงโซ อ ปทาน และสามารถตรวจสอบการเคล อนย ายของส นค า เพ อลดความ ส ญเส ยและต นท น โดยพ ฒนาระบบขนส งท ม การควบค มอ ณหภ ม ระบบตรวจสอบย อนกล บ เป นต น 16

17 2. แผนฯ 11 > ย ทธศาสตร 4 ปร บโครงสร างเศรษฐก จส การเต บโตอย างม ค ณภาพและย งย น พ ฒนาระบบการแข งข นท ม ประส ทธ ภาพเท าเท ยม เป นธรรม ผล กด นการพ ฒนาการ ขนส งต อเน องหลาย ร ปแบบ ปร บปร งประส ทธ ภาพ การบร หารจ ดการ โลจ สต กส พ ฒนาโครงสร างพ นฐานและระบบโลจ สต กส พ ฒนาระบบขนส งทาง รถไฟ ปร บโครงสร างเศรษฐก จส การเต บโตอย างม ค ณภาพและย งย น ปร บปร งพ ฒนาโครงข าย ขนส งมวลชนท ม อย ใน ป จจ บ นให ม ความ ท นสม ย ครอบคล มพ นท บร การเพ มข นและ สอดคล องก บการ ขยายต วของเม องและ การใช ประโยชน ท ด น พ ฒนาโครงสร างพ นฐาน ด านเทคโนโลย สารสนเทศและการ ส อสารท ท นสม ย พ ฒนาศ กยภาพการ ให บร การน าอ ปโภค บร โภคท งในเช งปร มาณ และค ณภาพท ม มาตรฐานสากล ครอบคล มท งในเขต เม องและพ นท ชนบท 17

18 2. แผนฯ 11 > ย ทธศาสตร 4 > ปร บโครงสร างเศรษฐก จ พ ฒนาโครงสร างพ นฐานและระบบโลจ สต กส ผล กด นการพ ฒนาการขนส ง ต อเน องหลายร ปแบบ ปร บปร งประส ทธ ภาพการ บร หารจ ดการโลจ สต กส พ ฒนาระบบขนส งทางรถไฟ พ ฒนาปร บเปล ยนร ปแบบการ ขนส ง ไปส การขนส งในร ปแบบ อ นๆ ท ม ต นท นการขนส งต อ หน วยต าและม การใช พล งงานท ม ประส ทธ ภาพ พ ฒนาระบบโครงสร างพ นฐาน และระบบบร หารจ ดการขนส ง ต อเน องหลายร ปแบบท เช อมโยง การขนส งทางถนน ทางราง ทาง น า และทางอากาศในล กษณะ บ รณาการท งภายในประเทศและ ระหว างประเทศ สน บสน นการพ ฒนาเศรษฐก จ ภายใต กรอบความร วมม อระด บ ภ ม ภาค พ ฒนาระบบบร หารจ ดการ รวบรวมและกระจายส นค าท ม ประส ทธ ภาพ ผล ตบ คลากรด านโลจ สต กส ท ม ความเป นม ออาช พ พ ฒนาระบบเและบร หารเคร อข าย ธ รก จขนส งและโลจ สต กส ตลอดท ง ห วงโซ อ ปทาน ปร บปร งกฎหมายและระเบ ยบท เก ยวข อง สน บสน นการว จ ย พ ฒนา นว ตกรรมเพ อการพ ฒนาโลจ สต กส ยกระด บประส ทธ ภาพกระบวนการ อานวยความสะดวกทางด านการค า และการขนส งส นค าผ านแดนและ ข ามแดน เพ มประส ทธ ภาพการบร หารจ ดการ ขนส งและการกาหนดบทบาทของ ท าอากาศยานและท าเร อหล กของ ประเทศ ปร บปร งทางรถไฟ และจ ดต ด ระหว างโครงข ายรถไฟและ โครงข ายถนนเพ อเพ มความ ปลอดภ ยในการให บร การ ก อสร างทางค ในเส นทางรถไฟ สายหล ก และจ ดหารถจ กรและ ล อเล อน ปร บปร งระบบอาณ ต ส ญญาณให ม ความท นสม ยเพ อเพ มข ด ความสามารถในการให บร การ ขนส งผ โดยสารและส นค าได อย างม ประส ทธ ภาพ พ ฒนาเส นทางรถไฟความเร วส ง เช อมโยงส เม องต างๆ ในภ ม ภาค และกล มประเทศอาเซ ยน ปร บโครงสร างการรถไฟแห ง ประเทศไทย 18

19 2. แผนฯ 11 > ย ทธศาสตร 5 จ ดเน นของ ย ทธศาสตร ให ความสาค ญ ก บ 3 กล ม ย ทธศาสตร การสร างความเช อมโยงก บประเทศในภ ม ภาค เพ อความม นคงทางเศรษฐก จและส งคม อน ภ ม ภาค (GMS, IMT-GT, ACMECS, BIMSTEC) สร างความร วมม อแบบห นส วนการพ ฒนา เพ อความม นคงทางเศรษฐก จและส งคม 1 2 เอเช ยแปซ ฟ ก 3 อาเซ ยน (ASEAN) รวม อาเซ ยน+3 อาเซ ยน+6 เอเปค 9 แนว ทาง การ พ ฒนา ประเด น การ พ ฒนา ร วม อน ภ ม ภาค อาเซ ยน เอเช ยแปซ ฟ ค เช อมโยงการขนส ง / โลจ สต กส โดยพ ฒนาบร การ คน ปร บปร ง กฎระเบ ยบ 1 พ ฒนาฐานการผล ต/ลงท น ตามแนวพ นท พ ฒนา เศรษฐก จ และพ ฒนา เศรษฐก จชายแดน 2 สร างความพร อมเข าส ประชาคม อาเซ ยน โดยพ ฒนาบ คลากร เสร มสร างสถาบ นการเร ยนร ให ม มาตรฐาน เข าร วมเป นภาค ความร วมม อ อย างสร างสรรค ระด บโลกและ ภ ม ภาค 3 4 ร วมเป นห นส วนทางเศรษฐก จในภ ม ภาคโดยพ ฒนาทร พยากรมน ษย / เคล อนย ายแรงงาน / ส งเสร มแรงงานไทยใน ต างประเทศ ม ส วนร วมในการป องก นภ ยจากการก อการร ายและอาชญากรรม ยาเสพต ด ภ ยพ บ ต และการแพร ระบาดของโรคภ ย สร างความร วมม อท ด ในการสน บสน นการเจร ญเต บโตทางเศรษฐก จอย างม จร ยธรรม ไม ส งผลกระทบต อส งแวดล อม เร งร ดการใช ประโยชน จากข อตกลงการค าเสร ท ม ผลบ งค บใช แล ว ปร บปร งและสร างความเข มแข งของภาค การพ ฒนาในท องถ น

21 Transport Warehouse 3. แผนโลจ สต กส แผนย ทธศาสตร การพ ฒนาโลจ สต กส ของไทย ( ) ครม. ให ความเห นชอบเม อ 27 ก มภาพ นธ 2550 & Inventory Admin. 17.1% (2550) ว ส ยท ศน ว ตถ ประสงค ประเด น ย ทธศาสตร หล กการ ข บเคล อน ย ทธศาสตร ม ระบบโลจ สต กส ท ได มาตรฐานสากล เพ อสน บสน นการเป นศ นย กลางธ รก จและการค าของภ ม ภาคอ นโดจ น 1. ลดต นท นโลจ สต กส (Cost Efficiency) เพ มข ดความสามารถของธ รก จในการตอบสนอง ความต องการของล กค า (Responsiveness)และเพ มความปลอดภ ยและความเช อถ อได ในกระบวนการนาส งส นค าและบร การ (Reliability and Security) 2. สร างม ลค าเพ มทางเศรษฐก จจากอ ตสาหกรรมโลจ สต กส และอ ตสาหกรรมต อเน อง การปร บปร ง ประส ทธ ภาพระบบ โลจ สต กส ใน ภาค การผล ต 1 การเพ ม ประส ทธ ภาพระบบ ขนส งและ โลจ สต กส 2 การพ ฒนา ธ รก จ โลจ สต กส 3 การปร บปร ง ส งอานวยความ สะดวกทาง การค า การพ ฒนา กาล งคนและ กลไกการ ข บเคล อน ย ทธศาสตร ระด บเป าหมาย - ม งยกระด บการบร หารจ ดการโลจ สต กส ไปส ระด บ World Class Logistics Management ระด บย ทธศาสตร - ม จ ดเน นท การยกระด บข ดความสามารถในการแข งข นของอ ตสาหกรรมเป าหมายหล กของประเทศ ระด บปฏ บ ต -การปร บเปล ยนในระด บปฏ บ ต (Change Management) ย ดความต องการของผ ใช บร การเป นท ต ง % (2554e) Admin. Warehouse & Inventory Transport 21

22 3. แผนโลจ สต กส โครงสร างการข บเคล อนการพ ฒนาระบบโลจ สต กส ระด บนโยบาย คณะกรรมการพ ฒนาระบบการบร หารจ ดการขนส งส นค าและบร การของประเทศ (กบส.) แผนย ทธศาสตร การพ ฒนาระบบโลจ สต กส ของประเทศ พ.ศ ระด บปฏ บ ต การ หน วยงาน ร บผ ดชอบหล ก การปร บปร ง ประส ทธ ภาพระบบ โลจ สต กส ในภาค การผล ต ก.อ ตสาหกรรม / ก.เกษตรฯ การเพ ม ประส ทธ ภาพระบบ ขนส งและโลจ สต กส ก.คมนาคม การพ ฒนาธ รก จ โลจ สต กส ก.พาณ ชย การปร บปร ง ส งอานวยความ สะดวกทางการค า ก.คล ง การพ ฒนากาล งคน ระบบข อม ลและ กลไกการข บเคล อน ย ทธศาสตร ก.ศ กษาธ การ/ ก.แรงงาน/ สศช. คณะอน กรรมการฯ คณะอน กรรมการ พ ฒนาระบบ โลจ สต กส อ ตสาหกรรม คณะอน กรรมการ พ ฒนาระบบ โลจ สต กส การเกษตร คณะอน กรรมการ พ ฒนาโครงสร าง พ นฐานเช อมโยงพ นท เศรษฐก จฝ งตะว นตก คณะอน กรรมการ การเช อมโยงข อม ลแบบ บ รณาการสาหร บการนาเข า ส งออก และโลจ สต กส คณะทางาน คณะทางานจ ดทาแผนย ทธศาสตร การพ ฒนาระบบโลจ สต กส ของประเทศ พ.ศ

23 3. แผนโลจ สต กส ภาพรวมการด าเน นงานการพ ฒนาระบบโลจ สต กส ของไทย ต งแต ป 2550 ครม. กาหนดให โลจ สต กส เป น กลย ทธ หล กภายใต ย ทธศาสตร การปร บโครงสร างเศรษฐก จให สมด ลและแข งข นได ใน แผน บร หารราชการแผ นด น ( ) 27 ก.พ. 50 ครม. เห นชอบแผน ย ทธศาสตร การพ ฒนา ระบบโลจ สต กส ของ ประเทศ พ.ศ และมอบหมาย หน วยงานร บผ ดชอบ หล ก/รองดาเน นการ ตามแผนย ทธศาสตร ฯ 28 ส.ค พ.ค. 52 แต งต ง คณะอน กรรมการ 4 ช ดภายใต กบส. และ คณะทางานจ ดทาแผน ย ทธศาสตร โลจ สต กส ฉบ บ ท 2 ภายใต กบส. ม.ย. 53 เม.ย. 54 แต งต งคณะกรรมการ กบส. เป นกลไกถาวรใน ระด บนโยบาย ด วยระเบ ยบ สาน กนายกร ฐมนตร หาร อร วมก บหน วยงานท เก ยวข องยกร างแผน ย ทธศาสตร การพ ฒนา โลจ สต กส และการจ ดการโซ อ ปทานของประเทศเตร ยม เสนอ คณะทางานครม. ม.ค.-ม.ย. 55 ก.พ ม.ค. 55 ดาเน นการโครงการศ กษาและ ประเม นผลการดาเน นงานตาม แผนย ทธศาสตร ฯ เพ อประมวล - ผลการดาเน นงานท ผ านมา - บร บทการเปล ยนแปลง - ข อเสนอแนะแนวทางการ พ ฒนาในระยะต อไป เสนอ กบส. พ จารณา ก อนเสนอ ครม. พ จารณาให ความ เห นชอบต อไป ส.ค.-ก.ย. 55 ก.ค.-ส.ค. 55 ประช มคณะทางานจ ดทา แผนย ทธศาสตร โลจ สต กส ฉบ บท 2 23

24 3. แผนโลจ สต กส ร าง ประเด นย ทธศาสตร การพ ฒนาระบบโลจ สต กส ของไทย ป พ.ศ Vision: World-class Logistics Service for National Competitive Advantage สร างความร วมม อของโซ อ ปทานระหว างภาคการเกษตร อ ตสาหกรรม และบร การ และการพ ฒนาระบบโลจ สต กส เพ อรองร บภาวะฉ กเฉ น ปร บปร งค ณภาพของบร การขนส งบนโครงสร างพ นฐานและส งอานวยสะดวก ด านการขนส ง พ ฒนาบร การโลจ สต กส ให ม ความเป นม ออาช พเพ อเพ มความสามารถ ในการแข งข นของสาขาการผล ตเป าหมายของประเทศ เพ มประส ทธ ภาพของบร การด านการอานวยความสะดวกทางการค า และโลจ สต กส พ ฒนาระบบโครงสร างพ นฐานทางการค าและโลจ สต กส ภายในประเทศและ เช อมไปส ตลาดค ค าสาค ญ สร างความสามารถของผ ประกอบการไทยในการค มช องทางการค าในต างประเทศ 24

26 4. แนวทางเช งร กภาคเกษตร ป จจ ยท ส งผลต อภาคเกษตร ความเส อมโทรมของ ทร พยากรธรรมชาต การเปล ยนแปลง สภาพภ ม อากาศ กต กาใหม ของโลก และการเข าส ประชาคมอาเซ ยน ความอ อนแอ ภาคเกษตร ส งคมส งอาย การใช พล งงานท ผล ตจากพ ช 26

27 4. แนวทางเช งร กภาคเกษตร > ป จจ ยกระทบ > AEC AEC ส ตลาดและฐานการผล ตร วมก น ส งเสร มและค มครอง การลงท นระหว าง ประเทศอาเซ ยนภายใต หล ก National Treatment เป ดเสร การลงท น เป ดเสร การค า ส นค า AEC ลดภาษ เหล อร อยละ 0 ในป 2553 (ยกเว น CLMV ป 2558) เป ดเสร การค า บร การ เป ดเสร บร การเร งร ด 4 สาขา: e-asean (โทรคมนาคม-คอม), ส ขภาพ, ท องเท ยว, โลจ สต กส ส งเสร มการเช อมโยง ตลาดท นระหว างก นและ พ ฒนาตลาดพ นธบ ตร มาตรการการเป ดเสร บ ญช ท น เป ดเสร การเคล อนย าย เง นท น การเคล อนย าย แรงงานม ฝ ม อ อย างเสร ลงนาม MRA* ว ชาช พ 7 สาขา (ว ศวกร พยาบาล สถาปน ก น ก สารวจ แพทย ท นตแพทย และ น กบ ญช ) การจ ดทาข อตกลงการยอมร บร วม (Mutual Recognition Arrangements: MRA) ค อ ข อตกลงยอมร บร วมค ณสมบ ต น กว ชาช พอาเซ ยน ซ งเป นข อตกลงเก ยวก บการแสวงหาจ ดยอมร บร วมก นเร องค ณสมบ ต ของผ ท า งานด านบร การ โดยเฉพาะในกล มท เป นน กว ชาช พ เช น แพทย ว ศวกร เป นต น 27

28 4. แนวทางเช งร กภาคเกษตร > ป จจ ยกระทบ > AEC > ตลาดฐานการผล ตเด ยว เป ดเสร การค าส นค า AFTA Trade in Goods Normal Track ASEAN-6 ภาษ 0% CLMV ASEAN- 10 ภาษ 0% ยกเว น ASEAN Trade Facilitation Framework ภาษ ไม ต องเป น 0% แต ต อง <5% ไทย: ไม ต ดดอก มะพร าวแห ง ม นฝร ง เมล ดกาแฟด บ (ป จจ บ นอย ท 5%) ไม ต องลดภาษ มาเลเซ ย ฟ ล ปป นส ม 1 รายการ ค อ ส นค าข าว และอ นโดน เซ ยม 2 รายการ ค อ ข าว และน าตาล เพ อแก ไขป ญหาอ ปสรรคทางการค าท ม ใช ภาษ เช น พ ธ การศ ลกากร กระบวนทางการค า ส ขอนาม ยและส ขอนาม ยพ ช เป นต น 28

29 4. แนวทางเช งร กภาคเกษตร > ป จจ ยกระทบ > AEC > อาหารปลอดภ ย ASEAN GAP มาตรฐานการร บรองการปฏ บ ต ทาง การเกษตรท ด ของอาเซ ยน สาหร บผ ก และผลไม สด (การผล ต เก บเก ยว จ ดการหล งเก บเก ยว) อาหารถ กผล ตและจ ดการในล กษณะท ไม เป นอ นตรายต อส งแวดล อม รวมท ง ส ขภาพ ความปลอดภ ย และสว สด การ ของคนงานในสาขาเกษตรและอาหาร เป ดเสร การค าบร การ การเข าส ประชาคมอาเซ ยน 2558 สน บสน นการเจร ญเต บโตทางเศรษฐก จอย างม จร ยธรรม และไม ส งผลกระทบต อส งแวดล อม เน นการเสร มสร างการผล ตและบร โภคส นค าและบร การ ท นาไปส การลดการปล อย GHG ลดมลพ ษ ลดการใช ทร พยากรธรรมชาต อย างไม ม ประส ทธ ภาพ มาตรการสร างความปลอดภ ยของอาหารและไม เป นอ นตรายต อส งแวดล อม Maximum residue limits มาตรฐานค าสารพ ษตกค างส งส ดของ อาเซ ยน (สารกาจ ดศ ตร พ ช 61 ชน ด) Criteria for accreditation of livestock establishments มาตรฐานร บรองการท าปศ ส ตว และว คซ นส ตว A code of conduct for responsible fisheries ข อปฏ บ ต สาหร บการท าประมง ท ม ความร บผ ดชอบ ASEAN Food Safety Network เคร อข ายกลางด านความปลอดภ ย อาหารของอาเซ ยน เพ อให เจ าหน าท ภาคร ฐของประเทศ สมาช กอาเซ ยนม การแลกเปล ยนข อม ล ด านความปลอดภ ยของอาหาร 30

30 4. แนวทางเช งร กภาคเกษตร > ระยะต อไป แนวทางเช งร กภาคเกษตรไทย ราคาด ขายได มาก เกษตรกรอย ได ค ณภาพด ภาพล กษณ ด ตลาดต องการ ผล ตเยอะ ม กาไรด พ นธ ด ผล ตด ม brand ปล กด ด แลร กษาด แปรร ปด ขนส งด พ นธ ด น าด ด นด ป จจ ยการ ผล ตถ ก ส ญเส ยน อย ต นท นต า ต นท นการผล ต การเก บเก ยว การแปรร ป Logistic Economy of Scale ขนส ง กระจายส นค า Warehouse ว จ ยและ พ ฒนา ส งเสร ม ให ความร สร างตรา ผล ตภ ณฑ ลด ต นท นผล ต ลดความ ส ญเส ย สร างม ลค า เพ ม เพ ม ประส ทธ ภาพ 31

31 4. แนวทางเช งร กภาคเกษตร > ระยะต อไป แนวทางการบร หารจ ดการโลจ สต กส เกษตร ได ผล ตภ ณฑ ท ล กค าต องการ (Right Product & Right Customer) ตามปร มาณท ล กค าส งซ อ (Right Quantity) อย ในบร บทท ค มต นท น (Right Cost) ได ตามเวลาท กาหนด (Right Time) ส งตามท น ดหมาย (Right Place) ท มา: พงษ ช ย (2551) ถ อเอาค ณภาพท ตกลง (Right Condition) 32

32 4. แนวทางเช งร กภาคเกษตร > ระยะต อไป Logistics Requirements Agricultural Sector Facts โครงสร างการขนส งส นค า ส ดส วนต อ GDP = 8.3% ส ดส วนการจ างงาน = 38.2% เกษตรกรไทยม ความร ความเช ยวชาญในการผล ตด มาก ส นค าเกษตรไทยเป นท ต องการของตลาดและม ฐานล กค าจานวนมากอย แล ว เกษตรกรส วนใหญ เป นรายย อยและม ความส ญเส ยในกระบวนการ โลจ สต กส ส ง Demand Trends Requirements for Competitive Advantage ผ บร โภคให ความสาค ญก บเร องความ สะอาดปลอดภ ยจากสารตกค าง (Hygiene) ถ กหล กอนาม ย ต องการความสดใหม ม ค ณค าทางโภชนาการ การลดต นท น การดาเน นการ การสร างม ลค า เพ มของส นค า 1. การบร หารจ ดการระบบโลจ สต กส และห วงโซ อ ปทานในภาคการเกษตรย งไม ม ประส ทธ ภาพ ส งผลให ม ส นค าเน าเส ยในระบบส ง จาเป นต องเพ มประส ทธ ภาพการบร หารจ ดการภายในฟาร มเพ อลดความ ส ญเส ยตลอดข นตอน (Waste Management) พ ฒนาร ปแบบการกระจายส นค าท ม ประส ทธ ภาพ และ ประย กต ใช ระบบต ดตามและตรวจสอบเพ อความโปร งใสในการเคล อนย ายส นค า 2. ส นค าเกษตรท เป นแบบ Premium โดยเฉพาะส นค าเน าเส ยง าย (Perishables) เช น ผ ก ผลไม และ ผล ตภ ณฑ เกษตรอ นทร ย จาเป นต องอาศ ยเทคน คการขนส งแบบควบค มอ ณหภ ม (Cool Chain) เพ อร กษาค ณภาพส นค าให ได นานท ส ด ท มา: สศช. (2554) 33

33 ข อเสนอกลย ทธ การพ ฒนาห วงโซ อ ปทานท งระบบ 1) เช อมโยงเกษตรกร/พ อค าส งรายเล กก บตลาด ค าปล กสม ยใหม พ ฒนาศ นย กลางตลาดค าส ง/อ ทยานส นค าเกษตร แบบครบวงจร สน บสน นการลงท นโครงสร างพ นฐานท จาเป นใน การเข าส ตลาดสม ยใหม ส งเสร มความร และเทคโนโลย โดยการร วมม อ 4 ฝ าย (องค กรปกครองท องถ น เอกชนจากบร ษ ท ธ รก จการเกษตร ภาคร ฐ และมหาว ทยาล ย) สร างมาตรฐานส นค า SPS อบรม GAP การจ ดการ ด านการค าและการผล ตส นค าปลอดภ ย ให เอกชน ร วมตรวจสอบมาตรฐานและกระบวนการผล ต สร างระบบการตรวจร บรอง ร ฐร วมม อก บสถาบ นการศ กษาและภาคเอกชน เพ อให เกษตรกร/ผ ประกอบการรายเล กเร ยนร เง อน ไงพ นธส ญญาท เป นธรรม การบร หารความเส ยง และการแบ งภาระความเส ยง 2) พ ฒนาและส งเสร มการรวมกล มเกษตรท เน น กล มด านธ รก จ - ปร บปร งระบบกฎหมายสหกรณ 3) ส งเสร มพ ฒนาคร วไทยให ม ความปลอดภ ย - ส งเสร มองค กรค มครองผ บร โภคในเร องอาหาร ปลอดภ ย 4) ส งเสร ม R&D เพ อแปรร ปส นค าเกษตรตาม ความต องการของตลาด และเพ มส ดส วนการ ผล ต/การค าผล ตภ ณฑ แปรร ปส นค าเกษตร สน บสน นภาคเอกชนพ ฒนาระบบ value chain เพ อผล ตส นค าท ม ม ลค าส งและปลอดภ ย เป ดโอกาสให ภาคเอกชนเสนอโครงการว จ ยเพ อ ขอท นว จ ยจากร ฐในการลงท นทาว จ ยการเกษตร ท ม ล กษณะเป นส นค ามหาชน จ ดทาระบบสารสนเทศและข อม ลการว จ ยภาค เกษตรท ม ประส ทธ ภาพ 5) การพ ฒนาห วงโซ อ ปทานสม ยใหม แบบครบ วงจร - จ ดต งคณะกรรมการนโยบายพ ฒนาห วง โซ อ ปทานส นค าเกษตร

34 เช งร กส นค าเกษตรไทย ภายใต การจ ดการ Logistics และ Supply Chain ผ อานวยการส าน กวางแผนการเกษตร ทร พยากรธรรมชาต และส งแวดล อม สาน กงานคณะกรรมการพ ฒนาการเศรษฐก จและส งคมแห งชาต