รายงานฉบ บสมบ รณ (Final Report)

Transcription

1 โครงการส ารวจความค ดเห นและท ศนคต ทางส งคมรายไตรมาส เร อง เง นด วน : ท พ งหร อหล มพรางของคนร อนเง น เสนอต อ ส าน กพ ฒนาฐานข อม ลและต วช ว ดภาวะส งคม ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาการเศรษฐก จและส งคมแห งชาต เสนอโดย 128/ อาคารพญาไทพลาซ า ช น 19 ห องเอ-บ ถนนพญาไท เขตราชเทว กร งเทพฯ exec_ebm@ksc.th.com ebm2004@ksc.th.com Tel : (66) , Fax : (66) หน าท 1

2 สารบ ญ หน า ค าน า บทสร ปส าหร บผ บร หาร 1 6 บทท 1 บทน า หล กการและเหต ผล ว ตถ ประสงค ขอบเขตการศ กษา แนวทางการศ กษาและว ธ การด าเน นงานทางเทคน ค (Research Methodology) ผลส มฤทธ งานท คาดหว ง (Results) ประโยชน ท คาดว าจะได ร บ น ยามศ พท เฉพาะ 1-14 บทท 2 งานทบทวนวรรณกรรม พ ฒนาการบร การเง นด วน ร ปแบบการโฆษณาบร การของผ ให บร การเง นด วน พฤต กรรมการใช เง นด วน ประโยชน ของเง นด วน ป ญหาท เก ดจากเง นด วน ข อกฎหมายท ส าค ญๆ เก ยวก บเง นด วน นโยบายและมาตรการของร ฐบาลในการด านการแก ไขป ญหาหน เง นด วน 2-9 บทท 3 ผลการส ารวจ ส วนท 1 ผลการส ารวจส ดส วนการม ภาระหน ส นของประชาชนในกล มอาช พต าง ๆ 3-1 ส วนท 2 ผลการส ารวจสภาพการก เง นด วนของประชาชนในกล มอาช พต าง ๆ 3-3 ส วนท 3 การส มภาษณ เช งล กล กหน 3-17 ส วนท 4 การส มภาษณ เช งล กเจ าหน 3-23 (1)

3 สารบ ญ หน า บทท 4 สร ปและเสนอแนะ พ ฒนาการของเง นด วน การโฆษณาบร การของผ ให บร การเง นด วน ประโยชน ของเง นด วน ป ญหาท เก ดจากเง นด วน นโยบายและมาตรการของร ฐบาลในการด านการแก ไขป ญหาหน เง นด วน ผลการส ารวจ ข อเสนอแนะ 4-7 บรรณาน กรม 1-2 ภาคผนวก 1-53 ภาคผนวกท 1 ตารางแสดงผลการส ารวจส ดส วนการม ภาระหน ส นของประชาชน ผ1-1 ผ1-6 ในกล มอาช พต าง ๆ ภาคผนวกท 2 ตารางแสดงผลการส ารวจสภาพการก เง นด วนของประชาชน ผ2-1 ผ2-53 ในกล มอาช พต าง ๆ ภาคผนวกท 3 ต วอย างการส มภาษณ เช งล กล กหน ผ3-1 ผ3-11 ภาคผนวกท 4 ต วอย างการส มภาษณ เช งล กเจ าหน ผ4-1 ผ4-5 ภาคผนวกท 5 แบบสอบถาม 1 10 (2)

4 ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก กก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก 2552

5 บทสร ปส าหร บผ บร หาร Exclusive Summary โครงการส ารวจความค ดเห นและท ศนคต ทางส งคมรายไตรมาสเร อง เง นด วน : ท พ งหร อ หล มพรางของคนร อนเง น ม ว ตถ ประสงค เพ อต องการทราบถ งพ ฒนาการและร ปแบบการ ให บร การเง นด วนในป จจ บ น ทราบถ งเง อนไขของการให ก ในล กษณะเง นด วน ทราบถ งพฤต กรรม การใช เง นด วนของกล มอาช พต าง ๆ ตลอดจนข อจ าก ดในการเข าถ งส นเช อในระบบสถาบ นการเง น และแหล งเง นท นอ น ๆ ตลอดจนทราบถ งป ญหาท ตามมาจากหน เง นด วนต อตนเอง ครอบคร ว เศรษฐก จ และส งคม โดยด าเน นการศ กษาจากเอกสารต าง ๆ ท เก ยวข อง รวมท งการส ารวจ ภาคสนามในท วท กภ ม ภาคของประเทศก บกล มอาช พต าง ๆ ได แก น กเร ยน /น ส ต/น กศ กษา พ อบ าน/แม บ าน/ผ เกษ ยณอาย เกษตรกร พ อค า/แม ค า/ผ ประกอบอาช พอ สระ ล กจ าง/พน กงานธ รก จ ภาคเอกชน และข าราชการ/พน กงานร ฐว สาหก จ ซ งแบ งการส ารวจออกเป น 2 ส วน ค อ ส ารวจส ดส วนการม ภาระหน ส นของประชาชนในกล มอาช พต าง ๆ จ านวน 2,015 ต วอย าง และการ ส ารวจสภาพการก เง นด วนของประชาชนในกล มอาช พต าง ๆ จ านวน 2,047 ต วอย าง ผลการศ กษา สร ปได ด งน 1. พ ฒนาการของเง นด วน เง นด วนในป จจ บ นม ท งท เป นเง นด วนในระบบและเง นด วนนอกระบบ โดยเง นด วนในระบบ หมายถ ง เง นด วนท ให ก โดยสถาบ นการเง นท ไม ใช ธนาคาร ม เง อนไขการให ก ท ผ อนปรนกว าธนาคาร แต ส วนใหญ ให เง นก จ านวนไม มาก หร อให ซ อส นค าเง นผ อน หร อจ าน ารถยนต เป นหล กประก น ส วนของเง นด วนนอกระบบหมายถ งเง นก นอกระบบ เง นด วนในอด ตส วนใหญ จะเป นการก เป นเง นสด แต ป จจ บ นได ม การพ ฒนาร ปแบบของ เง นด วนใหม ๆ โดยอาศ ยเคร องม อทางการเง นท เก ดข นใหม ๆ เช น บ ตรเครด ต บ ตรซ อส นค า เง นผ อน เป นต น โดยท าการร ดบ ตรซ อส นค าจากร านค าท ให บร การเง นด วน แต ไม ได ร บส นค าไป จร ง ร บเป นเง นสดท ม ม ลค าต ากว าส นค าท ซ อค อนข างมาก ท าให ผ ซ อม ภาระต องผ อนช าระดอกเบ ย และเง นต นให ก บผ ออกบ ตรส งกว าท ควรจะเป น ในขณะท ผ ให ก ก จะน าส นค าไปขายในราคาถ ก เน องจากซ อจากผ ก ในราคาต า ซ งเป นการอาศ ยช องว างของการอน ม ต บ ตรเครด ต/บ ตรซ อส นค า เง นผ อน และการร อนเง นของผ ก มาหาก าไรส วนตน ส งผลให ร านค าท ขายส นค าอย างส จร ตไม สามารถขายส นค าได เน องจากราคาส งกว าร านค าในล กษณะน และท าให บร ษ ทผ ออกบ ตรต องร บ (1)

6 ความเส ยงในการให ก แทนผ ให ก นอกระบบ ในขณะท ผ ให ก นอกระบบร บแต ประโยชน นอกจากน ย งพบว าผ ให ก นอกระบบย งม การท าน ต กรรมอ าพรางโดยการท าเป นส ญญาเช าซ อส นค าแทนส ญญา เง นก เพ อหล กเล ยงป ญหาการเร ยกเก บดอกเบ ยในอ ตราส งกว าท กฎหมายก าหนด 2. การโฆษณาของผ ให บร การเง นด วน เง นด วนนอกระบบน นป จจ บ นม ผ ให บร การอย เป นจ านวนมาก ในอด ตจะทราบก นใน วงแคบๆ ท ม กจะเป นการบอกต อก นในช มชน ป จจ บ นม การท าธ รก จเง นด วนนอกระบบในวงกว าง ม การประกาศตามเสาไฟฟ า ต โทรศ พท ป ายรถประจ าทาง สะพานลอย อ นเตอร เน ต หน งส อพ มพ อย างเป ดเผยเป นจ านวนมาก โดยใช ข อความจ งใจต างๆ ในการด งด ดล กค า การส งเสร มการขาย อย างเป ดเผยของเง นด วนในระบบและเง นด วนนอกระบบม ส วนกระต นให ม การก เง นด วน ก นเป นจ านวนมาก 3. ป ญหาท เก ดจากเง นด วน เง นด วนก อให เก ดป ญหาหลายประการ ได แก การค ดดอกเบ ยในอ ตราท ส งมาก บางรายส ง ถ งร อยละ 1,825 ต อป เม อไม สามารถผ อนช าระได เจ าหน นอกระบบก จะใช ว ธ การทวงหน ท ร นแรง เพ อสร างความหวาดกล วให ก บล กหน บางรายถ กท าร ายถ งข นเส ยช ว ต ด งน นเม อก เง นด วน นอกระบบแล ว จ งเปร ยบเสม อนตกหล มพรางของนายท นเง นก ตลอดไป และต องอย ด วยความ หวาดกล ว ส งผลกระทบต อท งด านส ขภาพกายและส ขภาพจ ต ตลอดจนส งผลกระทบต อครอบคร ว ป ญหาการทวงหน น นไม ใช แต เฉพาะเง นด วนนอกระบบเท าน น เง นด วนในระบบก ม กม กระบวนการทวงหน ท แฝงไปด วยการข มข การละเม ดส ทธ เช นเด ยวก น ซ งถ อว าเป นส งท ผ ดกฎหมาย ในขณะท ล กหน ส วนใหญ ไม กล าต อส เพ อความเป นธรรมด วยสาเหต ต างๆ เช น ฐานะยากจน ไม ม ความร ด านกฎหมาย ไม ม เง นท จะไปจ างทนายมาส คด ไม ทราบว าจะไปขอความ ช วยเหล อจากใคร และไม ต องการให ม เร องราวบานปลายออกไปอ ก จ งต องตกเป นฝ ายท แบกร บ ป ญหาต างๆ ท บ บค นเข ามา ท าให ล กหน เก ดความเคร ยด ไม เป นอ นท างาน บางรายลาออกจากงาน บางรายอาจค ดส นฆ าต วตายเพ อหน หน (2)

7 4. นโยบายและมาตรการของร ฐบาลในด านการแก ไขป ญหาหน เง นด วน ในส วนของการแก ไขป ญหาหน นอกระบบน นร ฐบาลม โครงการแก ไขป ญหาหน ส น ภาคประชาชน โดยกระทรวงการคล งได จ ดต งศ นย อ านวยการปฏ บ ต การแก ไขป ญหาหน ส น ภาคประชาชน เพ อท าหน าท ประสานงานก บศ นย อ านวยการต อส เพ อเอาชนะความยากจนจ งหว ด (ศตจ.) โดยตรง และได ด าเน นการโครงการกองท นหม บ านและช มชนเม อง เพ อให ประชาชนใน หม บ านและช มชนต างๆ สามารถเข าถ งแหล งเง นท นส าหร บการประกอบอาช พ และได ด าเน นการ ธนาคารประชาชน โดยการให ธนาคารออมส นและธนาคารเพ อการเกษตรและสหกรณ การเกษตร ให เง นก แก ประชาชนท ม ฐานะยากจนให สามารถก ไปประกอบอาช พหร อใช จ ายท จ าเป น นอกจากน ร ฐบาลป จจ บ นย งม นโยบายให ประชาชนลงทะเบ ยนก บธนาคารเพ อการเกษตรและสหกรณ การเกษตร และธนาคารออมส น และเจรจาช วยเหล อหน ให ก บประชาชน และให ธนาคารท ง 2 แห ง ปล อยก ให แก ล กหน ท สามารถเจรจาได ข อสร ปก บเจ าหน โดยให ก เพ อน าเง นมาช าระหน รายละ ไม เก น 200,000 บาท ซ งเป นการแปลงหน นอกระบบเข าส หน ในระบบ 5. ผลการศ กษา 5.1 สภาพการเป นหน ของกล มอาช พต างๆ จากการส ารวจกล มต วอย าง พบว ามากกว า คร งหน ง (ร อยละ 53.8) ม ภาระหน ส น โดยกล มเกษตรกรเป นกล มท ม ภาระหน ส นในส ดส วนมากท ส ด (ร อยละ 73.9) กล มพ อค า/แม ค า/ผ ประกอบอาช พอ สระ เป นกล มท ก เง นด วนในส ดส วนมากท ส ด (ร อยละ 75.8) แสดงให เห นว าประชาชนไทยย งต องพ งพาเง นก ในส ดส วนค อนข างส ง โดยเฉพาะอย างย ง กล มท ม รายได ไม แน นอน เช น เกษตรกร พ อค า แม ค า ผ ประกอบอาช พอ สระท ย งต องพ งพาเง นก และ เง นด วนในส ดส วนส งกว าผ ท ม อาช พอ นๆ 5.2 พฤต กรรมในการใช เง นด วน เง นด วนท ก ส วนใหญ ร อยละ 82.5 เป นเง นด วนนอกระบบ โดยพบในท กอาช พ ได แก น กเร ยน/น ส ต/น กศ กษา พ อบ าน/แม บ าน/ผ เกษ ยณอาย เกษตรกร พ อค า/แม ค า รวมไปถ งข าราชการ/พน กงานร ฐว สาหก จ ไม ม การจ าก ดอาย ของผ ก โดยพบผ ก ท ม อาย ไม ถ ง 18 ป ร อยละ 0.8 ซ งเป นกล มน กเร ยน/น ส ต/น กศ กษา นอกจากผ ก จะน าเง นไปใช จ ายในช ว ตประจ าว นตามความจ าเป นแล ว พบว าย งม บางส วน น าเง นไปใช ในส งท ไม ก อให เก ดประโยชน เช น ซ อโทรศ พท ม อถ อ ซ อส นค า Brand Name เท ยวกลางค น/ส งสรรค ก บเพ อน/ด มส รา เล นการพน น เป นต น ซ งพบในกล มน กเร ยน/น ส ต/น กศ กษา ในส ดส วนมากกว าอาช พอ นๆ (3)

8 ส อน บว าม ส วนส าค ญต อการส งเสร มให ประชาชนเข าถ งแหล งเง นด วนมากท ส ด โดยในส วนของเง นด วนนอกระบบพบว า กล มต วอย างส วนใหญ ร อยละ 87.9 ทราบข อม ลผ านส อ บ คคล ค อ เพ อน/ญาต มากท ส ด รองลงมาทราบจากแผ นพ บ/โปสเตอร /สต กเกอร ท ต ดตามเสาไฟฟ า ต โทรศ พท สาธารณะ และบร เวณป ายรถประจ าทาง ด งน น การสก ดก นการแพร ขยายของเง นด วน นอกระบบจ งจ าเป นต องปราบปรามการโฆษณาของเง นด วนนอกระบบด วย 5.3 ป ญหาท พบจากการขอก เง นในระบบ กล มน กเร ยน/น ส ต/น กศ กษา กล มพ อบ าน/ แม บ าน/ผ เกษ ยณอาย กล มพ อค า/แม ค า/ผ ประกอบอาช พอ สระ และกล มล กจ าง/พน กงานธ รก จ ภาคเอกชน น ยมใช บร การโรงร บจ าน า ในส ดส วนมากท ส ด ในขณะท กล มเกษตรกรจะใช เง นก จาก กองท นหม บ านในส ดส วนมากท ส ด โดยพบว ากล มต วอย างส วนใหญ (ร อยละ 86.5) ไม ได ไปต ดต อ ขอก เง นจากสถาบ นการเง นก อนก เง นด วนนอกระบบ เน องจากต องการใช เง นเร งด วน และร อยละ 48.6 ไม ม หล กประก น ท งน ในส วนของผ ไปต ดต อขอเง นก จากสถาบ นการเง น (ร อยละ 13.5) ปรากกฏว าร อยละ 91.7 ไม ได ร บอน ม ต วงเง นก 5.4 สถานะของล กหน เง นด วนในป จจ บ น กล มต วอย างท ใช เง นด วนนอกระบบ ส วนใหญ ร อยละ 76.6 ก แบบไม ม หล กประก น ส วนประเภทหล กประก นท ใช ค าประก นเง นก ก ม หลายร ปแบบ ม ท งโฉนดท ด น ย ดบ ตรเอท เอ ม สม ดเง นฝาก และจ าน าเคร องประด บท เป นทองค า ส าหร บในกล ม น กเร ยน/น ส ต/น กศ กษา พบว าร อยละ 31.6 น ยมจ าน าโทรศ พท ม อถ อ รองลงมาได แก จ าน า เคร องประด บท เป นทองค า จ าน ารถยนต /จ กรยานยนต ให ย ดบ ตรเอท เอ ม/สม ดเง นฝาก และจ าน า เคร องคอมพ วเตอร อ ตราดอกเบ ยท ค ดก บล กหน เง นด วนนอกระบบม หลายอ ตรา ข นอย ก บความเส ยง ในกรณ ไม ม หล กประก นส วนใหญ จะค ดในอ ตราเฉล ย ร อยละ ต อเด อน แต ถ าม หล กประก น อ ตราดอกเบ ยจะต ากว า เช น กรณ จ าน าเคร องประด บท เป นทองค า ค ดดอกเบ ยเฉล ยในอ ตรา ร อยละ 3.28 ต อเด อน เป นต น เง นด วนนอกระบบท ก ส วนใหญ ม ยอดหน ไม ส งมากน ก เช น กล มต วอย างท ก เง นด วน แบบไม ม หล กประก นเป นหน เฉล ยคนละ 12, บาท โดยกล มเกษตรกรม ภาระหน มากท ส ด เฉล ยคนละ 18, บาท และกล มน กเร ยน/น ส ต/น กศ กษา ม ภาระหน น อยท ส ดเฉล ยคนละ 3, บาท โดยกล มข าราชการ/พน กงานร ฐว สาหก จม ภาระหน มากท ส ด เฉล ยคนละ 39,200 บาท (4)

9 5.5 ว ธ การด าเน นการของเจ าหน เม อล กหน ผ ดเง อนไขการช าระหน ในส วนของเจ าหน นอกระบบจะใช ว ธ ทวงหน ท ร นแรงกว าเจ าหน ในระบบ โดยเม อผ ดน ดช าระงวดแรกจะใช ว ธ ทวง ถามด วยวาจาก อนซ งอาจม การเจรจาตกลงเง อนไขก นใหม แต หากล กหน ย งคงผ ดน ดช าระหน อ ก เจ าหน นอกระบบบางรายจะใช ว ธ การท ค อนข างร นแรง เช น การส งจดหมายหร อโทรศ พท ไปย งท ท างานของล กหน เพ อให ล กหน ได อ บอาย การข ท จะท าร ายร างกาย การข ฆ า ข ย ดทร พย เป นต น ซ งเม อมาถ งข นน แล วหากล กหน ย งคงเพ กเฉยอ กเจ าหน นอกระบบบางรายจะใช ว ธ การท ร นแรง เช น การส งน กเลงไปท าร ายร างกาย ย ดทร พย ท นท เป นต น แต ล กหน ส วนใหญ ก ไม กล าแจ ง เจ าหน าท ต ารวจ เน องจากเกรงกล วอ ทธ พลของเจ าหน นอกระบบ 5.6 ผลกระทบท ได ร บจากการใช เง นด วน ผลกระทบท กล มต วอย างได ร บจากการใช เง น ด วนม ท งในเช งบวกและในเช งลบ โดยในส วนท ได ร บผลกระทบในเช งบวก ค อ สามารถช วยแก ไข ป ญหาเฉพาะหน าได ท นท วงท และสามารถสร างโอกาสในการประกอบอาช พได ส วนผลกระทบ ในเช งลบ ท าให ม ค าใช จ ายส งข น จากภาระดอกเบ ยท ค อนข างส ง นอกจากน ย งส งผลต อจ ตใจ ท าให เก ดความเคร ยด บางคนค ดฆ าต วตาย บางครอบคร วม การทะเลาะเบาะแว ง บางคนถ กข มข บางคน ถ กท าร ายร างกาย เป นต น ซ งผลกระทบทางด านจ ตใจน ไม สามารถค ดเป นม ลค าได แต จะท าให เก ด ป ญหาส งคมตามมา 6. ข อเสนอแนะ 6.1 หน วยงานภาคร ฐ 1) ควรให หน วยงานท เก ยวข อง ด าเน นการปราบปรามการปล อยก นอกระบบท กระท าผ ดกฎหมายอย างเป นระบบและต อเน อง ด งน 1.1) ควรใช มาตรการด านการตรวจสอบการช าระภาษ ของนายท นเง นก นอก ระบบท กระท าผ ดกฎหมาย เน องจากนายท นเหล าน ไม ม การช าระภาษ อย างถ กต อง 1.2) ควรใช กฎหมายป องก นและปราบปรามการฟอกเง นในการตรวจสอบและ ย ดทร พย นายท นเง นก ท กระท าผ ดกฎหมาย 1.3) ควรแก ไขกฎหมายท เก ยวข องเพ อเพ มโทษผ กระท าผ ดให ร นแรงข น เช น การเพ มโทษปร บ และโทษจ าค กให มากข น เป นต น 1.4) ควรรณรงค ให ประชาชนร องเร ยนการกระท าของนายท นเง นก นอกระบบ ก บหน วยงานท ร บผ ดชอบ (5)

10 2) ควรออกกฎหมายเพ อจ ดระเบ ยบเง นก นอกระบบ โดยเป ดโอกาสให ผ สนใจ ประกอบอาช พเง นก นอกระบบเข ามาจดทะเบ ยน และปฏ บ ต ตามกฎหมาย เพ อไม ให กระท าการ เอาเปร ยบล กหน และใช ว ธ การทวงถามท ข ดต อกฎหมาย 3) ควรส งเสร มให ม สถาบ นการเง นในระบบท ไม ใช ธนาคาร เช น โรงร บจ าน า สหกรณ กองท นหม บ านและช มชนเม อง เป นต น กระจายไปส ช มชนต างๆ เน องจากเป นท น ยม ของชาวบ าน ต อเน อง 4) ควรด าเน นการควบค มการโฆษณาให บร การเง นด วนนอกระบบอย างจร งจ งและ 6.2 ประชาชนท ก เง นด วน 1) ประชาชนควรน อมน าปร ชญาเศรษฐก จพอเพ ยงมาใช ในช ว ตประจ าว น และให ใช จ ายในส งท จ าเป น ไม ฟ งเฟ อ ร จ กใช ย บย งช งใจ ไม ใช จ ายเก นต ว 2) ประชาชนควรหล กเล ยงการใช เง นด วน โดยเฉพาะในส วนท เป นเง นก นอกระบบ เน องจากอ ตราดอกเบ ยส งมากและม ว ธ การทวงหน ท โหดร าย เม อก ย มแล วจะเสม อนต ดก บด ก ยากแก การหาทางออก ก อให เก ดความเด อดร อนแก ตนเองและครอบคร ว 3) กรณ ม บ ตรหลานก าล งศ กษาอย ในสถาบ นการศ กษาต างๆ พ นท และต องพ กแยกจาก ครอบคร ว เช น อย ตามหอพ ก เป นต น ผ ปกครองควรสอดส องด แลและหม นส งเกตพฤต กรรมของ บ ตรหลาน หร อสอบถามพฤต กรรมของบ ตรหลานจากเพ อนๆ หร อคนใกล ช ดก บบ ตรหลานเก ยวก บ การใช จ ายเง นว าม ข อผ ดส งเกตหร อไม 4) กรณ ท ถ กทวงหน ด วยว ธ การข มข ท าร าย ย ดทร พย ส น และ/หร อประจานให อ บอาย ควรแจ งเจ าหน าท ต ารวจ หร อเจ าหน าท ของหน วยงานภาคร ฐท เก ยวข อง เพ อปกป องการถ ก ละเม ด เน องจากการกระท าด งกล าวเป นการกระท าผ ดกฎหมาย 5) หากม ความจ าเป นต องก เง นด วน ควรท าเป นส ญญาก ให ช ดเจน โดยต องตรวจสอบยอด เง นก อ ตราดอกเบ ย เง อนไขการผ อนช าระ เง อนไขการปร บเม อช าระล าช า และเง อนไขอ นๆ ให ช ดเจน 6.3 สถาบ นการเง นในระบบท ให บร การเง นด วน 1) สถาบ นการเง นในระบบท เป นผ ออกบ ตรเครด ต/บ ตรซ อส นค าเง นผ อน ควรม มาตรการป องก นม ให ม การน าบ ตรเครด ต/บ ตรซ อส นค าไปใช เป นเคร องม อในการก เง นด วน นอกระบบ (6)

11 2) สถาบ นการเง นในระบบท ม การว าจ างให ผ อ นต ดตามทวงถามหน ให ควรม มาตรการ ตรวจสอบและควบค มการปฏ บ ต งานของผ ร บทวงหน เพ อม ให กระท าการท ละเม ดส ทธ ของล กหน 3) สถาบ นการเง นในระบบควรให ความส าค ญก บการให ส นเช อรายย อยเพ อทดแทน ส นเช อนอกระบบมากข น (7)

12 โครงการสารวจความค ดเห นและท ศนคต ทางส งคมรายไตรมาส เร อง เง นด วน : ท พ งหร อหล มพรางของคนร อนเง น สาน กพ ฒนาฐานข อม ลและต วช ว ดภาวะส งคม สาน กงานคณะกรรมการพ ฒนาการเศรษฐก จและส งคมแห งชาต บทท 1 บทน ำ สาน กว จ ยเศรษฐก จและประเม นผล บร ษ ท เอ กเซลเลนท บ สเนส แมเนจเม นท จาก ด

13 (Final Report) ก : ก ก ก ก ก ก 1. กก 1 ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก กก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก (Non-bank) ก ก ก ก ( Easy Cash) ( Car4Cash) ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก 1 ก ก ก 60 ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก 1-1

14 (Final Report) ก : ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก กก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก 1-2

15 (Final Report) ก : ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก 2552 ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก 2.2 ก ก ก 2.3 ก ก ก ก ก ก 2.4 ก ก ก ก 2.5 ก ก ก 3. ก ก 3.1 ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก (Non-Bank) ก ก ก ก 1-3

16 (Final Report) ก : ก ก ก ก ก ก ก ก (Supplier Credit) ก ก ก ก 3.2 ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก 3.3 ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก 3.4 ก ก ก ก ก ก ก ก ก 3.5 ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก 3.6 ก ก ก ( ก ก ก ) ก ก ก กก 1 ก ก ก ก กก ก ก กก ก ก ก ก ก ก ก ก ก 3.7 ก ก ก ก 3.8 ก ก ก / ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก 1-4

17 (Final Report) ก : ก ก ก ก ก ก 4. ก ก ก (Research Methodology) 4.1 ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก (Non-Bank) ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ( ) ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก / ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก กก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก กก ก ก ก ก ก / ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก 1-5

18 (Final Report) ก : ก ก ก ก ก ก 4.2 ก ก ก ก (Documentary Research) ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก กก ก ก ก ก 1) ก ก ก ก ก ก 2) ก ก ก 3) ก ก 4) ก ก ก 5) ก ก ก ก ( ) ก ก ก 1) ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก 2) ก ก 1) ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก / / ก ก / / ก ก ก / / ก ก / ก ก ก ก / ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก 1-6

19 (Final Report) ก : ก ก ก ก ก ก 2) ก ก ก ก ก ก Taro Yamane ก กก 100,000 ( ) 95% +/-5% ก 1,600 ก ก ก ก ก ก 2,000 3) ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก (Accidental Sampling) (Non-probability Sampling) 4) ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก 2 ก (GPP) ก 1 GPP ก 1 ก GPP ก ก ก ก GPP ก GPP 3 ก ก ก ก ก กก ก ก GPP (1) ก ก ก (2) ก ก ก (3) ก (4) ก ก ก (5) ก ก ( 1-1) ก ก ก ก 1-7

20 (Final Report) ก : ก ก ก ก ก ก 1-1 Gross Provincial Product at Current Market Prices 2550 GPP Per Capital ( ) GPP per Capital ( ) GPP per Capital ( ) ก ก 1 ก 324, ,035, , , ,879 2 ก 102,302 3 ก 483, , , , ,798 4 ก 67, , ,427 5 ก 65, , , , , , , , , , , , , , ก 89, , , , , , , , , , , , ก 65, , ก 55,508 ก ก ก ก 1-8

21 (Final Report) ก : ก ก ก ก ก ก 1-1 Gross Provincial Product at Current Market Prices 2550 ( ) GPP Per Capital ( ) ก GPP per Capital ( ) 1 ก 68,103 1 ก 214, , , ,721 3 ก 115, , ,981 5 ก 38, ,949 6 ก 38, , , , , , , , , , ก 33, , , , , , , , , , , , ก 29,174 : ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ( ) ก ( ก ) กก ก ก 200 2,000 ก 2,047 กก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ( 1-2) ก ก ก ก 1-9

22 (Final Report) ก : ก ก ก ก ก ก 1-2 ก ก ( ) ก ก ก 205 * 70 ก ก ก ก ,047 : * ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ) ก 200 ก ( ) ก ( ก ) ก ก ก ก / ก ก 5) ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก. ก ก ก ก ก ก ก ก ก 1-10

23 (Final Report) ก : ก ก ก ก ก ก Face-to-Face ก ก ก ก ก ก 6) ก ก ก ก ก ก (1) ก ก ก ก ก 5 ก ก 5 ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก (2) ก ก ก / ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก กก ก ก (3) ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก (4) ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก (5) ก ก ก ก ก ก ก (6) ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก 1-11

24 (Final Report) ก : ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก กก ก ก ก (Snowball Sampling) 7) ก ก ก ก กก ก ก ก ก ก / ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก (Code Book/Data Dictionary) ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก 8) ก ก ก SPSS Version 13.0 ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก 9) ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก 1-12

25 (Final Report) ก : ก ก ก ก ก ก 1-1 ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก 5. (Results) 5.1 ก ก : กก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก / ก ก ก ก 1-13

26 (Final Report) ก : ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก 6.2 ก ก ก 6.3 ก ก ก ก ก ( ) 6.4 ก ก ก ก (Bank) ก (Non-Bank) ก ก 7.2 ก ก ก ก 7.3 ก ก ก ก ก ก ก 7.4 ก ก ก ก (Non-Bank) ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก / ก ก ก ก ก 7.5 ก (Non-Bank) ก / ก 7.6 ก ก ก (Non-Bank) ก ก ก ก ก 1-14

27 โครงการสารวจความค ดเห นและท ศนคต ทางส งคมรายไตรมาส เร อง เง นด วน : ท พ งหร อหล มพรางของคนร อนเง น สาน กพ ฒนาฐานข อม ลและต วช ว ดภาวะส งคม สาน กงานคณะกรรมการพ ฒนาการเศรษฐก จและส งคมแห งชาต บทท 2 งานทบทวนวรรณกรรม สาน กว จ ยเศรษฐก จและประเม นผล บร ษ ท เอ กเซลเลนท บ สเนส แมเนจเม นท จาก ด

28 (Final Report) ก : ก ก ก ก ก ก 2 ก 1. ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก กก ก กก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก Non-bank ก 10 ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก กก ก ก ก กก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก 2-1

29 (Final Report) ก : ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก (ก ) Visa, Master, Amex, Diner ก Aeon, Carrefour, First Choice, Power Buy ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก 50,000 ก ก 20 ก 60,000 ก ก ก ก ก ก 50,000 60,000 ก ก ก ( ก ก ก ) 10,000 ก ก ก ก ก ก กก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก กก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก 60,000 ก ก 50,000 ก 55,000 ก ก 5,000 ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก 2-2

30 (Final Report) ก : ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก 2. ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก 15 6,500 ก Visa, Master, Amex, Diner (ก ) ก Aeon, Carrefour, Lotus, First Choice, PowerBuy 5, ,000 ก ก ( ) 1 ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก 3. ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก 2552 ก ก ก ก 2-3

31 (Final Report) ก : ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก Non-Bank ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก (Shark Loan) ก ก ก ก ก ก ก ก 4. ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก กก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก 5. ก ก ก ก ก 1) ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก (1) ก 10,000 ก (2) ก 50,000 ก 1,000 ก ก ก ก 2-4

32 (Final Report) ก : ก ก ก ก ก ก (3) ก 15,000 ก ก 750 1,825 3 ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก กก ก ก ก ก ก ก ก ก ก 2) ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก 50,000 ก ก 1,000 ก ก ก ก ก ก ก 4 ก ก ก ก ก 15,000 ก 750 ก ก ก ก ก 5 ก ก 2 ก ก ก, 10 ก 2552 ( 12 ก 2552) 3 ก ก ก., (hip://news.sanook.com/ 12 ก ก ก ก, 10 ก 2552 ( ก ( 11 ก 2552) 5 ก ก ก., (hip://news.sanook.com/ 12 ก 2552 ก ก ก ก 2-5

33 (Final Report) ก : ก ก ก ก ก ก ก ก ก 2-3 ก ก 6 ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก 3) ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก 6. ก ก ก 6.1 ก ก ก ก ก ก ก ก 3 กก ก ก ก ก ก 654 ก ก ก 7 ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก 2552 ก ก ก ก 2-6

34 (Final Report) ก : ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก 7 ก ก ก ก 224 ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก 5 ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก (ก 407) ก ก ก ก ก 8 3 ก ก ก ก (ก) ก ก ก ก ก ( ) ก ก ก ก ก ก ก ก ( ) ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก 15 ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก 15 ก ก 5 ก ก 2515 ก ก ก 7 ก ก ก ก ก ก 15 ก ก ก ก 2552 ก ก ก ก 2-7

35 (Final Report) ก : ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก (Non-bank) ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก 28 ก 15 ก 13 ก 1 ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก 337 ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก 323 ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก 2-8

36 (Final Report) ก : ก ก ก ก ก ก 6.4 ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก กก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ,750 ก 1.76 ก ก 1.65 ก ก ก ก ก ก ก ก 9 ก ก ก ก ก (1) ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก 9 ก ก, 12 ก 2552 ก ก ก ก 2-9

37 (Final Report) ก : ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก กก ก ก ( ก ) 1,746,422 ก 44,615 ก 7,296 ก ก ก ก ก ก 15, ก 24,141 2, กก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก 8.72 ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก 11 (2) ก... ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก 1 ก ก ก ก ก ก ก ( ก ) ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก 7.92 ก 10.4 ก ก, 30 ก , ก กก ก,,, 2551 ก ก ก ก 2-10

38 (Final Report) ก : ก ก ก ก ก ก ก , ก 2552 ก ก ก 1.95 ก ก ก ก 2-6 ก ก ก ก กก ก ก ก ก ก ก ก ก กก 9 กก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก 12 (3) ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก (.) ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก (4) ก ก ก ก ก ก ก (5) ก ก ก ก ก ก ก ก 12, ก ก : ก ก ก ก,,, 2548 ก ก ก ก 2-11

39 (Final Report) ก : ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก (.) ก 13 (6) ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก ก 2 ก ก ก ก ก ก ก 2 ก ก ก ก ก ก 200,000 ก ก 13 ก ก, hht:// 16 ก 2552 ก ก ก ก 2-12

40 โครงการสารวจความค ดเห นและท ศนคต ทางส งคมรายไตรมาส เร อง เง นด วน : ท พ งหร อหล มพรางของคนร อนเง น สาน กพ ฒนาฐานข อม ลและต วช ว ดภาวะส งคม สาน กงานคณะกรรมการพ ฒนาการเศรษฐก จและส งคมแห งชาต บทท 3 ผลการส ารวจ สาน กว จ ยเศรษฐก จและประเม นผล บร ษ ท เอ กเซลเลนท บ สเนส แมเนจเม นท จาก ด

41 บทท 3 ผลการส ารวจ การส ารวจความค ดเห นและท ศนคต ทางส งคมรายไตรมาส เร อง เง นด วน : ท พ งหร อหล มพราง ของคนร อนเง น ด าเน นการโดยท าการส ารวจประชาชนท วไปจ าแนกตามกล มอาช พต างๆ ได แก น กเร ยน/ น ส ต/น กศ กษา พ อบ าน/แม บ าน/ผ เกษ ยณอาย เกษตรกร พ อค า/แม ค า/ผ ประกอบอาช พอ สระ ล กจ าง/ พน กงานธ รก จภาคเอกชน และข าราชการ/พน กงานร ฐว สาหก จ กระจายท วท กภ ม ภาคของประเทศท งในเขต เม องและนอกเขตเม องช วงระหว างว นท 4-11 พฤศจ กายน 2552 ซ งในการส ารวจคร งน นอกจากส ารวจ ต วอย างผ เป นหน เง นด วนจ านวน 2,047 ราย แล วย งได ท าการส ารวจส ดส วนการม ภาระหน ส นของประชาชน โดยด าเน นการส ารวจประชาชนในแต ละกล มอาช พเก ยวก บการม ภาระหน ส น จ านวน 2,015 ราย ซ งต วอย าง บางส วนเป นต วอย างในกล มผ เป นล กหน เง นด วน นอกจากน ย งได ส มภาษณ เช งล กเจ าหน จ านวน 20 ราย และส มภาษณ เช งล กล กหน จ านวน 33 ราย ท งน ได น าเสนอผลการศ กษาออกเป น 4 ส วน ด งน ส วนท 1 ส ดส วนการม ภาระหน ส นของประชาชนในกล มอาช พต างๆ ส วนท 2 สภาพการก เง นด วนของประชาชนในกล มอาช พต างๆ ส วนท 3 การส มภาษณ เช งล กล กหน ส วนท 4 การส มภาษณ เช งล กเจ าหน ส วนท 1 ผลการส ารวจส ดส วนการม ภาระหน ส นของประชาชนในกล มอาช พต างๆ จากการส ารวจสภาพการเป นหน ของประชาชนในกล มอาช พต างๆ จ านวน 2,015 ราย เป น กล มพ อค า/ แม ค า/ผ ประกอบอาช พอ สระในส ดส วนมากท ส ด (ร อยละ 42.6) เน องจากเป นกล มท ม ความหลากหลายในการ ประกอบอาช พ เช น ค าขายส นค าประเภทต างๆ ให บร การประเภทต างๆ ร บจ างท วไป เป นต น และอาช พอ นๆ ในส ดส วนลดหล นก นไป โดยพบว า ในภาพรวมท กกล มอาช พ ร อยละ 53.8 ม ภาระหน ส น กล มเกษตรกร เป นกล ม ท ม ภาระหน ส นในส ดส วนมากท ส ด (ร อยละ 73.9) รองลงมาค อ กล มพ อค า/แม ค า/ผ ประกอบอาช พอ สระม ภาระ หน ส นร อยละ 57.2 ส าหร บในกล มน กเร ยน/น ส ต/น กศ กษาซ งส วนใหญ ย งไม ม รายได ปรากฏว าม ภาระหน ส น ในส ดส วนส งถ งร อยละ 24.4 เม อพ จารณาเฉพาะกล มท ม ภาระหน ส น พบว า ร อยละ 66.1 ม ภาระหน ส นท เก ดจาก การก เง นด วน โดยกล มพ อค า/แม ค า/ผ ประกอบอาช พอ สระเป นกล มท ก เง นด วนในส ดส วนมากท ส ด (ร อยละ 75.8) รองลงมาค อ กล มน กเร ยน/น ส ต/น กศ กษา (ร อยละ 71.8) (ตารางท ผ1-6 ถ งตารางท ผ1-7) 3-1

42 แผนภาพท 3-1 จ านวนและส ดส วนของต วอย างประชาชนท ท าการส ารวจในแต ละกล มอาช พ จ านวนต วอย างประชาชนท ท าการส ารวจ 2,015 คน พ อค า/แม ค า/อาช พอ สระ 858 คน (42.6%) ล กจ าง/พน กงานธ รก จเอกชน 342 คน (17.0%) ข าราชการ/พน กงานร ฐว สาหก จ 332 คน (16.5%) เกษตรกร 180 คน (8.9%) น กเร ยน/น ส ต/น กศ กษา 160 คน (7.9%) พ อบ าน/แม บ าน/ผ เกษ ยณอาย 143 คน (7.1%) คน แผนภาพท 3-2 ส ดส วนการม ภาระหน ส นของต วอย างประชาชนในแต ละกล มอาช พ การม ภาระหน ของต วอย างประชาชนในแต ละกล มอาช พ ภาพรวมท กกล มอาช พ เกษตรกร พ อค า/แม ค า/อาช พอ สระ ล กจ าง/พน กงานธ รก จเอกชน ข าราชการ/พน กงานร ฐว สาหก จ พ อบ าน/แม บ าน/ผ เกษ ยณอาย น กเร ยน/น ส ต/น กศ กษา 46.2% 26.1% 42.8% 44.7% 45.8% 62.9% 75.6% 53.8% 73.9% 57.2% 55.3% 54.2% 37.1% 24.4% ไม ม ม 0% 100% 3-2

43 แผนภาพท 3-3 ส ดส วนการก เง นด วนของต วอย างประชาชนในแต ละกล มอาช พท ม ภาระหน ส น การก เง นด วนของต วอย างประชาชนท ม ภาระหน ส นในแต ละกล มอาช พ ภาพรวมท กกล มอาช พ พ อค า/แม ค า/อาช พอ สระ น กเร ยน/น ส ต/น กศ กษา ล กจ าง/พน กงานธ รก จเอกชน พ อบ าน/แม บ าน/ผ เกษ ยณอาย เกษตรกร ข าราชการ/พน กงานร ฐว สาหก จ 33.9% 24.2% 28.2% 31.2% 34.0% 43.6% 57.2% 66.1% 75.8% 71.8% 68.8% 66.0% 56.4% 42.8% ไม ได ก ก 0% 100% ส วนท 2 ผลการส ารวจสภาพการก เง นด วนของประชาชนในกล มอาช พต างๆ 2.1 ข อม ลท วไปของกล มต วอย างท ใช เง นด วน จากการส ารวจกล มต วอย างประชาชนท ใช เง นด วนท วท กภ ม ภาคของประเทศ จ านวน 2,047 ราย เป นเพศหญ งมากกว าเพศชายในส ดส วน ร อยละ 51.8 และร อยละ 48.2 โดยร อยละ 31.3 ม การศ กษาอย ใน ระด บปร ญญาตร รองลงมาร อยละ 23.9 ม การศ กษาอย ในระด บประถมศ กษา/ต ากว า ซ งในกล มเกษตรกร เป นกล มท ม ระด บการศ กษาอย ในระด บประถมศ กษา/ต ากว าในส ดส วนมากท ส ด ร อยละ 64.6 รองลงมา เป นกล มพ อบ าน/แม บ าน/ผ เกษ ยณอาย และกล มพ อค า/แม ค า/ผ ประกอบอาช พอ สระในส ดส วนร อยละ 41.4 และร อยละ 36.0 ตามล าด บ กล มต วอย างเก อบ 3 ใน 4 (ร อยละ 73.4) สมรสแล ว ส วนใหญ ร อยละ 68.6 เป นครอบคร วขนาดเล กม จ านวนสมาช กในคร วเร อนไม เก น 4 คน กล มต วอย าง 6 ใน 7 (ร อยละ 85.3) ม รายได ไม ถ ง 15,000 บาทต อเด อน (ตารางท ผ2-1 ถ ง ตารางท ผ2-10) 3-3

44 แผนภาพท 3-4 จ านวนและส ดส วนของต วอย างประชาชนท ก เง นด วนในแต ละกล มอาช พท ท าการส ารวจ จ านวนต วอย างประชาชนท ท าการส ารวจ 2,047 คน พ อค า/แม ค า/ผ ประกอบอาช พอ สระ 814 คน (39.8%) ล กจ าง/พน กงานธ รก จเอกชน 364 คน (17.8%) ข าราชการ/พน กงานร ฐว สาหก จ 343 คน (16.8%) เกษตรกร 206 คน (10.1%) น กเร ยน/น ส ต/น กศ กษา 175 คน (8.5%) พ อบ าน/แม บ าน/ผ เกษ ยณอาย 145 คน (7.1%) คน 2.2 พฤต กรรมในการใช เง นด วน เง นด วนท ม อย ในป จจ บ นม ท งท ม อย ในระบบและนอกระบบ โดยพบว ากล มต วอย างส วนใหญ ร อยละ 82.5 ก เง นด วนนอกระบบ และม บางส วนร อยละ 5.5 ท ก ท ง 2 ระบบ การก เง นด วนนอกระบบไม ม หล กเกณฑ ข อบ งค บมากมายเหม อนในระบบเพ ยงแต ล กหน สามารถช าระดอกเบ ยได ก เพ ยงพอ โดยกล ม ต วอย างท ส ารวจม พบในท กอาช พไม ว าจะเป นน กเร ยน/น ส ต/น กศ กษา พ อบ าน/แม บ าน/ผ เกษ ยณอาย เกษตรกร พ อค า/แม ค า รวมไปถ งข าราชการ/พน กงานร ฐว สาหก จ ไม ม การจ าก ดอาย ของล กหน โดยพบ ล กหน ท ม อาย ไม ถ ง 18 ป ร อยละ 0.8 และท ม อาย มากกว า 60 ป ร อยละ 2.7 อ กท งไม ได ม การพ จารณา ความสามารถในการช าระหน ของล กหน ซ งพบว า ร อยละ 4.3 ม รายได ไม ถ ง 3,000 บาทต อเด อน ย งสามารถ ก เง นด วนได จากการท เง นด วนนอกระบบสามารถก ย มได ง ายสะดวกและรวดเร ว ไม ต องใช หล กประก น เหม อนในระบบ ท าให เป นท น ยมแพร หลายเพ มมากข น นอกจากล กหน จะน าเง นไปใช จ ายในช ว ตประจ าว น ตามความจ าเป นแล ว ย งม ผลให ม การน าเง นไปใช ในส งท ไม ก อให เก ดประโยชน เช น การซ อโทรศ พท ม อถ อ การซ อส นค า Brand Name การไปเท ยวกลางค น/ส งสรรค ก บเพ อน/ด มส รา การเล นการพน น เป นต น ซ งพบมากในกล มน กเร ยน/น ส ต/น กศ กษาในส ดส วนมากกว าอาช พอ นๆ อ กท งส อต าง ๆ ก ม ส วนกระต นให ประชาชนท วไปห นมาใช เง นด วนก นมากข น โดยกล มต วอย างมากกว าคร งหน ง (ร อยละ 51.8) ทราบข อม ล เก ยวก บเง นด วนในระบบผ านส อโทรท ศน มากท ส ด รองลงมาทราบจากหน งส อพ มพ /น ตยสาร แผ นพ บ/ 3-4

45 โปสเตอร /สต กเกอร บร เวณป ายรถประจ าทาง และส ออ นๆ ในส ดส วนลดหล นก นไป ส วนเง นด วนนอก ระบบกล มต วอย างส วนใหญ ร อยละ 87.9 ทราบข อม ลผ านส อบ คคล ค อ เพ อน/ญาต มากท ส ด เน องจาก นายท นผ ปล อยเง นก จะไม เป ดเผยต ว รองลงมาทราบจากแผ นพ บ/โปสเตอร /สต กเกอร ท ต ดตามเสาไฟฟ า ต โทรศ พท สาธารณะและบร เวณป ายรถประจ าทาง (ตารางท ผ2-11 ถ ง ตารางท ผ2-15) แผนภาพท 3-5 ล กษณะการก เง นด วนของต วอย างประชาชนในแต ละกล มอาช พ ล กษณะการก เง นด วนของอย างประชาชนในแต ละกล มอาช พ ภาพรวมท กกล มอาช พ 82.5% 12.0% 5.5% เกษตรกร 98.5% น กเร ยน/น ส ต/น กศ กษา 98.3% พ อค า/แม ค า/อาช พอ สระ 93.1% พ อบ าน/แม บ าน/ผ เกษ ยณอาย 87.6% 6.2% 6.2% ข าราชการ/พน กงานร ฐว สาหก จ 65.0% 26.8% 8.2% ล กจ าง/พน กงานธ รก จเอกชน 56.3% 28.8% 14.8% ก เง นด วนนอกระบบ 0% ก เง นด วนในระบบ ก เง นด วนท งสองระบบ 100% แผนภาพท 3-6 สาเหต การก เง นด วนของต วอย างประชาชนในแต ละกล มอาช พ สาเหต การก เง นด วน ได เง นง ายและสะดวกรวดเร ว 87.7% ไม ต องใช หล กประก น 36.2% แหล งเง นก หาง าย 34.9% ร จ กผ ให ก 18.5% ถ กปฏ เสธจากการก ในระบบ 3.2% วงเง นก แหล งอ นเต มวงเง น 2.7% ม การน าเสนอถ งบ าน/ท ท างาน 1.6% 0.0% 20.0% 40.0% 60.0% 80.0% 100.0% 3-5

46 แผนภาพท 3-7 ว ตถ ประสงค ในการก เง นด วนของต วอย างประชาชนในแต ละกล มอาช พ ว ตถ ประสงค ของการก เง นด วน 70.0% 60.0% 35.0% 55.3% 57.2% 48.4% 49.9% 34.4% 47.2% ใช จ ายในช ว ตประจ าว น เพ อการศ กษา ลงท นในการประกอบอาช พ 0.0% เพ อผ อนค างวด/ช าระหน เกษตรกร พ อค า/แม ค า/อาช พอ สระ ล กจ าง/พน กงานธ รก จเอกชน พ อบ าน/แม บ าน/ผ เกษ ยณอาย ข าราชการ/พน กงานร ฐว สาหก จ น กเร ยน/น ส ต/น กศ กษา ภาพรวมท กกล มอาช พ แผนภาพท 3-8 ประเภทส อท ท าให ทราบแหล งก เง นด วน ประเภทส อท ท าให ทราบแหล งก เง นด วน ส อบ คคล แผ นพ บ/โปสเตอร /สต กเกอร โทรท ศน อ นเตอร เน ต ส อส งพ มพ 2.9% 2.5% 2.5% 25.2% 34.0% 31.5% 15.0% 40.5% 51.8% 87.9% เง นด วนนอกระบบ เง นด วนในระบบ 0% 20% 40% 60% 80% 100% 2.3 ป ญหาท พบจากการขอก เง นในระบบ กล มต วอย างท ส ารวจกว า 2 ใน 3 (ร อยละ 67.4) เคยก เง นในระบบ โดยพบว ากล มน กเร ยน/ น ส ต/น กศ กษา กล มพ อบ าน/แม บ าน/ผ เกษ ยณอาย กล มพ อค า/แม ค า/ผ ประกอบอาช พอ สระ และกล มล กจ าง/ พน กงานธ รก จภาคเอกชน น ยมใช บร การโรงร บจ าน าในส ดส วนมากท ส ด เน องจากม ความสะดวกและ รวดเร วกว าสถาบ นการเง นอ นๆ ในขณะท กล มเกษตรกรจะใช เง นก จากกองท นหม บ านในส ดส วนมากท ส ด 3-6