The SAS system for windows v9.0

Transcription

1 The SAS system for windows v9.0 SAS เป นค าย อมาจาก Statistical Analysis System เข ยนโดย SAS Institute Incorporation Carry, North Carolina, U.S.A. ว ตถ ประสงค - เพ อใช ประโยชน แก น กว จ ยและน กว เคราะห สถ ต โดยตรง ความสามารถ SAS เป นโปรแกรมส าเร จร ปขนาดใหญ ส าหร บว เคราะห ข อม ลทางสถ ต ท ม ประส ทธ ภาพ ม ความสามารถหลายด าน ในท น จะกล าวเฉพาะ การว เคราะห ความแปรปรวน (Analysis of variance) ของข อม ลท ได จากแผนการทดลอง ต าง ๆ เช น - Completely Randomized Design; CRD - Randomized Complete Block Design; CRD - การว เคราะห Treatment แบบ Factorial การใช โปรแกรม SAS 9.0 for MS Windows by Aj. Sriubol Thongpradistha, RMUTSV หน าท 1 / 17

2 ค ณสมบ ต ท ส าค ญ 1. ว เคราะห ข อม ลทางสถ ต ได แม นย า 2. ม ว ธ การใช งานง าย ไม ม พ นฐานด านเข ยนโปรแกรม 3. ค นหาความผ ดพลาดในการป อนข อม ล และรายงานผลข อม ลท ผ ดพลาดพร อมบอก หมายเลขค าส งเกต องค ประกอบของหน าต างของ SAS system ในระบบ SAS จะแสดง 3 หน าต าง ค อ 1. PGM (Program Editor) : ใช เข ยนค าส ง SAS และแก ไขท ว ๆ ไป 2. Log : ส วนท แสดงล าด บการท างานของช ดค าส งและความผ ดพลาด 3. Output : แสดงส งท ได จากการประมวลผลของช ดค าส ง SAS ข อควรระว งในการใช PGM และ OUTPUT - การใช PGM หากต องการ run file อ น ต อจากท ได run ไปแล ว ให ตรวจด ว าท menu แฟ ม ม ค าว า END หร อไม หากม ให กด แล วต าแหน งน นจะกลายเป น SEND แสดง ว าสามารถ OPEN file อ น ๆ มาได เพราะหากไม ท าเช นน file ท งหมดจะต อก น หากม การ run ก จะได output หลายค า - การใช OUTPUT จะต องไปท menu Globals แล วเล อก Output ด ว าม ข อความอ นหร อไม หากม และไม ต องการ ให ไปท menu Edit แล วเล อก Clear Text การใช โปรแกรม SAS 9.0 for MS Windows by Aj. Sriubol Thongpradistha, RMUTSV หน าท 2 / 17

3 การค ดลอกโปรแกรมลงใน WORD หากท าการพ มพ ข อม ลออกด วย SAS จะต องใช กระดาษเป น 2 เท าของ Word ทางท ด ควร จะค ดลอกลง Word ด กว า ว ธ การท า - เม อแน ใจว า clear ข อม ลใน PGM และ OUTPUT ของ SAS แล ว ท าการ RUN โปรแกรม เคร องจะแสดงไปท หน าต าง OUTPUT โดยอ ตโนม ต - จากน นให ไปท ให ไปท menu Edit แล วเล อก Select all จะเก ดเป นแถบส ด าท งหมด - ไปท menu Edit อ กคร ง แล วเล อก Copy - หากเป ด Word อย แล วก ให ใช ค าส ง menu Edit อ กคร ง แล วเล อก Paste และต องต งค า หน ากระดาษของ Word ด งน ขอบซ าย และขวา เท าก บ 0.8 เพ อไม ต องจ ดร ปแบบมากมาย ความหมายของ Function Keys กรณ จ าค ย ไม ได สามารถเร ยกด โดยการกด F9 ซ งจะพบว า โครงสร างของค าส ง SAS 1. SAS Keyword - เป นช อเฉพาะของ SAS ท บอกให ทราบว า เป นค าส งชน ดใด และใช เป นค าส งส าหร บใน โปรแกรม SAS ท างาน เช น INPUT, DATA, PROC และ BY เป นต น โดยท แต ละค าส งอาจจะม SAS Keyword 1, 2 หร อมากกว าก ได 2. SAS Name - หมายถ ง ต วแปร (Variable Name) เป นช อต วแปรหร อช อช ดข อม ลท ต งข นเองในการท างาน กฎการต งช อ SAS Name - ประกอบด วย ต วเลข หร อต วอ กษร A Z, 0 9, _ (under score) - ช อท ม ความยาวไม เก น 6 ต ว การใช โปรแกรม SAS 9.0 for MS Windows by Aj. Sriubol Thongpradistha, RMUTSV หน าท 3 / 17

4 - ข นช อด วยต วอ กษร หร อ - ประกอบด วยช องว างไม ได เช น Name, AGE, Score, NM เป นต น หล กในการเข ยนค าส ง SAS 1. ค าส ง SAS เป นค าส งล กษณะ free format สามารถพ มพ ค าส งเร มต น ท คอล มน ใด ก ได ความยาวเก น 1 บรรท ดก ได 2. ในหน งบรรท ดอาจม หลาย ๆ ค าส ง แต ละค าต องค นด วย เคร องหมาย semicolon ; 3. แต ละค าในค าส งหน ง ๆ ต องเว นห างก นอย างน อย 1 ช องว าง หร อ 1 เคาะ เพ อแสดงการ แยกค า และค าหน งใช อ กษรหร อส ญล กษณ ไม เก น 8 ต ว 4. เม อจบค าส งหน ง ๆ ต องใส เคร องหมาย ; ท กคร ง แสดงว าจบค าส ง ส าหร บรายละเอ ยด อ น ๆ แล วแต โครงสร างของแต ละค าส ง ค าส ง SAS ท จ าเป นต องใช ในการเข ยนโปรแกรม 1. DATA data set name ต องใช ท กคร ง อาจระบ ช อของช ดข อม ล 2. INPUT Variables ต องใช ท กคร ง ส าหร บก าหนดช อ, ต าแหน งและชน ดของต วแปร 3. Program statement ใช เม อต องการด ดแปลงข อม ล 4. CARDS statement ใช ค าส งน ท กคร ง เพ อบ นท กข อม ลลงในโปรแกรม การใช โปรแกรม SAS 9.0 for MS Windows by Aj. Sriubol Thongpradistha, RMUTSV หน าท 4 / 17

5 PROCESS ANOVA for CRD โครงสร างของโปรแกรม SAS /* Comment */ TITLE COMPLETELY RANDOMIZED BLOCK DESIGN for ต วแปร ค าส งเกต ; DATA แผนการทดลอง; DO ต วแปร TRT =.,.,. ; DO ต วแปร REP = 1 TO n; INPUT ต วแปร ค าส OUTPUT; CARDS; ช ดข อม ล ; PROC ANOVA; CLASS ต วแปร TRT ; MODEL ต วแปร ค าส งเกต = ต วแปร TRT ; MEANS ต วแปร TRT /ว ธ เปร ยบเท ยบค าเฉล ย; MEANS ต วแปร TRT /ว ธ เปร ยบเท ยบค าเฉล ย ALPHA = 0.01; RUN; ต วอย างท 5.5 จากการทดลองอาหารข นจาก 3 บร ษ ท (A,B,C) ท ม ผลต อการให นมของโคนม ผ ทดลองน า โคท ม ระยะการให นมเด ยวก น และความใกล เค ยงก นในเร องอาย และน าหน ก และความสมบ รณ อ น ๆ จ านวน 12 ต วเข าทดลอง โดยโคนมต วใดจะได ร บอาหารข นจากบร ษ ทใดน นเป นไปอย างส ม ท า การทดลอง 3 เด อน ได ข อม ลปร มาณน านมเฉล ยต อว นเป นก โลกร ม rep1 rep2 rep3 rep4 A B C การใช โปรแกรม SAS 9.0 for MS Windows by Aj. Sriubol Thongpradistha, RMUTSV หน าท 5 / 17

6 การว เคราะห ข อม ล กด F3 หร อร ป (submit) จะได ผลด งน การใช โปรแกรม SAS 9.0 for MS Windows by Aj. Sriubol Thongpradistha, RMUTSV หน าท 6 / 17

7 การใช โปรแกรม SAS 9.0 for MS Windows by Aj. Sriubol Thongpradistha, RMUTSV หน าท 7 / 17

8 การแปรผล สมม ต ฐาน Ho : mean A = mean B = mean C HA : ม mean อย างน อย 1 ค ท ไม เท าก บ เม อ mean A B และ C เป นปร มาณน านมเฉล ยของกล มโคท ได ร บ ส ตรอาหาร A B และC 1. ด ว า Pr > F ไหม ท alpha = 0.01 ถ า ค าในช อง Pr > F ม ค ามากกว า 0.01 น นค อ > 0.01 ยอมร บ HO ค าเฉล ยค น นไม ม ความแตกต างก นทางสถ ต ท ระด บความเช อม นร อยละ 99 (P> 0.01) ท alpha = 0.05 ถ า ค าในช อง Pr > F ม ค าน อยกว า 0.05 น นค อ ยอมร บ HA ค าเฉล ยค น นม ความแตกต างก นทางสถ ต อย างม น ยส าค ญท ระด บความเช อม นร อย ละ 95 (P 0.05) 2. อ กษรท เหม อนก นของค าเฉล ย หมายถ ง ไม ม ความแตกต างก นทางสถ ต ท ระด บความ เช อม นร อยละ 95 (P>0.05) การเข ยนผลการทดลอง ข อก าหนดในการเข ยนตารางหร อร ปท ได จากการว เคราะห ค าทางสถ ต - เข ยนค าเฉล ยท ม อ กษรภาษาไทย (ต วยก) ก าก บไว เท าน น โดยน าค าเฉล ยต าง ๆ จากผลการ ว เคราะห ค าทางสถ ต ข างต นโปรแกรมได จ ดกล มค าเฉล ยไว ท Duncan grouping (ท ระด บ ความเช อม นร อยละ 95) เป นอ กษรภาษาอ งกฤษก สามารถน ามาแปลงเป นอ กษรไทยด ง แสดงในตารางท 1 - ให ก าก บอ กษรจากน อยไปหามากไว ท ค าเฉล ยท ม ค ามากไปหาน อย - จะต องหากค าส วนเบ ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ต อท ายค าเฉล ยท ได จากผลการว เคราะห ค า ทางสถ ต เพราะจะได ทราบถ งความคลาดเคล อนของผลการทดลองแต ละซ าด งแสดงใน ตารางท 1 - จะต องเข ยนหมายเหต อธ บายค าเฉล ยท ม ต วอ กษรเหม อนก นหร อแตกต างก นในแนวนอน หร อแนวสดมภ ด งน การใช โปรแกรม SAS 9.0 for MS Windows by Aj. Sriubol Thongpradistha, RMUTSV หน าท 8 / 17

9 ค าเฉล ยท ม ต วอ กษรเหม อนก นในแนวสดมภ ไม ม ความแตกต างก นทางสถ ต ท ระด บความเช อม นร อยละ 95 (P>0.05) ค าเฉล ยท ม ต วอ กษรแตกต างก นในแนวสดมภ ม ความแตกต างก นทางสถ ต อย างม น ยส าค ญท ระด บความเช อม นร อยละ 95 (P 0.05) - ต องแสดงผลการว เคราะห ความแปรปรวนเอาไว ท ภาคผนวกและแสดงความเก ยวโยงมาย ง ตารางท แสดงไว ในผลการทดลอง ตารางท 1 ผลของส ตรอาหารข นต อปร มาณน านมโค ส ตรอาหารข น ปร มาณน านมเฉล ยต อว น (ก โลกร ม) A ข ± 1.04 B ก ± 0.65 C ก ± 2.33 หมายเหต ค าเฉล ยท ม ต วอ กษรเหม อนก นในแนวสดมภ ไม ม ความแตกต างก นทางสถ ต ท ระด บความเช อม นร อยละ 95 (P>0.05) ADVANCED กรณ ท ไม ต องการเข ยนโปรแกรมก บข อม ลท ม เป นช ดเด ยวก น แต ม การว เคราะห ANOVA ก บผลการทดลองค าอ น เช น นอกจาก ปร มาณน านมแล วย งม การช งน าหน ก หร อปร มาณไขม น เป น ต น หร อในการทดลองทาง AGRO INDUSTRY ท ม ต องการว เคราะห ส งทดลองแยกเป น ว น ช วโมง แต ย งใช TRT และ REP เหม อนเด ม (หน วยการทดลองเด ยวก น) ส งท เปล ยนแปลงค อ ค า INPUT และข อม ลท ต องเพ ม เช น ต องการว เคราะห น าหน กโค พร อมก บปร มาณน านม (หร อก ต วก ได ) น าหน กโค (ก โลกร ม) rep1 rep2 rep3 rep4 A B C การใช โปรแกรม SAS 9.0 for MS Windows by Aj. Sriubol Thongpradistha, RMUTSV หน าท 9 / 17

10 ร ปแบบการป อนแบบอ น ม ค าส งง าย แต ต องเส ยเวลาในการป อน โดยการระบ Rep และ TRT เช น การใช โปรแกรม SAS 9.0 for MS Windows by Aj. Sriubol Thongpradistha, RMUTSV หน าท 10 / 17

11 PROCESS ANOVA for RCBD โครงสร างของโปรแกรม SAS /* Comment */ TITLE Randomized Complete Block Design for ต วแปร ค าส งเกต ; DATA แผนการทดลอง; DO ต วแปร TRT =.,.,. ; DO ต วแปร BLOCK = 1 TO n; INPUT ต วแปร ค าส OUTPUT; CARDS; ช ดข อม ล ; PROC ANOVA; CLASS ต วแปร TRT ต วแปร BLOCK ; MODEL ต วแปร ค าส งเกต = ต วแปร TRT ต วแปร BLOCK ; MEANS ต วแปร TRT /ว ธ เปร ยบเท ยบค าเฉล ย; MEANS ต วแปร TRT /ว ธ เปร ยบเท ยบค าเฉล ย ALPHA = 0.01; RUN; การใช โปรแกรม SAS 9.0 for MS Windows by Aj. Sriubol Thongpradistha, RMUTSV หน าท 11 / 17

12 ต วอย างท 5.7 การว เคราะห ข อม ล กด F3 หร อร ป การแปรผล จะเหม อนการทดลองแบบ CRD (submit) การใช โปรแกรม SAS 9.0 for MS Windows by Aj. Sriubol Thongpradistha, RMUTSV หน าท 12 / 17

13 PROCESS ANOVA for Factorial Experiments in CRD โครงสร างของโปรแกรม SAS /* Comment */ TITLE Factorial Experiments for ต วแปร ค าส งเกต ; DATA แผนการทดลอง; DO ต วแปร A =. ;. ;. ; DO ต วแปร B =. ;. ;. ; DO BLOCK = 1 TO n; INPUT ต วแปร ค าส OUTPUT; END CARDS; ช ดข อม ล ; PROC ANOVA; CLASS ต วแปร A ต วแปร B ; MODEL ต วแปร ค าส งเกต = ต วแปร A ต วแปร B ต วแปร A *ต วแปร B ; MEANS ต วแปร A ต วแปร B ต วแปร A *ต วแปร B /การเปร ยบเท ยบค าเฉล ย; MEANS ต วแปร A ต วแปร B ต วแปร A *ต วแปร B /ว ธ เปร ยบเท ยบค าเฉล ย ALPHA = 0.01; RUN; การใช โปรแกรม SAS 9.0 for MS Windows by Aj. Sriubol Thongpradistha, RMUTSV หน าท 13 / 17

14 การว เคราะห ข อม ล กด F3 หร อร ป การแปรผล จะเหม อนการทดลองแบบ CRD (submit) การใช โปรแกรม SAS 9.0 for MS Windows by Aj. Sriubol Thongpradistha, RMUTSV หน าท 14 / 17

15 PROCESS ANOVA for Factorial Experiments in RCBD โครงสร างของโปรแกรม SAS /* Comment */ TITLE Factorial Experiments for ต วแปร ค าส งเกต ; DATA แผนการทดลอง; DO ต วแปร A =. ;. ;. ; DO ต วแปร B =. ;. ;. ; DO BLOCK = 1 TO n; INPUT ต วแปร ค าส งเก OUTPUT; END CARDS; ช ดข อม ล ; PROC ANOVA; CLASS ต วแปร A ต วแปร B ต วแปร BLOCK ; MODEL ต วแปร ค าส งเกต = ต วแปร A ต วแปร B ต วแปร A *ต วแปร B ต วแปร BLO MEANS ต วแปร A ต วแปร B ต วแปร A *ต วแปร B /การเปร ยบเท ยบค าเฉล ย; MEANS ต วแปร A ต วแปร B ต วแปร A *ต วแปร B /ว ธ เปร ยบเท ยบค าเฉล ย ALPHA = 0.01; RUN; CK; การใช โปรแกรม SAS 9.0 for MS Windows by Aj. Sriubol Thongpradistha, RMUTSV หน าท 15 / 17

16 TITLE 'Factorial Experiments for Hydroponic'; DATA FACT_RCB; DO Breed ='GR','RO','GO'; DO Solution = 'Hoagland','Knop'; DO Calcium = '0','20','40'; DO Block = 1 TO 3; INPUT P Cd Cu TSS@@; OUTPUT; CARDS; ; PROC PRINT; PROC ANOVA; CLASS Breed Solution Calcium Block; MODEL P Cd Cu TSS = Breed Solution Calcium Breed*Solution Breed*Calcium Solution*Calcium Breed*Solution*Calcium Block; MEANS Breed Solution Calcium Breed*Solution Breed*Calcium Solution*Calcium Breed*Solution*Calcium/DUNCAN; RUN; การใช โปรแกรม SAS 9.0 for MS Windows by Aj. Sriubol Thongpradistha, RMUTSV หน าท 16 / 17

17 ข อก าหนดในการเข ยนตาราง ANOVA ในภาคผนวก 1) การน าผลตาราง ANOVA มาใช ในภาคผนวกต องเป นไปตามมาตรฐานสากล 2) เข ยนช อตารางว า ตารางผนวกท... 3) ก าหนดช อตารางว า การว เคราะห ความแปรปรวนของ... 4) ระบ ค าความน าเช อถ อ (C.V.) ซ งได มาจากผลการว เคราะห ทางสถ ต ในส วนของ Coeff Var ซ งค าการทดลองท ให ความน าเช อถ อ จะต องม ค าน ไม เก นร อยละ 20 5) ต วเลขในตารางว เคราะห ความแปรปรวนไม เก นทศน ยม 2 ต าแหน ง ยกเว นในช อง Pr > F ให ก าหนดตามท ได จากโปรแกรม SAS 6) จะต องก าหนดเคร องหมาย ns (ไม ม ความแตกต างก นทางสถ ต ), * (ม ความแตกต างก นทาง สถ ต อย างม น ยส าค ญ) และ ** (ม ความแตกต างก นทางสถ ต อย างม น ยส าค ญย ง) ต วอย างการเข ยนตารางผนวก แผนการทดลองแบบ CRD ตารางผนวกท 1 การว เคราะห ความแปรปรวนของส ตรอาหารต าง ๆ ต อปร มาณน านมโค แหล งของความแปรปรวน DF Sum of Squares Mean Square F Value Pr > F ส ตรอาหาร * ความคลาดเคล อน รวม ความน าเช อถ อ = ร อยละ 8.03 หมายเหต * ส ตรอาหารให ค าเฉล ยปร มาณน านมม ความแตกต างก นทางสถ ต อย างม น ยส าค ญท ระด บความเช อม นร อยละ 95 (P 0.05) ผลการว เคราะห ค าเฉล ย แสดงด งตารางท 1 การใช โปรแกรม SAS 9.0 for MS Windows by Aj. Sriubol Thongpradistha, RMUTSV หน าท 17 / 17