C bn v XML cho ngi mi s dng

Transcription

1 Page 1 of 8 C bn v XML cho ngi mi s dng Mc : Nhp môn Kay Whatley, Tác gi công ngh, Freelance Nu bn là ng i mi tìm hiu v XML, bài vit này gii thiu các cu trúc c bn ca các tài liu XML cng nh các quy tc mà bn phi tuân theo to c mt tài liu XML nh dng tt, bao gm cách t tên theo quy c, lng ghép th úng cách, h ng dn thuc tính, các khai báo và các thc th. Bn cng s hiu tính hp l ca c hai cách dùng nh ngha Kiu Tài liu (Document Type Definition - DTD) và l c. XML là t vit tt ca cm t Extensible Markup Language (Ngôn ng ánh du m rng), vi bit ánh du là chìa khóa nhn dng d liu. Bn có th to ni dung và ánh du nó vi các th phân chia ranh gii, ánh du! m"i t,! m"i cm t, hay! các thông tin c s dng nhiu l$n hoc các thông tin mun sp xp. Các tp d liu ó, hay mt tài liu bt k, bn to nó vi các ph$n t (các th) và ni dung, và các th này s giúp các tài liu c hiu mt cách d% dàng khi chúng c in ra t máy tính. Càng nhiu các th mô t thì càng nhiu ph$n ca tài liu có th c nhn dng. T nh ng bu&i $u s dng ngôn ng ánh du cho n ngày nay, mt trong nh ng li th ca vic ánh du ni dung b'ng th là nu h thng máy tính b h(ng thì d liu in ra vn có th c hiu thông qua các th ca chính nó. Ngôn ng ánh du c phát trin t rt sm, các công ty t nhân và chính ph ã thit lp các chu)n cho ngôn ng ánh du nh : Ngôn ng ánh du chu)n t&ng quát (Standard Generalized Markup Language - SGML), Ngôn ng ánh du siêu v*n bn (Hypertext Markup Language - HTML), và cui cùng là XML. SGML có v hi phc tp trong khi ó HTML không sc mnh nhn dng tt c các thông tin. XML c to ra nh là mt ngôn ng ánh du d% s dng và d% m! rng. Vi ngôn ng XML, bn có th to các ph$n t riêng ca chính mình, nó cho phép bn d% dàng miêu t mt cách chính xác các ph$n nh( ca thông tin. Thay vì x lý v*n bn ca bn theo các mc và on v*n, bn có th d% dàng nhn ra tng ph$n trong tài liu ó. hiu qu, bn c$n xác nh mt danh sách có gii hn các ph$n t ca mình và gn chúng vào ó. (Bn có th nh ngha các ph$n t d i dng nh ngha kiu tài liu DTD hoc l c, chúng ta s tho lun sau). Khi bn ã bt $u và s dng XML, hãy thoi mái th nghim các tên ph$n t khi bn xây dng các tp thc hành. Cách to mt tp tài liu XML Nh ã cp! ph$n $u tiên, tp tài liu XML ca bn s bao gm ni dung và các du c thêm vào ni dung ó. Bn chèn các th bao quanh ni dung v*n bn ca mình. Thí d, bn c$n to mt tài liu h ng dn nu *n b'ng XML. Gi s bn mun vit công thc làm món Ice Cream Sundae trong XML. ánh du tên công thc, bn bao quanh on v*n bn ó bên trong ph$n t ca bn b'ng vic t th bt $u vào tr c on v*n bn này và t th kt thúc! cui on v*n. Nh vy, bn có th g+i ó là mt ph$n t recipename. ánh du th bt $u ca mt ph$n t, hãy t tên ca ph$n t bên trong ngoc nh+n (<>) nh sau: <recipename>. Sau ó, ánh ni dung Ice Cream Sundae., cui v*n bn, bn cho thêm th kt thúc, th này là tên ca ph$n t bên trong ngoc nh+n cùng vi du gch chéo (/) tr c tên ca ph$n t ó, ging nh sau: </recipename>. Nh ng th này to thành mt phn t, mà bn có th thêm ni dung vào hoc bn có th thêm các ph$n t khác vào bên trong nó. Bn có th to ra các tên ph$n t cho các tài liu riêng r nhau hoc mt nhóm các tài liu. Bn cng có th to ra các quy tc, nó quy nh các ph$n t phù hp vi nhau theo mt cách nào ó da trên nhu c$u c th ca bn. Da vào ó bn có th phân chia mt cách rõ ràng hoc nhóm các tên ph$n t có c im chung. Bn có th to quy tc cho nh ng cái mà m"i ph$n t c phép cha và khin cho các quy tc này cht ch, l(ng lo hoc không quá cht cng không quá l(ng lo. Mt iu rt quan tr+ng khi to các ph$n t ó là phi m bo vic to ra các ph$n t mà da vào chúng bn có th nhn dng c các ph$n trong tài liu.

2 Page 2 of 8 Bt u tp XML ca bn Dòng $u tiên trong tp tài liu XML ca bn có l phi là dòng khai báo XML. Ph$n tùy ch+n này dùng nhn dng nó là mt tp tài liu XML, vic khai báo này giúp các công c và chính chúng ta nhn ra chúng là tp tài liu XML, SGML hay mt vài loi ngôn ng ánh du khác. Khai báo có th vit! dng n gin nh sau <?xml?> hoc bao gm phiên bn ca XML (<?xml version="1.0"?>) hoc thm chí c vic mã hóa ký t, thí d <?xml version="1.0" encoding="utf-8"?> cho b mã tiêu chu)n quc t a ngôn ng Unicode. Vì khai báo này phi c u tiên thit lp! ph$n $u tiên trong tp d liu, cho nên nu bn có k hoch kt hp các tp tài liu XML nh( thành mt tp tài liu XML ln hn, có l bn nên loi b( thông tin tùy ch+n này. To phn t g c trong tài liu Th bt $u và th kt thúc ca ph$n t gc bao quanh toàn b ni dung ca tp tài liu XML. Và ch- có duy nht mt ph$n t gc trong mt tp d liu, và bn c$n "Giy gói" này cha ng tt c ni dung ca tp tài liu XML. Ví d 1 là ph$n $u ca thí d I. Thí d này s dng ph$n t gc có tên <recipe>. (Bn có th xem và ti v tp tài liu XML này.) Ví d 1. Phn t gc Khi bn to tài liu, ni dung ca bn và các th thêm vào s t! gi a <recipe> và </recipe>. t tên các phn t ca bn Khi ó, bn có ph$n t <recipe> ging nh ph$n t gc ca bn. Vi ngôn ng XML, bn ch+n các tên cho các ph$n t ca mình, sau ó nh ngha theo DTD hoc l c t ng ng da trên nh ng tên ó. Nh ng tên mà bn to ra có th bao gm các ký t theo h thng ch cái, các ch s và các ký t c bit ví d nh du gch d i (_)., ây có mt vài iu áng chú ý v vic t tên ph$n t: Du cách không c phép s dng t tên. Tên phi c bt $u b'ng mt ký t theo h thng bng ch cái, không phi là s hay ký t c bit. (Sau ký t $u tiên này, bn có th s dng bt k. s kt hp nào ca các ch cái, các ch s và các ký t c bit c phép s dng.) Tr ng hp không gây ra l"i, tuy nhiên nên tránh nh$m ln khi t tên. Chú ý khi s dng th Khi bn to tp tài liu XML, hãy bo m r'ng th bt $u và kt thúc phi phù hp vi nhau. Nu chúng không phù hp, bn s nhn c thông báo l"i khi s dng hoc m! tp tài liu XML này. Vi Internet Explorer, trình duyt này s không hin th ni dung ca tài liu. Thay vào ó trình duyt Internet Explorer s hin th thông ip là th bt $u và kt thúc không phù hp. Da vào ví d! ph$n tr c, nu bn mun thêm tên mt ph$n t <recipename>, ph$n t này s có th bt $u là <recipename> và th kt thúc t ng ng là </recipename>. Ví d 2. Trng hp có nhiu phn t!" $" Trong tp tài liu XML có th tn ti các th trng, chúng không có bt c ni dung gì bên trong và có th c biu th nh là mt th n bao gm mt cp th bt $u và kt thúc. Nu mun s dng câu lnh HTML ging nh trong thí d, nu bn có <img src="mylogo.gif">, nó là mt ph$n t n l và ng mt mình. Nó không cha ng bt k. ph$n t con cng nh v*n bn nào, chính vì vy nó là mt ph$n t trng và có th biu th nh sau <img src="mylogo.gif" /> ( c kt thúc b!i mt du cách và gch chéo kt thúc nh thông th ng).

3 Page 3 of 8 Lng ghép các phn t Lng ghép là t các ph$n t n'm bên trong các ph$n t khác. Mà trong ó, các ph$n t mi c g+i là các phn t con, và các ph$n t này c bao quanh chúng là các phn t cha. Mt s ph$n t c lng ghép bên trong ph$n t gc <recipe>, ging nh trong Ví d 3. Các thông tin ca ph$n t con c lng ghép bao gm <recipename>, <ingredlist>, và <preptime>. Bên trong ph$n t <ingredlist> có rt nhiu các thông tin ca các ph$n t con! trong nó, <listitem>. Trong mt v*n bn XML, các ph$n t có th c lng ghép vi nhau! nhiu cp. Ngha là chúng ta vn có th lng ghép các ph$n t cp thp hn! bên trong ph$n t con và nhiu cp nh( hn n a! trong nó. Mt l"i cú pháp thông th ng là khi chúng ta lng ghép không chính xác các ph$n t cha và ph$n t con. ó là do bt c mt ph$n t con nào cng phi c bao quanh mt cách tr+n v/n gi a th bt $u và th kt thúc ca ph$n t cha. Mt iu chú ý n a là các ph$n t anh, ch hoc em vi ph$n t con này phi c óng tr c khi các ph$n t anh, ch hoc em khác bt $u. on mã trong Ví d 3 là mt thí d n gin v vic lng ghép các ph$n t. Các th bt $u và th kt thúc không trà trn vi các th khác. Ví d 3. Lng ghép chính xác các phn t trong XML!" %"&'%"& (& " ()" %"&%"& " %"&%"& ( & $" Thêm các thuc tính Các thuc tính th-nh thong c thêm vào các ph$n t. Các thuc tính này bao gm cp tên-giá tr, vi giá tr c t bên trong hai du ngoc kép ("), ví d: type="dessert". Các thuc tính này cung cp cách thc l u tr thêm các thông tin m"i khi bn s dng ph$n t, s thay &i giá tr ca thuc tính là c$n thit khi bn s dng cùng mt ph$n t! các v trí khác khác nhau trong cùng mt tài liu. Bn có th thêm thuc tính hoc ngay c khi thêm nhiu thuc tính bên trong th bt $u ca mt ph$n t: <recipe type="dessert">. Nu bn thêm vào nhiu thuc tính, hãy tách chúng riêng r b'ng du cách: <recipename cuisine="american" servings="1">. Ví d 4 là mt ví d v vic thêm các thuc tính trong tp tài liu XML, nh sau. Ví d 4. Tp tài liu XML vi các phn t và các thuc tính & "!" $" Bn có th s dng mt vài hoc vô s các thuc tính mà bn cho là c$n thit. Cân nhc mt cách k0 càng và xem xét mt cách chi tit các thuc tính mà bn thêm vào trong tài liu. Các thuc tính này vô cùng h u ích nu sau này chúng ta mun sp xp các tài liu ca mình ví d, khi chúng ta sp xp theo các loi công thc khác nhau. Các tên thuc tính có th bao gm các ký t ging nh quy c t tên ph$n t, tên thuc tính không bao gm du cách và tên phi bt $u b'ng các ký t trong bng ch cái.

4 Page 4 of 8 D liu XML c t chc t t u vi XML hp l Nu bn tuân th theo các quy tc trong cu trúc ã c a ra, bn s d% dàng to ra mt tp tài liu XML c t& chc tt. D liu XML c t chc tt là tp tài liu XML mà nó tuân th theo tt c các quy tc ca XML nh : t tên ph$n t, lng ghép, t tên thuc tính và các quy tc khác. Tùy thuc vào mc ích s dng, bn s có cách t& chc XML ca mình mt cách hp lý nht. Tuy nhiên, bn nên xem li ví d v cách sp xp công thc ch bin theo loi. Bn c$n phi bo m r'ng các ph$n t phi <recipe> có thuc tính loi dùng cho vic sp xp các công thc ch bin ó. Thuc tính này giúp vic xác nhn tính hp l ca tp tài liu XML mt cách chính xác cho nên c$n m bo r'ng giá tr ca các thuc tính này phi chc chn tn ti. Các thông tin ca các thuc tính này có th là vô giá (! ây không có s chi ch, vì chúng s giúp ích cho bn rt nhiu trong vic son tho mt tp tài liu XML). Xác nhn tính hp l là vic kim tra tài liu ca bn da vào các quy tc mà bn ã thit lp cho các ph$n t và cách thc bn xác nh các ph$n t con cho m"i ph$n t cha. Bn có th nh ngha các quy tc bên trong nh kiu tài liu (DTD) hoc bên trong l c. Vic kim tra tính phù hp này yêu c$u bn to ra các quy tc và l u chúng vào DTD hoc l c, sau ó liên kt các tài liu DTD hoc l c này vào bên trong các tp tài liu XML. kích hot vic xác nhn tính hp l ca mt tp tài liu XML, bn khai báo kiu tài liu b'ng câu lnh (DOCTYPE) bên trong các tp tài liu XML ca bn! ph$n $u tiên. Dòng khai báo kiu tài liu này liên quan n DTD hay l c (mt danh sách các ph$n t và các quy tc) c s dng xác nhn tính hp l ca tài liu. Thí d, vic khai báo kiu tài liu DOCTYPE ca bn có th xem trong Ví d 5. Ví d 5. DOCTYPE *+, -./0&+!-!/0) Ví d này gi thit r'ng tp tài liu cha danh sách các ph$n t ca bn có tên là filename.dtd và c l u tr bên trong máy tính ca bn s là (SYSTEM Hoc ng c li, chúng ta dùng PUBLIC nu ch- n v trí tp dùng chung). Cách s dng các thc th Các thc th có th là các cm t hoc các ký t c bit. Các thc th phi c khai báo và c biu th mt cách rõ ràng nh'm tránh xut hin l"i và m bo hin th mt cách rõ ràng. Bn không th chèn các ký t c bit mt cách trc tip vào ni dung trong tài liu ca bn. Nu s dng các ký t c bit bên trong v*n bn, bn phi thit lp nó nh là mt thc th s dng chính mã ký t ca nó. Bn cng có th thit lp các cm t nh tên công ty nh là mt thc th, sau ó chèn các thc th vào v trí c$n hin th. thit lp mt thc th, $u tiên chúng ta to tên cho nó, sau ó chèn nó vào trong ni dung ca v*n bn, chúng ta hãy bt $u khai báo thc th b'ng ký hiu (&) và kt thúc b'ng du chm ph)y (;) thí d, &coname; (hoc bt c tên nào mà bn mun). Sau ó bn thêm mã lnh vi DOCTYPE bên trong du ngoc vuông ([]), nh trong Ví d 6. on mã này giúp on v*n bn có th c nhn dng thông qua thc th i din cho nó. Ví d 6. THC TH *+, -./0&+!-!/0)1*/2-34" " 5 S dng các thc th có th giúp bn tránh vic phi gõ li các cm t hoc các thông tin nu chúng c s dng nhiu l$n. iu này cng giúp bn d% dàng hiu ch-nh v*n bn ca mình. Gi s, nu tên công

5 Page 5 of 8 ty c$n c thay &i! rt nhiu v trí khác nhau, bn ch- c$n làm mt vic rt n gin là nh ngha li ni dung ca thc th ó. Tránh mc li Ging nh khi chúng ta to các tp tài liu XML, m! chúng trong môi tr ng son tho XML kim tra tính hp l và chng thc r'ng bn hoàn toàn tuân th theo các quy tc ca XML. Nu bn ang s dng ch ng trình Windows Internet Explorer, bn có th m! tp tài liu XML ca mình b'ng trình duyt này. Nó s hin th các ph$n t, các thuc tính và ni dung trong tp tài liu XML ó. Nu xut hin l"i, chc chn bên trong tài liu ca bn tn ti l"i cú pháp và bn c$n phi kim tra tài liu ca mình mt cách c)n thn. Có th các l"i này là do ánh máy hoc do quên m! hoc óng các th cng nh du chm câu. Nh ã cp! ph$n Lng ghép các ph$n t, mt ph$n t mà nó cha mt ph$n t khác, thì nó là phn t cha ca ph$n t mà nó cha bên trong. Ging nh ví d d i ây, <recipe> là phân t gc và nó cha tt c ni dung ca tài liu. Ph$n t cha này, <recipe>, cha các ph$n t con <recipename>, <ingredlist>, <directions>, và mt vài ph$n t con khác. Cu trúc này to ra ph$n t <recipename>, <ingredlist>, và ph$n t <directions> có cùng cp, và chúng c g+i là ph$n t anh, ch ca nhau. Bn nên chú ý khi lng ghép các phn t anh, ch mt cách rõ ràng và c)n thn. Ví d 7 là mt XML c t& chc tt và c lng ghép chính xác. Ví d 7. XML c t chc tt & "!" %"&""$%"& %"&"4'%"& (& " ()" %"&"4%"& " %"&"(%"& ( & " %"&"(%"& "46" %"&"(%"& "" %"&"(%"& " " " (& " ()" (! 9" (")(.( &)"6("6! 3"6( ( ) $" Chú ý: Vic xung dòng s giúp bn d% dàng +c mã mà không làm nh h!ng n ni dung ca tp tài liu XML. Có l bn nên thc hành nhiu vi tài liu ca bn b'ng cách thay &i v trí các th bt $u và th kt thúc qua ó bn s có nhiu kinh nghim vi các thông báo l"i.

6 Page 6 of 8 Chú ý khi xem tài liu XML Trong Hình 1, các ph$n t ca bn l ra mt cách rõ ràng khi chúng ta m! tài liu trong Internet Explorer. Các th bt $u và kt thúc bao quanh ni dung ca bn. Các ký t du cng ( + ) và du tr ( - ) có hiu lc cho n các ph$n t cha k tip, vy nên bn có th làm l"i tt c các ph$n t c lng ghép bên trong chúng (ó là các phn t con, cháu). Hình 1. Mt tp tài liu XML có các phn t anh, ch b li Tóm tt Ngoài mt vài các quy tc n gin, bn có th linh ng thit k các ph$n t và các thuc tính XML. Các quy tc ca XML không khó, son tho mt tp tài liu XML cng không khó. iu khó kh*n ó là bn phi m ng t ng iu bn c$n t tài liu ca chính mình d i dng có th sp xp hay có th tìm kim c, sau ó thit k các ph$n t và các thuc tính nh'm phù hp vi nh ng gì bn c$n. Khi bn có ý t!ng tt v mc tiêu và cách ánh du ni dung ca mình, bn có th xây dng các ph$n t và các thuc tính mt cách hiu qu. T ó, c)n thn khi dùng th là tt c nh ng gì bn c$n có th to c mt tài liu XML c t& chc tt và hp l.

7 Page 7 of 8 Ti v Mô t Tên Kích thc Phng thc ti Ví d mã ngun example.zip 2KB HTTP Thông tin v ph ng thc ti Tài nguyên Hc tp XML technical library: ây là các bài báo và các m/o ca các nhà phát trin XML, các h ng dn, các tiêu chu)n, và các cun sách ca IBM. XML topic on Wikipedia: Các thông tin thêm v XML. XML Tutorials at W3 Schools: M! rng và kim tra các k0 n*ng ca bn t c bn n JavaScript và các ch nâng cao khác. XML specification ca World Wide Web Consortium: Các thông tin thêm v nh dng v*n bn này mà nó có th s dng cho ch bn in t cng nh vi các d liu trên Web và nh ng lnh vc khác. Introduction to XML (Doug Tidwell, developerworks, August 2002): Tr c khi khám phá ra XML là gì, ti sao nó c phát trin và nó hình thành th ng mi in t th nào c ch- ra trong ph$n gii thiu này. Ngoài ra nó còn cp n nh ng chú ý quan tr+ng khi lp trình giao din cng nh các tiêu chu)n và hai tr ng hp các công ty dùng XML gii quyt các vn th ng mi. Validating XML (Nicholas Chase, developerworks, August 2003): Trong ph$n h ng dn này, s c tìm hiu xác nhn tính hp l ca XML là gì và làm sao kim tra tài liu vi DTD hoc l u XML. New to XML : Là nh ng bài báo và nh ng h ng dn khác v XML, các thông tin t trung tâm tài nguyên v XML. IBM XML certification: Ch- cho bn cách tr! thành nhà phát trin v XML cng nh các k0 thut liên quan c IBM chng nhn. developerworks technical events and webcasts: Nh ng h" tr hin ti v XML. developerworks podcasts: Nghe các cuc ph(ng vn và tho lun thú v vi các nhà phát trin ph$n mm. Ly sn phm và công ngh IBM trial software for product evaluation: To d án mi vi ph$m mm dùng th có th ti trc tip t developerworks, nó bao gm các công c phát trin ng dng và các sn ph)m trung gian t DB2, Lotus, Rational, Tivoli, và WebSphere. Tho lun Yahoo! Groups: Tham gia tho lun các ch liên quan n XML. XML zone discussion forums: Ni bn có th tho lun các vn liên quan v XML. developerworks blogs: Tham gia vào các nht ký mng và ly thông tin t cng ng developerworks.

8 Page 8 of 8 ôi nét v tác gi Kay Whatley là tác gi, biên tp viên và ch biên. Cô còn là ng tác gi ca mt s cun sách khác, bao gm XML Weekend Crash Course for Hungry Minds (Wiley, 2000), Tác gi chính ca Advanced FrameMaker (TIPS, 2004), và là tác gi ca XML and FrameMaker (Apress, 2004). Cun sách mi nht v công ngh ca cô là XML: Problem-Design-Solution (Wiley, 2006). Ngoài vic vit sách, Kay còn th ng xuyên vit bài cho các tp chí công nghip và các trang web. IBM, IBM logo, ibm.com, DB2, developerworks, Lotus, Rational, Tivoli, và WebSphere là th ng hiu ca tp oàn International Business Machines Corporation! M0 và các n c khác. Nh ng th ng hiu này và các thut ng th ng hiu ca IBM c xác lp khi chúng xut hin l$n $u tiên vi các ký hiu t ng ng ( hoc ), xác nh ã c *ng ký! M0 hay lut th ng hiu chung s! h u b!i IBM ti thi im thông tin c phát hành. Nh ng th ng hiu ó cng có th c *ng ký hoc là th ng hiu ca lut chung! các n c khác. Danh sách hin ti ca các th ng hiu ca IBM có! Biu tr ng Adobe, the Adobe logo, PostScript, và PostScript là các th ng hiu ã c *ng ký ca Adobe Systems Incorporated! M0 và các n c khác. Microsoft, Windows, và biu tr ng Windows là th ng hiu ca Microsoft Corporation! M0 và các n c khác. Tên các dch v, sn ph)m, công ty, có th là th ng hiu hoc dch v ã *ng ký. Tên ca công ty, sn ph)m hay dch v có th là nhãn hiu *ng ký hoc nhãn hiu dch v ca ng i khác.