.:' :!::. :.''. 1..' ) :'..rl ::4,. a.,t.,:.::, :l:, lill f i r: #f r#**sqi. i *F Hl' :- *,s,,,: a * t lii,r.,,,!t'' i :i' 'i, {f,# u,it,: i$..,j,l."}tr*l. f4ltr #""
g99z 'lj'/v\ cqls[unsu cqllnfdj 8Prr B_oeull rp 00'l uolsran ep!nc s.josn puetreql ur ecrh {pee1y1 pah lo luouooeuby\l oseqelbo Bul^lrru rssnnlodu PDgn I ngcf I ng al tts tl srf,rsrgcut: run uj?e n eq n Lon roglsrucf IJ 6
สารบ ญ บทท 1 ร จ กโปรแกรมระบบฐานข อม ล FileMaker Pro ร จ กระบบฐานข อม ล ฐานข อม ลค ออะไร ท าไมต องใช ฐานข อม ล ฐานข อม ลม การจ ดการข อม ลอย างไร ข อม ลเบ องต นเก ยวก บโปรแกรมจ ดการฐานข อม ล FileMaker Pro โปรแกรมระบบฐานข อม ล FileMaker Pro ร นล าส ด ระบบคอมพ วเตอร และระบบปฏ บ ต การท สามารถใช FileMaker Pro ระบบคอมพ วเตอร และระบบปฏ บ ต การท สามารถใช FileMaker Pro ในล กษณะการ เป น Server บทท 2 ร จ กโปรแกรมระบบฐานข อม ลข าวว ชพ ชท ม เย อห มเมล ดส แดงในประเทศไทย ความเป นมาโครงการว จ ยเร องการจ ดท าฐานข อม ลล กษณะข าวว ชพ ชท ม เย อห มเมล ด ส แดงในประเทศไทย ว ตถ ประสงค ของโครงการว จ ย หน วยงานท ท าโครงการว จ ย ซอฟต แวร ท ใช ในการจ ดท าฐานข อม ล การเตร ยมเคร องคอมพ วเตอร ของผ ใช งานฐานข อม ลล กษณะข าวว ชพ ชท ม เย อห ม เมล ดส แดงในประเทศไทย รายละเอ ยดเคร องคอมพ วเตอร ท รองร บการใช งานฐานข อม ลล กษณะข าวว ชพ ชท ม เย อห มเมล ดส แดงในประเทศไทย รายละเอ ยดโครงสร างฐานข อม ลล กษณะข าวว ชพ ชท ม เย อห มเมล ดส แดงในประเทศไทย รายละเอ ยดข อม ลในฐานข อม ลล กษณะข าวว ชพ ชท ม เย อห มเมล ดส แดงในประเทศไทย 1 3 3 3 3 4 5 6 6 7 9 9 9 9 10 10 10 12 ค ม อการใช งานฐานข อม ลล กษณะข าวว ชพ ชท ม เย อห มเมล ดส แดงในประเทศไทย I
บทท 3 เร มต นการใช งาน FileMaker Pro เป ดการใช งาน FileMaker Pro เป ดการใช งานไฟล ฐานข อม ลล กษณะข าวว ชพ ชท ม เย อห มเมล ดส แดงในประเทศไทย (RWRdBaseV1.fp7) ป ดการใช งานไฟล ฐานข อม ลล กษณะข าวว ชพ ชท ม เย อห มเมล ดส แดงในประเทศไทย (RWRdBaseV1.fp7) ป ดการใช งาน FileMaker Pro เป ดการใช งานไฟล ฐานข อม ลโดยใช Quick Start การเป ดหน าต าง FileMaker Quick Start การเป ดไฟล ฐานข อม ลโดยใช Open Recent การเป ดไฟล ฐานข อม ลท ม การแชร แบบ FileMaker Network เป ดไฟล ฐานข อม ลไฟล เด ยวแต หลายหน าต าง การใช งาน Status toolbar การใช งาน Standard FileMaker Menus การบ นท กไฟล บทท 4 ร ปแบบและการแสดงข อม ลฐานข อม ล FileMaker Pro เก ยวก บร ปแบบในฐานข อม ล FileMaker Pro (Modes in FileMaker Pro) การเปล ยนร ปแบบ (mode) ในระบบฐานข อม ล ต วอย างการใช งานแบบ Browse mode ต วอย างการใช งานแบบ Find mode ต วอย างการใช งานแบบ Layout mode ต วอย างการใช งานแบบ Preview mode เก ยวก บการแสดงข อม ลในฐานข อม ล (FileMaker Pro Viewing) การแสดงข อม ลในร ปแบบ Form View การแสดงข อม ลในร ปแบบ List View การแสดงข อม ลในร ปแบบ Table View ภาพการแสดงข อม ลในร ปแบบ 3 แบบ (Form View, List View, Table View) การขยายม มมองบนจอภาพให ม ขนาดใหญ ข นหร อเล กลง การขยายม มมองบนจอภาพให ม ขนาดใหญ ข น การขยายม มมองบนจอภาพให ม ขนาดเล กลง 13 15 16 17 17 18 19 19 20 21 22 23 24 27 29 30 31 31 32 32 33 33 33 34 35 36 36 37 II ส าน กว จ ยและพ ฒนาข าว กรมการข าว
บทท 5 การจ ดการข อม ลในฐานข อม ล FileMaker Pro การเปล ยนต าแหน งของเรคอร ด การเพ มเต มข อม ล การเพ มเต มข อม ลโดยการท าซ า การลบข อม ลคร งละ 1 record การลบข อม ลท งหมดในฐานข อม ล บทท 6 การค นหาข อม ลในฐานข อม ล FileMaker Pro การค นหาข อม ลในฐานข อม ล การค นหาข อม ลโดยใช Perform a quick find ในแบบ Browse mode การค นหาข อม ลโดยใช Search box การค นหาข อม ลโดยใช Search box มากกว า 1 เง อนไข การค นหาข อม ลโดยใช Find request ในแบบ Find mode การค นหาข อม ลโดยใช Find request ในแบบ Find mode มากกว า 1 เง อนไข การค นหาข อม ลโดยใช Find request ในแบบ Find mode โดยใช เง อนไขระหว าง การค นหาข อม ลโดยใช Find request ในแบบ Find mode ซ าอ กคร ง การค นหาข อม ลโดยใช Find request ในแบบ Find mode โดยใช เง อนไขว นท บทท 7 การแสดงผลและพ มพ รายงานข อม ลในฐานข อม ล FileMaker Pro การแสดงผลและพ มพ รายงานข อม ลในฐานข อม ล ว ธ การเล อกใช งาน Layout Layout Form 1 Layout Form 2 Layout Form 1 (English) Layout Form 2 (English) Layout Report Form 1 Layout Report Form 2 Layout Report Form 3 Layout Report Form 4 Layout Report Form 5 39 41 44 48 48 49 51 53 53 54 54 55 56 57 58 59 61 63 64 65 67 68 70 71 71 72 72 73 ค ม อการใช งานฐานข อม ลล กษณะข าวว ชพ ชท ม เย อห มเมล ดส แดงในประเทศไทย III
Layout Report Form 6 Layout Report Form 7 Layout Report Form 8 Left Layout Report Form 8 Right Layout Report Form 9 Layout Information Layout About การพ มพ ข อม ลออกทางเคร องพ มพ การพ มพ ข อม ลออกในร ปแบบไฟล Microsoft Word การพ มพ ข อม ลออกในร ปแบบไฟล Microsoft Excel 95-2004 การพ มพ ข อม ลออกในร ปแบบไฟล Microsoft Excel Version 2007 การบ นท กข อม ลในร ปแบบไฟล Microsoft Excel Version 2007 การบ นท กข อม ลในร ปแบบไฟล PDF format ต วอย างไฟล ท ม การบ นท กข อม ลในร ปแบบไฟล Microsoft Excel Version 2007 บทท 8 การใช โปรแกรม Microsoft Excel ร วมก นก บการใช งานฐานข อม ล FileMaler Pro การเตร ยมข อม ลโดยใช โปรแกรม Microsoft Excel Version 2007 การเตร ยมข อม ลภาพ การเตร ยมไฟล ฐานข อม ล RWRdBaseV1.fp7 การน าข อม ลจากไฟล Microsoft Excel เข าส ไฟล ฐานข อม ล FileMaker Pro การน าข อม ลร ปภาพเข าส ไฟล ฐานข อม ล FileMaker Pro 73 74 74 75 75 76 76 77 78 79 80 81 82 83 85 87 88 88 89 94 IV ส าน กว จ ยและพ ฒนาข าว กรมการข าว
บทท 9 การใช งานฐานข อม ลล กษณะข าวว ชพ ชท ม เย อห มเมล ดส แดงในประเทศไทยในระบบเคร อข าย อ นเตอร เน ต ส งท ต องเตร ยมในการใช งานฐานข อม ลล กษณะข าวว ชพ ชท ม เย อห มเมล ดส แดงใน ประเทศไทย ในระบบอ นเตอร เน ตโดยไม ม โปรแกรม FileMaker Pro ใน เคร องคอมพ วเตอร ส งท ต องเตร ยมในการใช งานฐานข อม ลล กษณะข าวว ชพ ชท ม เย อห มเมล ดส แดงใน ประเทศไทย ในระบบเคร อข ายอ นเตอร เน ตโดยม โปรแกรม FileMaker Pro ในเคร องคอมพ วเตอร การก าหนดให ไฟล ฐานข อม ลใช งานในระบบเคร อข ายได แบบ Instant Web Publishing โดยเคร อง server ม FileMaker Pro ต ดต งอย การก าหนดให ไฟล ฐานข อม ลใช งานในระบบเคร อข ายได แบบ Instant Web Publishing โดยเคร อง server ม FileMaker Server ต ดต งอย การท าให ไฟล ฐานข อม ลใช งานในระบบเคร อข ายได แบบ Instant Web Publishing การใช งานฐานข อม ลล กษณะข าวว ชพ ชท ม เย อห มเมล ดส แดงในประเทศไทย ในระบบอ นเตอร เน ตโดยใช โปรแกรม Internet Explorer 99 101 101 102 104 107 108 ค ม อการใช งานฐานข อม ลล กษณะข าวว ชพ ชท ม เย อห มเมล ดส แดงในประเทศไทย V
บทท 1 ร จ กโปรแกรมระบบฐานข อม ล FileMaker Pro
ร จ กระบบฐานข อม ล ระบบฐานข อม ลเป นซอฟต แวร หร อโปรแกรม เป นเคร องม อท ช วยในการจ ดการข อม ลในระบบ คอมพ วเตอร เพ อการทำางานในหลายๆ ด าน เช น การเง น การค าขาย การทำางานจ ดเก บว สด หร อการ ดำารงช ว ตให ง ายและสะดวกข น เช น การจ ดการการเบ กจ ายเง น โดยครอบคล มผ ใช งานและผ เก ยวข องหลาย กล ม ได แก ประชาชน น กเร ยน น กศ กษา น กธ รก จ ข าราชการ ฯลฯ สามารถจ ดเก บข อม ลได หลายประเภท ได แก ต วหน งส อ ต วเลข ร ปภาพ ไฟล ภาพเคล อนไหว ไฟล เส ยง เป นต น ข อม ลต างๆ เหล าน จ ดเก บใน ร ปแบบง ายต อการใช งาน เช น ร ปแบบตาราง ร ปแบบฟอร ม ร ปแบบแผนภ ม ร ปแบบข อม ลท ม การจ ดหมวด หม เป น กล ม ร ปแบบข อม ลท ม การว เคราะห และสร ปพร อมใช งาน ผ ใช งานและผ เก ยวข องสามารถใช งาน ข อม ลได โดยง าย ด วยความรวดเร ว และได เน อหาข อม ลตามความต องการของผ ใช งาน ฐานข อม ลค ออะไร ฐานข อม ล (database) เป นว ธ การจ ดการ ว เคราะห รวบรวม และสร ปข อม ล ผ อ านคงเคยม การ ใช งานฐานข อม ลมาก อนแล ว ต วอย างฐานข อม ล เช น สม ดน ดหมาย สม ดโทรศ พท ทะเบ ยนราษฎร สม ด บ ญช ธนาคาร บ ญช สายพ นธ ข าวท งหมดในประเทศไทย เป นต น ทำาไมต องใช ฐานข อม ล ฐานข อม ลเก บรวบรวมรายละเอ ยดของข อม ลซ งเป นประโยชน ก บผ ใช งานเป นอย างมาก ฐานข อม ล ไม เพ ยงแต จ ดเก บข อม ลเท าน น ย งม ความสามารถในการจ ดการและว เคราะห ข อม ลได ในร ปแบบต างๆ ตาม ความต องการของผ ใช งาน ต วอย างเช น ฐานข อม ลช วยในการจ ดกล มข อม ลในแต ละพ นท เพ อพ มพ รายงาน จ ดเร ยงข อม ลตามลำาด บต วอ กษร คำานวณผลรวมการใช จ ายรายเด อนและรายป เป นต น การจ ดการและว เคราะห ข อม ลโดยใช โปรแกรมฐานข อม ลและคอมพ วเตอร ม ข อได เปร ยบกว า การเก บข อม ลในร ปแบบกระดาษใส แฟ มในต เอกสาร ได แก ในด านความเร วในการค นหาใช งานข อม ล ความถ กต องแม นยำาและน าเช อถ อของข อม ล การใช งานท ม การปฏ บ ต เป นประจำาและต อเน องจะช วยลด อ ปสรรคและป ญหาต างๆ ได หลายอย าง ฐานข อม ลม การจ ดการข อม ลอย างไร ฐานข อม ลเป นการจ ดการข อม ลในร ปแบบหน งตารางหร อหลายตารางพร อมๆ ก น เร ยกว าตาราง ( table) table เป นท เก บรวบรวมของ records, fields, และ data ในตารางเก บข อม ลเป นเรคอรด (record) ในแต ละเรคอรด จะเก บข อม ลเป นฟ ลด (field) ยกต วอย างการเก บข อม ลเป นตารางในสม ดโทรศ พท ตาราง ค ม อการใช งานฐานข อม ลล กษณะข าวว ชพ ชท ม เย อห มเมล ดส แดงในประเทศไทย 3
ในสม ดโทรศ พท เร ยกเป น table ค อข อม ลผ ใช โทรศ พท ท งหมด ข อม ลผ ใช โทรศ พท ในแต ละบรรท ดในตาราง เร ยกเป นหน งเรคอรด เช นข อม ลของนายบางเขน ประเทศไทย บ านเลขท 1 หม ท 2 ต.ในเม อง อ.เม อง จ.กร งเทพมหานคร เบอร โทรศ พท 02-222-3333 ในหน งเรคอรด เก บข อม ลช อ นามสก ล ท อย จ งหว ด และ เบอร โทรศ พท เร ยกเป นฟ ลด แต ละฟ ลด เก บข อม ลแตกต างก น ข อม ลเบ องต นเก ยวก บโปรแกรมจ ดการฐานข อม ล FileMaker Pro FileMaker Pro เป นโปรแกรมจ ดการฐานข อม ล ม ล กษณะการใช งานคล ายก บโปรแกรมจ ดการ ฐานข อม ลท ม ใช ก นอย ท วไป เช น MS Access, FoxPro เป นต น ม สามารถใช งานได ท งในระบบปฏ บ ต การ Windows และ Macintosh ม ค ณสมบ ต ในการสร างฟอร ม การสร างรายงานโดยด งผลมาจากฐานข อม ล และการค นหาข อม ลตามเง อนไขหลายๆ อย างพร อมๆ ก น สามารถใช งานในเคร อข ายภายในองค กร หร อ เคร อข ายอ นเตอร เน ตได โดยว ธ ง ายๆ และสามารถเช อมโยงข อม ลก บฐานข อม ลค ายอ นๆได เช น MS SQL ร นป จจ บ นสามารถเก บข อม ลในฐานข อม ลได ส งส ดถ ง 8000 GB FileMaker Pro เป นโปรแกรมท เร ยกว า cross-platform application ไฟล ท สร างข นจากเคร อง ท ใช งานระบบปฏ บ ต การ Windows สามารถนำาไปใช งานบนเคร องท ใช งานระบบปฏ บ ต การ Mac หร อไฟล ท สร างข นจากเคร องท ใช งานระบบปฏ บ ต การ Mac ก สามารถนำาไปใช งานบนเคร องท ใช งานระบบปฏ บ ต การ Windows ได การใช งาน FileMaker Pro ไม เหม อนก บการใช งานโปรแกรมพ มพ เอกสาร (word processing) หร อ โปรแกรมข อม ลตาราง (spreadsheet programs) FileMaker Pro บ นท กงานท งหมดแบบอ ตโนม ต ในขณะ ท กำาล งทำางาน จ งเป นส งท ควรระว งในการทำางานในขณะท ม การเปล ยนแปลงไฟล ข อม ล ต วอย างเช น ในการ ลบข อม ล ข อม ลท ถ กลบจะหายไปจากฐานข อม ลท นท โดยไม สามารถเร ยกกล บค นมาใหม ได ซอฟต แวร หร อเคร องม อท ช วยในการจ ดการข อม ลในระบบคอมพ วเตอร ม ผ ผล ตซอฟต แวร เพ อช วย ในการจ ดการข อม ลมากมาย FileMaker Pro version 11 ม ค ณสมบ ต ท ด ด งน 1.ใช งานได ก บระบบการจ ดการในระบบคอมพ วเตอร ได หลายระบบในไฟล เด ยว ได แก Windows XP, Windows VISTA, Windows 7 และ MAC OS X เป นต น 2.ใช งานง าย ม ต วอย างระบบฐานข อม ลเร มต นไว ให ใช งานมากมายในหลายๆ ด าน 3.จ ดการข อม ลก บซอฟต แวร ท ค นเคย แล วนำาเข าในระบบ FileMaker Pro 11 ได โดยง าย ซอฟต แวร ท ค นเคยได แก Microsoft Excel, Microsoft Words, NotePad, WordPad เป นต น 4.ม ความสามารถในการขอด ข อม ล เพ มเต มข อม ล แก ไขข อม ล ลบข อม ล ค นหาข อม ลตามห วข อ เฉพาะ 5.แสดงผลรายงานได ง าย ได หลายร ปแบบ ท งพ มพ เป นเอกสารกระดาษ เอกสารอ เลคทรอน กส หร อเอกสารท ใช ในระบบเคร อข ายอ นเทอร เน ต 6.ใช ข อม ลร วมก นได ในระบบเคร อข ายได ท นท 4 สำาน กว จ ยและพ ฒนาข าว กรมการข าว
โปรแกรมระบบฐานข อม ล FileMaker Pro ร นล าส ด โปรแกรมระบบฐานข อม ลร นล าส ดในป พ ทธศ กราช 2553 และสามารถใช งานฐานข อม ลล กษณะ ข าวว ชพ ชท ม เย อห มเมล ดส แดงในประเทศไทยได และใช ในหน งส อเล มน ได ค อ FileMaker Pro 11.0, FileMaker Pro 11.0 Advanced บร ษ ทผ ผล ตค อ FileMaker Inc. และ โปรแกรมระบบฐานข อม ลท สามารถ จ ดการข อม ลและจ ดการการใช งานข อม ลในระบบเคร อข ายได ค อ FileMaker Server 11 Advanced บร ษ ท ผ ผล ตค อ FileMaker Inc. ค ม อการใช งานฐานข อม ลล กษณะข าวว ชพ ชท ม เย อห มเมล ดส แดงในประเทศไทย 5
ระบบคอมพ วเตอร และระบบปฏ บ ต การท สามารถใช FileMaker Pro ระบบคอมพ วเตอร และระบบปฏ บ ต การท สามารถใช FileMaker Pro ได ม รายละเอ ยดด งน ท มา : http://www.filemaker.com/products/filemaker-pro/pro-11-specifications.html ระบบคอมพ วเตอร และระบบปฏ บ ต การท สามารถใช งาน FileMaker Pro ในล กษณะการเป น Server ระบบคอมพ วเตอร และระบบปฏ บ ต การท สามารถใช งาน FileMaker Pro ในล กษณะการเป น Server ม รายละเอ ยดด งน ท มา : http://www.filemaker.com/products/filemaker-server/server-11-specifications.html 6 สำาน กว จ ยและพ ฒนาข าว กรมการข าว
บทท 2 ร จ กโปรแกรมระบบฐานข อม ล ข าวว ชพ ชท ม เย อห มเมล ดส แดงในประเทศไทย
ความเป นมาโครงการว จ ยเร องการจ ดท าฐานข อม ลล กษณะข าวว ชพ ชท ม เย อห มเมล ดส แดงในประเทศไทย (Database Management of Red Weedy Rice in Thailand) ข าวว ชพ ช เป นพ ชท ไม ต องการ ร กรานในแปลงนา หากเก ดข นแล วม ผลให ผลผล ตและค ณภาพ ของข าวปล กต าลง ม หลากหลายล กษณะ ท งต น ความส ง การแตกกอ ขนาดใบ ส และขนาดเมล ด เย อห มเมล ดม ท งส ขาวและส แดง หากม ส แดงจะม ผลกระทบต อค ณภาพเมล ดมากข นเน องจากท าให ค ณภาพเมล ดข าวไม ผ านมาตรฐาน ท งท เป นเมล ดเพ อใช ท าพ นธ และขายโรงส จะถ กต ดราคา ท าให รายได ของเกษตรกรลดลง ข าวแดงท ย งม การพ กต ว สามารถรอดช ว ตในสภาพน าข งได นานกว าข าวพ นธ ร บรอง ท วไป แม จะอย ในสภาพน าข งนาน สามารถพ ฒนาเป นต นสมบ รณ ได หากอย ในสภาพแวดล อมท เหมาะสม การศ กษารวบรวมล กษณะทางการเกษตร การเจร ญเต บโตของเมล ดข าวว ชพ ชท พบปะปนก บข าวปล ก ในนาเกษตรกรแต ละพ นท ตลอดจนการจ ดท าฐานข อม ลของข าวว ชพ ชท ม เย อห มเมล ดส แดง ในประเทศไทยแต ละชน ด พร อมท าต วอย างอ ดแห ง (Herbarium) อย างเป นระบบมาตรฐาน จะท าให ทราบ ข อม ลท แท จร งเพ อใช ในการตรวจสอบอ างอ งและเป นองค ความร ส าหร บพ ฒนางานว จ ยต อไป ว ตถ ประสงค ของโครงการว จ ย 1.เพ อรวมรวมล กษณะข าวว ชพ ชท ม เย อห มเมล ดส แดงท พบในประเทศไทย 2.จ ดท าฐานข อม ลล กษณะข าวว ชพ ชท ม เย อห มเมล ดส แดง พร อมท าต วอย างอ ดแห ง (Herbarium) เพ อใช ในการตรวจสอบอ างอ ง และใช เป นแนวทางในการป องก นก าจ ด หน วยงานท ท าโครงการว จ ย หน วยงานท ท าโครงการว จ ย ค อ ส าน กว จ ยและพ ฒนาข าว กรมการข าว กระทรวงเกษตรและ สหกรณ โดยได ร บการสน บสน นงบประมาณจากส าน กงานทร พย ส นส วนพระมหากษ ตร ย ซอฟต แวร ท ใช ในการจ ดท าฐานข อม ล ซอฟต แวร ท ใช ในการจ ดท าฐานข อม ลล กษณะข าวว ชพ ชท ม เย อห มเมล ดส แดงท พบในประเทศไทย ม ด งต อไปน 1.FileMaker Pro Advanced version 11.0v1 บร ษ ทผ ผล ตค อ FileMaker Inc. 2.FileMaker Server Advanced version 11.0 บร ษ ทผ ผล ตค อ FileMaker Inc. 3.Microsoft Excel version 2007 บร ษ ทผ ผล ตค อ Microsoft Corporation ค ม อการใช งานฐานข อม ลล กษณะข าวว ชพ ชท ม เย อห มเมล ดส แดงในประเทศไทย 9
การเตร ยมเคร องคอมพ วเตอร ของผ ใช งานฐานข อม ลล กษณะข าวว ชพ ชท ม เย อห มเมล ดส แดงใน ประเทศไทย 1.ส าหร บผ ใช งานท ไม ได ใช ระบบเคร อข ายอ นเตอร เน ต ต องม เคร องคอมพ วเตอร ท ม โปรแกรม ระบบฐานข อม ล FileMaker Pro 11.0 หร อ FileMaker Pro 11.0 Advanced ต ดต งแล ว และม ไฟล ฐานข อม ลล กษณะข าวว ชพ ชท ม เย อห มเมล ดส แดงในประเทศไทย (RWRdBaseV1.0.fp7) 2.ส าหร บผ ใช งานท ใช ระบบเคร อข ายอ นเตอร เน ต 2.1.ม เคร องคอมพ วเตอร ท ม โปรแกรมระบบฐานข อม ล FileMaker Pro 11.0 หร อ FileMaker Pro 11.0 Advanced ต ดต งแล ว 2.2.ม เคร องคอมพ วเตอร ท ไม จ าเป นต องม โปรแกรมระบบฐานข อม ล FileMaker Pro 11.0 หร อ FileMaker Pro 11.0 Advanced ต ดต งแล วก ได แต สามารถใช งานระบบเคร อข ายอ นเตอร เน ตได ในร ปของเว บ โดยต องม โปรแกรม Web browser เช น Internet Explorer หร อ FireFox ท ต ดต งแล ว เวลาใช งานต องใช งานผ านระบบเคร อข ายอ นเตอร เน ต รายละเอ ยดเคร องคอมพ วเตอร ท รองร บการใช งานฐานข อม ลล กษณะข าวว ชพ ชท ม เย อห มเมล ดส แดง ในประเทศไทย รายละเอ ยดเคร องคอมพ วเตอร ท รองร บการใช งานฐานข อม ล ม รายละเอ ยดในหน า 6 รายละเอ ยดโครงสร างฐานข อม ลล กษณะข าวว ชพ ชท ม เย อห มเมล ดส แดงในประเทศไทย รายละเอ ยดในฐานข อม ลล กษณะข าวว ชพ ชท ม เย อห มเมล ดส แดงในประเทศไทย แบ งกล มล กษณะ ข อม ลเป น 7 กล ม ม จ านวน field หร อห วข อล กษณะข อม ลจ านวน 62 fields ได แก 10 ส าน กว จ ยและพ ฒนาข าว กรมการข าว
ค ม อการใช งานฐานข อม ลล กษณะข าวว ชพ ชท ม เย อห มเมล ดส แดงในประเทศไทย 11
รายละเอ ยดข อม ลในฐานข อม ลล กษณะข าวว ชพ ชท ม เย อห มเมล ดส แดงในประเทศไทย จ านวนข อม ลในฐานข อม ลล กษณะข าวว ชพ ชท ม เย อห มเมล ดส แดงในประเทศไทย ม จ านวน เรคอรด 938 records ม จ านวนภาพท งหมด 718 ภาพ เก บข อม ล 30 จ งหว ด 87 อ าเภอ ขนาดของไฟล ฐานข อม ลล กษณะข าวว ชพ ชท ม เย อห มเมล ดส แดงในประเทศไทย RWRdBaseV1.fp7 เท าก บ 749 Mb 12 ส าน กว จ ยและพ ฒนาข าว กรมการข าว
บทท 3 เร มต นการใช งาน FileMaker Pro
เป ดการใช งาน FileMaker Pro การเป ดการใช งาน FileMaker Pro ทำาได ด งน 1.ด บเบ ลคล กท Icon FileMaker Pro ท หน า Desktop 2 2.หร อด บเบ ลคล กท ไฟล ฐานข อม ล FileMaker Pro ใน folder ท เก บอย ในท น ค อช อไฟล RWRdBaseV1.fp7 3.หร อคล กท Start (1) > FileMaker Pro (2) 1 ค ม อการใช งานฐานข อม ลล กษณะข าวว ชพ ชท ม เย อห มเมล ดส แดงในประเทศไทย 15
เป ดการใช งานไฟล ฐานข อม ลล กษณะข าวว ชพ ชท ม เย อห มส แดงในประเทศไทย (RWRdBaseV1.fp7) การเป ดไฟล ฐานข อม ลล กษณะข าวว ชพ ชท ม เย อห มส แดงในประเทศไทยร นล าส ดซ งม ช อไฟล ว า RWRdBaseV1.fp7 1.คล กท File (1) > Open (2) 1 2 2.คล กเล อกช อไฟล RWRdBaseV1.fp7 (3) ซ งเป นช อไฟล ฐานข อม ลล กษณะข าวว ชพ ชท ม เย อห มส แดงในประเทศไทยใน folder ท เก บไฟล น อย หร อพ มพ ช อไฟล ในช อง File name (4) แล วคล ก Open (5) 4 3 5 16 สำาน กว จ ยและพ ฒนาข าว กรมการข าว
3.หร อ drag ไฟล ฐานข อม ลใน folder ท เก บอย ในท น ค อช อไฟล RWRdBaseV1.fp7 ไปวาง บน FileMaker Pro ท หน า Desktop ป ดการใช งานไฟล ฐานข อม ลล กษณะข าวว ชพ ชท ม เย อห มส แดงในประเทศไทย (RWRdBaseV1.fp7) การป ดไฟล ฐานข อม ลล กษณะข าวว ชพ ชท ม เย อห มส แดงในประเทศไทย 1.คล กท File (1) > Close (2) 1 2 ป ดการใช งาน FileMaker Pro การป ดการใช งาน FileMaker Pro ทำาได ด งน 1.คล กท File (1) > Exit (2) 1 2 ค ม อการใช งานฐานข อม ลล กษณะข าวว ชพ ชท ม เย อห มเมล ดส แดงในประเทศไทย 17
เป ดการใช งานไฟล ฐานข อม ลโดยใช Quick Start การเป ดไฟล ฐานข อม ลโดยใช Quick Start ทำาได ด งน 1.หล งจากการเป ดการใช งาน FileMaker Pro จะปรากฏหน าต าง FileMaker Quick Start ให ด บเบ ลคล กท ช อไฟล ท เคยเป ดใช งานก อนหน าน (1) 2.ถ าไม เคยใช งานไฟล ฐานข อม ลให คล ก Browse (2) คล กเล อกช อไฟล RWRdBaseV1.fp7 (4) ซ งเป นช อไฟล ฐานใน folder ท เก บไฟล น อย หร อพ มพ ช อไฟล ในช อง File name (5) แล วคล ก Open (6) 4 5 2 1 6 18 สำาน กว จ ยและพ ฒนาข าว กรมการข าว
การเป ดหน าต าง FileMaker Quick Start การเป ดหน าต าง FileMaker Quick Start ทำาได ด งน 1.หน าต าง FileMaker Quick Start ด งภาพ (1) จะปรากฏภายหล งจากเป ดใช งาน FileMaker Pro หากไม ปรากฏและต องการเป ด ให คล ก Help (2) > Quick Start Screen (3) 1 การเป ดไฟล ฐานข อม ลโดยใช Open Recent การเป ดไฟล ฐานข อม ลโดยใช Open Recent เป นการเป ดไฟล ฐานข อม ลโดยใช ข อม ลเก าช อไฟล ท เคยเป ดใช งานแล ว ทำาได ด งน 1.คล ก File (1) > Open Recent (2) 2.คล กเล อกไฟล ฐานข อม ล (3) 1 2 2 3 3 ค ม อการใช งานฐานข อม ลล กษณะข าวว ชพ ชท ม เย อห มเมล ดส แดงในประเทศไทย 19
การเป ดไฟล ฐานข อม ลท ม การแชร แบบ FileMaker Network ไฟล ฐานข อม ล FileMaker Pro สามารถใช คำาส งเพ อใช งานในระบบเคร อข ายได หากม ไฟล ประเภทน อย ในระบบเคร อข าย สามารถเป ดใช งานได ผ านระบบเคร อข าย ทำาได ด งน 1.คล ก File (1) > Open Remote (2) ปรากฏด งภาพ (3) 1 2 4 2.พ มพ ช อไฟล และ IP address ในร ปแบบน ค อ fmnet:/hostipaddress/filename ต วอย างเช น fmnet:/192.168.1.1/rwrdbasev1.fp7 ในช อง Network File Path (4) 3.คล กป ม Open (5) 3 5 20 สำาน กว จ ยและพ ฒนาข าว กรมการข าว
เป ดไฟล ฐานข อม ลไฟล เด ยวแต หลายหน าต าง การเป ดไฟล ฐานข อม ลไฟล เด ยวแต หลายหน าต าง ช วยให สามารถเป ดด layout ได หลายแบบ ทำาให สามารถทำางานได ง ายและสะดวกย งข น ต วอย างเช น สามารถค นหาข อม ลแต ละเง อนไขได แตกต างก นตาม แต ละหน าต าง หร อเป ดด ข อม ลในร ปแบบฟอร มท แตกต างก นในแต ละหน าต าง เป นต น 1.คล ก Windows (1) > New Window (2) 2.คล ก Windows (3) > Tile Vertically (4) 3 1 4 2 ค ม อการใช งานฐานข อม ลล กษณะข าวว ชพ ชท ม เย อห มเมล ดส แดงในประเทศไทย 21
การใช งาน Status toolbar การแสดงหร อการไม แสดง Status Toolbar ทำาได ด งน 1.คล ก View (1) แล วเล อกแสดง Status Toolbar (2) น ค อ Status Toolbar 1 2 2.คล ก View (1) แล วเล อกไม แสดง Status Toolbar (2) 1 3.หร อคล กป มเล อกแสดงหร อไม แสดง Status Toolbar (3) 2 3 22 สำาน กว จ ยและพ ฒนาข าว กรมการข าว
การใช งาน Standard FileMaker Menus Standard FileMaker Menus เป นแถบเมน แสดงคำาส งพ นฐานของ FileMaker Pro ซ งเป นแถบ เมน คำาส งปกต บางคร งม การใช แถบเมน คำาส งอ นได แก MyMenu แทนท การแสดง Standard FileMaker Menus ต องการแสดงเมน ชน ดใด ทำาได ด งน 1.คล ก View (1) > Standard FileMaker Menus (2) MyMenu 1 2 2.คล ก Tools (1) > Custom Menus (2) > MyMenu (3) Standard FileMaker Menus MyMenu Standard FileMaker Menus 1 2 3 ค ม อการใช งานฐานข อม ลล กษณะข าวว ชพ ชท ม เย อห มเมล ดส แดงในประเทศไทย 23
การบ นท กไฟล โดยปกต แล ว FileMaker Pro บ นท กข อม ลและส งท ม การเปล ยนแปลงใหม แบบอ ตโนม ต จ งไม ม คำาส ง บ นท ก (save command) หากต องการไม ให ม การบ นท กแบบอ ตโนม ต ให คล กไม ให ม การบ นท กอ ตโนม ต ในคำาส ง Layout Setup (1) ซ งจะม ผลต อ Layout ท กำาหนดเท าน น 1 FileMaker Pro สามารถบ นท กไฟล ฐานข อม ลเพ อสำาเนาไฟล เก บไว ได (backup) หร อบ นท กเป นไฟล ท เหม อนก นแต ไม ม ข อม ลได 2 3 1.คล ก File (2) > Save a Copy As (3) 24 สำาน กว จ ยและพ ฒนาข าว กรมการข าว
4 5 6 2.เล อก Folder (4) ท ต องการ แล วพ มพ ช อไฟล ในช อง File name (5) 3.เล อกชน ดของไฟล ท จะบ นท ก (6) 3.1.copy of current file เป นการบ นท กไฟล ใหม แบบเหม อนก บไฟล น ท กอย าง 3.2.compacted copy (smaller) เป นการบ นท กไฟล ใหม แบบเหม อนก บไฟล น ท กอย าง แต ไฟล ใหม ม ขนาดไฟล เล กลงกว าเด ม 3.3.clone (no records) เป นการบ นท กไฟล ใหม แบบเหม อนก บไฟล น ท กอย าง แต ไม ม ข อม ล 4.คล ก Save (7) 7 ค ม อการใช งานฐานข อม ลล กษณะข าวว ชพ ชท ม เย อห มเมล ดส แดงในประเทศไทย 25
บทท 4 ร ปแบบและการแสดงข อม ลฐานข อม ล FileMaker Pro
เก ยวก บร ปแบบในฐานข อม ล FileMaker Pro (Modes in FileMaker Pro) ในขณะท ม การทำางานใน FileMaker Pro จะทำางานอย ในร ปแบบใดแบบหน ง (mode) ด งน 1.Browse mode ใช สำาหร บการป อนข อม ล (enter data) เพ มเต มข อม ล (add data) เปล ยนแปลง ข อม ล (change data) เร ยงข อม ล (sort data) ซ อนข อม ลท ไม ได ใช งานในขณะน น (omit data) และขอด ข อม ล (view records) 2.Find mode ใช สำาหร บการกำาหนดตำาแหน งของข อม ล (locate a record) การค นหาข อม ลตาม เง อนไข (find records) หร อการจ ดกล มของข อม ล (group of records) 3.Layout mode ใช สำาหร บกำาหนดการแสดงผลของข อม ลท ปรากฏบนจอภาพ หร อปรากฏในรายงาน บนกระดาษรายงาน กระดาษเลเบล หร อกระดาษแบบฟอร ม สามารถกำาหนดการแสดงผลให สอดคล อง ก บแบบฟอร มท ม อย แล ว หร อสร างแบบฟอร มใหม ข นตามความประสงค ของผ ใช 4.Preview mode ใช สำาหร บด ว าหน ากระดาษท แสดงให เห นบนจอภาพจะเหม อนก บหน ากระดาษ ท ปรากฏบนกระดาษท ถ กพ มพ ออกมาจร งๆ ใช งานก อนท จะม การพ มพ ออกมาบนกระดาษ หล งจากท ม การเป ดการใช งานฐานข อม ล ผ ใช งานสามารถเปล ยนการใช งานให อย ใน mode ใด ได ตามความต องการของผ ใช หมายเหต - การใช งาน Edit Layout จะไม สามารถใช งานได ใน mode Table View - กำาล งใช งานใน Layout mode ต องการเปล ยน mode การใช งาน คล ก Exit Layout - กำาล งใช งานใน Preview mode ต องการเปล ยน mode การใช งาน คล ก Exit Preview ค ม อการใช งานฐานข อม ลล กษณะข าวว ชพ ชท ม เย อห มเมล ดส แดงในประเทศไทย 29
การเปล ยนiร ปแบบ (mode) ในระบบฐานข อม ล การเปล ยน mode ในระบบฐานข อม ลทำาได ด งน 1.คล ก View (1) แล วเล อก mode ท ต องการ (2) 1 2 2.หร อคล กป ม (3) แล วเล อก mode ท ต องการ 3 30 สำาน กว จ ยและพ ฒนาข าว กรมการข าว
ต วอย างการใช งานแบบ Browse mode ต วอย างการใช งานแบบ Find mode ค ม อการใช งานฐานข อม ลล กษณะข าวว ชพ ชท ม เย อห มเมล ดส แดงในประเทศไทย 31
ต วอย างการใช งานแบบ Layout mode ต วอย างการใช งานแบบ Preview mode 32 สำาน กว จ ยและพ ฒนาข าว กรมการข าว
เก ยวก บการแสดงข อม ลในฐานข อม ล (FileMaker Pro Viewing) ในขณะท ม การทำางานใน FileMaker Pro จะม การแสดงข อม ลให ผ ใช เห น (viewing records) ได 3 ร ปแบบ ด งน 1.View as Form เป นการแสดงข อม ลเฉพาะ record น นเพ ยง record เด ยว 2.View as List เป นการแสดงข อม ลหลายๆ record ใน 1 หน าจอภาพ 3.View as Table เป นการแสดงข อม ลหลายๆ record ใน 1 หน าจอภาพ แต แสดงในร ป แบบคล ายตาราง การแสดงข อม ลในร ปแบบ Form View 2 1.คล ก View As: Form View (1) 2.หร อคล ก View (2) > View as Form (3) การแสดงข อม ลในร ปแบบ List View 1.คล ก View As: List View (1) 1 3 1 ค ม อการใช งานฐานข อม ลล กษณะข าวว ชพ ชท ม เย อห มเมล ดส แดงในประเทศไทย 33
2.หร อคล ก View (2) > View as List (3) 2 การแสดงข อม ลในร ปแบบ Table View 1.คล ก View As: Table View (1) 2.หร อคล ก View (2) > View as Table (3) 2 3 1 3 34 สำาน กว จ ยและพ ฒนาข าว กรมการข าว
ภาพการแสดงข อม ลในร ปแบบ 3 แบบ (Form View, List View, Table View) Form View Field labels List View Field labels Table View Field labels One record One record A row is one record ค ม อการใช งานฐานข อม ลล กษณะข าวว ชพ ชท ม เย อห มเมล ดส แดงในประเทศไทย 35
การขยายม มมองบนจอภาพให ม ขนาดใหญ ข นหร อเล กลง การขยายม มมองบนจอภาพให ม ขนาดใหญ ข น 1.คล กป ม Zoom in (1) จนม ภาพขนาดใหญ ข นตามความต องการ 2.หร อคล ก View (2) > Zoom In (3) 3.ส งเกตต วเลขการขยายภาพจะม การเปล ยนแปลงเป น 150 (4) 1 2 3 4 36 สำาน กว จ ยและพ ฒนาข าว กรมการข าว
การขยายม มมองบนจอภาพให ม ขนาดเล กลง 1.คล กป ม Zoom out (1) จนม ภาพขนาดเล กลงตามความต องการ 2.หร อคล ก View (2) > Zoom Out (3) 3.ส งเกตต วเลขการขยายภาพจะม การเปล ยนแปลงเป น 100 (4) 2 1 3 4 ค ม อการใช งานฐานข อม ลล กษณะข าวว ชพ ชท ม เย อห มเมล ดส แดงในประเทศไทย 37
บทท 5 การจ ดการข อม ลในฐานข อม ล FileMaker Pro
การเปล ยนตำาแหน งของเรคอรด การเปล ยนตำาแหน งของเรคอรด ใช ป มต างๆ บน Status Toolbar ด งน 1.เปล ยนตำาแหน งของ record ไปย ง record ท ผ านมา 2.เปล ยนตำาแหน งของ record ไปย ง record ถ ดไป 3.record ท แสดงบนหน าจอค อ record ท 1 4.ตำาแหน งของ record ป จจ บ นค อตำาแหน งท 111 5.จำานวน record ในฐานข อม ลเท าก บ 938 records 6.ลากไปมาไปย งตำาแหน ง record ท ต องการ 1.เปล ยนตำาแหน งของ record ไปย ง record ท ผ านมา หร อคล ก Records > Go to Record > Previous 2.เปล ยนตำาแหน งของ record ไปย ง record ถ ดไป หร อคล ก Records > Go to Record > Next ค ม อการใช งานฐานข อม ลล กษณะข าวว ชพ ชท ม เย อห มเมล ดส แดงในประเทศไทย 41
3.record ท แสดงบนหน าจอค อ record ท 1 หร อพ มพ ต วเลขลงในช องว างน แล วกด Enter 4.ตำาแหน งของ record ป จจ บ นค อตำาแหน งท 111 ม กจะแสดงให เห นเม อผ านการค นหา 5.จำานวน record ในฐานข อม ลเท าก บ 938 records ทำาให ทราบว าฐานข อม ลน ม จำานวนข อม ล ท งหมดปร มาณเท าใด 6.ลากไปมาไปย งตำาแหน ง record ท ต องการ ตำาแหน งซ ายส ดค อตำาแหน งแรกของ record ใน ฐานข อม ล ตำาแหน งขวาส ดค อตำาแหน งส ดท ายของ record ในฐานข อม ล ผ ใช สามารถลาก ไปย งตำาแหน งใดก ได ระหว างตำาแหน ง record ท 1-938 2 6.2. คล ก Records (3) > Go to Record - last (4) เม อ ต องการไปตำาแหน งส ดท าย ของฐานข อม ล 4 1 6.1. คล ก Records (1) > Go to Record - First (2) เม อต องการไป ตำาแหน งแรกของฐานข อม ล 3 42 สำาน กว จ ยและพ ฒนาข าว กรมการข าว
6.3.คล ก Records (5) > Go to Record (6) > Go to..(7) ปรากฏหน าต างให เต มต วเลข ตำาแหน ง record ท ต องการ (8) แล วคล กป ม OK (9) 5 6 8 9 7 ค ม อการใช งานฐานข อม ลล กษณะข าวว ชพ ชท ม เย อห มเมล ดส แดงในประเทศไทย 43
การเพ มเต มข อม ล การเพ มเต มข อม ลลงในฐานข อม ลไม ว าจะเป นการเพ มเต มจากเด มท ฐานข อม ลไม ม ข อม ล อย เลย หร อการเพ มเต มข อม ลจากฐานข อม ลท ม อย แล ว จะเป นการใช ว ธ เด ยวก น โดยการเพ มเต มข อม ลเป น record ใหม ต อท ายจาก record ส ดท าย การเพ มเต มข อม ล ทำาได ด งน 1.คล ก New Record (1) 2.พ มพ ข อม ลลงใน Field data ท 1 (2) แล วกดป ม Tab 1 2 44 สำาน กว จ ยและพ ฒนาข าว กรมการข าว
3.ใน field data ท 2 แหล งท พบ จ งหว ด (3) เป น field ประเภท dropdown สามารถคล กป มล ก ศรช ลง เพ อเล อกข อม ลท ต องการ (4) ถ าไม ม ข อม ลท ต องการให ใช ว ธ การพ มพ ลงในช องว าง 4.ต องการพ มพ ข อม ลในหน า 2.ระยะการเจร ญเต บโต ให คล กแผ นท 2 (5) 5 4 3 ค ม อการใช งานฐานข อม ลล กษณะข าวว ชพ ชท ม เย อห มเมล ดส แดงในประเทศไทย 45
5.ใน field data ท 8 ว นปล กเป น field ประเภท date สามารถคล กป มปฏ ท น เพ อเล อก ข อม ลว นเด อนป ท ต องการ (6) 6.ต องการใส ข อม ลท เป นภาพในหน า 7.ร ปภาพ ให คล กแผ นท 7 (7) 7.คล กขวาาท ร ป (8) เล อก Insert Picture (9) หร อคล ก Insert (10) > Picture (11) 8 9 10 11 6 7 46 สำาน กว จ ยและพ ฒนาข าว กรมการข าว
8.คล กเล อกร ป (12) หร อพ มพ ช อร ปในช อง File name (13) 9.คล กป ม Open (14) 12 13 14 ค ม อการใช งานฐานข อม ลล กษณะข าวว ชพ ชท ม เย อห มเมล ดส แดงในประเทศไทย 47
การเพ มเต มข อม ลโดยการทำาซำ า การเพ มเต มข อม ลลงในฐานข อม ลโดยการทำาซำ า ม ประโยชน เม อข อม ลท จะเพ มเต มใหม ม ความ ใกล เค ยงก บข อม ลเก ามาก และม การเปล ยนแปลงเพ ยงไม มาก การเพ มเต มข อม ลลงในฐานข อม ลโดยการทำาซำ า ทำาได ด งน 1.เล อกข อม ลต นแบบและไปอย ตรงตำาแหน ง record น น 2.คล ก Records (1) > Duplicate Record (2) 3.ข อม ลท ม การทำาซำ าจะปรากฎอย ท ตำาแหน งส ดท ายของฐานข อม ล 1 การลบข อม ลคร งละ 1 record การลบข อม ลคร งละ 1 record ทำาได ด งน 1.เล อกข อม ลท ต องการลบและไปอย ตรงตำาแหน ง record น น 2.คล ก Records (1) > Delete Record (2) 3.หร อคล กป ม Delete Record (3) 1 2 3 2 48 สำาน กว จ ยและพ ฒนาข าว กรมการข าว
การลบข อม ลท งหมดในฐานข อม ล การลบข อม ลท งหมดในฐานข อม ล ทำาได ด งน 1.คล ก Records (1) > Delete Record (2) 1 2 ค ม อการใช งานฐานข อม ลล กษณะข าวว ชพ ชท ม เย อห มเมล ดส แดงในประเทศไทย 49