EU Competition Law Seminar โดย คานา

Transcription

1 EU Competition Law Seminar 2011 คานา สหภาพย โรปหร อท เร ยกก นท วไปว า อ ย จ ดเป นตลาดเศรษฐก จการค า ท ใหญ ท ส ดในโลก และเป นค ค าท สาค ญของไทย ม ม ลค าการค าร วมก นในป พ.ศ กว า 1 ล านล านบาท อย างไรก ด ความท าทายสาค ญประการหน งของการค าการลงท น ในอ ย ค อ การท อ ย ให ความสาค ญก บนโยบายการแข งข นทางการค า และม การบ งค บใช กฎหมายควบค มการแข งข นอย างเข มงวดท งภายในอ ย เองและในการดาเน นความส มพ นธ ทางเศรษฐก จการค าก บประเทศท สาม นอกจากน การเคารพ กฎหมายการแข งข น ทางการค าเป นประเด นหน งท อ ย ให ความสาค ญอย างมากในการเจรจาความตกลง เขตการค าเสร หร อ Free Trade Agreement (FTA) ก บท กประเทศค เจรจาท ผ านมาด วย เพราะเช อว าการแข งข นท เสร และเป นธรรมเป นประโยชน ต อท งภาคธ รก จและผ บร โภค ตลอดจนเป นกลไกสาค ญในการร กษาสภาพแวดล อมการแข งข นเสร ซ งอานวยประโย ชน ส งส ดต อการบ รณาการตลาดร วมย โรป ในป จจ บ น ม บร ษ ทไทยท ค าขายก บอ ย หร อไปลงท นในอ ย เพ มมากข น นอกจากน ไทยก บอ ย อย ระหว างการพ จารณาท จะเจรจาจ ดทาความตกลง FTA ด งน น จ งม ความจาเป นอย างย งท ภาคร ฐและผ ประกอบการไทยควรเข าใจกฎหมายการแข งข น ทางการค าของอ ย ว าเป นอย างไรและอาจม ผลกระทบต อภาคร ฐและเอกชนไทยได อย างไร คณะผ แทนไทยประจาสหภาพย โรป และท มประเทศไทย ณ กร งบร สเซลส ม ภารก จหล ก ประการหน ง ค อการร กษาผลประโยชน ของประเทศไทย โดยเฉพาะ การประกอบธ รก จของผ ประกอบการไทยในอ ย โดยท ผ านมา ได จ ดก จกรรมต างๆ เพ อ 1

2 ช วยเสร มสร างความเข มแข งของภาคธ รก จไทยในการทาธ รก จและการค าก บอ ย สาหร บป พ.ศ คณะผ แทนไทยฯ ได ร วมก บคณะผ แทนสหภาพย โรปประจา ประเทศไทย สาน กส งเสร มการแข งข นทางการค า กรมการค าภายใน กระทรวงพาณ ชย และ คณะน ต ศาสตร จ ฬาลงกรณ มหาว ทยา ล ย ได จ ด การส มมนาและการส มมนาเช ง ปฏ บ ต การเก ยวก บ กฎหมายอ ย ว าด วยการแข งข นทางการค าข นท กร งเทพฯ ระหว างว นท พฤษภาคม 2554 โดยได เช ญว ทยากรผ ทรงค ณว ฒ และผ เช ยวชาญจากย โรปมาให ความร ความเข าใจแก ภาคร ฐและเอกชนไทย การส มมนาแบ งเป น 2 ส วนค อ การส มมนา ห วข อเร อง EU Competition Law for Thai Business จ ดข นเม อว นท 25 พฤษภาคม 2554 ท โรงแรมแกรนด ม ลเลนเน ยม ส ข มว ท กล มเป าหมายหล กค อ ภาคร ฐท เก ยวข อง และภาคเอกชนไทย และการส มมนาเช งปฏ บ ต การห วข อเร อง EU Competition Law: A Model for New Competition Jurisdictions? จ ดข นระหว างว นท พฤษภาคม 2554 ท ห องส รเก ยรต เสถ ยรไทย คณะน ต ศาสตร จ ฬาลงกรณ มหาว ทยาล ย กล มเป าหมายได แก เจ าหน าท ภาคร ฐของไทยท เก ยวข องก บการบ งค บใช และพ ฒนากฎหมายการแข งข นทาง การค าของไทย ม ผ สนใจเข าร วมการส มมนาจานวนมากเก นความคาดหมาย ซ งแสดง ให เห นความสนใจและความตระหน กต นต ว ต อเร องกฎหมายการแข งข นทางการค า ของอ ย เพ อขยายผลของงานส มมนาด งกล าวไปส วงกว างมากข น คณะผ แทนไทยฯ จ งได จ ดทาหน งส อเล มน ข นเพ อเป นการสร ปและรวบรวมเน อหาจากงานส มมนาและ การส มมนาเช งปฏ บ ต การ โดยม ประเด นสาค ญๆ อาท ความสาค ญของกฎหมาย การแข งข นทางการค าของอ ย ต อผ ประกอบธ รก จไทย การบ งค บใช กฎหมายของ 2

3 คณะกรรมาธ การย โรป ผลล พธ และความเส ยหายจากการฝ าฝ นกฎหมายการแข งข น ทางการค า รวมถ งบทสร ปและข อเสนอแนะแก ผ ประกอบการไทยด วย หน งส อเล มน นอกจากนาเสนอผลสร ปจากการส มมนาในเร องน แล ว ย งได รวบรวมรายงานเก ยวก บการบ งค บใช กฎหมายการแข งข นของอ ย ท ม น ยสาค ญสาหร บ ประเทศไทย และได เคยรายงานผ านเว บไซต และแหล งข าวอ นๆ เช น (1) รายงานเก ยวก บ คด ปร บ 11 สายการบ นในธ รก จขนส งส นค าทางอากาศ (คาต ดส น ณ ว นท 9 พ.ย. 2553) เป นเง นม ลค ารวม 799 ล านย โร และ (2) รายงาน เก ยวก บคด การร วมก นกาหนดราคาระหว างผ ผล ตจอ LCD (Liquid Crystal Display) 6 รายของเกาหล ใต และไต หว น (คาต ดส น ณ ว นท 8 ธ.ค. 2553) เป นม ลค ารวม 648 ล านย โร โทษฐานร วมก นกาหนดราคา ซ งเป นการกระทาท สร างความเส ยหายแก ผ บร โภคอ ย เป นต น ซ งคณะผ แทนไทยฯ หว งเ ป นอย างย งว า หน งส อเล มน จะเป น ประโยชน สาหร บผ เก ยวข องในแวดวงธ รก จ โดยช วยให เห นภาพรวมและความเก ยวข อง ของกฎหมายการแข งข นทางการค าของอ ย ท ม ต อไทยได ช ดเจนมากข นตลอดจนจะได นา ความร ไปใช ประโยชน ในการปฏ บ ต งานของท านในอนาคตต อไป (นายอภ ชาต ช นวรรโณ) เอกอ ครราชท ต ห วหน าคณะผ แทนไทยประจาสหภาพย โรป ก นยายน

4 การส มมนาเร องกฎหมายการแข งข นทางการค าของอ ย : บทสร ปส าหร บผ บร หาร 1. งานส มมนา EU Competition Law for Thai Business 25 พฤษภาคม 2554 ณ โรงแรมแกรนด ม ลเลนเน ยม ส ข มว ท เอกอ ครราชท ต ห วหน าคณะผ แทนไทยประจาสหภาพย โรป ผ ร วมกล าวเป ด ส มมนาท านอ นๆ ตลอดจนว ทยากรได เน นย าถ งความสาค ญท ภาคเอกชนไทยซ งทา การค าก บประเทศในย โรป จาต องตระหน กถ งและทาความเข าใจเก ยวก บความสาค ญ และผลกระทบของกฎหมายการแข งข นทางการค าของอ ย เพ อป องก นป ญหาการดาเน น ธ รก จท อาจเข าข ายละเม ดกฎหมายด งกล าวและอาจส งผลให ผ ประกอบการถ กลงโทษ หร อถ กเร ยกค าเส ยหายจากอ ย ได โดยว ทยากรได ให ความร เก ยวก บว ตถ ประสงค ของ กฎหมายแข งข นทางการค า กรอบและการบ งค บใช กฎหมาย ความร วมม อระหว าง หน วยงานกาก บด แลระด บคณะกรรมาธ การย โรปและระด บประเทศสมาช ก การกระทาท อาจข ดต อกฎหมาย ผลของการกระทาผ ดและข นตอนการบ งค บใช กฎหมายท งในเร อง ของการร บเร องร องเร ยน การเป ดกระบวนการพ จารณา การตรวจสอบข อเท จจร ง ระยะเวลาท ใช ในการพ จารณาว ธ ค ดค าปร บ และการอ ทธรณ ต อศาลเพ อพ จารณา คาว น จฉ ยของคณะกรรมาธ การย โรป ซ งหากมองในภาพรวมแล ว จะเห นได ว า กฎหมายของอ ย ไม ได เล อกปฏ บ ต ม การลงโทษผ กระทาผ ดท งท เป นบร ษ ทของประเทศ สมาช ก อ ย เองและประเทศท สาม นอกจากน การกระทาความผ ด เช น การฮ วราคา แม ว าจะเก ดข นนอกอ ย แต หากส นค าด งกล าวส งออกมาย งอ ย และส งผลกระทบให 4

5 ผ บร โภคใน อ ย ต องซ อส นค าในราคาท แพงข น ก จะอย ในขอบเขตของกฎหมายการค า ท อ ย สามารถไต สวนและลงโทษได เม อเปร ยบเท ยบความเหม อนและความแตกต างระหว างกฎหมายการแข งข น ทางการค าของอ ย ก บกฎหมายของไทยแล ว จะเห นได ว า ว ตถ ประสงค ของกฎหมายไม แตกต างก นมากน ก แต ขอบเขต ความเข มข นของการบ งค บใช กฎหมาย และหน วยงาน ท ม หน าท กาก บด แลตรวจสอบม ความแตกต างก น ซ งในกรณ ของไทย ย งม หลายด านท ต องปร บปร งเพ อให ได มาตรฐานสากล เพ อส งเสร มการแข งข นทางการค าท เป นธรรม และเตร ยมความพร อมของเอกชนไทย ไม เพ ยงเพ อทาการค าในต างประเทศเท าน น แต รวมถ งการค าภายในประเทศเองด วยเน องจากประเด นน จะเป นเร องท อ ย ให การผล กด น อย างแข งข น เม อม การเจรจาจ ดทาความตกลงการค าเสร ระหว างไทยก บอ ย ในอนาคต 5

6 2. การส มมนาเช งปฏ บ ต การเร อง EU Competition Law: A Model for New Competition Jurisdictions? พฤษภาคม 2554 ณ ห องส รเก ยรต เสถ ยรไทย ว ทยากรได บรรยายเก ยวก บพ ฒนาการของกฎหมายการแข งข นในสนธ ส ญญา 1 ของอ ย ร ปแบบโครงสร างของหน วยงานท ม หน าท ส งเสร มการแข งข นทางการค า และ ความส มพ นธ ระหว างหน วยงานท ดาเน นการในระด บภาคพ นย โรป และหน วยงาน ภายในประเทศของประเทศสมาช กอ ย โดยเน นเร องการป องก นการทาการตกลงผ กขาด ทางการค า (Cartels) การรวมธ รก จของผ ประกอบการท อาจก อให เก ดผลเส ยก บการแข งข น (Mergers) และใช อานาจเหน อตลาดโดยม ชอบของ ผ ประกอบการรายใหญ (Abuse of Dominance) นอกจากน ว ทยากรได ให ข อเสนอแนะ เก ยวก บการพ ฒนากฎหมาย การค าของไทยตามพระราชบ ญญ ต การแข งข นทางการค า.ศ. พ 2542 ให ม ประส ทธ ภาพ โดยเน นย าความสาค ญของการ ปร บปร งโครงสร างของหน วยงานท บ งค บใช กฎหมาย มากกว าการปร บปร งเน อหากฎหมาย ข อเสนอแนะสาค ญ ค อ ให ม การจ ดต งหน วยงาน ท ม อานาจตรวจสอบผ ประกอบการทางธ รก จท เป นหน วยงานอ สระ รวมถ งไม ควรม การกาหนดรายละเอ ยดโครงสร างองค กรของหน วยงานอ สระน ภายในพระราชบ ญญ ต การแข งข นทางการค า ท งน ข อกาหนดด งกล าวควรจะม ร ปแ บบเป นการกาหนด นโยบายของหน วยงาน ท จะสามารถทาการแก ไขปร บปร งให ท นย ค สม ยได ง ายกว า การแก ไขพระราชบ ญญ ต และให หน วยงานอ สระด งกล าวทาหน าท ดาเน นการตรวจสอบ ท กคร งเม อได ร บแจ งเร องการดาเน นธ รก จท ม ล กษณะก ดก นการแข งข นทางการค า และ จะต องม การรายงานผลการดาเน นการอย างต อเน องในการพ จารณาและตรวจสอบ 1 ด หน า

7 ผ ประกอบการ ด งกล าว พร อมท งควรม การกาหนดระยะเวลาท หน วยงานควรทา การดาเน นการตรวจสอบให แล วเสร จสมบ รณ นอกจากน หากจะม การทาการปร บปร งหร อเปล ยนแปลงกฎหมายโดยใช กฎหมายของต างประเทศเป นแบบอย าง ฝ ายน ต บ ญญ ต จะต องคาน งถ งความแตกต าง ระหว างหน วยเศรษฐก จของประเทศไทยและของต างประเทศ ท งในแง ของขนาด เศรษฐก จ จานวนผ ประกอบการในแต ละอ ตสาหกรรม และล กษณะของอ ตสาหกรรม ท องถ นในประเทศไทย ท อาจม ความแตกต างก บผ ประกอบการในต างประเทศ นอกจากน ควรม การสน บสน น ส งเสร มการแข งข นทางการค าอย างช ดเจนและ ต อเน อง จากฝ ายบร หารของประเทศไทย ตามต วอย างจากประเทศสมาช กของอ ย และคณะกรรมาธ การย โรปเป นสาค ญ 2 2 รายละเอ ยดกฎหมายการแข งข นทางการค าของอ ย สามารถเข าถ งได จาก 7

8 สารบ ญ คานา...1 การส มมนาเร องกฎหมายการแข งข นทางการค าของอ ย : บทสร ปส าหร บผ บร หาร...4 สารบ ญ การส มมนา EU Competition Law for Thai Business เม อว นท 25 พฤษภาคม 2554 ณ โรงแรมแกรนด ม ลเลนเน ยม ส ข มว ท...11 บทท 1 บทนาและภาพรวมงานส มมนา...12 บทท 2 กฎหมายการแข งข นทางการค าของไทยและว ว ฒนาการของกฎหมาย...21 บทท 3 ทาไมกฎหมายการแข งข นทางการค าของอ ย จ งม ความสาค ญ ต อผ ประกอบธ รก จไทย...30 บทท 4 ผลล พธ และความเส ยหายจากการฝ าฝ นกฎหมายการแข งข นทาง การค าและกระบวนการพ จารณาของคณะกรรมาธ การย โรป...47 บทท 5 บทสร ปและข อเสนอแนะแก ผ ประกอบการไทย การส มมนา EU Competition Law: A Model for New Competition Jurisdictions? เม อว นท พฤษภาคม 2554 ณ ห องประช มส รเก ยรต เสถ ยรไทย จ ฬาลงกรณ มหาว ทยาล ย บทท 1 บทนา...52 บทท 2 บทท วไปเก ยวก บการบ งค บใช กฎหมายการแข งข นทางการค าในอ ย...54 บทท 3 ข อเปร ยบเท ยบกฎหมายการแข งก นทางการค าของอ ย และประเทศไทย

9 บทท 4 การบ งค บใช กฎหมายของคณะกรรมาธ การย โรป...63 บทท 5 ประสบการณ จาก ECN...67 บทท 6 ร ปแบบการบ งค บใช กฎหมายการแข งข นทางการค าในประเทศ สหร ฐอเมร กา...70 บทท 7 ร ปแบบโครงสร างองค กรท ม หน าท บ งค บใช กฎหมายการแข งข น ทางการค า...75 บทท 8 การเปล ยนแปลงลาด บความสาค ญในระบบกฎหมายการแข งข น ทางการค าของอ ย...80 บทท 9 การพ ฒนาระบบการบ งค บใช กฎหมายการแข งข นทางการค าให ม ความน าเช อถ อ...82 บทท 10 ร ปแบบมาตรการควบค มการควบรวมธ รก จ (Merger) การทาการ ตกลงเพ อลดการแข งข นหร อเพ มอานาจผ กขาดทางการค า (Cartel) และ การใช อานาจเหน อตลาดโดยม ชอบ (Abuse of Dominance) บทท 11 ผลสร ปการส มมนาและคาแนะนาสาหร บคณะกรรมการการแข งข น ทางการค าของไทย ภาคผนวก 3.1 กาหนดการงานส มมนา คากล าวเป ดการส มมนาของนายอภ ชาต ช นวรรโณ เอกอ ครราชท ต ห วหน าคณะผ แทนไทยประจาสหภาพย โรปในการเป ดการส มมนาในว นท 25 พฤษภาคม 2554 ท โรงแรมแกรนด ม ลเลนเน ยม ข มว ท... ส

10 3.3 คากล าวเป ดการส มมนาของนายเดว ด ล ปแมน เอกอ ครราชท ต ห วหน าสาน กงานคณะผ แทนคณะกรรมาธ การย โรปประจาประเทศไทย ในการเป ดการส มมนา คากล าวเป ดการส มมนาของนางผ สด กาป นทอง รองอธ บด กรมการค าภายใน ในการเป ดการส มมนา รายงานข าว IMEU เก ยวก บการบ งค บใช กฎหมายแข งข น ทางการค าของอ ย ท ม น ยสาค ญต อไท ย ค ณใช ประโยชน จากเว บไซต ได อย างไร

11 EU Competition Law for Thai Business Co-organised by Mission of Thailand to the European Union Delegation of the European Union to Thailand Faculty of Law, Chulalongkorn University Bureau of Business Competition, Department of Internal Trade 25 May 2011 at Grand Millennium Sukhumvit (Asoke) hrs. 11

12 บทท 1 บทนาและภาพรวมงานส มมนา EU Competition Law Seminar 2011 คณะผ แทนไทยประจาสหภาพย โรป ร วมก บคณะผ แทนสหภาพย โรปประจา ประเทศไทย สาน กส งเสร มการแข งข นทางการค า กรมการค าภายใน กระทรวงพาณ ชย และ คณะน ต ศาสตร จ ฬาลงกรณ มหาว ทยาล ย เป นเจ าภาพจ ดส มมนาเก ยวก บกฎหมาย สหภาพย โรปว าด วย การแข งข นทางการค า เร อง EU Competition Law for Thai Business ณ โรงแรมแกรนด ม ลเลนเน ยม ส ข มว ท (อโศก) ข นในว นท 25 พฤษภาคม 2554 โดยม ผ สนใจเข าร วมส มมนาจากท งภาคร ฐและภาคเอกชนเป นจานวนมากถ ง 247 คน งานส มมนาน จ ดข นโดยม ว ตถ ประสงค เพ อเผยแพร สาระสาค ญของกฎหมาย การแข งข นทางการค าของสหภาพย โรป และเสร มสร างความตระหน กของภาคธ รก จไทย ถ งการบ งค บใช กฎหมายการแข งข นทางการค าของสหภาพย โรปท อาจส งผลกระทบต อ ธ รก จการค าของไทยได ฯพณฯ นายอภ ชาต ช นวรรโณ เอกอ ครราชท ต ห วหน าคณะผ แทนไทยประจา สหภาพย โรป ณ กร งบร สเซลส H.E. Mr. David Lipman เอกอ ครราชท ต ห วหน าคณะ ผ แทนสหภาพย โรปประจาประเทศไทย และ นางผ สด กาป นทอง รองอธ บด กรมการค า ภายใน กระทรวงพาณ ชย เป นผ กล าวเป ดงานส มมนา 12

13 ฯพณฯ นายอภ ชาต ช นวรรโณ กล าวเป ดงานส มมนาโดยกระต นให ภาคธ รก จ ไทยเร ยนร และตระหน กถ งกฎหมายการแข งข นทางการค าของสหภาพย โรปเน องจาก ประเทศไทยและสหภาพย โรปเป นค ค าท ม ความสาค ญต อก น กล าวค อ สหภาพย โรป เป นค ค าลาด บ 4 ของประเทศไทย รองจากสหร ฐอเมร กา ญ ป น และอาเซ ยน ส วนไทย เป นค ค าลาด บท 3 ของสหภาพย โรปในกล มประเทศอาเซ ยน รองจากส งคโปร และ มาเลเซ ย ด งน น ผ ประกอบการไทยท ทาการค าก บประเทศสมาช กสหภาพย โรปจ งควร ท จะทราบถ งขอบเขตและการบ งค บใช กฎหมายการแข งข นทางการค าของสหภาพ ย โรป ต วอย างเช น กฎหมายการแข งข นทางการค าของสหภาพย โรปน นไม เพ ยงแต ครอบคล มการกระทาท เก ดข นภายในสหภาพย โรปเท าน นแต ย งครอบคล มถ งการกระทา ท เก ดข นนอกเขตสหภาพย โรปอ กด วย ท งน เป นท น าส งเกตว าหน วยงานกาก บด แลท เก ยวข องของสหภาพย โรปได บ งค บใช กฎหมายการแข งข นทางการค าโดยไม เล อก ปฏ บ ต ต อเช อชาต ของผ ฝ าฝ นและได ม คาส งลงโทษผ กระทาผ ด ไม ว าผ กระทาผ ดน นจะ มาจากประเทศกาล งพ ฒนาหร อมาจากประเทศสมาช กสหภาพย โรปเอง การบ งค บใช กฎหมายและลงโทษผ กระทาผ ดโดยไม เล อกปฏ บ ต ด งกล าวแสดงให เห นถ งความเข มงวด ของหน วยงานกาก บด แลกฎหมายการแข งข นทางการค าของสหภาพย โรป เน องจาก 13

14 EU Competition Law Seminar 2011 สหภาพย โรปให ความสาค ญอย างย งก บกระบวนการแข งข นทางการค าท เสร และเป น ธรรม ภาคธ รก จไทยท ทาการค าก บประเทศในสหภาพย โรปจ งจาเป นต องม ความเข าใจ เก ยวก บกฎหมายการแข งข นทางการค าของสหภาพย โรปและผลกระทบของกฎหมาย เพ อป องก นป ญหาการดาเน นธ รก จท อาจเข าข ายการฝ าฝ นกฎหมายด งกล าว H.E. Mr. David Lipman เอกอ ครราชท ต ห วหน าคณะผ แทนสหภาพย โรป ประจาประเทศไทยกล าวว า การจ ดงานส มมนาคร งน ม ว ตถ ประสงค เพ อเสร มสร าง ความเข าใจในกฎหมายการแข งข นทางการค าของสหภาพย โรป ให แก ภาคธ รก จของประเทศ ไทย และย าถ งความสาค ญของนโยบายการแข งข นของสหภาพย โรปซ งถ อเป นกลไก สาค ญในการก อให เก ดตลาดการค าไร พรมแดนในสหภาพย โรปและการแข งข นท เป น ธรรมระหว างผ ประกอบธ รก จซ งม ความสาค ญอย างย งยวดในการวางกรอบการพ ฒนา เศรษฐก จของสหภาพย โรปโดยเฉพาะในช วงว กฤต เศรษฐก จในระยะ 2-3 ป ท ผ านมาน เน องจากพฤต กรรมจาก ดการแข งข นส งผลกระทบในทางลบต อผ บร โภค กฎหมายการ แข งข นทางการค าและมาตรการป องก นและปราบปรามพฤต กรรมจาก ดการแข งข น เช น 14

15 การตกลงร วมก นทางธ รก จในล กษณะคาร เทล 3 (Cartel) จ งเป นส งจาเป นในการฟ นต วของ ระบบเศรษฐก จ เอกอ ครราชท ต ห วหน าคณะผ แทนสหภาพย โรปประจาประเทศไทยได อ างถ ง เอกสารรายงานการแข งข นการค าโลก (Global Competitiveness Report) ซ งจ ดพ มพ ข น ป ละคร งโดย The World Economic Forum (WEF) และจ ดเป นผลงานว จ ยช นหน งท ถ อ ได ว าม ช อเส ยงโดดเด น โดย The Global Competitiveness Report ได จ ด อ นด บประเทศไทยด านความสามารถในการแข งข นทางการค าอย ในอ นด บท 38 โดย ระด บความสามารถน นม ผลมาจากการท ประเทศไทยได ร บอาน สงค จากความต องการ ส นค าท งจากตลาดภายในประเทศและตลาดส งออกส นค าท ค อนข า งส งหล งจากป ค.ศ เป นต นมา อย างไรก ด ประเทศไทยไม ได ร บการจ ดอ นด บด เท าท ควรในเร อง ของนโยบายแข งข นซ งแสดงให เห นว าประเทศไทยย งสามารถท จะเพ มศ กยภาพ การแข งข นได อ กโดยการปร บปร งนโยบายด านการแข งข นทางการค าของประเทศ ในป จจ บ น สหภาพย โรปกาล งดาเน นการเจรจาทาความตกลงการค าเสร (Free Trade Agreements : FTAs) ก บหลายประเทศค ค ารวมถ งประเทศสมาช กอาเซ ยน โดยขณะน อย ในระหว างการเจรจาก บประเทศส งคโปร และประเทศมาเลเซ ย และกาล ง จะเร มเป ดการเจรจาก บประเทศเว ยดนาม โดยสหภาพย โรปหว งว าจะได ดาเน นการ เจรจา FTA ก บประเทศไทยต อไป การค าเสร เป นเร องสาค ญสาหร บสหภาพย โรป ด งน น สหภาพย โรปจ งหว งเป นอย างย งว าค ค าท เป นประเทศค ส ญญา FTA จะม นโยบายและ 3 การทาความตกลกระหว างองค กรหร อหน วยธ รก จเพ อลดการแข งข นและเพ มอานาจผ กขาดในการ ขาย ซ งสามารถทาได ในล กษณะ ด งน (1) กาหนดราคาร วมก น (2) แบ งสรรล กค า (3) แบ งตลาดโดย ปร มาณขายหร อแบ งเขต และ (4) ควบค มปร มาณผลผล ต โดยข อตกลงอาจม ข อเด ยวหร อหลายข อก ได 15

16 กฎหมายภายในประเทศด าน การแข งข นทางการค าท สอดคล องไปในแนวทางเด ยวก น ก บสหภาพย โรปท งในเร องของความโปร งใส การขจ ดการเล อกปฏ บ ต ทางเช อชาต (Non-discrimination on nationality) และ การป องก นการผ กขาดทางการค า ซ งท งหมด ล วนเป นป จจ ยสาค ญด านการค าในสายตาของสหภาพย โรป นางผ สด กาป นทอง รองอธ บด กรมการค าภายใน กระทรวงพาณ ชย ให เก ยรต เป นผ กล าวเป ดงานส มมนาเป นท านส ดท าย โดยเร มอธ บายว าในช วง 3 ป ท ผ านมาน น (ค.ศ ) การค าระหว างประเทศไทยก บสหภาพย โรปม ม ลค าเฉล ยประมาณ 34,000 ล านเหร ยญสหร ฐ หร อค ดเป นเง นไทยประมาณ 1 ล านล านบาท โดยเง นจานวน ด งกล าวค ดเป นม ลค าประมาณร อยละ 10 ของม ลค าการค าระหว างประเทศท งหมดของ ประเทศไทย รองอธ บด กรมการค าภายในกล าวว ากฎหมายการแข งข นทางการค าของ สหภาพย โรปและของประเทศไทยม หล กการท ไม ต างก นมากน กโดยม ว ตถ ประสงค เด ยวก นเพ อส งเสร มการแข งข นระหว างผ ประกอบการ ส งเสร มการพ ฒนางานว จ ยและ 16

17 EU Competition Law Seminar 2011 นว ตกรรม การพ ฒนาเศรษฐก จท ย งย น และเพ อประโยชน แก ผ บร โภค โดยการห าม พฤต กรรมจาก ดการแข งข นและการปฏ บ ต ทางการค าท ไม เป นธรรม ฯลฯ โดยการ ส มมนาท จ ดข นในคร งน เป นโอกาสอ นด ท จะสร างความเข าใจในเร องกฎหมายการแข งข น ทางการค าของสหภาพย โรปให แก ผ ประกอบการไทย ท งน รองอธ บด กรมการค า ภายในได ย าถ งความสาค ญท ผ ประกอบการไทยควรท จะทราบถ งกฎหมายการแข งข น ทางการค าของสหภาพย โรปเน องจากคณะกรรมาธ การย โรปได บ งค บใช กฎหมายการ แข งข นอย างเข มงวดและได ส งปร บผ กระทาการฝ าฝ นกฎหมายโดยกาหนดโทษปร บ จานวนส งมากในอด ตท ผ านมา งานส มมนาคร งน แบ งออกเป น 4 ช วงส มมนา ได แก : 1) ช วงท 1 : กฎหมายการแข งข นทางการค าของไทยและว ว ฒนาการของ กฎหมาย 2) ช วงท 2 : ทาไมกฎหมายการแข งข นทางการค าของสหภาพย โรปจ งสาค ญต อ ผ ประกอบธ รก จไทย 3) ช วงท 3 : ผลล พธ และความเส ยหายจากการฝ าฝ นกฎหมายการแข งข นทาง การค าและกระบวนการพ จารณาของคณะกรรมาธ การย โรป 4) ช วงท 4 : บทสร ปและข อเสนอแนะแก ผ ประกอบการไทย ส มมนาช วงท 1 ให ความร เก ยวก บกฎหมายการแข งข นทางการค าของไทย และว ว ฒนาการของกฎหมาย โดยม ว ทยากร 2 ท านเป นผ บรรยาย ได แก นายส นต ช ย สารถว ลย แพศย ผ อานวยการสาน กส งเสร มการแข งข นทางการค า และ.ดร.ศ กดา รศ ธน ตก ล คณบด คณะน ต ศาสตร จ ฬาลงกรณ มหาว ทยาล ย ท งน ค ณส นต ช ย สารถว ลย แพศย ได ให 17

18 ความร เก ยวก บกฎหมายการแข งข นทางการค าของไทยในภาพรวมและการบ งค บใช กฎหมายโดยยกกรณ ต วอย างท เป นท ร จ กอย างแพร หลายประกอบการบรรยาย และ รศ.ดร.ศ กดา ธน ตก ล ได บรรยายถ งว ว ฒนาการของกฎหมายการแข งข นทางการค า ของไทยและได ให ความร และข อเสนอแนะปร บปร งการบ งค บใช กฎหมายเพ อให ม ประส ทธ ภาพมากข นจากม มมองทางว ชาการ 18

19 สาหร บในช วงอ นๆ ตลอดงานส มมนาน น Dr. Kirtikumar Mehta อด ตอธ บด กรม Anti-Cartels Enforcement แห งคณะกรรมาธ การย โรปด านการแข งข นทางการค า (DG Competition) กร งบร สเซลส และ Dr. Alberto Heimler อาจารย ประจา Italian School of Government กร งโรม ได ให เก ยรต เป นว ทยากรในการบรรยายเก ยวก บ นโยบายส งเสร มการแข งข นและมาตรการป องก นการผ กขาดทางการค าของสหภาพ ย โรป และความสาค ญของมาตรการด งกล าวท ม ต อผ ประกอบการในประเทศไทย โดย ว ทยากรท งสองท านเป นผ ม ความร และประสบการณ ยาวนานด านกฎหมายการแข งข น ทางการค าของสหภาพย โรป 19

20 ผ จ ดทารายงานได สร ปสาระสาค ญของการส มมนาแต ละช วงไว เป นรายบท โดยหว งว ารายงานสร ปผลการส มมนาฉบ บน จะเป นประโยชน แก ผ สนใจเพ อศ กษาและ อ านเพ มเต มต อไป 20

21 บทท 2 กฎหมายการแข งข นทางการค าของไทยและว ว ฒนาการของกฎหมาย 2.1 กฎหมายการแข งข นทางการค าในประเทศไทยในม มมองของหน วยงานกาก บด แล เจตนารมณ กฎหมายการแข งข นทางการค าและหล กกฎหมายการ แข งข นทางการค า กฎหมายการแข งข นทางการค าของไทยม ว ตถ ประสงค หล กเพ อส งเสร มให การประกอบธ รก จเป นไปอย างเสร และเป นธรรมและป องก นการกระทาอ นเป นการ ผ กขาด ลด หร อ จาก ดการแข งข นในการประกอบธ รก จและเพ อสร างกต กาทางการค า ซ งล วนเป นส งจาเป นในระบบท นน ยม ม เช นน นแล ว ผ ประกอบธ รก จขนาดเล กจะไม ม โอกาสท จะพ ฒนาธ รก จให เต บโตเน องจากไม สามารถแข งข นก บผ ประกอบธ รก จขนาด ใหญ ได หล กกฎหมายการแข งข นทางการค าส วนใหญ ในโลกม หล กการเด ยวก น กล าวค อ การห ามการใช อานาจเหน อตลาดโดยม ชอบและการห ามการตกลงร วมก นท ทาลาย ข ดขวาง หร อ จาก ดการแข งข น โดยหล กการด งกล าวปรากฎอย ในบทบ ญญ ต มาตรา 25 และ มาตรา 27 ของ พระราชบ ญญ ต การแข งข นทางการค า พ.ศ ตามลาด บ โดยมาตรา 25 ห ามการใช อานาจเหน อตลาดอย างไม เป นธรรม และมาตรา 27 ห ามการตกลงทางการค าใดๆ ท เป นการผ กขาด หร อลดการแข งข น หร อจาก ดการแข งข น กฎหมายการแข งข นทางการค าในประเทศต างๆ ในป จจ บ นประเทศท ม การบ งค บใช กฎหมายการแข งข นทางการค าม ท งหมด 87 ประเทศ ประเทศแคนาดาเป นประเทศแรกท เร มใช กฎหมายการแข งข นทางการค า ในป ค.ศ ตามมาด วยประเทศสหร ฐอเมร กาในป ค.ศ ส วนในทว ปเอเช ยน น 21

22 ประเทศญ ป นเป นประเทศแรกท เร มใช กฎหมายการแข งข นทางการค าในป ค.ศ และประเทศเยอรม นเป นประเทศแรกในทว ปย โรปท ใช กฎหมายการแข งข นทางการค า ในป ค.ศ ในส วนของประเทศสมาช กอาเซ ยน น น ท กประเทศเว นแต เพ ยง ประเทศบร ไน ม การบ งค บใช หร อกาล งอย ระหว างการดาเน นการร างกฎหมายการ แข งข นทางการค า โดยประเทศไทยและประเทศอ นโดน เซ ยเป นสองประเทศแรกใน อาเซ ยน ท ม การบ งค บใช กฎหมายการแข งข นทางการค าต งแต ป ค.ศ ตามมาด วย ประเทศส งคโปร และประเทศเว ยดนาม ในป ค.ศ กฎหมายการแข งข นทาง การค าจะเร มบ งค บใช ในมาเลเซ ยในป ค.ศ ส วนประเทศก มพ ชา ลาว พม า และ ฟ ล ปป นส ย งอย ระหว างการดาเน นการร างกฎหมาย สถ ต เร องร องเร ยนการดาเน นการแก ไขป ญหาข อร องเร ยนและกรณ ต วอย าง น บต งแต พ.ร.บ.การแข งข นทางการค า ม ผลใช บ งค บในป พ.ศ จนถ ง ป จจ บ น สาน กส งเสร มการแข งข นทางการค าได ร บเร องร องเร ยน รวม 77 เร อง ซ ง สามารถแยกออกเป นเร องร องเร ยนได สามประเภทด งน : (1) การร องเร ยนเก ยวก บ การปฏ บ ต ทางการค าท ไม เป นธรรม จานวน 44 เร อง (ค ดเป นร อยละ 57.14) (2) การร องเร ยนเก ยวก บการใช อานาจเหน อตลาดอย างไม เป นธรรมจานวน16 เร อง (ค ด เป นร อยละ 20.78) และ (3) การร องเร ยนเก ยวก บการตกลงร วมก นท จาก ดการแข งข น จานวน 17 เร อง (ค ดเป นร อยละ 22.08) ท งน การดาเน นการแก ไขป ญหาข อร องเร ยนท งหมดจานวน 77 เร อง สามารถ สร ปได ด งน : 22

23 EU Competition Law Seminar เร อง ได พ จารณาแล วไม พบความผ ด - 1 เร อง กาล งอย ระหว างส งฟ องดาเน นคด - 3 เร อง อย ระหว างการดาเน นการของคณะอน กรรมการ สอบสวน - 6 เร อง อย ระหว างการดาเน นการของคณะอน กรรมการ เช ยวชาญเฉพาะเร อง - 1 เร อง อย ระหว างดาเน นการตรวจสอบข อเท จจร ง โดยกรณ ร องเร ยนการปฏ บ ต ทางการค าท ไม เป นธรรมม กรณ ต วอย างท น าสนใจอย 2 กรณ ค อ (1) กรณ การค าท ไม เป นธรรมในธ รก จรถจ กรยานยนต ซ งเป นกรณ ท เป นท ร จ กก นอย างแพร หลาย โดยผ ประกอบการรายเล ก 3-4 รายได รวมต วก นร องเร ยนผ านมาย งสาน กงานคณะกรรมการการแข งข น ทางการค าถ งพฤต กรรมการค าท ไม เป นธรรมของผ ประกอบการ รายใหญ รายหน งท ได ใช ความเป นผ ประกอบการรายใหญ เสนอ เง อนไขพ เศษโดยม ล กษณะเป นการบ งค บโดยอ อม จาก ดโอกาสหร อ ทางเล อกในการประกอบธ รก จ และสร างอ ปสรรคในการเข าส ตลาด ของผ ประกอบการรายอ น โดยคณะกรรมการการแข งข นฯ เห นว า เข าข ายความผ ดตามมาตรา 29 พ.ร.บ. การแข งข นทางการค า ท งน กรณ น ม การดาเน นการมากว า 7 ป แล ว และย งอย ระหว างส งฟ อง ดาเน นคด 23

24 EU Competition Law Seminar 2011 (2) กรณ ต วอย างท น าสนใจอ กกรณ หน งค อกรณ การค าท ไม เป นธรรมใน ธ รก จเหล าเบ ยร ซ งสามารถแยกออกได เป น 2 ช วงเวลา กล าวค อ (ก) ช วงประมาณป พ.ศ ซ งเป นช วงท พ.ร.บ. การ แข งข นทางการค า พ งเร มม การบ งค บใช โดยม ผ ร องเร ยนว าบร ษ ท เหล ารายใหญ รายหน งกระทาการผ กขาดตลาดเหล าโดยบ งค บให ผ ซ อเหล าย ห อน จะต องซ อเบ ยร ซ งเป นส นค าใหม พ วงด วย เน องจาก ในขณะน นย งไม ม เกณฑ อานาจเหน อตลาด ผ ถ กร องเร ยนจ งแค ถ กว า กล าวต กเต อนโดยคณะกรรมการการแข งข นฯ (ข) ในป พ.ศ เก ดกรณ ขายเหล าพ วงเบ ยร อ กคร ง โดยจาหน ายเบ ยร ราคาต ากว าท น เพ อให เบ ยร ย ห อใหม เป นส นค าต ดตลาด คณะกรรมการการแข งข นฯ ม มต ว าการกาหนดเง อนไขจาหน ายซ อเหล าพ วงเบ ยร เข าข ายกระทา ผ ดตามมาตรา 25 (2) และ การจาหน ายเบ ยร ต ากว าท นเพ อลดสต อก เบ ยร และเพ อชดเชยท นเข าข ายกระทาผ ดตามมาตรา 29 พ.ร.บ. การแข งข นทางการค า ในป จจ บ นม การต งคณะอน กรรมการการแข งข นทางการค าท เช ยวชาญเฉพาะ เร องข น 3 คณะ ค อ คณะอน กรรมการเช ยวชาญเฉพาะเร องการกาหนดเกณฑ ผ ม อานาจ เหน อตลาด คณะอน กรรมการเช ยวชาญเฉพาะเร องธ รก จค าส งค าปล ก และ คณะอน กรรมการ เช ยวชาญเฉพาะเร องธ รก จท เก ยวก บทร พย ส นทางป ญญา นอกจากน ย งได ม การแต งต ง คณะอน กรรมการสอบสวนข น 3 คณะ ค อ คณะอน กรรมการสอบสวนกรณ จาหน ายส รา พ วงเบ ยร คณะอน กรรมการสอบสวนกรณ ก ดก นทางการค าในธ รก จส อส งพ มพ และ คณะอน กรรมการสอบสวนกรณ จาหน ายข าวสารถ งต ากว าท น 24

25 2.1.4 การปร บปร งกฎหมายการแข งข นทางการค า EU Competition Law Seminar 2011 เน องจาก พ.ร.บ. การแข งข นทางการค า พ.ศ ม ผลใช บ งค บมากว า 10 ป คณะร ฐมนตร จ งเห นเป นการสมควรม มต เม อว นท 12 เมษายน 2554 แต งต ง คณะกรรมการพ จารณาปร บปร งกฎหมายการแข งข นทางการค าข น เพ อพ จารณา ปร บปร งกฎหมาย โดยม ประเด นท เห นควรปร บปร ง ค อ ขอบเขตการบ งค บใช กฎหมาย โดยให คาน ยามผ ประกอบธ รก จให ครอบคล มบร ษ ทในเคร อ เกณฑ ผ ประกอบธ รก จซ ง ม อานาจเหน อตลาด การบ งค บใช กฎหมายก บร ฐว สาหก จ การกาหนดบทลงโทษทาง ปกครองและโทษทางอาญา องค ประกอบและการทางานของคณะกรรมการการแข งข นฯ และการยกระด บองค กรกาก บด แลให ม ความคล องต ว 2.2 พ ฒนาการของกฎหมายการแข งข นทางการค าในประเทศไทย : ม มมองทาง ว ชาการ ความเป นมาของ พ.ร.บ. การแข งข นทางการค า พ.ศ พ.ร.บ. การแข งข นทางการค า พ.ศ พ ฒนามาจาก พ.ร.บ. ค ากาไรเก นควร พ.ศ พ.ร.บ. ป องก นการค ากาไรเก นควร (ฉบ บท 2) พ.ศ และ พ.ร.บ. กาหนดราคาส นค าและป องก นการผ กขาด พ.ศ ท งน การควบค มราคาม ประส ทธ ผลแค ในระยะส น (Short-term) เน องจากเป นการควบค มท ปลายเหต และเป น ท ปรากฏว ากฎหมายป องก นการผ กขาดไม สามารถนามาบ งค บใช ได ผลเน องจากไม ม กลไกบ งค บใช กฎหมายท ม ประส ทธ ภาพ ด งน น ร ฐบาลอาน นท ป นยารช น จ งให ต ง คณะกรรมการศ กษายกร างกฎหมายแข งข นทางการค าข นมาโดยทาการยกร างกฎหมาย 25

26 ต นแบบจากหลายๆ ประเทศ เช น ไต หว น และเกาหล ใต แต เน นหน กท ประเทศเกาหล ใต ซ งถ อได ว าม ความเหมาะสมเน องจากประเทศเกาหล ใต ม ขนาดเศรษฐก จท ค อนข างเล ก จ งคล ายคล งก บสภาพเศรษฐก จของประเทศไทย อ กท งประเทศเกาหล ใต ย งได นา ความค ดของประเทศในย โรปท ว า แม ผ ประกอบธ รก จจะกระทาการผ กขาดการค าก ไม ถ อ ว าได กระทาการฝ าฝ นกฎหมายหากการกระทาน นไม ม ผลเป นการก ดก นผ บร โภค ด งน น จ งได ม การตรา พ.ร.บ. การแข งข นทางการค า และ พ.ร.บ. ว าด วยการกาหนด ราคาส นค าและบร การ ข นในป พ.ศ เพ อควบค มท ต นเหต และปลายเหต ตามลาด บ โดยความต งใจแรกเร มต องการท จะค อยๆ ลดรายการส นค าและบร การท ม การประกาศ กาหนดให เป นส นค าหร อบร การควบค ม เช น ไข และช ดน กเร ยน ฯลฯ เพ อให ส นค า และบร การด งกล าวค อยๆ ทยอยตกอย ใต กลไกภายใต พ.ร.บ. การแข งข นทางการค า พ.ศ.2542 แต ในความเป นจร งแล ว ปรากฏว ารายการส นค าและบร การควบค ม ตาม พ.ร.บ.ว าด วยการกาหนดราคาส นค าและบร การ พ.ศ ม ได ลดลงแต อย างใด เน องจากย งม ความจาเป นท จะต องควบค มราคาของส นค าและบร การท จาเป นต อ ผ บร โภค จ งสร ปได ว ากลไกการควบค มราคาภายใต กฎหมายและมาตรการควบค ม ราคาส นค าย งคงม ความจาเป นในประเทศท กาล งพ ฒนา เช น ประเทศไทย เป าหมายของพ.ร.บ.การแข งข นทางการค า พ.ศ แนวค ดด านการแข งข นทางการค าสามารถแยกออกได เป น 2 สาน ก ค อ (1) สาน ก Chicago ซ งเน นประส ทธ ภาพ (Efficiency) ของการแข งข นในตลาด กล าวค อ ผ ประกอบธ รก จท ไม ม ประส ทธ ภาพและไม สามารถแข งข นได ควรต องออก จากระบบตลาดไป โดยภาคร ฐไม ม หน าท ย นม อเข าให ความช วยเหล อแก ผ ประกอบ ธ รก จด งกล าว และ (2) สาน ก Pluralism (Harvard) ซ งไม ได เน นประส ทธ ภาพทาง 26

27 เศรษฐศาสตร เพ ยงอย างเด ยวด งในกรณ ของสาน ก Chicago แต ย งคาน งถ งเป าหมาย อ นๆ ท สาค ญ ได แก เป าหมายทางการเม อง การช วยให ผ ประกอบธ รก จขนาดกลางและ ขนาดย อม (Small and Medium Enterprises :SMEs) สามารถเข าส ตลาดและแข งข นได และการสน บสน นให ผ บร โภคม ทางเล อกเพ มข นในแง ของ ราคา ค ณภาพ และการบร การ ท งน พ.ร.บ. การแข งข นทางการค า ในบร บทของประเทศไทย ม เป าหมายเพ อ ส งเสร มให การประกอบธ รก จเป นไปอย างเสร และเป นธรรม (Free and fair competition) โดยเน นการปกป องค มครองกระบวนการแข งข น แต ไม ปกป องผ เข าแข งข น อย างไรก ด ประเทศไทยย งเผช ญก บบททดสอบสาค ญในการส งเสร มพ ฒนาให ร านค าปล กรายย อย (โชห วย) เพ มข ดความสามารถ ให ม การจ ดการท ท นสม ย และรองร บก บสถานการณ ทางเศรษฐก จท เปล ยนแปลงไปอย างรวดเร ว เพ อให สามารถร บม อจากผลกระทบอย าง ร นแรงจากธ รก จค าปล กค าส งสม ยใหม (Modern Trade) องค กรบ งค บใช พ.ร.บ.การแข งข นทางการค า องค กรบ งค บใช พ.ร.บ.การแข งข นทางการค าในประเทศไทย ค อ คณะกรรมการการแข งข นทางการค า โดยม ร ฐมนตร ว าการกระทรวงพาณ ชย เป น ประธานคณะกรรมการ และม กรรมการผ ทรงค ณว ฒ จานวน 8-12 ท าน โดยก งหน ง มาจากภาคเอกชน คณะกรรมการการแข งข นทางการค าม สาน กส งเสร มการแข งข น ทางการค า กรมการค าภายใน กระทรวงพาณ ชย เป นหน วยงานภายใต ความร บผ ดชอบ 27

28 2.2.4 ประสบการณ และว ว ฒนาการต อไปในอนาคต EU Competition Law Seminar 2011 ประเทศไทยย งประสบป ญหาการบ งค บใช กฎหมายการแข งข นทางการค าอย ค อนข างมาก เช น ป ญหาในเร องของโครงสร างและสถานะของคณะกรรมการการแข งข น ทางการค าซ งไม ม ความเป นอ สระเท าท ควร ป ญหาการบร หารและบ งค บใช กฎหมายซ ง ควรม ความโปร งใสมากข น ป ญหาความไม เป นธรรมทางการค าระหว างผ ประกอบการ ภาคเอกชนและผ ประกอบการร ฐว สาหก จจากการท กฎหมายการแข งข นทางการค าใน ป จจ บ นไม ครอบคล มถ งผ ประกอบการร ฐว สาหก จ ด งน นจ งจาเป นท จะต องม การแก ไข ปร บปร งกฎหมายต อไป อย างไรก ตาม สามารถกล าวได ว าประเทศไทยได ดาเน นการ มาถ กท ศทางแล วเพราะหากพ จารณาจากกรณ ของประเทศเกาหล ใต น น จะเห นได ว า เม อ 10 ป ท ผ านมา ประเทศเกาหล ใต เองก ประสบอ ปสรรคเด ยวก บท ประเทศไทยกาล ง เผช ญอย แต ในป จจ บ นประเทศเกาหล ใต ม การบ งค บใช กฎหมายการแข งข นทางการค า ท ด ข นมาก ท งน ส บเน องมาจากความสาเร จขององค กรบ งค บใช กฎหมายการแข งข น ทางการค าของเกาหล ใต ท ได แสดงความสามารถในการเอาผ ดก บผ ฮ วราคาแป งสาล ผงซ กฟอก ฯลฯ อย างจร งจ ง ซ งน บเป นการสร างผลงานอ นเป นท ยอมร บโดยผ บร โภค และเป นเหต ให ได ร บงบประมาณจากร ฐบาลเป นจานวนมาก จากการท องค กรบ งค บใช กฎหมายม ผลงานเป นท ยอมร บโดยท วไป คณะกรรมการจ งม กรรมการผ ทรงค ณว ฒ เป นผ ม อานาจในด านการกาหนดนโยบายของประเทศ เช น สมาช กคณะร ฐมนตร ซ งส งผลให องค กรบ งค บใช กฎหมายม อานาจดาเน นการเพ มมากข นไปด วย ท งน ประเทศไทยเองก ควรท จะดาเน นการปร บปร งไปในท ศทางเด ยวก นเพ อให การบ งค บ ใช กฎหมายการแข งข นทางการค าม ประส ทธ ผลมากข น 28

29 สาหร บว ว ฒนาการในอนาคตเก ยวก บกฎหมายการแข งข นทางการค าของ ประเทศไทยน น ผ บรรยายม ความเห นด งน : 1) ขอบเขตการบ งค บใช กฎหมายแข งข นทางการค าควรท จะครอบคล ม ไปถ งร ฐว สาหก จท ประกอบธ รก จแข งข นโดยตรงก บภาคเอกชน 2) องค กรบ งค บใช กฎหมายจาเป นท จะต องม ความเป นอ สระมากข น และม งบประมาณเป นของตนเองเพ อท จะเพ มบทบาทในการบ งค บ ใช กฎหมาย เช น ต วอย างกรณ ของคณะกรรมการก จการโทรคมนาคม แห งชาต (National Telecommunications Commission หร อ NTC) นอกจากน น องค กรบ งค บใช กฎหมายของไทยควรม กรรมการ ประจาซ งน งทางานเต มเวลา เพ อท คณะกรรมการการแข งข นฯ จะสามารถพบปะหาร อและประช มก นได เป นประจา 3) โทษอาญาให เปล ยนเป นโทษปกครอง ยกเว นมาตรา 27 (1) (13) (Hard core cartel) เพ อให ตรงก บหล กสากลมากข น 4) นามาตรการลดหย อนผ อนโทษ (Leniency program) มาใช ใน การบ งค บใช กฎหมาย 5) เพ มงบประมาณและเพ มกาล งเจ าหน าท ของสาน กส งเสร มการ แข งข นทางการค า 6) ม คณะกรรมการกลาง (Super committee) ซ งบ งค บใช พ.ร.บ. การแข งข นทางการค า พ.ร.บ. ว าด วยการกาหนดราคาส นค าและ บร การ และ พ.ร.บ. ค าปล กค าส ง (หากร างกฎหมายด งกล าวผ านสภา น ต บ ญญ ต ในอนาคต) 29

30 บทท 3 ทาไมกฎหมายการแข งข นทางการค าของอ ย จ งม ความส าค ญต อ ผ ประกอบธ รก จไทย บทท 3 ของรายงานสร ปผลการส มมนาฯ ครอบคล ม เร อง เจตนารมณ ของ กฎหมายการแข งข นทางการค าของสหภาพย โรป ประโยชน ของกฎหมายการแข งข น ทางการค าต อการเสร มสร างการแข งข นและการรวมตลาด (Market integration) ของ สหภาพย โรป กรอบการทางานและบ งค บใช กฎหมายการแข งข นทางการค าของ สหภาพย โรป การบ งค บใช กฎหมายก บกรณ การตกลงร วมก นทางธ รก จในล กษณะ คาร เทล (Cartel) และการปฏ บ ต ตามกฎหมายการแข งข นทางการค าของสหภาพย โรป 3.1 เจตนารมณ ของกฎหมายการแข งข นทางการค าของสหภาพย โรป อ ปสรรคหล กต อการทางานของกลไกตลาดได แก การท ผ ประกอบธ รก จ บางรายม อานาจตลาดมากเก นไป (Excessive market power) การกระจ กต วของธ รก จ ในระด บท ส ง (High business concentration) และการตกลงร วมก นท เป นการจาก ด การแข งข น (Restrictive agreements) กฎหมายการแข งข นทางการค าม ว ตถ ประสงค เพ อให ผ ประกอบธ รก จ ล กค า และผ บร โภคได ร บประโยชน จากการค าอย างส งส ด แต ผ ประกอบการโดยมากม กมอง กฎหมายการแข งข นทางการค าในแง ลบเน องจากเห นว ากฎหมายการแข งข นทางการค า เป นเร องย งยากและเป นการเพ มภาระหน าท และต นท นในการประกอบธ รก จจากการท ต องปฏ บ ต ตามกฎหมาย อ นท จร งแล วผ ประกอบการควรมองในม มกล บก นว าการ ไม ปฏ บ ต ตามกฎหมายการแข งข นทางการค าน น กล บจะย งทาให เก ดผลเส ยมากกว า การปฏ บ ต ตามกฎหมายเส ยอ ก กล าวค อ ผ ประกอบการรายใหม และผ ประกอบธ รก จ 30