Sberbank a.d. Banja Luka

Transcription

1 Godišnji izvještaj Annual Report Sberbank a.d. Banja Luka

2 Sberbank a.d. Banja Luka Jevrejska Banja Luka Kontakt centar: Tel.: Faks: SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 SBERBANK EVROPA I SBERBANK BANJA LUKA

3 Sadržaj/Content SBERBANK GRUPACIJA 3 RIJEČ UPRAVE 5 ORGANI UPRAVLJANJA 7 MAKROEKONOMSKO OKRUŽENJE 9 ANALIZA POSLOVANJA 11 FINANSIJSKI IZVJEŠTAJI 23 IZVJEŠTAJ NEZAVISNOG REVIZORA 26 IZVJEŠTAJ O FINANSIJSKOM POLOŽAJU 27 IZVJEŠTAJ O DOBITKU ILI GUBITKU I OSTALOM UKUPNOM REZULTATU 28 IZVJEŠTAJ O PROMJENAMA NA KAPITALU 29 IZVJEŠTAJ O NOVČANIM TOKOVIMA 31 NAPOMENE UZ FINANSIJSKE IZVJEŠTAJE 32 ABOUT SBERBANK GROUP 95 FORWORD OF THE MANAGEMENT BOARD 97 GOVERNING BODIES 99 ECONOMIC ENVIRONMENT 101 BUSINESS ANALYSIS 103 FINANCIAL STATEMENTS 115 INDEPENDENT AUDITOR S REPORT 118 STATEMENT OF FINANCIAL POSITION 119 STATEMENT OF COMPREHENSIVE INCOME 120 STATEMENT OF CHANGES IN EQUITY 121 STATEMENT OF CASH FLOWS 122 NOTES TO THE FINANCIAL STATEMENTS 123 NAŠA MREŽA / OUR NETWORK 184 Centrala / Head Office 184 Filijale / Branches 184 Agencije i šalteri / Agencies 185

4 2

5 Sberbank grupacija Češka Republika Ukrajina Slovačka Austrija Mađarska Slovenija Hrvatska Bosna i Hercegovina Srbija Sberbank Europe AG sa sjedištem u Beču (Austrija) je bankarska grupacija u 100% vlasništvu Sberbank Rusije. Nakon što je Sberbank Rusija preuzela Volksbank International (VBI) godine i preimenovala je u Sberbank Europe, preduzeti su značajni koraci u cilju njenog postepenog transformisanja u potpuno razvijenu samofinansirajuću i profitabilnu univerzalnu banku sa jakim fokusom na klijente, fizička i pravna lica. Sberbank Europe je prisutna na deset tržišta u Centralnoj i Istočnoj Evropi: u Austriji, Bosni i Hercegovini (Sarajevo i Banja Luka), Hrvatskoj, Češkoj, Mađarskoj, Slovačkoj, Sloveniji, Srbiji, Ukrajini i Njemačkoj. U Njemačkoj Sberbank Direct posluje sa fizičkim licima putem onlajn ponude osnovnih bankarskih proizvoda. U Austriji Sberbank Europe posluje sa pravnim licima, pri čemu je fokus na poslovanju na tržištima Centralne i Istočne Evrope, Rusije i Zajednice nezavisnih država. Sberbank Europe ima više od klijenata, 280 filijala i zapošljava oko ljudi širom Centralne i Istočne Evrope. Ukupna aktiva Sberbank Europe na kraju godine iznosi 14,3 milijardi evra. U novembru godine, Sberbank Europe je klasifikovana kao značajna institucija koju direktno nadgleda Evropska centralna banka (ECB) godine Sberbank Europe, koju je ranije nadzirao austrijski regulator, je uspješno završila sveobuhvatnu kontrolu ECB-a. Sberbank Europe je prošla procjenu kvaliteta aktive (AQR procjenu), što je rezultiralo CET1 omjerom od 9,6%, a isto je iznad praga od 8% koji je definisala ECB. Koeficijent kapitala CET1 korigovan za AQR i stres test prije provođenja testa po osnovnom scenariju iznosi 10,5% prema osnovnom scenariju i 6,3% prema nepovoljnom scenariju za kraj godine. Koeficijent kapitala CET1 korigovan za AQR i stres test nakon provođenja testa po osnovnom scenariju iznosi 8,9% kod osnovnog scenarija za kraj godine (što je iznad definisanog praga od 8%). Koeficijent kapitala CET1 korigovan za AQR i stres test nakon provođenja testa po nepovoljnom scenariju za kraj godine iznosi 4,2% (prag 5,5%). Implicirani manjak kapitala (138.5 miliona evra) je već u potpunosti pokriven kapitalnim mjerama preduzetim u prvih devet mjeseci godine. Dodatnih 100 miliona evra su uplaćeni i registrovani u zadnjem kvartalu godine, čime se omogućava novi prostor za poslovanje. Sberbank Europe je uspješno konvertovala 370 miliona evra subordinisanog kapitala (kapital Tier 2) u CET1 kapital čime je kreirala stabilnu osnovu za dalje proširenje poslovanje. 3 SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 SBERBANK EVROPA I SBERBANK BANJA LUKA

6 Sberbank grupacija Banka je značajno popravila strukturu kapitala kao i svoj koeficijent kapitala CET1. Nakon konverzije, predviđeni koeficijent kapitala CET1 Sberbank Europe povećan je na 14.5%. prema izvještaju za godinu koji je objavila Evropska bankarska agencija (EBA), a gdje je navedeno da prosječan koeficijent kapitala CET1 austrijskih banaka iznosi 11.3%. Kao bankarska grupacija, Sberbank Europe još uvijek stalno proširuje svoje poslovanje. Poslovni rezultati Sberbank Europe ukazuju na povećane investicije u zaposlene, informacione tehnologije i operacije. U protekloj godini, Sberbank Europe imala je stalan rast bilansa stanja u oblasti poslovanja sa stanovništvom. Segment poslovanja sa stanovništvom nastavio je doprinositi bazi finansiranja u svim zemljama čemu je značajno pomogla online banka Sberbank Direct u Njemačkoj, gdje je volumen depozita dosegao gotovo 1.8 milijarde evra. Korporativno poslovanje i investiciono bankarstvo nastavili su rast u godini. Kreditni volumen povećan je, u poređenju sa prethodnom godinom za 5%, dosegavši najveći rast u zadnjih nekoliko godina od 3.95 milijardi evra krajem godine. Volumen novih korporativnih kredita, koji su pušteni unutar mreže Sberbank Europe u godini dosegli su rekordan nivo od 1.6 milijardi evra, uglavnom uz pomoć odličnih rezultata Sberbank Europe AG, uz godišnji rast od preko 35% u kreditima i 65% povećanja baze klijenata. 4SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 SBERBANK EVROPA I SBERBANK BANJA LUKA

7 Riječ Uprave Poštovani akcionari, klijenti i zaposleni, Postavljeni ciljevi za godinu bili su izazovni i zahtjevni. Postignuti planirano u komplikovanom poslovnom okruženju kakvo je bilo u godini je rezultat na koji smo veoma ponosni. Naš fokus je bio na unapređenju poslovnih procesa i stabilnih poslovnih odnosa sa našim klijentima, te na proširenju ponude proizvoda i usluga. Ekonomsko stanje Republike Srpske, ali i regiona, je godine bio obilježen oporavkom od efekata katastrofalnih poplava iz maja godine. Privreda je zabilježila blagi rast od 2,2%. Industrijska proizvodnja je realizovala povećanje od 3%. Istovremeno se obim robne razmjene sa inostranstvom, kao posljedica pada uvoza od 13% i izvoza od 7%, smanjio za 11%. Konkurencija na bankarskom tržištu je i dalje oštra, a njena glavna karakteristika je građenje konkurentske pozicije u prvom redu politikom niskih cijena što dodatno vrši pritisak na već nisku profitnu maržu. Bankarski sektor je uglavnom uspijevao da se nosi sa rastom loših plasmana i efektima niskih kamatnih stopa, mada je još jedna banka morala da obustavi svoje poslovanje zbog nelikvidnosti i nedovoljne kapitalizovanosti, što je SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 RIJEČ UPRAVE u određenoj mjeri poljuljalo povjerenje javnosti u bankarski sektor, te stavilo akcenat na potrebu da preostale banke pažljivo komuniciraju sa javnošću i podižu kvalitet svog rada. Godišnja dobit Banke nakon oporezivanja je iznosila 4,5 miliona KM, što je za 1,0 milion KM ili skoro trećinu više nego godinu dana ranije. Operativni prihodi su iznosili 41 milion KM i u odnosu na prethodnu godinu su uvećani za 3,8 miliona KM ili 10%. Operativni prihodi su brže rasli od operativnih rashoda, čime se pokazalo da smo kvalitetno ulagali u svoje resurse u prethodnim godinama podižući produktivnost i poslovne performanse Banke na viši nivo. Vrijednost bilansne imovine Banke je na dan 31. decembar godine iznosila 819 miliona KM. Od ovog iznosa na kredite se odnosi 610 miliona KM, što je povećanje od 7 miliona KM u odnosu na kraj prethodne godine. U strukturi izvora finansiranja dominiraju depoziti klijenata u iznosu od 560 miliona KM. U toku prethodne godine smo povećali ili zadržali nivoe tržišnog učešća u najznačajnim kategorijama: ukupna aktiva, krediti i depoziti klijenata. Osnovni kapital Banke će nakon uključivanja dobiti iz prethodne godine iznositi skoro 5

8 Riječ Uprave 100 miliona KM, sa stopom adekvatnosti kapitala od 13,7%, što je znatno iznad propisanog zakonskog minimuma. U godini znatno smo unaprijedili ponudu proizvoda i usluga koje naši klijenti mogu da koriste, a to su: Mastercard Gold kartica sa mogućnošću beskontaktnog plaćanja, uvođenje novih POS terminala sa prihvatom kartica za beskontaktno plaćanje, proširene kreditne linije za fizička i pravna lica, uveli smo i pakete proizvoda za fizička lica, itd. Unaprijedili smo našu internet stranicu sa uvođenjem mogućnosti podnošenja zahtjeva za bilo kojim proizvodom a takođe smo unijeli dodatne funkcije u aplikaciju mobilnog bankarstva. U prethodnoj godini smo proširili svoju distributivnu mrežu povećanjem broja bankomata i POS uređaja. Pored ovoga realizovali smo značajna ulaganja u informatičko-komunikacione tehnologije, unaprijedili alternativne kanale prodaje, te zaposlili nove radnike. Društveno - odgovorno poslovanje u godini je bilo u fokusu poslovanja Banke. Angažman na projektima društveno-odgovornog poslovanja u godini je proizvod čvrstog uvjerenja da se samo kroz podršku trajnim vrijednostima društva u kome radimo i živimo može stvoriti bolje i naprednije okruženje. Upravo zbog toga Banka je društveno-odgovoran rad veoma ozbiljno ugradila u svoju poslovnu strategiju, trudeći se da ga bazira na aktuelnim okolnostima i problemima današnjice. Društvena odgovornost je shvaćena kao princip u skladu sa kojim se nastoji ohrabriti razvoj zajednice kroz skretanje pažnje na to da je zajednica u kojoj živimo vrijednost bez koje ne bismo mogli uspješno poslovati. I u narednoj godini ćemo nastaviti da uvodimo nove proizvode i usluge, te dodatno obogaćujemo postojeće proizvode i usluge. Cilj nam je da očuvamo dobru finansijsku poziciju i solidnu zarađivačku sposobnost Banke, dodatno ojačavajući raspoložive resurse, gradeći dobru startnu poziciju Banke za naredni razvojni ciklus naše privrede koji će doći nakon trenutne krize. Dinamičan razvoj nameće izazov u smislu aktivnog balansiranja između povećanja angažovanih resursa i efikasnosti njihovog korišćenja, a s ciljem povećanja produktivnosti rada. Naša nova ulaganja će biti fokusirana na efektivnije zadovoljenje potreba naših klijenata, odnosno na unapređenje kvaliteta servisiranja klijenata u svim segmentima poslovanja. Naše koleginice i kolege su u prethodnoj, kao i u svim ranijim godinama, svojim profesionalnim radom i kolegijalnošću, te usvajanjem i primjenom novih znanja i vještina dali doprinos razvoju naše Banke, pružajući našim klijentima novo i jedinstveno iskustvo u radu sa finansijskim institucijama. Nastojimo da unapređujemo okruženje u kome ćemo se svi razvijati kao profesionalci i ličnosti sa mogućnošću da se što je moguće više kreativno izrazimo. Zajedno sa akcionarima, klijentima i zaposlenima u prethodnom periodu smo realizovali značajne pozitivne promjene u Banci, što ćemo nastaviti da činimo i u narednim godinama. Hvala Vam na ukazanom povjerenju. Obećavamo da ćemo se truditi da ga svojim profesionalnim radom i zalaganjem u potpunosti opravdamo. Vjerujemo da nastavkom otvorene i kvalitetne saradnje možemo i dalje unapređivati rad Banke, te dati doprinos razvoju naše zajednice. Aleksandar Kesić Direktor Biljana Rabitsch Izvršni direktor Sandro Mihajlović Izvršni direktor 6SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 RIJEČ UPRAVE

9 Organi upravljanja Nadzorni odbor Christian Kubitschek, Predsjednik Lukas Röper, Zamjenik predsjednika Bernhard Herzig, član Denis Ovčina, član Balasz Györi, član Uprava Aleksandar Kesić Direktor Biljana Rabitsch Izvršni direktor Sandro Mihajlović Izvršni direktor 7 SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 ORGANI UPRAVLJANJA

10 8

11 Makroekonomsko okruženje Faktori sporog i neizvjesnog oporavka privreda država okruženja i Evropske unije, koje su ujedno najznačajniji privredni partneri Republike Srpske, zajedno sa negativnim posljedičnim uticajem katastrofalnih poplava koje su Republiku Srpsku i region pogodile u maju godine, doveli su do toga da je godina za Republiku Srpsku bila godina velikih izazova. Republika Srpska je u godini zabilježila realnu stopu rasta bruto društvenog proizvoda u iznosu od 2,2%. U narednoj tabeli je prikazan pregled najznačajnih makroekonomskih pokazatelja za Republiku Srpsku u prethodnom petogodišnjem periodu: GLAVNI MAKROEKONOMSKI INDIKATORI Nominalni BDP u milionima KM 8,682 8,585 8,761 8,832 9,024 BDP, realna stopa rasta u % 0,8-1,1 1,9 0,2 2,2 Broj stanovnika ( u hilj, procjena do 2012, godine, popis od 2013, godine) 1,430 1,429 1,430 1,420 1,420 BDP po glavi stanovnika u KM 6,073 6,006 6,126 6,220 6,249 Industrijska proizvodnja, stopa rasta u % 4,7-4,2 4,1 0,6 2,7 Stopa nezaposlenosti u % (ILO) 24,5 25,6 27,0 25,7 25,2 Prosječna zarada u KM Prosječna penzija u KM Stopa inflacije u % 3,9 2,1 0,0-1,2-1,4 Izvoz u milionim KM 2,562 2,374 2,588 2,694 2,513 Uvoz u milionima KM 4,584 4,488 4,552 4,946 4,296 *izvori podataka su Republički zavod za statistiku i Ekonomska politika Vlade Republike Srpske za godinu U protekloj godini su svi sektori, izuzev sektora informacija i komunikacija i oblasti poslovanja sa nekretninama, zabilježili rast aktivnosti. Zabilježena je deflacija od 1,4%, a na njenu pojavu je najviše je uticalo smanjenje cijena osnovnih proizvoda i usluga, a to su oni proizvode i usluge koje imaju i najznačajnije učešće u potrošačkoj korpi: hrana i piće, odjeća i obuća i sl. Broj nezaposlenih je krajem godine bio nešto ispod 140 hiljada, sa smanjenjem od preko šest hiljada u odnosu na kraj godine. Za istih dvanaest mjeseci broj zaposlenih je povećan za preko četiri hiljada osoba. Iako su ovakva kretanja umanjila stopu nezaposlenosti, ona i dalje iznosi visokih 25,2%. Ovako visoka stopa nezaposlenosti, posebno među mladima, dovodi do trajnog gubitka ljudskog kapitala. Spoljnotrgovinska razmjena Republike Srpske je u prošloj godini smanjena za 11%, i to uvoz za 13% i izvoz za 7%. Stopa pokrivenosti uvoza izvozom je porasla na 58% što je za 4 procentna poena više nego godinu dana ranije. Glavna inostrana tržišta za plasman svojih proizvoda naša privreda je tokom godine imala u regionu i Evropskoj uniji, a oba su snažno pogođena i još uvijek se opor- 9 SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 MAKROEKONOMSKO OKRUŽENJE

12 Makroekonomsko okruženje avljaju od negativnih efekata svjetske ekonomske krize. Prosječna neto zarada u posljednjem mjesecu godine je iznosila 834 miliona KM, što je realno za 2,2% više nego dvanaest mjeseci ranije. Prosječna penzija iznosi tek nešto iznad 40% od prosječne neto zarade ili 342 KM. Industrijska proizvodnja je u porasla za 2,7% u odnosu na godinu dana ranije. Pad industrijske proizvodnje je zabilježen u oblasti proizvodnje električne energije, dok je rast ostvaren u sektorima vađenja rude i kamena i u prerađivačkoj industriji. Obim izvedenih radova u građevinarstvu je tokom prošle godine porastao za 3%. Oblast visokogradnje je realizovala rast od 17,6%, dok je istovremeno sektor niskogradnje zabilježio pad od 5,1%. U Republici Srpskoj posluje jedna berza; Banjalučka berza. Ukupan promet na Banjalučkoj berzi u prošloj godini je iznosio oko 561 miliona KM, što je za 4,4% manje nego godinu dana ranije. Smanjenje je posljedica manjeg obima prometa redovnih akcija kompanija i državnih trezorskih zapisa. Rast berzanskog prometa je ostvaren na tržištu obveznica i investicionih fondova, dok redovno tržište akcija čini nešto iznad 11% ukupnog prometa na berzi. Ukupna tržišna kapitalizacija hartija od vrijednosti koje su izlistane na Banjalučkoj berzi je na dan 31. decembar godine iznosila 4,3 milijardi KM i bila je za 3,7% manja u odnosu na početak godine. Vlada Republike Srpske je nastavila da putem povoljnog kreditiranja iz fondova Investiciono-razvojne banke Republike Srpske pomaže stanovništvu, privredi i nerazvijenim krajevima da prebrode tekuću ekonomsku krizu. U toku godine Investiciono-razvojna banka Republike Srpske je plasirala 128 miliona KM kredita privredi i stambenih kredita stanovništvu, a od svog osnivanja do kraja godine ukupno je plasirala oko 1,4 milijarde KM kredita. Investiciono razvojna banka Republike Srpske je realizovala i veoma značajna ulaganja u hartije od vrijednosti čime je bitno podržala privredne aktivnosti u Republici Srpskoj. Finansijski sektor u Republici Srpskoj se sastoji od banaka, investicionih fondova, osiguravajućih kompanije, mikrokreditnih organizacija, lizing kompanija, te štednokreditnih organizacija. Imovina banaka čini oko 80% imovine finansijskog sektora i njihovo poslovanje, te likvidnost i stabilnost značajno utiču na stanje cjelokupne ekonomije. Na teritoriji Republike Srpske je u godini poslovalo šesnaest banaka, devet sa sjedištem u Republici Srpskoj i sedam sa sjedištem u Federaciji BiH. Jedna banka sa sjedištem u Republici Srpskoj je, usljed uočenih nepravilnosti u njenom radu, krajem godine prešla pod privremenu upravu Agencije za bankarstvo Republike Srpske. Zbog prisustva ovako velikog broja banaka na malom i nerazvijenom tržištu prisutna je izuzetno oštra cjenovna konkurencija. Uslovi visoke konkurencije vladaju i zbog nerazvijenosti tržišta u smislu raznovrsnosti usluga i proizvoda koje banke pružaju klijentima. Proizvodi i usluge koje se nude predstavljaju jednostavne bankarske proizvode koji se lako kopiraju tako da bankama preostaje da zadržavaju postojeće i stiču nove klijente u velikoj mjeri samo kroz snižavanje cijene proizvoda i usluga. Skoro sve banke su uspjele da posluju u skladu sa osnovnim principima poslovanja: očuvale su likvidnost, ostvarile dobit i napravile osnovu za solventnost u narednim godinama. Glavne karakteristike poslovanja bankarskog sektora u Republici Srpskoj u prethodnoj godini su bile sljedeće: Ukupna imovina: Na približno istom nivou kao i na kraju prethodne godine. Bruto krediti: Rast od 2%. Rast kreditnih plasmana je ostvaren kod privrednih društava (4%), stanovništva (6%) dok je pad zabilježen kod plasmana Vladi, vladinim institucijama, javnim i državnim preduzećima (7%). Depoziti: Rast od 4% je zabilježen u sektoru stanovništva dok je u ostalim sektorima zabilježen pad. Kapital i adekvatnost kapitala: Osnovni kapital čini skoro 90% ukupnog regulatornog kapitala čime se pokazuje da je sastav kapitalnih instrumenata u sektoru vrlo kvalitetan. Stopa adekvatnosti kapitala je na kraju godine iznosila 14,23%. Stopa finansijske poluge je iznosila 8,8%. Republika Srpska je početkom godine dobila kreditni rejting agencije Moody s Investor Service. Prema mišljenju ove agencije, kreditni rejting Republike Srpske je B3 sa stabilnim izgledima. 10 SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 MAKROEKONOMSKO OKRUŽENJE

13 Analiza poslovanja Poslovanje sa fizičkim licima Banka je u godini i pored nestabilnih makroekonomskih uslova značajno unaprijedila i uvećala obim poslovanja čime smo klijentima omogućili poslovanje po najmodernijim međunarodnim standardima. Rast obima poslovanja odnosi se na volumen i broj plasiranih kredita, volumen prikupljenih depozita kao i kroz obim usluga koje su pružene našim klijentima. Stanje plasmana stanovništvu je na dan 31. decembra godine iznosilo 284 miliona KM i poraslo je za 9% u odnosu na prethodnu godinu. Iz ročne strukture plasmana je vidljivo da se oko 61% plasmana odnosi na kredite dugoročnog karaktera, a osnovni kreditni proizvod predstavlja potrošački kredit sa učešćem od 61%. Istovremeno je učešće stambenih kredita iznosilo 34%. Stanje depozita stanovništva je sa krajem prethodne godine iznosilo 321 miliona KM što predstavlja rast od 46 miliona KM ili 17% u godini. Ovakav snažan trend rasta depozita uzrokovan je visokom stopom povjerenja naših klijenata koje je plod dugogodišnje saradnje. Depoziti stanovništva čine 57% ukupno prikupljenih depozita u prošloj godini. Sve plasmane stanovništvu banka u potpunosti finansira iz sredstava koji su prikupljeni iz ovog segmenta. Ovo je jedan od pokazatelja povećanog povjerenja koje naša banka uživa na tržištu. Broj aktivnih računa fizičkih lica je povećan na više od 43 hiljade, a u godini je zabilježen rast od preko šest hiljada novih računa ili 16%. Ukupan broj emitovanih platnih i kreditnih kartica je prešao 77 hiljada, što predstavlja povećanje za 15 hiljada novih platnih kartica u odnosu na prošlu godinu. Broj kreditnih kartica u godini rastao je za 11%. U godini smo značajno obogatili ponudu proizvoda i usluga koje naši klijenti mogu da koriste. Uveli smo opciju korištenja beskontaktne MasterCard Gold kreditne kartice, zatim nove proizvode bankoosiguranja i počeli sa razvojem novih linija brzih kredita. Ove inovacije su zajedno unapredile ostvarene rezultate u godini, te će isto uticati pozitivno na polaznu osnovu za godinu. Širenje mreže bankomata Gold MasterCard kartica Dobro došli u svijet pogodnosti! i POS terminala učinilo je naše usluge pristupačnije klijentima, a isti trend nastavićemo i ubuduće. Uvođenje novih proizvoda i usluga, kao i unapređenje postojećih, planirano je i u narednom periodu. Na taj način ćemo ojačati svoju tržišnu poziciju, povećati tržišno učešće, te efikasnije usluživati postojeće i nove klijente. U nastojanju da olakšamo pristup informacijama o uslugama i proizvodima banke, krajem prošle godine smo redizajnirali internet stranicu. Nova stranica ima responsive dizajn koji omogućava optimizovano prikazivanje i navigaciju bez obzira da li se stranici pristupa sa računara, tableta ili mobilnog telefona. Novim dizajnom stranice dodatno smo unaprijedili proces podnošenja on-line zahtjeva za sve vrste naših prozvoda i usluga. Redizajnom, implementacijom novih i unaprijeđenjem postojećih funkcionalnosti naše internet stranice Sberbank a.d. Banja Luka je dobila modernu i reprezentativnu internet prezentaciju koja u potpunosti prati svjetske trendove. Tokom godine zabilježili smo veliki porast broja korisnika naših online usluga. Broj korisnika naših usluga Online banking i msberbankbl je tokom prošle godine porastao za više od 30%. Kao i prethodnih godina, i 11 SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 ANALIZA POSLOVANJA

14 Analiza poslovanja Poslovanje sa mikro preduzećima Uzimajući u obzir visoke rizike koji se javljaju u segmentu poslovanja mikro preduzeća naročito nakon perioda poplava koje su pogodile našu zemlju godine banka je u godini nastojala proširiti i održati stabilne poslovne odnose sa klijentima iz ovog sektora godina je bila obilježena aktivnostima na uvođenju novih i unapređenju postojećih funkcionalnosti ovih usluga. Istovremeno banka je podigla kvalitet pruženih usluga da bi uz praćenje savremenih trendova, modernizaciju poslovnog procesa i uvođenje novih proizvoda zajedno sa svojim zaposlenima postavila visoke standarde, stekla konkurentsku prednost i osigurala dugoročno dobru tržišnu poziciju. Prva smo banka sa sjedištem u Republici Srpskoj koja je na svojim POS terminalima ponudila mogućnost beskontaktnog plaćanja što predstavlja jednostavan, brz i siguran način plaćanja roba i usluga kojim se značajno skraćuje vrijeme transakcije na POS terminalu. Stanje kredita mikro preduzećima je krajem godine iznosilo 69 miliona KM, što je nepromijenjen nivo u odnosu na prethodnu godinu. Na ovakvo kretanje portfolija za mikro segment najviše je uticala tržišna pozicija i nestabilna makroekonomska situacija, a naš osnovni cilj u takvim okolnostima je bio sačuvati stabilnost kreditnog portfolija, te izgraditi i održati dugoročne odnose sa klijentima. Stanje depozita ovog segmenta je na dan 31. decembar godine iznosilo je 37 miliona KM, sa rastom od 13% u odnosu na prethodnu godinu. Značajan iskorak smo ostvarili na polju broja aktivnih računa klijenata koji je porastao na skoro 4 500, odnosno zabilježio je rast od 20% u odnosu na kraj godine. Broj korisnika usluge elektronskog bankarstva - Business Online je porastao za preko 25% u odnosu na kraj godine. Pored intenziviranja saradnje i održavanja kvalitetnih odnosa sa postojećim klijentima cilj je takođe bio da se uspostavi saradnja sa što više novih klijenata nudeći im kvalitetna rješenja za njihove finansijske potrebe. Banka se vodila politikom da je samo kvalitetnim proizvodima i uslugama moguće osigurati zadovoljstvo klijenata i biti garant uspjeha poslovnih partnera Broj aktivnih transakcionih računa SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 ANALIZA POSLOVANJA

15 Analiza poslovanja Poslovanje sa velikim klijentima Sektor Poslovanje s velikim klijentima je u godini uložio velike napore u poboljšanje kreditnog portfolija. Volumen plasiranih kredita u godini za razliku od ranijih godina, nije bio primarni cilj. Fokus je usmjeren na kvalitet portfolia i povećanja nerizičnih prihoda u ukupnim prihodima. Rezultat ovakve poslovne politike je smanjenje volumena kreditnog portfolija u odnosu na decembar godine za 10 miliona KM, te povećanje volumena portfolija garancija i akreditiva za 4 miliona KM. Povećanje kvaliteta kreditnog portfolija je realizovano kroz kontinuirani kvartalni monitoring izloženih klijenata. Navedeno dodatno povećava sigurnost deponovanih sredstava naših deponenata čiji su oročeni depoziti u godini rasli do iznosa od 161,4 miliona KM. U domaćem platnom prometu klijenti sektora su obavili 800 hiljada transakcija više nego godinu ranije što je rast od 28%. U međunarodnom platnom prometu klijenti sektora su obavili hiljadu transakcija više nego prethodne godine što je povećanje za 6,42% u odnosu na kraj godine. Ovako značajno povećanje broja transakcija je rezultat rasta broja novih aktivnih komitenata za više od 8% u odnosu na godinu, odnosno na 775 aktivnih klijenata. U godini intenzivirane su poslovne aktivnosti u pronalaženju novih partnera za obavljanje poslova eksternih mjenjača banke. Banka je u navedenom periodu sa svojim partnerima zaključila ugovore za obavljanje mjenjačkih poslova na više od 40 lokacija širom Republike Srpske. U narednim godinama očekujemo dalji rast kod ovog segmenta i to prije svega kroz učešće u finansiranju većih energetskih i infrastrukturnih projekata koji su prema svojoj zastupljenosti i obimu obilježili i godinu. U sklopu kreditiranja sektor Poslovanje sa velikim klijentima je u godini nastavio sa podržavanjem kapitalnih projekata. Među navedenima se izdvajaju plasmani novih sredstava prema EFT Rudniku i Termoelektrane d.o.o. Stanari. Plasirana kreditna sredstva su bila namjenjena za podizanje nivoa opremljenosti iskopa rudnika i tehničke finalizacije projekta Termoelektrane. 13 SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 ANALIZA POSLOVANJA

16 Analiza poslovanja Krediti (bruto) Depoziti Krediti komitentima Stanovništvo Mikro preduzeća Veliki klijenti Ukupno: Depoziti komitenata Stanovništvo Mikro preduzeća Veliki klijenti UKUPNO Krediti stanovništvu u 000 KM ,3 Depoziti stanovništva u 000 KM Krediti mikro preduzećima u 000 KM Depoziti mikro preduzeća u 000 KM Krediti velikim klijentima u 000 KM Depoziti velikih klijenata u 000 KM SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 ANALIZA POSLOVANJA

17 Analiza poslovanja Marketing Tokom godine sektor Marketing je podržao segment poslovanja sa stanovništvom brojnim marketinškim aktivnostima i TV kampanjama među kojima se ističu: Kredit sa pauzom, proljećna kampanja u trajanju od dva mjeseca Nenamjenski i zamjenski krediti, jesenja kampanja u trajanju od mjesec dana Vođeni grupacijskim konceptom kućne atmosfere nastojali smo privući nove klijente, vodeći pri tom računa i o postojećim klijentima. Obezbjedili smo kontinuiranu prisutnost banke na svim relevantnim televizijskim stanicama sa nacionalnom frekvencijom, u najtiražnijim novinama, na radio stanicama, outdoor, kao i na velikom broju internet stranica. U sklopu pomenute kampanje, a u skladu sa strateškim opredjeljenjem Grupacije posvetili smo posebnu pažnju promociji sporta i zdravog života, te bili sponzori prvog banjalučkog polumaratona. Kampanjom Kredit sa pauzom postigli smo zadate planske ciljeve i odgovorili potrebama naših klijenata. Pokazali smo da neprestano osluškujemo finansijske potrebe naših klijenata i pružamo podršku u rješavanju istih. Omogućili smo klijentima da u mjesecu kada su opterećeni drugim finansijskim obavezama naprave pauzu i preskoče otplatu kredita u tekućoj godini. Kao podrška Banjalučkom polumaratonu zaposleni banke su učestvovali na trci FUN RUN (trka zabave) u dužini od 3,5 km, gdje su svi zainteresovani rekreativci mogli da trče, šetaju, rolaju, voze bicikl i slično. Ukupno 30 radnika Banke uključujući i izvršnu direktoricu Biljanu Rabitsch je učestvovalo u trci FUN RUN, koju su svi uspjeli istrčati, te tako u pozitivnom duhu predstavili banku. Sberbank a.d. Banja Luka je zabilježila pozitivan trend rasta u odnosu na prethodne godine, a u okviru istraživanja kojeg je izvršila Agencija za istraživanje tržišta i javnog mnjenja GfK za godinu, a kojim je izvršena uporedna analiza korišćenja proizvoda i usluga banke, odnosa klijenta i banaka, te navike i ponašanja klijenata u Republici Srpskoj. Banka je dokazala svoju inovativnost sa profesionalnim zaposlenima koja se preporučuje okruženju. Ovo istraživanje je potvrdilo da je i pored velike konkurencije koja je duži niz godina prisutna na tržištu, svijest o Sberbank brendu uvećana za 20% u toku godine. 15 SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 ANALIZA POSLOVANJA

18 Analiza poslovanja Komunikacije Sberbank a.d. Banja Luka se u oblasti komunikacije bavi eksternim i internim komunikacijama, kao i društveno odgovornim poslovanjem. Sve aktivnosti u sklopu navedene oblasti se sprovode strateški planirano sa ciljem poboljšanja dijaloga sa okruženjem, medijima i lokalnim zajednicama, kao i internog zadovoljstva radnika. Tokom godine banka je u medijima promovisala svoje usluge i proizvode, pratila otvaranje rebrendiranih poslovnih jedinica, kao i obavještavala javnost o društveno odgovornom poslovanju banke u svrhu podizanja svijesti javnosti o ovoj temi. Banka je sa javnošću komunicirala putem različitih instrumenata eksterne komunikacije kao što su publikacije, te gostovanja predstavnika banke u raznim TV-programskim formatima, i slično. Po pitanju interne komunikacije organizovani su izleti za radnike, sportske igre, te team building događaji kako bi se poboljšala interna komunikacije između organizacionih jedinica, a sve navedeno u duhu korporativne kulture banke i sloganom MI SMO TIM. Akcija podrške izgradnje kuće za socijalno ugroženu sedmočlanu porodicu Galešić u saradnji sa ATV-om. Učešće u raznim akcijama osnovnih škola širom Republike Srpske, kao što je nabavke novih klupa i opreme za Osnovnu školu Mladen Stojanović u Klašnicama kod Laktaša. Banka je uputila i novčanu donaciju prema Odjeljenju dječije hematoonkologije Univerzitetske bolnice u Banjaluci, kao i Bolnici Kasindo u Istočnom Sarajevu. Donacija neophodnih aparata za akušerska odjeljenja bolnica u Prijedoru i Gradišci kojima je time olakšan dolazak na svijet beba u ovim gradovima. U sklopu nastavka pružanja pomoći najugroženijima kategorijama donirani su vrijedni paketi zimske odjeće organizaciji Crvenog krsta grada Banja Luka koja se posredstvom mreže ove organizacije dijelila po mjesnim zajednicama grada Banja Luka. U fokusu politike društveno-odgovornog poslovanja banke u godini je stavljen naglasak na humanost pri čemu je posebna pažnja usmjerena ka djeci i ugroženim kategorijama društva kojima je pomoć najneophodnija. Banka je nastojala da u svakom trenutku stanovnicima lokalnih zajednica u kojima banka posluje da do znanja u kolikoj mjeri prepoznaje njihove probleme koji su zahtjevali pomoć i hitne reakcije. Neki od humanitarnih akcija tokom godine su između ostalog: Sberbank a.d. Banja Luka je u godini pružila ruku podrške u organizaciji pozorišnog festivala mladog glumca Zaplet07, koji je realizovalo Gradsko pozorišta Jazavac iz Banjaluke. Donacije namještaja na području filijale Trebinje i to Odjeljenju za neurologiju bolnice Trebinje, Udruženja za pomoć Sonata i Sunce nam je zajedničko Udruženje roditelja djece i omladine sa posebnim potrebama. 16 SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 ANALIZA POSLOVANJA

19 Analiza poslovanja Finansijska tržišta Sektor Finansijska tržišta je tokom godine zadržao trend rasta poslovanja kroz povećan broj klijenata, značajan rast volumena trgovanja i proširenje palete proizvoda koje koriste klijenti putem Customer deska-a. Klijenti u sve većoj mjeri spoznaju u kolikoj mjeri posredstvom deska na direktan način ostvaruju pristup međubankarskom finasijskom tržištu. U odnosu na pokazatelje iz prethodne godine, promet po transakcijama klijenata koje koriste usluge Customer desk-a je u stalnom porastu, što je direktno uticalo i na rast prihoda od 43% iz ovog vida poslovanja. Gradeći partnerski odnos sa klijentima i pružajući pravovremene informacije o kretanjima indikatora sa finansijskih tržišta ostvareni su i značajni prometi u trgovanju izvedenim finansijskim instrumentima što nas svrstava u krug vodećih banaka na domaćem tržištu. Kao preduslov za rad sa finansijskim derivatima uspješno su realizovani zahtjevi prema EMIR regulativi kojom su propisana pravila trgovanja izvedenim finansijskim instrumentima i sistem izvještavanja prema evropskom zakonodavstvu. Ovim je potvrđeno da banka ide u korak sa naprednim tržištima. Iako je prethodna godina obilježena atipičnim kretanjima na finansijskim tržištima uz izraženu volatilnost valutnih parova, visoku likvidnost i niske kamatne stope koje su u valutama poput EUR i CHF zašle u negativne zone, sektor Finansijska tržišta je zajedno sa sektorom Upravljanje aktivom i pasivom uspješno upravljao deviznim pozicijama i pozicijama likvidnih sredstava uz zadržavanje profitne orijentacije koristeći mrežu Sberbank grupacije i snagu Sberbank brenda. Kretanje valutnih parova tokom godine 1,21 1,13 1,05 0,97 0,89 0,81 0,73 0,65 EUR/USD EUR/CHF EUR/GBP Jan-15 Feb-15 Mar-15 Apr-15 May-15 Jun-15 Jul-15 Aug-15 Sep-15 Oct-15 Nov-15 Dec SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 ANALIZA POSLOVANJA

20 Analiza poslovanja Rizici Najznačajnije vrste rizika, specifične za bankarsko poslovanje su: kreditni rizik, rizik likvidnosti, tržišni rizici i operativni rizik. Za upravljanje rizicima na nivou Banke zaduženi su Odbor za upravljanje rizicima (RICO) i Odbor za upravljanje aktivom i pasivom (ALCO), te relevantni sektori i to: Integrisani menadžment rizika - odgovoran za agregaciju uticaja svih rizika na stabilnost poslovanja Banke kao i upravljanje rizicima u sklopu procesa interne procjene adekvatnosti kapitala (ICAAP) čiji je i sastavni dio definisanje kapaciteta za preuzimanje rizika, Kreditni rizici - odgovoran je za upravljanje kreditnim rizikom, Tržišni i operativni rizici - odgovoran za upravljanje tržišnim i operativnim rizikom, kao i kontrolu rizika likvidnosti, Upravljanje aktivom i pasivom odgovoran je za upravljanje rizikom likvidnosti i upravljanje kapitalom. Planiranje, mjerenje, monitoring, kontrola i upravljanje trenutnim i budućim rizicima kojima je Banka izložena obezbjeđuje se kroz rad Odbora za upravljanje rizicima Banke. Kreditni rizici Tržišni rizici Operativni rizici Rizik likvidnosti Ostali rizici Kreditni rizik Devizni rizik Operativni rizik i rizik eksternalizacije Kratkoročni rizik likvidnosti Rizik države Rizik koncentracije Kamatni rizik Pravni rizik Dugoročni rizik likvidnosti (struktuirani) Strateški i poslovni rizik Rizik poravnanja Rizik usklađenosti Rizik koncentracije (kao dio rizika likvidnosti) Makroekonomski rizik Rezidualni rizik IT operativni rizik Politički i regulatorni rizik Rizik modela Rizik finansiranja Reputacioni rizik Poreski rizik Socijalni i ekološki rizik Rizik finansijske poluge Geopolitički rizik 18 SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 ANALIZA POSLOVANJA

21 Analiza poslovanja Kreditni rizik Poslovna politika banke zahtijeva i predviđa maksimalnu zaštitu od izloženosti kreditnom riziku koji pedstavlja najznačajniji rizik u bankarskom poslovanju. Adekvatno i uspješno upravljanje kreditnim rizikom predstavlja aktivnosti planiranja i održavanja prihvatljivog odnosa između preuzetog rizika i naknade za preuzeti rizik, te aktivnosti kontrole i smanjenja na najmanju moguću mjeru svih oblika rizika vezanih za kvalitet, koncentraciju, osiguranje naplate, odnosno instrumente za obezbjeđenje naplate, dospjelost, itd. Mjerenje kreditnog rizika obuhvata redovno praćenje određenih kvantitavnih i kvalitativnih pokazatelja. Kreditni rizik banke je uslovljen kreditnom sposobnošću dužnika, njegovom blagovremenošću prilikom izvršavanja obaveza prema banci kao i kvalitetom instrumenata obezbjeđenja potraživanja. Identifikovanje kreditnog rizika je osnovni korak u upravljanju kreditnim rizikom koji banka sprovodi s ciljem da se isti održava na optimalnom nivou. Identifikacija kreditnog rizika se vrši u fazi uspostavljanja inicijalnog kontakta klijenta sa bankom i u toku trajanja plasmana banke. Upravljanje kreditnim rizicima se obezbjeđuje kroz: kreiranje i razvoj programa i politika za identifikaciju i upravljanje kreditnim rizikom, procedura za odobravanje plasmana, kontrolu plasmana i adekvatno izvještavanje; ograničavanje koncentracije kreditnog rizika (ispitivanje, mjerenje i kontrolisanje koncentracije rizika); sveobuhvatnu i kvalitetnu ocjenu kreditnih zahtjeva uz procjenu nivoa kreditnog rizika koji sa sobom nosi svaki zahtjev za uspostavljanje rigoroznih procesa za utvrđivanje minimalne kreditne sposobnosti dužnika i zahtjevanog kvaliteta kolaterala (adekvatnih sredstava obezbjeđenja po plasmanima); implementaciju procesa monitoringa klijenata (pravovremena identifikacija potencijalno rizičnih klijenata-pojedinačno i/ili po različitim segmentima portfolija), kako bi se upravljalo održavanjem razumne strukture i kvaliteta aktive, odnosno kreditnog portfolija banke sa stanovišta prihvatljivog nivoa kreditnog rizika za banku; upravljanje povećanim rizicima, kroz pronalaženje pravovremenih i adekvatnih rješenja, tj. predlaganjem i razvijanjem strategija, s ciljem očuvanja kvaliteta kreditnog portfolija i svođenja kreditnih gubitaka Banke na najmanju moguću mjeru; praćenje i kontrolu strukture i kvaliteta aktive kako bi se ista oprezno procijenjivala, te formiranje adekvatnih rezervi za nenaplative stavke (djelimično ili u cjelini); stalni program obuke kreditnih službenika za unapređenje njihove stručnosti na polju upravljanja kreditnim rizicima. Konzervativna politika upravljanja kreditnim rizikom, čak i u uslovima nepovoljnog makroekonomskog okruženja, dovela je do održavanja svih ključnih pokazatelja rizika (stopa nekvalitetne aktive, racio pokrivenosti nekvalitetne aktive, ukupni racio pokrivenosti, racio pokrivenosti aktive rezervisanjima, i dr.) na približno istim nivoima kao i prethodnih godina. Nekvalitetna aktiva predstavlja 9.3% od ukupne aktive, što je znatno ispod prosjeka na nivou tržišta (učešće nekvalitetne aktive u ukupnoj aktivi na tržištu Republike Srpske iznosi 15.4%). 000 KM izloženost Veliki klijenti Mikro preduzeća Stanovništvo Ukupno Dobra aktiva 250,693 59, , ,622 Nekvalitetna aktiva 35,835 9,708 13,925 59,468 Ukupno 286,528 69, , ,090 9,3% 90,7% Pregled portfolija Dobra aktiva Nekvalitetna aktiva 19 SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 ANALIZA POSLOVANJA

22 Analiza poslovanja Rizik likvidnosti Rizik likvidnosti predstavlja rizik negativnog uticaja na dobit ili kapital banke koji proizilazi iz njene nemogućnosti da usljed nedostatka likvidnih rezervi izvrši obaveze u potpunosti i u roku dospijeća, a bez izlaganja neprihvatljivim gubicima. S tim u vezi, banka aktivno vrši identifikaciju, mjerenje i upravljanje rizikom likvidnosti primjenom različitih alata, izvještaja i pokazatelja koji odgovornim licima pružaju informacije za pravovremeno i adekvatno donošenje odluka u pogledu održavanja kratkoročne i dugoročne likvidnosti banke. Odluke o upravljanju rizikom likvidnosti donose: Uprava, Komisija za praćenje likvidnosti (LICO) i Odbor za upravljanje aktivom i pasivom (ALCO), a za njihovo provođenje zaduženi su sektor Upravljanje aktivom i pasivom, koji je odgovoran za strateško upravljanje likvidnošću i sektor Finansijska tržišta, odgovoran za operativno, tj. dnevno upravljanje likvidnošću. Odnos kredita i depozita Q Q Q Q Q % 108% 108% 100% 100% LCR pokazatelj 123% 120% 101% 175% 174% Odnos likvidnih i ukupnih sredstava 26% 17% 16% 21% 22% Upravljanje i praćenje likvidnosti definisano je odgovarajućim programima, politikama i procedurama koje odobravaju Nadzorni odbor i Uprava, a koji su u saglasnosti sa standardima propisanim od strane Agencije za bankarstvo Republike Srpske i Centralne banke Bosne i Hercegovine, kao i od strane Sberbank Europe grupacije. Sa ciljem održavanja optimalnog nivoa likvidnosti, potrebnog za neometano poslovanje banke vrši se procjena očekivanih novčanih tokova, odnosno analiza ročne usklađenosti sredstava i obaveza. S obzirom na nedavna dešavanja sa manjim bankama na tržištu Republike Srpske banka se opredijelila za konzervativniji pristup upravljanju rizikom likvidnosti u odnosu na propisane minimalne zahtjeve. Likvidna sredstva sa krajem godine su iznosila 179 miliona KM čime su pokazatelji likvidnosti banke bili znatno iznad zakonom propisanih. Pored redovnih izvještaja propisanih zakonom banka interno izrađuje izvještaje i pravi alate za potrebe Sberbank Europe grupacije. U skladu sa važećim EU standardima (Bazel III) i zahtjevima grupacije, banka je uvela dva nova pokazatelja likvidnosti koji se redovno računaju, kontrolišu i izvještavaju prema grupaciji. U pitanju je pokazatelj LCR (Liquidity Coverage Ratio) koji prikazuje kratkoročnu likvidnost do mjesec dana i pokazatelj NSFR (Net Stable Funding Ratio) koji prikazuje srednjoročnu i dugoročnu poziciju likvidnosti banke preko godinu dana. LCR pokazatelj iznosi 174% i iznad je propisanog minimuma od 70% (u primjeni od godine), što ukazuje da banka u slučaju krize ima dovoljno likvidnih sredstava da pokrije neto odlive koji se mogu desiti u odgovarajućem vremenskom horizontu. NSFR pokazatelj iznosi 113% i iznad je minimalnog zahtjeva od 100% (u primjeni od godine), što znači da banka sve dugoročne investicije i plasmane finansira iz dugoročnih ili stabilnih izvora. Pored navedenog, banka vrši stres-testove likvidnosti u različitim scenarijima u skladu sa parametrima Sberbank Europe grupacije čime se obezbjeđuje adekvatan nivo rezervi likvidnosti za pokriće svih neočekivanih odliva. Za praćenje i mjerenje rizika likvidnosti i za izradu stres-testova odgovoran je sektor Tržišni i operativni rizici. 120% 100% 80% 60% 97% Odnos kredita i depozita 108% 108% 100% 100% 200% 150% 100% 123% 120% LCR pokazatelj 101% 175% 174% 30% 25% 20% 15% Odnos likvidnih i ukupnih sredstava 26% 21% 22% 17% 16% 40% 20% 50% 10% 5% 0% Q Q Q Q Q % Q Q Q Q Q % Q Q Q Q Q SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 ANALIZA POSLOVANJA

23 Analiza poslovanja Tržišni rizik Tržišni rizik je rizik od gubitka vrijednosti određenih pozicija koji proizilazi iz kretanja cijena i vrijednosti na tržištu, kamatnih stopa i deviznih kurseva. Ovi rizici mogu uticati na vrijednost portfolija u knjizi trgovanja i bankarskoj knjizi. Banka je izložena tržišnim rizicima uglavnom zbog otvorenih pozicija u bankarskoj knjizi. Tržišni rizici koji se u banci prate su devizni rizik i kamatni rizik. Tržišni rizik se kontroliše internim procedurama i limitima, važećim regulativama Agencije za bankarstvo Republike Srpske, te u skladu s definisanim procedurama i limitima Sberbank Europe grupacije. Devizni rizik. Devizni rizik je rizik gubitka usljed negativnog kretanja deviznih kurseva. Izloženost deviznom riziku se prati dnevno u skladu sa zakonskim i interno utvrđenim limitima za svaku pojedinačnu valutu i ukupnu otvorenu deviznu poziciju. Mjesečni izvještaji o otvorenoj deviznoj poziciji se prezentuju na sjednicama Odbora za upravljanje aktivom i pasivom i Odbora za upravljanje rizicima. U skladu sa Odlukom Agencije za bankarstvo Republike Srpske o minimalnim standardima za upravljanje deviznim rizikom banka mora da održava ukupnu otvorenu deviznu poziciju u iznosu ne većem od 30% od osnovnog kapitala na kraju svakog radnog dana. Prema internim propisima, banka izloženost deviznom riziku mjeri kroz otvorenost pozicija u stranoj valuti u odnosu na limite utvrđene u apsolutnim iznosima. U toku godine banka je poštovala postavljene limite. Najznačajniju otvorenu deviznu poziciju banka ima u EUR valuti. Obzirom na to da je u BiH na snazi režim Currency Board sa fiksnim odnosom EUR i KM banka nije izložena promjeni deviznog kursa. Strategija banke je da otvorene pozicije u ostalim valutama drži na minimumu. Sve ukupno, devizni rizik za banku je na niskom nivou. Otvorena devizna pozicija se koristi i kao osnova za određivanje apetita za rizikom banke. Prema lokalnoj zakonskoj regulativi banka još uvijek nema obavezu obračuna kapitalnih zahtjeva za devizni rizik (nova zakonska regulativna Agencije za bankarstvo Republike Srpske o interenoj procjeni adekvatnosti kapitala u bankama (ICAAP) za koju je najavljeno da će stupiti na snagu 01. januara godine, dok je na nivou grupacije devizni rizik obuhvaćen u internoj procjeni adekvatnosti kapitala (ICAAP) u skladu sa Basel II regulativom, Stub II. Devizni rizik je sastavni dio opšte strategije rizika banke i vrši se redovna procjena njegove materijalnosti. Kamatni rizik. Kamatni rizik je rizik od promjena i kretanja kamatnih stopa na novčanom tržištu koji na finansijsku poziciju banke mogu imati negativan uticaj, kroz uticaj na prihode banke i njenu kapitalnu osnovu. Izloženost kamatnom riziku posmatra se u bankarskoj knjizi. Banka je izložena kamatnom riziku ukoliko kamatonosna aktiva i pasiva dospijevaju u različitim periodima, odnosno ukoliko postoji ročna neusklađenost kamatonosnih pozicija, kao i ukoliko se kamatne stope mijenjaju u različitim periodima. Najznačajniju izloženost banka ima u kamatonosnim pozicijama sa fiksnom kamatnom stopom koje se posmatraju prema periodu njihovog ugovorenog dospijeća. Dio kamatonosnih pozicija banke nemaju ugovorom definisano dopijeće (depoziti po viđenju, štedni depoziti i dr.), za njihove pozicije primjenjuje se model ponašanja razvijen od strane Sberbank 21 SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 ANALIZA POSLOVANJA

24 Analiza poslovanja Europe grupacije ili stručne pretpostavke. Pozicije banke koje su vezane za referentnu kamatnu stopu EURIBOR raspoređuju se prema datumu sljedeće promjene kamatne stope. Osnovu za upravljanje kamatnim rizikom i proces izvještavanja čini Gap izvještaj o neusklađenosti pozicija aktive, pasive i vanbilansnih stavki osjetljivih na promjenu kamatne stope raspoređene na osnovu njihovog dospijeća ili ponovnog određivanja cijena. Kamatni rizik se mjeri neto promjenom vrijednosti kamatonosnih pozicija u bankarskoj knjizi pod pretpostavljenim pomjeranjem od 200 baznih poena u krivuljama prihoda. Ovaj izvještaj je usklađen sa Bazel metodologijom. Banka ima određen limit da neto promjena vrijednosti kamatonosnih pozicija može iznositi maksimalno 15% u odnosu na kapital, a ovaj procenat je utvrdila grupacija. Banka u toku godine nije prelazila postavljeni limit. Izvještaj se koristi i kao osnova za određivanje apetita za rizikom banke. Gap izvještaj se računa na mjesečnoj osnovi. Banka provodi stres testiranje kamatnog rizika u skladu sa predefinisanim parametrima. Rezultati izvještaja se prezentuju na sjednicama Odboza upravljanje aktivom i pasivom i Odbora za upravljanje rizicima. Prema lokalnoj zakonskoj regulativi banka još uvijek nema obavezu obračuna kapitalnih zahtjeva za kamatni rizik (nova zakonska regulativna Agencije za bankarstvo o internoj procjeni adekvatnosti kapitala u bankama (ICAAP) za koju je najavljeno da će stupiti na snagu 01. januara godine, dok je na nivou grupacije kamatni rizik obuhvaćen u internoj procjeni adekvatnosti kapitala (ICAAP) u skladu sa Basel II regulativom, Stub II. Kamatni rizik je sastavni dio generalne strategije rizika Banke i vrši se redovna procjena njegove materijalnosti. Operativni rizik Definicija operativnih rizika glasi: Operativni rizik znači rizik gubitka kao posljedica neadekvatnih ili neuspjelih internih procesa, ljudi i sistema ili rizik od vanjskih događaja, koji uključuje i pravni rizik. Okvir o praćenju operativnih rizika u banci je definisan kako u skladu sa lokalnim regulativom, tako i u skladu sa grupacijskim zahtjevima. Upravljanje operativnim rizikom je definisano politikama, procedurama i uputstvima koji se odnose na opšti okvir o upravljanju operativnim rizikom, internom evidencijom gubitaka, samoprocijenom rizika, internim sistemom kontrola, itd. Banka stalno unapređuje svijest o operativnom riziku kod zaposlenih kroz stalne treninge, obuke, elektronske radionice i stalan razvoj procedura i sistema internih kontrola, te aktivno uključuje sve zaposlene u upravljanje operativnim rizikom. Svaka organizaciona jedinica delegira barem jednog menadžera operativnog rizika poslovne linije, koji je u obavezi da uspostavi u svojoj organizacionoj jedinici sve definisane principe operativnih rizika. Budući da je operativni rizik prisutan kod svih procesa i poslovanja, on može biti povezan sa drugim rizicima u Banci kao jedan od uzročnika pojavljivanja tih drugih rizika. Kod interakcije sa drugim vrstama rizika, operativni rizik je ili glavni pokretač gubitka ili doprinosi povećanju gubitka prouzrokovanim od strane drugih vrsta rizika. Ovi događaji značajno utiču na profil operativnog rizika i prikupljanje podataka o gubicima Banke. Sberbank Europe grupacija je definisala obimnu metodologiju kako da se tretiraju ovakvi događaji, a s posebnim naglaskom na prikupljanje podataka o gubicima. Za prikupljanje podataka, mjerenje ključnih indikatora rizika i izvještavanje banka koristi alat za poslovnu analizu operativnih rizika. Svaki događaj operativnog rizika sa stvarnim gubitkom u određenom iznosu mora biti prijavljen i evidentiran u pomenutu bazu. Sektor Tržišni i operativni rizici dostavlja redovne i ad-hoc izvještaje Upravi, Odboru za upravljanje rizicima, Nadzornom odboru i Sberbank Europe grupaciji. Drugi rizici Banka aktivno prati i donosi adekvatne mjere u vezi sa upravljanjem rizicima kao što su: reputacioni, poslovni i strateški, makroekonomski, geopolitički, rizik države, politički i regulatorni rizik, poreski rizik, rizik finansiranja, rizik modela, pravni rizik, rizik usklađenosti, operativni rizik povezan sa informacionim sistemima, rizik eksternalizacije, te rizik uticaja na okolinu i druge. 22SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 ANALIZA POSLOVANJA

25 Finansijski izvještaj

26 24

27 Odgovornost Uprave i Nadzornog odbora za pripremu i odobravanje godišnjih finansijskih izvještaja Uprava Banke dužna je pripremiti finansijske izvještaje za svaku poslovnu godinu, koji daju istinit i vjeran prikaz finansijskog položaja Banke, te rezultata njenog poslovanja i novčanog toka u skladu sa Međunarodnim standardima finansijskog izveštavanja, te ima odgovornost za vođenje odgovarajućih računovodstvenih evidencija koje u svakom trenutku omogućuju pripremanje finansijskih izvještaja. Uprava ima opštu odgovornost za poduzimanje koraka koji su joj u razumnoj mjeri dostupni kako bi joj omogućili očuvanje imovine Banke, te sprečavanje i otkrivanje prevara i ostalih nepravilnosti. Uprava je odgovorna za odabir takvih računovodstvenih politika koje će biti u skladu sa važećim računovodstvenim standardima i za njihovu dosljednu primjenu, donošenje razumnih i razboritih odluka i procjena, te pripremanje finansijskih izvještaja na principu neograničenosti vremena poslovanja, osim ako je pretpostavka da će Banka nastaviti s poslovanjem neprimjerena. Uprava je dužna podnijeti na usaglašavanje Nadzornom odboru godišnje izvještaje Banke zajedno sa godišnjim finansijskim izvještajima, nakon čega Nadzorni odbor odobrava podnošenje godišnjih finansijskih izvještaja Skupštini akcionara na usvajanje. Finansijski izvještaji na stranama od 4. do 65. kao i prilog uz finansijske izvještaje: Finansijski izvještaji u skladu sa Zakonom o računovodstvu i reviziji Republike Srpske prikazani na stranama od 66. do 73. odobreni su od strane Uprave, za podnošenje Nadzornom odboru, 15. aprila godine te ih, potvrđujući ovo, potpisuju: Aleksandar Kesić Predsjednik Uprave Biljana Rabitsch Član Uprave 25 SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 ODGOVORNOST UPRAVE I NADZORNOG ODBORA

28 Izvještaj nezavisnog revizora vlasnicima Sberbank a.d. Banja Luka Izvještaj o finansijskim izvještajima Izvršili smo reviziju priloženih finansijskih izvještaja Sberbank a.d. Banja Luka (u daljem tekstu: Banka ), koji se sastoje od izvještaja o finansijskom položaju na dan 31. decembra godine, kao i izvještaja o dobicima i gubicima i ukupnom rezultatu, izvještaja o promjenama na kapitalu i izvještaja o novčanim tokovima za godinu koja se završila na taj dan, te sažetka značajnih računovodstvenih politika i ostalih napomena. Odgovornost Uprave za finansijske izvještaje Uprava je odgovorna za sastavljanje i objektivan prikaz ovih finansijskih izvještaja u skladu s Međunarodnim standardima finansijskog izvještavanja, kao i za takve interne kontrole koje Uprava odredi kao nužne za sastavljanje finansijskih izvještaja bez materijalno značajnih grešaka koje mogu nastati kao posljedica prevare ili pogreške. Odgovornost revizora Naša je odgovornost da izrazimo mišljenje o ovim finansijskim izvještajima na osnovu naše revizije. Reviziju smo izvršili u skladu s Međunarodnim standardima revizije. Ovi standardi nalažu pridržavanje etičkih pravila te planiranje i sprovođenje revizije kako bi se s razumnom mjerom utvrdili da finansijski izvještaji ne sadrže materijalno značajne greške. Revizija obuhvata sprovođenje procedura u svrhu pribavljanja revizijskih dokaza o iznosima i obelodanjivanjima u finansijskim izvještajima. Odabir procedura zavisi od procjene revizora, uključujući i procjenu rizika materijalno značajnih grešaka u finansijskim izvještajima koje mogu nastati kao posljedica prevare ili greške. U procjenjivanju tih rizika, revizor razmatra interne kontrole relevantne za sastavljanje i objektivan prikaz finansijskih izvještaja u svrhu osmišljavanja revizijskih procedura prikladnih u postojećim uslovima, ali ne u svrhu izražavanja mišljenja o efikasnosti internih kontrola Banke. Revizija takođe uključuje ocjenu opravdanosti primjene odgovarajućih računovodstvenih politika i primjerenosti računovodstvenih procjena izvršenih od strane rukovodstva, kao i ocjenu ukupnog prikaza finansijskih izvještaja. Uvjereni smo da su nam pribavljeni revizijski dokazi dovoljni te da čine odgovarajuću osnovu za potrebe izražavanja našeg mišljenja. Mišljenje Prema našem mišljenju, finansijski izvještaji objektivno i istinito prikazuju finansijski položaj Banke na dan 31. decembra godine i rezultate njenog poslovanja i novčane tokove za godinu koja se završila na taj dan, u skladu sa Međunarodnim standardima finansijskog izvještavanja. Izvještaj o drugim pravnim i regulatornim zahtevima U skladu sa Zakonom o računovodstvu i reviziji Republike Srpske od 29. oktobra godine (broj: 02/ /15), Uprava Banke izradila je obrasce prikazane na stanama 66. do 73. ( Obrasci ) koji sadrže Bilans stanja (Izvještaj o finansijskom položaju) na dan 31. decembra godine, Bilans uspjeha (Izvještaj o ukupnom rezultatu u periodu) od 1. januara do 31. decembra godine, Izvještaj o promjenama u kapitalu za period koji se završio na dan 31. decembra godine, Izvještaj o tokovima gotovine za period od 1. januara do 31. decembra godine i Vanbilansne evidencije na dan 31. decembra godine. Uprava Banke je odgovorna za ove Obrasce. Ove informacije su pravilno izvedene iz osnovnih finansijskih izvještaja koji su pripremljeni u skladu sa Međunarodnim standardima finansijskog izvještavanja koji su prikazani na stranama 4. do 65. i zasnovani su na računovodstvenoj evidenciji Banke. Sarajevo, 15. april godine 26 SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 IZVJEŠTAJ NEZAVISNOG REVIZORA

29 Izvještaj o finansijskom položaju na dan 31. decembar godine AKTIVA Napomene Novčana sredstva Obavezna rezerva kod Centralne banke Krediti i potraživanja od banaka Krediti i potraživanja od komitenata Finansijska imovina Nekretnine i oprema Nematerijalna imovina Ostala aktiva Osnovna sredstva namijenjena prodaji Ukupno aktiva OBAVEZE Depoziti banaka i drugih finansijskih institucija Depoziti komitenata Uzeti krediti Subordinirane obaveze Ostale obaveze Tekuća poreska obaveza Odložena poreska obaveza Rezervisanja Ukupno obaveze KAPITAL Akcionarski kapital Premija na akcionarski kapital Zakonske i ostale rezerve iz dobiti Revalorizacione rezerve Regulatorne rezerve za kreditne gubitke Zadržana dobit Ukupno kapital Ukupno obaveze i kapital SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 IZVJEŠTAJ O FINANSIJSKOM POLOŽAJU

30 Izvještaj o dobitku ili gubitku i ostalom ukupnom rezultatu za godinu završenu 31. decembra godine Napomene Prihod od kamata 7a Rashod od kamata 7b (16.579) (14.796) Neto prihod od kamata Prihod od naknada i provizija 8a Rashod od naknada i provizija 8b (3.077) (2.255) Neto prihod od naknada i provizija Neto kursne razlike (87) (27) Ostali poslovni prihod Ukupni operativni prihodi Gubici od umanjenja vrijednosti i rezervisanja (7.795) (7.092) Neto operativni prihodi Troškovi zaposlenih 11 (11.836) (10.936) Troškovi amortizacije 12 (2.835) (2.300) Ostali poslovni rashod 13 (13.063) (12.490) Ukupni operativni rashodi (27.733) (25.726) Dobit prije poreza Porez na dobit (918) (846) Dobit tekuće godine Ostala sveobuhvatna dobit - - Ukupan rezultat za obračunski period Zarada po akciji 31 72,67 68,87 28 SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 IZVJEŠTAJ O SVEOBUHVATNOJ DOBITI

31 Izvještaj o promjenama na kapitalu za godinu završenu 31. decembra godine Regu- Akcionarski kapital Premija na akcionarski kapital Zakonske i ostale rezerve iz dobiti latorne rezerve za kreditne gubitke Revalorizacione rezerve Zadržana dobit Ukupno Stanje na dan 1. januar Povećanje akcionarske glavnice emisijom običnih akcija Dobit tekuće godine Ukupna sveobuhvatna dobit Ukupna sveobuhvatna dobit za razdoblje Transfer u zadržanu dobit Transfer odloženog poreza Prenos na rezerve Banke Stanje na dan 31. decembar Stanje na dan 1. januar Dobit tekuće godine (12) (1) (130) SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 IZVJEŠTAJ O PROMJENAMA NA KAPITALU

32 Izvještaj o promjenama na kapitalu za godinu završenu 31. decembra godine Regu- Akcionarski kapital Premija na akcionarski kapital Zakonske i ostale rezerve iz dobiti latorne rezerve za kreditne gubitke Revalorizacione rezerve Zadržana dobit Ukupno Ukupna sveobuhvatna dobit za razdoblje Transfer u zadržanu dobit Prenos na rezerve Banke Stanje na dan 31. decembar (14) (174) SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 IZVJEŠTAJ O PROMJENAMA NA KAPITALU

33 Izvještaj o novčanim tokovima za godinu završenu 31. decembra godine Novčani tokovi iz poslovnih aktivnosti Prilivi od kamata Odlivi po osnovu plaćenih kamata (15.750) (12.345) Neto prilivi po osnovu naknada i provizija Naplaćena prethodno otpisana potraživanja Odlivi po osnovu plaćanja zaposlenim i dobavljačima (24.913) (23.099) Plaćeni porez na dobit (951) (763) Novčani priliv prije promjena na poslovnim sredstvima i obavezama Promjene na poslovnim sredstvima i obavezama Neto povećanje obavezne rezerve kod Centralne banke (4.860) (14.554) Neto (smanjenje)/povećanje kredita i potraživanja od banaka s dospijećem iznad tri mjeseca (5.617) - Neto povećanje kredita i potraživanja od komitenata (18.429) ( ) Neto povećanje ostale aktive (718) Neto smanjenjepovećanje depozita banaka i ostalih finansijskih institucija (23.493) Neto povećanje depozita komitenata (13.463) Neto (povećanje)/smanjenje obračunatih kamata i ostalih obaveza (60.952) Promjene na poslovnim sredstvima i obavezama (60.952) Neto novčani tokovi iz poslovnih aktivnosti (47.934) Novčani tokovi iz aktivnosti investiranja Sticanje nekretnina i opreme (1.425) (3.374) Sticanje nematerijalne imovine (756) (2.068) Sticanje/ prilivi od prodaje finansijske imovine (5.968) 22 Neto novčani tokovi iz aktivnosti investiranja (8.149) (5.420) Novčani tokovi iz aktivnosti finansiranja Neto povećanje uzetih kredita (3.693) Neto smanjenje subordiniranih obaveza - - Prilivi od emisije akcionarskog kapitala (58.029) Neto novčani tokovi iz aktivnosti finansiranja (3.693) Kursne razlike (229) Neto povećanje novca i novčanih ekvivalenata (58.029) Novac i novčani ekvivalenti na početku godine Novac i novčani ekvivalenti na kraju godine Novac i novčana sredstva se sastoje od sljedećih pozicija: Bruto novčana sredstva (napomena 15) Bruto krediti i potraživanja od banaka do tri mjeseca (napomena 17) SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 IZVJEŠTAJ O NOVČANIM TOKOVIMA

34 Napomene uz finansijske izvještaje 1. DRUŠTVO KOJE JE PREDMET IZVJEŠTAVANJA Sberbank a.d. Banja Luka (u daljem tekstu Banka ) je društvo osnovano u Republici Srpskoj. Sjedište Banke je u Banjoj Luci, ulica Jevrejska 71. Banka je osnovana 29. januara godine kao nezavisna banka pod imenom Komerc banka a.d. Banja Luka. Banka je počela sa radom na osnovu odluke Agencije za bankarstvo Republike Srpske broj I/98. Rješenjem Osnovnog suda u Banjoj Luci broj U/I 438/99 od 31. marta godine Banka je dobila naziv Zepter Komerc banka, a Rješenjem Osnovnog suda u Banjoj Luci broj REG od 19. septembra godine Banka je promjenila naziv i posluje kao Volksbank a.d., Banja Luka. Pod sadašnjim nazivom posluje od 31. decembra godine. Promjena naziva je posljedica preuzimanja Sberbank Europe AG, Beč, Austrija od strane Sberbank Rusija, Moskva, Rusija, u prvom kvartalu godine. Banka je registrovana u Republici Srpskoj za obavljanje kreditnih i depozitnih poslova u zemlji i inostranstvu, te poslova platnog prometa. U skladu sa propisima Republike Srpske, dužna je da posluje na principima likvidnosti, solventnosti i rentabilnosti. Na dan 31. decembar godine Banka ima centralu u Banjoj Luci i dvadeset i sedam organizacionih dijelova u sljedećim gradovima: Banja Luka, Kozarska Dubica, Bijeljina, Gradiška, Srbac, Prijedor, Istočno Sarajevo, Trebinje, Prnjavor, Brod, Doboj, Gacko, Laktaši, Ljubinje, Trn, Teslić, Novi Grad, Modriča, Pale i Derventa. Na dan 31. decembar godine Banka je imala 372 zaposlena radnika (31. decembar 2014: 358 zaposlenih). 2. OSNOVNE RAČUNOVODSTVENE POLITIKE Izjava o usklađenosti Finansijski izvještaji Banke za godinu pripremljeni su u skladu s Međunarodnim standardima finansijskog izvještavanja ( MSFI ). Računovodstvena regulativa primjenjiva u Republici Srpskoj je zasnovana na odredbana Zakona o računovodstvu i reviziji ( Zakon ) ( Službeni glasnik Republike Srpske br. 94/2015). Društva pripremaju i prezentuju finansijske izvještaje u skladu sa Međunarodnim računovodstvenim standardima ( MRS ), njihovim izmjenama i interpretacijama (Tumačenja standarda), Međunarodnim standardima finansijskog izvještavanja ( MSFI ) i njihovim izmjenama i interpretacijama (Tumačenja Međunarodnih standarda finansijskog izvještavanja) koji su izdati od strane Odbora za Međunarodne računovodstvene standarde i koji su prevedeni od strane Saveza računovođa i revizora Republike Srpske (po ovlašćenju Računovodstvene komisije Bosne i Hercegovine broj 2-11/06). Odluka o objavljivanju standarda broj O-1/ od 28. aprila godine je obavezujuća za periode koji počinju 1. januara godine. Ova odluka obuhvata MRS, MSFI i tumačenja izdata od strane Odbora i usvojena od strane EFAG-a do oktobra godine. Svi ranije izdati i naknadno usvojeni standardi kao ni nova ili izmjenjena tumačenja MRS ili MSFI izdata od strane Odbora poslije oktobra godine nisu još uvijek prevedena niti objavljena. U pripremi finansijskih izvještaja za godinu koja se završila 31. decembra godine Banka je razmotrila da li je primjena standarda koji su naknadno izdati od strane Odbora i primjenjivi za tekući računovodstveni period, ali koji nisu prevedeni niti objavljeni u Republici Srpskoj, rezultirala u materijalnom odstupanju od relevantne lokalne računovodstvene regulative. Zaključak je da to nije bio slučaj i iz tog razloga, po mišljenju rukovodstva Banke, ovi finansijski izvještaji takođe zadovoljavaju zakonske lokalne zahteve za objavljivanjem finansijskih izvještaja u skladu sa relevantnom primjenjivom lokalnom zakonskom regulativom. Finansijski izvještaji odobreni su za izdavanje od strane Uprave na dan 13. aprila godine i dostavljeni organima Banke na usvajanje. Funkcionalna i prezentaciona valuta Finansijski izvještaji iskazani su u konvertibilnim markama ( KM ) koja je funkcionalna i prezentaciona valuta. Vrijednosti su zaokružene na najbližu hiljadu (ako drugačije nije navedeno). Centralna Banka Bosne i Hercegovine ( Centralna banka ) sprovodi politiku kursa na principu Currency Boarda prema kojem je KM vezana za EUR u odnosu 1 : 32 SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 NAPOMENE UZ FINANSIJSKE IZVJEŠTAJE

35 Napomene uz finansijske izvještaje 1,95583, koji je korišćen kroz i godinu. Očekuje se da će se ovo zadržati i u doglednoj budućnosti. Osnove mjerenja Finansijski izvještaji sastavljeni su na osnovu istorijskog troška ili amortizacionog troška sa izuzetkom hartija od vrijednosti raspoloživih za prodaju koje se vode po fer vrijednosti i građevinskih objekata koji se vode po tržišnoj vrijednosti umanjenoj za akumuliranu amortizaciju. Korišćenje procjena i pretpostavki Priprema finansijskih izvještaja zahtijeva od Uprave donošenje procjena i pretpostavki koje utiču na primjenu politika i iskazane iznose imovine, obaveza, prihoda i rashoda. Procjene i uz njih vezane pretpostavke zasnivaju se na istorijskom iskustvu i drugim faktorima za koje se smatra da su razumni u datim uslovima i uz raspoložive informacije na datum izrade finansijskih izvještaja, a rezultat čini osnovu za prosuđivanje knjigovodstvene vrijednosti imovine i obaveza koja nije lako utvrdiva iz drugih izvora. Stvarni rezultati mogu se razlikovati od ovih procjena. Procjene i uz njih vezane pretpostavke kontinuirano se pregledaju. Izmjene računovodstvenih procjena priznaju se u razdoblju u kojem je procjena izmjenjena i budućim razdobljima, ako izmjena utiče i na njih. Pogledati napomenu 5 Računovodstvene procjene i pretpostavke u primjeni računovodstvenih politika. 3. SPECIFIČNE RAČUNOVODSTVENE POLITIKE a) Prihodi i rashodi od kamata Prihodi i rashodi od kamata iskazuju se u izvještaju o dobicima i gubicima i ukupnom rezultatu za sve instrumente koji donose kamatu po načelu obračunatih kamata primjenom metode efektivne kamatne stope, to jest, po stopi koja diskontuje procijenjene novčane tokove na neto sadašnju vrijednost tokom trajanja ugovora. Takvi prihodi i rashodi prikazani su kao prihodi od kamata i slični prihodi te rashodi od kamata i slični rashodi u izvještaju o dobicima i gubicima i ukupnom rezultatu Metoda efektivne kamatne stope je metoda izračuna amortizovanog troška finansijske imovine ili finansijske obaveze i raspoređivanja prihoda ili rashoda od kamata u odgovarajućem vremenskom periodu. Efektivna kamatna stopa je stopa koja diskontuje procijenjene buduće gotovinske isplate ili uplate kroz očekivano trajanje finansijskog instrumenta ili, tamo gdje je prikladno, kraći period, na neto knjigovodstvenu vrijednost finansijske imovine ili finansijske obaveze. Prilikom računanja efektivne kamatne stope, Banka vrši procjenu gotovinskih tokova uzimajući u obzir sve uslove ugovora koji se odnose na finansijski instrument, ali ne uzimajući u obzir buduće kreditne gubitke. Obračun uključuje sve naknade i provizije koje su ugovorne strane platile ili primile, a koje čine sastavni dio efektivne kamatne stope, troškove transakcija i sve druge premije ili diskonte. b) Prihodi i rashodi od naknada i provizija Prihodi i rashodi od naknada većinom se sastoje od naknada za obavljanje domaćeg i međunarodnog platnog prometa, izdavanje garancija i akreditiva, kartično poslovanje, i mjenjačkim poslovima, te se priznaju u izvještaju o dobicima i gubicima i ukupnom rezultatu nakon što je usluga pružena. c) Preračunavanje stranih valuta Transakcije u stranim valutama se preračunavaju u funkcionalnu valutu po važećem kursu na dan transakcije. Dobici i gubici po osnovu kursnih razlika proizašli iz izvršenja takvih transakcija priznaju se u izvještaju o dobicima i gubicima i ukupnom rezultatu. Nemonetarna imovina i stavke u stranoj valuti koje se mjere po istorijskom trošku preračunavaju se po kursu na datum transakcije i ne preračunavaju se ponovno na datum bilansa. d) Neto dobici i gubici od kupoprodaje valuta, kursnih razlika po preračunavanju monetarne imovine i obaveza i finansijske imovine raspoložive za prodaju Neto dobici i gubici od kupoprodaje valuta uključuju nerealizovane i realizovane dobitke i gubitke po osnovu kupoprodaje valuta i derivatnih finansijskih in- 33 SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 NAPOMENE UZ FINANSIJSKE IZVJEŠTAJE

36 Napomene uz finansijske izvještaje strumenata. Neto dobici i gubici od kursnih razlika nastalih svođenjem monetarne imovine i obaveza denominovanih u stranoj valuti, klasifikuju se kao ostali poslovni prihodi ili rashodi. Neto dobici i gubici od hartija od vrijednosti raspoloživih za prodaju uključuju realizovane neto dobitke i gubitke od prodaje finansijske imovine raspoložive za prodaju. e) Plaćanja po osnovu zakupa Plaćanja po osnovu operativnog zakupa priznaju se u izvještaju o dobitku i gubitku i ostalom rezultatu linearnom metodom tokom trajanja zakupa. f) Porez na dobit Porez na dobit se bazira na oporezivoj dobiti za godinu i sastoji se od tekućeg i odgođenog poreza. Porez na dobit iskazuje se u izvještaju o dobicima i gubicima i ukupnom rezultatu s izuzetkom poreza na dobit koji se odnosi na stavke priznate direktno u kapitalu i rezervama, kada se porez na dobit priznaje u kapitalu i rezervama. Tekući porez predstavlja očekivanu poresku obavezu obračunatu na oporezivu dobit za godinu prema zakonima Republike Srpske, koristeći poreske stope koje su bile na snazi ili su u suštini bile važeće na datum bilansa i sva usklađivanja poreske obaveze iz prethodnih razdoblja. Odloženi porezi obračunavaju se metodom bilansne obaveze. Odloženi porez na dobit odražava neto poreske efekte privremenih razlika između knjigovodstvene vrijednosti imovine i obaveza za potrebe finansijskog izvještavanja i iznosa koji se koriste za potrebe izračuna poreza na dobit. Mjerenje odložene poreske imovine i obaveza prikazuje poreske posljedice koje bi proizašle iz načina na koji društvo na datum izvještavanja očekuje da naplati odnosno podmiri knjigovodstvenu vrijednost imovine odnosno obaveza, na osnovu poreskih stopa koje su bile na snazi ili su u suštini bile važeće na datum izvještavanja. Odložena poreska imovina i obaveze se ne diskontuju, a u izvještaju o finansijskom položaju se iskazuju kao dugoročna imovina i/ili dugoročne obaveze. Odložena poreska imovina priznaje se do iznosa za koji je vjerovatno da će se ostvariti oporeziva dobit dovoljna za njeno korišćenje. Na svaki datum izvještavanja, Banka ponovo procjenjuje nepriznatu potencijalnu odloženu poresku imovinu i knjigovodstvenu vrijednost priznate odgođene poreske imovine. g) Finansijski instrumenti Klasifikovanje Banka klasifikuje svoje finansijske instrumente u sljedeće kategorije: krediti i potraživanja, finansijska imovina raspoloživa za prodaju, finansijska imovina koja se drži do dospijeća i ostale finansijske obaveze. Klasifikovanje zavisi od namjere s kojom su finansijski instrumenti stečeni. Rukovodstvo određuje klasifikovanje finansijskih instrumenata prilikom početnog priznavanja. 1) Krediti i potraživanja Krediti i potraživanja uključuju nederivativnu finansijsku imovinu koja ima fiksna ili odrediva plaćanja, i koja se ne kotira na aktivnom tržištu. Krediti i potraživanja nastaju kada Banka odobrava novčana sredstva komitentima bez namjere trgovanja tim potraživanjima te uključuju kredite i potraživanja od banaka, kredite i potraživanja od komitenata i sredstva kod Centralne banke. 2) Finansijska imovina raspoloživa za prodaju Finansijska imovina raspoloživa za prodaju je nederivativna finansijska imovina koja se namjerava držati na neodređeno vrijeme, ali se može i prodati u svrhu održavanja likvidnosti ili u slučaju promjena kamatnih stopa, kurseva valuta ili cijena vlasničkih instrumenata. Finansijska imovina raspoloživa za prodaju uključuje vlasničke hartije od vrijednosti. 3) Finansijska imovina koja se drži do dospijeća Finansijska imovina koja se drži do dospijeća uključuje dužničke hartije od vrijednosti koje Banka ima namjeru i mogućnost da drži do njihovog dospijeća. 34 SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 NAPOMENE UZ FINANSIJSKE IZVJEŠTAJE

37 Napomene uz finansijske izvještaje 4) Finansijske obaveze Finansijske obaveze klasifikovane su kao ostale finansijske obaveze. Ostale finansijske obaveze uključuju tekuće i depozitne račune i uzete kredite. Priznavanje i prestanak priznavanja Kupovina i prodaja finansijskih instrumenata koji su raspoloživi za prodaju, priznaju se na datum trgovanja, odnosno datum kada se Banka obavezuje na kupovinu ili prodaju instrumenta. Krediti i potraživanja i ostale finansijske obaveze priznaju se u trenutku kada je finansijska imovina predata zajmoprimcima, odnosno obaveza primljena od zajmodavaca. Banka prestaje priznavati finansijske instrumente (u cijelosti ili djelimično) kada prava na gotovinske prilive od finansijskog instrumenta isteknu ili kada izgubi kontrolu nad ugovornim pravima nad tom finansijskom imovinom. Navedeno se događa kada Banka u suštini prenese sve rizike i koristi od vlasništva na drugi poslovni subjekt ili kada su prava ostvarena, dospjela ili predata. Banka prestaje priznavati finansijske obaveze samo kada prestanu postojati, tj. kada su ispunjene, otkazane ili zastarjele. Ukoliko se uslovi finansijske obaveze promijene, Banka će prestati priznavati tu obavezu i istovremeno priznati novu finansijsku obavezu sa novim uslovima. Početno i naknadno mjerenje Finansijska imovina i obaveze početno se priznaju po fer vrijednosti uvećanoj za transakcione troškove koji se direktno povezuju sa sticanjem ili izdavanjem finansijske imovine ili finansijske obaveze. Nakon početnog priznavanja, Banka vrednuje finansijsku imovinu raspoloživu za prodaju po njenoj fer vrijednosti, bez umanjenja za troškove prodaje. Vlasničke hartije od vrijednosti klasifikovane kao raspoložive za prodaju koje nemaju kotiranu tržišnu cijenu na aktivnom tržištu i čija se fer vrijednost ne može pouzdano utvrditi vrednuju se po trošku sticanja smanjenom za umanjenje vrijednosti. Nakon početnog priznavanja, finansijska imovina koja se drži do dospijeća, krediti i potraživanja se vrednuje po amortizovanom trošku korišćenjem metode efektivne kamatne stope, umanjeno za eventualna umanjenja vrijednosti. Krediti i potraživanja i ostale finansijske obaveze se vrednuju po amortizovanom trošku. Dobici i gubici Promjene u fer vrijednosti monetarnih hartija od vrijednosti klasifikovanih u kategoriju hartija od vrijednosti raspoloživih za prodaju denominovanih u stranoj valuti sastoje se od kursnih razlika koje proizlaze iz promjena u amortizovanom trošku i ostalih promjena u knjigovodstvenoj vrijednosti. Dobici ili gubici od promjene fer vrijednosti monetarne imovine raspoložive za prodaju priznaju se direktno u rezervu fer vrijednosti u kapitalu i rezervama, te su objavljeni u izvještaju o promjenama u kapitalu i rezervama. Gubici od umanjenja vrijednosti, dobici i gubici od kursnih razlika, prihodi od kamata i amortizovanje premije ili diskonta primjenom metode efektivne kamatne stope na monetarnu imovinu raspoloživu za prodaju priznaju se u izvještaju o dobicima i gubicima i ukupnom rezultatu. Kod prodaje ili umanjenja vrijednosti hartija od vrijednosti raspoloživih za prodaju, akumulirana nerealizovana dobit ili gubitak, priznati u kapitalu i rezervama, uključuju se u izvještaj o dobicima i gubicima i ukupnom rezultatu. Kamata na hartije od vrijednosti raspoložive za prodaju računa se metodom efektivne kamatne stope i priznaje se kao prihod od kamata u izvještaju o dobicima i gubicima i ukupnom rezultatu.. Dobici ili gubici koji proizlaze iz finansijske imovine i obaveza koji se vode po amortizovanom trošku uključuju se u izvještaj o dobicima i gubicima i ukupnom rezultatu tokom razdoblja amortizovanja, primjenom metode efektivne kamatne stope. Dobici ili gubici takođe mogu biti priznati u izvještaju o dobicima i gubicima i ukupnom rezultatu kod prestanka priznavanja finansijskog instrumenta ili kada je njegova vrijednost umanjena. Ispravka vrijednosti finansijske imovine Banka redovno provjerava i prati da li postoje objektivni dokazi za umanjenje vrijednosti kredita i potraživanja kao i ostale finansijske imovine. Obezvređenje finansijskih sredstava ili grupe finansijskih sredstava se priznaje ako postoji objektivan dokaz o obezvređenju kao re- 35 SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 NAPOMENE UZ FINANSIJSKE IZVJEŠTAJE

38 Napomene uz finansijske izvještaje zultat jednog ili više događaja nastalih nakon inicijalnog priznavanja, a koji ima uticaj na procijenjene buduće novčane tokove iz finansijskih sredstava ili grupe finansijskih sredstava, koji se mogu pouzdano procijeniti ( događaj koji dovodi do obezvređenja ). 1) Krediti i potraživanja Ukoliko postoji objektivni dokaz za umanjenje vrijednosti kredita i potraživanja, gubitak usljed umanjenja vrijednosti utvrđuje se kao razlika između knjigovodstvene vrijednosti imovine i sadašnje vrijednosti očekivanih budućih novčanih tokova diskontovanih originalnom efektivnom kamatnom stopom finansijske imovine. Obračun gubitka koji nastaje usljed umanjenja vrijednosti se sprovodi na individualnoj osnovi, odnosno korišćenjem individualnih podataka o sadašnjoj vrijednosti budućih novčanih tokova za sve individualno značajne kredite i potraživanja, i na grupnoj osnovi, odnosno korišćenjem jedinstvenih podataka na nivou odgovarajućih homogenih grupa o vrijednosti budućih novčanih tokova za sve kredite i potraživanja koji imaju dokaz za umanjenje vrijednosti i koji nisu individualno značajni. Knjigovodstvena vrijednost imovine umanjuje se putem obračuna ispravke vrijednosti, a iznos gubitka priznaje se u izvještaju o dobicima i gubicima i ukupnom rezultatu. Ukoliko kredit ili potraživanje imaju varijabilnu kamatnu stopu, diskontnu stopu za utvrđivanje gubitka od umanjenja vrijednosti predstavlja tekuća efektivna kamatna stopa utvrđena ugovorom u trenutku kad nastupi umanjenje vrijednosti. Finansijska imovina za koju ne postoji objektivni dokaz za umanjenje vrijednosti uključuje se u finansijsku imovinu koja se grupiše u odgovarajuće homogene grupe sličnih karakteristika koje se onda razmatraju za umanjenje vrijednosti na portfolio osnovi. Ukoliko je kredit nenaplativ, a sve pravne procedure su dovršene, te je poznat konačni iznos gubitka, kredit se direktno otpisuje. Ako se u narednom periodu iznos gubitka od umanjenja vrijednosti smanji, a umanjenje se direktno može povezati s događajem koji se dogodio nakon otpisa, otpisani iznos ili ispravka vrijednosti se tada prihoduje u izvještaju o dobicima i gubicima i ukupnom rezultatu. Otpis nenaplativih potraživanja vrši se na osnovu odluka Uprave Banke, a u skladu sa odlukama suda, dogovorima zainteresovanih strana i procjenama Banke. U skladu sa regulativom Banka obračunava i rezervisanja prema propisima Agencije za bankarstvo Republike Srpske (u daljem tekstu: Agencija) koje se definišu kao rezerve za kreditne gubitke po regulatornom zahtjevu. Krediti, plasmani i druga izloženost Banke klasifikuju se u kategorije propisane od strane Agencije zavisno od stepena naplativosti koji se određuje na osnovu broja dana koliko je prekoračen rok dospijeća, procjene finansijskog položaja dužnika i kvaliteta instrumenata obezbjeđenja naplate. Iznos ukupnih rezervi po regulatornom zahtjevu se obračunava primjenom procenata propisanih od strane Agencije. Ukoliko je iznos ukupno obračunatih rezervi po regulatornom zahtjevu u skladu sa propisima Agencije veći od sume vrijednosti ispravke vrijednosti obračunate u skladu sa zahtjevima MSFI i vrijednosti već formiranih rezervi za kreditne gubitke po regulatornom zahtjevu, navedena razlika se definiše kao nedostajuće rezerve za kreditne gubitke. 2) Finansijska imovina raspoloživa za prodaju Banka na svaki datum izvještavanja provjerava postoji li objektivni dokaz za ispravku vrijednosti pojedine finansijske imovine ili grupe finansijske imovine. U slučaju vlasničkih instrumenata klasifikovanih kao raspoloživi za prodaju, značajno ili produženo smanjenje fer vrijednosti instrumenata ispod troška sticanja uzima se u obzir kod utvrđivanja mogućnosti postojanja dokaza za umanjenje vrijednosti. Ukoliko postoji takav dokaz, kumulativni gubitak (utvrđen kao razlika između troška sticanja i tekuće fer vrijednosti, umanjen za gubitak od ispravke vrijednosti, a koji je prethodno priznat u izvještaju o dobicima i gubicima i ukupnom rezultatu) prenosi se iz kapitala i rezervi i priznaje u izvještaju o dobicima i gubicima i ukupnom rezultatu. Gubici od ispravke vrijednosti priznati u izvještaju o dobicima i gubicima i ukupnom rezultatu po vlasničkim instrumentima ne ukidaju se kroz dobit ili gubitak. Ukoliko, u narednom periodu, fer vrijednost 36 SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 NAPOMENE UZ FINANSIJSKE IZVJEŠTAJE

39 Napomene uz finansijske izvještaje dužničkog instrumenta klasifikovanog kao raspoloživ za prodaju poraste, i porast je objektivno vezan za događaj nastao nakon što je gubitak od ispravke vrijednosti priznat u izvještaju o sveobuhvatnoj dobiti, gubitak od ispravke vrijednosti se ukida u korist izvještaja o dobicima i gubicima i ukupnom rezultatu. 3) Finansijska imovina koja se drži do dospijeća Gubitak od umanjenja vrijednosti utvrđuje se kao razlika između knjigovodstvene vrijednosti finansijske imovine i sadašnje vrijednosti očekivanih budućih gotovinskih priliva diskontovanih tekućom tržišnom kamatnom stopom na sličnu finansijsku imovinu. Gubici od umanjenja vrijednosti po ovim instrumentima, priznati u izvještaju o dobicima i gubicima i ukupnom rezultatu, ne ukidaju se naknadno kroz izvještaj o dobicima i gubicima i ukupnom rezultatu. Specifični instrumenti 1) Novac i novčani ekvivalenti Novac i novčani ekvivalenti sastoje se od novčanih sredstva i sredstva kod Centralne banke. 2) Krediti i potraživanja od banaka Krediti i potraživanja od banaka se klasifikuju kao krediti i potraživanja, te se vode po amortizovanom trošku. 3) Krediti i potraživanja od komitenata Krediti i potraživanja od komitenata iskazuju se po amortizovanom trošku umanjenom za ispravku vrijednosti kako bi se prikazali procijenjeni nadoknadivi iznosi. 4) Finansijska imovina raspoloživa za prodaju Finansijska imovina raspoloživa za prodaju uključuje vlasničke hartije od vrijednosti. Vlasničke hartije od vrijednosti klasifikovane su kao imovina raspoloživa za prodaju i vrednuju se po fer vrijednosti, osim ukoliko ne postoji pouzdana mjera fer vrijednosti, kada se one vrednuju po trošku sticanja, umanjenom za umanjenje vrijednosti. 5) Finansijska imovina koja se drži do dospijeća Finansijska imovina koja se drži do dospijeća uključuje dužničke hartije od vrijednosti. 6) Depoziti banaka i drugih finansijskih institucija i depoziti komitenata Depoziti banaka i drugih finansijskih institucija i depoziti komitenata klasifikovani su kao ostale obaveze i početno se priznaju po fer vrijednosti umanjenoj za transakcione troškove, a naknadno se iskazuju po svom amortizovanom trošku metodom efektivne kamatne stope. 7) Uzeti krediti na koje se plaća kamata Uzeti krediti na koje se plaća kamata inicijalno se priznaju po fer vrijednosti priliva, umanjenoj za pripadajuće transakcione troškove. Naknadno vrednovanje vrši se po amortizovanom trošku primjenom linearne metode. h) Nekretnine i oprema Nekretnine su iskazane po fer vrijednosti utvrđene od strane ovlašćenog procjenitelja umanjenoj za akumuliranu amortizaciju i moguće umanjenje vrijednosti. Procjena vrijednosti nekretnina Banke je sprovedena od strane nezavisnog procjenitelja koji je sa stanjem na dan 31. decembar izvršio procjenu na osnovu tržišne vrijednosti imovine koja je u upotrebi. Procjene se izvode sa dovoljno pravilnosti tako da se knjigovodtvena vrijednost imovine materijalno ne razlikuje od primijenjenog principa fer vrijednsti na datum bilansa stanja. Amortizacija se ravnomjerno obračunava, primjenom sljedećih propisanih godišnjih stopa, a sa ciljem da se sredstva u potpunosti otpišu u toku njihovog korisnog vijeka trajanja: 37 SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 NAPOMENE UZ FINANSIJSKE IZVJEŠTAJE

40 Napomene uz finansijske izvještaje i Zgrade 1,3% -1,52% Oprema i ostala sredstva 7% - 30% Ulaganja u tuđu imovinu 10%-20% * Amortizacija je proporcionalna periodu zakupa ili ekonomskog procjenjenog vijeka trajanja, u zavisnosti koji je od perioda kraći. Rukovodstvo Banke smatra da stope amortizacije realno odražavaju ekonomsko svrsishodni vijek korišćenja osnovnih sredstava. i) Nematerijalna imovina Nematerijalna imovina stečena od strane Banke vrednuje se po trošku smanjenom za akumuliranu amortizaciju i ispravku vrijednosti. Troškovi razvoja kapitalizuju se ako zadovoljavaju sve uslove navedene u MRS-u 38: Nematerijalna imovina. Nematerijalna imovina amortizuje se linearnom metodom tokom procijenjenog korisnog ekonomskog vijeka upotrebe kako slijedi: i Softver 20% Korisni vijek upotrebe provjerava se i koriguje, ukoliko je potrebno, na svaki datum bilansa. Rezidualne vrijednosti ne uzimaju se u obzir. j) Imovina u zakupu Zakupi u kojima Banka preuzima sve rizike i nagrade povezane s vlasništvom, klasifikuju se kao finansijski zakupi. Na datum bilansa, Banka nije imala finansijskih zakupa, bilo kao zakupodavac ili zakupoprimac. Ostali zakupi su operativni zakupi. k) Ispravka vrijednosti nefinansijske imovine Imovina koja ima nedefinisan korisni vijek upotrebe ne podliježe obračunu amortizacije, a za navedenu imovinu vrši se provjera ispravke vrijednosti najmanje jednom godišnje. Imovina koja se amortizuje provjerava se radi ispravke vrijednosti uvijek kada događaji ili promjene uslova ukazuju da knjigovodstvena vrijednost možda neće biti nadoknadiva. Nematerijalna imovina koja još nije raspoloživa za korišćenje procjenjuje se na svaki datum bilansa. Gubitak od ispravke vrijednosti priznaje se u svim slučajevima kada je knjigovodstvena vrijednost imovine veća od njezinog nadoknadivog iznosa. Gubici od ispravke vrijednosti priznaju se u izvještaju o dobicima i gubicima i ukupnom rezultatu. Nadoknadivi iznos nekretnina i opreme, investicionih nekretnina, te nematerijalne imovine je neto prodajna vrijednost ili vrijednost u upotrebi, zavisno od toga koji je iznos viši. U svrhu procjene ispravke vrijednosti, imovina se grupiše na najnižem nivou za koji je moguće utvrditi posebno odredive gotovinske tokove (jedinice koje generišu gotovinu). Vrijednost u upotrebi se procjenjuje diskontovanjem očekivanih budućih novčanih tokova na njihovu sadašnju vrijednost koristeći diskontnu stopu prije poreza koja odražava trenutnu tržišnu procjenu vremenske vrijednosti novca i rizike specifične za imovinu ili jedinicu koja generiše gotovinu. Ostala nefinansijska imovina, osim goodwill-a, nad kojom je izvršena ispravka vrijednosti, procjenjuje se na svaki datum bilansa radi mogućeg ukidanja ispravke vrijednosti. Gubitak od ispravke vrijednosti se ukida ukoliko je došlo do promjene u procjenama koje su bile korišćene za određivanje nadoknadivog iznosa. Gubitak od umanjenja vrijednosti se ukida samo do knjigovodstvene vrijednosti imovine, umanjene za akumuliranu amortizaciju, kakva bi bila obračunata da nije priznat gubitak od ispravke vrijednosti. l) Beneficije za zaposlene Kratkoročni troškovi Za račun zaposlenih, Banka uplaćuje penziono i zdravstveno osiguranje koje se obračunava na bruto plate, kao i pripadajuće poreze po ovom osnovu za koje je osnovica neto plata. Ovi se doprinosi uplaćuju na račun relevantnih državnih fondova prema važećoj zakonskoj regulativi tokom cijele godine. Naknada za topli obrok i transport, kao i regres za godišnji odmor se obračunavaju i plaćaju u skladu sa lokalnom zakonskom regulativom. 38 SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 NAPOMENE UZ FINANSIJSKE IZVJEŠTAJE

41 Napomene uz finansijske izvještaje Ovi se troškovi priznaju u izvještaju o dobicima i gubicima i ukupnom rezultatu u razdoblju u kojem su nastali troškovi osoblja. Obaveze za doprinose za penzione fondove s propisanim iznosom doprinosa priznaju se kao trošak u izvještaju o dobicima i gubicima i ukupnom rezultatu razdoblja u kojem su nastali. Dugoročni troškovi: otpremnine za penzije U skladu s zakonom o radu Banka nema obavezu uplaćivati otpremnine za penzije za penzionere do vremena odlaska u penziju. Dugoročna obaveza koja se odnosi na otpremnine kod odlaska u penziju se računa kao sadašnja vrijednost budućih novčanih uplata koju obračunava ovlašćeni aktuar. m) Rezervisanja Rezervisanja se priznaju kad Banka ima sadašnju zakonsku ili izvedenu obavezu kao posljedicu prošlih događaja i ako je vjerovatno da će biti potreban odliv sredstava koji sadrže ekonomske koristi radi podmirivanja obaveze te ako se iznos obaveze može pouzdano procijeniti. Rezervisanja za obaveze i troškove održavaju se na nivou koji rukovodstvo Banke smatra dovoljnim za pokrivanje nastalih i mogućih budućih gubitaka. Rukovodstvo određuje adekvatnost rezervisanja na osnovu uvida u pojedine stavke, važeće ekonomske uslove, karakteristike rizika određenih kategorija transakcija kao i u ostale relevantne faktore. Rezervisanja se ukidaju samo za one troškove za koja su rezervisanja inicijalno i priznata. Ako odliv ekonomskih koristi za podmirenje obaveza više nije vjerovatan, rezervisanje se ukida. n) Akcionarski kapital Akcionarski kapital predstavlja nominalnu vrijednost uplaćenih redovnih akcija klasifikovanih kao kapital i denominovan je u KM. o) Premija na akcionarski kapital Premija na akcionarski kapital predstavlja razliku između uplaćenog iznosa i nominalne vrijednosti izdatih akcija. p) Zakonske rezerve Zakonske rezerve su formirane u skladu sa Zakonom o preduzećima Republike Srpske koji zahtijeva da se 5% dobiti godine prenosi u zakonske rezerve sve do iznosa 10% akcionarskog kapitala. Zakonske rezerve do 10% akcionarskog kapitala mogu se koristiti za pokriće gubitka tekuće i prošlih godina. q) Regulatorne rezerve za kreditne gubitke Kao što je objašnjeno u napomeni 3.g. regulatorna rezerva za kreditne gubitke predstavlja razliku između umanjenja vrijednosti izračunatog u skladu sa zahtjevima MSFI-a i umanjenja vrijednosti izračunatog u skladu sa propisima Agencije, ukoliko je posljednje umanjenje veće. Stanje u rezervama na datum izvještaja predstavlja iznos za koji je umanjenje vrijednosti izračunato u skladu sa Agencijom bilo veće od izračunatog u skladu s MSFI u prethodnim periodima. Na dan 31. decembra godine Banka je procijenila da regulatorne rezerve za kreditne gubitke kumulativno iznose hiljada KM (2014.: hiljada KM). Nedostajuće rezerve po zahtjevu regulatora na dan 31. decembra godine iznose hiljada KM (2014.: hiljada KM). Iznos nedostajućih rezervisanja po zahtjevu regulatora na dan 31. decembra godine je odbitna stavka od regulatornog kapitala u obračunu adekvatnosti kapitala Banke. r) Rezerva fer vrijednosti Rezerva fer vrijednosti se odnosi na nerealizovane neto dobitke i gubitke usled promjene u fer vrijednosti finansijske imovine raspoložive za prodaju, umanjeno za odloženi porez. 39 SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 NAPOMENE UZ FINANSIJSKE IZVJEŠTAJE

42 Napomene uz finansijske izvještaje s) Dividende Dividende na redovne akcije se priznaju kao obaveza u razdoblju u kojem su odobrene od strane akcionara Banke. t) Zarada po akciji Banka iskazuje osnovnu zaradu po akciji. Osnovna zarada po akciji računa se dijeljenjem dobiti ili gubitka tekućeg perioda namijenjene redovnim akcionarima Banke ponderisanim prosječnim brojem redovnih akcija u opticaju tokom godine. u) Vanbilansne preuzete i potencijalne obaveze U uobičajenom toku poslovanju Banka odobrava finansijske garancije koje se sastoje od akreditiva, garancija i jemstava. Finansijske garancije se incijalno priznaju u finansijskim izvještajima po fer vrijednosti. Nakon incijalnog priznavanja, obaveze Banke koje proističu iz finansijskih garancija vrednuju se u iznosu amortizovane naknade ili iznosu najbolje procjene troškova neophodnim da bi se izmirila finansijska obaveza koja nastaje kao rezultat garancije, u zavisnosti koji je iznos veći. Po osnovu finansijske garancije povećanje obaveza se iskazuje na teret izvještaja o dobicima i gubicima i ukupnom rezultatu. Primljene naknade se priznaju u korist izvještaja o dobicima i gubicima i ukupnom rezultatu u okviru prihoda od naknada i provizija tokom perioda korišćenja garancije po pravolinijskoj osnovi. v) Sredstva u ime i za račun trećih osoba Banka upravlja sredstvima u ime i za račun pravnih lica i građana. Navedena sredstva ne čine dio imovine Banke te su stoga isključena iz njezinog bilansa. Za pružene usluge Banka ostvaruje naknadu. aa) Izvještavanje po segmentima Poslovni segment predstavlja dio imovine i poslovnih aktivnosti (proizvodi i usluge) koji podliježu rizicima i koristima različitim od onih u nekim drugim poslovnim segmentima. Geografski segment generiše proizvode ili usluge unutar određenog privrednog okruženja koji podliježu rizicima i koristima različitim od onih segmenata koji posluju u nekim drugim privrednim okruženjima. Banka je identifikovala četiri glavna segmenta: Retail, Corporate, Finansijska tržišta i ALM, i Centrala. Osnovne informacije po segmentima zasnivaju se na internoj izvještajnoj strukturi poslovnih segmenata. Rezultati segmenata mjere se primjenom internih cijena (napomena 6). ab) Promjene računovodstvenih politika Računovodstvene politike su u skladu sa onima iz prethodne godine, osim za sledeće izmjene MSFI-a koje su stupile na snagu od 1. januara godine: Odbor za međunarodne računovodstvene standarde je izdao Ciklus godišnjih poboljšanja MSFI , koji je skup dopuna MSFI. Dopune su primjenjive za godišnji period počev od ili nakon 1. janura godine. MSFI 3 Poslovne kombinacije Poboljšanje se odnosi na to da MSFI 13 isključuje iz svog djelokruga računovodstvo zajedničkih poduhvata u okviru finansijskih izvještaja samog zajedničkog poduhvata. MSFI 13 Mjerenje fer vrijednosti Poboljšanja se odnose na djelokrug izuzetka portfolija definisan u paragrafu 52 MSFI 13 uključujući sve ugovore koji su u okviru MRS 39 Finansijski instrumenti: Priznavanje i vrednovanje ili MSFI 9 Finansijski instrumenti bez obzira da li su u skladu sa definicijom finansijske imovine ili finansijskih obaveza definisanih u okviru MRS 32 Finansijski instrumenti: Prezentacija. MRS 40 Investicione nekretnine Poboljšanje se odnosi na određivanje da li neka transakcija zadovoljava definiciju kako biznis kombinacije definisane u MSFI 3, tako i investicione nekretnine kao što je definisano u MRS 40, zahtijeva razdvojenu primjenu oba standarda nezavisno jedan od drugog. 40 SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 NAPOMENE UZ FINANSIJSKE IZVJEŠTAJE

43 Napomene uz finansijske izvještaje Usvajanje ovih izmjena postojećih Standarda nije imalo za rezultat značajnije promjene finansijskih izvještaja Banke. Usvojeni standardi koji još nisu primjenjivi i ranije usvojeni standardi MRS 16 Nekretnine, postrojenja i oprema i MRS 38 Nematerijalna imovina (Dopuna): Prihvaćene metode amortizacije Dopuna standarda je primjenjiva za period počev od ili posle 1. januara godine. Dopuna predstavlja dodatna pojašnjenja i smjernice kako obračunavati amortizaciju nekretnina, postrojenja, opreme ili nematerijalne imovine. Dopuna pojašnjava princip u MRS 16 i MRS 38 da prihod više predstavlja ekonomsku korist koja nastaje vođenjem biznisa (čiji je aktiva dio), nego ekonomsku korist koja nastaje upotrebom nekretnina, postrojenja, opreme i nematerijalne aktive. Kao rezultat toga, odnos između ostvarenog prihoda i prihoda koji je bio planiran da bude ostvaren ne može biti uzet u obzir prilikom obračuna amortizacije, odnosno može biti korišćen u rijetkim slučajevima kod amortizacije nematerijalne imovine. MRS 19 Primanja zaposlenih (Dopuna): Doprinosi zaposlenih Dopuna standarda je primjenjiva za period počev od ili poslije 1. februara godine. Dopuna se odnosi na doprinose zaposlenih ili trećih lica u skladu sa planom penzijskih primanja. Cilj dopune je da pojednostavi obračun doprinosa nezavisno od broja godina koji je zaposleni proveo u službi, na primjer, doprinosi zaposlenog se obračunavaju kao fiksni procenat na platu. MSFI 9 Finansijski Instrumenti: Priznavanje i odmjeravanje Standard je primjenjiv za period počev od ili poslije 1. januara godine, uz dozvoljeno ranije usvajanje. Konačna verzija MSFI 9 Finansijski instrumenti odražava sve faze finansijskih instrumenata i zamjenjuje MRS 39 Finansijski instrumenti: Priznavanje i odmjeravanje, kao i sve pređašnje verzije MSFI 9. Standard uvodi nove zahtjeve za priznavanje i odmjeravanje, ispravku vrijednosti i računovodstvo hedžinga (hedge accounting). MSFI 11 Zajednički poduhvati (Dopuna): Računovodstvo u zajedničkom poduhvatu Dopuna standarda je primjenjiva za period počev od ili poslije 1. januara godine. Bazira se na računovodstu koje je u zajedničkom interesu u okviru joint vanture i joint operation aranžmana. Daje smjernice i objašnjava sticanje interesa u okviru zajedničkih poduhvata koji konstituišu biznis u skladu sa MSFI i preciriza odgovarajući računovodstveni tretman ovakvih akvizicija. MSFI 15 Prihodi po ugovoru s kupcima Standard je primjenjiv za period počev od ili posle 1. januara godine. MSFI 15 uspostavlja model od pet koraka koji će se primjenjivati na prihode po ugovoru s kupcima (uz ograničen broj izuzetaka), nezavisno od vrste prihoda ili industrije. Zahtjevi standarda će se takođe primjenjivati na priznavanje i mjerenje dobitaka i gubitaka od prodaje neke nefinansijske imovine, koja nije posljedica uobičajenih aktivnosti Društva (npr. prodaja stalne materijalne ili nematerijalne imovine). Standard zahtijeva detaljna objelodanjivanja, uključujući razvrstavanje ukupnih prihoda, informacije o obavezama rezultata; promjene u stanju imovine i obaveza po osnovu ugovora između perioda, kao i ključne procjene. MRS 27 Pojedinačni finansijski izvještaji (Dopuna) Dopuna standarda je primjenjiva za period počev od ili poslije 1. januara godine. Ova dopuna omogućava entitetima da koriste metod učešća za obračun investicija u njihova predstavništva, zajedničke poduhvate sa drugim licima iako imaju različite finansijske izvještaje i da će omogućiti prelazak na MSFI za posebne finansijske izvještaje, smanjujući troškove bez uticaja na podatke koji su dostupni investitorima. MSFI 10 Konsolidovani finansijski izvještaji i MRS 28 Investicije u pridružene entitete: Prodaja aktive između investitora i zavisnog preduzeća (Dopuna) Dopuna ukazuje na poznato neslaganje između zahtjeva u MSFI 10 i onih u MRS 28, vezanih za prodaju ili unošenje aktive između investitora i njegovih zavisnih preduzeća i zajedničkih poduhvata. Rezultat dopuna odnosi se na to da je gubitak ili dobitak priznat kada transakcija tangira 41 SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 NAPOMENE UZ FINANSIJSKE IZVJEŠTAJE

44 Napomene uz finansijske izvještaje biznis, bez obzira da li je riječ o zavisnom društvu ili ne. Djelimičan dobitak ili gubitak je priznat kada transakcija tangira aktivu koja nije ključna za obavljanje biznisa, čak i kada je ova aktiva dio zavisnog preduzeća. U decembru godine, Odbor za međunarodne računovodstvene standarde odložio je datum primjene ovog standarda čekajući ishod istraživanja vezano za metod učešća. MSFI 10, MSFI 12 i MRS 28 Investicioni entiteti: Primjena izuzetaka konsolidacije (dopuna) Dopuna se odnosi na tri problema koja se sve češće pojavljuju u praksi u okviru investicionih entiteta sa izuzetkom konsolidacije. Dopuna standarda je primjenjiva za period počev od ili poslije 1. januara godine. Dopune pojašnjavaju da je nepostojanje konsolidovanog finansijskog izvještaja primjenljivo na matično lice koje je ogranak investicionog entiteta, kada investicioni entitet vrednuje sve svoje podružnice po fer vrijednosti. Takođe, standard pojašnjava da jedino zavisni entitet koji nije investicioni, sam po sebi, ali istovremeno pruža podršku investicionom entitetu može biti uključen u konsolidaciju. Sve ostale podružnice investicionog entiteta se procjenjuju po fer vrijednosti. Na kraju, dopuna MRS 28 Investicije u podružnice i zajedničke poduhvate omogućava investitoru, kada primjenjuje metod učešća, da zadrži vrednovanje po fer vrijednosti primjenjeno od strane investicionog entiteta u skladu sa interesom prema ostalim zavisnim entitetima. MRS 1: Inicijativa objelodanjivanja (Dopuna) Dopuna MRS 1 Prezentacija finansijskih izvještaja dodatno podstiče Društva na primjenu profesionalne procjene u odluci koje informacije treba objelodaniti, te kako strukturirati svoje finansijske izvještaje. Dopune su primjenjive za period počev od ili poslije 1. januara godine. Dopune uskog fokusa MRS razjašnjavaju, a ne mijenjaju značajno postojeće zahtjeve MRS 1. Dopune se odnose na materijalnost, redoslijed napomena, podzbirova i razvrstavanja, računovodstvene politike i predstavljanje stavki ostale sveobuhvatne dobiti proizašle iz ulaganja po metodi udjela. Odbor za međunarodne računovodstvene standarde je izdao Ciklus godišnjih poboljšanja MSFI , koji je skup dopuna MSFI. Dopune su primjenjive za period počev od ili nakon 1. februara godine. Dopunjeni standardi su: MSFI 2 Plaćanje akcijama Ovo poboljšanje mijenja definicije uslova sticanja i tržišnog stanja i dodaje definicije za stanje učinka i stanje usluga (koji su prethodno bili dio definicije uslovi sticanja ). MSFI 3 Poslovne kombinacije Ovo poboljšanje odnosi se na razmatranje da sticanja koja se ne klasifikuju kao kapital se naknadno vrednuju po fer vrijednosti kroz gubitak ili dobitak bez obzira da li to spada u okvir MSFI 9 finansijski instrumenti. MSFI 8 Poslovni segmenti Poboljšanje podrazumijeva da entitet objelodani procjene napravljene od strane menadžmenta u primjeni kriterijuma agregacije na operativne segmente i pojašnjava da bi entitet trebalo da obezbijedi usaglašavanje svih segmenata imovine prema imovini entiteta, ukoliko su izvještaji o segmetnima imovine podnošeni redovno. MSFI 13 Mjerenje fer vrijednosti Ovo poboljšanje odnosi se na to da objava MSFI 14 i dopuna MSFI 9 i MRS 19 nije onemogućila mjerenje kratkoročnih potraživanja i dugovanja, gdje nije navedena kamatna stopa, bez diskontovanja, ukoliko su efekti nediskontovanja nematerijalni. MRS 16 Nekretnine, postrojenja i oprema Dopuna pojašnjava da kada je nekretnina, postrojenje, ili oprema revalorizovana, bruto knjigovodstvena vrijednost prilagođava se na način da bude konzistentna sa revalorizacijom sadašnje vrijednosti. MRS 24 Objelodanjivanja povezanih strana 42 SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 NAPOMENE UZ FINANSIJSKE IZVJEŠTAJE

45 Napomene uz finansijske izvještaje Dopuna se odnosi na to da entitet koji pruža ključne menadžment usluge matičnom preduzeću predstavlja povezano lice izvještavajućeg preduzeća. MRS 38 Nematerijalna imovina Dopuna pojašnjava da kada je nematerijalna imovina revalorizovana, bruto knjigovodstvena vrijednost prilagođava se na način da bude konzistentna sa revalorizacijom sadašnje vrijednosti. Odbor za međunarodne računovodstvene standarde je izdao Ciklus godišnjih poboljšanja MSFI , koji je skup dopuna MSFI. Dopune su primjenjive za godišnji period počev od ili nakon 1. januara godine. Dopunjeni standardi su: MSFI 5 Stalna imovina koja se drži radi prodaje i prestanak poslovanja Dopuna se odnosi na to da promjena sa jedne metode rashodovanja na drugu (kroz prodaju ili distribuciju vlasnicima) ne treba biti razmotrena kao novi plan rashodovanja, već kao nastavak originalog plana. Stoga, ne postoji prekid primjene uslova MSFI 5. Takođe, promjena metode ne mijenja datum klasifikacije. MSFI 7 Finansijski instrumenti Objelodanjivanje Dopuna se odnosi na ugovor o uslugama koji uključuje nadoknadu može konstituisati ulaganje u finansijsku aktivu. Takođe, dopuna pojašnjava da prebijanje finansijskih obaveza i finansijske imovine nije potrebno uključiti u periodični finansijski izveštaj. MRS 19 Primanja zaposlenih Dopuna se odnosi na to da se korporativne obveznice procjenjuju na osnovu valute u kojoj su denominirane, a ne na osnovu toga iz koje zemlje dolaze. Kada nema tržišta na kom bi se mogle ove obveznice vrednovati u valuti u kojoj su denominirane, uzima se stopa državnih hartija od vrijednosti. MRS 34 Periodično finansijsko izvještavanje Dopuna pojašnjava da zahtijevane privremene objave moraju biti sadržane u periodičnim finansijskim izvještajima ili uključene u napomene između privremenih finansijskih izvještaja ili biti uključene u složenije finansijske izvještaje (npr. Izvještaj menadžmenta ili Izvještaj o riziku). Odbor ukazuje da i ostale informacije moraju biti dostupne u okviru periodičnog finansijskog izvještaja svim korisnicima pod istim uslovima kao što su im sami izvještaji dostupni i u isto vrijeme. Ukoliko korisnici nemaju mogućnost pristupa informacijama pod ovim uslovima onda je periodični finansijski izvještaj nekompletan. MSFI 16: Lizing Standard je primjenjiv za period počev od ili poslije 1. januara MSFI 16 postavlja načela za prepoznavanje, mjerenje, prikazivanje i objavu lizinga za obe strane ugovora, npr. kupca ( zajmoprimac ) i dobavljača ( zajmodavac ). Novi standard zahtijeva od zajmoprimca da navede većinu zajmova u finansijskim izvještajima. Zajmoprimci će imati jedan računovodstveni model za sve zajmove, uz određene izmjene. Računovodstvo zajmodavca je suštinski nepromijenjeno. MRS 12 Porez na dobit (Dopuna): Priznavanje odloženih poreskih sredstava za nerealizovane gubitke Standard je primjenjiv za period počev od ili poslije 1. januara godine, sa mogućnošću ranijeg početka primjene. Cilj ovih izmjena je da pojasni obračun za odložena poreska sredstva za nerealizovane gubitke po osnovu dužničkih instrumenata vrednovanih po fer vrijednosti. Na primjer, dopuna daje pojašnjenje za odložena poreska sredstva kada entitetu nije dozvoljeno da odbije nerealizovane gubitke u poreske svrhe ili kad enititet ima mogućnost i namjeru da drži dužničke instrumente dok ne dođe do poništenja nerealizovanog gubitka. MRS 7 Izvještaj o novčanim tokovima (Dopuna): Inicijativa Standard je primjenjiv za period počev od ili poslije 1. januara godine, sa mogućnošću ranijeg početka primjene. Cilj ove dopune je da omogući korisnicima finansijskih izvještaja da procijene promjene u obavezama proizašle iz 43 SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 NAPOMENE UZ FINANSIJSKE IZVJEŠTAJE

46 Napomene uz finansijske izvještaje aktivnosti finansiranja. Dopuna će zahtijevati od entiteta da objelodane informacije kako bi omogućili investitorima procjenu promjena obaveza koje proizilaze iz aktivnosti finansiranja, uključujući promjene koje proizilaze kako iz novčanih, tako i nenovčanih promjena. 4. UPRAVLJANJE FINANSIJSKIM RIZIKOM Banka je u svom poslovanju najviše izložena sljedećim vrstama rizika: kreditnom riziku, operativnom riziku, riziku likvidnosti i tržišnom riziku Uprava Banke ima sveobuhvatnu odgovornost za uspostavljanje i nadzor nad upravljanjem rizicima Banke. Organizacione jedinice odgovorne za upravljanje rizicma (Integrisano upravljanje rizicima, Kreditni rizici, Tržišni i Operativni rizici) i Odbor za upravljanje aktivom i pasivom (Asset and Liability Committee - ALCO) odgovorni su za razvoj procesa upravljanja i kontrole rizika, kao i praćenje politike u njihovim specifičnim oblastima. U prvoj polovini godine osnovan je Odbor za upravljanje rizicima (Risk Committee - RICO) u čijoj je nadležnosti: - praćenje i kontrolisanje sadašnjih i budućih rizika, - alokacija kapitala za odgovarajuće vrste rizika i - donošenje odluka o strateškim i strukturnim pitanjima u vezi sa rizicima. Odgovarajući priručnici, programi, politike i procedure koje se tiču upravljanja rizicima su usvojeni u cilju identifikacije i analize rizika sa kojima se suočava Banka, u cilju postavljanja odgovarajućih ograničenja rizika i kontrole za praćenje rizika i poštovanje ustanovljenih limita. Nadzorni odbor je odgovoran za nadgledanje poštovanja pomenutih programa, priručnika, politika i procedura upravljanja rizicima Banke kao i za provjeru primjerenosti okvira upravljanja rizikom u odnosu na rizike sa kojima se suočava Banka. U cilju obavljanja ove funkcije Nadzornom odboru na raspolaganju stoji služba Interne revizije. Interna revizija izvršava redovne i ad-hoc kontrole procedura i procesa upravljanja rizicima, i rezultati kontrola se dostavljaju Nadzornom odboru i Upravi Banke Kreditni rizik Kreditni rizik je rizik od finansijskog gubitka koji nastaje u slučajevima kada korisnik ili saugovarač finansijskog proizvoda ne izmiri svoje ugovorne obaveze u ugovorenim rokovima dospijeća. Proces upravljanja kreditnim rizikom definiše prihvatljive nivoe izloženosti kreditnom riziku i obezbjeđuje minimiziranje potencijalnih gubitaka koji mogu nastati kod kreditnih transakcija. Održavanje kreditnog rizika u prihvatljivim okvirima za Banku obezbijeđeno je postavljanjem internih procedura za upravljanje kreditnim rizikom, ali i odgovarajućih limita izloženosti kreditnom riziku. Osnove za proces upravljanja kreditnim rizikom su zakonska regulativa Republike Srpske, odnosno Zakon o bankama Republike Srpske i odgovarajuće odluke Agencije, kao i Sberbank Europe AG (SE AG) smjernice, priručnici, procedure i uputstva. Navedeni dokumenti postavljaju opšte smjernice za upravljanje rizicima, principe upravljanja rizicima, procedure, tehničku i organizacionu strukturu, operativnu primjenu, definišu poslovne ciljeve i postavljaju odgovarajuće limite u vezi sa izloženošću kreditnom riziku. Organizacione jedinice odgovorne za upravljanje rizicima definišu i ažuriraju interne smjernice koje regulišu ovaj proces Kontrola ograničenja rizika i politike ublažavanja Kreditni rizik je najvažniji rizik za poslovanje Banke. Uprava iz tog razloga pažljivo upravlja izloženošću Banke kreditnom riziku. Kreditna izloženost uglavnom proizlazi iz aktivnosti kreditiranja koje dovode do davanja kredita ili avansa. Takođe Banka je izložena kreditnom riziku i kod vanbilansnih finansijskih instrumenata. Proces upravljanja kreditnim rizikom je centralizovan u sektoru Kreditnih rizika. Upravljanje izloženošću kreditnom riziku se vrši putem analize sposobnosti dužnika i potencijalnih dužnika da is- 44SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 NAPOMENE UZ FINANSIJSKE IZVJEŠTAJE

47 Napomene uz finansijske izvještaje pune obaveze plaćanja kamate i glavnice i promjenom tih kreditnih ograničenja kada je to moguće. Banka je definisala sistem limita (ograničenja) izloženosti kreditnom riziku. Procjena kreditne sposobnosti klijenta uključuje procjenu svakog dužnika, uspostavljajući maksimalan iznos kredita koji može biti odobren klijentu kao i prihvatljiv nivo obezbjeđenja, a sve u cilju smanjenja izloženosti kreditnom riziku. Banka takođe neprekidno nadzire kretanje kreditnog portfolija kako bi se preduzele sve mjere u cilju smanjenja potencijalnih gubitaka. Prilikom odobravanja novih plasmana Banka sagledava iznos izloženosti prema jednom licu i grupi povezanih lica, a radi sprovođenja adekvatne kontrole koncentracije rizika i poštovanja zakonski propisanih ograničenja u vezi sa tim. Takođe su definisani i limiti odgovornosti tj. iznosi plasmana koji mogu biti odobreni od stane nadležnih lica uključenih u kreditni proces. Banka, u cilju minimiziranja rizika u kreditnom poslovanju koristi Pravilnik o osiguranju kredita i ostalih plasmana, te kao osiguranje za naplatu svojih potraživanja uzima jedan ili više slijedećih instrumenata: gotovina; garancije banke i korporativne garancije; hipoteka na nepokretnu imovinu; zalog na poslovnim sredstvima kao što su prostorije, inventar i potraživanja; zalog na finansijskim instrumentima kao što su osiguranje duga i akcionarski kapital Maksimalna izloženost kreditnom riziku i neto izloženost poslije uzimanja kolaterala: 31. decembar Fer vrijednost kolaterala Maksimalna izloženost Depoziti Nekretnine Neto izloženost Krediti i potraživanja od banaka Krediti i potraživanja od komitenata Stanovništvo Preduzeća Finansijska imovina Ostala aktiva Bilansna izloženost kreditnom riziku Garancije i akreditivi Neiskorišćeni i okvirni krediti Vanbilansna izloženost kreditnom riziku Ukupno SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 NAPOMENE UZ FINANSIJSKE IZVJEŠTAJE

48 Napomene uz finansijske izvještaje 31. decembar Fer vrijednost kolaterala Maksimalna izloženost Depoziti Nekretnine Neto izloženost Krediti i potraživanja od banaka Krediti i potraživanja od komitenata Stanovništvo Preduzeća Finansijska imovina Ostala aktiva Bilansna izloženost kreditnom riziku Garancije i akreditivi Neiskorišćeni i okvirni krediti Vanbilansna izloženost kreditnom riziku Ukupno Za sredstva iz izvještaja o finansijskom položaju, izloženost predstavljena u prethodnoj tabeli zasnovana je na knjigovodstvenoj vrijednosti umanjenoj za rezervisanja i ispravke vrijednosti Upravljanje kreditnim rizikom i politike umanjenja vrijednosti i rezervisanja Umanjenje vrijednosti i politike umanjenja vrijednosti Banka na dan svakog bilansa stanja vrši procjenu postojanja objektivnih dokaza umanjenja vrijednosti nekog finansijskog sredstva ili grupe finansijskih sredstava. Za potrebe kreditnog monitoringa i upravljanja kreditnim rizikom Banka kreditni portfolio dijeli u slijedeće grupe: Prihodujući krediti nedospjeli krediti neumanjene vrijednosti Dospjeli krediti za koje nije priznato umanjenje vrijednosti Neprihodujući krediti za koje je priznato umanjenje vrijednosti. Analiza kreditnog porfolija u skladu sa navedenim kategorijama navedena je u nastavku. U svrhu određivanja umanjenja vrijednosti kredita i potraživanja Banka razlikuje tri pristupa: Krediti koji se pojedinačno procjenjuju Krediti koji se procjenjuju na grupnoj osnovi Krediti koji se procjenjuju na portfolio osnovi. Krediti koji se pojedinačno procjenjuju Krediti koji se pojedinačno procjenjuju su svi krediti kod kojih postoje objektivni dokazi umanjenja vrijednosti. Objektivni dokazi o umanjenju vrijednosti, tj. faktori koji mogu uticati na sposobnosti i spremnosti svakog pojedinačnog dužnika da ispuni svoju obavezu prema Banci su kako slijedi: nepodmirenje ili kašnjenje u plaćanju kamate ili glavnice nepoštovanje uslova ugovora pokretanje stečajnog postupka 46 SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 NAPOMENE UZ FINANSIJSKE IZVJEŠTAJE

49 Napomene uz finansijske izvještaje konkretne informacije o teškoćama u poslovanju (npr. izražene u nelikvidnosti klijenata) značajne promjene u klijentovom tržišnom okruženju globalna ekonomska situacija. Politika Banke propisuje provjeru pojedinačne finansijske imovine koja prelazi prag materijalnosti najmanje jednom godišnje ili češće kada to zahtijevaju pojedinačne okolnosti. Rezervisanja za umanjenje vrijednosti po pojedinačnoj procjeni utvrđuju se procjenom nastalog gubitka na dan za svaki slučaj posebno, i primjenjuju se na značajne izloženosti. Uz dane kašnjenja, procjena obično obuhvata postojeći zalog (uključujući ponovnu potvrdu njegove naplate) i očekivanu naplatu za konkretnu izloženost. Krediti koji se procjenjuju na grupnoj osnovi U svrhu procjene umanjenja vrijednosti kredita koji nisu pojedinačno značajni, krediti se grupišu na bazi sličnih karakteristika kreditnog rizika, tj. na bazi dana kašnjenja, strukturi kolaterala, namjeni i slično te se u skladu s tim kreiraju umanjenja vrijednosti. Krediti koji se procenjuju na portfolio osnovi Banka takođe priznaje umanjenje vrijednosti za gubitke koji su nastali ali još nisu prijavljeni ( IBNR ). Ova vrsta ispravke vrijednosti/rezervisanja se obračunava na sve izloženosti Banke za koje ne postoji dokaz o obezvređenju potraživanja. Pomenute izloženosti se grupišu u odgovarajuće homogene grupe, prema istim ili sličnim karakteristikama te se za svaku grupu primjenjuje odgovarajući procenat, uzimajući u obzir period prepoznavanja gubitka. Reprogramirani krediti i potraživanja Tokom godine Banka je reprogramirala određene zajmove komitentima, s ciljem poboljšanja njihove krajnje naplativosti. Reprogramiranje se uglavnom sprovodi zbog pogoršanja ili sprečavanja pogoršanja finansijske pozicije klijenata. Nakon sprovedenog restrukturiranja, krediti se i dalje klasifikuju kao krediti koji daju prinos dok se eventualno ne pojave jasni znakovi da klijent neće biti u mogućnosti podmirivati ugovorne obaveze. Gdje god je to bilo moguće, Banka je uzela dodatne instrumente osiguranja kako bi poboljšala svoju poziciju. Politika otpisa kredita Banka otpisuje kredite ukoliko procijeni da je kredit nenaplativ. Otpis kredita sprovodi se nakon razmatranja informacija kao što su značajna promjena u klijentovom finansijskom položaju takva da klijent više ne može servisirati obaveze ili ukoliko sredstva iz naplate putem realizovanja kolaterala nisu dovoljna za otplatu kredita. Za kredite koji nisu individualno značajni, odluka o otpisu donosi se na osnovu vrste kredita te istorijskim podacima. U toku ukupno je otpisana 91 hiljada KM kredita (2014.: 66 hiljada KM). Fer vrijednost kolaterala Banka uzima kolaterale za kredite i potraživanja u obliku hipoteke nad nekretninama te drugim osiguranjima nad imovinom i garancijama. Inicijalne procjene vrijednosti kolaterala, odnosno nekretnina, se rade prilikom odobrenja kreditnog zahtjeva, odnosno su sastavni dio procesa odobrenja kreditnih zahtjeva klijenata. U skladu sa politikama Banke ponovne procjene se rade minimalno jednom u tri godine za rezidencijalne nekretnine, odnosno jednom u godinu dana za komercijalne nekretnine. Kolaterali se ne koriste u slučaju kredita i avansa od banaka te finansijske imovine raspoložive za prodaju. U vidu uticaja opšte finansijske i ekonomske krize, postoje značajne neizvjesnosti u vezi sa fer tržišnom vrijednošću kolaterala, zajedno s vremenom koje je potrebno kako bi se realizovala njegova prodaja, a koje mogu uticati na iznos umanjenja vrijednosti. Tabela u nastavku prikazuje iznose umanjenja vrijednosti za svaku od predefinisanih rizičnih kategorija kredita i potraživanja od komitenata: 47 SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 NAPOMENE UZ FINANSIJSKE IZVJEŠTAJE

50 Napomene uz finansijske izvještaje Prihodujući krediti 31. decembar decembar Krediti i potraživanja od komitenata Ispravka vrijednosti Krediti i potraživanja od komitenata Ispravka vrijednosti - Stanovništvo (1.126) (1.061) - Preduzeća (1.989) (1.628) Neprihodujući krediti (3.115) (2.689) - Stanovništvo (8.609) (8.404) - Preduzeća (18.612) (15.002) (27.222) (23.406) Ukupno (30.336) (26.095) Analiza kredita i potraživanja od komitenata U nastavku se nalazi analiza bruto i neto (umanjeno za rezervisanja za umanjenje vrijednosti) kredita i potraži va nja od komitenata: Stanovništvo Bruto izloženost Nedospjeli krediti neumanjene vrijednosti Dospjeli krediti neumanjene vrijednosti Neprihodujući krediti (krediti umanjene vrijednosti) Umanjeno za: ispravku vrijednosti Portfolio, grupna i individualna ispravka vrijednosti Neto izloženost (9.735) (9.465) Preduzeća Bruto izloženost Nedospjeli krediti neumanjene vrijednosti Dospjeli krediti neumanjene vrijednosti Neprihodujući krediti (krediti umanjene vrijednosti) SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 NAPOMENE UZ FINANSIJSKE IZVJEŠTAJE

51 Napomene uz finansijske izvještaje Umanjeno za: ispravku vrijednosti Portfolio, grupna i individualna ispravka vrijednosti Neto izloženost (20.601) (16.630) Ukupna bruto izloženost Portfolio ispravka vrijednosti Pojedinačna i grupna ispravka vrijednosti (3.115) (2.689) Ukupna ispravka vrednosti (27.222) (23.406) Neto izloženost (30.336) (26.095) a) Nedospjeli krediti neumanjene vrijednosti Krediti i potraživanja od komitenata koji nisu dospjeli niti im je vrijednost umanjena redovno se prate i detaljno procjenjuju s ciljem ranog otkrivanja nepravilnosti ili znakova upozorenja radi preduzimanja pravovremenih aktivnosti. Pregled bruto izloženosti nedospjelih kredita neumanjene vrijednosti prema vrsti klijenta je kako slijedi: Stanovništvo Potrošački krediti Stambeni krediti Minusi po tekućem računu Kreditne kartice Ukupno Preduzeća Velika preduzeća Mala i srednja preduzeća Ukupno b) Dospjeli krediti neumanjene vrijednosti Za kredite i potraživanja od komitenata s kašnjenjem do 90 dana ne smatra se da im je umanjena vrijednost, osim ukoliko ne postoje druge informacije koje ukazuju na suprotno. Bruto iznos dospjelih kredita i potraživanja od komitenata koja su dospjela, neumanjene vrijednosti su kako slijedi: 49 SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 NAPOMENE UZ FINANSIJSKE IZVJEŠTAJE

52 Napomene uz finansijske izvještaje 31. decembar Potrošački krediti Stambeni krediti Stanovništvo Preduzeća Minusi po tekućem računu Kreditne kartice Ukupno Velika Dospjelo do 30 dana Dospjelo od 30 do 60 dana Dospjelo od 60 do 90 dana Dospjelo iznad 90 dana Ukupno decembar Potrošački krediti Stambeni krediti Stanovništvo Preduzeća Mala i srednja Ukupno Minusi po tekućem računu Kreditne kartice Ukupno Velika Dospjelo do 30 dana Dospjelo od 30 do 60 dana Mala i srednja Ukupno Dospjelo od 60 do 90 dana Dospjelo iznad 90 dana Ukupno c) Krediti umanjene vrijednosti Klasifikacija kredita i potraživanja od komitenata s pojedinačnom i grupnom ispravkom vrijednosti, prikaznih bruto i neto od umanjenja vrijednosti, je kako slijedi: 31. decembar Stanovništvo Bruto Pojedinačna i grupna ispravka Neto Potrošački krediti (7.182) Stambeni krediti (612) Minusi po tekućem računu 438 (398) 40 Kreditne kartice 718 (417) (8.609) SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 NAPOMENE UZ FINANSIJSKE IZVJEŠTAJE

53 Napomene uz finansijske izvještaje 31. decembar Preduzeća Bruto Pojedinačna i grupna ispravka Neto Velika preduzeća (14.069) Mala i srednja preduzeća (4.543) Ukupno (18.612) (27.222) decembar Stanovništvo Bruto Pojedinačna i grupna ispravka Neto Potrošački krediti 9,193 (7,192) 2,001 Stambeni krediti 4,857 (579) 4,278 Minusi po tekućem računu 312 (282) 30 Kreditne kartice 597 (350) 247 Preduzeća 14,959 (8,404) 6,555 Velika preduzeća Mala i srednja preduzeća 32,461 (11,795) 20,667 10,445 (3,208) 7,237 Ukupno (15.002) Za kredite umanjene vrijednosti fer tržišna vrijednost kolaterala kod kredita stanovništvu na dan 31. decembar iznosila je hiljada KM (na dan 31. decembar 2014.: hiljada KM) te kod preduzeća hiljada KM (na dan 31. decembar 2014.: hiljada KM). d) Restruktuirani krediti i potraživanja Restruktuirani krediti koji bi inače bili u kašnjenju ili obezvređeni na dan 31. decembar godine iznosili su ukupno hiljada KM (na 31. decembar 2014.: hiljada KM). 31. decembar Kreditni portfolio Restruktuirani krediti Restruktuirani krediti iskazani kao % kreditnog portfolija 5,42% 7,55% 51 SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 NAPOMENE UZ FINANSIJSKE IZVJEŠTAJE

54 Napomene uz finansijske izvještaje Koncentracija rizika kredita i potraživanja od komitenata Banka prati koncentraciju kreditnog rizika po privrednim sektorima i geografskim lokacijama. Portfolio kreditnog rizika ograničen je kreditnom strategijom Banke; veća je koncentracija na male i mikro kredite, te široka geografska i ekonomska diversifikacija kreditnog portfolija. Bruto koncentracija rizika kreditnog portfolija (bilansni iznosi, bruto od rezervisanja) po privrednim sektorima je kako slijedi: Trgovina Industrija Poljoprivreda Građevinarstvo Rudarstvo Usluge, turizam i ugostiteljstvo Saobraćaj, skladištenje i veze Finansijsko posredovanje Državne institucije Ostalo Kategorija Ostalo uključuje kredite stanovništvu od hiljada KM (na 31. decembar 2014.: hiljada KM), te ostale kredite koji nisu svrstani niti u jednu od prethodno navedenih kategorija. Geografska koncentracija kreditnog portfolija odnosi se isključivo na područje Republike Srpske. Struktura kreditnog portfolija redovno se prati od strane Sektora kreditnih rizika i Odbora za upravljanje rizicima kako bi se uočili potencijalni događaji koji bi mogli uticati na kreditni portfolio (opšti faktori rizika), te kako bi se, u slučaju potrebe, ograničila izloženost prema određenim sektorima Tržišni rizik Banka je izložena tržišnom riziku koji predstavlja rizik da će doći do promjena fer vrijednosti budućih novčanih tokova finansijskog sredstva usljed promjena cijena na tržištu. Tržišni rizik proizlazi iz otvorenih pozicija u kamatnoj stopi, valuti i kapitalnim proizvodima, koji su svi izloženi opštim i specifičnim tržišnim kretanjima i promjenama u nivou proizvoljnosti tržišnih stopa i cijena kao što su kamatne stope, kurs stranih valuta i cijene kapitala. Uprava postavlja limite i daje uputstva za praćenje i umanjivanje tržišnog rizika, koje redovno nadgledaju odbori za upravljanje rizikom Banke Devizni rizik Izloženost deviznom riziku proizlazi iz kreditnih, depozitnih i aktivnosti trgovanja. Kontroliše se dnevno, prema zakonskim i interno utvrđenim limitima po pojedinim valutama, te u ukupnom iznosu za sva sredstva i obaveze denominovane u stranoj valuti ili vezane za stranu valutu. 52 SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 NAPOMENE UZ FINANSIJSKE IZVJEŠTAJE

55 Napomene uz finansijske izvještaje Izloženost deviznom riziku proizlazi iz kreditnih, depozitnih i aktivnosti trgovanja. Kontroliše se dnevno, prema zakonskim i interno utvrđenim limitima po pojedinim valutama, te u ukupnom iznosu za sva sredstva i obaveze denominovane u stranoj valuti ili vezane za stranu valutu. Dnevno upravljanje deviznom pozicijom Banke, na osnovu zakonske regulative i internih pravila, je odgovornost sektora Upravljanje aktivom i pasivom. U cilju efikasnog upravljanja deviznim rizikom Banka prati ekonomske i druge poslovne promjene u okruženju, radi predviđanja mogućih promjena u aktivnostima stranih valuta, kursevima i riziku. U niže prikazanim tabelama prikazana je izloženost Banke deviznom riziku na dan 31. decembar i 31. decembar godine. U tabelama je uključena aktiva i pasiva Banke po knjigovodstvenoj vrijednosti, klasifikovana po valutama i grupama valuta: Na dan 31. decembar AKTIVA za EUR EUR i vezane Ostale valute USD 000 KM KM 000 KM Ukupno 000 KM Novčana sredstva Obavezna rezerva kod Centralne banke Krediti i potraživanja od banaka Krediti i potraživanja od komitenata Finansijska imovina Nekretnine i oprema Nematerijalna imovina Ostala aktiva Osnovna sredstva namijenjena prodaji Ukupno aktiva OBAVEZE I KAPITAL Depoziti banaka i drugih finansijskih institucija Depoziti komitenata Uzeti krediti od fondova Republike Srpske Subordinirane obaveze Ostale obaveze Tekuće poreske obaveze Odložena poreska obaveza Rezervisanja Kapital Ukupno obaveze i kapital Neto devizna pozicija (23) 531 (9.077) - 53 SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 NAPOMENE UZ FINANSIJSKE IZVJEŠTAJE

56 Napomene uz finansijske izvještaje Na dan 31. decembar AKTIVA za EUR EUR i vezane Ostale valute USD 000 KM KM 000 KM Ukupno 000 KM Novčana sredstva Obavezna rezerva kod Centralne banke Krediti i potraživanja od banaka Krediti i potraživanja od komitenata Finansijska imovina Nekretnine i oprema Nematerijalna imovina Ostala aktiva Osnovna sredstva namijenjena prodaji Ukupno aktiva OBAVEZE I KAPITAL Depoziti banaka i drugih finansijskih institucija Depoziti komitenata Uzeti krediti Subordinirane obaveze Ostale obaveze Tekuće poreske obaveze Odložena poreska obaveza Rezervisanja Kapital Ukupno obaveze i kapital Neto devizna pozicija (76) 450 (15.495) - Domaća valuta (konvertibilna marka - KM) odlukom Odbora za valute (Currency Board) je vezana za evro (EUR). Pad od 10% u valutama (osim EUR) u odnosu na KM, a da pri tom sve ostale varijable ostanu iste, bi rezultirale smanjenjem dobiti nakon oporezivanja za ovu godinu od 51 hiljadu KM (na dan 31. decembar 2014.: 37 hiljada KM). Rast od 10% tih valuta bi rezultirala povećanjem dobiti nakon oporezivanja za ovu godinu od 51 hiljadu KM (na dan 31. decembar 2014.: 37 hiljada KM) Kamatni rizik Poslovanje Banke je pod uticajem rizika promjene kamatnih stopa, u onoj mjeri u kojoj kamatonosna aktiva i obaveze dospijevaju ili im se mijenjaju kamatne stope u različitim trenucima ili u različitim iznosima. 54 SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 NAPOMENE UZ FINANSIJSKE IZVJEŠTAJE

57 Napomene uz finansijske izvještaje Kamatna osjetljivost imovine i obaveza Na 31. decembar AKTIVA Do 1 meseca 1 do 3 meseca 3 meseca do 1 godine 1 do 5 godina Preko 5 godina Nekamatonosno Ukupno Novčana sredstva Obavezna rezerva kod Centralne banke Krediti i potraživanja od banaka Krediti i potraživanja od komitenata Finansijska imovina Nekretnine i oprema Nematerijalna imovina Ostala aktiva Osnovna sredstva namijenjena prodaji Ukupno aktiva OBAVEZE I KAPITAL Depoziti banaka i drugih finansijskih institucija Depoziti komitenata Uzeti krediti Subordinirane obaveze Ostale obaveze Tekuće poreske obaveze Odložene poreske obaveze Rezervisanja Kapital Ukupno obaveze i kapital Neusklađenost ročne strukture (19.364) (55.869) (80.391) - 55 SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 NAPOMENE UZ FINANSIJSKE IZVJEŠTAJE

58 Napomene uz finansijske izvještaje Tabele predstavljaju procjenu menadžementa o kamatnom riziku Banke na dan 31. decembar i 31. decembar i ne ukazuju nužno na pozicije u drugim vremenskim periodima, ali pružaju indikaciju o osjetljivosti zarade na promjene u kamatnim stopama. Kamatna osjetljivost imovine i obaveza Na 31. decembar 2014 AKTIVA Do 1 meseca 1 do 3 meseca 3 meseca do 1 godine 1 do 5 godina Preko 5 godina Nekamatonosno Ukupno Novčana sredstva Obavezna rezerva kod Centralne banke Krediti i potraživanja od banaka Krediti i potraživanja od komitenata Finansijska imovina Nekretnine i oprema Nematerijalna imovina Ostala aktiva Osnovna sredstva namijenjena prodaji Ukupno aktiva OBAVEZE I KAPITAL Depoziti banaka i drugih finansijskih institucija Depoziti komitenata Uzeti krediti Subordinirane obaveze Ostale obaveze Tekuće poreske obaveze Odložene poreske obaveze Rezervisanja Kapital Ukupno obaveze i kapital SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 NAPOMENE UZ FINANSIJSKE IZVJEŠTAJE

59 Napomene uz finansijske izvještaje Prosječne kamatne stope U sljedećoj tabeli prikazane su prosječne kamatne stope obračunate kao ponderisani prosjek za period izvještavanja za finansijske instrumente: OBAVEZE I KAPITAL % % Novčana sredstva i sredstva kod Centralne banke - 0,03 Krediti i potraživanja od banaka -0,02 0,08 Krediti i potraživanja od komitenata 6,61 6,84 Dužničke hartije od vrijednosti 1,70 5,75 Depoziti banaka i drugih finansijskih institucija 3,72 2,98 Depoziti komitenata 2,28 2,49 Uzeti krediti 2,10 2,11 Subordinirane obaveze 3,75 3, Rizik likvidnosti Rizik likvidnosti nastaje pri finansiranju aktivnosti Banke i upravljanju pozicijama. Uključuje i rizik nemogućnosti finansiranja imovine po odgovarajućim rokovima dospijeća i stopama te rizik nemogućnosti likvidacije imovine po odgovarajućoj cijeni i u odgovarajućem roku. Banka ima pristup raznovrsnim izvorima finansiranja. Sredstva se prikupljaju putem velikog broja instrumenata uključujući različite vrste depozita građana i pravnih lica, uzete kredite i akcionarski kapital. To povećava fleksibilnost finansiranja, ograničava zavisnost o bilo kojem pojedinačnom izvoru i uopšte umanjuje trošak finansiranja. Banka nastoji održavati ravnotežu između kontinuiteta finansiranja i fleksibilnosti korišćenjem obaveza različitih dospijeća. Banka kontinuirano procjenjuje rizik likvidnosti identifikujući i prateći promjene u finansiranju koje su potrebne za dostizanje poslovnih ciljeva. Nadalje, Banka drži portfolio likvidne imovine kao dio svoje strategije upravljanja rizikom likvidnosti. Ukupno očekivani odliv Na 31. decembar 2015 OBAVEZE Depoziti banaka i drugih finansijskih institucija Do 1 meseca 1 do 3 meseca 3 meseca do 1 godine 1 do 5 godina Preko 5 godina Ukupno Knjigovodstvena vrijednost Depoziti komitenata Uzeti krediti Subordinirane obaveze Ukupno očekivani odliv SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 NAPOMENE UZ FINANSIJSKE IZVJEŠTAJE

60 Napomene uz finansijske izvještaje Ukupno očekivani odliv Na 31. decembar OBAVEZE Depoziti banaka i drugih finansijskih institucija Do 1 meseca 1 do 3 meseca 3 meseca do 1 godine 1 do 5 godina Preko 5 godina Ukupno Knjigovodstvena vrijednost Depoziti komitenata Uzeti krediti Subordinirane obaveze Ukupno očekivani odliv Fer vrijednosti finansijske imovine i obaveza Fer vrijednost predstavlja iznos za koji se neka imovina može razmjeniti ili obaveza izmiriti između obavještenih i voljnih strana u uobičajenim tržišnim uslovima. Gdje su informacije dostupne, fer vrijednosti se zasnivaju na tržišnim cijenama. Međutim, za značajan dio finansijskih instrumenata Banke ne postoje lako dostupne tržišne cijene. U uslovima kada tržišne cijene nisu lako dostupne, fer vrijednost se procjenjuje korišćenjem modela diskontovanih novčanih tokova ili ostalim prikladnim tehnikama određivanja cijena. Promjene u pripadajućim pretpostavkama, uključujući diskontne stope i procijenjene buduće novčane tokove, značajno utiču na procjene. Zato se izračunate fer tržišne procjene možda ne mogu realizovati pri prodaji finansijskih instrumenata u tekućem periodu, posebno uzimajući u obzir uticaj globalne finansijske krize i nedostatka likvidnog tržišta u Republici Srpskoj. Tabela u nastavku sažeto prikazuje knjigovodstvene iznose i fer vrijednosti finansijske imovine i obaveza koji u bilansu Banke nisu uključeni po fer vrijednosti: Knjigovodstvena vrijednost Fer vrijednost Finansijska imovina Krediti i potraživanja od banaka Krediti i potraživanja od komitenata Finansijska imovina raspoloživa za prodaju, obveznice Ukupno Finansijske obaveze Depoziti banaka i drugih fin.institucija Depoziti komitenata Uzeti krediti Subordinirane obaveze Ukupno SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 NAPOMENE UZ FINANSIJSKE IZVJEŠTAJE

61 Napomene uz finansijske izvještaje Krediti i potraživanja od komitenata Krediti i potraživanja od komitenata umanjeni su za ispravku vrijednosti. Procijenjena fer vrijednost kredita i potraživanja predstavlja diskontovani iznos očekivanih procijenjenih budućih novčanih tokova. Očekivani budući novčani tokovi diskontuju se trenutno važećim tržišnim stopama s ciljem određivanja njihove fer vrijednosti. Fer vrijednost plasmana po promjenjivoj stopi odgovara njihovoj knjigovodstvenoj vrijednosti. Očekivani budući gubici ne uzimaju se u obzir niti se rade prilagođavanja za nesigurnost naplate (uključujući vremenske rokove) dospjelih i reprogramiranih izloženosti, kao i nedospjelih izloženosti koje zahtijevaju pojačano praćenje. Za Za depozite po viđenju i depozite koji nemaju definisano dospijeće, fer vrijednost je iznos plativ po viđenju na dan bilansa. Procijenjena fer vrijednost depozita sa fiksnim dospijećem zasniva se na diskontovanim novčanim tokovima prema trenutno važećim kamatnim stopama za depozite sličnog preostalog dospijeća. Vrijednost dugoročnih odnosa sa deponentima ne uzima se u obzir kod procjene fer vrijednosti. Uzeti krediti Fer vrijednost uzetih kredita sa varijabilnom kamatnom stopom koja se redovno mijenja, sa neznatnom promjenom kreditnog rizika približno predstavlja njihovu knjigovodstvenu vrijednost. Fer vrijednost uzetih kredita sa fiksnom kamatnom stopom određuje se analizom diskontovanih budućih novčanih tokova, koristeći kamatnu stopu koja se trenutno nudi za kredite sa sličnim uslovima i dužnicima sa sličnim kreditnim bonitetom. Subordinirane obaveze Fer vrijednost subordiniranih obaveza sa varijabilnom kamatnom stopom koja se redovno mijenja, sa neznatnom promjenom kreditnog rizika približno predstavlja njihovu knjigovodstvenu vrijednost. Nivoi fer vrijednosti imovine i obaveza Banke u skladu sa IFRS 13 prikazani su u tabeli ispod: Nivoi fer vrijednosti Nivoi fer vrijednosti L1 L2 L3 L1 L2 L3 Finansijska imovina Krediti i potraživanja od banaka Krediti i potraživanja od komitenata Finansijska imovina raspoloživa za prodaju Ukupno Finansijske obaveze Depoziti banaka i drugih fin. institucija Depoziti komitenata Uzeti krediti Subordinirane obaveze Ukupno SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 NAPOMENE UZ FINANSIJSKE IZVJEŠTAJE

62 Napomene uz finansijske izvještaje 4.5. Operativni rizik Banka je izložena operativnim rizicima u svim svojim poslovnim aktivnostima. Banka nastoji upravljati operativnim rizicima prema definisanim načelima i politikama na nivou Banke i SE AG Grupe, a u svrhu ublažavanja i izbjegavanja operativnih rizika. Banka svoje standarde za upravljanje operativnim rizicima usklađuje sa smjernicama Grupe i lokalnim regulatornim zahtjevima. To uključuje prikupljanje podataka o štetnim događajima u vezi sa operativnim rizicima, praćenje ključnih indikatora operativnih rizika, procjenu operativnih rizika pri donošenju odluka o poslovnim promjenama, te izvještavanje rukovodstva o rezultatima upravljanja operativnim rizicima Upravljanje kapitalom Ciljevi Banke pri upravljanju kapitalom, koji je širi koncept od akcionarskog kapitala iz bilansa stanja, jesu: biti u skladu sa kapitalnim uslovima koje su postavili regulatori bankarskog tržišta u domaćem okruženju; čuvati sposobnost Banke da može da osigurava povrat akcionarima i dobit drugima koji posjeduju udio; održati jaku kapitalnu osnovu u cilju razvoja poslovanja. Adekvatnost i stanje kapitala se redovno nadgleda od strane Odbora za upravljanje aktivom i pasivom i Uprave Banke na osnovu odgovarajućih internih akata i regulative koju propisuje Agencija. U skladu sa Odlukom o minimalnim standardima za upravljanje operativnim rizikom Agencije, objavljenom u toku godine, Banka je sa 31. martom godine počela sa obračunom kapitalnog zahtjeva za operativni rizik. Prema pomenutoj Odluci, Banka je dužna da uspostavi sistem za upravljanje operativnim rizikom, koji, kao minimum, između ostalog, mora da obuhvati i politike i procedure kojima će obezbijediti formiranje iznosa minimalnog adekvatnog kapitala za zaštitu od nastanka gubitaka po osnovu operativnog rizika. U narednoj tabeli je kratak prikaz sastava regulatornog kapitala, vrijednosti rizikom ponderisane imovine i obračun stope adekvatnosti kapitala Banke, a pripremljen je u skladu sa zahtjevima Agencije za bankarstvo Republike Srpske: Obične akcije Emisiona premija Opšte zakonske rezerve Ostale rezerve formirane iz dobiti nakon oporezivanja na osnovu odluke skupštine akcionara Neraspoređena dobit iz ranijih godina Nematerijalna imovina (4.294) (4.696) Ukupno osnovni kapital Dopunski kapital Opšte rezerve ABRS regulativa Dobit tekuće godine SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 NAPOMENE UZ FINANSIJSKE IZVJEŠTAJE

63 Napomene uz finansijske izvještaje Revalorizacione rezerve Subordinirane obaveze Ukupno dopunski kapital Nedostajuće rezerve po zahtjevu regulatora (napomena 5a) (15.138) (11.422) Neto kapital po ABRS regulativi Rizikom ponderisana aktiva Ponderisani operativni rizik Ukupni ponderisani rizik Stopa neto kapitala u odnosu na ukupan ponderisani rizik 13,10% 14,21% Stopa osnovnog kapitala u odnosu na ukupan ponderisani rizik 13,56% 13,13% Minimalna adekvatnost kapitala prema zahtjevima Agencije iznosi 12%. Nedostajuće rezerve u okviru kapitala se odnose na razliku između rezerve obračunate u skladu sa propisima Agencije i rezerve obračunate u skladu sa MSFI. 5. RAČUNOVODSTVENE PROCJENE I PRETPOSTAVKE U PRIMJENI RAČUNOVODSTVENIH POLITIKA Banka radi procjene i pretpostavke o neizvjesnim događajima, uključujući procjene i pretpostavke o budućnosti. Takve računovodstvene pretpostavke i procjene se redovno provjeravaju, a zasnivaju se na istorijskom iskustvu i ostalim faktorima, kao što su očekivani tok budućih događaja koji se mogu realno pretpostaviti u postojećim uslovima, ali i pored toga, neizbježno predstavljaju izvore neizvjesnosti procjena. Procjena gubitaka od umanjenja vrijednosti portfolija Banke izloženog kreditnom riziku predstavlja najznačajniji izvor neizvjesnosti procjena. Ovaj i ostali ključni izvori neizvjesnosti procjena, koji nose znatan rizik mogućih značajnih prilagođavanja knjigovodstvene vrijednosti imovine i obaveza u sljedećoj poslovnoj godini, opisani su u nastavku. (a) Gubici od umanjenja vrijednosti kredita i potraživanja Banka kontinuirano prati kreditnu sposobnost svojih komitenata. Potreba za umanjenjem vrijednosti bilansne i vanbilansne izloženosti Banke kreditnom riziku se procjenjuje mjesečno. Gubici od umanjenja vrijednosti uglavnom se priznaju u odnosu na knjigovodstvenu vrijednost kredita pravnim i fizičkim licima (kao što je sažeto u napomeni 18), rezervisanja za obaveze i troškove koje proizlaze iz vanbilansne izloženosti komitentima, uglavnom u vidu garancija i akreditiva (sažeto u napomeni 32) te umanjenja vrijednosti novčanih sredstava (napomena 15) kredita i potraživanja banaka (napomena 17), finansijske imovine (napomena 19) i obračunate kamate i ostale aktive (napomena 22). Umanjenja vrijednosti se takođe razmatraju za kreditnu izloženost od banaka te za ostalu imovinu koja se ne vodi po fer vrijednosti, gdje primarni rizik umanjenja nije kreditni rizik. Finansijska imovina koja se vodi po amortizovanom trošku Banka procjenjuje umanjenje vrijednosti na individualnoj osnovi za sve izloženosti za koje postoje objektivni dokazi o obezvređivanju potraživanja. Imovina koja nije materijalno značajna razmatra se na grupnoj (portfolio) osnovi radi umanjenja vrijedosti. 61 SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 NAPOMENE UZ FINANSIJSKE IZVJEŠTAJE

64 Napomene uz finansijske izvještaje Banka procjenjuje umanjenja vrijednosti u slučajevima kada prosudi da dostupni podaci ukazuju na vjerovatnoću mjerljivog umanjenja budućih procijenjenih gotovinskih tokova imovine ili grupa imovine. Kao dokaz se uzima neredovna otplata ili ostale indikacije finansijskih poteškoća korisnika kredita te nepovoljne promjene u ekonomskim uslovima u kojima zajmoprimci posluju, u vrijednosti ili naplativosti instrumenata osiguranja, kada se te promjene mogu povezati s navedenim nepoštovanjem uslova. Sažetak ispravke vrijednosti (MSFI) Napomena Novčana sredstva Krediti i potraživanja od komitenata Ostala aktiva Rezervisanja za vanbilansnu izloženost Pored navedenih umanjenja u skladu sa MSFI Banka takođe procjenjuje umanjenja u skladu sa regulativom Agencije, gdje se razlika u odnosu na MSFI umanjenje priznaje kao rezerva za kreditne gubitke po regulatornom zahtjevu u poziciji kapitala i rezervi. Sljedeća tabela sumira umanjenje vrijednosti u skladu sa Agencijom: Sažetak rezervacija prema ABRS Krediti i potraživanja od komitenata Rezervisanja za vanbilansnu izloženost Regulatorna rezerva za kreditne gubitke na dan 31. decembar: Rezervacija za umanjenje vrijednosti prema ABRS Rezervacija za umanjenje vrijednosti prema MSFI Razlika na kraju izvještajnog perioda Razlika iz prethodnog perioda Zahtjevana dodatna rezervisanja SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 NAPOMENE UZ FINANSIJSKE IZVJEŠTAJE

65 Napomene uz finansijske izvještaje Banka uzima u obzir zajednički učinak nekoliko događaja kada ocjenjuje umanjenje, te koristi iskustvo u procjeni u slučajevima kada su razmotreni podaci potrebni za procjenu umanjenja ograničeni. Krajem godine, bruto vrijednost umanjenih kredita i potraživanja (neprihodujući krediti NPL) te stope priznatih umanjenja, bili su kako slijedi: Pravna lica Fizička lica Ukupno Pravna lica Fizička lica Ukupno Bruto izloženost Ispravka vrijednosti (18.613) (8.609) (27.222) (15.002) (8.404) (23.406) Stopa umanjenja 40% 55% 44% 35% 56% 40% Svako dodatno povećanje stope umanjenja bruto neprihodujuće izloženosti za jedan procentni poen bruto neprihodujuće izloženosti koje su gore prikazane na dan 31. decembra 2015.godine, imalo bi za posljedicu povećanje gubitka od umanjena vrijednosti u iznosu od 625 hiljada KM (2014.: 578 hiljada KM). Pored pojedinačno i grupno identifikovanih gubitaka za neprihodujuće kredite, kao što je objašnjeno u paragrafu iznad, Banka takođe priznaje gubitke od umanjenja vrijednosti za koje se zna da postoje na datum bilansa, a koji nisu bili posebno identifikovani (portfolio ispravka vrijednosti). Pregled nastalih a neuočenih umanjenja vrijednosti po bruto kreditima i vanbilansnoj izloženosti kreditnom riziku dat je u sljedećoj tabeli: Nastala a neuočena umanjenja vrijednosti bruto kredita Nastala a neuočena umanjenja vrijednosti vanbilansnih izloženosti kreditnom riziku Ukupno nastala a neuočena umanjenja vrijednosti bruto kredita i vanbilansa Bruto krediti Vanbilansne izloženosti kreditnom riziku Ukupno bruto krediti i vanbilans Nastala a neuočena umanjenja vrijednosti bruto kredita prema bruto kreditima 0,49% 0,43% Nastala a neuočena umanjenja vrijednosti vanbilansnih izloženosti kreditnom riziku prema vanbilansnim izloženostima kreditnom riziku 0,38% 0,33% Nastala a neuočena umanjenja vrijednosti bruto kredita i vanbilansa prema bruto kreditima i vanbilansu 0,47% 0,41% (b) Oporezivanje Banka formira poresku obavezu u skladu s poreskim zakonima Republike Srpske. Poreska prijava podložna je odobravanju od strane poreskih vlasti koje imaju pravo naknadno pregledati poslovne knjige poreskog obveznika. Tumačenje poreskih zakona od strane poreskih vlasti u odnosu na transakcije i aktivnosti Banke mogu se 63 SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 NAPOMENE UZ FINANSIJSKE IZVJEŠTAJE

66 Napomene uz finansijske izvještaje razlikovati od tumačenja rukovodstva. Kao rezultat iznijetog, transakcije mogu biti osporene od strane poreskih vlasti i Banci može biti određen dodatni iznos poreza, kazni i kamata. U skladu sa Zakonom o poreskoj upravi Republike Srpske, period zastarjelosti poreske obaveze je pet godina. To praktično znači da poreske vlasti imaju prava da odrede plaćanje neizmirenih obaveza u roku od pet godina od trenutka kada je obaveza nastala. (c) Regulatorni zahtjevi Agencija je ovlašćena da vrši inspekcije poslovanja Društva i zahtijeva izmjene knjigovodstvene vrijednosti imovine, obaveza i kapitala, u skladu sa odgovarajućom regulativom. (d) Sudski sporovi Banka sprovodi pojedinačnu procjenu svih sudskih sporova. Iznos rezervisanja Banka određuje na osnovu profesionalnih pravnih savjeta. Kao što je navedeno u napomeni 30, Banka je na dan 31. decembar godine rezervisala 133 hiljade KM za sudske sporove (2014.: 143 hiljada KM), što rukovodstvo procjenjuje dovoljnim. 6. IZVJEŠTAVANJE PO SEGMENTIMA Segmenti prepoznati za potrebe izvještavanja po segmentima uključuju: 1 Retail : poslovanje sa fizičkim licima, preduzetnicima i malim i srednjim preduzećima; 2 Corporate : poslovanje sa velikim preduzećima, javnim sektorom i javnim preuzećima, nebankarskim finansijskim institucijama; 3 Finansijska tržišta i ALM : Finansijska tržišta i Upravljanje aktivom i pasivom ( ALM ) i 4 Centrala : kapital i rezerve, ulaganja u druga pravna lica i ostale vlasničke udjele, te ostala imovina i obaveze koji nisu pridruženi drugim segmentima. Izvještaji po segmentima pripremljeni su u skladu sa upravljačkim izvještajima. Pri mjerenju poslovnih rezultata primjenjuju se interne cijene bazirane na specifičnim cijenama, primjerene valute i ročnosti sa ugrađenim dodatnim usklađivanjima. Metodologija alokacije prihoda i troškova po segmentima je ista u obe prikazane godine: 31. decembar Retail Corporate Finansijska tržišta i ALM Centrala Ukupno Neto prihod od kamata (1.762) Neto prihod od naknada i provizija (12) Neto kursne razlike - - (87) - (87) Ostali poslovni prihod Ukupno prihodi iz poslovanja (1.851) Gubici od umanjenja vrijednosti i rezervisanja (3.113) (4.516) - (166) (7.795) Ukupni operativni rashodi (13.619) (2.604) (492) (11.018) (27.733) Rezultat segmenta (2.342) (10.954) Porez na dobit (918) (918) Dobit tekuće godine (2.342) (11.872) Ukupno aktiva Ukupno obaveze i kapital SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 NAPOMENE UZ FINANSIJSKE IZVJEŠTAJE

67 Napomene uz finansijske izvještaje 31. decembar Retail Corporate Finansijska tržišta i ALM Centrala Ukupno Neto prihod od kamata (1.759) Neto prihod od naknada i provizija Neto kursne razlike - - (27) - (27) Ostali poslovni prihod Ukupno prihodi iz poslovanja (1.786) Gubici od umanjenja vrijednosti i rezervisanja (1.988) (5.086) (18) - (7.092) Ukupni operativni rashodi (10.422) (1.106) (449) (13.749) (25.726) Rezultat segmenta (2.253) (13.605) Porez na dobit (846) (846) Dobit tekuće godine (2.253) (14.451) Ukupno aktiva Ukupno obaveze i kapital PRIHOD I RASHOD OD KAMATA a) Prihod od kamata Novčana sredstva i obavezna rezerva kod Centralne banke - 28 Krediti i potraživanja od banaka Krediti i potraživanja od komitenata Naknade po osnovu odobravanja kredita Dividenda Prihodi od kamata po osnovu obezvrijeđenih kredita 63 1 Ostali prihodi od kamata i slični prihodi SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 NAPOMENE UZ FINANSIJSKE IZVJEŠTAJE

68 Napomene uz finansijske izvještaje b) Rashod od kamata Depoziti banaka i drugih finansijskih institucija Depoziti komitenata Uzeti krediti od fondova Republike Srpske Subordinirane obaveze Prihodi Rashodi Prihodi Rashodi Neto prihod od kamata Neto prihod od naknada i provizija Neto kursne razlike Ostali poslovni prihod Ukupno prihodi iz poslovanja PRIHOD I RASHOD OD NAKNADA I PROVIZIJA a) Prihod od naknada i provizija Usluge platnog prometa u zemlji Usluge platnog prometa u inostranstvu Provizije po izdatim garancijama i vanbilansnim stavkama Mjenjački poslovi Naknade i provizije po kreditnim karticama Naknade i provizije za vođenje računa Ostale naknade i provizije SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 NAPOMENE UZ FINANSIJSKE IZVJEŠTAJE

69 Napomene uz finansijske izvještaje b) Rashod od naknada i provizija Usluge platnog prometa u zemlji Usluge platnog prometa u inostranstvu Devizni transferi sa Centralnom bankom - - Naknade po osnovu kupoprodaje deviza Naknade po poslovima platnih kartica Ostale naknade i provizije OSTALI POSLOVNI PRIHOD Prihod od prodaje nekretnina i opreme 14 3 Prihod od smanjenja obaveza - 69 Dividenda 10 7 Ostalo GUBICI OD UMANJENJA VRIJEDNOSTI I REZERVISANJA Novčana sredstva (napomena 15) 1 - Krediti i potraživanja od komitenata (napomena 18) Ostala aktiva (napomena 22) Kursne razlike (6) (1) Rezervisanja (napomena 30) SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 NAPOMENE UZ FINANSIJSKE IZVJEŠTAJE

70 Napomene uz finansijske izvještaje 11. TROŠKOVI ZAPOSLENIH Neto lična primanja Porezi i doprinosi na neto lična primanja Ostale naknade zaposlenima TROŠKOVI AMORTIZACIJE Amortizacija nekretnina i opreme (napomena 20) Amortizacija nematerijalne imovine (napomena 21) OSTALI POSLOVNI RASHODI Troškovi materijala i usluga Troškovi komunikacija Troškovi marketinga i komunikacija Troškovi zakupa Troškovi osiguranja Administrativni troškovi Indirektni porezi i doprinosi Konsultantske usluge Troškovi revizije i advokatskih usluga Troškovi supervizije banaka Ostalo SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 NAPOMENE UZ FINANSIJSKE IZVJEŠTAJE

71 Napomene uz finansijske izvještaje 14. POREZ NA DOBIT Tekući porez na dobit Odloženi porez na dobit (napomena 29) (1) (1) Usaglašavanje poreza na dobit Računovodstvena dobit prije poreza Porez na dobit po stopi od 10% Umanjenja vrijednosti kredita i ostalih sredstava koji se ne priznaju u poreske svrhe i ostali troškovi Prihod oslobođen poreza (13) (8) Umanjenja vrijednosti kredita i ostalih sredstava koji se priznaju u poreske svrhe (20% korigovane poreske osnovice) (184) (169) Tekući porez na dobit Efektivna poreska stopa % 16,9% 19,6% 15. NOVČANA SREDSTVA Novčana sredstva Tekući računi kod drugih banaka Sredstva kod Centralne banke Bruto novčana sredstva i sredstva kod Centralne banke Ispravka vrijednosti (13) (11) Neto novčana sredstva i sredstva kod Centralne banke Kretanja u rezervisanjima: Stanje na dan 1. januara Povećanje rezervisanja Ukidanje rezervisanja Neto gubici od umanjenja vrijednosti priznati u izvještaju o sveobuhvatnoj dobiti (48) (35) Stanje na dan 31. decembra SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 NAPOMENE UZ FINANSIJSKE IZVJEŠTAJE

72 Napomene uz finansijske izvještaje 16. OBAVEZNA REZERVA KOD CENTRALNE BANKE Obavezna rezerva kod Centralne banke Centralna banka Bosne i Hercegovine ( Centralna banka ) je za banke u BiH propisala način obračuna i održavanja obavezne rezerve, te visinu i način plaćanja naknade za iznos obavezne rezerve i iznos sredstava na računu kod Centralne banke preko obavezne rezerve. Osnovicu za obračun obavezne rezerve predstavlja prosječno stanje depozita i pozajmljenih sredstava u KM i stranim valutama u toku desetodnevnog obračunskog perioda. Dio osnovice u stranim valutama Banka izražava u KM i obračunava prema kursnoj listi Centralne banke koja je važila u vrijeme trajanja obračunskog perioda. U osnovicu za obračun obavezne rezerve ne ulaze: pasivni podbilans; stanje računa jedne banke kod druge banke, a koje imaju račun rezervi kod Centralne banke; pozajmljena sredstva koja Banka, na osnovu pisanog ugovora posudi od nerezidenata, počev od 1. novembra godine; depoziti vlade i lica (rezidenata) namijenjena za razvojne projekte. Banka je obavezna držati na računu rezervi kod Centralne banke najmanje 10% (2014.: 10%) na depozite i pozajmljena sredstva sa ugovorenim rokom dospijeća do jedne godine, a 7% (2014.: 7%) na depozite i pozajmljena sredstva sa ugovorenim rokom dospijeća preko jedne godine. Na osnovu Odluke o izmjenama odluke o utvrđivanju i održavanju obaveznih rezervi i utvrđivanju naknade na iznos rezerve ( Sl. glasnik BiH, 31/15), Centralna banka obračunava kamatu: na iznos obavezne rezerve prosjek EONIA-e koji je u istom periodu zabilježen na tržištu umanjen za 10 baznih poena ili minimum nula; na iznos sredstava iznad obavezne rezerve nulta stopa naknade. Usljed niskih vrijednosti EONIA-e, Centralna banka BiH u nije obračunavala naknadu na sredstva obavezne rezerve 17. KREDITI I POTRAŽIVANJA OD BANAKA Bruto krediti i potraživanja do tri mjeseca Ispravka vrijednosti - - Neto krediti i potraživanja od banaka do tri mjeseca SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 NAPOMENE UZ FINANSIJSKE IZVJEŠTAJE

73 Napomene uz finansijske izvještaje Kretanja u rezervisanjima: Stanje na dan 1. januara - 33 Povećanje rezervisanja - - Ukidanje rezervisanja - (33) Neto gubici od umanjenja vrijednosti priznati u izvještaju o sveobuhvatnoj dobiti - (33) Stanje na dan 31. decembra KREDITI I POTRAŽIVANJA OD KOMITENATA Krediti stanovništvu Krediti preduzećima Bruto krediti i potraživanja od komitenata Ispravka vrijednosti (30.336) (26.095) Neto krediti i potraživanja od komitenata Kretanja u rezervisanjima: Stanje na dan 1. januara Povećanje rezervisanja Ukidanje rezervisanja (15.190) (14.099) Neto gubici od umanjenja vrijednosti priznati u izvještaju o sveobuhvatnoj dobiti Promjene fer vrijednosti rezervisanja (2.818) (2.633) Indirektni otpisi (17) (251) Stanje na dan 31. decembra SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 NAPOMENE UZ FINANSIJSKE IZVJEŠTAJE

74 Napomene uz finansijske izvještaje 19. FINANSIJSKA IMOVINA Finansijska imovina koja se drži do dospijeća, dužničke hartije od vrijednosti, kotirane Obveznice Opštine Gradiška - 12 Finansijska imovina raspoloživa za prodaju, vlasničke hartije od vrijednosti, nekotirane S.W.I.F.T., Le Hulpe, Belgija Banjalučka berza a.d., Banja Luka Centralni registar HoV a.d., Banja Luka Finansijska imovina raspoloživa za prodaju, dužničke hartije od vrijednosti, kotirane Trezorski zapisi Ministarstva finansija Republike Srpske Bruto finansijska imovina Ispravka vrijednosti - (1) Neto finansijska imovina Banka je u toku godine stekla učešće u firmi Super Kartica d.o.o. Beograd, Srbija, od 13,01%. Vrijednost udjela sa 31. decembrom godine iznosilo je 468,35 KM. U pogledu hijerarhijskih nivoa, vlasničke hartije od vrijednosti klasifikovane kao sredstva raspoloživa za prodaju se mogu svrstati u treći nivo, dok se dužničke hartije od vrijednosti klasifikovane kao raspoložive za prodaju mogu svrstati u prvi nivo. 20. NEKRETNINE I OPREMA Nabavna vrijednost Zgrade Oprema i ostala sredstva Investicije u toku Stalna sredstva van upotrebe Investiciona nekretnina Ukupno Stanje na dan 1. januar Povećanje Prodaja i otpisi - (779) (185) - - (964) 72SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 NAPOMENE UZ FINANSIJSKE IZVJEŠTAJE

75 Napomene uz finansijske izvještaje Zgrade Oprema i ostala sredstva Investicije u toku Stalna sredstva van upotrebe Investiciona nekretnina Ukupno Prenosi u upotrebu (3.467) Stanje na dan 31. decembar ,469 12, Stanje na dan 1. januar Povećanje Prodaja i otpisi - (537) (537) Prenosi u upotrebu - - (1.564) - - (1.564) Stanje na dan 31. decembar Akumulirana amortizacija Stanje na dan 1. januar Trošak za godinu Prodaja i otpisi - (695) (695) Stanje na dan 31. decembar Stanje na dan 1. januar Trošak za godinu Prodaja i otpisi - (528) (528) Stanje na dan 31. decembar Knjigovodstvena vrijednost Stanje na dan 31. decembar Stanje na dan 31. decembar NEMATERIJALNA IMOVINA Nabavna vrijednost Softver Ulaganja u tuđa sredstva Investicije u toku Ukupno Stanje na dan 1. januar Povećanje Prodaja i otpisi (40) (209) (60) (309) Prenosi u upotrebu (1.827) - 73 SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 NAPOMENE UZ FINANSIJSKE IZVJEŠTAJE

76 Napomene uz finansijske izvještaje Softver Ulaganja u tuđa sredstva Investicije u toku Ukupno Stanje na dan 31. decembar Stanje na dan 1. januar Povećanje Prodaja i otpisi - (510) - (510) Prenosi u upotrebu - - (1.177) (1.177) Stanje na dan 31. decembar Akumulirana amortizacija Stanje na dan 1. januar Trošak za godinu Prodaja i otpisi (40) (209) - (249) Stanje na dan 31. decembar Stanje na dan 1. januar Trošak za godinu Prodaja i otpisi - (499) - (499) Stanje na dan 31. decembar Knjigovodstvena vrijednost Stanje na dan 31. decembar Stanje na dan 31. decembar OSTALA AKTIVA Dati avansi i depoziti Potraživanja po osnovu unaprijed plaćenih troškova Potraživanja po kartičnom poslovanju Vrijednosti primljene za naplatu potraživanja Zalihe Ostala potraživanja Bruto ostala aktiva Ispravka vrijednosti (1.826) (1.253) Neto ostala aktiva SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 NAPOMENE UZ FINANSIJSKE IZVJEŠTAJE

77 Napomene uz finansijske izvještaje Vrijednosti primljene za naplatu potraživanja sastoje se od nekretnina i opreme stečenih naplatom kreditnih potraživanja putem preuzimanja založenih kolaterala Kretanja u rezervisanjima: Stanje na dan 1. januara Povećanje rezervisanja Ukidanje rezervisanja (228) (108) Neto gubici od umanjenja vrijednosti priznati u izvještaju o sveobuhvatnoj dobiti Indirektni otpisi (53) (29) Stanje na dan 31. decembra OSNOVNA SREDSTVA NAMIJENJENA PRODAJI Osnovna sredstva namijenjena prodaji Osnovna sredstva namijenjena prodaji DEPOZITI BANAKA I DRUGIH FINANSIJSKIH INSTITUCIJA Depoziti banaka i drugih finansijskih institucija prema ugovornom dospijeću su kako slijedi: Depoziti po viđenju Kratkoročni depoziti Dugoročni depoziti SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 NAPOMENE UZ FINANSIJSKE IZVJEŠTAJE

78 Napomene uz finansijske izvještaje 25.DEPOZITI KOMITENATA Depoziti komitenata prema ugovornom dospijeću su kako slijedi: Depoziti po viđenju Kratkoročni depoziti Dugoročni depoziti Depoziti komitenata prema sektorskoj strukturi su kako slijedi: Preduzeća Državne institucije Strana lica Stanovništvo Ostale organizacije UZETI KREDITI Krediti od Fonda stanovanja Republike Srpske Krediti od Sberbank Europe AG, Beč Krediti od Fonda stanovanja Republike Srpske koriste se za odobravanje stambenih kredita krajnjim korisnicima, sa godišnjom kamatnom stopom u rasponu od 0,5 do 3% i rokom dospijeca od 5 do 20 godina, uz ugovorenu kvartalnu otplatu. Krediti od Sberbank Europe AG, Beč se koriste za finansiranje malih i srednjih privatnih preduzeća u Republici Srpskoj, sa godišnjom kamatnom stopom od 3M EURIBOR +2,77%. 76 SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 NAPOMENE UZ FINANSIJSKE IZVJEŠTAJE

79 Napomene uz finansijske izvještaje 27. SUBORDINIRANE OBAVEZE Subordinirane obaveze Subordinirane obaveze na kraju i godine se odnose na kredit u iznosu od hiljade KM uzet od Sberbank BH d.d. Sarajevo na period od pet godina i dospjećem u decembru godine, po stopi od 3M EURIBOR +3,70%. 28. OSTALE OBAVEZE Obaveze po osnovu kamata 3 - Razgraničeni prihodi Obaveze za indirektne poreze Ostale obračunate obaveze Obaveze za deponovane osnivačke uloge Obaveze prema dobavljačima Obaveze po kartičnom poslovanju Ostale obaveze ODLOŽENA PORESKA OBAVEZA Odloženi porezi su obračunati na privremene razlike po bilansnoj metodi korišćenjem zakonske poreske stope od 10% (2014.: 10%). Promjene privremenih razlika i dijelova odložene poreske obaveze u kapitalu i rezervama odnosno izvještaju o dobicima i gubicima i ukupnom rezultatu su prikazane kako slijedi: Revalorizaciona rezerva Neto odložena poreska obaveza SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 NAPOMENE UZ FINANSIJSKE IZVJEŠTAJE

80 Napomene uz finansijske izvještaje Kretanje u odloženoj poreskoj obavezi je kako slijedi: Stanje na dan 1. januara Smanjenje priznato u izvještaju o sveobuhvatnoj dobiti (napomena 14) (1) (1) Promjena vrijednosti nekretnina - - Stanje na dan 31. decembra REZERVISANJA Rezervisanja za sudske sporove Rezervisanja za vanbilansnu izloženost Rezervisanja za neiskorišćene dane godišnjeg odmora Rezervisanja za otpremnine Rezervisanja za bonuse Rezervisanja za ostale obaveze Kretanje u rezervisanjima za pojedine stavke je bilo sljedeće: Rezervisanja za sudske sporove Rezervisanja za vanbilansnu izloženost Rezervisanja za neiskorišćene dane godišnjeg odmora Rezervisanja za otpremnine Rezervisanja za bonusea Rezervisanja za ostale obaveze Ukupno 000 KM Stanje na dan 1. januar Nova rezervisanja u izvještaju o sveobuhvatnoj dobiti Ukidanje rezervisanja - (1.989) - (21) (173) (27) (2.209) 78 SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 NAPOMENE UZ FINANSIJSKE IZVJEŠTAJE

81 Napomene uz finansijske izvještaje Rezervisanja za sudske sporove Rezervisanja za vanbilansnu izloženost Rezervisanja za neiskorišćene dane godišnjeg odmora Rezervisanja za otpremnine Rezervisanja za bonusea Rezervisanja za ostale obaveze Ukupno 000 KM Neto priznato u izvještaju o sveobuhvatnoj dobiti Stanje na dan 31. decembar Stanje na dan 1. januar Nova rezervisanja u izvještaju o sveobuhvatnoj dobiti Ukidanje rezervisanja (20) (1.995) - (17) (163) - (2.195) Neto priznato u izvještaju o sveobuhvatnoj dobiti (10) (101) 11 (17) Stanje na dan 31. decembar AKCIONARSKI KAPITAL Odobreno, izdato i plaćeno u cjelosti redovnih akcija U aprilu godine izvršena je dokapitalizacija Banke u iznosu od 15 miliona KM od strane akcionara Sberbank Europe AG, Beč, Austrija. Dokapitalizacija je izvršena u svrhu jačanja kapitalne pozicije Banke, kao i podizanja maksimalno moguće izloženosti prema jednom ili grupi povezanih lica. U junu godine izvršena je dokapitalizacija Banke u iznosu od 23,47 miliona KM od strane akcionara Sberbank Europe AG, Beč, Austrija. Dokapitalizacija je izvršena u svrhu jačanja kapitalne pozicije Banke, kao i podizanja maksimalno moguće izloženosti prema jednom ili grupi povezanih lica. Akcionarski kapital Banke denominovan je u konvertibilnim markama. Nominalna vrijednost svake izdate akcije je KM. Sve akcije su plaćene u cijelosti. Vlasnici Banke na kraju godine su kako slijedi: 79 SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 NAPOMENE UZ FINANSIJSKE IZVJEŠTAJE

82 Napomene uz finansijske izvještaje % % Sberbank Europe AG, Beč ,64% ,64% Sberbank BH dd, Sarajevo 224 0,36% 224 0,36% ,00% ,00% Većinski akcionar Banke je Sberbank Europe AG sa 99,64% udjela, a krajnje matično društvo na dan 31. decembra je Sberbank Rusija, Moskva, Rusija. U nastavku je prikazana kalkulacija osnovne i razrijeđene zarade po akciji. Kalkulacija je identična budući da Banka nema konvertibilnih obveznica niti drugih opcija koje bi mogle povećati prosječan broj akcija Neto dobit tekuće godine (u hiljadama KM) Prosječni broj redovnih akcija u opticaju tokom razdoblja Neto zarada po akciji (u KM) 72,67 68, POTENCIJALNE I UGOVORENE OBAVEZE a) Garancije, akreditivi i ugovorene obaveze Plative garancije: KM - u KM u stranoj valuti Činidbene garancije: - u KM u stranoj valuti Akreditivi u stranoj valuti Ukupno garancije i akreditivi Neiskorišćeni i okvirni krediti b) Sudski sporovi Protiv Banke je pokrenuto nekoliko sudskih sporova. Banka određuje iznos rezervisanja na osnovu profesionalnih pravnih savjeta. Stanje sudskih sporova na dan 31. decembar iznosi hiljada KM (2014.: hiljada KM), a Banka je formirala rezervisanja u iznosu od 133 hiljade KM (2014.: 143 hiljade KM).Mišljenje rukovodstva Banke i njenih pravnih zastupnika je da se ne očekuju značajniji negativni ishodi sporova 80 SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 NAPOMENE UZ FINANSIJSKE IZVJEŠTAJE

83 Napomene uz finansijske izvještaje koji bi imali materijalan uticaj na finansijske izvještaje Banke, i da su formirana rezervisanja adekvatna. 33. POSLOVI U IME I ZA RAČUN TREĆIH LICA Banka upravlja sredstvima po poslovima u ime i za račun trećih lica. Ova sredstva se vode u vanbilansnoj evidenciji odvojeno od sredstava Banke. Za upravljanje sredstvima po poslovima u ime i za račun trećih lica Banka naplaćuje naknadu. Prihodi i rashodi po ovim sredstvima knjiže se u korist ili na teret vlasnika, odnosno korisnika KM Komisioni poslovi Ugovor o posredovanju sa Ministarstvom poljoprivrede Komisioni plasmani kreditiranje preduzeća INGA p.o Komisioni plasmani kreditiranje poljoprivrednog stanovništva Opštine Laktaši ODNOSI SA POVEZANIM LICIMA Prema čl Zakona o bankama Republike Srpske, direktno povezana lica Banke su: njezini ključni akcionari i njihove podružnice, pridružena društva, članovi Nadzornog odbora, članovi Uprave (zajedno ključno rukovodstvo ); članovi uže porodice ključnog rukovodstva te pravna lica koje su pod kontrolom ili značajnim uticajem ključnog rukovodstva i članova njihovih užih porodica KM AKTIVA Računi kod drugih banaka - Sberbank Rusija, Moskva, Rusija devizni račun Sberbank Srbija a.d. Beograd, Srbija devizni račun Sberbank Srbija a.d. Beograd, Srbija kratkoročni depozit i obračunata kamata Sberbank d.d. Zagreb, Hrvatska devizni račun Sberbank d.d. Ljubljana, Slovenija devizni račun Sberbank d.d. Ljubljana, Slovenija kratkoročni depozit Sberbank CZ A.S. Brno, Češka Republika devizni račun Sberbank BH d.d. Sarajevo devizni račun Sberbank BH d.d. Sarajevo kratkoročni depozit i obračunata kamata Sberbank BH d.d. Sarajevo namjenski depozit SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 NAPOMENE UZ FINANSIJSKE IZVJEŠTAJE

84 Napomene uz finansijske izvještaje KM Krediti plasirani rukovodstvu Banke i članovima Nadzornog odbora i Odbora za reviziju, te članovima uže porodice Ukupno aktiva OBAVEZE KM Sberbank d.d. Zagreb, Hrvatska kratkoročni depoziti Sberbank Europe AG, Beč, Austrija kratkoročni depoziti i obračunata kamata Sberbank Europe AG, Beč, Austrija primljeni dugoročni krediti i obračunata kamata Sberbank BH d.d. Sarajevo subordinirane obaveze i obračunata kamata Sberbank BH d.d. Sarajevo transakcioni računi Magyarorszagi Sberbank zrt, Budimpešta, Mađarska - kratkoročni depoziti i obračunata kamata ALB EDV-SERVICE GMBH - obračunate obaveze po osnovu izvršenih usluga - 1 Banjalučka berza a.d. Banja Luka transakcioni računi Centralni registar HOV a.d., Banja Luka transakcioni račun Centralni registar HOV a.d., Banja Luka - dugoročni depoziti i obračunata kamata Obračunate obaveze po osnovu izvršenih usluga (Sberbank Slovensko, Bratislava, Slovačka i Sberbank Technology, Moskva, Rusija) Depoziti rukovodstva Banke i članova Odbora za reviziju, te članovi njihovih užih porodica Ukupno obaveze IZVJEŠTAJ O DOBICIMA I GUBICIMA I UKUPNOM REZULTATU Prihod od kamata KM - Sberbank d.d. Ljubljana, Slovenija Sberbank BH d.d. Sarajevo Magyarorszagi Sberbank zrt, Budimpešta, Mađarska SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 NAPOMENE UZ FINANSIJSKE IZVJEŠTAJE

85 Napomene uz finansijske izvještaje IZVJEŠTAJ O DOBICIMA I GUBICIMA I UKUPNOM REZULTATU KM - Rukovodstvo Banke i članovi Odbora za reviziju, te članovi njihovih užih porodica Prihodi od naknada Sberbank d.d. Zagreb, Hrvatska 4 1 -Centralni registar HOV a.d., Banja Luka Sberbank d.d. Ljubljana, Slovenija 2 - Sberbank Rusija, Moskva, Rusija 1 - Rukovodstvo Banke i članovi Odbora za reviziju, te članovi njihovih užih porodica 9 9 Ostali prihodi Sberbank Europe AG, Beč, Austrija ALB EDV-SERVICE GMBH, Beč, Austrija Banjalučka berza a.d. Banja Luka 10 7 Rashodi kamata Sberbank BH d.d. Sarajevo (150) (159) - Sberbank d.d. Zagreb, Hrvatska - (16) - Sberbank Slovensko A.S. Bratislava, Slovačka - (3) - Magyarorszagi Sberbank zrt, Budimpešta, Mađarska (1) (13) - Sberbank d.d. Ljubljana, Slovenija (1) (6) - Sberbank Europe AG, Beč, Austrija (381) (340) - Centralni registar HOV a.d., Banja Luka (14) (26) - Rukovodstvo Banke i članovi Odbora za reviziju, te članovi njihovih užih porodica (28) (22) Rashodi naknada (575) (585) - Sberbank d.d. Zagreb, Hrvatska (4) - - Sberbank CZ A.S. Brno, Češka Republika (1) - - Sberbank d.d. Ljubljana, Slovenija (5) (5) 83 SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 NAPOMENE UZ FINANSIJSKE IZVJEŠTAJE

86 Napomene uz finansijske izvještaje IZVJEŠTAJ O DOBICIMA I GUBICIMA I UKUPNOM REZULTATU KM - Sberbank BH d.d. Sarajevo (63) (18) - Centralni registar HOV a.d., Banja Luka (4) (5) Ostali rashodi (77) (28) - Sberbank Europe AG, Beč, Austrija (732) (852) - Sberbank d.d. Zagreb, Hrvatska - (1) - Sberbank Rusija, Moskva, Rusija - (4) - Sberbank Slovensko A.S. Bratislava, Slovačka - (51) - Sberbank Srbija a.d. Beograd, Srbija (27) (21) - Sberbank BH d.d. Sarajevo (1) (25) - Sberbank Technology, Moskva, Rusija (17) (10) - ALB EDV-SERVICE GmbH, Beč (537) (181) - Centralni registar HOV a.d. Banja Luka (1) - - Rukovodstvo Banke i članovi Odbora za reviziju, te članovi njihovih užih porodica (3) (7) (1.318) (1.152) (1.888) (1.677) Krediti plasirani rukovodstvu Banke su odobravani po sljedećim kamatnim stopama: 14% na godišnjem nivou za kredite po VISA kreditnim karticama i 5,90-7,99% na godišnjem nivou za dugoročne kredite. Uprava i Nadzorni odbor smatraju se ključnim rukovodstvom Banke. Uprava se sastoji od predsjednika i dva člana. U toku godine članovima Uprave isplaćeno je, uključujući plate i bonuse i nenovčane dohotke, ukupno 566 hiljada KM (2014.: 449 hiljada KM). U toku godine Banka nije isplaćivala naknade članovima Nadzornog odbora. U godini Banka je uplatila doprinose u penzioni fond za ključno rukovodstvo u iznosu 174 hiljada KM (2014.: 125 hiljada KM). Oročeni depoziti rukovodstva Banke i članova Odbora za reviziju zaključeni su po kamatnoj stopi od 3,20% do 4,50% na godišnjem nivou. 35. DOGAĐAJI NAKON DATUMA IZVJEŠTAVANJA Nije bilo značajnih događaja nakon datuma izvještajnog perioda koji bi zahtijevali korekcije ili objelodanjivanje u napomenama uz priložene finansijske izvještaje Banke za godinu. 84 SBERBANK a.d. Banja Luka GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2015 NAPOMENE UZ FINANSIJSKE IZVJEŠTAJE

87 Finansijski izvještaj banke shodno Zakonu o računovodstvu i reviziji Republike Srpske BILANS STANJA (IZVJEŠTAJ O FINANSIJSKOM POLOŽAJU) NA DAN 31. DECEMBRA GODINE AKTIVA Iznos tekuće godine Grupa računa, račun P O Z I C I J A Oznaka za AOP Bruto Ispravka vrijednosti Neto (4-5) Iznos prethodne godine (početno stanje) AKTIVA A. TEKUĆA SREDSTVA ( ) ,599,393 32,297, ,301, ,472,011 00, 03, 05, 07 i Gotovina, gotovinski ekvivalenti, zlato i potraživanja iz operativnog poslovanja (003 do 007) ,122,699 1,738,500 57,384,199 91,873, do 009 a) Gotovina i gotovinski ekvivalenti u domaćoj valuti 9,632, ,632,135 8,471, do 039 b) Ostala potraživnja u domaćoj valuti ,301,823 1,465, , , do 059 v) Gotovina i gotovinski ekvivalenti u starnoj valuti 46,902,271 12,454 46,889,817 79,534, i 071 g) Zlato i ostali plemeniti metali do 099 d) Ostala potraživanja u stranoj valuti , ,909 25,561 3,030, do Depoziti i krediti u domaćoj i stranoj valuti ( ) 109,804, ,804, ,953, do 019 a) Depoziti i krediti u domaćoj valuti ,804, ,804, ,953, d0 069 b) Depoziti i krediti u stranoj valuti do Potraživanja za kamatu i naknadu, potraživanja po osnovu prodaje i druga potraživanja ( ) ,947,584 2,399,136 2,548,448 2,864, do 029 a) Potraživanja za kamatu i naknadu, potraživanja po osnovu prodaje i druga potraživanja u domaćoj valuti ,898,810 2,355,177 2,543,633 2,761, do 089 b) Potraživanja za kamatu i naknadu, potraživanja po osnovu prodaje i druga potraživanja u stranoj valuti ,774 43,959 4, ,004 10, 11 i Dati krediti i depoziti (015 do 017) ,155,777 4,007, ,147, ,591, do 109 a) Dati krediti i depoziti u domaćoj valuti ,656,308 1,565, ,091, ,105, do 119 b) Dati krediti i depoziti sa ugovorenom zaštitom od rizika u domaćoj valuti ,308,002 2,314, ,993, ,284, do 209 v) Dati krediti i depoziti u stranoj valuti ,191, ,297 19,063,170 14,201,758 12, 13 i Hartije od vrijednosti (019 do 021) ,357, ,357, ,554 85

88 Finansijski izvještaj banke shodno Zakonu o računovodstvu i reviziji Republike Srpske Grupa računa, račun P O Z I C I J A Oznaka za AOP Iznos tekuće godine Iznos prethodne godine (početno stanje) Grupa računa, račun P O Z I C I J A 120 do 129 a) HOV u domaćoj valuti , , , do 139 b) HOV sa ugovorenom zaštitom od rizika u domaćoj valuti ,973, ,973, do 229 v) HOV u stranoj valuti , ,329 24, do 19, 28 i Ostali plasmani i AVR (023 do 029) ,660,098 23,976, ,683, ,689, do 159 a) Ostali plasmani u domaćoj valuti ,650,026 1,416, , , do 169 b) Ostali plasmani sa ugovorenom zaštitom od rizika u domaćoj valuti do 189 v) Dospjeli plasmani i tekuća dospijeća dugoročnih plasmana u domaćoj valuti ,044,038 22,511, ,532, ,888, do 199 g) AVR u domaćoj valuti ,456,393 11,655 1,444,738 1,205, do 259 d) Ostali plasmani u stranoj valuti , , , do 289 đ) Dospjeli plasmani i tekuća dospijeća dugoročnih plasmana u stranoj valuti ,280 36, ,530 57, do 299 e) AVR u stranoj valuti do 325, dio Zalihe ,255, ,305 5,080, , Stalna sredstva namijenjena prodaji ,435, Sredstva poslovanja koje se obustavlja i Ostala sredstva , , , i Akontacioni porez na dodatu vrijednost B. STALNA SREDSTVA ( ) ,271,075 11,914,044 15,357,031 15,999, Osnovna sredstva i ulaganja u nekretnine (037 do 040) ,523,633 7,460,836 11,062,797 11,303, do 303, 306, dio 309 a) Osnovna sredstva u vlasništvu banke ,828,355 7,460,751 10,367,604 10,488, , dio 309 b) Ulaganja u nekretnine , , , dio 309 v) Osnovna sredstva uzeta u finansijski lizing i 308 g) Avansi i osnovna sredstva u pripremi , , , Nematerijalna sredstva (042 do 046) ,747,442 4,453,208 4,294,234 4,695, a) Goodwill , dio 319 b) Ulaganja u razvoj , dio 319 v) Nematerijalna sredstva uzeta u finansijski lizing , 313, dio 319 g) Ostala nematerijalna sredstva ,635,797 4,453,208 4,182,589 4,174, i 318 d) Avansi i nematerijalna sredstva u pripremi , , , Odložena poreska sredstva V. POSLOVNA AKTIVA ,870,468 44,211, ,658, ,471, do 93 G. VANBILASNA AKTIVA ,693, ,693, ,023,614 D. UKUPNA AKTIVA ( ) ,054,563,615 44,211,699 1,010,351,916 1,087,494,880 86

89 Finansijski izvještaj banke shodno Zakonu o računovodstvu i reviziji Republike Srpske BILANS STANJA (IZVJEŠTAJ O FINANSIJSKOM POLOŽAJU) NA DAN 31. DECEMBRA GODINE PASIVA Grupa računa P O Z I C I J A Oznaka za AOP Iznos na dan bilansa tekuće godine Iznos prethodne godine (početno stanje) P A S I V A A. OBAVEZE ( ) ,839, ,171,469 40, 41 i Obaveze po osnovu depozita i kredita (103 do 105) ,900, ,669, do 409 a) Obaveze po osnovu kredita i depozita u domaćoj valuti ,223, ,501, do 419 b) Obaveze po osnovu kredita i depozita sa ugovorenom zaštitom od rizika u domaćoj valuti ,445, ,522, do 509 b) Obaveze po osnovu kredita i depozita u stranoj valuti ,231, ,645, i Obaveze za kamatu i naknadu ( ) , do 422 a) Obaveze po osnovu kredita i depozita u domaćoj valuti , i 522 b) Obaveze za kamatu i nakadu u stranoj valuti , 44 i 53 3.Obaveze po osnovu HOV (110 do12) do 433 a) Obaveze po osnovu HOV u domaćoj valuti do 442 b) Obaveze po osnovu HOV sa ugovorenom zaštitom od rizika u domaćoj valuti do 532 v) Obaveze po osnovu HOV u stranoj valuti do 49, 55, 4. Ostale obaveze i PVR (114 do 124) 58 i ,938,812 21,462, i , 455, 460 do 464, 466 do i 453, 476, 477 a) Ostale obaveze po osnovu zarada i naknada zarada b) Ostale obaveze u domaćoj valuti, osim obaveza za poreze i doprinose ,090,381 2,935,122 v) Obaveze za poreze i doprinose, osim tekućih i odloženih obaveza za porez na dobit , , g) Obaveze za porez na dobit , , d) Odložene poreske obaveze , , do 474 đ) Rezervisanja ,603,013 1,508, do 486 e) PVR u domaćoj valuti ,424,547 8,258,709 ž) Obaveze po osnovu komisionih poslova, 490 do 499 sredstava namijenjenih prodaji, sredstava poslovanja koje se obustavlja, subordiniranih obaveza i tekuća dospijeća obaveza ,000,000 4,000, do 559 z) Ostale obaveze u stranoj valuti ,125, , do 585 i) PVR u stranoj valuti ,179,776 4,205, do 599 j) Obaveze po osnovu komisionih poslova, dospjelih i subordiniranih obaveza i tekuća dospijeća u stranoj valuti B. KAPITAL ( ) ,819, ,299, Osnovni kapital ( ) ,433,200 77,433, a) Akcijski kapital ,198,000 62,198, b) Ostali oblici kapitala v) Emisiona premija ,235,200 15,235, g) Upisani a neuplaćeni akcijski kapital

90 Finansijski izvještaj banke shodno Zakonu o računovodstvu i reviziji Republike Srpske Grupa računa P O Z I C I J A Oznaka za AOP Iznos na dan bilansa tekuće godine Iznos prethodne godine (početno stanje) 804 d) Otkupljene sopstvene akcije Rezerve iz dobiti i prenesene rezerve ( do 137) ,353,102 23,179, a) Rezerve iz dobiti ,261,337 11,087, b) Ostale rezerve v) Posebne rezerve za procijenjene gubitke ,091,765 12,091, g) Rezerve za opšte bankarske rizike d) Prenesene rezerve (kursne razlike) Revalorizacione rezerve (139 do 141) ,099,152 1,111, a) Revalorizacione rezerve po osnovu promjene vrijednosti osnovnih sredstava i nematerijalnih ulaganja ,099,152 1,111, b) Revalorizacione rezerve po osnovu promjene vrijednosti hartija od vrijednosti v) Revalorizacione rezerve po ostalim osnovama Dobitak (143 do 147) ,934,122 10,575, a) Dobitak tekuće godine ,519,780 3,475, b) Neraspoređeni dobitak ranijih godina ,414,342 7,100, v) Višak prihoda nad rashodima tekuće godine g) Neraspoređeni višak prihoda nad rashodima tekuće godine d) Zadržana zarada Gubitak ( ) a) Gubtiak tekuće godine b) Gubitak iz ranijih godina B. POSLOVNA PASIVA ( ) ,658, ,471, do 98 G. VANBILANSNA PASIVA ,693, ,023,614 D. UKUPNA PASIVA ( ) ,010,351,916 1,087,494,880 88

91 Finansijski izvještaj banke shodno Zakonu o računovodstvu i reviziji Republike Srpske Grupa računa, račun BILANS USPJEHA (Izvještaj o ukupnom rezultatu u periodu) od do godine P O Z I C I J A Tekuća godina I Z N O S Prethodna godina A. PRIHODI I RASHODI OD POSLOVA FINANSIRANJA 1. Prihodi od kamata (202 do 204) ,082,612 37,424, , 701 i 702 a) Prihodi od kamata po osnovu kredita, depozita i HOV u domaćoj valuti ,963,102 11,797, , 704 i 705 b) Prihodi od kamata po osnovu kredita, depozita i HOV sa ugovorenom zaštitom od rizika ,205,738 25,380, , 707 i 708 v) Prihodi od kamata po osnovu kredita, depozita i HOV u stranoj valuti , , Rashodi kamata (206 do 208) ,578,700 14,796, , 601 i 602 a) Rashodi kamata po osnovu kredita, depozita i HOV u domaćoj valuti ,113,074 5,237, , 604 i 605 b) Rashodi kamata po osnovu kredita, depozita i HOV sa ugovorenom zaštitom od rizika ,244,361 3,664, , 607 i 608 b) Rashodi kamata po osnovu kredita, depozita i HOV u stranoj valuti ,221,265 5,894, Neto prihodi od kamata ( ) ,503,912 22,628, Neto rashodi kamata ( ) Prihodi od naknada i provizija (212 do 214) ,569,354 14,008, i 711 a) Prihodi od usluga platnog prometa ,674,959 3,955, i 713 b) Prihodi od provizija ,837,321 3,666, i 719 v) Prihodi od ostalih naknada ,057,074 6,387, Rashodi od naknada i provizija ( ) ,077,346 2,254, i 611 a) Rashodi naknada i provizija u domaćoj valuti ,425,660 2,005, i 616 b) Rashodi naknada i provizija u stranoj valuti ,557 80, v) Rashodi ostalih naknada i provizija , , Neto prihodi po osnovu naknada i provizija ( ) ,492,008 11,753, Neto rashodi po osnovu naknada i provizija ( ) Dobici po osnovu prodaje HOV i udjela (222 do 225) a) Dobici po osnovu prodaje HOV po fer vrijednosti kroz bilans uspjeha b) Dobici po osnovu prodaje HOV koje su raspoložive za prodaju v) Dobici po osnovu prodaje HOV koje se drže do roka dospijeća g) Dobici po osnovu prodaje udjela (učešća) Gubici po osnovu prodaje HOV i udjela (227 do 230) a) Gubici po osnovu prodaje HOV po fer vrijednosti kroz bilans uspjeha b) Gubici po osnovu prodaje HOV koje su raspoložive za prodaju v) Gubici po osnovu prodaje HOV koje se drže do roka dospijeća g) Gubici po osnovu prodaje udjela (učešća) Neto dobici po osnovu prodaje HOV i udjela (učešća) ( ) Neto gubici po osnovu prodaje HOV i udjela (učešća) ( ) DOBITAK IZ POSLOVA FINANSIRANJA ( ) ,995,920 34,381, GUBITAK IZ POSLOVA FINANSIRANJA ( ) i 76 B. OPERATIVNI PRIHODI I RASHODI 1. Prihodi iz operativnog poslovanja (236 do 240) ,079,458 16,451, a) Prihodi od ukidanja indirektnih otpisa plasmana ,884,334 14,242, b) Prihodi od ukidanja rezervisanja za vanbilansne pozicije ,995,209 1,988, v) Prihodi od ukidanja rezervisanja za obaveze , , g) Prihodi od ukidanja ostalih rezervisanja ,000 26,664 u KM 89

92 Finansijski izvještaj banke shodno Zakonu o računovodstvu i reviziji Republike Srpske Grupa računa, račun P O Z I C I J A Tekuća godina I Z N O S Prethodna godina 760 d) Prihodi po osnovu lizinga đ) Ostali prihodi iz operativnog poslovanja , 65 i Rashodi iz operativnog poslovanja (242 do 255) ,475,385 46,037, a) Rashodi indirektnih otpisa plasmana ,714,528 18,290, b) Rashodi rezervisanja za vanbilansne pozicije ,894,382 2,231, v) Rashodi po osnovu rezervisanja za obaveze ,882 41, g) Rashodi ostalih rezervisanja , , do 653 d) Troškovi bruto zarada i bruto naknada zarada ,179,482 9,459, đ) Troškovi naknada za privremene i povremene poslove ,676 20, e) Ostali lični rashodi ,484,363 1,265, ž) Troškovi materijala , , z) Troškovi proizvodnih usluga ,375,823 6,198, i) Troškovi amortizacije ,834,651 2,300, j) Rashodi po osnovu lizinga k) Nematerijalni troškovi (bez poreza i doprinosa) ,808,539 4,277, l) Troškovi po osnovu poreza i doprinosa , , lj) Ostali troškovi ,500 3, DOBITAK IZ OPERATIVNOG POSLOVANJA ( ) GUBITAK IZ OPERATIVNOG POSLOVANJA ( ) ,395,927 29,586, V) OSTALIPRIHODI I RASHODI 1. Ostali prihodi (259 do 265) , , a) Prihodi od naplaćenih otpisanih potraživanja b) Dobici od prodaje osnovnih sredstava i nematerijalnih ulaganja ,892 2, v) Prihodi od smanjenja obaveza , g) Prihodi od dividendi i učešća ,576 7, d) Viškovi , đ) Ostali prihodi ,323 57, e) Dobici od obustavljenog poslovanja ,570 10, Ostali rashodi (267 do 273) , , a) Rashodi po osnovu direktnog otpisa potraživanja ,059 76, b) Gubici od prodaje osnovnih sredstava i nematerijalnih ulaganja ,839 4, v) Gubici po osnovu rashodovanja i otpisa osnovnih sredstava i nematerijalnih ulaganja , , g) Manjkovi , d) Otpis zaliha , đ) Ostali rashodi , , e) Gubici od obustavljenog poslovanja DOBITAK PO OSNOVU OSTALIH PRIHODA I RASHODA ( ) GUBITAK PO OSNOVU OSTALIH PRIHODA I RASHODA ( ) , ,052 G. POSLOVNI DOBITAK ( ) ,525,005 4,347,693 D. POSLOVNI GUBITAK ( ) Đ. PRIHODI I RASHODI OD PROMJENE VRIJEDNOSTI IMOVINE I OBAVEZA i 78 Prihodi od promjene vrijednosti imovine i obaveza (279 do 283) ,728,603 1,791, a) Prihodi po osnovu promjene vrijednosti plasmana i potraživanja b) Prihodi po osnovu promjene vrijednosti HOV v) Prihodi po osnovu promjene vrijednosti obaveza g) Prihodi od promjene vrijednosti osnovnih sredstava i nematerijalnih ulaganja d) Prihodi od pozitivnih kursnih razlika ,728,603 1,791, i Rashodi od promjene vrijednosti imovine i obaveza (285 do 289) ,815,892 1,818, a) Rashodi po osnovu promjene vrijednosti plasmana i potraživanja b) Rashodi po osnovu promjene vrijednosti HOV v) Rashodi po osnovu promjene vrijednosti obaveza g) Rashodi po osnovu promjene vrijednosti osnovnih sredstava, ulaganja u 633 nekretnine i nematerijalnih ulaganja d) Rashodi po osnovu negativnih kursnih razlika ,815,892 1,818,866

93 Finansijski izvještaj banke shodno Zakonu o računovodstvu i reviziji Republike Srpske Grupa računa, račun P O Z I C I J A Tekuća godina I Z N O S Prethodna godina E. DOBITAK PO OSNOVU PROMJENE VRIJEDNOSTI IMOVINE I OBAVEZA ( ) Ž. GUBITAK PO OSNOVU PROMJENE VRIJEDNOSTI IMOVINE I OBAVEZA ( ) ,289 26,975 I. DOBITAK I GUBITAK PRIJE OPOREZIVANJA 1. Dobitak prije oporezivanja ( ) ,437,716 4,320, Gubitak prije oporezivanja ( ) J. TEKUĆI I ODLOŽENI POREZ NA DOBIT 1. Porez na dobit , , Dobitak po osnovu povećanja odloženih poreskih sredstava i smanjenja odloženih poreskih obaveza ,356 1, Gubitak po osnovu smanjenja odloženih poreskih sredstava i povećanja odloženih poreskih obaveza K. NETO DOBITAK I GUBITAK 1. Neto dobitak tekuće godine ( ) ili ( ) ,519,780 3,475, Neto gubitak tekuće godine ( ) ili ( ) L) OSTALI DOBICI I GUBICI U PERIODU 1. Dobici utvrđeni direktno u kapitalu (300 do 305) a) Dobici po osnovu smanjenja revalorizacionih rezervi na osnovnim sredstvima i nematerijalnim ulaganjima b) Dobici po osnovu promjene fer vrijednosti HOV raspoloživih za prodaju v) Dobici po osnovu prevođenja finasijskih izvještaja inostranog poslovanja g) Aktuarski dobici od planova definisanih primanja d) Efektivni dio dobitaka po osnovu zaštite od rizika gotovinskih tokova đ) Ostali dobici utvrđeni direktno u kapitalu Gubici utvrđeni direktno u kapitalu (307 do 311) a) Gubici po osnovu promjene fer vrijednosti HOV raspoloživih za prodaju b) Gubici po osnovu prevođenja finansijskih izvještaja inostranog poslovanja v) Aktuarski gubici od planova definisanih primanja g) Efektivni dio gubitaka po osnovu zaštite od rizika gotovinskih tokova d) Ostali gubici utvrđeni direktno u kapitalu LJ) NETO DOBICI ILI NETO GUBICI PO OSNOVU OSTALOG UKUPNOG REZULTATA U PERIODU ( ) ILI ( ) N. POREZ NA DOBIT KOJI SE ODNOSI NA OSTALI UKUPAN REZULTAT NJ) OSTALI UKUPAN REZULTAT U PERIODU ( ) O. UKUPAN REZULTAT ZA OBRAČUNSKI PERIOD 1. Ukupan neto dobitak u obračunskom periodu ( ) ,519,780 3,475, Ukupan neto gubitak u obračunskom periodu ( ) Dio neto dobiti / gubitka koji pripada većinskim vlasnicima Dio neto dobiti / gubitka koji pripada manjinskim vlasnicima Obična zarada po akciji Razrijeđena zarada po akciji Prosječan broj zaposlenih po osnovu časova rada

94 Finansijski izvještaj banke shodno Zakonu o računovodstvu i reviziji Republike Srpske VRSTA PROMJENE U KAPITALU IZVJEŠTAJ O PROMJENAMA U KAPITALU za period koji se završava na dan god. Oznaka za AOP Akcijski kapital i udjeli akcionarsko društvo DIO KOJI PRIPADA VLASNICIMA KAPITALA PRIVREDNOG DRUŠTVA Revalorizacione rezerve(mrs 16,MRS 21 i MRS 38) Nerealizovani dobici/gubici po osnovu finansijskih sredstava raspoloživih za prodaju Ostale rezerve (emisiona premija, zakonske i statutarne rezerve,zaštita gotovinskih tokova) Akumulisani neraspoređeni dibitak/nepokriveni gubitak u konvertibilnim markama UKUPNO MANJINSKI INTERES UKUPNI KAPITAL Stanje na dan god ,728,000 1,123, ,192,436 19,310,598 85,354, ,354, Efekti promjena u računovodstvenim politikama Efekti ispravke grešaka Ponovo iskazano stanje na dan god. (901 ±902±903) ,728,000 1,123, ,192,436 19,310,598 85,354, ,354, Efekti revalorizacije materijalnih i nematerijalnih sredstava Nerealizovani dobici/gubici po osnovu finansijskih sredstava raspoloživih za prodaju Kursne razlike nastale na osnovu preračuna finansijskih izvještaja u drugu funkcionalnu valutu Neto dobitak/gubitak perioda 8. iskazan u bilansu uspjeha Neto dobici/gubici perioda priznati direktno u 908 3,475,213 3,475,214 3,475, kapitalu ,340 (130,340) Objavljene dividende i drugi vidovi raspodjele dobitka i pokriće gubitka Emisija akcijskog kapitala i drugi vidovi 11. povećanja ili smanjenja osnovnog kapitala ,470,000-12,192 12,192 23,470,000 23,470, Stanje na dan god god. (904±905±906±907±908± ) ,198,000 1,111, ,322,776 22,667, ,299, ,299, Efekti promjena u računovodstvenim politikama Efekti ispravke grešaka Nerealizovani dobici/gubici po osnovu finansijskih sredstava raspoloživih za prodaju Kursne razlike nastale na osnovu preračuna finansijskih izvještaja u drugu funkcionalnu valutu Neto dobitak/gubitak perioda 19. iskazan u bilansu uspjeha 919 4,519,780 4,519,780 4,519, Neto dobici/gubici perioda priznati direktno u kapitalu , , Objavljene dividende i drugi vidovi raspodjele dobitka i pokriće gubitka Emisija akcijskog kapitala i drugi vidovi povećanja ili smanjenja osnovnog kapitala ,205 12, Stanje na dan god. (915±916±917±918±919± ) ,198,000 1,099, ,496,537 27,025, ,819, ,819,576 92

95 Finansijski izvještaj banke shodno Zakonu o računovodstvu i reviziji Republike Srpske BILANS TOKOVA GOTOVINE (Izvještaj o tokovima gotovine) za period od do godine - u hiljadama KM - Redni broj P O Z I C I J A Oznaka za AOP Tekuća godina I Z N O S Prethodna godina NOVČANI TOKOVI IZ POSLOVNIH AKTIVNOSTI 1.1 Primici kamata, naknada i provizija po kreditima i poslovima lizinga (+) ,407 48, Isplate kamata (-) ,750 12, Naplate po kreditima koji su ranije bili otpisani (glavnica i kamata) (+) Novčane isplate zaposlenima i dobavljačima (-) ,004 30, Isplate po vanbilansnim ugovorima (-) Primici i isplate po vanrednim stavkama (+)(-) (Povećanje) smanjenje u operativnoj aktivi Novčane pozajmice i krediti dati klijentima i naplate istih (+)(-) , , Računi depozita kod državnih institucija -propisi i monetarni zahtjevi- (+)(-) 309-4,860-14, Depoziti klijenata (+)(-) , , Plaćeni porez na dobit (-) A Neto novčana sredstva iz poslovnih aktivnosti (+)(-) , , NOVČANI TOKOVI IZ AKTIVNOSTI INVESTIRANJA Kratkoročni plasmani finansiskim institucijama (+)(-) Primici kamata (+) Primici dividendi (+) Ulaganja u vrijednosne papire koji se drže do dospijeća (-) Naplativi dospjeli vrijednosni papiri koji se drže do roka dospijeća (+) Kupovina (prodaja) nematerijalne aktive (+)(-) , Kupovina (prodaja) materijalne aktive (+)(-) 319-1,425-3, Sticanje (prodaja) učešća u supsidijarnim licima (+)(-) Sticanje (prodaja) učešća u drugim povezanim preduzećima (+)(-) Krediti (povrat kredita) supsidijarnim licima (+)(-) Krediti (povrat kredita) drugim povezanim preduzećima (+)(-) Kupovina (prodaja) drugih ulaganja (+)(-) 324-5, Isplate po vanbilansnim ugovorima (-) B Neto novčana sredstva iz ulagačkih aktivnosti (+)(-) 327-8,149-5,420 3 NOVČANI TOKOVI OD AKTIVNOSTI FINANSIRANJA (+) Primici od izdavanja akcija 23, Reotkup akcija (-) Kupovina vlastitih akcija (-) Kamata plaćena na pozajmice (-) Uzete pozajmice (+) , Povrat pozajmica (-) 333 3, Isplata dividendi (-) Isplata po vanbilansnim ugovorima (-) Primici i isplate po vanrednim stavkama (+)(-) V Neto novčana sredstva od finansijskih aktivnosti (+)(-) 337-3,692 36,472 4 NETO PORAST NS i NE ** (A+B+V) (+)(-) , ,737 5 NS i NE NA POČETKU PERIODA (+)(-) ,491 36,983 6 EFEKTI PROMJENE DEVIZNIH KURSEVA NS (+)(-) 340 1, i NE 7 NS i NE NA KRAJU PERIODA (4+5+6) (+)(-) , ,491 93

96 Finansijski izvještaj banke shodno Zakonu o računovodstvu i reviziji Republike Srpske VANBILANSNE EVIDENCIJE na dan godine ( u 000 KM) Redni broj OPIS POZICIJE Tekuća godina Prethodna godina Neopozive obaveze za davanje kredita 45,254 79, Originalna obaveza za davanje kredita Tekući neiskorišćeni iznos odobrenih kredita 45,254 79, Kupljena potraživanja po datim kreditima Krediti osigurani instrumentom za osiguranje naplate 641, , Krediti osigurani posebnim depozitom 5,074 4, Krediti osigurani nekretninama 298, , Krediti osigurani drugim kolateralom 337, , Vrijednosni papiri u trezoru Vrijednosni papiri koji se drže za račun izvještajne banke Vrijednosni papiri koji se drže za račun drugih lica Vrijednosti u trezoru Vrijednosti u trezoru kao kolateral Ostale vrijednosti u trezoru Strani čekovi poslati na naplatu Neopozivi dok. Akreditivi izdati za plaćanja u inostranstvu 4, Ostali akreditivi izdati za plaćanja u inostranstvu Izdate garancije 70,154 72, Izdate plative garancije 20,498 21, Izdate činidbene garancije 49,656 51, Ostale vrste garancija 10. Izdate mjenice i dati avali Izdate mjenice Dati avali Nosto finansijske aktivnosti vezane za proces naplate Naplata finansijsih instrumenata Ostale aktivnosti naplate u toku Tekući ugovori za transakcije sa devizama Promptna prodaja deviza Promptna kupovina deviza Terminska prodaja deviza Terminska kupovina deviza Ostale stavke vanbilansne izloženosti banke 45,556 33,175 UKUPNO (1 do 13) 806, ,149 94

97 About Sberbank Europe Czech Republic Ukraine Slovakia Austria Hungary Slovenia Croatia Bosnia and Herzegovina Serbia Sberbank Europe AG, headquartered in Vienna, Austria, is a banking group that is 100% owned by Sberbank Russia. Since Sberbank Russia acquired Volksbank International (VBI) in 2012 and rebranded it into Sberbank Europe, major steps were taken to gradually transform Sberbank Europe into a fully-fledged selffunded and profitable universal bank with a strong focus on retail and corporate customers. Sberbank Europe is present in 10 markets in Central and Eastern Europe: Austria, Bosnia and Herzegovina (Sarajevo and Banja Luka), Croatia, Czech Republic, Hungary, Slovakia, Slovenia, Serbia, Ukraine and Germany. In Germany, Sberbank Direct serves retail clients, offering online basic banking products. In Austria, Sberbank Europe serves corporate clients with business focus on CEE markets, Russia and CIS. Sberbank Europe has more than 700,000 customers, operates 280 branches and employs around 5,000 employees across CEE. Total assets of Sberbank Europe amount to EUR 14.3 bn (as of YE 2015). In November 2014, Sberbank Europe has been classified as significant institution and is directly supervised by the ECB. In 2015, Sberbank Europe, previously supervised by Austrian authorities, successfully completed the Comprehensive Assessment exercise by the ECB. Sberbank Europe comfortably passed the AQR, resulting in a Common Equity Tier 1 (CET1) ratio of 9.6%, which is above the 8% threshold defined by ECB. The pre-aqr adjusted Stress Test results showed a CET1 ratio of 10.5% under baseline scenario and 6.3% under adverse scenario for year-end The post- AQR adjusted Stress Test results led to a CET1 ratio of 8.9% under baseline scenario for year-end 2017 (above the defined 8% threshold). The post-aqr adjusted Stress Test results for year-end 2017 under the adverse scenario showed a CET1 ratio of 4.2% (threshold 5.5%). The implied capital shortfall (EUR mn) has been fully covered by capital measures executed already in the first nine months of In addition, CET1 capital increased by 100 mn EUR in Q4 2015, providing room for new business. Sberbank Europe created a solid base for business activities for 2016 and beyond by successfully converting 370 mn subordinated loans (Tier 2 capital) to CET1 capital. The bank significantly improved both the capital structure as well as its CET1 capital ratio. After the conversion, Sberbank Europe s estimated CET1 capital ratio increased to 14.5%. According to a 2015 report issued 95 SBERBANK a.d. Banja Luka ANNUAL REPORT 2015 ABOUT SBERBANK EUROPE

98 by the European Banking Authority (EBA), the average CET1 ratio among Austrian banks reaches 11.3%. Last year, Sberbank Europe continuously grew its balance sheet in Retail business. The Retail segment continued to contribute to the funding base in all countries, strongly supported by the purely-online bank Sberbank Direct in Germany, where a deposit volume of almost EUR 1.8 bn has been reached. Sberbank Europe continues to develop its digital capabilities. Corporate & Investment banking business continued to grow in The loan volume increased year-onyear by 5%, reaching an all-time high of EUR 3.95 bn at year-end. In 2015, the volume of new corporate loans (incl. prolongations) disbursed within the Sberbank Europe network reached a record level of EUR 1.6 bn, mainly on the back of the strong performance of Sberbank Europe AG, with an annual growth of more than 35% in loans, and a 65% increase in customer base. 96 SBERBANK a.d. Banja Luka ANNUAL REPORT 2015 FORWORD BY THE MANAGEMENT BOARD

99 Forword by the Management Board Dear shareholders, clients and employees, targets we set for the year 2015 were both challenging and difficult. Hence, we take pride in having been able to achieve them in a complex business environment as the one observed in We focused on improving the business processes and stable client relationships, including an expansion of the range of our products and services. The economic development in the Republic of Srpska (RS) and the region alike saw a recovery from the effects of the disastrous floods seen in May The economy saw mild 2.2% growth. The industrial production reached 3% growth. At the same time, the level of commodity exchange with foreign countries fell by 11% as a result of the 13% and 7% fall in imports and exports respectively. The fierce competition in the banking market continued, where the competition position was primarily ensured through the low pricing policy, which was an additional pressure on the already low profit margin. Generally, the banking sector managed to address the issue of NPLs and effects of low interest rates; however, yet another bank had to terminate its business due to liquidity failures and undercapitalisation, which shook, to an extent, the public confidence in the banking sector; this led other banks to focus on the need of maintaining careful communication with the public and improving the quality of their performance. The Bank s annual income after taxes stood at BAM 4.5 million, BAM 1 million or almost one third higher than in the year before. The operating income stood at BAM 41 million and was higher by BAM 3.8 million or 10% relative to The operating income grew faster than the operating expenses, a proof that we had prudently invested our resources in the preceding years seeking to raise the Bank s productivity and business performance to a higher level. As at 31st of December 2015, the value of the Bank s balance sheet assets stood at BAM 819 million, of which loans accounted for BAM 610 million, an increase of BAM 7 million relative to the end Client deposits dominated the structure of the sources of financing and accounted for BAM 560 million. We improved or maintained the levels of the market share in the following major categories: total assets, lending and client de- 97 SBERBANK a.d. Banja Luka ANNUAL REPORT 2015 FORWORD BY THE MANAGEMENT BOARD

100 Forword by the Management Board posits. The Bank s core capital, including the last year s income, stood at almost BAM 100 million, with the 13.7% CAR, which was significantly above the 12% statutory requirement. Our portfolio of products and services available to our clients was significantly improved: we introduced the Mastercard Gold card for contactless payment, new POS hardware accepting contactless payment cards, expanded retail and corporate credit lines and packages of retail products, to name a few. We improved our web site by introducing online request options for any products in our portfolio; we also introduced additional functions in the mobile banking application. In 2015, we expanded our distribution network by installing new ATM and POS hardware. Moreover, we made significant investments into IC technologies, improved the alternative sale channels and hired new staff. Socially responsible business practices were in the focus of the Bank s activities. Our involvement in socially responsible projects was a result of our firm commitment to supporting the lasting values of the society we operated and lived in while creating a better and more advanced environment. It was for these reasons that the Bank incorporated the socially responsible business practices in its business strategy, seeking to found them on the current circumstances and issues. Social responsibility is understood as a principle pursued to encourage community development through recognising the fact that the communities we live in are the asset without which we would not be able to operate successfully. The purpose is to preserve the good financial position and solid earning capacities of the Bank, while further strengthening the available resources and building a good starting position for the next development cycle of our economy that is bound to follow the current crisis. Dynamic development poses a challenge of being able to actively balance an increase of the available resources and efficiency of their use with a view to improving the operational productivity. New investments will focus on ensuring, more effectively, the satisfaction of our client s needs and improvement of the quality of client services in all lines of business. Last year and in all preceding years, our colleagues, through their professional and committed work and new knowledge and skills, made a valuable contribution to the development of our Bank while bringing about a unique and new experience for our clients in their interaction with financial institutions. We seek to improve the environment that will allow us to develop as professionals and individuals, who will be free to demonstrate their creativity to the extent possible. Together with our shareholders, clients and staff, we implemented major positive change in the Bank, which we will continue doing in the years to come. We thank you for your trust and pledge to justify it through our professional and committed work. We are confident that we will remain able to continue improving the Bank s operations through open and high quality cooperation and thus contribute to the development of our communities. We intend to continue introducing new products and services next year, expanding the current portfolios. Aleksandar Kesić Director Biljana Rabitsch Executive director Sandro Mihajlović Executive director 98 SBERBANK a.d. Banja Luka ANNUAL REPORT 2015 FORWORD BY THE MANAGEMENT BOARD

101 Governing bodies Supervisory Board Christian Kubitschek, Chairman Lukas Röper, Deputy Chairman Bernhard Herzig, Member Denis Ovčina, Member Balazs Györi, Member Management Board Aleksandar Kesić Chairman Biljana Rabitsch Member Sandro Mihajlović Member 99 SBERBANK a.d. Banja Luka ANNUAL REPORT 2015 GOVERNING BODIES

102 100

103 Macroeconomic Environment The factors related to the sluggish and uncertain recovery of the neighbouring economies and the European Union - the major economic partners of the Republic of Srpska - combined with the consequential effects of the disastrous floods that hit the Republic of Srpska and the region in May 2014, made 2015 a challenging year for the Republic of Srpska. The RS recorded a 2.2% real GDP rate in The table below shows the major macroeconomic indicators for the RS in the preceding five-year period (source: the RS Institute for Statistics and the 2016 Economic Policy Document of the RS Government). Key macroeconomic indicators Nominal GDP (in billion BAM) 8,682 8,585 8,761 8,832 9,024 Real GDP growth rate in % 0,8-1,1 1,9 0,2 2,2 Population (in thousands, estimate until 2012, census in 2013) 1,430 1,429 1,430 1,420 1,420 GDP per capita in BAM 6,073 6,006 6,126 6,220 6,249 Industrial production, growth rate in % 4,7-4,2 4,1 0,6 2,7 Unemployment rate in % (ILO) 24,5 25,6 27,0 25,7 25,2 Average net salary (in BAM) Average pension (in BAM) Inflation rate in % 3,9 2,1 0,0-1,2-1,4 Export (in millions BAM) 2,562 2,374 2,588 2,694 2,513 Import (in millions BAM) 4,584 4,488 4,552 4,946 4,296 All sectors, barring the ICT and real estate sectors, recorded economic activity growth. Deflation stood at 1.4% and was caused mainly by the lower prices of basic commodities and services, which had the biggest share in the basket of consumer goods, i. e. foodstuffs and beverages, clothing and footwear, etc. As at the end of 2015, the size of the unemployed labour force averaged slightly below 140 thousand, a decrease of over six thousand relative to the end In the same 12-month period, the share of employed labour force increased by over four thousand new entrants. Although these developments affected the unemployment rate, it was still stable at high 25.2%. This high unemployment rate, especially among young people, led to a permanent loss of human resources. The RS international trade shrank by 11%, where imports fell by 13% and exports fell by 7%. The import - export ratio took off to 58%, a 4% rise relative to the year before. The major foreign markets for our economy were the region and the European Union; both were heavily hit by and still recovering from effects of the global economic crisis. The average net wage in December 2015 stood at BAM 834, or 2.2% higher, in real terms, than twelve months before. The average pension accounted for slightly over 40% of the average net wage, equalling BAM 342. The industrial production saw a 2.7% increase relative to the year before. The sector of power generation recorded a fall, whereas the sectors of ore mining and quarrying and manufacturing recorded growth. The volume of construction works increased by 3%. The building sector had a 17.6% growth, whereas the civil engineering construction recorded a 5.1% fall. SBERBANK a.d. Banja Luka ANNUAL REPORT 2015 MACROECONOMIC ENVIRONMENT 101

104 Macroeconomic Environment The RS has one stock exchange: Banja Luka Stock Exchange. The total trading on the Banja Luka Stock Exchange reached BAM 561 million, which was a 4.4% fall relative to the year before. The shrinkage was a consequence of the lower volume of transactions with ordinary shares of companies and treasury bills. The market of bonds and investment funds saw an increased volume of transactions, whereas the regular share market accounted for slightly over 11% of the total stock trading. As of 31st of December 2015, the total market capitalisation of securities listed on the Banja Luka Stock Exchange stood at BAM 4.3 billion, a decrease of 3.7% relative to the start of the year. The RS Government continued to provide support to the population, real sector and underdeveloped areas to overcome the current economic crises through concessional lending by the RS Investment - Development Bank. In the reporting period, the RS Investment - Development Bank extended BAM 128 million in corporate and housing loans; from its foundation to the end of 2015, it extended a total of BAM 1.4 billion in loans. The RS Investment - Development Bank effected significant investments in securities providing major support to the economic activity in the Republic of Srpska. The RS financial sector includes banks, investment funds, insurance companies, micro credit organisations, leasing companies and savings and credit organisations. Bank assets account for approximately 80% of the financial sector asset, hence banking operations, liquidity and stability significantly affect the overall economic situation. In 2015, sixteen banks operated in the territory of the Republic of Srpska, of which nine were domiciled in the Republic of Srpska and seven were domiciled in the Federation of BiH. One bank domiciled in the Republic of Srpska was placed under the provisional administration regime of the RS Banking Agency due to certain irregularities in its operations. Due to the large presence of banks in a small and underdeveloped market, price competition was fierce. Competition was also intense because of the underdeveloped market of services and products offered by the banks. Products and services offered were simple banking products that were easily copied; hence, banks could retain the current and attract new clients mainly through cutting the prices of products and services. Almost all banks operated in line with the fundamental business principles: they preserved liquidity, made profits and created a base for future solvency. The main features of the banking operations in the RS were as follows: Total assets: averaged to the end-2014 levels. Gross lending: recorded a 2% growth. The higher volume of lending was brought about by loans to corporations (4%), households (6%), whereas lending to the Government, governmental institutions, public and state owned enterprises decreased (7%). Deposits: a 4% growth was observed in retail operations; however, operations of other sectors shrank. Capital and capital adequacy ratio: the core capital accounted for 90% of the total regulatory capital, demonstrating the high quality of the capital instruments. At the end-2015, the capital adequacy ratio stood at 14.23%. The financial leverage ratio stood at 8.8%. At the start of the preceding year, the RS was provided a credit rating by the Moody s Investor Service. According to this agency, the Republic of Srpska was rated as B3 with stable prospects. 102 SBERBANK a.d. Banja Luka ANNUAL REPORT 2015 MACROECONOMIC ENVIRONMENT

105 Business Analysis Retail banking In 2015, despite the unstable macroeconomic environment, the Bank significantly improved and increased the volume of its activity enabling our clients to perform transactions in keeping with sophisticated international standards. In increased volume of operations was accounted by the higher volume and number of extended loans, the volume of deposits received and the volume of services provided to our clients. As at 31 December 2015, household deposits stood at BAM 284 million, which was a 9% increase relative to the year before. The maturity structure of the loans showed that approximately 61% of the loans were long-term loans and the major credit product were consumer loans, which accounted for 61%. At the same time, housing loans accounted for 34% saw a 17% increase in household deposits (or 46 million), which stood at BAM 321 million. The strong upward trend was caused by the high level of confidence of our clients, which was a result of long standing cooperation. Household deposits accounted for 57% of the total deposits received over the year. All retail lending was fully financed from this source. This was an indicator of the higher trust of the market in our Bank. The number of active retail accounts took off and reached over 43 thousand; 2015 saw more than 6 thousand or 16% new accounts. The total number of issued payment and credit cards exceeded 77 thousand, equalling an increase of 15 thousand relative to the year before. In 2015, the number of credit cards grew by 11%. In 2015, our portfolio of products and services available to our clients was significantly improved. We introduced the MasterCard Gold credit card for contactless payments, including new bank insurance products, and started developing new lines of fast-track loans to clients. Gold MasterCard kartica Dobro došli u svijet pogodnosti! These innovations improved the 2015 results and will positively affect the 2016 starting position. The expanded ATM and POS hardware network made our services available to clients, and this trend will continue in the future as well. We plan to introduce new products and services and improve the current ones in the forthcoming period as well. By doing so, we shall strengthen our market position, increase our market share and provide more effective services to our current and future clients. Seeking to maximise the client access to information on the Bank s services and products, our web site was redesigned in late The new site now has a responsive design, which enables an optimised display and navigation for all access points, be it a computer, tablet or mobile phone. The new design further improved the process of on-line application for all types of our products and services. With the redesign and implementation of new and improved functions, the Bank has a modern and representative web site, which is fully aligned with EU and global trends. 103 SBERBANK a.d. Banja Luka ANNUAL REPORT 2015 BUSINESS ANALYSIS

106 Business Analysis Micro enterprises banking Given the high risks in the operations with micro businesses, especially in the wake of the 2014 floods, the Bank sought to expand and maintain stable relations with the clients from this sector saw a significant increase of the number of users of online services. The number of the users of our Online banking and msberbankbl services increased by over 30% relative to the year before. As in the preceding years, the year 2015 was marked by our efforts to introduce new and improve the current functionalities of these services. At the same time, the Bank improved the quality of services seeking to comply with modern trends, modernise its business processes, introduce new products and, assisted by its staff efforts, raise the bar, ensure competitive advantage and solid market position in the long run. We were the first bank headquartered in the RS that offered a contactless payment option at our points of sale, which is a hassle free, simple, fast and secure method of paying for goods and services. As at 31 December 2015, lending to micro businesses stood at BAM 69 miliona, which remained unchanged relative to the year before. Such micro business portfolio developments were affected by the market position and unstable macroeconomic situation; however, our key gaol in such circumstances was to preserve the stability of the credit portfolio and establish and maintain long-term client relationships. As at 31 December 2015, micro business deposits stood at BAM 37 miliona, a 13% increase relative to the year before. At the same time, the number of micro business accounts stood at over 4500, which was 20% more than at the end The number of e-banking services - Business Online - increased by 25% relative to the end of Further to intensifying and maintaining quality relations with our current clients, the aim was to establish cooperation with as many new clients as possible and offer quality solutions to their financing needs. The Bank was guided by the policy according to which only high quality products and services could ensure client satisfaction and guarantee the success of our business partners Number of current accounts SBERBANK a.d. Banja Luka ANNUAL REPORT 2015 BUSINESS ANALYSIS

107 Business Analysis Corporate banking In 2015, the Corporate Banking Department invested ample efforts into improving its credit portfolio. Unlike before, the volume of loans extended was not of primary concern. The focus was on the quality of the portfolio and increasing the proportion of non-risk income in the total income. Relative to December 2014, this business policy resulted in a lower volume of the credit portfolio, which shrank by BAM 10 million, and a higher volume of the portfolio of guarantees and letters of credit, which increased by BAM 4 million. The improved quality of the credit portfolio was a result of our efforts to monitor exposed clients on a quarterly basis. These efforts further increased the security of our clients deposits; term deposits reached BAM million in In 2015, the business activities were intensified in finding new partners for the performance of the exchange business. Bank signed in mentioned period with its partners contracts for the performance of exchange operations at more than 40 locations throughout the Republic of Serbian. In the years to come, we expect to see further growth of this sector, primarily through financing major energy and infrastructural projects, whose proportion and volume were also notable in As part of the lending business sector continued in 2015 to invest in capital projects. One of such investements was placement of new assets for EFT Rudnik i termoelektrane doo Stanari. Disbursed loan funds were intended to raise the level of the mine excavation equipment and technical finalization of the project Thermal Power Plant. As regards domestic payment operations, corporate clients effected 800 thousand transactions more than the year before, which was a 20% increase. As regards foreign payment operations, corporate clients effected 1000 transactions more than in the year before, which was a 6.42% increase relative to the end This jump in the number of transactions was caused by additional 775 or 8% new active clients relative to SBERBANK a.d. Banja Luka ANNUAL REPORT 2015 BUSINESS ANALYSIS

108 Business Analysis Loans (gross) Loans to clients Private individuals Micro enterprises Corporate clients TOTAL: Deposits Clients deposits Private individuals Micro enterprises Corporate clients Total Loans to PI 000 BAM ,3 Deposits of PI 000 BAM Loans to micro 000 BAM Deposits of micro 000 BAM Loans to corporate 000 BAM Deposits of corporate 000 BAM SBERBANK a.d. Banja Luka ANNUAL REPORT 2015 BUSINESS ANALYSIS

109 Business Analysis Marketing In 2015, the Marketing Department supported retail operations through a plethora of marketing activities and TV campaigns, notably the following ones: A credit with a break (PAUZA), a spring two-month campaign Unsecured personal and refinancing loans, an autumn one-month campaign Guided by the Group s idea of creating a home ambient, we sought to attract new clients while taking care of the current clients as well. We ensured continued visibility of the Bank on all relevant television stations with the national coverage, major newspapers, radio stations, outdoor and a large number of web sites. As a part of said campaign, reflecting the Group s strategic direction, we paid particular attention to the promotion of sports and healthy lifestyles and sponsored the first Banja Luka half marathon. In frame of Banja Luka Half Marathon bank s employees participated in the race FUN RUN with a length of 3.5 km, where all interested recreationists were able to run, walk, skate, ride bicycles and the like. A total of 30 employees of the Bank including the executive director Biljana Rabitsch took part in the race FUN RUN, you are all able to run, and so in a positive spirit presented by the bank. The campaign PAUZA reached the targets and responded to the needs of our clients. We demonstrated that we kept listening to and heard the needs of our clients helping them to resolve their situations. We made it possible for our clients to take a break in the financially difficult month and skip the loan repayment in the current year. The Bank recorded a positive upward growth trend relative to the year before, as demonstrated by a 2015 survey conducted by the GFK, an agency for market research and public opinion polling, which produced a comparative analysis of the use of the Bank s products and services, bankclient relations and habits and behaviour of clients in the RS. The Bank demonstrated its innovation and professional conduct of its staff, which it used to advertise itself. The survey confirmed that, despite the continuing sharp competition in the market, the end of 2015 saw a 20% rise of awareness of the Sberbank brand relative to SBERBANK a.d. Banja Luka ANNUAL REPORT 2015 BUSINESS ANALYSIS