CABARAN WANITA BEKERJAYA DALAM MENGURUSKAN RUMAHTANGGA: SATU KAJIAN DALAM KALANGAN STAF FAKULTI PENDIDIKAN UTM SITI HASIMAH BINTI BAKERI UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA
UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA BORANG PENGESAHAN STATUS TESIS PSZ 19: 16 (Pind. 1/97) JUDUL: PERSEPSI PENSYARAH FAKULTI PENDIDIKAN UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA (UTM) TERHADAP AMALAN MEWASIATKAN HARTA SESI PENGAJIAN: 2010/2011 Saya SITI HASIMAH BINTI BAKERI (HURUF BESAR) mengaku membenarkan tesis (PSM / Sarjana / Doktor Falsafah) * ini disimpan di Perpustakaan Universiti Teknologi Malaysia dengan syarat-syarat kegunaan seperti berikut : 1. Tesis adalah hakmilik Universiti Teknologi Malaysia. 2. Perpustakaan Universiti Teknologi Malaysia dibenarkan membuat salinan untuk tujuan pengajian sahaja. 3. Perpustakaan dibenarkan membuat salinan tesis ini sebagai bahan pertukaran antara institusi pengajian tinggi. 4. ** Sila tandakan ( ) SULIT TERHAD (Mengandungi maklumat yang berdarjah keselamatan atau kepentingan Malaysia seperti yang termaktub di dalam AKTA RAHSIA RASMI 1972) (Mengandungi maklumat TERHAD yang telah ditentukan oleh organisasi/badan di mana penyelidikan dijalankan) TIDAK TERHAD Disahkan oleh (TANDATANGAN PENULIS) Alamat Tetap: LOT 1666, KG TOK MATANG, BERIS KUBUR BESAR, 16050 BACHOK, KELANTAN TEL: 013-9425079 (TANDATANGAN PENYELIA) Nama Penyelia: PM DR AZHAR MUHAMMAD Tarikh: 16 MEI 2011 Tarikh: 16 MEI 2011 CATATAN : * Potong yang mana tidak berkenaan. ** Jika tesis ini SULIT atau TERHAD, sila lampirkan surat daripada pihak berkuasa/organisasi berkenaan dengan menyatakan sekali sebab dan tempoh tesis ini perlu dikelaskan sebagai SULIT atau TERHAD. Tesis dimaksudkan sebagai tesis bagi Ijazah Doktor Falsafah dan Sarjana secara penyelidikan, atau disertasi bagi pengajian secara kerja kursus dan penyelidikan, atau Laporan Projek Sarjana Muda (PSM)
PENGESAHAN PENYELIA Saya mengaku bahawa saya telah membaca karya ini dan pada pandangan saya karya ini adalah memadai dari segi skop dan kualiti untuk penganugerahan Ijazah Sarjana Muda Sains Serta Pendidikan (Pengajian Islam). Tandatangan Nama Penyelia : : PM DR AZHAR BIN MUHAMMAD Tarikh : 16 MEI 2011
CABARAN WANITA BEKERJAYA DALAM MENGURUSKAN RUMAH TANGGA: SATU KAJIAN DALAM KALANGAN STAF FAKULTI PENDIDIKAN UTM SITI HASIMAH BINTI BAKERI Laporan projek ini dikemukakan sebagai memenuhi sebahagian daripada syarat penganugerahan Ijazah Sarjana Muda Sains Serta Pendidikan (Pengajian Islam) Fakulti Pendidikan Universiti Teknologi Malaysia MEI 2011
ii Saya akui karya ini adalah hasil kerja saya sendiri kecuali nukilan dan ringkasan yang setiap satunya telah saya jelaskan sumbernya Tandatangan : Nama Penulis: SITI HASIMAH BINTI BAKERI Tarikh : 16 MEI 2011
iii Dedikasi Syukur tidak terhingga kepada Mu Ya Allah, kerana Engkau masih mengurniakan nikmat buat ku. Selawat dan Salam buat junjungan besar nabi Muhammad SAW, pembawa rahmat sekalian alam. Teristimewa buat ayah & bonda tersayang, Bakeri bin Mat Jusoh dan Rahani binti Mohamad Dua insan yang tidak jemu mendoakan & sentiasa memberi dorongan motivasi Kasih sayang dan pengorbanan mu akan ku kenang sampai akhir hayat Setiap titik peluh keringat yang pernah menitis itu tidak ternilai harganya Terima kasih Ya Allah kerana mengurniakan buatku dua insan yang bergelar, ayah dan bonda. Khas buat barisan pengikat kasih, penyambung zuriat ayah dan bonda, Muhammad Haniff, Nur Hakima, Nur Hafidzah, Nur Hafidzan, Muhammad Hafidzul Hakim, Nur Hanani Husna, Muhammad Halimi Zuhdi dan Muhammad Hassanul Arif, Penguat semangat ku untuk terus berjaya, Pahatlah di ingatan sebuah memori di waktu susah itu, semoga setiap satunya memberikan inspirasi buatmu dalam meniti hari-hari mendatang Semoga kita semua menjadi anak yang soleh dan solehah buat ayah dan bonda. Jutaan terima kasih buat barisan pensyarah, Terutamanya, khas buat penyelia yang disanjungi, PM Dr. Azhar Muhammad yang telah banyak memberikan bimbingan dan tunjuk ajar. Buat penasihat akademik, Dr. Othman Napiah, nasihat dan teguran akan ku jadikan pedoman buat bekalan hidup, dan tidak lupa juga kepada pensyarah di Fakulti Tamadun Islam dan Fakulti Pendidikan yang banyak mencurahkan ilmu dalam mencapai sebuah impian. Buat sahabat seperjuangan, Terima kasih atas segala nasihat dan dorongan. Ku tahu, sepanjang kita menempuh kehidupan di alam kampus, hadirnya diri mu dalam hidup ini amat ku hargai. Suka duka yang dilalui akan ku bingkaikan dalam diari hati ini. Semoga kejayaan milik kita semua. InsyaAllah...
iv PENGHARGAAN Syukur tidak terhingga kepada-nya kerana akhirnya saya dapat menyelesaikan Projek Sarjana Muda (PSM) ini dengan tempoh masa yang telah ditetapkan. Jutaan penghargaan kepada penyelia, PM Dr Azhar bin Muhammad dan juga penasihat akademik Dr. Othman bin Napiah yang telah banyak memberi dorongan, nasihat dan buah fikiran yang berguna untuk saya. Sekalung tahniah dan terima kasih juga saya ucapkan kepada ibu dan ayah yang telah banyak berkorban segala-galanya. Doa dan restu dari mereka amat bernilai untuk saya menyiapkan projek ini. Tidak lupa juga kepada adik-adik yang sentiasa mendoakan dan memberikan kata-kata semangat untuk saya. Ucapan penghargaan ini juga saya tujukan kepada sahabat-sahabat seperjuangan yang telah banyak memberikan dorongan semangat sepanjang proses menyiap dan menyempurnakan Projek Sarjana Muda ini. Kenangan suka duka antara kita akan sentiasa terpahat di ingatan. Akhirnya, saya juga ingin mengucapkan terima kasih kepada mereka yang telah terlibat secara langsung dan tidak langsung dalam Projek Sarjana Muda ini. Semoga Allah SWT memberkati dan memberikan yang terbaik dalam setiap gerak langkah kalian semua. InsyaAllah. Amin.
v ABSTRAK Kajian ini bertujuan untuk mengenal pasti cabaran-cabaran yang dihadapi oleh wanita bekerjaya di Fakulti Pendidikan UTM dalam menguruskan rumah tangga. Ia juga bertujuan mengenal pasti cara-cara untuk mengatasi cabaran wanita bekerjaya dalam menguruskan rumah tangga. Satu set soal selidik yang mengandungi 51 item soalan telah diedarkan kepada 23 responden daripada keseluruhan populasi 77 orang staf wanita. Data yang diperolehi telah dianalisis secara deskriptif untuk mendapatkan nilai kekerapan, peratusan, dan min dengan menggunakan perisian Statistical Package for Social Science (SPSS) versi 14.0 for window. Nilai kepercayaan soal selidik ialah α = 0.889. Nilai min bagi objektif pertama dan kedua iaitu ialah 2.78 dan 4.46. Data yang diperolehi dijelaskan dalam bentuk jadual.min keseluruhan ialah sebanyak 3.53. Kajian ini diakhiri dengan beberapa cadangan daripada penyelidik kepada wanita yang bekerjaya agar dapat menyeimbangkan antara kerjaya dan urusan rumah tangga dengan baik. Kajian lanjutan juga dicadangkan untuk penyelidikan pada masa yang akan datang.
vi Abstract This study aimed to identify the challenges faced by career woman in Faculty of Education, UTM in managing the household. It also seeks to identify ways to overcome the challenges of career women in the household. A set of questionnaire containing 51 items was distributed to 23 respondent from the 77 women staff member in total population. Data were analyzed descriptively to get the frequencies, percentages, and mean using the Statistical Package for Social Science (SPSS) version 14.0 for Windows. The reliability value of the questionnaire was α= 0.889. The average mean for objective number one and two is 2.784 and 4.4674. The data of the findings were elaborated in table form. The overall mean was 3.532. This study concluded with several recommendations from the researcher to career women to strike a balance between career and home affairs well. Further studies are also proposed for further research in the future.
vii KANDUNGAN BAB PERKARA HALAMAN PENGESAHAN STATUS TESIS PENGESAHAN PENYELIA HALAMAN JUDUL HALAMAN PENGAKUAN HALAMAN DEDIKASI HALAMAN PENGHARGAAN ABSTRAK ISI KANDUNGAN SENARAI JADUAL SENARAI SINGKATAN SENARAI LAMPIRAN i ii iii iv v vii xii xv xvi BAB I PENGENALAN 1.1 Pendahuluan 1.2 Latar Belakang Masalah 1 2
viii 1.3 Pernyataan masalah 1.4 Objektif kajian 1.5 Persoalan kajian 1.6 Kepentingan kajian 1.7 Skop kajian 1.8 Istilah/ takrif 1.9 Kesimpulan 3 4 4 5 5 5 7 BAB II SOROTAN KAJIAN 2.1 Pengenalan 2.2 Peranan Wanita 2.2.1 Sebagai isteri 2.2.2 Sebagai Ibu 2.2.3 Peranan wanita dalam masyarakat 2.3 Dalil yang mengharuskan wanita bekerjaya 2.4 Peranan wanita bekerjaya dalam pembentukan keluarga harmoni 2.5 Cabaran wanita bekerjaya dalam menguruskan rumah tangga 2.6 Keperluan yang mendorong wanita bekerjaya 8 9 12 13 15 16 17 18 26
ix 2.7 Cara-cara mengatasi cabaran wanita bekerjaya dalam menguruskan rumah tangga 2.7.1 Wanita perlu berusaha membahagikan masa dengan baik 2.7.2 Wanita perlu menjaga etika kerjayanya 2.7.3 Wanita bekerjaya perlu meningkatkan kepakaran sebagai ibu yang menjadi contoh kepada anak-anak 2.7.4 Memainkan peranan sebagai ahli masyarakat 26 27 27 28 32 2.8 Kajian Lepas 2.9 Kesimpulan 32 35 BAB III METODOLOGI KAJIAN 3.1 Pengenalan 3.2 Reka Bentuk Kajian 3.3 Tempat Kajian 3.4 Populasi dan Sampel Kajian 3.5 Instrumen Kajian 36 37 38 38 39
x 3.5.1 Pengumpulan Data Primer 3.5.2 Pengumpulan Data Sekunder 3.6 Tatacara Kajian 3.6.1 Kajian Rintis 3.6.2 Kajian Sebenar 3.7 Prosedur Kajian 3.8 Analisis Data 3.9 Jangka Masa Kajian 3.10 Kesimpulan 40 42 43 43 44 44 46 47 47 BAB IV ANALISIS DATA 4.1 Pengenalan 4.2 Analisis Data (Bahagian A) 4.2.1 Latar Belakang Responden Mengikut Umur 4.2.2 Latar Belakang Responden Mengikut Bilangan Anak 4.2.3 Latar Belakang Responden Mengikut Jabatan 4.2.4 Latar Belakang Responden Mengikut Taraf Pendidikan Tertinggi 4.2.5 Latar Belakang Responden Mengikut Jumlah 48 49 49 50 50 51 52
xi Pendapatan Isteri 4.2.6 Latar Belakang Responden Mengikut Jumlah Pendapatan Suami 4.3 Analisis Data (Bahagian B) 4.3.1 Analisis Data Bahagian 1 : 53 54 55 Cabaran-Cabaran Yang Dihadapi Oleh Wanita Bekerjaya Dalam Menguruskan Rumahtangga 4.3.2 Analisis Data Bahagian 2 : 69 Cara-Cara Untuk Mengatasi Cabaran Yang Dihadapi Oleh Wanita Bekerjaya Dalam Menguruskan Rumahtangga 4.4 Analisis Keseluruhan 4.5 Kesimpulan 80 85 BAB V PERBINCANGAN, RUMUSAN DAN CADANGAN 5.1 Pengenalan 5.2 Perbincangan 5.2.1 Bahagian A: Perbincangan Mengenai Latar Belakang Responden 5.2.2 Bahagian B: Perbincangan Mengenai Cabaran-cabaran Wanita Bekerjaya Dalam Menguruskan Rumah Tangga Dan Cara Mengatasi Cabaran Tersebut 5.2.2.1 Bahagian Satu : Analisis Deskriptif Terhadap Cabaran-cabaran Wanita Bekerjaya Dalam 86 87 90 90
xii Menguruskan Rumah Tangga. 5.2.2.2 Bahagian Dua: Analisis Deskriptif Terhadap Cara-cara Mengatasi Cabaran Wanita Bekerjaya Dalam Menguruskan Rumah Tangga. 93 5.3 Rumusan 5.3.1 Rumusan Cabaran-cabaran Wanita Bekerjaya Dalam Menguruskan Rumah Tangga 5.3.2 Rumusan Cara-cara Mengatasi Cabaran Wanita Bekerjaya Dalam Menguruskan Rumah Tangga. 5.4 Cadangan 5.4.1 Wanita 5.4.2 Suami/ Lelaki 5.4.3 Media massa 5.4.4 Kerajaan 5.5 Cadangan Kajian Lanjutan 5.6 Kesimpulan 99 100 101 101 102 103 103 104 104 BIBLIOGRAFI 106 LAMPIRAN
xiii SENARAI JADUAL NO. TAJUK HALAMAN JADUAL 3.1 Pengelasan Skala Likert 41 3.2 Nilai Skor Min 41 3.3 Maklumat Setiap Bahagian, Jenis 42 Konstruk Dan Bilangan Item 3.4 Tahap Persetujuan 46 4.1 Taburan Responden Mengikut Umur 49 4.2 Taburan Responden Mengikut Bilangan 50 Anak 4.3 Taburan Responden Mengikut Jabatan 51 4.4 Taburan Responden Mengikut Taraf 52 Pendidikan Tertinggi 4.5 Taburan Responden Mengikut Jumlah 53 Pendapatan Isteri 4.6 Taburan Responden Mengikut Jumlah 54 Pendapatan Suami 4.7 Taburan Skor Bagi Item 1 55 4.8 Taburan Skor Bagi Item 2 56 4.9 Taburan Skor Bagi Item 3 56 4.10 Taburan Skor Bagi Item 4 57
xiv 4.11 Taburan Skor Bagi Item 5 57 4.12 Taburan Skor Bagi Item 6 58 4.13 Taburan Skor Bagi Item 7 58 4.14 Taburan Skor Bagi Item 8 59 4.15 Taburan Skor Bagi Item 9 59 4.16 Taburan Skor Bagi Item 10 60 4.17 Taburan Skor Bagi Item 11 60 4.18 Taburan Skor Bagi Item 12 61 4.19 Taburan Skor Bagi Item 13 61 4. 20 Taburan Skor Bagi Item 14 62 4.21 Taburan Skor Bagi Item 15 63 4.22 Taburan Skor Bagi Item 16 63 4.23 Taburan Skor Bagi Item 17 64 4.24 Taburan Skor Bagi Item 18 64 4.25 Taburan Skor Bagi Item 19 65 4.26 Taburan Skor Bagi Item 20 66 4.27 Taburan Skor Bagi Item 21 66 4.28 Taburan Skor Bagi Item 22 67 4.29 Taburan Skor Bagi Item 23 67 4.30 Taburan Skor Bagi Item 24 68 4.31 Taburan Skor Bagi Item 25 68 4.32 Taburan Skor Bagi Item 26 69 4.33 Taburan Skor Bagi Item 27 70 4.34 Taburan Skor Bagi Item 28 70 4.35 Taburan Skor Bagi Item 29 71 4.36 Taburan Skor Bagi Item 30 71 4.37 Taburan Skor Bagi Item 31 72 4.38 Taburan Skor Bagi Item 32 72 4.39 Taburan Skor Bagi Item 33 73 4.40 Taburan Skor Bagi Item 34 73 4.41 Taburan Skor Bagi Item 35 74
xv 4.42 Taburan Skor Bagi Item 36 74 4.43 Taburan Skor Bagi Item 37 75 4.44 Taburan Skor Bagi Item 38 75 4.45 Taburan Skor Bagi Item 39 76 4.46 Taburan Skor Bagi Item 40 76 4.47 Taburan Skor Bagi Item 41 77 4.48 Taburan Skor Bagi Item 42 78 4.49 Taburan Skor Bagi Item 43 78 4.50 Taburan Skor Bagi Item 44 79 4.51 Taburan Skor Bagi Item 45 79 4.52 Rumusan Dapatan Kajian Bagi Mengenal 80 Pasti Cabaran Cabaran Yang Dihadapi Oleh Wanita Bekerjaya Dalam Menguruskan Rumah Tangga. 4.53 Rumusan Dapatan Kajian Bagi Mengenal Pasti Cara-Cara Untuk Mengatasi Cabaran Yang Dihadapi Oleh Wanita Bekerjaya Dalam Menguruskan Rumah Tangga. 83
xvi SENARAI SINGKATAN % - Peratus KS - Kurang Setuju N - Jumlah Responden (Sampel) Ph. D - Doctor of Philosophy r.a - Radhiallahu anhu S - Setuju SAW - Sallallahu Alaihi Wasallam SPM - Sijil Pelajaran Malaysia SPSS - Statistical Package for Social Sciences SS - Sangat Setuju STPM - Sijil Tinggi Pelajaran Malaysia STS - Sangat Tidak Setuju SWT - Subhanahu Wa Taala TS - Tidak Setuju UTM - Universiti Teknologi Malaysia α - Alpha
xvii SENARAI LAMPIRAN LAMPIRAN TAJUK HALAMAN A Borang Soal Selidik B Surat Memohon Kebenaran Mendapatkan Maklumat C Borang Penggunaan Tesis dan Disertasi (1) D Borang Penggunaan Tesis dan Disertasi (2)
BAB I PENGENALAN 1.1 Pendahuluan Dewasa ini, perkembangan ilmu pengetahuan semakin meningkat dan terus maju dari semasa ke semasa. Perkembangan ilmu ini membawa kepada meluasnya pelbagai bidang tugas dan peranan yang telah diceburi oleh setiap lapisan masyarakat tidak mengira status, jantina dan sebagainya. Golongan wanita juga tidak terkecuali dalam menceburkan diri dalam bidang tugas ini. Penglibatan golongan wanita pada hari ini menunjukkan pada dunia bahawa wanita adalah salah satu golongan yang memberikan sumbangan yang besar kepada perkembangan dan kemajuan pada masa kini. Golongan wanita pada zaman globalisasi telah mencapai kejayaan dan kecemerlangan dalam kehidupan dan kerjaya masing-masing. Ini kerana penciptaan wanita itu amat hebat dan wanita mempunyai keistimewaannya tersendiri. Oleh itu peranannya bukan sahaja di rumah sebagai ibu, isteri malah peranannya sekarang lebih meluas sehingga merangkumi pelbagai aspek kehidupan termasuk sosial, politik dan ekonomi.
2 Semenjak kedatangan Islam, kedudukan wanita dipandang tinggi oleh masyarakat berbanding dengan keadaan wanita pada zaman jahiliyyah. Ini kerana pada zaman jahiliyyah mereka yang mempunyai anak perempuan akan terasa terhina dan masyarakat pada zaman tersebut memandang rendah terhadap mereka. Kini, melalui dasar-dasar yang telah dibawa oleh Islam, wanita tidak lagi diketepikan dan tidak lagi menjadi suatu penghinaan dan mereka telah diberikan pelbagai peluang untuk memajukan kehidupan diri dan keluarga mereka dengan segala kemudahan seperti peluang pendidikan, pekerjaan dan sebagainya. 1.1 Latar Belakang Masalah Penglibatan wanita terhadap bidang kerjaya telah menunjukkan bahawa wanita pada zaman kini telah mengorak langkah menuju ke arah suatu perubahan yang berbeza berbanding wanita pada zaman dahulu. Kini kedudukan wanita yang bekerjaya tidak hanya sekadar berada di rumah malah mereka telah mencapai suatu pencapaian yang membanggakan semua pihak. Tapi sejauh mana persediaan wanita bekerjaya ini dalam menempuhi cabaran-cabaran yang terpaksa dihadapi oleh mereka dalam memastikan peranannya dalam institusi kekeluargaan dan alam kerjayanya tidak terjejas. Melalui cabaran-cabaran itulah yang menjadi penggerak untuk meneruskan apa yang telah diceburi oleh mereka. Cabaran-cabaran ini telah menimbulkan pelbagai implikasi kepada diri mereka dan orang yang berada di sekeliling mereka. Antaranya ialah kegagalan menjalankan tugas dan tanggungjawab terhadap keluarga, pergaulan bebas di tempat kerja dan mereka terpaksa menghadapi tanggapan negatif daripada golongan lelaki terhadap kebolehan wanita yang bekerja. Secara umumnya cabaran yang terbesar ialah pengurusan masa antara dua perkara iaitu masa terhadap keluarga dan kerjaya. Kesemua cabaran ini akan dapat diatasi dengan mengambil kira segala apa yang telah digariskan
3 oleh ajaran Islam berkaitan dengan etika dan garis panduan yang perlu dipatuhi oleh wanita yang bekerjaya. Ini kerana Islam telah menetapkan yang terbaik kepada umatnya. Sememangnya Islam tidak pernah melarang wanita itu melibatkan diri mereka dengan pekerjaan. Pekerjaan merupakan satu ibadah kepada Allah SWT dan dalam menjalankan ibadah itu Allah SWT tidak mengira sama ada lelaki atau wanita asalkan pekerjaan yang dilakukan itu bertetapan dengan kehendak Islam dan tidak melanggar syariat yang digariskan bagi menjamin keredaan-nya dalam setiap apa yang dilakukan. Keberkatan dalam pekerjaan akan terserlah sekiranya pekerjaan itu dilakukan ikhlas semata-mata kerana-nya. 1.2 Pernyataan masalah Melihat pada kemajuan semasa dan peningkatan kos sara hidup yang tinggi pada masa kini, ramai golongan wanita yang melibatkan diri dengan alam pekerjaan. Bagi wanita yang telah berkeluarga misalnya, mungkin dengan cara melibatkan diri mereka dengan pekerjaan akan dapat meringankan beban suami masing-masing dalam mencari nafkah dengan tujuan dapat memberikan keselesaan kepada anak-anak mereka. Penglibatan wanita yang telah berumah tangga dalam bidang pekerjaan telah mengundang pelbagai konflik dan cabaran yang terpaksa ditempuhinya. Cabaran ini dapat dilihat apabila terdapat segelintir wanita yang mengabaikan tanggungjawabnya terhadap keluarga mereka demi menjaga kepentingan kerjayanya sehingga secara tidak langsung telah menyebabkan timbulnya krisis dalam menguruskan rumah tangga.
4 Dengan ini, amatlah wajar bagi penulis membuat kajian yang lebih terperinci tentang cabaran-cabaran yang terpaksa dihadapi oleh wanita yang bekerjaya dalam menguruskan rumah tangga bagi melihat sejauh manakah cabaran ini memberikan kesan kepada pengurusan dalam rumah tangga. Selain itu juga, kajian ini juga dilakukan bagi mendapatkan langkah-langkah yang dapat membantu wanita yang bekerjaya menghadapi cabaran yang terpaksa ditempuhinya. 1.3 Objektif kajian Objektif yang ingin dicapai melalui kajian ini ialah: 1.3.1 Mengenal pasti cabaran yang dihadapi oleh wanita yang bekerjaya dalam menguruskan rumah tangga. 1.3.2 Mengenal pasti cara-cara mengatasi cabaran yang dihadapi oleh wanita yang bekerja dalam menguruskan rumah tangga. 1.4 Persoalan kajian 1.4.1 Apakah cabaran-cabaran yang dilalui oleh wanita bekerjaya dalam menguruskan rumah tangga. 1.4.2 Apakah cara-cara untuk mengatasi cabaran yang dihadapi oleh wanita yang bekerjaya dalam menguruskan rumah tangga.