Suku Kedua PERKEMBANGAN EKONOMI MALAYSIA Pertumbuhan lebih tinggi pada suku kedua Ekonomi Malaysia mencatat pertumbuhan yang lebih tinggi sebanyak 5.% pada suku kedua ( :.9%). Pertumbuhan didorong oleh permintaan dalam negeri yang lebih kukuh dalam keadaan permintaan luar negeri yang lebih sederhana. Perbelanjaan sektor swasta dan awam, khususnya dalam pelaburan modal, mencatat pertumbuhan yang teguh pada suku kedua. Namun demikian, eksport barangan dan perkhidmatan menjadi lebih sederhana disebabkan terutamanya oleh permintaan yang lebih lembab dari ekonomi maju. Sementara import mencatat pertumbuhan lebih tinggi ekoran peningkatan yang berterusan dalam import barangan modal dan import penggunaan sejajar dengan permintaan dalam negeri yang lebih kukuh, eksport bersih menguncup pada suku kedua. Dari segi penawaran, hampir kesemua sektor ekonomi terus mencatat peningkatan. Walau bagaimanapun, sektor pertanian menguncup pada suku tersebut disebabkan oleh pengeluaran minyak sawit mentah yang lebih rendah. Permintaan dalam negeri teguh Permintaan dalam negeri mencatat pertumbuhan yang lebih kukuh pada 3.8% pada suku kedua ( : 9.7%), disebabkan oleh prestasi kukuh aktiviti pelaburan dan penggunaan sektor swasta dan awam. Pembentukan modal tetap kasar mencatat pertumbuhan yang lebih tinggi sebanyak 6.% pada suku kedua ( : 6.%), disokong oleh perbelanjaan modal sektor swasta dan awam. Pelaburan swasta menjadi lebih kukuh kepada.6% ( : 9.8%) disebabkan oleh pengembangan subsektor perkhidmatan berorientasikan dalam negeri seperti harta tanah, telekomunikasi dan utiliti, selain projek huluan minyak dan gas yang sedang berjalan serta pelaburan dalam kelompok perkilangan berorientasikan KDNK Mengikut Komponen Perbelanjaan (pada harga malar tahun 5) Permintaan Dalam Negeri Agregat (tidak termasuk stok) Penggunaan Sektor swasta Sektor awam Pembentukan Modal Tetap Kasar Sektor swasta Sektor awam Eksport Bersih Eksport Barangan dan Perkhidmatan Import Barangan dan Perkhidmatan S ST S ST 5. 6.5 6.6 6..7 7.6-5. 8.7.6. Perubahan tahunan (%) 7. 8. 6. 5. -6.9-3.3 3. 6.5 9.7 7. 7. 7.3 6. 9.8.3 -.9.8 3.8 8.9 8.8 9. 6..6 8.9-36.. 8..8 8. 8. 8..3. 9.5-8..5 7.5 KDNK.3.7.9 5. 5. Sumber: Jabatan Perangkaan Malaysia dalam negeri. Pelaburan awam meningkat dengan teguh sebanyak 8.9% ( :.3%), didorong oleh perbelanjaan modal yang berterusan tinggi oleh perusahaan awam bukan kewangan (PABK) dalam sektor pengangkutan, minyak dan gas serta utiliti selain perbelanjaan pembangunan Kerajaan Persekutuan yang terus meningkat. Sebahagian besar daripada perbelanjaan pembangunan disalurkan ke dalam sektor pengangkutan, perdagangan dan perindustrian, serta kemudahan awam dan pendidikan. Peningkatan yang kukuh dalam jumlah pelaburan turut dicerminkan oleh penunjuk pelaburan utama seperti jualan kenderaan perdagangan dan import barangan modal. Selain itu, sentimen perniagaan kekal positif pada suku kedua, seperti yang dicerminkan oleh Indeks Keadaan Perniagaan MIER yang melebihi paras penanda aras mata (.5 mata; : 6.5 mata). Penggunaan swasta mencatat pertumbuhan yang kukuh sebanyak 8.8% pada suku kedua ( : 7.%). Perbelanjaan isi rumah telah disokong oleh keadaan pasaran pekerja yang kukuh, kenaikan pendapatan yang teguh dan sentimen pengguna yang bertambah baik. Penggunaan juga telah mendapat manfaat daripada inisiatif Kerajaan baru-baru ini seperti kenaikan gaji kakitangan awam, 8
Suku Kedua bantuan sekali sahaja kepada isi rumah berpendapatan rendah iaitu Bantuan Rakyat Malaysia (BRM) dan kenaikan pencen bagi pesara kerajaan. Di samping itu, pembayaran pertama (daripada tiga pembayaran) sebanyak RM5, kepada peneroka FELDA pada bulan Jun terus merangsang peningkatan perbelanjaan pengguna di kawasan luar bandar. Indeks Sentimen Pengguna MIER naik sedikit kepada.9 mata ( :.3 mata), mencerminkan keyakinan pengguna yang bertambah baik pada suku tersebut. Penggunaan awam meningkat sebanyak 9.% ( : 7.3%) disebabkan perbelanjaan yang lebih tinggi untuk emolumen dan bekalan serta perkhidmatan. Keyakinan pengguna meningkat dan sentimen perniagaan terus optimistik Mata 8 6 S S3 S 9 Indeks Sentimen Pengguna Sumber: MIER S S3 S Indeks Keadaan Perniagaan S S3 S S Kebanyakan sektor ekonomi terus berkembang Consumer confidence improved while business sentiments remained optimistic Points Dari segi penawaran, hampir kesemua sektor ekonomi terus berkembang pada suku kedua, dipacu prestasi kukuh sektor 8 perkhidmatan, perkilangan dan pembinaan. 6 Prestasi sektor perkhidmatan adalah lebih permintaan dalam negeri, manakala sektor Q Q 3Q Q Q Q 3Q Q Q Q 3Q Q Q Q 9 tahan industri Consumer Sentiments berorientasikan Index Business Conditions dalam Index negeri Source: MIER baik mencerminkan sokongan kukuh daripada perkilangan mendapat manfaat daripada daya dan pertumbuhan kelompok berkaitan sumber serta elektronik dan keluaran elektrik (E & E) yang lebih baik. Sektor pembinaan meningkat dengan kukuh pada suku kedua, disokong terutamanya oleh subsektor kejuruteraan awam. Dalam sektor perlombongan, kadar pertumbuhan adalah lebih pantas, mencerminkan pengeluaran minyak mentah yang lebih tinggi, manakala sektor pertanian menguncup disebabkan oleh pengeluaran minyak sawit mentah yang lebih rendah. KDNK Mengikut Aktiviti Ekonomi (pada harga malar tahun 5) Pertanian Perlombongan Perkilangan Pembinaan Perkhidmatan S ST S ST 7.7-9.3.6.8 7. Perubahan tahunan (%) 3.8-6.6. 3. 7...3. 5.5 5.3 -.7.3 5.6. 6.3 -.5.3 5. 8.9 5.8 KDNK Benar (Perubahan Tahunan).3.7.9 5. 5. KDNK Benar (Perubahan Berbanding dengan Tempoh Sebelumnya).5 -. -3. 3. -.7 Sumber: Jabatan Perangkaan Malaysia Sektor perkhidmatan terus berkembang pada 6.3% pada suku kedua ( : 5.3%), disokong oleh permintaan dalam negeri yang kukuh. Subsektor perdagangan borong dan runcit terus meningkat, walaupun pada kadar yang lebih perlahan, iaitu 5.9% ( : 6.%) akibat terjejas oleh aktiviti perdagangan borong komoditi yang lebih perlahan. Namun, pertumbuhan segmen runcit terus teguh hasil sokongan perbelanjaan isi rumah yang berterusan. Permintaan dalam negeri yang kukuh telah menyokong pertumbuhan yang teguh dalam subsektor komunikasi (9.5%; : 9.%), yang telah mendapat sokongan daripada penggunaan khidmat komunikasi data yang tinggi. Dalam subsektor kewangan dan insurans, pertumbuhan meningkat kepada 6.6% ( : %), disokong oleh pendapatan fi dan premium insurans yang lebih tinggi. Pertumbuhan subsektor harta tanah dan perkhidmatan perniagaan adalah lebih tinggi (7.6%; : 6.9%), memandangkan pelaburan yang teguh terus menyokong pertumbuhan segmen perkhidmatan perniagaan seperti kejuruteraan dan perkhidmatan profesional lain. Pertumbuhan subsektor pengangkutan dan penyimpanan kekal pada 5.9% ( : 5.8%) 9
Suku Kedua Prestasi Sektor Perkhidmatan (nilai ditambah pada harga malar tahun 5) Bahagian (%) S ST S ST Perubahan tahunan (%) Perkhidmatan Pengantara.6 6. 6. 5. 7. 6. Kewangan & insurans Harta tanah & perkhidmatan perniagaan Pengangkutan & penyimpanan Komunikasi 7.. 5.7 7. 5. 6.5 6.7 6..6 6.3. 6.9 5.9 9. 6.6 7.6 5.8 9.5.3 7.3 5.9 9. Perkhidmatan Akhir 59. 7.9 7.7 5. 5.6 5.5 Perdagangan borong & runcit Penginapan & restoran Utiliti Perkhidmatan Kerajaan Perkhidmatan lain 6.6.5.7.3 9. 6. 6..5 3.6 7. 6.5 5.6.. 6. 6. 6. 5...3 5.9. 6.. 6. 6.5.7 5.. Jumlah Perkhidmatan. 7. 7. 5.3 6.3 5.8 Sumber: Jabatan Perangkaan Malaysia Penunjuk Suku Tahunan Terpilih Sektor Perkhidmatan S S3 S3 S Indeks Indeks Sentimen Pengguna MIER Indeks Perdagangan Runcit MIER Indeks Pasaran Pelancongan MIER 8. 99. 3. 7.9.8 5. 8.7 5. 5. 6.3 9.6 6..3 85.3 5..9 9. 7.3 Perubahan tahunan (%) Ketibaan pelancong Jumlah penumpang di kesemua lapangan terbang Jumlah kredit penggunaan terkumpul Pinjaman terkumpul kepada perdagangan borong & runcit, hotel & restoran Import barangan penggunaan Jumlah jualan kenderaan bermotor Kargo kontena yang dikendali (Pelabuhan Klang dan PTP) -3.7.8 9.5 7. 5.8 7.5. -.8 3. 8.7 7.5-9.7 9.6.7.8 8.5 9.6 6.5.6 9.8 5. 7. 9.5.5 5. -.5.5. 6. 7.8..3 -.6 7...9 7.5.. 7.. April-Mei Sumber: Pelbagai sumber ekoran pertumbuhan yang berterusan dalam segmen pengangkutan darat sejajar dengan aktiviti pengeluaran dalam negeri yang kukuh. Nilai tambah sektor perkilangan meningkat kepada 5.6% pada suku kedua ( :.%), disokong pertumbuhan yang lebih tinggi dalam industri berorientasikan eksport dan pengembangan berterusan dalam industri berorientasikan dalam negeri. Prestasi industri berorientasikan eksport yang bertambah baik didorong terutamanya oleh pengeluaran kelompok berkaitan sumber yang lebih tinggi memandangkan permintaan serantau yang teguh telah menyokong prestasi segmen utama seperti kimia dan keluaran kimia, petroleum bertapis dan kayu. Kelompok E & E juga terus berkembang pada suku kedua, susulan pemulihan dalam rantaian bekalan E & E global. Ini turut disokong oleh peningkatan permintaan yang berterusan terhadap peranti mudah alih, khususnya telefon pintar dan komputer tablet. Di dalam negeri, prestasi industri berorientasikan dalam negeri disokong terutamanya oleh daya tahan kelompok berkaitan pengguna dengan segmen kelengkapan pengangkutan serta
Suku Kedua Prestasi Sektor Perkilangan S ST S ST Perubahan Tahunan (%) Nilai Ditambah (RM juta pada harga tahun 5).6.. 5.6 5. Pengeluaran Perkilangan Keseluruhan...6 5.7 5. Industri berorientasikan eksport Kelompok elektronik dan keluaran elektrik Antaranya: Elektronik Keluaran elektrik Kelompok keluaran berkaitan sumber Antaranya: Kimia dan keluaran kimia Keluaran petroleum Keluaran getah Pemprosesan di luar estet.7-5.5-3. 6. 6.. 8.3 7.6 3.3-5. -5.8. 8.6 5.8 3. 5. 5.3 3.. -3.6.6.5 9. 3.8 3.. 5..8 3.3. 6...6.5-5.5..5 -. 3. 5. 9.7 7.5. -7.8 Industri berorientasikan pasaran dalam negeri Kelompok berkaitan pembinaan Antaranya: Keluaran berkaitan pembinaan Keluaran logam yang direka Kelompok keluaran berkaitan pengguna Antaranya: Kelengkapan pengangkutan Makanan, minuman & keluaran tembakau Indeks Pengeluaran Perindustrian (5=) Sumber: Jabatan Perangkaan Malaysia 3.6 7. 5.. -6.6-5.8. 6. 9.6 5. 5.5-3.7 -..3. 8.3.9 7.. 9.9.5 7.5.. 7.... 8.7 6.3.5..9..7 makanan, minuman dan tembakau mencatat pertumbuhan mampan seiring dengan pertumbuhan yang kukuh dalam penggunaan swasta. Secara keseluruhan, kadar penggunaan kapasiti dalam sektor perkilangan meningkat pada suku kedua (8%; : 79%). Industri berorientasikan eksport beroperasi pada 8% daripada jumlah kapasiti, manakala kapasiti industri berorientasikan dalam negeri adalah pada 78% ( : masing-masing 8% dan 75%). Pertumbuhan sektor pembinaan pada suku kedua adalah kukuh pada.% ( : 5.5%), didorong terutamanya oleh subsektor kejuruteraan awam. Prestasi subsektor kejuruteraan awam yang lebih baik ini adalah hasil daripada kemajuan pelaksanaan yang sangat menggalakkan bagi projek-projek infrastruktur, utiliti serta minyak dan gas seperti Jambatan Kedua Pulau Pinang, Laluan Berkembar Seremban-Gemas, Loji Kuasa Janamanjung, Terminal Minyak dan Gas Sabah dan Terminal Gas Melaka. Subsektor kediaman terus disokong oleh pembinaan harta kediaman berkos tinggi, manakala aktiviti dalam segmen bukan kediaman disokong oleh pembinaan bangunan perindustrian di Kawasan Perindustrian Samalaju di Sarawak. Kadar penggunaan kapasiti dalam sektor perkilangan* % 9 Indeks 5 85 8 5 75 7 5 65 6 95 55 9 5 85 5 8 S S3 S S S3 S S S3 S S S3 S S 8 9 Keseluruhan Industri berorientasikan eksport Industri berorientasikan pasaran dalam negeri Indeks Pengeluaran Perindustrian (skala kanan) * Mulai tahun, penggunaan kapasiti dalam sektor perkilangan telah diasaskan semula daripada nilai tambah tahun 6 kepada nilai tambah tahun 9 Sumber: Bank Negara Malaysia & Jabatan Perangkaan Malaysia Penunjuk bagi Sektor Pembinaan Kelulusan perumahan Permit jualan dan pengiklanan perumahan baharu Pengeluaran bahan berkaitan pembinaan Besi asas dan keluli Produk tanah liat dan seramik berstruktur bukan refraktori Konkrit siap dibancuh Pinjaman untuk aktiviti pembinaan Kelulusan Pengeluaran S ST S ST Perubahan tahunan (%).. 75.6 6.9.7.6 7.. -.. 3.9-3.6 7.7 9.6 6. -8.9 36.7 3.8 3.7.5 8.3 -.9 3.3 8. 38. 6. 3.9.. 9. 3.7-9. 7.9 3. 6.3 -.9 6...3 6.9 Indeks Pengeluaran Perindustrian (5=) Sumber: Kementerian Perumahan dan Kerajaan Tempatan, Jabatan Perangkaan Malaysia dan Bank Negara Malaysia Capacity utilisation rate in the manufacturing sector* % 9 Index 5 85 8 5 75 7 5 65 6 95 55 9
Suku Kedua Nilai tambah sektor pertanian menguncup sebanyak.7% ( :.%), disebabkan terutamanya oleh pengeluaran minyak sawit mentah yang lebih rendah. Sektor perlombongan berkembang sebanyak.3% ( :.3%), mencerminkan peningkatan kukuh dalam pengeluaran minyak mentah, berikutan usaha pemulihan pengeluaran telaga minyak yang sedia ada dan kesan asas tahunan yang rendah berikutan pengeluaran yang lembab pada suku kedua. Prestasi Sektor Pertanian Nilai Ditambah (pada harga malar tahun 5) Tanaman Industri Antaranya: Kelapa Sawit Getah Tanaman Makanan Antaranya: Perikanan Ternakan S ST S ST 7.7.7 9. 6.3 3.7-3.9 9. Perubahan tahunan (%) 3.8.9 6.5 8.8 6.3.5 9.6.. 3.5-9..8 -.5. -.7 -.3-7.5 -. 5.8 -. 7.7 -.5-6. -8.6-6..3 -.3 9. Sumber: Jabatan Perangkaan Malaysia Prestasi Sektor Perlombongan S ST S ST Perubahan tahunan (%) Nilai Ditambah (pada harga malar tahun 5) -9.3-6.6.3.3.3 Pengeluaran Antaranya: Minyak mentah dan kondensat Gas asli -8.3. -3..7. -. 5.7 -..7 -. Sumber: PETRONAS Jabatan Perangkaan Malaysia
Suku Kedua Inflasi terus menjadi sederhana Kadar inflasi keseluruhan, seperti yang diukur oleh perubahan tahunan Indeks Harga Pengguna (IHP), menjadi sederhana kepada.7% pada suku kedua ( :.3%), mencerminkan inflasi yang lebih rendah dalam kategori makanan dan minuman tanpa alkohol serta kategori pengangkutan. Inflasi dalam kategori makanan dan minuman tanpa alkohol menjadi sederhana kepada.7% pada suku kedua ( : 3.5%). Harga dalam subkategori daging dan sayur-sayuran masing-masing menurun sebanyak.9% dan 3.9% ( : masing-masing +.% dan -3.7%) disebabkan oleh lebihan bekalan bahan makanan ini. Walau bagaimanapun, lebihan bekalan makanan ini berkurang sejak bulan Mei. Harga makanan yang amat tinggi pada suku kedua tahun juga menyumbang kepada peningkatan inflasi makanan yang lebih sederhana. Inflasi dalam kategori pengangkutan menjadi sederhana kepada.5% ( :.%) pada suku kedua apabila impak daripada pelarasan harga petrol RON97 pada bulan April dan Mei berkurang. Indeks Harga Pengeluar (IHPR) meningkat pada kadar tahunan yang lebih perlahan kepada.8% pada suku kedua ( : 3.8%). Dari segi komposisi, harga komponen berkaitan komoditi serta komponen tidak berkaitan komoditi masing-masing meningkat pada kadar yang lebih perlahan sebanyak.7% dan.% ( : masing masing 9.% dan.8%). Di samping itu, harga kedua-dua komponen IHPR tempatan dan yang diimport meningkat pada kadar yang sama sebanyak.8%, lebih rendah berbanding dengan suku pertama (masing-masing sebanyak.8% dan.%). Keadaan pasaran pekerja terus menggalakkan pada suku kedua Keadaan pasaran pekerja secara keseluruhan kekal positif pada suku kedua, dengan kadar pengangguran tidak berubah pada 3.% bagi dua bulan pertama suku pertama ( : 3.%). Jumlah guna tenaga pada bulan April dan Mei adalah pada purata.5 juta, iaitu mewujudkan peluang pekerjaan bersih sebanyak 5,6 orang berbanding dengan suku pertama. Pemberhentian pekerja menurun lebih daripada separuh kepada,56 orang daripada 3,388 orang pada suku sebelumnya. Permintaan terhadap pekerja kekal kukuh pada suku kedua, dengan bilangan kekosongan jawatan yang lebih tinggi seperti yang diiklankan melalui JobsMalaysia Portal (9,636 jawatan; : 36,6 jawatan), mencerminkan Sumbangan kepada Inflasi Komunikasi S Pakaian dan kasut Minuman alkohol dan tembakau Pendidikan Kesihatan Perkhidmatan rekreasi dan kebudayaan Pengangkutan Hiasan, perkakasan dan penyelenggaraan isi rumah Restoran dan hotel Pelbagai barangan dan perkhidmatan Perumahan, air, elektrik, gas dan bahan api lain Makanan dan minuman bukan alkohol IHP keseluruhan -.5..5..5..5 3. mata peratusan Keadaan Pasaran Pekerja Kekosongan Jawatan (' jawatan) 7 6 5 3 Kekosongan Jawatan (skala kiri) Pemberhentian Pekerja (bil. org), S S3 S S S3 S S Pemberhentian Pekerja (skala kanan) 3,,, Nota: Mulai tahun, data kekosongan jawatan mencerminkan kajian semula teknikal Sumber: Kementerian Sumber Manusia Sumber: Bank Negara Malaysia Contribution to Consumer Price Inflation Communication Q Q Clothing and footwear Alcoholic beverages and tobacco Education Labour Market Conditions Vacancies (' positions) 7 6 5 3 Retrenchments (persons), 3, 3,,
Suku Kedua peluang pekerjaan yang lebih tinggi merentas semua sektor utama. Walau bagaimanapun, upah benar dalam sektor perkilangan mencatat kenaikan yang lebih rendah sebanyak 5.% berbanding dengan suku sebelumnya ( : 6.5%). Sektor luar negeri kekal kukuh Imbangan pembayaran keseluruhan mencatat semula lebihan sebanyak RM.7 bilion pada S ( : -RM7. bilion), berikutan aliran masuk bersih dalam akaun kewangan dalam keadaan lebihan akaun semasa yang lebih rendah. Akaun Perdagangan Eksport Kasar Perkilangan E&E Bukan E&E Komoditi Pertanian Mineral Import Kasar Barangan modal Barangan pengantara Barangan penggunaan Imbangan perdagangan (RM bilion) S ST S ST 8.8.6-5. 9. 8.9 3.3 9.3 7.. 3.8 7.5 7. 59. Sumber: MATRADE dan Jabatan Perangkaan Malaysia Perubahan tahunan (%).5-6. 8.5. 3.7 7. 9.8 3. 7.9.8..9 -.7 3..7-8. 6. 6.9. -.3.3 9.8 3.9.9 -. 7. 5.6 -.3. 8.9 7.3...3..9 -. 5. 8.6 -. 3. 8..3 -.6 5.3 5. Lebihan akaun semasa mengecil kepada RM9.6 billion pada S, bersamaan dengan.% daripada PNK. Lebihan yang lebih kecil ini disebabkan oleh lebihan barangan yang lebih rendah sebanyak RM9. bilion ( : RM35.8 bilion) dan defisit yang lebih besar dalam akaun pendapatan. Eksport kasar menjadi sederhana kepada 3.9% ( :.%), disebabkan terutamanya oleh pertumbuhan eksport komoditi yang lebih rendah. Sementara itu, import kasar berkembang sebanyak 8.9% ( : 6.9%) disebabkan oleh pertumbuhan import modal yang kukuh dan import barangan pengantara yang meningkat semula. Imbangan Pembayaran Akaun Semasa (% daripada PNK) Barangan Perkhidmatan Pendapatan Pindahan semasa Akaun Kewangan Pelaburan langsung di luar negeri Pelaburan langsung asing Pelaburan portfolio Derivatif kewangan Pelaburan lain - Sektor awam - Sektor swasta Kesilapan dan ketinggalan S ST S ST 3..9 36. -. -6.7-5.3 5.5-7.8 9.8 8... -..3 -.7 7.3. 73.5-3. -.7 -. 5. -9.. 56.5.6 -. -.7-3. -.6 RM bilion 8. 8. 35.8-3.8-8.6-5.3 -.3-6.9 7.5 5.3. -6. -.5-5.6 -.9 9.6. 9. -3.6 -.7 -.6 5. -.5 6. -5.. 5.9 -.3 6. -. 7.7 6.3 65.3-7. -.3-9.9 -.8-9.5 3.6.3. -. -.7-9.5-7. Imbangan Keseluruhan 6.7 77.6-7..7 5.5 Sumber: Jabatan Perangkaan Malaysia Pada suku kedua, eksport kasar menjadi sederhana disebabkan oleh pertumbuhan eksport komoditi yang lebih rendah, yang telah mengimbangi peningkatan dalam eksport perkilangan. Eksport komoditi meningkat pada kadar yang lebih sederhana disebabkan terutamanya oleh harga dan permintaan yang lebih rendah terhadap komoditi pertanian. Eksport mineral kekal tinggi ekoran permintaan serantau yang kukuh dalam keadaan harga gas asli yang lebih tinggi. Peningkatan eksport perkilangan mencerminkan terutamanya eksport produk bukan E&E yang lebih tinggi, manakala eksport E&E terus lemah. Peningkatan eksport bukan E&E disebabkan terutamanya oleh permintaan serantau yang lebih tinggi terhadap keluaran logam dan jentera, peralatan dan alat ganti. Eksport E&E terus mencatat penguncupan dalam keadaan permintaan yang lembab dari ekonomi maju. Peningkatan dalam import kasar didorong terutamanya oleh pertumbuhan yang kukuh dalam import modal dan import barangan pengantara yang pulih. Import barangan modal terus meningkat berikutan peningkatan import kapal terbang dan jentera, selaras dengan keadaan permintaan dalam negeri yang teguh. Import barangan pengantara meningkat semula untuk mencatat pertumbuhan yang kecil sebanyak.% ( : -.3%), sejajar dengan peningkatan eksport perkilangan. Walau bagaimanapun, pertumbuhan import barangan penggunaan menjadi sederhana tetapi kekal
Suku Kedua Malaysia: Destinasi Eksport S S ST S ST S ST Perubahan tahunan (%) Bahagian daripada jumlah eksport (%) Amerika Syarikat Kesatuan Eropah (EU) Negara ASEAN terpilih Timur Laut Asia Republik Rakyat China Hong Kong SAR China Taipei Korea Asia Barat India Jumlah eksport -7. 3. 6.3 9. 9.7 -.6.7. 3. 5.6 8.8-7.5. 3. 5.7 6.7 -. 5.8 5.3 5. 3. 5.5 -. 9.3 -. -3. -8. -. 9. -.8-5... -8.7.6.. -3. -.6-3. -.9 7. 3.9.9-9.6.. 3.5-5.5 -.3 -. -.8.3. 8.5..6.5.5.7 3.3. 3.7.. 8...6.5.7.6 3. 3.9 3.7.. 8.3 9. 5.8.9.9. 3.. 3. 3.6. 8.6 9. 6.. 3.. 3. 3. 3.6.. 8.5 9. 6. 3.5.6. 3. 3.7 3.5 3.9. Singapura, Thailand, Indonesia, Filipina, Brunei Darussalam dan Vietnam Sumber: Jabatan Perangkaan Malaysia kukuh disebabkan terutamanya oleh import yang lebih rendah terhadap makanan yang diproses dan minuman. Akaun perkhidmatan mencatat defisit yang lebih rendah sebanyak RM3.6 bilion. Pendapatan yang lebih tinggi daripada penyediaan perkhidmatan lain, terutama perkhidmatan komputer dan maklumat serta perkhidmatan profesional dan teknikal, lebih daripada mengimbangi pembayaran yang lebih besar untuk perkhidmatan import. Defisit dalam akaun pendapatan menjadi lebih besar kepada RM.7 bilion disebabkan terutamanya oleh pendapatan pelaburan terakru yang lebih tinggi kepada syarikat milik bukan pemastautin yang melabur di Malaysia dan pendapatan pelaburan terakru yang lebih rendah kepada syarikat Malaysia yang melabur di luar negeri. Pada suku itu, keuntungan yang lebih tinggi dilaporkan dan dividen telah dibayar terutamanya oleh syarikat milik bukan pemastautin yang melabur dalam sektor kewangan, minyak dan gas dan perkilangan. Akaun kewangan mencatat pemulihan dengan aliran masuk bersih sebanyak RM5. bilion pada S ( : -RM.3 bilion) disebabkan oleh aliran masuk bersih pelaburan langsung asing (foreign direct investment, FDI) dan pelaburan lain, yang mengimbangi aliran keluar dana portfolio bukan pemastautin. Pelaburan portfolio berubah arah daripada aliran masuk bersih untuk mencatat aliran keluar bersih yang kecil sebanyak RM5 bilion pada suku kedua ( : +RM5.3 bilion). Aliran keluar ini mencerminkan pelaburan portfolio luar negeri yang berterusan oleh pemastautin dan penjualan sekuriti hutang oleh bukan pemastautin, disebabkan terutamanya oleh penghindaran risiko yang meningkat dalam pasaran kewangan dalam keadaan krisis hutang yang bertambah buruk di Eropah. Aliran keluar ini mengimbangi pembelian bersih sekuriti ekuiti oleh bukan pemastautin. Perkembangan ini juga dilalui oleh beberapa negara lain di rantau ini. Aliran masuk FDI kekal pada RM6. bilion ( : +RM7.5 bilion), disokong oleh aliran masuk modal ekuiti yang berterusan dan pemberian pinjaman yang lebih tinggi antara syarikat kepada syarikat multinasional yang beroperasi di Malaysia. Aliran masuk FDI terus menyeluruh pada suku kedua, yang sebahagian besarnya dilaksanakan oleh syarikat dalam sektor minyak dan gas dan sektor perkhidmatan, yang dipacu oleh aktiviti dalam subsektor kewangan dan insurans serta profesional dan teknikal. Sektor perkilangan juga menerima pelaburan dalam jumlah yang besar pada suku kedua, terutama subsektor E&E dan petrokimia. Pelaburan langsung di luar negeri (direct investment abroad, DIA) oleh syarikat Malaysia menjadi sederhana kepada RM.5 bilion pada suku kedua ( : -RM6.9 bilion). Aliran keluar DIA bersih yang lebih kecil ini mencerminkan aliran keluar modal ekuiti dan pinjaman antara syarikat serta penghantaran 5
Suku Kedua balik pendapatan bersih oleh syarikat Malaysia yang beroperasi di luar negeri yang lebih rendah. DIA disalurkan terutamanya ke dalam sektor minyak dan gas dan perkhidmatan, khususnya subsektor kewangan dan insurans, serta harta tanah. Pelaburan yang agak besar di luar negeri oleh syarikat Malaysia juga terdapat dalam sektor pembinaan. Pelaburan lain berubah arah untuk mencatat aliran masuk bersih sebanyak RM5.9 bilion ( : -RM6. bilion) pada suku kedua. Ini sebahagian besarnya mencerminkan aliran masuk deposit bukan pemastautin yang agak besar dan pelupusan aset di luar negeri oleh sektor perbankan. Aliran masuk ini sebahagiannya diimbangi oleh pemberian kredit perdagangan bersih yang lebih tinggi. Sektor awam mencatat aliran keluar bersih yang kecil disebabkan oleh pembayaran balik pinjaman luar yang berterusan. Kesilapan dan ketinggalan berjumlah -RM. bilion pada suku kedua dan sebahagiannya mencerminkan peningkatan nilai rizab yang disebabkan oleh penilaian semula pertukaran asing pada suku itu berikutan penambahan nilai mata wang utama berbanding dengan ringgit. Hutang luar negeri kekal terurus Jumlah hutang luar negeri Malaysia berjumlah RM69.5 bilion pada akhir bulan Jun (akhir bulan Mac: RM9.5 bilion). Jumlah ini bersamaan dengan 3% daripada PNK dan masih merupakan bahagian yang kecil kepada jumlah hutang (.8%). Hutang luar negeri jangka sederhana dan panjang meningkat kepada RM59.3 bilion (akhir bulan Mac: RM8.3 bilion), mencerminkan ambilan bersih pinjaman luar negeri oleh sektor swasta serta pengukuhan mata wang utama dan serantau berbanding dengan ringgit pada suku kedua. Pengukuhan mata wang utama dan serantau ini juga Jumlah hutang merangkumi hutang dalam dan luar negeri. Hutang dalam negeri terdiri daripada pinjaman oleh sistem perbankan, sekuriti hutang swasta dan hutang Kerajaan Persekutuan Hutang Luar Negeri Terkumpul Hutang jangka sederhana dan panjang Sektor awam Sektor swasta Hutang jangka pendek Jumlah hutang luar negeri bersamaan USD bilion Hutang luar negeri/pnk (%) Rizab antarabangsa/hutang luar negeri jangka pendek (kali) akhir Jun akhir Mac akhir Jun a 9. 8. 69. 9.3.5 79. 8.. RM bilion 8.3 8. 6.. 9.5 8.5 7.8. 59.3 87.3 7.. 69.5 83.5 3. Tidak termasuk mata wang dan deposit yang dimiliki oleh bukan pemastautin dalam institusi perbankan pemastautin Berdasarkan rizab antarabangsa pada 3 Julai a Awalan Sumber: Kementerian Kewangan Malaysia dan Bank Negara Malaysia menyebabkan hutang luar negeri sektor awam menjadi lebih tinggi meskipun terdapat pembayaran balik bersih pinjaman luar negeri, terutamanya oleh perusahaan awam bukan kewangan (PABK). Pada akhir bulan Jun, hutang luar negeri jangka pendek adalah lebih tinggi pada RM. bilion disebabkan terutamanya oleh pinjaman antara bank yang lebih tinggi. Rizab antarabangsa lebih tinggi Rizab antarabangsa Bank Negara Malaysia meningkat kepada RM8.8 bilion (bersamaan dengan USD3. bilion) pada 9 Jun. Paras rizab ini telah mengambil kira peningkatan nilai rizab kerana pelarasan suku tahunan penilaian semula pertukaran asing 3.9 Rizab Antarabangsa Bersih (pada akhir tempoh) USD bilion 5 3 9 8 7 Rizab Tampungan import tertangguh (skala kanan) Rizab berbanding dengan hutang luar negeri jangka pendek (skala kanan) Sumber: Bank Negara Malaysia Bulan/Kali 3 Julai ': USD3.5 billion 9.5 bulan 3.9 kali 6 J F M A M J J O S O N D J F M A M J J O S O N D J F M A M J J 8 6 6 Net International Reserves (as at end period)
Suku Kedua berikutan pengukuhan mata wang utama dan serantau berbanding dengan ringgit pada suku kedua. Pada 3 Julai, rizab berjumlah RM9.6 bilion (bersamaan dengan USD3.5 bilion), yang memadai untuk membiayai 9.5 bulan import tertangguh dan ialah 3.9 kali hutang luar negeri jangka pendek. Hasil Kerajaan yang lebih tinggi terus menyokong perbelanjaan Hasil Kerajaan Persekutuan meningkat kepada RM5.7 bilion pada suku kedua ( : RM7.9 bilion). Ini disebabkan terutamanya oleh pungutan cukai pendapatan yang lebih tinggi. Hasil yang lebih tinggi ini menyokong peningkatan perbelanjaan mengurus yang disalurkan terutamanya kepada emolumen dan bayaran subsidi. Perbelanjaan pembangunan meningkat kepada RM.3 bilion ( : RM8.5 bilion), disalurkan terutamanya kepada pelbagai sektor ekonomi. Oleh itu, Kerajaan Persekutuan mencatat defisit fiskal sebanyak 3.% daripada KDNK pada suku kedua ( : -.6% daripada KDNK). Defisit ini terus dibiayai melalui pinjaman dalam negeri. Pada akhir bulan Jun, hutang terkumpul Kerajaan Persekutuan berjumlah sebanyak RM76.7 bilion atau 5.9% daripada anggaran KDNK. Kewangan Kerajaan Persekutuan a Hasil % pertumbuhan Perbelanjaan mengurus % pertumbuhan Akaun semasa % daripada KDNK Perbelanjaan pembangunan kasar % pertumbuhan Imbangan keseluruhan % daripada KDNK Memo: Jumlah perbelanjaan kasar % pertumbuhan Jumlah hutang Kerajaan Persekutuan (pada akhir tempoh) % daripada KDNK Hutang dalam negeri % daripada KDNK Hutang luar negeri % daripada KDNK a Awalan Sumber: Kementerian Kewangan Kewangan Kerajaan Persekutuan S ST S ST 9.6 8.3.6 9.5 9.. 8.3-3.3.8. 8.9 -.5 37. 9.6. 7.8 6..8 89. 6. 79..9...8 -. -. -. 9. 6. 37. 9.6. 7.8 6..8 RM bilion 7.9. 5.6 8..3. 8.5 3.3-5.8 -.6 5.. 7.8 5.3 53.9 9. 6.9.8 5.7. 8. 8.8.5..3. -7.8-3. 58.6 9.7 76.7 5.9 58.8 5. 7.9.9 98.6.3 93.8 8..8. 8.8 7.6-3.6-3..7 9.9 76.7 5.9 58.8 5. 7.9.9 RM bilion 6 Perbelanjaan mengurus Hasil 5 3 Perbelanjaan pembangunan - - Imbangan keseluruhan -3 S S3 S S S3 S S S3 S S S3 S S 8 9 a a a Awalan Sumber: Kementerian Kewangan Federal Government Finance RM billion 6 Operating expenditure Revenue 5 3 Development expenditure - - Overall balance -3 Q Q 3Q Q Q Q 3Q Q Q Q 3Q Q Q Q 3Q Q Q Q 8 9 p p p Preliminary Source: Ministry of Finance 7
Suku Kedua. PENGENALAN Keluaran Potensi dan Jurang Keluaran di Malaysia Matlamat utama Bank (Bank Pusat) adalah untuk menggalakkan kestabilan monetari dan kestabilan kewangan yang kondusif kepada pertumbuhan ekonomi Malaysia yang mampan. Akta Bank Negara Malaysia 9 Ekonomi pada amnya dikatakan beroperasi pada kadar pertumbuhan yang mampan apabila berkembang pada kapasiti penuh dalam keadaan harga kekal rendah dan stabil. Tahap keluaran ini dikenali sebagai keluaran potensi dan merupakan salah satu faktor penting yang diambil kira oleh bank-bank pusat untuk merumuskan dasar monetari bagi mencapai mandat mereka. Terdapat sekurang-kurangnya dua faktor keluaran potensi yang perlu diberikan perhatian. Pertama, dalam jangka pendek, jurang keluaran iaitu perbezaan antara keluaran sebenar dengan keluaran potensi - mencerminkan kedudukan ekonomi dalam kitaran perniagaan, dan pada masa yang sama, kemungkinan wujudnya tekanan inflasi yang berpunca daripada tahap penggunaan faktor pengeluaran dan kemungkinan adanya kekangan kapasiti. Oleh sebab dasar monetari beroperasi dengan sela masa (with lags), adalah perlu untuk menganggar keluaran potensi masa akan datang untuk menilai sama ada pendirian dasar monetari semasa adalah sejajar dengan trajektori inflasi yang diingini. Kedua, keluaran potensi mencerminkan tahap maksimum keluaran yang boleh dijana secara berterusan oleh sesebuah ekonomi bagi tempoh yang lebih panjang. Pertumbuhan yang lebih pantas dalam keluaran potensi juga akan membolehkan pertumbuhan keluaran sebenar menjadi lebih pantas tanpa mengakibatkan tekanan harga yang keterlaluan. Oleh itu, pengetahuan tentang penentu keluaran potensi dapat membantu merumuskan dasar struktur yang menumpukan pada usaha meningkatkan kadar pertumbuhan ekonomi yang mampan dengan meningkatkan potensi pertumbuhannya. Sebagai contoh, beberapa inisiatif kerajaan dalam Model Ekonomi Baharu (MEB) dan Program Transformasi Ekonomi (Economic Transformation Programme, ETP) berusaha untuk mencapai matlamat ini dengan merangsang pelaburan swasta dalam modal berintensif teknologi dan meningkatkan bekalan tenaga mahir bagi tenaga kerja. Meskipun keluaran potensi merupakan konsep yang agak intuitif serta berguna, ia tidak tercerap (unobservable) dan dengan itu perlu dianggar. Ia tidak mudah untuk dimasukkan ke dalam fungsi dasar dengan pasti kerana telah diketahui umum bahawa anggarannya adalah berbeza dengan pendekatan anggaran yang berlainan. Dalam mengimbangi antara ketidaktentuan sekitar anggaran keluaran potensi dengan kebergunaannya yang tersirat, pembuat dasar pada amnya mengambil kira keluaran potensi hanya sebagai salah satu daripada pelbagai penunjuk untuk menilai keadaan ekonomi. Rencana ini menggariskan salah satu kaedah yang digunakan Bank Negara Malaysia untuk menganggar keluaran potensi ekonomi Malaysia. Pendekatan fungsi pengeluaran digunakan untuk menganggar keluaran potensi dan penentunya. Dengan berbuat demikian, hubungan antara inflasi, keadaan pasaran pekerja dan jurang keluaran juga dapat diwujudkan. 8
Suku Kedua Bahagian-bahagian lain rencana ini disusun seperti berikut. Bahagian II memperincikan kaedah untuk menganggar keluaran potensi. Bahagian III menunjukkan keputusannya. Bahagian akhir mengandungi rumusan kepada rencana ini.. KAEDAH Keluaran potensi dan jurang keluaran memberikan maklumat penting mengenai keadaan ekonomi. Apabila keluaran melebihi paras potensi (dikenali sebagai jurang keluaran positif), ekonomi sedang melalui tempoh penggunaan sumbernya yang tinggi. Dalam tempoh ini, pasaran pekerja cenderung menjadi lebih ketat dan tekanan upah meningkat, yang boleh mengakibatkan kenaikan inflasi. Sebaliknya, ekonomi beroperasi dengan kapasiti lebihan apabila keluaran sebenar berada di bawah paras potensinya (jurang keluaran negatif). Keadaan ini seterusnya dikaitkan dengan pengangguran yang lebih tinggi, serta tekanan upah dan inflasi yang lebih rendah. Oleh itu, anggaran keluaran potensi yang wajar boleh membantu Bank Pusat melaksanakan dasar monetari bagi melaraskan turun naik kitaran perniagaan dan mengurus tekanan inflasi. Secara umum, terdapat dua pendekatan konseptual untuk menganggar keluaran potensi, dengan setiap pendekatan mempunyai kelebihan dan kekurangannya tersendiri. Yang pertama didasarkan kepada pendekatan statistik pengubah searah (univariate), yang melibatkan pertimbangan terhadap komponen keluaran yang kekal dan sementara. Komponen keluaran kekal dianggap sebagai ukuran keluaran potensi, manakala komponen keluaran sementara mencerminkan kitaran turun naik dan perubahan dalam keluaran. Antara contoh kaedah statistik sebegini ialah penuras Hodrick-Prescott (HP), penuras Baxter-King dan penuras pengubah searah Kalman. Kaedah-kaedah ini menarik kerana memerlukan data yang sedikit dan mudah digunakan. Walau bagaimanapun, satu kelemahan kaedah-kaedah tersebut ialah ia merupakan teknik yang tidak didorong data berbentuk teori dan dengan itu tidak memberikan panduan kepada pembuat dasar mengenai penentu keluaran potensi dan kaitannya dengan inflasi. Pendekatan kedua bergantung pada spesifikasi pengubah berbilang (multivariate) yang dicadangkan oleh teori ekonomi seperti keluk Phillips, Hukum Okun dan unsur-unsur lain ekonomi yang lebih kompleks. Model-model ini dianggarkan atau diubahsuaikan dengan menggunakan pelbagai teknik, termasuk pendekatan fungsi pengeluaran (Hong Kong Monetary Authority, & dan Congressional Budget Office, ), model Struktur Autoregressi Vektor (Structural Vector Autoregression, SVAR) (Arora dan Bhundia, 3), penuras pengubah berbilang Kalman (Benes, Clinton, Garcia- Saltos, Johnson, Laxton, Manchev dan Matheson, ) dan lebih terkini, model stokastik keseimbangan am dinamik (dynamic stochastic general equilibrium, DSGE) (Edge, Kiley dan Laforte, 7 dan Coenen, Smets dan Vetlov, 9). Apa yang menarik mengenai pendekatan ini ialah kandungan ekonominya. Walau bagaimanapun, kesukaran untuk menganggar sebahagian daripada model ini sering menyebabkan anggaran keluaran potensi sangat sensitif kepada andaian asas yang digunakan oleh para penyelidik. Perbincangan mengenai pelbagai kaedah dan kelebihan/kekurangannya adalah di luar skop rencana ini. Rujuk Cotis, Elmeskov dan Mourougane (3) untuk perbincangan terperinci mengenai isu-isu dan kaedah yang relevan, dan Mishkin (7) untuk perbincangan isu-isu bukan teknikal dalam menganggar keluaran potensi. 9
Suku Kedua. Pendekatan Fungsi Pengeluaran Salah satu kaedah yang digunakan Bank Negara Malaysia untuk menganggar keluaran potensi dan jurang keluaran ialah pendekatan fungsi pengeluaran, atau perakaunan pertumbuhan. Kelebihan terbesar kaedah ini ialah ia mengaitkan potensi keluaran kepada input faktor ekonomi - modal, pekerja dan tahap kemajuan teknologi. Oleh itu, perubahan struktur yang mempengaruhi mana-mana tiga penentu ini dimasukkan dalam pengiraan keluaran potensi. Kemantapan kaedah ini terhadap perubahan struktur berbanding dengan kaedah lain dan keupayaan untuk memberikan penjelasan kepada penentu keluaran potensi telah menyebabkan penggunaannya yang meluas oleh bankbank pusat lain, agensi kerajaan dan ahli akademik. Sejajar dengan kerangka teori, fungsi pengeluaran diandaikan mengambil bentuk fungsi Cobb-Douglas seperti berikut: () Y t ialah keluaran terlaras secara bermusim, A t ialah Produktiviti Faktor Keseluruhan (Total Factor Productivity, TFP), L t ialah guna tenaga dan K t ialah stok modal. Fungsi pengeluaran diandaikan sebagai pulangan tetap mengikut skala, dengan dan (- ) masing-masing sebagai bahagian pekerja dan modal. Kami menggunakan kaedah akaun pendapatan 3 untuk memperoleh bahagian faktor. Ini menghasilkan yang kini ditetapkan pada., mencerminkan bahagian semasa pendapatan pekerja kepada KDNK. Nilai ini diselaraskan dari semasa ke semasa mengikut perubahan struktur ekonomi Malaysia. A tidak tercerap dan dikira sebagai lebihan Solow dengan menolak sumbangan modal dan pekerja daripada keluaran sebenar dalam transformasi fungsi pengeluaran loglinear berikut: Keluaran potensi kemudian dikira dengan: dengan sebagai keluaran potensi, tahap trend TFP dan guna tenaga potensi. Trend asas TFP diperoleh daripada penuras Hodrick-Prescott. Jurang keluaran (Gap) dikira seperti berikut: () (3) () Stok modal suku tahunan diperoleh daripada data stok modal tahunan yang diterbitkan oleh Jabatan Perangkaan Malaysia. 3 Akaun Pendapatan merujuk kepada Pengagihan dan Penggunaan Akaun Pendapatan dan Akaun Modal (6-8) yang diterbitkan oleh Jabatan Perangkaan Malaysia. Nilai ini terdiri daripada dua komponen dalam Akaun Pendapatan. Pertama, ia terdiri daripada ganjaran kepada pekerja. Kedua, ia terdiri daripada pendapatan diperoleh orang yang bekerja sendiri atau orang yang bekerja dalam perusahaan kecil dan sederhana, yang perbezaan antara pendapatan pekerja dengan keuntungan syarikat adalah tidak jelas. Aspek pendapatan ini diambil kira dengan menambah klasifikasi dalam Akaun Pendapatan yang dikenali sebagai pendapatan campuran.
Suku Kedua. Guna Tenaga Potensi dan Kadar Pengangguran Bukan Pemacu Inflasi (Non-Accelerating Inflation Rate of Unemployment, NAIRU) Guna tenaga potensi, input dalam (3), mewakili tahap guna tenaga yang konsisten dengan kadar inflasi yang rendah dan stabil. Ia dinyatakan sebagai: (5) ialah tenaga kerja. NAIRU merujuk kepada tahap kadar pengangguran yang tekanan upah, dan seterusnya, tekanan inflasi tidak didapati dalam mana-mana arah. Tekanan upah cenderung untuk meningkat apabila pengangguran berada di bawah NAIRU (iaitu jurang pengangguran negatif), dan sebaliknya. NAIRU dianggar melalui prosedur dua langkah. Dalam langkah pertama, kadar pengangguran diuraikan kepada trend dan komponen kitaran 5. Komponen kitaran ini kemudiannya digunakan sebagai rujukan untuk menganggar jurang pengangguran dalam langkah berikutnya. Dalam langkah kedua, penuras Kalman digunakan untuk menganggar jurang pengangguran dan seterusnya NAIRU. Jurang pengangguran dimodelkan sebagai komponen tidak tercerap dalam rangka kerja keluk Philips. Pendekatan ini diperoleh daripada Turner et al.(), Greenslade et al.(3) dan Epstein dan Macchiarelli (). Penerangan lanjut mengenai langkah-langkah ini adalah seperti yang berikut: Langkah : Penguraian pengangguran kepada trend dan komponen kitaran Kadar pengangguran, U t, diandaikan terdiri daripada trend, T t, dan komponen kitaran, C t : (6) Langkah : Anggaran penuras Kalman bagi keluk Philips Jurang pengangguran, G t, dimodelkan sebagai komponen tidak tercerap dan dianggar daripada hubung kait keluk Philips, iaitu antara inflasi dengan penentunya. Model keluk Philips dinyatakan dalam bentuk fungsi berikut: (7) π t ialah perubahan peratusan secara tahunan (year-on-year) dalam inflasi teras. Siri ini mengecualikan barangan harga ditadbir dan barangan harga tidak menentu daripada kumpulan penggunaan, dan digunakan untuk mengawal pengaruh penawaran (supply side) dan merupakan satu siri yang mencerminkan keadaan permintaan asas dalam ekonomi. G t ialah jurang pengangguran, yang tidak tercerap dan diandaikan mengikut proses AR (). Akhirnya, Z t ialah perubahan secara tahunan dalam inflasi harga import dan dimasukkan untuk mengawal pengaruh penawaran dan pengaruh kadar pertukaran. Untuk meningkatkan kejituan dalam menganggar persamaan (7), pekali dimulakan 5 Penguraian trend kitaran dilakukan dengan menggunakan penuras Hodrick-Prescott.
Suku Kedua dengan nilai-nilai daripada regresi OLS bentuk fungsi yang serupa, tetapi dengan jurang pengangguran (G t ) yang dianggar oleh komponen kitaran daripada Langkah. G t seterusnya dikira sebagai komponen tidak tercerap dan dianggar menggunakan penuras Kalman. Akhirnya, NAIRU dikira sebagai perbezaan antara kadar pengangguran dengan anggaran jurang pengangguran, G t, dan dilaraskan dengan penuras HP. 3. KEPUTUSAN 3. Keluaran Potensi dan Jurang Keluaran Anggaran Figure : keluaran potensi dan jurang keluaran ditunjukkan dalam Rajah. Jurang keluaran Actual and pada Potential amnya GDP positif in Malaysia atau hampir sifar bagi hampir sepanjang tempoh kajian, iaitu dari tahun 995 hingga. Terdapat tiga Figure episod : yang Narrowing jurang of keluaran Output Gap negatif during RM billion % of potential Three Episodes of Economic Slowdown yang besar Asian dapat dilihat: Krisis Kewangan 5 Tech Bubble Global Asia (Asian Financial Crisis, AFC), letusan 8 Financial Burst Financial gelembung Crisis Crisis teknologi di Amerika Syarikat 6 (Tech Bust) Output Gap dan (% of krisis Potential) kewangan dalam ekonomi maju baru-baru ini. Dalam ketiga-tiga 5 6 Potential Output (LHS) kes ini, jurang ini dirapatkan dalam Asian Financial Crisis (T = 997 Q) tempoh dua tahun dengan peningkatan dalam permintaan apabila Tech Bubble Burst ekonomi (T = Q) pulih (Rajah Actual Output (LHS) ). Tidak menghairankan, jurang keluaran 5 Global Financial Crisis (T = 8 Q3) 8 menjadi negatif bagi tempoh yang paling lama 6 (lapan suku tahun) dan mengalami penurunan paling teruk iaitu -8% daripada KDNK Output gap (RHS) pada suku keempat 998 semasa AFC, -5 - memandangkan KDNK sebenar menguncup - - sebanyak 7.% pada tahun itu, yakni kemerosotan terburuk sepanjang tempoh kajian Q Q Q Q Q Q Q Q Q ini. Sebaliknya, 995 997 999 pengalaman 3 5 7 Malaysia 9-6 semasa Tech Bust dan krisis baru-baru ini tidak begitu Source: teruk Authors dari calculations segi and Department kedalaman of Statistics Malaysia -8 dan tempoh masanya kerana keluaran sebenar pulih T T+ T+ T+3 T+ T+5 T+6 T+7 T+8 T+9 ke tahap potensinya dalam tempoh enam suku tahun. Source: Authors calculations Note: T denotes the quarter before the output gap turned negative Rajah : KDNK Sebenar dan KDNK Potensi di Malaysia RM bilion 8 6 8 6 995 Krisis Letusan Kewangan Gelembung Asia Teknologi Keluaran Potensi (kiri) 997 999 Keluaran Sebenar (skala kiri) 3 Jurang Keluaran (skala kanan) 5 7 9 Sumber: Pengiraan penulis dan Jabatan Perangkaan Malaysia % daripada potensi Krisis Kewangan Global 5 5 5-5 - Rajah : Pengecilan Jurang Keluaran semasa Tiga Episod Kelembapan Ekonomi Jurang Keluaran (% daripada Potensi) 6 - - -6-8 Krisis Kewangan Asia (T = S 997) Letusan Gelembung Teknologi (T = S ) Krisis Kewangan Global (T = S3 8) T T+ T+ T+3 T+ T+5 T+6 T+7 T+8 T+9 Sumber: Pengiraan penulis Nota: T menandakan suku sebelum jurang keluaran menjadi negatif
Suku Kedua Figure 3: Factors Contributing to Potential Rajah Output 3 menunjukkan Growth pertumbuhan KDNK, keluaran potensi serta sumbangan modal, pekerja dan produktiviti faktor keseluruhan (total factor productivity,tfp). % yoy Pertumbuhan keluaran potensi lazimnya menjadi sederhana semasa ekonomi merosot ekoran pelaburan yang rendah dan keadaan guna tenaga yang lemah. Di Malaysia, 8 keluaran potensi hanya merosot dengan ketara semasa AFC tetapi tidak menyimpang jauh daripada trend sebelum krisis semasa Tech Bust dan krisis baru-baru ini. Hal ini disebabkan terutamanya oleh kadar pengumpulan modal yang lebih perlahan - memandangkan Capital jumlah pelaburan Labour yang menurun sebanyak % pada tahun 998 TFP Potential Output -8 ketika AFC, iaitu GDP lebih besar jika dibandingkan dengan kadar pelaburan -.8% pada tahun - semasa Tech Bust dan -.5% pada tahun 9 semasa krisis baru-baru 996 998 6 8 ini. Walau bagaimanapun, jurang keluaran menjadi negatif dalam ketiga-tiga episod Source: Authors calculations Department of Statistics Malaysia tersebut memandangkan penguncupan permintaan dalam negeri dan luar negeri telah menyebabkan keluaran sebenar jatuh di bawah kapasiti produktif ekonomi negara. Rajah 3: Faktor yang Menyumbang kepada Pertumbuhan Keluaran Potensi % tahun ke tahun 8 Jadual : Anggaran Keluk Philips Menggunakan Penuras Kalman Pemboleh ubah bersandar ialah π t Pemboleh ubah Penuras Kalman - -8 - Modal Pekerja TFP Keluaran Potensi KDNK 996 998 6 8 Sumber: Pengiraan penulis dan Jabatan Perangkaan Malaysia G t -.969 π t-.799 Z t.58 G t-.569 Nota: Semua anggaran adalah signifikan pada paras % 3. Hubungan antara Inflasi, Pengangguran dan Jurang Keluaran Anggaran dalam persamaan 7 ditunjukkan dalam Jadual. Semua anggaran pekali mempunyai tanda-tanda yang dijangka dan menunjukkan bukti hubungan statistik yang ketara antara inflasi dengan jurang pengangguran. Khususnya, jurang pengangguran yang lebih tinggi menyebabkan inflasi yang lebih rendah, manakala harga import yang lebih tinggi 6 menjadikan inflasi lebih tinggi. Rajah memaparkan kadar pengangguran bersama-sama NAIRU dari suku pertama 995 hingga suku keempat. Rajah ini menunjukkan bahawa kadar pengangguran adalah di bawah NAIRU (jurang pengangguran negatif) pada suku-suku sejurus sebelum AFC, Tech Bust dan krisis baru-baru ini, yang berbetulan dengan tempoh ketika jurang keluaran sentiasa positif. Rajah 5 menyokong pemerhatian ini, dengan menunjukkan bukti hubungan negatif antara jurang pengangguran dengan jurang keluaran. Pasaran pekerja yang lebih kukuh, yang dicerminkan oleh jurang pengangguran yang lebih rendah, adalah sejajar dengan jurang keluaran yang lebih tinggi. Sebaliknya, jurang pengangguran ketara lebih tinggi dalam tempoh tiga episod yang dinyatakan di atas apabila keadaan ekonomi adalah lemah dan jurang keluaran negatif. 6 Ini boleh berlaku melalui susut nilai dalam kadar pertukaran atau kos input barangan diimport yang lebih tinggi. 3
Q 995 Buletin Suku Tahunan Suku Kedua Q 997 Q 999 Q Q 3 Q 5 Q 7 Q 9 Unemployment rate NAIRU Source: Authors calculations and Department of Statistics Malaysia Q - - - -8-6 - - 6 Output Gap (% of Potential) Asian Financial Crisis Tech Bubble Burst Global Financial Crisis Source: Authors calculations and Department of Statistics Malaysia Note: Observations from 995 Q to Q Rajah : Pengangguran Sebenar dan NAIRU % 5 3 Krisis Kewangan Asia Letusan Gelembung Teknologi Krisis Kewangan Global Rajah 5: Jurang Keluaran dan Jurang Pengangguran Jurang Pengangguran (ppt).5..5 -.5 -. y = -.8x +. 995 997 999 Kadar Pengangguran 3 NAIRU 5 7 Sumber: Pengiraan penulis dan Jabatan Perangkaan Malaysia Figure 6: Output Gap and Inflation 9 -.5-8 -6 - - 6 Jurang keluaran (% daripada Potensi) Krisis Kewangan Asia Letusan Gelembung Teknologi Sumber: Pengiraan penulis dan Jabatan Perangkaan Malaysia Nota: Pemerhatian dari 995 hingga S Krisis Kewangan Global Figure 7: Output Gap and Core Inflation Core Inflation (yoy %) % yoy % of potential Walaupun inflasi yang lebih rendah biasanya dilihat 5 bersama-sama jurang keluaran Global Financial 8 Crisis negatif, perkara ini hanya kelihatan dalam 6 salah 8 Asian Financial satu daripada tiga episod yang Crisis 3 dipaparkan, 6 iaitu semasa Output Gap Tech Bust. Malah, dengan jurang keluaran negatif yang besar, ekonomi mengalami inflasi yang lebih tinggi semasa AFC dan krisis baru-baru ini Inflation (LHS) (Rajah 6). Satu penjelasannya ialah penyusutan - kadar pertukaran 7 yang besar semasa Core inflation (LHS) - y =.3x +.9 AFC dan peningkatan harga komoditi global yang - mendadak semasa krisis baru-baru Tech -6 ini. -Rajah 7 menyokong Burst Bubble - hipotesis ini. Rajah -8 tersebut menunjukkan hubungan positif - - antara - inflasi teras dengan jurang keluaran - lantas menandakan Output Gap bahawa (% of Potential) apabila kejutan Q Q Q Q Q Q Q Q Q berkaitan 995 997dengan 999 penawaran 3 5 7dan 9 kadar pertukaran Source: tidak Authors diambil calculations and kira Department dalam of Statistics siri Malaysia masa Note: Observations from 995 Q to Q, excluding periods Source: Authors calculations and Department of Statistics Malaysia inflasi, hubungan antara jurang keluaran dengan inflasi with supply sememangnya shocks positif. Rajah 6: Jurang Keluaran dan Inflasi % tahun ke tahun 8 6 - - 995 Krisis Kewangan Asia 997 999 Inflasi (skala kiri) Letusan Gelembung Teknologi 3 Jurang Keluaran 5 7 9 Sumber: Pengiraan penulis dan Jabatan Perangkaan Malaysia % daripada potensi Krisis Kewangan Global Inflasi Teras (skala kiri) 8 6 - - -6-8 - Rajah 7: Jurang Keluaran dan Inflasi Teras Inflasi Teras (% tahun ke tahun) 5 3 y =.3x +.9 - - - - Jurang Keluaran (% daripada Potensi) Sumber: Pengiraan penulis dan Jabatan Perangkaan Malaysia Nota: Pemerhatian dari 995 hingga S, tidak termasuk tempoh dengan kejutan penawaran 7 Penyusutan nilai dalam kadar pertukaran lazimnya mengakibatkan harga import yang lebih tinggi yang boleh menyebabkan meningkatnya tekanan inflasi.
Suku Kedua. RUMUSAN Rencana ini menggariskan salah satu kaedah yang digunakan Bank Negara Malaysia untuk menganggar keluaran potensi dan jurang keluaran bagi Malaysia. Dengan menggunakan pendekatan fungsi pengeluaran, anggaran yang dibuat membuktikan hubungan antara inflasi, pengangguran dan jurang keluaran yang selaras dengan jangkaan, iaitu jurang keluaran yang lebih tinggi adalah sejajar dengan inflasi yang lebih tinggi (tidak termasuk kejutan penawaran) dan pengangguran yang lebih rendah, dan sebaliknya. Keputusan kajian yang didapati menunjukkan jurang keluaran pada amnya positif atau hampir sifar bagi hampir sepanjang tempoh kajian (995-) kecuali pada tiga episod yang jurang keluaran negatif yang besar dapat diperhatikan: Krisis Kewangan Asia (Asian Financial Crisis, AFC), letusan gelembung teknologi di Amerika Syarikat (Tech Bust) dan krisis kewangan dalam ekonomi maju baru-baru ini. Jurang keluaran negatif adalah paling besar dan paling lama semasa AFC, diikuti krisis kewangan baru-baru ini dan Tech Bust. Hal ini tidak mengejutkan memandangkan kemerosotan ekonomi ketika AFC adalah disebabkan oleh krisis kewangan serantau. Ini telah mengganggu pengantaraan kewangan dan pemberian kredit kepada syarikat perniagaan dan isi rumah dalam tempoh ini lantas menyebabkan penurunan besar dalam perbelanjaan sektor swasta. Sebaliknya, dua episod yang terkemudian merupakan kejutan permintaan luar negeri yang bersifat sementara. Meskipun negara terjejas akibat eksport yang lebih rendah semasa kedua-dua episod ini, kestabilan kewangan terus terpelihara dan permintaan dalam negeri secara relatif kekal berdaya tahan. Secara keseluruhan, hasil kukuh dan intuitif yang diperoleh ini menyokong penggunaan jurang keluaran sebagai salah satu daripada penunjuk penting yang dipantau Bank Negara Malaysia untuk menilai keadaan ekonomi. Bibliografi Arora, V. and Bhundia, A. (3), Potential Output and Total Factor Productivity Growth in Post-Apartheid South Africa, IMF Working Paper WP/3/78 Benes, J., Clinton, K., Garcia-Saltos, R., Johnson, M., Laxton, D., Manchev, P. and Matheson, T. (), Estimating Potential Output with a Multivariate Filter, IMF Working Paper WP//85 Cheng, M., Chung, L. and Yu, I. (), On the Estimation of the Output Gap of Hong Kong, Hong Kong Monetary Authority Occasional Paper 3/ Coenen, G., Smets, F., Vetlov, I. (9), Estimation of the Euro Area Output Gap using the NAWM, Bank of Lithuania Working Paper Series no. 5 Congressional Budget Office (), CBO s Method for Estimating Potential Output: An Update Cotis, J.P., Elmeskov, J., Mourougane, A. (3), Estimates of Potential Output: Benefits and Pitfalls from a Policy Perspective, OECD Economics Department Edge, R.M., Kiley, T.K. and Laforte, J.P. (7), Natural Rate Measures in an Estimated DSGE Model of the U.S. Economy, Finance and Economics Discussion Series, Washington: Board of Governors of the Federal Reserve System Epstein, N. and Macchiarelli, C. (), Estimating Poland s Potential Output: A Production Function Approach, IMF Working Paper WP/5 Greenslade, J. V., Pierse, R. G., Saleheen, J. (3), A Kalman filter approach to estimating the UK NAIRU, Bank of England Working Paper no. 79 Ha, J. and Leung, C. (), Estimating Hong Kong s Output Gap and Its Impact on Inflation, Hong Kong Monetary Authority Research Memoranda Mishkin, F.S., (7), Estimating Potential Output, Conference on Price Measurement for Monetary Policy, Federal Reserve Bank of Dallas Turner, D., Boone, L., Giorno, C., Meacci, M., Rae, D., Richardson, P. (), Estimating the Structural Rate of Unemployment for the OECD Countries, OECD Economic Studies No. 33, / 5