หล กการเข ยนโครงการด วยว ธ ง าย ๆ

Transcription

1 หล กการเข ยนโครงการด วยว ธ ง าย ๆ โครงการ (Project) เป นส วนหน งของก จกรรมในหน วยงาน การเข ยนโครงการ เป นการเข ยนเพ อประโยชน ทาง ว ชาการประเภทหน ง เพราะม ส วนช วยให เก ดการวางแผนการท างาน การศ กษา การร เร มปฏ บ ต งานใหม ๆ ฯลฯ ด งน น โครงการ/งาน/ก จกรรมย อมม บทบาทส าค ญต อการปฏ บ ต งานของหน วยงาน จ งควรม แนวทางในการจ ดท างบประมาณ ท เหมาะสมเพ อการขออน ม ต ต อไป ความหมายของโครงการ โครงการ หมายถ ง แผนงานย อย แผนการด าเน นงานหร อก จกรรมท จะน าไปปฏ บ ต ได โดยม ว ตถ ประสงค ใน การด าเน นงานอย างช ดแจ ง ม ระยะเวลาเร มต น ม ระเบ ยบแบบแผนในการปฏ บ ต เพ อเป นแนวทางการปฏ บ ต ให เป นไปตาม เป าหมายท ก าหนด แผนงานท ปราศจากโครงการย อมเป นแผนงานท ไม สมบ รณ ไม สามารถน าไปปฏ บ ต ให เป นร ปธรรมได ด งน น การเข ยนโครงการข นมารองร บแผนงาน ย อมเป นส งส าค ญและจ าเป นย งเพราะจะท าให ง ายในการปฏ บ ต และง ายต อการ ต ดตามและประเม นผลเพราะถ าโครงการบรรล ผลส าเร จ น นหมายความว า แผนงาน และนโยบายน นบรรล ผลส าเร จด วย โครงการจ งเปร ยบเสม อนพาหนะท น าแผนปฏ บ ต การไปส การด าเน นงานให เก ดผลเพ อไปส จ ดหมายปลายทาง ตามท ต องการ อ กท งย งเป นจ ดเช อมโยงจากแผนงาน ไปส แผนเง น และแผนคนอ กด วย โดยท วไปแล วอาจจ ดล กษณะของโครงการต างๆได เป น 2 ระด บ ระด บหน งเป นโครงการเพ อศ กษาค นคว า หาข อม ล ข อเท จจร งบางอย าง ซ งอาจเร ยกได ว าเป นโครงการว จ ย และอ กระด บหน งเป นโครงการเพ อเป นแผนการหร อเป น แนวทางส าหร บการปฏ บ ต ต อไป ความส าค ญของโครงการ ในป จจ บ นโครงการได น ามาใช อย างแพร หลายในวงการต าง ๆ ต งแต ระด บบ คคลไปจนถ งระด บร ฐบาล จ งกล าว ได ว าโครงการม ความส าค ญส าหร บท กองค การ ซ งสร ปความส าค ญได ด งน 1. เป นการสนองนโยบายขององค การ 2. เป นหล กฐานการปฏ บ ต งาน 3. ช วยให งานด าเน นไปส เป าหมายได เร วข น 4. ประหย ดทร พยากร เพราะม โครงการเป นต วก าหนดการให อย างช ดเจน 5. เป นการช วยให บ คลากรในหน วยงานร วมร บผ ดชอบอย างท วถ ง ส วนประกอบของการเข ยนโครงการ 1. ส วนน า หมายถ ง ส วนท จะบอกข อม ลเบ องต นของโครงการโดยให รายละเอ ยดเก ยวก บช อโครงการ ผ ด าเน นโครงการ หร อผ ร บผ ดชอบโครงการ ความเป นมาของโครงการ ว ตถ ประสงค ด งน นส วนน าจ งต องเข ยนให ละเอ ยด เพ อม งหมายให ผ อ าน และบ คคลท ท างานร วมก น หร อผ ท ม หน าท ต ดส นใจอน ม ต ให ท าโครงการม ความเข าใจพ นฐานเป น เบ องต นก อนท จะอ านรายละเอ ยดของโครงการต อไป ด งน นผ เข ยนจ งต องม ความระม ดระว งในเร องการใช ภาษาให ถ กต อง ได ใจความ เพ อม งช ประเด นส าค ญของโครงการให ช ดเจน 2. ส วนเน อหา หมายถ ง ส วนท บอกสาระส าค ญของโครงการโดยให รายละเอ ยดเก ยวก บว ธ ด าเน นการหร อ ข นตอนการปฏ บ ต อย างละเอ ยด ถ าข นตอนการท างานม ความสล บซ บซ อนมากเท าใด ผ เข ยนต องพยายามเร ยงล าด บ ข นตอนการท างานอย างม ระบบและเข ยนแยกเป นตอนๆเพ อไม ท าให ผ อ านส บสน ท งน ถ าเป นโครงการระยะยาว อาจเข ยน ตารางแสดงเวลาการท างานไว ด วย

2 2 3. ส วนขยายความ หมายถ ง ส วนประกอบต างๆท บอกรายละเอ ยดเก ยวก บกล มเป าหมาย ซ งเป นกล ม บ คคลท ได ร บผลจากการด าเน นโครงการ บอกก าหนดระยะเวลา กรณ ท เป นโครงการระยะส นต องแสดงตารางเวลาด าเน น โครงการ สถานท งบประมาณค าใช จ าย รวมท งโครงการซ งอาจจะเป นงบประมาณรวมหร อแจกแจงค าใช จ ายอย าง ละเอ ยดก ได และส วนของประโยชน หร อผลท คาดว าจะได ร บจากการด าเน นการตามโครงการน นๆ ถ าเป นโครงการท จ ด เก ยวก บการอบรมส มมนาต องม ตารางเวลา หร อก าหนดการประช มไว ด วย ส วนขยายความเหล าน เป นส วนท ส าค ญ เช นเด ยวก บส วนน า เพราะจะขยายความให บ คคลท ด าเน นการร วมก นเข าใจรายละเอ ยดกระจ างข น และผ ม หน าท ต ดส นใจอน ม ต ให ท าโครงการใช เป นข อม ลประกอบการต ดส นใจได ด ย งข น เม อได ทราบว าผลท จะได ร บน นเป นประโยชน อย างไร และงบประมาณค าใช จ ายจ ดสรรให ได หร อไม อย างไร ประเภทของโครงการ โครงการแบ งออกเป น 2 ประเภท ด งน 1. โครงการแบบด งเด ม เป นโครงการท น ามาใช ต งแต แรกจนถ งป จจ บ น รายละเอ ยดของโครงการจะแจกแจง ตามห วข อท ก าหนดไว ได แก ช อโครงการ ช อบ คคลหร อหน วยงานท ร บผ ดชอบ หล กการและเหต ผล ว ตถ ประสงค เป าหมาย ระยะเวลาด าเน นการ สถานท ด าเน นการ ว ธ ด าเน นการ งบประมาณ ผลท คาดว าจะได ร บ และการประเม นผล 2. โครงการแบบใช ตารางเหต ผลส มพ นธ เป นโครงการท ม รายละเอ ยดเป นข นตอนเป นเหต เป นผลส มพ นธ ก นและประสานก นท งในแนวต งและแนวนอน ขององค ประกอบท เป นโครงสร างพ นฐาน การจ ดท าโครงการท ง 2 ประเภทน ม ท งข อด และข อเส ยต างก นไปคนละแบบค อ การเข ยนแบบใช ตาราง เหต ผลส มพ นธ ม ข อเส ยตรงต องใช เวลาในการเข ยนมากและต องเป นเหต ผลก นท งในแนวนอนและแนวต ง ส วนการเข ยน แบบด งเด มม ข อด ตรงท ง ายต อการเข ยนและงานต อการเข าใจของผ เก ยวข อง องค ประกอบของโครงการ การเข ยนโครงการจะต องร และเข าใจโครงสร างของโครงการเส ยก อนว าประกอบไปด วยส วนใดบ าง ซ งโดยท วไป โครงสร างของโครงการประกอบด วย 1. ช อโครงการ ให ก าหนดช อโครงการตามความเหมาะสม ม ความหมายช ดเจน และทราบได ท นท ว าโครงการ น นเก ยวข องก บเร องอะไร ส วนใหญ มาจากงานท ต องการปฏ บ ต โดยจะต องม ความช ดเจนเหมาะสมเฉพาะเจาะจง กะท ดร ด และส อความหมายได อย างช ดเจน 2. หล กการและเหต ผล เป นการกล าวท มาของโครงการว าเน องมาจากนโยบายและแผนย ทธศาสตร แผนพ ฒนาหร อป ญหาใด ช แจงรายละเอ ยดของป ญหาและความจ าเป นท เก ดข นท จะต องแก ไข ตลอดจนช แจงถ ง ผลประโยชน ท จะได ร บจากการด าเน นงานตามโครงการ 3. ว ตถ ประสงค เป นการบอกให ทราบว าความต องการของโครงการน นต องการให อะไรเก ดข น ว ตถ ประสงค ของโครงการต องก าหนดให ช ดเจนและเข าใจง าย ล กษณะของว ตถ ประสงค ท ด จะต องม ความเป นไปได สามารถประเม นค าได ระบ ส งท ต องการได อย างม เหต ผล ม ขอบเขตระยะเวลาด าเน นการ สวามารถปฏ บ ต จร งได ตาม ว ตถ ประสงค 4. เป าหมาย หมายถ ง ระบ ถ งผลล พธ ส ดท ายท คาดว าจะได จากการด าเน นโครงการ โดยจะระบ ท งผลท เป น เช งปร มาณและผลเช งค ณภาพ เป าหมายจ งคล ายก บว ตถ ประสงค แต ม ล กษณะเฉพาะเจาะจงมากกว า ม การระบ ส งท ต องการท าได ช ดเจนและระบ เวลาท ต องการจะบรรล

3 3 5. ว ธ การด าเน นงาน เป นการให รายละเอ ยดในการปฏ บ ต โดยปกต จะแยกเป นก จกรรมย อย ๆ หลาย ก จกรรม แต เป นก จกรรมเด น ๆ ซ งจะแสดงให เห นความเด นช ดต งแต ก จกรรมเร มต นจนถ งก จกรรมส ดท ายว าม ก จกรรม ใดท ต องท าบ าง ถ าเป นโครงการท ไม ซ บซ อนมากน กก ม กจะน ยมใช แผนภ ม แกนท ( Gantt chart) หร อแผนภ ม แท ง ( Bar chart ) 6. ระยะเวลาด าเน นการ ควรก าหนดให ช ดเจน ว าโครงการม ระยะเวลาเร มต นและส นส ดเม อไร 7. สถานท ด าเน นการ ควรก าหนดสถานท ในการด าเน นการตามโครงการให ช ดเจนและแน นอน 8. กล มท ร บผ ดชอบโครงการ เป นการบอกให ทราบว า กล มบ คคลใด หร อหน วยงานใดเป นผ ร บผ ดชอบใน การเสนอ และด าเน นงานตามโครงการ ท งน เพ อสะดวกแก การประสานงานและการตรวจสอบ 9. ว ธ ด าเน นการ ค อ งานหร อภารก จซ งจะต องปฏ บ ต ในการด าเน นโครงการให บรรล ตามว ตถ ประสงค 10. งบประมาณ การเข ยนงบประมาณของโครงการ จะแบ งออกเป นหมวดหม เพ อสะดวกในการพ จารณา อน ม ต หร อให เง นสน บสน นโดยท วไปจะแบ งออกเป น 4 หมวด ด งน - หมวดค าตอบแทน เช น ค าจ าง ค าสมนาค ณ ฯลฯ - หมวดค าใช สอย เช น ค าท พ ก ค าเด นทางด วยยานพาหนะ - หมวดค าว สด ค ากระดาษ ค าถ ายเอกสาร - หมวดค าใช จ ายเบ ดเตล ด ค าใช อ น ๆ ท ประมาณไว ตลอดจนเง นส ารอง กรณ เก ดเหต การณ ท ไม คาดหมาย 11. ผลประโยชน ท คาดว าจะได ร บ เป นการระบ ถ งผลท คาดว าจะได ร บจากการด าเน นโครงการประกอบด วย ทางตรงและผลทางอ อม นอกจากน นต องระบ ด วยว าใครจะได ร บประโยชน จากโครงการบ าง ได ร บประโยชน อย างใด ระบ ท งเช งปร มาณ และเช งค ณภาพ 12. การประเม นผล เป นการบอกแนวทางในการต ดตามประเม นผลโครงการ ซ งผลของการประเม นสามารถ น ามาพ จารณาประกอบการด าเน นการ การเตร ยมโครงการท คล ายคล งหร อเก ยวข องในเวลาต อไป ซ งควรประกอบด วย ว ธ ประเม นผลโครงการ ระยะเวลาประเม นผลโครงการ ผ ประเม นผลโครงการ หล กการเข ยนโครงการท ด 1. การเข ยนโครงการจะต องม ความช ดเจนก อให เก ดความเข าใจท ตรงก น 2. การเข ยนโครงการควรค าน งถ งว ตถ ประสงค เป นล าด บแรก เพราะว ตถ ประสงค จะเป นต วก าหนดส วนประกอบอ นๆของ โครงการให ม งไปในท ศทางเด ยวก น 3. การใช ถ อยค าส านวนในการเข ยนโครงการควรม หล กการส าค ญ ค อ เข ยนด วยถ อยค าท ส น กะท ดร ด ช ดเจน เข าใจ ง าย ได สาระครบถ วน และเป นภาษาเข ยนมาตรฐาน ท งน เพราะผ ท เก ยวข องท กฝ ายจะได เข าใจและปฏ บ ต ได 4. การประเม นผลโครงการสามารถท าได ระหว างและหล งการด าเน นโครงการ ล กษณะของโครงการท ด 1. สามารถแก ป ญหาขององค กรหร อหน วยงานได 2. ม ประส ทธ ภาพและก อให เก ดผลตอบแทนค มค า 3. รายละเอ ยด ว ตถ ประสงค เป าหมายช ดเจน สามารถด าเน นงานและม ความเป นไปได ส ง 4. รายละเอ ยดของโครงการต องสอดคล อง ส มพ นธ ก น 5. รายละเอ ยดของโครงการสามารถสนองความต องการขององค การหร อหน วยงาน

4 4 6. สามารถน าไปปฏ บ ต ให สอดคล องก บแผนหล กขององค การ หร อหน วยงานน นๆ และสามารถต ดตามประเม นผลได 7. ก าหนดข นจากข อม ลท เป นความจร งและเป นข อม ลท ได ร บอย างรอบคอบแล ว 8. ต องได ร บการสน บสน นทางด านทร พยากรอย างเหมาะสม อ นได แก บ คคล ว สด อ ปกรณ งบประมาณ รวมท งได ร บการ สน บสน นจากฝ ายบร หาร 9. ต องม ระยะเวลาเร มต นและส นส ด หล กการเข ยนว ตถ ประสงค ท ด ซ งในท น จะเร ยกว า หล ก SMART ค อ 1. Sensible and Specific ค อ ต องม ความเป นไปได และม ความเฉพาะเจาะจงในการด าเน นการโครงการ 2. Measurable ค อ ต องสามารถว ดและประเม นผลระด บของความส าเร จได 3. Attainable ค อ ต องระบ ถ งการกระท าท สามรถปฏ บ ต ได ม ใช ส งเพ อฝ น 4. Reasonable and Realistic ค อ ต องระบ ให ม ความเป นเหต เป นผล และสอดคล องก บความเป นจร ง 5. Time ต องม การก าหนดขอบเขตของเวลาท จะกระท าให ส าเร จได อย างช ดเจน นอกจากน นการเข ยนว ตถ ประสงค ย งต องค าน งถ งส งต อไปน ค อ 1. ใช ค ากร ยาท แสดงถ งความต งใจจร ง เช น เพ อเพ ม.. เพ อลด..เพ อส งเสร ม. เพ อปร บปร ง..เพ อขยาย.. เพ อรณรงค... เพ อเผยแพร...เป นต น 2. ระบ ผลผล ต ( Output ) หร อระบ ผลล พธ ( Outcome ) ท ต องการให เก ดข นเพ ยงประการเด ยวในว ตถ ประสงค หน งข อ ถ าเข ยนว ตถ ประสงค ไว หลายข อ ข อใดท าไม ส าเร จเราสามารถประเม นผลได ซ งอาจก าหนดเป นว ตถ ประสงค หล ก 1 ข อ และว ตถ ประสงค รอง 1. 2 ข อ โดยม เง อนไขว า ถ าบรรล ว ตถ ประสงค หล ก แต ไม บรรล ว ตถ ประสงค รอง ควรท าต อไป ถ าบรรล ว ตถ ประสงค รองแต ไม บรรล ว ตถ ประสงค หล ก อาจย ต โครงการ 3. ก าหนดเกณฑ มาตรฐานของความส าเร จท ว ดได ในเช งปร มาณ และเช งค ณภาพ 4. ก าหนดช วงเวลา พ นท หร อกล มเป าหมาย การใช ถ อยค าส านวนในการเข ยนโครงการ ผ เข ยนโครงการต องม ความร ความเข าใจในเร องการใช ถ อยค า ส านวนภาษาเป นอย างด เพราะโครงการจะ บรรล เป าหมาย หร อประสบผลส าเร จข นอย ก บการใช ถ อยค าภาษาเป นส าค ญ ถ าใช ถ อยค าภาษาถ กต อง ช ดเจน สละสลวย ย อมส อความหมายได ง าย และรวดเร ว ด งน นผ เข ยนโครงการจ งต องร จ กเล อกใช ถ อยค า ท ม ล กษณะด งต อไปน 1. ใช ภาษาให ถ กต อง ค อ ใช ให ถ กต องตรงตามความหมาย และเข ยนให ถ กต องตามอ กษรว ธ ท งต วพย ญชนะ สระ วรรณย กต ต วสะกด และการ นต 2. ให ภาษาให กะท ดร ด ค อ ใช ถ อยค ากระช บ ร ดก ม ไม เย นเย อ ย ดยาว ประหย ดถ อยค า แต ต องได ใจความ สมบ รณ 3. ให ภาษาให ช ดเจน ค อ ใช ถ อยค าท ม ความหมายตรงไปตรงมา หร อตรงตามต วท าให ผ ร บสารเข าใจท นท ไม ใช ถ อยค าคล มเคร อ หร อก ากวม 4. ใช ภาษาให เหมาะสม ค อใช ภาษาให เหมาะสมก บเน อความ หร อเหมาะสมก บกาลเทศะ 5. ใช ภาษาให ส ภาพ ค อใช ภาษาเข ยน เป นภาษาท ม แบบแผน ไม ใช ภาษาพ ดในการเข ยนโครงการ

5 5 โครงการ (Project Analysis) ในโครงการ ท สามารถน าไปส โครงการให ได ม ค ณภาพต อการด าเน นน น ต องม การค านวณในการใช หล กและแนวทางในโครงการซ งประกอบไปด วย 1. ขอบเขต กระบวนการในการด าเน นโครงการ (Project Flow) 2. ผลผล ต ผลล พธ และต วช ว ดของโครงการ 3. ความส มพ นธ และเช อมโยงระหว างโครงการก บย ทธศาสตร ในระด บต างๆ 4. ผ ท เก ยวข องก บโครงการ (Stakeholder Analysis) 5. การประมาณการกระแสเง นสดของโครงการ (Cashflow Projection) 6. ประโยชน ท จะได ร บ (Cost / Benefit Analysis) 7. ความส มพ นธ ก บโครงการอ น 8. ความเส ยงท ส าค ญ (Risk Analysis) 1. ขอบเขตและกระบวนการในการด าเน นโครงการ ในการค ดโครงการน นจะต องม นใจว าโครงการท จะค ดน นครบถ วน รอบคอบ ท งในด านของขอบเขต และข นตอน ส าค ญท เก ยวข อง เป นการระบ ถ งส งท จะท า และส งท จะไม ท าหร อไม เก ยวข องก บโครงการ เพ อให ผ ท พ จารณาและ เก ยวข อง ได ม ภาพท ช ดเจนเก ยวก บโครงการ นอกจากน ย งจะเป นพ นฐานท ส าค ญส าหร บโครงการในประเด น อ นๆ อ กต อไป ในด านน ประกอบด วยส วนท ส าค ญสองส วน ได แก การก าหนดขอบเขตของโครงการ และการ ว เคราะห กระบวนการ / ข นตอนของโครงการ ในการก าหนดขอบเขตของโครงการน นจะสามารถใช เกณฑ ท งในด านของ ผ ร บบร การเป าหมาย และเกณฑ ภ ม ศาสตร เป นแนวทางส าค ญในการก าหนดขอบเขตของโครงการ ว าโครงการท พ ฒนาข นมาน นม งตอบสนองต อผ ร บบร การในกล มใด เช น เกษตรกร ผ ประกอบการ ประชาชนท วไป หร อ น กท องเท ยว เป นต น 1. ท าให ทราบขอบเขต กระบวนการ และข นตอนท ช ดเจนเก ยวก บโครงการ 2. เพ อเป นข อม ลพ นฐานท จ าเป นส าหร บในประเด นต อๆ ไป

6 6 2. ผลผล ต ผลล พธ ต วช ว ดของโครงการ โครงการท กโครงการควรท จะต องก อให เก ดประโยชน ในร ปแบบใดร ปแบบหน ง โดยอาจจะเป นประโยชน ของ โครงการในล กษณะท ได ร บท นท เม อเสร จส นโครงการ (ผลผล ต) หร อเป นการน าผลผล ตท ได ไปใช ประโยชน อ กต อหน ง (ผลล พธ ) ซ งไม ว าจะเป นประโยชน ของโครงการในร ปของผลผล ตหร อผลล พธ จะต องม กลไกในการท จะสามารถบอกได ว า เก ดผลผล ตหร อผลล พธ น นเก ดข นจร ง ซ งม กจะอย ในร ปของต วช ว ดความส าเร จของโครงการ เร มต นจากการระบ ถ งผลผล ต (Output) ท ส าค ญของโครงการ และผลล พธ (Outcome) ท เก ดข นจากการน า ผลผล ตด งกล าวไปใช ประโยชน โดยท ผลผล ตหน งๆ อาจจะน าไปส ผลล พธ หลายๆ ประการก ได เม อก าหนดผลผล ตและ ผลล พธ แล ว จะต องก าหนดต วช ว ดท เหมาะสม เพ อท จะประเม นได ว าสามารถบรรล ผลผล ต และผลล พธ ด งกล าวได หร อไม พร อมท งการก าหนดค าเป าหมาย และช วงระยะเวลาท จะใช ในการบรรล เป าหมาย โดยประเด นป ญหาท อาจจะพบก ค อ ยากท จะว ดการบรรล ผลล พธ ได เน องจากการท ผลผล ตจะน าไปส ผลล พธ ได น นอาจจะม ป จจ ยภายนอกท อย นอกเหน อการ ควบค มเข ามาเก ยวข อง อย างไรก ด ควรท จะก าหนดต วช ว ดไว เพ อท จะได เป นเคร องม อหร อแนวทางในการประเม นว า สามารถบรรล ผลล พธ ได หร อไม ประโยชน ท จะเก ดข นจากการด าเน นโครงการท งในร ปของผลผล ตและผลล พธ รวมท งม ต วช ว ดท ช ดเจนถ งการ บรรล ผลผล ตและผลล พธ ด งกล าว นอกจากน ผลผล ตและผลล พธ ท ได ย งจะเป นส งท สามารถน าไปเช อมโยงก บย ทธศาสตร ในระด บต างๆ ได อย างช ดเจนข น 3. ความส มพ นธ และเช อมโยงระหว างโครงการก บย ทธศาสตร ในระด บต างๆ ในการจ ดท าย ทธศาสตร ในระด บต างๆ ไม ว าจะเป นแผนบร หารราชการแผ นด น แผนปฏ บ ต ราชการ 4 ป หร อ ย ทธศาสตร ของกล มจ งหว ด กรม จ งหว ดต างๆ จะย ดหล กความเช อมโยงต งแต ว ส ยท ศน พ นธก จ ประเด นย ทธศาสตร เป าประสงค ต วช ว ด เป าหมาย กลย ทธ และโครงการ ด งน นโครงการท กโครงการท จะจ ดท าจ งควรท จะสามารถเช อมโยง ต อย ทธศาสตร ในระด บใดระด บหน งได โดยเฉพาะอย างย งเม อด าเน นโครงการเสร จส น ผลส าเร จของโครงการด งกล าวควร ท จะน าไปส การบรรล เป าหมายของต วช ว ดทางย ทธศาสตร ต างๆ ส งท ควรท จะว เคราะห ประการแรกได แก ความเช อมโยงระหว างโครงการท ค ดข นมาก บย ทธศาสตร ต างๆ โดยแบ ง ระด บของความเช อมโยงเป น 3 ระด บด งน ระด บท 1 เป นโครงการหล ก (Core Project) ท จะข บเคล อนและผล กด นต อความส าเร จของต วช ว ด ภายใต เป าประสงค ของย ทธศาสตร บรรล เป า ซ งการท จะพ จารณาว าเป นโครงการหล กหร อไม น น สามารถพ จารณาได จากต วช ว ด

7 7 และค าเป าหมายท ได ต งไว ถ าการท จะบรรล ค าเป าหมายตามต วช ว ดน นข นอย ก บความส าเร จของโครงการ แสดงว า โครงการด งกล าวเป นโครงการหล ก หร อในอ กน ยหน ง ถ าโครงการน ไม เก ดหร อไม ประสบผลส าเร จค าเป าหมายของต วช ว ด จะไม สามารถบรรล ได ระด บท 2 เป นโครงการสน บสน น (Supporting Project) เป นโครงการท ม ส วนสน บสน นต อการบรรล ความส าเร จของค าเป าหมาย ในต วช ว ด ภายใต เป าประสงค เช งย ทธศาสตร แต ไม ได เป นโครงการหล ก ท จะขาดเส ยไม ได เช นเด ยวก บโครงการหล ก ความส าเร จของโครงการสน บสน นน นอาจจะส งเสร มหร อสน บสน นในความส าเร จของโครงการ หล กก ได ระด บท 3 เป นโครงการท ม ความส มพ นธ ก บย ทธศาสตร ในล กษณะใดล กษณะหน ง แต ไม ได ส งผลกระทบต อการ บรรล ค าเป าหมาย ในต วช ว ดใดต วช ว ดหน ง ภายใต เป าประสงค เช งย ทธศาสตร โดยเป นโครงการท ส มพ นธ หร อเก ยวเน อง ก บย ทธศาสตร แต ไม ได ส งผลต อการบรรล ค าเป าหมายท ได ต งไว ระด บท 4 เป นโครงการท ไม ม ความส มพ นธ ก บย ทธศาสตร ในล กษณะใดล กษณะหน ง เพ ยงแต เป นโครงการท ม ความจ าเป นต องด าเน นการ เน องจากสาเหต ใดสาเหต หน ง ท าให ทราบว าโครงการท จะจ ดท าน นม ความเช อมโยงและส มพ นธ ก บย ทธศาสตร ในระด บต างๆ หร อไม อย างไร 4. ผ ท เก ยวข องก บโครงการ (Stakholder Analysis) ในการด าเน นโครงการแต ละโครงการ จะม หน วยงาน กล มบ คคล บ คคล ท เข ามาเก ยวข องและส งผลกระทบต อ ความส าเร จของโครงการ โดยบทบาทของหน วยงาน กล มบ คคล หร อ บ คคล เหล าน จะแตกต างก นออกไป บางกล มอาจจะ ส งผลกระทบต อความส าเร จของโครงการ ในขณะท บางกล มอาจจะได ร บผลกระทบจากโครงการ ซ งไม ว าจะม ความ เก ยวข องก บโครงการในแง ใด ก ล วนแล วแต ส งผลกระทบต อความส าเร จของโครงการเช นเด ยวก น ด งน นจ งจ าเป นต องม ในผ ท เก ยวข องก บโครงการให ช ดเจน และครอบคล ม เพ อท จะได หาแนวทางท เหมาะสมในการบร หารบ คคล เหล าน เพ อน ามาซ งความส าเร จของโครงการ ผ ม ส วนเก ยวข องก บโครงการ ควรเร มต นจากการระบ ถ ง หน วยงาน กล มบ คคล และบ คคลท ม ส วน เก ยวข องก บโครงการ พร อมท งบทบาท หน าท และความเก ยวข อง โดยสามารถอาศ ยแนวทางของตารางท 5 (ผ ม ส วน เก ยวข องน ครอบคล มเฉพาะกล มบ คคล หร อ บ คคลท ไม ได เป นผ ร บผ ดชอบหร อด าเน นโครงการโดยตรง)

8 8 การพ จารณาถ งกล มบ คคล และบ คคลท เก ยวข องก บโครงการอย างรอบคอบ จะท าให เห นและเข าใจถ งบทบาท และผลกระทบของกล มบ คคล และบ คคลเหล าน น พร อมท งจะได น าไปส การค ดถ งป ญหาท อาจจะเก ดข นจากกล มบ คคล และบ คคลด งกล าว พร อมท งแนวทางในการแก ไขป ญหาท อาจจะเก ดข น 5. การประมาณการกระแสเง นสดของโครงการ (Cashflow Projection) การด าเน นโครงการท กโครงการม กจะม งบประมาณเข ามาเก ยวข อง ป ญหาท พบเจอส วนใหญ ค อการขาดการ วางแผนล วงหน าในการจ ดสรรและใช งบประมาณ ท าให ในหลายๆ คร งท ไม ได ม การเบ กจ ายงบประมาณในช วงท เหมาะสม นอกจากน ย งช วยให ผ บร หารโครงการสามารถเห นการไหลเข าและออกของเง นสดท เก ยวข อง เพ อให ผ ท เก ยวข องสามารถ วางแผนเก ยวก บการใช งบประมาณได อย างม ประส ทธ ภาพย งข น การประมาณการกระแสเง นสด เป นการพยากรณ หร อคาดการณ ถ งการได มา (ร บ) และการใช จ าย (จ าย) ในต ว เง นสดท เก ยวข องก บโครงการ โดยพ จารณาแยกตามช วงเวลา (เด อนหร อส ปดาห ) โดยเร มต นจากการประมาณการรายร บ หร องบประมาณท จะได ร บในแต ละเด อน จากน นประมาณการค าใช จ ายต างๆ ท จะเก ดข นอ นเน องมาจากโครงการในแต ละ เด อน เน องจากโดยปกต การเสนอขออน ม ต โครงการได ม การจ ดท างบประมาณของโครงการแยกตามหมวดหม ค าใช จ ายๆ ต างอย แล ว ด งน นการแปลงจากงบประมาณ (ท งรายร บและรายจ าย) เป นประมาณการกระแสเง นสด จ งเป นการประมาณ การถ งการได มาและจ ายไป ของงบประมาณในหมวดต างๆ การวางแผนการได มาและใช จ ายงบประมาณได อย างม ประส ทธ ภาพ 6. ประโยชน ท จะได ร บ (Cost - Benefit Analysis) เพ อเป นเคร องม อส าหร บผ ท เก ยวข องในการต ดส นใจว าการด าเน นโครงการน นจะก อให เก ดผลหร อประโยชน ท ค มค าหร อไม โดยเฉพาะอย างย งประโยชน ท จะได ร บเหน อกว าต นท นหร อการลงท นท ลงไปหร อไม นอกจากน ถ าม หลาย โครงการท ต องเล อก การท า Cost Benefit Analysis ย งท าให ได ข อม ลส าหร บโครงการต างๆ ด วย นอกจากน ประโยชน ท ส าค ญค อเพ อให ม นใจได ว าทร พยากรท ลงไปน นได ก อให เก ดความค มค าข นจร งหร อไม โดยประโยชน ท จะเก ดข นน นสามารถพ จารณาได ในสองแนวทาง ได แก ประโยชน เช งการเง นท สามารถว ดออกมาเป นค าเง นได และ ประโยชน เช งส งคม ท ไม สามารถว ดเป นค าเง นได ผลตอบแทนทางการเง น โดยการค านวณหา Net Present Value จะเป นประโยชน เม อหาค าต นท นและ รายได ของโครงการได อย างช ดเจน และถ าค าของ NPV ออกมาเป นบวก ก แสดงว าโครงการด งกล าวสมควรท จะลงท น

9 9 หร อในกรณ ท จะต องพ จารณาเปร ยบเท ยบระหว างหลายๆ โครงการ โครงการท ม ค า NPV ส งส ด เป นโครงการท ควรจะ ได ร บการค ดเล อกมากท ส ด (ภายใต เกณฑ ผลตอบแทนทางการเง น) ส าหร บประโยชน ทางส งคมน น อาจจะไม ได ภาพท ช ดเจนเท าก บผลตอบแทนทางการเง น แต ก ท าให เห นภาพว าโครงการแต ละโครงการได ก อให เก ดประโยชน ต อส งคมมากน อยเพ ยงใด ย งโครงการท ได คะแนนมาก ย ง ก อให เก ดประโยชน ทางส งคมได มากข น (ก อให เก ดผลกระทบในทางบวกต อส งคม) นอกจากน ในล กษณะ ด งกล าวย งสามารถน ามาใช ในการเปร ยบระหว างโครงการได อ กด วย 7. ความส มพ นธ ก บโครงการอ น หล กการ ความจ าเป น ในการด าเน นโครงการตามย ทธศาสตร น น จะม ความเช อมโยงก บโครงการอ นอย างหล กเล ยงไม ได ท งโครงการ ของหน วยงานเด ยวก น และโครงการของหน วยงานอ นๆ จ งต องม ความส มพ นธ และความเช อมโยงก บ โครงการอ น เพ อให สามารถใช ประโยชน จากความส มพ นธ ก บโครงการอ น รวมท งหล กเล ยงการท างานท ซ าซ อนระหว างแต ละโครงการด วย โครงการท ม ความส มพ นธ น นม กจะหน ไม พ นในสามล กษณะต อไปน 1) โครงการต นน า หร อโครงการท จะต องม การด าเน นการก อน แล วถ งจะน าผลท ได จากโครงการด งกล าวมาใช ใน โครงการท ก าล งจ ดท าได โดยอาจจะเป นล กษณะของการท จะต องด าเน นโครงการอ นให เสร จส นก อน หร อ เป นในล กษณะ ท ด าเน นโครงการอ นไประยะหน ง แล วถ งจะเร มด าเน นโครงการท ต องการได 2) โครงการท ต องด าเน นร วมก น เป นโครงการท ต องด าเน นค ขนานก น และเน องจากม การใช ประโยชน ร วมก น 3) โครงการปลายน า เป นโครงการท น าผลผล ตหร อผลล พธ จากโครงการท ก าล งด าเน นการอย ไปใช ต อ เพ อเป นข อม ลส าค ญส าหร บการพ จารณาว าม ป จจ ยหร อโครงการใดเข ามาเก ยวข อง ท จะส งผลกระทบต อ ความส าเร จของโครงการ 8. ความเส ยงท ส าค ญ (Risk Analysis) หล กการ ความจ าเป น ในการด าเน นโครงการใดๆ ย อมหน ไม พ นท จะม ความเส ยงท ส งผลกระทบต อความส าเร จของโครงการ ด งน นการ ว เคราะห ความเส ยงจะช วยท าให สามารถระบ ความเส ยงท ส าค ญท จะส งผลกระทบต อความส าเร จของโครงการ พร อมท ง ความร นแรงและความเป นไปได ของความเส ยงน น และแนวทางท จะใช ในการลดหร อบรรเทาต อความเส ยงท จะเก ดข น เพ อเป นการเตร ยมพร อมของผ ร บผ ดชอบต อป ญหา หร อ อ ปสรรคต างๆ ท ไม อาจจะคาดค ดได