EDISI PERTAMA: DISEMBER 2010 Hak Cipta Terpelihara Bahagian Teknologi Pendidikan, Kementerian Pelajaran Malaysia

Transcription

1 EDISI PERTAMA: DISEMBER 2010 Hak Cipta Terpelihara Bahagian Teknologi Pendidikan, Kementerian Pelajaran Malaysia Hak Cipta Terpelihara. Kecuali untuk tujuan pendidikan yang tidak ada kepentingan komersial. Tiada bahagian daripada terbitan ini boleh diterbitkan semula, disimpan untuk pengeluaran atau ditukarkan dalam apa-apa bentuk atau dengan apa-apa alat jua pun, sama ada dengan cara elektronik, mekanik, gambar, rakaman dan sebagainya, tanpa kebenaran terlebih dahulu daripada Ketua Pengarah Pelajaran, Kementerian Pelajaran Malaysia. Perundingan tertakluk kepada pengiraan royalti dan honorarium. ISBN: Bahagian Teknologi Pendidikan Kementerian Pelajaran Malaysia Pesiaran Bukit Kiara Kuala Lumpur Malaysia Tel: Faks: K e m e n t e r i a n P e l a j a r a n M a l a y s i a ii

2 KANDUNGAN Prakata Kata Alu-Aluan Pengenalan 1 Bab 1 Sekolah Bestari dan Pembestarian Sekolah 2 Konsep Sekolah Bestari Komponen Sekolah Bestari Ciri- Ciri Sekolah Bestari Pembestarian Sekolah Tahap Bestari Sekolah Bab 2 Sokongan Pedagogi dan Teknologi 10 Infrastruktur ICT Sokongan Teknikal Bab 3 Dasar Pelaksanaan Pembestarian 16 Dasar Pendidikan Kebangsaan Dasar ICT dalam Pendidikan Pelaksana Dasar: Sekolah dan KPM Bab 4 Pengajaran dan Pembelajaran 21 Bahan Sumber Pendidikan Amalan Terbaik: Pembelajaran Abad Ke-21 Amalan Terbaik: Pembelajaran Ubiquitous Amalan Terbaik: Pembelajaran Berasaskan Projek (PBL) Amalan Terbaik: Penggunaan Portal Pendidikan Bab 5 Keberhasilan Pembestarian Sekolah 36 Bab 6 Pembestarian Sekolah: Pacu Ke Hadapan 43 Lampiran: Logo Sekolah Bestari ix Rujukan Lagu Sekolah Bestari: Mendidik Jiwa dan Minda & Educating Hearts and Mind Jawatankuasa Penerbitan iv vi x xi xiii K e m e n t e r i a n P e l a j a r a n M a l a y s i a iii

3 PRAKATA Pendidikan di Malaysia, seperti negara lain yang mengalami globalisasi akibat perkembangan pesat teknologi sedunia, menyedari keperluan mengubah pendekatan pengajaran dan pembelajaran bagi menjamin kualiti keberhasilan modal insan yang berpengetahuan dan berdaya saing di peringkat global. Pembestarian Sekolah merupakan satu agenda nasional dan mekanisme bagi merealisasi transformasi ini adalah melalui: Pembelajaran sepanjang hayat Penggunaan teknologi maklumat dan komunikasi (ICT) untuk meningkatkan kualiti pengurusan dan penyampaian pengajaran dan pembelajaran (P&P) Penghasilan modal insan yang berpengetahuan, kompeten, kreatif dan inovatif Pembentukan insan yang mmempunyai kemahiran abad ke-21 Penerbitan buku ini berhasrat untuk menyampaikan maklumat tentang pembestarian sekolah serta untuk membantu sekolah memantapkan proses pembestarian di sekolah. Dengan itu, buku ini mengupas tajuk-tajuk berikut: 1. Sekolah Bestari dan Pembestarian Sekolah: Memperincikan pengertian konsep, ciri, fasa pelaksanaan dan tahap bestari sekolah. 2. Sokongan Pedagogi dan Teknologi: Menghuraikan infrastruktur ICT dan perkhidmatan sokongan ICT dalam pengurusan dan P&P. 3. Dasar Pelaksanaan Pembestarian: Menyatakan Dasar Pendidikan Kebangsaan, Dasar Teknologi Maklumat dan Komunikasi (ICT) dalam Pendidikan serta peranan dan tanggungjawab Kementerian Pelajaran Malaysia. 4. Pengajaran dan Pembelajaran: Menghuraikan contoh amalan P&P terbaik secara reflektif, holistik, kreatif dan inovatif. 5. Keberhasilan Pembestarian Sekolah: Menyatakan kualiti yang perlu oleh pentadbir, guru, staf sokongan, ibu bapa dan komuniti. 6. Pembestarian Sekolah: Pacu ke Hadapan: Menggambarkan hala tuju ke arah konsolidasi dan kelestarian pembestarian. K e m e n t e r i a n P e l a j a r a n M a l a y s i a iv

4 Buku Jiwa dan Minda Bersatu Ke Arah Pembestarian Sekolah diharap dapat merangsang dan meningkat keupayaan sekolah untuk melonjak kecemerlangan sekolah ke persada pendidikan bertaraf dunia melalui proses pembestarian. Bahagian Teknologi Pendidikan Kementerian Pelajaran Malaysia K e m e n t e r i a n P e l a j a r a n M a l a y s i a v

5 KATA ALU-ALUAN KETUA SETIAUSAHA KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA Bismillahir rahmanir rahim. Assalamualaikum warahmatullahi wabarakatuh dan salam sejahtera. Alhamdulillah, saya bersyukur ke hadrat Allah SWT kerana dengan limpah kurnianya, Jiwa dan Minda Bersatu Ke Arah Pembestarian Sekolah dapat dihasilkan sebagai panduan bagi menjayakan pelaksanaan pembestarian sekolah. Ini adalah selaras dengan hala tuju negara untuk mencapai pertumbuhan ekonomi dan kemajuan sosial melalui pendidikan khususnya pengembangan sektor teknologi maklumat dan komunikasi (ICT) menjelang tahun Pembestarian sekolah memerlukan perancangan strategik bersepadu yang mengambil kira keperluan infrastruktur ICT, pembangunan sumber manusia dan kelestarian demi pembangunan tenaga kerja berteraskan pengetahuan (keconomy). Ini selaras dengan keperluan Pelan Transformasi Kerajaan terutamanya Model Baru Ekonomi yang bertujuan melonjakkan ekonomi negara sebagai negara maju menjelang tahun KPM telah menyediakan pelbagai kemudahan infrastruktur ICT dan rangkaian di sekolah untuk menjayakan program pembestarian sekolah. Penglibatan dan kerjasama kelompok pakar melalui perkongsian pintar dengan sektor awam juga merupakan satu aspek yang perlu dipertimbangkan oleh pihak sekolah supaya teknologi semasa dapat dimanfaatkan dalam pembestarian sekolah. Harapan saya, penggunaan optimum ICT dalam pengajaran dan pembelajaran serta pengurusan oleh pelbagai pihak dapat merealisasikan hasrat negara untuk menghasilkan individu yang berpengetahuan tinggi, berkemahiran, dan berkemampuan sebagai global player yang berteraskan sains dan teknologi khususnya dalam bidang ICT. Dalam konteks ini, usaha penerbitan buku ini, bagi memastikan jiwa dan minda bersatu ke arah pembestarian sekolah, harus diberi penghargaan. Saya berharap buku ini dapat dijadikan rujukan pembestarian sekolah oleh semua pihak dalam usaha membangunkan potensi individu secara menyeluruh dan menjadi pemangkin kepada kehidupan yang lestari. K e m e n t e r i a n P e l a j a r a n M a l a y s i a vi

6 KATA ALU-ALUAN KETUA PENGARAH PELAJARAN MALAYSIA Assalamualaikum warahmatullahi wabarakatuh dan salam sejahtera. Syabas dan tahniah saya ucapkan kepada Bahagian Teknologi Pendidikan, Kementerian Pelajaran Malaysia kerana berjaya menerbitkan Jiwa dan Minda Bersatu Ke Arah Pembestarian Sekolah. Pembestarian sekolah merupakan strategi bersepadu Kementerian Pelajaran Malaysia untuk merealisasikan sekolah sebagai institusi pembelajaran yang direkasemula secara sistemik dari segi amalan pengajaranpembelajaran dan pengurusan sekolah demi membangunkan modal insan yang berpengetahuan serta mampu mendepani cabaran kepesatan kemajuan ICT. Ini selaras dengan tuntutan bidang keberhasilan utama negara (NKRA) yang menekankan kepentingan pendidikan untuk keberhasilan murid yang berkualiti dan akses pendidikan kepada semua lapisan masyarakat. Usaha berterusan ke arah pembestarian sekolah amat memerlukan penglibatan semua pihak baik warga pendidik, ibu bapa dan komuniti pada amnya. Sekolah sebagai penggerak pembestarian perlu seiringan mengorak langkah tangkas agar anjakan paradigma dan penghayatan pembestarian sekolah di pelbagai peringkat direalisasikan. Murid-murid era digital pula perlu dilengkapi dengan Kemahiran Abad Ke-21 yang menuntut penguasaan kemahiran maklumat, kreatif dan inovatif serta komunikasi berkesan untuk menangani kehidupan abad ke-21. Minda murid perlu terus dicorak selaras dengan fitrah manusia yang sentiasa inginkan keamanan, perpaduan dan kecemerlangan sejagat. Justeru, sinergi antara pentadbir, guru dan murid serta sokongan ibu bapa serta komuniti berpotensi memacu pencapaian pembestarian sekolah, sesuai dengan hasrat Jiwa dan Minda Bersatu ke Arah Pembestarian Sekolah. Saya menghargai inisiatif Bahagian Teknologi Pendidikan menerbitkan buku ini, dan mengharapkan semua agensi pelaksana dan pihak yang terlibat mendapat manfaat agar pembestarian sekolah menjadi satu lagi tonggak kegemilangan dalam sistem pendidikan negara. K e m e n t e r i a n P e l a j a r a n M a l a y s i a vii

7 KATA ALU-ALUAN PENGARAH BAHAGIAN TEKNOLOGI PENDIDIKAN Assalamualaikum w.b.t. dan Salam 1Malaysia Syukur ke hadrat Ilahi kerana dengan izin-nya, Jiwa dan Minda Bersatu Ke Arah Pembestarian Sekolah dapat diterbitkan. Penerbitan ini merupakan satu langkah Bahagian Teknologi Pendidikan (BTP) untuk membantu semua sekolah di Malaysia membestarikan sekolah masing-masing melalui pembestarian sekolah, di mana penekanan diberi kepada peningkatan keberkesanan pengajaran dan pembelajaran (P&P) serta pengurusan sekolah melalui penggunaan teknologi sebagai pengupaya. Penerbitan ini diharap dapat membantu sekolah melengkapkan lagi amalan pengintegrasian teknologi dalam P&P dan pengurusan demi menjana budaya penggunaan teknologi maklumat dan komunikasi (ICT) dalam pembelajaran sepanjang hayat. Saya yakin, trend pembelajaran abad ke-21 yang diterjemahkan dalam pelbagai strategi yang realistik dan futuristik dapat membantu pentadbir sekolah meningkatkan keupayaan untuk memacu sekolah ke arah pencapaian optimum tahap bestari. Pelbagai kaedah pengintegrasian ICT dalam P&P yang telah disarankan oleh Kementerian Pelajaran Malaysia (KPM), dan program perkongsian pintar dengan agensi swasta perlu dipertimbang, disepadu, dan digunakan secara optimum oleh pihak sekolah. Bersama gandingan pembangunan dan penggunaan bahan sumber pendidikan yang bersesuaian, usaha pembestarian sekolah berdaya maju akan menjadi satu kepastian. Akhir kata, saya merakamkan ucapan terima kasih dan syabas atas usaha gigih dan komitmen pasukan petugas penerbitan dan juga kepada pelbagai pihak yang terlibat secara langsung dan tidak langsung dalam penerbitan ini. Harapan saya, agar buku ini dapat dimanfaatkan sepenuhnya oleh semua warga pendidik dan juga masyarakat umum amnya, sesuai dengan ungkapan, SEKOLAH BESTARI MALAYSIA: MENDIDIK JIWA DAN MINDA. K e m e n t e r i a n P e l a j a r a n M a l a y s i a viii

8 PENGENALAN JIWA DAN MINDA BERSATU KE ARAH PEMBESTARIAN SEKOLAH: PENTADBIR BESTARI, GURU BESTARI, MURID BESTARI, SEKOLAH BESTARI S ekolah Bestari merupakan inisiatif Kementerian Pelajaran Malaysia (KPM) untuk mengupaya sekolah dalam pengurusan dan pentadbiran (PP) serta pengajaran dan pembelajaran (P&P) melalui penggunaan teknologi bagi merealisasi perkembangan murid yang holistik, yakni kreatif, inovatif, berkebolehan berfikir secara kritis dan menyelesaikan masalah, kompeten serta cekal menghadapi cabaran alam persekolahan dan kehidupan abad ke-21. Pentadbir Bestari, Guru Bestari, Murid Bestari, Sekolah Bestari akan menjadi realiti apabila warga pendidik, murid, ibu bapa dan komuniti bersatu jiwa dan minda ke arah pembestarian sekolah. K e m e n t e r i a n P e l a j a r a n M a l a y s i a 1

9 BAB 1: SEKOLAH BESTARI DAN PEMBESTARIAN SEKOLAH Sekolah Bestari merupakan salah satu Aplikasi Perdana Koridor Raya Multimedia atau Multimedia Super Corridor Malaysia (MSC Malaysia) untuk mengupaya penggunaan teknologi maklumat dan komunikasi (ICT) di sekolah. MSC Malaysia Smart School Flagship Application yang dilancarkan oleh Y.A.B. Datuk Seri Dr. Mahathir bin Mohamad pada Julai 1997 merangkumi dua (2) fasa pelaksanaan: fasa projek rintis dan fasa peluasan. Dengan itu, Projek Rintis Sekolah Bestari telah dilaksanakan dari 1999 sehingga Disember Berdasarkan kejayaan projek ini, KPM telah mengusahakan pemantapan infrastruktur dan aplikasi teknologi maklumat dan komunikasi (ICT) untuk peluasan sekolah bestari, dan seterusnya pembestarian sekolah. Empat (4) fasa pelaksanaan Sekolah Bestari adalah seperti tertera. Fasa 1 ( ) Projek Rintis Sekolah Bestari (88 Sekolah Bestari) Fasa 2 ( ) Pemantapan 88 Sekolah Bestari sebagai Penanda Aras Fasa 3 ( ) Pembestarian Sekolah Fasa 4 ( ) Konsolidasi dan Kelestarian Rajah 1.1: Fasa Pelaksanaan Sekolah Bestari K e m e n t e r i a n P e l a j a r a n M a l a y s i a 2

10 Konsep Sekolah Bestari Berlandaskan konsep kreativiti dan pemikiran kritikal dalam pengajaran dan pembelajaran (P&P), Sekolah Bestari ialah institusi pembelajaran yang direka semula secara sistemik dari segi amalan P&P dan pengurusan sekolah untuk menghadapi cabaran zaman maklumat. Objektif Sekolah Bestari berdasarkan Falsafah Pendidikan Kebangsaan adalah untuk: Menghasilkan tenaga kerja yang berpemikiran dan celik teknologi, Mendemokrasikan pendidikan, Meningkatkan penyertaan pihak berkepentingan, Membangunkan intelek, jasmani, emosi dan rohani murid, dan Memberi peluang untuk peningkatan kekuatan dan keupayaan individu. Perubahan sistemik sekolah ke arah pembestarian sekolah ini selain menumpu kepada penambahbaikan berterusan pelaksanaan dasar, pengurusan dan pentadbiran, serta P&P yang berpaksikan pembelajaran inkuiri dan kolaboratif, penilaian autentik berpusat murid juga tidak kurang pentingnya. K e m e n t e r i a n P e l a j a r a n M a l a y s i a 3

11 Komponen Sekolah Bestari Pengajaran dan Pembelajaran P&P Sekolah Bestari, jantung atau nadi sekolah adalah berkaitan dengan kurikulum, pedagogi, bahan P&P dan pentaksiran untuk membantu murid belajar dengan cekap dan berkesan. Pengurusan dan Pentadbiran Rajah 1.2: Komponen Sekolah Bestari Pengurusan dan pentadbiran sekolah berbantukan teknologi sebagai pemandu atau pemacu pengoperasian Sekolah Bestari memastikan pengurusan yang cekap dan berkesan di sekolah. Modal Insan, Kemahiran dan Tanggungjawab Modal insan yakni guru, pentadbir dan staf sokongan, ibu bapa, komuniti serta agensi swasta memainkan peranan secara aktif untuk membangun profesionalisme dan pengetahuan warga sekolah demi peningkatan prestasi sekolah. Proses Sekolah Bestari dibekalkan dengan pelbagai sumber (input) untuk menjana keberhasilan (outcomes) yang dikehendaki. K e m e n t e r i a n P e l a j a r a n M a l a y s i a 4

12 Teknologi Teknologi digunakan sebagai pengupaya dalam P&P, pengurusan dan pentadbiran serta komunikasi dengan pihak luar. Dasar Dasar diwujudkan untuk keperluan Sekolah Bestari dan Pembestarian Sekolah. Ciri-ciri Sekolah Bestari Guru berperanan sebagai pemudah cara atau fasilitator, Murid belajar secara akses kendiri, terarah kendiri, dan kadar kendiri menjurus kepada pembelajaran sepanjang hayat, P&P menarik, berkesan dan berpusatkan murid, Sekolah membudayakan penggunaan ICT dalam pengurusan dan P&P, dan Sekolah mewujudkan rangkaian atau perkongsian pintar dengan pelbagai pihak. K e m e n t e r i a n P e l a j a r a n M a l a y s i a 5

13 Pembestarian Sekolah Pembestarian Sekolah ialah proses mempeluaskan konsep Inisiatif ICT KPM Rajah1.3: Manfaat Inisiatif ICT dalam Pembestarian Sekolah Sekolah Bestari ke semua sekolah dengan mengambil kira manfaat (leveraging) semua inisiatif ICT yang sedang dilaksanakan oleh KPM. Proses ini dijalankan secara berterusan untuk meningkatkan keberkesanan pengurusan sekolah serta P&P secara interaktif berasaskan ICT. Matlamat Pembestarian Sekolah Meningkatkan kadar pembelajaran berpusatkan murid, Membangunkan modal insan yang berkemahiran ICT untuk memenuhi keperluan masa hadapan, dan Menghasilkan individu yang seimbang dan harmonis dari segi intelek, rohani, emosi dan jasmani berdasarkan kepercayaan dan kepatuhan kepada Tuhan. Untuk mencapai matlamat Pembestarian Sekolah, Bahagian Teknologi Pendidikan, selaku peneraju teknologi pendidikan untuk pendidikan bestari telah merancang Pelan Strategik Pembestarian, sebagai panduan pelaksanaan. Lima (5) bidang utama yang menjadi tumpuan pelan ini seperti Rajah 1.4. K e m e n t e r i a n P e l a j a r a n M a l a y s i a 6

14 Rajah 1.4: Bidang Utama Pelan Strategik Pembestarian Tahap Bestari Sekolah Smart School Qualification Standards (SSQS) merupakan indikator KPM untuk mengukur tahap bestari sekolah. Setiap sekolah bertanggungjawab menilai secara kendiri tahap bestari sekolah masing-masing mengikut jadual ketetapan KPM. SSQS secara dalam talian boleh dicapai melalui < Rajah 1.5: Laman Web Smart School Qualification Standards (SSQS) K e m e n t e r i a n P e l a j a r a n M a l a y s i a 7

15 Empat (4) bidang utama SSQS ialah modal insan (pembangunan kompetensi ICT pentadbir, guru dan murid), penggunaan ICT (integrasi ICT dalam pengurusan serta P&P), aplikasi (sistem yang digunakan di sekolah) dan infrastruktur (teknologi sedia ada di sekolah). Jadual 1.1: Contoh Indikator Smart School Qualification Standard (SSQS) Bidang Pemberat Keterangan Contoh Indikator Penggunaan 40% Tahap sekolah mengintegrasikan ICT dalam pengurusan dan pentadbiran serta P&P Jumlah waktu pengintegrasian ICT oleh: (i) Pentadbir dalam pengurusan (ii) Guru dan murid dalam P&P Modal Insan 40% Tahap kompetensi ICT pentadbir, guru dan murid Kekerapan penyebaran maklumat ICT oleh pentadbir dan guru penyelaras ICT Bilangan kursus dalaman yang dilaksanakan di sekolah Bilangan program inovasi yang dilaksanakan di sekolah Aplikasi 10% Bilangan aplikasi yang digunakan di sekolah. Infrastruktur 10% Infrastruktur ICT di sekolah Bilangan sistem: (i) Pengurusan sekolah (ii) Pengurusan pembelajaran Nisbah komputer dengan murid Nisbah komputer dengan guru Rangkaian LAN dan WAN di sekolah Bilangan lokasi capaian Internet Peralatan ICT yang berfungsi K e m e n t e r i a n P e l a j a r a n M a l a y s i a 8

16 Dokumen Smart School Qualification Standards (SSQS) Pencapaian Tahap Bestari Tahap bestari SSQS dikategorikan dalam lingkungan satu (1) hingga lima (5) bintang. Sekolah yang mencapai satu (1) dan dua (2) bintang ternyata belum mencapai tahap bestari yang diunjurkan. Sekolah yang mencapai tahap 3 bintang ke atas dikategorikan sebagai sekolah yang mencapai tahap bestari. Rajah 1.6: Tahap Bestari Sekolah K e m e n t e r i a n P e l a j a r a n M a l a y s i a 9

17 BAB 2: SOKONGAN PEDAGOGI & TEKNOLOGI Persekitaran Sekolah Bestari yang tersedia dari segi infrastruktur ICT dengan sokongan pedagogi dan teknologi berupaya meningkatkan keberkesanan P&P dan produktiviti pengurusan sekolah. KPM peka dengan keperluan ini, justeru telah memastikan kemudahan dan perkhidmatan sokongan pedagogi dan teknologi yang merangkumi infrastruktur ICT dan sokongan teknikal disalurkan ke sekolah dengan efisien dan efektif. Komponen sokongan teknikal dan infrastruktur ICT yang terkandung dalam bidang ini seperti dalam rajah 2.1. Rajah 2.1: Komponen Sokongan Pedagogi dan Teknologi K e m e n t e r i a n P e l a j a r a n M a l a y s i a 10

18 Infrastruktur ICT: Rangkaian Komputer & Peralatan ICT Rangkaian Internet Satu sistem rangkaian luas (Wide Area Network) telah disediakan oleh KPM untuk memudahkan capaian Internet di sekolah dan institusi pendidikan. Rangkaian Internet ini membolehkan suasana pembelajaran interaktif dan pengurusan secara dalam talian merentas sempadan dan masa. Contohnya, kemudahan berkomunikasi melalui social network seperti emel, blog, Twitter dan Facebook serta perkongsian maklumat pembelajaran dengan rakan dari dalam dan luar negara. Jurang digital antara sekolah bandar dan luar bandar juga dapat dirapatkan dengan adanya kemudahan ini. Rangkaian Dalaman Setempat Sekolah KPM juga menyediakan rangkaian dalaman setempat (Local Area Network) bagi memudahkan pengurusan, perkongsian dan keselamatan data di sekolah. Satu contoh ialah perkongsian bahan sumber P&P oleh guru dan hasil pembelajaran murid. Makmal Komputer Makmal komputer Projek Makmal Pengkomputeran dibina berdasarkan pendekatan tiga model makmal untuk menggalak guna ICT dalam P&P. K e m e n t e r i a n P e l a j a r a n M a l a y s i a 11

19 Jadual 2.1: Pendekatan Model Makmal Pengkomputeran Model Bilangan Murid Berdaftar 1 Kurang daripada 400 Bilangan PC dibekalkan 10 PC untuk murid 1 PC untuk guru Bilangan Makmal PC untuk murid 1 PC untuk guru dan ke atas 40 PC untuk murid 1 PC untuk guru 2 Pusat Akses Sekolah Pusat Akses Sekolah merupakan ruang pembelajaran berkonsep ala cyber-café bagi pembelajaran berlaku pada bila-bila masa. Pembekalan peralatan ICT oleh KPM membolehkan: i. pembelajaran dibuat semasa dan di luar waktu persekolahan, ii. pembelajaran kadar kendiri, terarah kendiri dan akses kendiri, dan iii. peningkatan masa penggunaan komputer oleh murid. Peralatan seperti pelayan (server), komputer, komputer riba, projektor LCD, pencetak, pengimbas, kamera digital, interactive whiteboard, TV, TV LCD dan DVD player juga dibekalkan oleh KPM untuk projek ICT lain. Sokongan Pedagogi Perisian dan Aplikasi Sistem Pendidikan KPM telah membangunkan beberapa aplikasi pendidikan P&P dan pengurusan atas talian yang boleh dicapai melalui Internet untuk menyokong penggunaan ICT dalam P&P serta pengurusan. K e m e n t e r i a n P e l a j a r a n M a l a y s i a 12

20 Jadual 2.2: Perisian dan Aplikasi P&P APLIKASI PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN BIL. APLIKASI SKOP PENGGUNA MEDIUM CAPAIAN 1. EduwebTV Aplikasi P&P dengan kaedah video streaming Guru dan murid Internet 2. LMS Aplikasi Pengurusan Pembelajaran dengan kerjasama MAMPU 3. MyGfL Aplikasi pengurusan pembelajaran dalam talian Guru Guru dan murid Internet Internet Jadual 2.3: Perisian dan Aplikasi Pengurusan dan Pentadbiran APLIKASI PENGURUSAN DAN PENTADBIRAN BIL. APLIKASI SKOP PENGGUNA MEDIUM CAPAIAN 1. e-gtukar Pengurusan permohonan pertukaran guru antara bahagian/negeri, antara daerah dan dalam daerah Guru Internet 2. e-disiplin Sistem kawalan disiplin murid JPN, PPD dan Guru Internet 3. ADU DISIPLIN Pengurusan aduan disiplin Guru Internet 4. e-perlu Pengurusan pengumpulan data operasi keperluan sekolah 5. Sistem Pengurusan Peperiksaan Atas Talian Pendaftaran calon SPM dan kemasukan markah berasaskan sekolah (kerja kursus, lisan dan markah percubaan) 6. SSQS Penarafan sekolah mengikut tahap pembestarian. 7. SPS Pengurusan maklumat guru, murid dan sekolah. 8. STS Pengurusan masalah ICT di sekolah 9. SPPICTS Pengurusan penggunaan ICT di sekolah 10. IQ-PSS Penarafan pusat sumber sekolah Guru Guru (Setiausaha peperiksaan) Pentadbir, Guru, Guru Penyelaras Bestari, Murid Guru Guru Guru Guru Perpustakaan & Media Internet Internet Internet Internet Internet Internet Internet K e m e n t e r i a n P e l a j a r a n M a l a y s i a 13

21 Sokongan Teknikal KPM menyediakan perkhidmatan sokongan teknikal untuk membantu sekolah menangani permasalahan dan isu penggunaan ICT. Untuk tujuan di atas, sekolah boleh menghubungi KPM secara terus, dalam talian atau melalui pusat panggilan. Sistem Pengurusan Aduan Masalah ICT Sistem Pengurusan Aduan Masalah ICT digunakan oleh KPM untuk mengumpul dan merekod isu dan masalah ICT di sekolah. Maklumat terkumpul dijadikan asas kepada keperluan penyenggaraan ICT sekolah. Perkhidmatan sokongan teknikal dibahagikan kepada tiga (3) aras dan dilaksanakan agensi yang bertanggungjawab. Jadual 2.4: Aras Perkhidmatan Sokongan ICT Aras Perkhidmatan Skop Perkhidmatan Agensi PERKHIDMATAN ARAS 1 PERKHIDMATAN ARAS 2 PERKHIDMATAN ARAS 3 Kenal pasti punca masalah Troubleshooting Asas (on-line) Troubleshooting on-site Penyenggaraan/penggantian peralatan Troubleshooting on-site Troubleshooting server Penyelesaian masalah yang tidak dapat diselesaikan Aras 1 Pembekalan/pemasangan peralatan/perisian dari KPM Penyelesaian masalah yang tidak dapat diselesaikan Aras 1 dan 2 Pemantauan pencapaian prestasi perkhidmatan setiap aras dan vendor PKG BTPN BTP K e m e n t e r i a n P e l a j a r a n M a l a y s i a 14

22 Aras Perkhidmatan Skop Perkhidmatan Agensi PERKHIDMATAN ARAS 3 Pembekalan/pemasangan peralatan/perisian untuk KPM Perkhidmatan sokongan teknikal dan peranti Vendor Tiga (3) kategori permasalahan ICT yang dikenal pasti di sekolah adalah berkaitan dengan peralatan, perisian dan rangkaian. Peralatan: Komputer riba, komputer peribadi, Central Processing Unit (CPU), Random Access Memory (RAM), tetikus, papan kekunci dan sebagainya, Perisian: Perisian aplikasi, perisian Operating System (OS), perisian antivirus dan cara penggunaan serta lain-lain yang berkaitan, dan Rangkaian: Talian Internet, peralatan rangkaian seperti hub, switch, modem dan lain-lain. Untuk tujuan penyelesaian, pihak sekolah boleh melapor permasalahan melalui talian telefon, atau melayari laman web, sts@moe.edu.my K e m e n t e r i a n P e l a j a r a n M a l a y s i a 15

23 BAB 3: DASAR PELAKSANAAN PEMBESTARIAN Pembestarian Sekolah, satu strategi KPM untuk merealisasikan visi sekolah sebagai tempat menjana generasi terbilang, dilaksanakan berteraskan Dasar Pendidikan Kebangsaan untuk mencapai matlamat Wawasan 2020 iaitu Malaysia sebagai sebuah negara maju sepenuhnya menjelang tahun Dasar Pendidikan Kebangsaan Dasar Pendidikan Kebangsaan (DPK) digubal untuk memastikan kecemerlangan sistem pendidikan bagi melahirkan generasi berilmu yang berupaya menyumbang ke arah pembangunan negara. Aspek Teknologi Maklumat dan Komunikasi (ICT) yang terkandung dalam DPK menyatakan ICT sebagai faktor penting untuk membantu pencapaian pembangunan pendidikan dan seharusnya diintegrasikan dalam P&P serta pengurusan pendidikan. Pernyataan dasar ini meliputi perkara berikut: ICT untuk semua murid ICT sebagai alat P&P, sebagai komponen mata pelajaran dan sebagai mata pelajaran ICT digunakan untuk meningkatkan produktiviti, kecekapan dan keberkesanan sistem pengurusan K e m e n t e r i a n P e l a j a r a n M a l a y s i a 16

24 Dasar Teknologi Maklumat dan Komunikasi (ICT) dalam Pendidikan Dasar ICT dalam Pendidikan yang dilancarkan oleh Timbalan Perdana Menteri, Y.A.B. Tan Sri Dato Haji Muhyiddin bin Haji Mohd. Yassin pada 12 Oktober 2010 menyarankan kerangka untuk menyusun transformasi sistem pendidikan negara melalui penggunaan ICT di sekolah, penglibatan dan kerjasama kelompok pakar, perkongsian dengan sektor awam dan swasta serta penglibatan komuniti. Matlamat Dasar ICT dalam Pendidikan adalah untuk melahirkan modal insan yang berkeupayaan untuk berinovasi dan meneroka bidang-bidang baru menjana kekayaan negara. bagi Asas-asas Dasar ICT dalam Pendidikan melibatlkan perkara berikut: Pembangunan modal insan secara berterusan selaras dengan keperluan kemahiran abad ke-21, Penggunaan teknologi yang bersesuaian untuk mengintegrasikan inisiatif ICT sedia ada dalam pendidikan, dan Transformasi proses P&P dan pengurusan pendidikan di sekolah melalui penggunaan teknologi sebagai pengupaya. K e m e n t e r i a n P e l a j a r a n M a l a y s i a 17

25 Kata Singkatan Bahagian KPM BPG - Bahagian Pendidikan Guru IAB- Institut Aminuddin Baki BTP - Bahagian Teknologi Pendidikan BPTV - Bahagian Pendidikan Teknikal dan Vokasional BPKhas - Bahagian Pendidikan Khas BPSPSK - Bahagian Pengurusan Sekolah Berasrama Penuh dan Sekolah Kecemerlangan BPSH - Bahagian Pengurusan Sekolah Harian BPM - Bahagian Pengurusan Maklumat JNJK - Jemaah Nazir dan Jaminan Kualiti LP - Lembaga Peperiksaan Malayia BPPDP - Bahagian Perancangan dan Penyelidikan Dasar Pendidikan Pelaksana Dasar: Sekolah dan KPM Pelaksana dasar KPM di peringkat bahagian, negeri, daerah dan sekolah bertanggungjawab memastikan pegawai, pentadbir dan guru berpengetahuan dan kompeten dalam menjayakan inisiatif pembestarian sekolah. Program kesedaran untuk golongan ibu bapa dan komuniti juga perlu supaya mereka turut menyumbang ke arah ini. Tiga (3) bidang tanggungjawab KPM ialah pembangunan modal insan, pembangunan infrastruktur ICT dan aplikasi serta sokongan pedagogi dan teknikal. Pembangunan Modal Insan Warga pendidik dan murid perlu diberi pengetahuan dan kemahiran yang selaras dengan keperluan sekolah abad ke-21 bagi menyokong program pembestarian sekolah melalui penggunaan teknologi secara kreatif dan inovatif. Pembangunan Infrastruktur ICT dan Aplikasi Infrastruktur ICT dan aplikasi yang mantap berupaya K e m e n t e r i a n P e l a j a r a n M a l a y s i a 18

26 mewujudkan sistem pengurusan berkesan dalam kalangan pentadbir, serta meningkatkan kemahiran guru menyampaikan ilmu dan murid meneroka maklumat. Sokongan Pedagogi dan Teknikal Sokongan pedagogi dan teknikal yang mantap dengan tersedianya jaringan komunikasi yang kukuh dapat membantu pengurusan pentadbir, P&P guru dan pembelajaran murid secara berkesan. Rajah 3.1: Bidang Tanggungjawab Kementerian Pelajaran Malaysia (KPM) K e m e n t e r i a n P e l a j a r a n M a l a y s i a 19

27 Seperti Rajah 3.1, semua Bahagian KPM terlibat sama ada secara langsung dalam pelaksanaan Pembestarian Sekolah. Struktur pelaporan Jawatankuasa Pembestarian KPM ialah seperti Rajah 3.2. Kerjasama padu daripada semua bahagian KPM dalam melaksanakan aktiviti pembestarian berasaskan peranan dan tanggungjawab masing-masing berserta pengurusan yang cekap akan menjadikan pembestarian sekolah satu realiti. Kata Singkatan: FCC- Flagship Coordination Committee KSN- Ketua Setiausaha Negara KSU- Ketua Setiausaha JPN-Jabatan Pelajaran Negeri PPD- Pejabat Pelajaran Daerah Rajah 3.2: Hierarki Pelaporan Jawatankuasa Pembestarian: Peringkat Sekolah, Daerah, Jabatan Pelajaran Negeri, KPM dan Aplikasi Perdana K e m e n t e r i a n P e l a j a r a n M a l a y s i a 20

28 BAB 4: PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN Teknologi Pendidikan didefinisikan sebagai aplikasi media, sistem, pendekatan dan teknik ke arah pencapaian P&P berkesan. Penggunaan teknologi secara teratur dan sistematik dalam kalangan guru, digabungkan dengan kepelbagaian strategi pengajaran dapat meningkatkan potensi pembelajaran murid. Untuk melahirkan insan yang menyeluruh selaras dengan Falsafah Pendidikan Kebangsaan (FPK), guru juga perlu mengambil kira kepelbagaian gaya pembelajaran murid yang visual, auditori atau Rajah 4.1: Teori Pelbagai Kecerdasan Howard Gardner kinestetik serta kepelbagaian tahap kecerdasan murid seperti terkandung dalam Teori Pelbagai Kecerdasan oleh Howard Gardner - logik, linguistik, muzik, kinestetik, interpersonal, intrapersonal, ruang, dan naturalistik. Cabaran yang dihadapi oleh guru dan murid abad ke-21 ialah pemerolehan dan aplikasi pengetahuan secara kreatif dan inovatif dalam kehidupan seharian dan persekitaran teknologi. Justeru, topik teknologi pendidikan dan aplikasinya dalam bentuk amalan terbaik P&P dihuraikan dalam bab ini. K e m e n t e r i a n P e l a j a r a n M a l a y s i a 21

29 Bahan Sumber Pendidikan Bahan sumber pendidikan perlu diurus dengan baik, efisien dan sistematik bagi memudahkan akses dan penggunaan oleh guru dan murid. Pemilihan dan People trained in the application of information resources to their work They have learned techniques and skills for utilizing the wide range of information tools as well as primary sources in molding information solutions to their problems penggunaan bahan sumber pendidikan yang bersesuaian akan menghasilkan suasana P&P yang menarik dan justeru mempertingkatkan hasil pembelajaran murid. Bahan sumber pendidikan dikategorikan dalam bentuk media bercetak, eletronik dan media sosial kini mudah diperoleh di semua sekolah. - Paul Zurkowski National Commission of Libraries and Information Sciences 1974 Rajah 4.2: Bahan Sumber Pendidikan K e m e n t e r i a n P e l a j a r a n M a l a y s i a 22

30 Guru boleh memudah cara aktiviti P&P dengan mengguna pelbagai bahan sumber secara terancang dan teratur. Tiga (3) peringkat perancangan penggunaan bahan sumber pendidikan seperti dalam Rajah 4.3. Rajah 4.3: Peringkat Perancangan Penggunaan Bahan Sumber Pendidikan Kepentingan penggunaan bahan sumber pendidikan secara berkesan Memenuhi keperluan kurikulum untuk mencapai objektif dan peringkat perkembangan P&P, Menjimatkan kos dan masa dengan penggunaan teknologi yang sesuai, Bersesuaian dari segi topik dan objektif P&P, latarbelakang dan strategi pembelajaran murid, saiz kelas dan keadaan fizikal bilik darjah, Menarik minat dan memotivasi pembelajaran murid, dan Mengayakan pengetahuan dan pengalaman murid K e m e n t e r i a n P e l a j a r a n M a l a y s i a 23

31 Amalan Terbaik: Pembelajaran Abad ke-21 Pembelajaran abad ke-21 memberi peluang pembelajaran yang lebih meluas di mana murid bukan sekadar belajar tentang isi kandungan dalam bilik darjah tetapi berfokus kepada penjanaan ilmu pengetahuan dan cara penyelesaian masalah secara inkuiri dalam konteks pembelajaran semasa dalam keadaan dunia sebenar. Kemahiran spesifik perlu dikuasai melalui P&P berteraskan pengetahuan kandungan, kepakaran dan literasi ICT dengan sokongan sistem inovatif. Bidang pembelajaran abad ke-21 melibatkan: 1. Tema abad ke-21, 2. Kemahiran Belajar dan Inovasi, 3. Kemahiran Maklumat, Media dan Teknologi, dan 4. Kemahiran Hidup dan Kerjaya. 1. Tema Abad ke-21 Tema abad ke-21 yang digabungjalin dalam kandungan mata pelajaran yang perlu dikuasai murid adalah seperti berikut: a. Kesedaran Global Murid abad ke-21 mempunyai sikap hormat menghormati dan kefahaman antara budaya. Kesedaran global ini membantu Rajah 4.4: Tema Abad ke- 21 murid menangani isu-isu global dengan lebih berkesan. K e m e n t e r i a n P e l a j a r a n M a l a y s i a 24

32 b. Literasi Keusahawanan Murid abad ke-21 mengetahui bagaimana membuat pilihan ekonomik yang bersesuaian untuk peningkatan produktiviti. Literasi ini membantu perkembangan kerjaya murid. c. Literasi Sivik Murid abad ke-21 menyedari hak dan kewajipan sebagai warganegara dan memahami implikasi keputusan yang dibuat di peringkat setempat, negara dan global. d. Literasi Kesihatan Murid abad ke-21 mempunyai pengetahuan untuk mengamal gaya hidup sihat dan selamat. e. Literasi Persekitaran Murid abad ke-21 mempunyai pengetahuan dan kesedaran tentang pengaruh masyarakat ke atas alam sekitar serta berupaya membuat keputusan dan menjana cara penyelesaian. 2. Kemahiran Belajar dan Inovasi Kemahiran belajar dan inovasi bagi menjamin kesejahteraan hidup dan Rajah 4.5: Kemahiran Belajar dan Inovasi penentuan kerjaya murid dalam era maklumat ialah: K e m e n t e r i a n P e l a j a r a n M a l a y s i a 25

33 a. Kreatif dan Inovatif Murid berupaya menggunakan pelbagai teknik menjana idea serta menilai dan menambah baik idea secara kreatif dan inovatif. b. Berfikir Kritis dan Menyelesaikan Masalah Murid berupaya menggunakan kaedah penaakulan bersesuaian dengan situasi bagi membuat keputusan untuk menyelesai masalah. c. Komunikasi dan Kolaborasi Murid berupaya berkomunikasi dengan efektif, secara lisan dan bukan lisan dalam pelbagai konteks. Kolaborasi dengan individu yang lain dalam kumpulan penting untuk memupuk kesedaran tanggungjawab demi mencapai matlamat bersama. 3. Kemahiran Maklumat, Media dan Teknologi Pelbagai kemahiran literasi diperlukan warga dunia/global citizens abad ke-21 dalam era ledakan teknologi dan media. a. Literasi Maklumat Murid mempunyai kebolehan untuk mengakses, menilai, Rajah 4.6: Kemahiran Maklumat, Media dan Teknologi mengguna, dan mengurus maklumat. K e m e n t e r i a n P e l a j a r a n M a l a y s i a 26

34 b. Literasi Media Murid berkebolehan menganalisis tujuan dan kesesuaian media serta isu-isu yang berkaitan dengan mengakses, mengguna dan membangunkan bahan media. c. Literasi ICT Murid berkebolehan mengaplikasi teknologi dengan berkesan dalam pembelajaran dan urusan kehidupan seharian. 4. Kemahiran Hidup dan Kerjaya Individu dalam menempuh kehidupan abad ke-21 perlu berkebolehan berdaya saing dalam hidup dan kerjaya. a. Kelenturan dan Kebolehsuaian Murid fleksibel dan berupaya mengadaptasi diri kepada perubahan persekitaran dan urusan kehidupan seharian. b. Berinisiatif dan Terarah Kendiri Murid mempunyai jati diri dan mampu mengurus masa, dan membuat perancangan mengikut keperluan kendiri dan juga organisasi. c. Kemahiran Sosial dan Antara Budaya Murid peka dan prihatin tentang budaya yang berbeza serta hormat dan bersikap toleransi dalam perhubungan sosial antara budaya. K e m e n t e r i a n P e l a j a r a n M a l a y s i a 27

35 d. Produktiviti dan Akauntabiliti Murid mempunyai kadar produktiviti yang tinggi dan berintegriti dalam melaksanakan tugasan. e. Kepimpinan dan Tanggungjawab Murid mempamerkan ciri seorang pemimpin yang mampu berfungsi sebagai seorang ahli pasukan yang berwibawa dan mampu menyumbang kepada kebaikan kendiri dan pasukan. Imagination is more important than knowledge. While knowledge defines all we currently know and understand. Imagination points to all we might yet discover and create - Albert Einstein Rajah 4.7: Bidang Pembelajaran Kemahiran Abad ke -21 K e m e n t e r i a n P e l a j a r a n M a l a y s i a 28

36 Amalan Terbaik: Pembelajaran Ubiquitous Pembelajaran ubiquitous ialah pendekatan pembelajaran merentas masa dan tempat. Selain belajar daripada dalam bilik darjah, murid belajar dari pelbagai lokasi pada bilabila masa. Sebagai contoh, Republik Korea mengamalkan pembelajaran ubiquitous (u) berpaksikan kemahiran abad ke-21 dalam program ICT in Education. Infrastruktur ICT yang mantap di negara ini telah mengupayakan pendidikan ICT berganjak dari pendidikan berbantukan komputer ke pembelajaran jarak jauh secara dalam talian, dan kini, pendidikan berasaskan Internet. Pendidikan ICT di negara ini juga menekankan aspek pembangunan kandungan pembelajaran oleh guru dan pembelajaran berpusatkan murid. Penilaian rakan sebaya sesama guru dan murid di samping penggunaan alat penilaian alternatif diperhatikan. Jadual 4.1: Amalan Terbaik Pendidikan ICT di Republik Korea: Ubiquitous Learning Pendekatan Pembelajaran U-Discussion U-Tutorial U-Problem Solving U-Study Guide Simulasi Main Peranan (Role Play) Pendekatan Penilaian Murid Penilaian kendiri dan rakan sebaya Contoh alat penilaian alternatif: Persembahan, portfolio, temuduga, jurnal (log pembelajaran) dan lain-lain Pendekatan Pengajaran Pemilihan Topik Definisi Permasalah/Isu Perancangan Aktiviti P&P Perancangan Sokongan Pembelajaran Murid Penilaian Pendekatan Penilaian Pengajaran Guru Penilaian kendiri dan rakan sekerja dalam Pelan P&P Penilaian aktivti P&P Etika penggunaan maklumat (information ethics) K e m e n t e r i a n P e l a j a r a n M a l a y s i a 29

37 Amalan Terbaik: Pembelajaran Berasaskan Projek (PBL) Pembelajaran berasaskan projek atau Project Based Learning (PBL) ialah satu model pelaksanaan aktiviti berpusatkan murid merentas kurikulum. Penggunaan pendekatan PBL sejajar dengan kurikulum kebangsaan iaitu pembelajaran pelbagai budaya, reflektif, holistik, global dan berbantu teknologi. Penguasaan kemahiran abad ke-21 melalui penerokaan topik pembelajaran dalam situasi kehidupan sebenar menjadi fokus. Bidang kemahiran pendekatan PBL seperti berikut: Perancangan Berfikiran Kritis Penaakulan Komunikasi Kreatif dan inovatif Membuat keputusan Mempertimbangkan kesesuaian sesuatu teknologi Mengenal pasti teknologi yang sesuai untuk tugasan Kelebihan pendekatan PBL ialah berikut: Wujud komunikasi positif dan perhubungan kolaboratif dalam kalangan murid, Menarik minat murid yang kurang penumpuan dalam proses P&P, Murid mudah memahami topik dan mengaplikasi pengetahuan, Murid berupaya menguasai kemahiran menyelesaikan masalah dan pengurusan kendiri, Menggalakkan akauntabiliti, Menggalakkan murid menentukan matlamat pembelajaran kendiri, dan K e m e n t e r i a n P e l a j a r a n M a l a y s i a 30

38 Memenuhi keperluan murid yang berbeza tahap dan gaya pembelajaran. Enam (6) langkah pendekatan PBL untuk amalan adalah seperti berikut: Rajah 4.8: Aliran Pendekatan PBL K e m e n t e r i a n P e l a j a r a n M a l a y s i a 31

39 Amalan Terbaik: Penggunaan Portal Pendidikan Penggunaan portal pendidikan berupaya memupuk kreativiti dan kemahiran berfikir serta membudayakan penggunaan ICT dalam P&P. Perkongsian sumber pendidikan secara online yang disarankan mampu mempertingkatkan kualiti pembelajaran Portal Malaysian Grid For Learning (MyGfL), KPM merupakan platform untuk muat naik dan askes bahan sumber P&P EduwebTV menyediakan lapan (8) saluran maklumat pendidikan untuk P&P. Sehingga November 2010, 3696 video boleh dimuat turun dari saluran berita akademik, panduan, rencana, wawancara, kurikulum, interaktif dan siaran langsung Portal Sistem Pengurusan Pembelajaran (SPP) menawarkan e-bahan berciri interaktif bagi memenuhi keperluan tahap pembelajaran dan gaya pembelajaran yang berbeza. e-bahan yang berasaskan kurikulum ini menggalakkan pembelajaran akses kendiri, kadar kendiri dan terarah kendiri. K e m e n t e r i a n P e l a j a r a n M a l a y s i a 32

40 4. Portal rakan kongsi KPM memberi peluang murid berkolaborasi dengan komuniti global dalam suasana yang selamat dan terkawal nts/ Portal rakan kongsi KPM ini menawarkan kursus Intel Teach Elements untuk pembangunan profesional guru dalam pengintegrasian ICT dalam P&P Portal ini menggalakkan pembelajaran kolaboratif melalui perkongsian hasil kajian saintifik murid dengan komuniti global Portal MyIdeas, usaha sama KPM bersama Kementerian Sains, Teknologi dan Inovasi (MOSTI) merupakan satu platform untuk berbagai lapisan masyarakat berkongsi idea. Hasil idea yang bernas kemudian diterjemahkan kepada amalan terbaik untuk menambah baik secara keseluruhan hidup masyarakat Malaysia. K e m e n t e r i a n P e l a j a r a n M a l a y s i a 33

41 8. CyberSAFE iaitu Cyber Security Awareness for Everyone, merupakan inisiatif pihak swasta untuk mewujudkan kesedaran dan mendidik masyarakat tentang isu teknologi dan sosial agar golongan pengguna Internet berupaya membuat pilihan bijak dalam mengurus isu yang timbul semasa penggunaan Portal Pengurusan Sumber Pendidikan merupakan katalog sumber pendidikan berbentuk digital yang dapat memudahkan murid dan guru mengenal pasti, mencari dan mengguna maklumat secara efisien dan berkesan Portal ini mempunyai koleksi aktiviti pembelajaran bagi pelbagai mata pelajaran. Aktiviti P&P yang berciri interaktif menggalak pembelajaran kendiri, akses kendiri dan terarah kendiri dalam kalangan murid. Guru juga boleh muat naik bahan P&P untuk perkongsian secara atas talian. K e m e n t e r i a n P e l a j a r a n M a l a y s i a 34

42 Secara keseluruhan untuk menyokong P&P berkesan, KPM turut menyediakan kemudahan bagi menempatkan pelbagai format bahan sumber pendidikan. Antaranya: Pusat Sumber Sekolah (Bilik Perpustakaan, Bilik Media, Bilik Bahan Bantu Mengajar), Pusat Akses Sekolah, dan Makmal Komputer. Sekolah yang proaktif mewujudkan kemudahan dan seperti Bilik Sumber Mata Pelajaran, Bilik/Ruang Akses Kendiri, Laluan Ilmu dan Taman Ilmu akan menghasilkan suasana pembelajaran lebih kondusif, menarik dan bermakna kepada murid. Ruang Pembelajaran Ubiquitous BIlik Media Makmal Komputer Pusat Sumber Sekolah K e m e n t e r i a n P e l a j a r a n M a l a y s i a 35

43 BAB 5: KEBERHASILAN PEMBESTARIAN SEKOLAH Sekolah, empunya dan penggerak Pembestarian Sekolah memerlukan pentadbir, guru dan murid serta pihak berkepentingan iaitu ibu bapa, komuniti dan agensi luar untuk menyumbang kepakaran secara kreatif dan inovatif dalam perancangan program baru dan pemantapan program sedia. Dalam Pembestarian Sekolah, keberhasilan dalam kalangan Pentadbir, Guru, Guru Penyelaras Bestari (GPB), Guru Perpustakaan dan Media (GPM) serta staf sokongan diukur melalui Standard Guru Malaysia, Standard Kompetensi Kepengetuaan Sekolah Malaysia, Standard Kualiti Pendidikan Malaysia (SKPM) dan Smart School Qualification Standards (SSQS). Keberhasilan modal insan sekolah bestari berpaksikan kemahiran abad ke-21 mensasarkan kemahiran belajar sepanjang hayat dalam persekitaran P&P berasaskan ICT. Murid seharusnya kreatif dan inovatif, berfikir secara kritis untuk menyelesaikan masalah, berkomunikasi secara berkesan, dan berfungsi dalam kumpulan. Penglibatan komuniti pula diterjemahkan dalam bentuk sokongan ibu bapa, komuniti setempat dan agensi luar dalam aktiviti sekolah. K e m e n t e r i a n P e l a j a r a n M a l a y s i a 36

44 Dibaca dan dirujuk bersama standard KPM: Standard Kualiti Pendidikan Malaysia (SKPM) Standard Guru Malaysia Keberhasilan modal insan berlandaskan standardstandard KPM merangkumi tiga (3) aspek utama: amalan nilai, pengetahuan dan kemahiran, serta kemahiran profesional. Cadangan kualiti ini diperjelaskan dalam Rajah 5.1 dan Jadual 5.1 hingga 5.5. BIDANG KEBERHASILAN PIHAK BERKEPENTINGAN PEMBESTARIAN SEKOLAH Smart School Qualification Standards (SSQS) The Smart School Conceptual Blueprint Surat Pekeliling Ikhtisas Bil. 3/ Penyelarasan Waktu Mengajar bagi Guru Penyelaras Bestari Serta Guru Perpustakaan dan Media Sekolah Rajah 5.1: Cadangan Kualiti Keberhasilan Pembestarian Sekolah K e m e n t e r i a n P e l a j a r a n M a l a y s i a 37

45 Jadual 5.1: Cadangan Perincian Amalan Nilai (Profesion) AMALAN NILAI (PROFESION) Bil Perincian P G GPB & GPM SS 1. Berpegang teguh dan mengamalkan prinsip etika kerja perkhidmatan awam. K (PIBG) 2. Komited terhadap tugas dan tanggungjawab. 3. Bertanggungjawab terhadap keselamatan infrastruktur, aplikasi dan data berkaitan ICT. 4. Berkomunikasi secara beretika menggunakan pelbagai mod dan media dalam penyebaran maklumat. 5. Berupaya berkongsi pengalaman penggunaan ICT dalam pengurusan dan P&P. 6. Menyokong program perkongsian pintar dengan pelbagai pihak dalam dan luar negara. 7. Memupuk dan mengamalkan semangat kerja berpasukan. 8. Berwibawa sebagai agen perubahan bagi membudayakan integrasi ICT dalam pengurusan, P&P dan komunikasi. [Petunjuk: Pentadbir (P); Guru (G); Guru Penyelaras Bestari (GPB); Guru Perpustakaan & Media (GPM); Staf Sokongan (SS); Komuniti (K); & Murid (M)] Jadual 5.2: Cadangan Perincian Amalan Nilai (Sahsiah) AMALAN NILAI (SAHSIAH) Bil Perincian P G, GPM & GPB S M K 1. Bersopan dan berakhlak mulia dalam setiap urusan harian. 2. Beretika dan mematuhi peraturan sejagat penggunaan ICT. 3. Berfikiran terbuka dan rasional terhadap pandangan dan idea baru berkaitan ICT dalam pendidikan. K e m e n t e r i a n P e l a j a r a n M a l a y s i a 38

46 AMALAN NILAI (SAHSIAH) Bil Perincian P G, GPM & GPB S M K 4. Berfikiran kreatif dan kritis bagi menghasilkan pandangan dan idea baru berkaitan ICT dalam pendidikan. 5. Proaktif, sukarela dan berinovatif. 6. Bermotivasi tinggi dalam usaha mencapai kecemerlangan diri dan organisasi. 7. Menambah ilmu dan meningkatkan kompetensi diri secara berterusan mengikut perkembangan ICT terkini. 8. Berupaya menilai dan membuat refleksi kendiri. 9. Bertanggungjawab terhadap pengajaran dan pembelajaran. [Petunjuk: Pentadbir (P); Guru (G); Guru Penyelaras Bestari (GPB); Guru Perpustakaan & Media (GPM); Staf Sokongan (SS); Komuniti (K); & Murid (M)] Jadual 5.3: Cadangan Perincian Amalan Nilai (Sosial) AMALAN NILAI (SOSIAL) Bil. Perincian P G,GPM & GPB 1. Mesra, mudah didekati dan dibawa berbincang. SS M K 2. Mengamalkan komunikasi interpersonal dan intrapersonal yang berkesan. 3. Melibatkan diri secara aktif dalam program sekolah. 4. Mewujudkan jalinan rangkaian yang kukuh dalam kalangan staf. 5. Mewujudkan jalinan rangkaian yang kukuh dengan komuniti. 6. Bersedia untuk bekerja secara kolaboratif. [Petunjuk: Pentadbir (P); Guru (G); Guru Penyelaras Bestari (GPB); Guru Perpustakaan & Media (GPM); Staf Sokongan (SS); Komuniti (K); & Murid (M)] K e m e n t e r i a n P e l a j a r a n M a l a y s i a 39

47 Jadual 5.4: Cadangan Perincian Pengetahuan dan Kemahiran PENGETAHUAN DAN KEMAHIRAN Bil. Perincian P G, GPM &GPB 1. Berupaya menterjemah dan melaksanakan dasar KPM. SS M K (PIBG) 2. Mempunyai kompetensi ICT untuk pelaksanaan tugasan. 3. Mahir mencari dan memproses maklumat yang relevan dari pelbagai sumber. 4. Mahir mengintegrasi kemahiran abad ke-21 dalam pengajaran dan pembelajaran. 5. Mahir mengintegrasi kemahiran abad ke-21 dalam pengurusan. 6. Berupaya membangun bahan multimedia. 7. Mahir menyebar maklumat melalui Internet. 8. Mengaplikasikan ciri-ciri kepimpinan mengikut kesesuaian tahap, peringkat dan situasi. 9. Mengamal prosedur pengurusan sumber mengikut Arahan Perbendaharaan/surat pekeliling/peraturan/prosedur: Sumber kewangan Sumber P&P Sumber manusia/murid [Petunjuk: Pentadbir (P); Guru (G); Guru Penyelaras Bestari (GPB); Guru Perpustakaan & Media (GPM); Staf Sokongan (SS); Komuniti (K); & Murid (M)] Jadual 5.5: Cadangan Perincian Kemahiran Profesional KEMAHIRAN PROFESIONAL Bil Perincian P G GPM/ GPB 1. Memahami, menghayati dan melaksanakan dasar pendidikan di peringkat sekolah. SS K 2. Menggerakkan warga sekolah ke arah mencapai visi dan misi pembestarian. 3. Berupaya membuat perancangan strategik, taktikal dan operasi bagi program sekolah. 4. Memantau dan menilai pelaksanaan program sekolah. K e m e n t e r i a n P e l a j a r a n M a l a y s i a 40

48 KEMAHIRAN PROFESIONAL Bil Perincian P G GPM/ GPB 5. Membentuk budaya ilmu dan berfikir dalam kalangan warga sekolah. 6. Membudayakan penggunaan ICT dalam pendidikan dalam kalangan warga sekolah dan komuniti. 7. Berupaya merangsang daya intelektual staf dan murid. SS K 8. Mewujudkan sistem dokumentasi yang sistematik untuk memudahkan capaian maklumat. 9. Menggerakkan sekolah ke arah pembentukan Learning Organization. 10. Cekap membentuk pasukan. 11. Membuat keputusan secara rasional dan bermusyawarah. 12. Bertindak sebagai penggerak utama program sekolah. 13. Memimpin sekolah ke arah penambahbaikan berterusan. 14. Menyedia iklim sekolah yang kondusif bagi pengajaran dan pembelajaran. 15. Menjamin keselamatan staf dan murid di sekolah. 16. Menjamin keselamatan peralatan dan infrastruktur ICT di sekolah. 17. Menjalankan latihan bagi staf mengikut keperluan individu dan organisasi. [Petunjuk: Pentadbir (P); Guru (G); Guru Penyelaras Bestari (GPB); Guru Perpustakaan & Media (GPM); Staf Sokongan (SS); Komuniti (K); & Murid (M)] Berikut ialah laman web yang wajar dirujuk bersama dengan topik keberhasilan modal insan pembestarian sekolah: ISTE National Educational Technology Standards (NETS): Standard Kualiti Pendidikan Malaysia (SKPM) - Jemaah Nazir dan Jaminan Kualit, KPM: K e m e n t e r i a n P e l a j a r a n M a l a y s i a 41

49 Standard Guru Malaysia, Bahagian Pendidikan Guru, KPM: Standard Kompetensi Kepengetuaan Sekolah Malaysia, Institut Aminuddin Baki, KPM: Surat Pekeliling Ikhtisas Bil. 3/ Penyelarasan Waktu Mengajar bagi Guru Penyelaras Bestari Serta Guru Perpustakaan dan Media Sekolah (Guru Penyelaras Pusat Sumber Sekolah: Smart School Qualification Standards: dan The Smart School Conceptual Blueprint: K e m e n t e r i a n P e l a j a r a n M a l a y s i a 42

50 BAB 6: PEMBESTARIAN SEKOLAH: PACU KE HADAPAN Mulai tahun 2011, Sekolah Bestari berganjak ke fasa implementasi Gelombang ke-4 Pembestarian Sekolah iaitu consolidate and stabilise (konsolidasi dan kelestarian). Unsurunsur Sekolah Bestari telah tersedia di sekolah semasa Gelombang ke-3, iaitu Pembestarian Semua Sekolah yang memanfaatkan inisiatif ICT KPM. Semua sekolah juga telah ditarafkan untuk penentuan tahap bestari pada tahun 2010 seperti Rajah 6.1. Pelbagai strategi yang telah dilaksanakan ini menjurus kepada pencapaian matlamat Sekolah Bestari demi Wawasan Tahap Bestari Sekolah Bil Sekolah Peratus (%) 5 Bintang Bintang Bintang Jumlah Rajah 6.1: Sekolah Yang Mencapai Tahap Bestari Tahun 2010 K e m e n t e r i a n P e l a j a r a n M a l a y s i a 43

51 Konsolidasi Dan Kelestarian Sekolah Bestari Dalam pelancaran Dasar ICT dalam Pendidikan oleh Y.A.B. Tan Sri Dato Haji Muhyiddin bin Haji Mohd. Yassin, Timbalan Perdana Menteri telah menekankan Bidang Keberhasilan Utama Negara atau National Key Results Area (NKRA) bagi pendidikan sebagai keberhasilan murid yang berkualiti dan akses pendidikan yang berkualiti kepada semua. Justeru, untuk mencapai agenda - Y.A.B. Tan Sri Dato Haji Muhyiddin Bin Haji Mohd. Yassin, Timbalan Perdana Menteri Malaysia nasional ini, faktor kejayaan kritikal Pembestarian Sekolah bergantung kepada sokongan sekolah dan kelancaran pelaksanaan program KPM sedia ada seperti ternyata di Jadual 6.1. Pembestarian Sekolah Sebagai Faktor Kejayaan Kritikal Jadual 6.1: Faktor Kejayaan Kritikal Pembestarian Sekolah Perkara Matlamat Faktor Kejayaan Kritikal NKRA Jurang Digital Sekolah Berprestasi Tinggi (SBT) Merapatkan Jurang Digital Pembestarian menyumbang kepada pemantapan dan pencapaian 100 SBT yang disasarkan. 15 buah sekolah yang disenaraikan sebagai SBT adalah Sekolah Bestari yang mencapai 5 Bintang. Menjelang tahun SBT mencapai 5 Bintang Kesemua 10,000 buah sekolah mencapai tahap sekolah bestari Wawasan 2020 Meningkatkan penyampaian sistem pendidikan negara melalui e-gov Melahirkan modal Insan yang berpengetahuan untuk memacu transformasi negara ke arah pembangunan k-ekonomi (knowledge-economy) K e m e n t e r i a n P e l a j a r a n M a l a y s i a 44

52 Strategi Pelaksanaan Untuk memacu pembestarian sekolah supaya berdaya maju, KPM memberi tumpuan kepada aspek berikut: Peningkatan infrastruktur ICT yang sesuai untuk kegunaan semua sekolah, Mewujudkan persekitaran pembelajaran Perkongsian pengalaman dan amalan terbaik oleh Pengetua dan Guru Besar dengan sekolah kelompok: Zon Sarawak yang membolehkan murid belajar di mana-mana dan pada bila-bila masa melalui penggunaan media komunikasi yang berbagai, Menggalakkan sekolah mengintegrasi teknologi dalam pendidikan melalui program perkongsian pintar bersama industri, akademia, badan-badan kerajaan dan bukan kerajaan, Memastikan teknologi dan pedagogi yang terkini disampaikan kepada pengguna, dan Menyediakan khidmat nasihat kepakaran dan kemahiran kepada warga pendidik setempat melalui Pusat Bimbingan Profesional Teknologi Pendidikan Program Pemantapan Pemangkin Dalam Kelompok- Zon Selatan (Melaka, Negeri Sembilan dan Johor) K e m e n t e r i a n P e l a j a r a n M a l a y s i a 45

53 Strategi Pelaksanaan: Sekolah Pemangkin dalam Kelompok Satu strategi KPM untuk membantu sekolah mencapai sasaran Pembestarian Sekolah ialah program Sekolah Pemangkin dalam Kelompok. Strategi ini dijangka menjana Kesan Berganda atau Multiplier Effect dan mempercepatkan proses pencapaian tahap 5 bintang sekolah melalui bimbingan dan sesi hands-holding oleh sekolah pemangkin dengan sekolah dalam kelompok. Rajah 6.2: Contoh Strategi Sekolah Pemangkin dalam Kelompok K e m e n t e r i a n P e l a j a r a n M a l a y s i a 46

54 Cadangan mekanisme pelaksanaan melibatkan sekolah lima (5) bintang sebagai pemangkin untuk membimbing 500 sekolah dalam kelompok masing-masing untuk mencapai tahap bestari iaitu tiga (3) bintang ke atas. Sekolah yang telah dibimbing yakni sekolah kelompok akan menjadi rujukan kepada sekolah yang berhampiran. Contoh strategi ini ditunjukkan dalam Rajah 6.2. Rajah 6.3: Contoh Mekanisme Sekolah Pemangkin dalam Kelompok, Daerah Kota Tinggi, Johor Pengisian Program Sekolah Pemangkin dalam Kelompok Tumpuan program sekolah pemangkin dalam kelompok adalah kepada keberhasilan murid dan guru yang menyeluruh. Aspek dan huraian setiap item seperti ditunjuk dalam rajah di bawah. K e m e n t e r i a n P e l a j a r a n M a l a y s i a 47

55 British Council Connecting Classroom Aktiviti Kelab Bestari Pemantauan On-Site Kelab Bestari (Briged Bestari) Mindset & Culture Change Sekolah 5-Bintang ICT Buddy Support Perkongsian Amalan Terbaik Program Bersama Komuniti/ Perkongsian Pintar Rajah 6.4: Pengisian Program Sekolah Pemangkin Dalam Kelompok Mindset & Culture Change Semua pihak berkepentingan melalui proses anjakan paradigma dan minda untuk mewujudkan budaya pengurusan serta P&P yang menggunakan teknologi sebagai pengupaya. K e m e n t e r i a n P e l a j a r a n M a l a y s i a 48

56 Pelancaran MyIdeas Perkongsian Amalan Terbaik Pelaksanaan dan perkongsian amalanamalan terbaik pengintegrasian ICT dalam pengurusan dan P&P. Program Bersama Komuniti/Perkongsian Pintar Sekolah melaksanakan program dengan pelbagai agensi untuk memanfaatkan teknologi dan kepakaran ICT daripada industri dalam usaha membudayakan penggunaan teknologi semasa. ICT Buddy Support Program ini merupakan program pembimbing rakan sebaya oleh Guru Penyelaras Bestari Digital Story Telling (GPB) dan Guru Perpustakaan dan Media (GPM) untuk guru bagi menyokong penggunaan ICT dalam pengurusan dan P&P. Kelab Bestari (Briged Bestari) Kelab Bestari membantu sekolah meningkatkan kelancaran pelaksanaan pelbagai program ICT KPM dengan melibatkan murid yang berkemahiran dan berpengetahuan ICT dalam urusan ICT sekolah. Antara aktiviti Kelab Bestari yang dikendalikan ialah latihan dan bimbingan ICT kepada rakan sebaya, menyenggara kemudahan ICT sekolah, mendokumentasi aktiviti multimedia sekolah, membangunkan laman web sekolah serta menyebarkan K e m e n t e r i a n P e l a j a r a n M a l a y s i a 49

57 maklumat berkaitan Pembestarian Sekolah dan ICT kepada warga sekolah dan komuniti melalui pameran, minggu ICT, kem ICT atau buletin. Pemantauan On-Site Pemantauan On-Site oleh pelbagai agensi kerajaan bertujuan untuk memastikan segala The Government will continue to work hard to transform the Malaysia economy into an innovationbased knowledgeeconomy with higher value add and having knowledge, technology and innovation as a key drivers of growth. - The Honourable, Dato Sri Najib Tun Razak, Prime Minister of Malaysia program Pembestarian Sekolah yang dirancang oleh sekolah dijalankan mengikut ketetapan dan mencapai matlamat yang dihasratkan. Penutup Pendidikan memainkan peranan untuk memupuk ilmu pengetahuan dan kemahiran serta menyemai nilai murni dalam kalangan generasi muda. Justeru Pembestarian Sekolah ialah satu usaha berterusan KPM untuk melengkapkan generasi muda dengan kemahiran abad ke-21 supaya mereka dapat bersaing dalam dunia tanpa sempadan, dan berfungsi sebagai k-workers bagi menjana ekonomi berasaskan pengetahuan. Dengan itu, kelestarian (sustainability) Pembestarian Sekolah amat bergantung kepada sokongan, sumbangan serta komitmen semua pihak. K e m e n t e r i a n P e l a j a r a n M a l a y s i a 50

58 Lampiran 1 THE MALAYSIAN SMART SCHOOL LOGO K e m e n t e r i a n P e l a j a r a n M a l a y s i a ix

59 Lampiran 2 LAGU SEKOLAH BESTARI: VERSI BAHASA MELAYU DAN BAHASA INGGERIS K e m e n t e r i a n P e l a j a r a n M a l a y s i a x

60 RUJUKAN 1. Cyber Security. Cybersafe: Cyber Security Awareness for Everyone. Diperoleh Oktober 11, 2010 daripada 2. Bahagian Teknologi Pendidikan. (2010). Pelan Strategik Pembestarian Bahagian Teknologi Pendidikan Kuala Lumpur: Bahagian Teknologi Pendidikan, KPM. 3. Bahagian Teknologi Pendidikan. KPM. Portal EduwebTV. Diperoleh September 23, 2010 daripada 4. Bahagian Teknologi Pendidikan, KPM. Diperoleh September 23, 2010 daripada 5. Bahagian Teknologi Pendidikan, KPM. Portal Pengurusan Sumber Pendidikan. Diperoleh September 24, 2010 daripada 6. Bahagian Teknologi Pendidikan, KPM. Support Ticketing System. Diperoleh September 24, 2010 daripada 7. Bahagian Teknologi Pendidikan Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur. Portal Pengajaran dan Pembelajaran. Diperoleh Oktober 14, 2010 daripada 8. Dasar Teknologi Maklumat dan Komunikasi (ICT) dalam Pendidikan. (2010). Majlis Pelancaran Dasar Dasar Teknologi Maklumat dan Komunikasi (ICT) dalam Pendidikan oleh Timbalan Perdana Menteri, Y.A.B. Tan Sri Dato Haji Muhyiddin bin Haji Mohd. Yassin. Oktober 12, Intel Electronics Sdn Bhd. (M). Intel Teach Elements. Diperoleh Oktober 4, 2010 daripada International Society for Technology in Education (ISTE) National Educational Technology Standards (NETS). Diperoleh September 13, 2010 daripada Jeollanamdo Office of Education, Republic of Korea. (2010) Global Partnership of ICT in Education Project, Educational ICT Training. Jeollanamdo Office of Education, Republic of Korea. 12. Jemaah Nazir Sekolah. (2004). Standard Kualiti Pendidikan Malaysia- Sekolah. Pernyataan Standard. SKPM 1 Edisi Disember. Kuala Lumpur: Kementerian Pelajaran Malaysia. K e m e n t e r i a n P e l a j a r a n M a l a y s i a xi

61 13. Jemaah Nazir Sekolah. (2004). Standard Kualiti Pendidikan Malaysia- Sekolah. Instrumen Pemastian Standard. SKPM 2 Edisi Disember. Kuala Lumpur: Kementerian Pelajaran Malaysia. 14. Kementerian Pelajaran Malaysia. (1997). The Malaysia Smart School: A Conceptual Bluerprint. Kuala Lumpur: Kementerian Pelajaran Malaysia. 15. Kementerian Pelajaran Malaysia. (2006). Project Based Learning Handbook Educating the Millennial Learner. Kuala Lumpur: Bahagian Teknologi Pendidikan, KPM. 16. Kementerian Pelajaran Malaysia. (2006). Standard Kompetensi Kepengetuaan Sekolah Malaysia. Genting Highlands: Institut Aminuddin Baki, KPM. 17. Kementerian Pelajaran Malaysia. (2009). Smart School Qualification Standards (SSQS). Kuala Lumpur: Bahagian Teknologi Pendidikan, KPM. 18. Kementerian Pelajaran Malaysia. Portal Malaysian Grid for Learning. Diperoleh September 23, 2010 daripada Marcinek, A. (2010). Embracing a Flat Classroom. Diperoleh Oktober 15, 2010 daripada Ministry of Science, Technology and Innovation (MOSTI). Portal MyIdeas. Diperoleh Oktober 11, 2010 daripada Mutlimedia Development Corporation, (2005). Malaysian Smart School Roadmap : An Educational Odyssey (A Consultative Paper on the Expansion of the Smart School Initiative to all schools in Malaysia. Kuala Lumpur: Multimedia Development Corporation. 22. Oracle Education Foundation. Portal Think Quest. Diperoleh September 24, 2010 daripada Petrosains. Petrosains Learning. Diperoleh Oktober 4, 2010 daripada Pumandevi, S. (2009). Modul Kemahiran Abad ke-21. Negeri Sembilan: Institut Pendidikan Guru Kampus Raja Melewar, KPM. K e m e n t e r i a n P e l a j a r a n M a l a y s i a xii

62 JAWATANKUASA PENERBITAN JIWA DAN MINDA BERSATU KE ARAH PEMBESTARIAN SEKOLAH Duduk Dari Kiri: Dr. Dorothy DeWitt, Encik Wong Kim Khat, Haji Shamsuddin bin Hassan, Y. Bhg. Datin Dr. Fowzia binti Osman, Pn. Hawa binti Haji Said, Y. Bhg. Datin Dr. Siti Zaleha binti Abdullah Sani (Pengarah BTP), Puan Rosnani binti Mohamed Ali, Haji Mohd Haliza bin Adnan, Puan Yap Ley Har, Puan Maimunah binti Haji Mohd Tahir, Puan Nur Ain Wong binti Abdullah. Berdiri Dari Kiri: Hajah Zarina binti Paijo, Puan Hafidzah binti Omar, Puan Daruni binti Abdul Rahman, Cik Ruzana binti Tukimin, Encik Saedan bin Abd Karim, Encik Mohd Azmi bin Zakaria, Encik Mohd Yassim bin Ngah, Encik Ibrahim bin Ismail, Encik Bahrin bin Mohd Kassim, Encik Mahmud Pa aid bin Yusoff, Puan Fadzliaton binti Zainudin, Puan Mary Anne Joseph, Cik Aminoor binti Jaya Waras, Cik Rohana binti Abd Rahman. Penaung : Y. Bhg. Datin Dr. Siti Zaleha binti Abdullah Sani Pengarah Bahagian Teknologi Pendidikan Penasihat : Puan Hawa binti Haji Said Timbalan Pengarah, Bahagian Teknologi Pendidikan K e m e n t e r i a n P e l a j a r a n M a l a y s i a xiii