การบร หารจ ดการระบบค ณภาพ (Quality Management System)

Transcription

1 การบร หารจ ดการระบบค ณภาพ (Quality Management System) ดร.สมช ย ชวล ตธาดา ผ อานวยการโรงเร ยนเอกช ย... เม อกล าวถ งการบร หาร (Administration) และการจ ดการ (Management) จาก ความร ความเข าใจเด มท หลายท านได ศ กษาก นมา ความแตกต างของค า 2 ค าน ก ค อ การ บร หาร จะใช ก บหน วยงานราชการ ส วนคาว า การจ ดการ ม กจะใช ในองค กรภาคธ รก จเอกชน ในวงการศ กษาบ อยคร งท น กการศ กษาม กจะน า แนวค ด หล กการและทฤษฎ การจ ดการ ของภาคธ รก จมาประย กต ใช ในวงการศ กษา เช น การวางแผนกลย ทธ Balance Scorecard การบร หารความเส ยง เป นต น จนป จจ บ นอาจกล าวได ว า การบร หารและ การจ ดการค อเร องเด ยวก น จนกระท งเราม กจะใช คาสองคาน ควบค ก นเป นคาว า การบร หาร จ ดการ การบร หารจ ดการระบบค ณภาพ ถ อว าเป นการบร หารอ กร ปแบบหน งท ป จจ บ นถ อว า เป นกลไกสาค ญในการท จะช วยให องค กรม ผลการด าเน นการท เป นเล ศ โดยเฉพาะโรงเร ยน ซ งเป นองค กรท ม หน าท จ ดการศ กษาย อมส งผลกระทบต อน กเร ยนซ งถ อว าเป นเป าหมาย ปลายทางท ส าค ญท ส ด และย งเป นการยกระด บการบร หารจ ดการองค กรเพ อให ม ว ธ การ และผลการดาเน นงานในระด บมาตรฐานโลก เน องจาก ระบบด งกล าวม พ นฐานด านเทคน ค และกระบวนการต ดส นรางว ลเช นเด ยวก บรางว ลค ณภาพแห งชาต ของประเทศสหร ฐอเมร กา (Malcolm Baldrige National Quality Award : MBNQA) ซ งถ อว าเป น ต นแบบรางว ล ค ณภาพแห งชาต โดยม หลาย ๆ ประเทศท วโลกได น าไปประย กต ใช เช น ส งคโปร ญ ป น สหภาพย โรป และประเทศไทย ซ งหน วยงานท ร บผ ดชอบได แก สถาบ นเพ มผลผล ตแห งชาต โดยเร ยกช อว า รางว ล Thailand Quality Award (TQA ) โดยในด านการศ กษาเร มม การ น า แนวทางการบร หารจ ดการระบบค ณภาพมาใช ต งแต ป พ.ศ โดยน ามาใช เป น

2 แนวทางช วยในการพ ฒนาปร บปร งค ณภาพของโรงเร ยนโดยย ดหล กการดาเน นงานเช งระบบ การบร หารการเปล ยนแปลง ท งน เพ อการดาเน นการท ม ความเป นเล ศ โดยท สาน กงาน ก.พ.ร. ก าหนดให ม โครงการการพ ฒนาค ณภาพการบร หารจ ดการภาคร ฐ (Public Sector Management Quality Award : PMQA) เป นกรอบการบร หารจ ดการองค กรเพ อส งเสร มและ สน บสน นให ส วนราชการนาไปใช ในการประเม นองค การด วยตนเองท ครอบคล มภาพรวมในท กม ต เพ อยกระด บค ณภาพการบร หารจ ดการให เท ยบเท ามาตรฐานสากล โดยม งเน นให หน วยงานราชการ ปร บปร งองค การอย างรอบด านและอย างต อเน องครอบคล มท ง 7 หมวด แต ในส วนของ โรงเร ยนย งไม ม การกาหนดเกณฑ การประเม นสาหร บโรงเร ยนโดยเฉพาะ ท ามกลางแนวค ดการจ ดการศ กษาเพ อม งส ความเป นเล ศ และความเป นมาตรฐาน สากล การบร หารจ ดการระบบค ณภาพ จ งถ อว าเป นร ปแบบ/แนวทางการบร หารท ท าทาย ให ผ บร หารโรงเร ยนและผ ม ส วนเก ยวข องได ให ความสนใจ และศ กษาเร ยนร เพ อน าไป ประย กต ทดลองใช ในการบร หารจ ดการสถานศ กษา ความร ความเข าใจและแนวค ด เบ องต นเป นส งสาค ญท ผ บร หารจาเป นต องศ กษาท าความเข าใจก อน โดยอาศ ยกรอบและ แนวทางท สาน กงาน ก.พ.ร. กาหนด 7 หมวด ได แก หมวด 1 การนาองค กร (Leadership) หมวด 2 การวางแผนย ทธศาสตร (Strategic Planning) หมวด 3 การม งเน นน กเร ยนและผ ม ส วนได ส วนเส ย (Student and Stakeholder Focus) หมวด 4 การว ด การว เคราะห และการจ ดการความร (Measurement, Analysis and Knowledge Management) หมวด 5 การม งเน นบ คลากร (Faculty and Staff Focus) หมวด 6 การจ ดการกระบวนการ (Process Management) หมวด 7 ผลล พธ (Performance Results) ซ งแต ละหมวดม ความหมายและแนวทางการดาเน นการกว าง ๆ พอส งเขป ด งน

3 หมวด 1 การน าองค กร (Leadership) การนาองค กร เป นการบร หารจ ดการของผ บร หารโรงเร ยนในการช นาและดาเน นการ เพ อให ได มาซ งว ส ยท ศน พ นธก จ ค าน ยมและเป าหมายของโรงเร ยน ท งในระยะส นและ ระยะยาว การสร างแรงจ งใจ ขว ญก าล งใจในการท างาน ความผ กพ นต อองค กร การ ควบค มความเส ยง ระบบธรรมาภ บาล และอ น ๆ เพ อให องค กรม แนวทางและท ศทางการ ทางานท ช ดเจนราบร น แนวทางการดาเน นการค อ ผ บร หารโรงเร ยนต องพ ฒนาตนเองให ม ศ กยภาพ ม ภาวะ ของการเป นผ นาการเปล ยนแปลง โดยเฉพาะภาวะผ นาทางว ชาการ ทาให ผ ร วมงานศร ทธา ยอมร บและเช อถ อและอ น ๆ หมวด 2 การวางแผนย ทธศาสตร (Strategic Planning) การวางแผนย ทธศาสตร เป นการบร หารจ ดการเพ อทาให ว ส ยท ศน พ นธก จและ เป าหมายของโรงเร ยนบรรล ผล โดยการจ ดท าแผนปฏ บ ต การของโรงเร ยน การจ ดสรร งบประมาณและทร พยากร การปร บเปล ยนแผนเม อสถานการณ เปล ยนไป ตลอดจนการ กาหนดว ธ การว ดความสาเร จและการพ ฒนาอย างไรให ย งย น แนวทางการด าเน นการ ได แก การจ ดท าแผนย ทธศาสตร หร อแผนพ ฒนาค ณภาพ และแผนปฏ บ ต การประจ าป ของโรงเร ยน ท ม ความสอดคล องก นและน าไปส เป าหมายและ ว ส ยท ศน ท โรงเร ยนกาหนดและอ น ๆ หมวด 3 การม งเน นน กเร ยนและผ ม ส วนได ส วนเส ย (Student and Stakeholder Focus) การม งเน นน กเร ยนและผ ม ส วนได ส วนเส ย เป นส งท ผ บร หารโรงเร ยนจาเป นต องให ความสาค ญ เน องจากน กเร ยนและผ ม ส วนได ส วนเส ยถ อว าเป นล กค าสาค ญ จะทาอย างไร จ งจะให น กเร ยนประสบความสาเร จ ผ ม ส วนได ส วนเส ยพ งพอใจ ม ความร กความผ กพ นก บ โรงเร ยน รวมท งการเป ดโอกาสร บฟ งความค ดเห น ข อเสนอแนะ ความต องการของน กเร ยน และผ ม ส วนได ส วนเส ย และใช ข อม ลสารสนเทศด งกล าวมาใช ในการปร บปร งและพ ฒนา

4 แนวทางการดาเน นการ ได แก การดาเน นงานของโรงเร ยนท กอย างควรม เป าหมายม ง ส ผลประโยชน ของน กเร ยนและการม ส วนร วมของผ ม ส วนได ส วนเส ย คาน งถ งความพ งพอใจ ของน กเร ยนและผ ม ส วนได ส วนเส ยและอ น ๆ หมวด 4 การว ด การว เคราะห และการจ ดการความร (Measurement, Analysis and Knowledge Management) การว ด การว เคราะห และการจ ดการความร เป นการบร หารจ ดการเก ยวก บการเล อก รวบรวม ว เคราะห จ ดการและปร บปร งข อม ลสารสนเทศและการจ ดการเทคโนโลย สารสนเทศ รวมท งการทบทวนผลการด าเน นการและใช ผลการทบทวนเพ อปร บปร งผลการ ดาเน นงาน ผล กด นให เก ดการปร บปร งผลการเร ยนร ของน กเร ยน ผลการด าเน นการและเพ ม ความสามารถในการแข งข นของโรงเร ยน แนวทางการด าเน นการ ได แก การจ ดท าฐานข อม ลสารสนเทศท จ าเป นและสาค ญ ของโรงเร ยน การนาเทคโนโลย มาใช ในการจ ดการ การน าข อม ลสารสนเทศในเร องต าง ๆ ของโรงเร ยนมาว เคราะห เพ อการปร บปร งพ ฒนาการด าเน นงาน ม การด าเน นงานเร องการ บร หารความเส ยง(Risk Management) และอ น ๆ หมวด 5 การม งเน นบ คลากร (Faculty and Staff Focus) การม งเน นบ คลากรเป นการบร หารจ ดการเก ยวก บการสร างความผ กพ น การพ ฒนา และการจ ดการบ คลากร เพ อให ม การใช ศ กยภาพของบ คลากรได อย างเต มท และการ ปฏ บ ต งานเป นไปในท ศทางเด ยวก นตามแผนย ทธศาสตร และแผนปฏ บ ต การ รวมท งการ ประเม นข ดความสามารถการปฏ บ ต งาน อ ตราก าล งและการสร างสภาพแวดล อมในการ ทางานท ด เพ อก อให เก ดผลการปฏ บ ต งานท ด แนวทางการดาเน นการ ได แก การพ ฒนาบ คลากร การสร างเสร มแรงจ งใจ ขว ญและ กาล งในการทางานเพ อให บ คลากรในโรงเร ยนสามารถปฏ บ ต งานได เต มตามศ กยภาพ สร าง ความร กความผ กพ นให บ คลากรม ต อองค กร และอ น ๆ

5 หมวด 6 การจ ดการกระบวนการ (Process Management) การจ ดการกระบวนการ เป นการบร หารเก ยวก บการกาหนดสมรรถนะหล ก ระบบงาน การออกแบบการจ ดการและปร บปร งกระบวนการท สาค ญเพ อนาระบบงานไปใช สร างค ณค าให ผ เร ยนและผ ม ส วนได ส วนเส ย อ นจะน ามาซ งความสาเร จและความเป นเล ศ ของโรงเร ยน แนวทางการด าเน นการ ได แก การจ ดระบบการบร หารจ ดการในโรงเร ยนท ม ความ ช ดเจน ครอบคล มและคล องต วในการท างาน ม การก าหนดมาตรฐานการปฏ บ ต งานของ บ คลากรและอ น ๆ หมวด 7 ผลล พธ (Performance Results) ผลล พธ เป นการบร หารจ ดการ โดยท ผ บร หารโรงเร ยนต องให ความสาค ญโดยการ กาหนดค าเป าหมายผลล พธ แต ละเร องให ช ดเจน ท สาค ญได แก ผลล พธ ด านการเร ยนร ของ น กเร ยน ผลล พธ การม งเน นน กเร ยนและผ ม ส วนได ส วนเส ย ผลล พธ ด านงบประมาณ ผลล พธ การม งเน นบ คลากร ผลล พธ ด านประส ทธ ผลของกระบวนการ และผลล พธ ด าน ภาวะผ น า กล าวอ กน ยหน งผลล พธ ในท น เป นการประเม นผลการด าเน นการและแนวโน ม ของโรงเร ยนในม ต ด านประส ทธ ผล ม ต ด านค ณภาพการให บร การ ม ต ด านประส ทธ ภาพ และ ม ต ด านการพ ฒนาองค การ ซ งเป นไปตามหล ก Balance Scorecard น นเอง แนวทางการดาเน นการ ท โรงเร ยนดาเน นการได แก การกาหนดเป าหมายและต วช ว ด และค าเป าหมายแต ละเร องให ช ดเจน และจ ดให ม การประเม นผลตามท กาหนด สร ป การบร หารจ ดการระบบค ณภาพ เป นระบบการบร หารจ ดการอ ก ร ปแบบหน งซ งถ อว าเป นเป นร ปแบบใหม ส าหร บโรงเร ยนท ท าทายของผ บร หาร โรงเร ยนในการน าไปทดลองใช เพ อพ ฒนาโรงเร ยนไปส ความเป นเล ศและม มาตรฐานการบร หารระด บสากล If you do what you always did, You will get what you always got หากทาอย างท เคยทา ๆ มา ก จะได ผลอย างท เคยได...

6 เอกสารอ างอ ง ส าน กงานคณะกรรมการการศ กษาข นพ นฐาน.(2553) แนวทางการด าเน นงาน โรงเร ยน มาตรฐานสากล. กร งเทพฯ : ช มน มสหกรณ การเกษตรแห งประเทศไทย. ส าน กงานคณะกรรมการการศ กษาข นพ นฐาน.(2553). ค ม อการบร หารจ ดการระบบ ค ณภาพ. กร งเทพฯ : ช มน มสหกรณ การเกษตรแห งประเทศไทย.