บทท 1 เทคโนโลย การศ กษา

Transcription

1 บทท 1 เทคโนโลย การศ กษา ความหมายของเทคโนโลย เทคโนโลย (Technology) ม รากศ พท มาจากภาษากร ก ค อ Tech = Art ในภาษาอ งกฤษ และ Logos = A study of ด งน น ค าว า เทคโนโลย จ งหมายถ ง A study of art ซ งได ม ผ แปล ความหมาย สร ปได ว า เทคโนโลย หมายถ ง การน าความร ทางว ทยาศาสตร และระเบ ยบว ธ ทาง ว ทยาศาสตร มาใช ให เป นประโยชน ในการพ ฒนาและปฏ บ ต งาน อย างเป นระบบ น กการศ กษาหลายท านได ให น ยามความหมายของเทคโนโลย ไว ต างๆ ก นด งน บราวน (Brown.1973) กล าวว า เทคโนโลย เป นการน าว ทยาศาสตร มาประย กต ใช ให บ งเก ดผลประโยชน เดล (Dale.1969 : 610) ได ให ความหมายของเทคโนโลย ไว ว า เทคโนโลย เป นผลรวมของ การทดลอง เคร องม อและกระบวนการซ งเก ดจากการเร ยนร ทดลองและได ร บการแก ไขปร บปร ง มาแล ว ก ลเบรท (Galbraith.1967 : 12) กล าวว า เทคโนโลย เป นกระบวนการของการน าว ธ การ ทางว ทยาศาสตร หร อความร อ นๆ มาใช อย างเป นระบบ เพ อน าไปส ผลการปฏ บ ต ก ด (Good.1973 : 592) กล าวว า เทคโนโลย สามารถจ าแนกได ถ ง 5 ความหมาย ค อ 1. ระบบว ธ การทางว ทยาศาสตร ท ศ กษาเก ยวก บเทคน ค 2. การน าเอาระบบว ธ การทางว ทยาศาสตร ใช แก ป ญหา 3.การจ ดระบบข อเท จจร งและหล กเกณฑ ท เช อถ อได เพ อจ ดประสงค ทางการ ปฏ บ ต และรวมถ งหล กการต างๆ ท ก อให เก ดผลทางด านการเร ยนการสอนด วย 4.ความร ทางว ทยาศาสตร และว ธ ระบบท น าไปใช ในทางอ ตสาหกรรมศ ลป โดยเฉพาะการประย กต ใช ในโรงงาน 5.การน าความร ด านตรรกศาสตร คณ ตศาสตร และว ทยาศาสตร มาใช เพ อ ก อให เก ดความเจร ญทางด านว ตถ ไฮน คและคณะ (Heinich and others : ) กล าวว า ล กษณะของ เทคโนโลย สามารถจ าแนกได เป น 3 ล กษณะ ค อ

2 11 1.เทคโนโลย ในล กษณะของกระบวนการ (process) โดยไฮน คและคณะได น าเอา ความหมายของก ลเบรทท ว า เทคโนโลย เป นกระบวนการน าเอาว ธ การทางว ทยาศาสตร หร อความร อ นๆ มาใช อย างเป นระบบเพ อน าไปใช แก ป ญหาต างๆ 2.เทคโนโลย ในล กษณะของผลผล ต (product) หมายถ ง ว สด อ ปกรณ ท เป นผล มาจากกระบวนการทางเทคโนโลย 3.เทคโนโลย ในล กษณะผสมระหว างกระบวนการและผลผล ต (process and product) ซ งใช ใน 2 ล กษณะ ค อ 3.1) ในล กษณะรวมของกระบวนการและผลผล ต เช น ฟ ล มภาพยนตร ก บ เคร องฉายภาพยนตร 3.2) ในล กษณะของกระบวนการ ซ งไม สามารถแยกออกมาจากผลผล ตได เช น คอมพ วเตอร ซ งจะท างานส มพ นธ ก นระหว างต วเคร องก บโปรแกรม ครรช ต มาล ยวงศ (2539 : 68) ได ให รายละเอ ยดของคาว าเทคโนโลย หมายถ ง 1. องค ความร ด านว ทยาศาสตร ประย กต 2. การประย กต ว ทยาศาสตร 3. ว สด เคร องยนต กลไก เคร องม อ 4. กรรมว ธ และว ธ ดาเน นงานท เก ยวก บว ทยาศาสตร ประย กต 5. ศ ลปะและท กษะในการจ าแนกและรวบรวมว สด ย น ภ วรวรรณ (2546 : 4) กล าวว า เทคโนโลย หมายถ ง การประย กต เอาความร ทางด านว ทยาศาสตร มาใช ให เก ดประโยชน การศ กษาพ ฒนาองค ความร ต าง ๆ ก เพ อให เข าใจ ธรรมชาต กฎเกณฑ ของส งต าง ๆ และหาทางน ามาประย กต ให เก ดประโยชน สมบ รณ สงวนญาต (2534 : 16) กล าวว า เทคโนโลย หมายถ งการน าเอาความร ทาง ศาสตร สาขาต างๆ มาประย กต ให เก ดเป นระบบท ด ซ งสามารถน าเอาไปใช แก ป ญหาในเร องใด เร องหน งให บรรล เป าหมายได อย างม ประส ทธ ภาพ ส พ ทย กาญจนพ นธ (2541 : 35) กล าวว า เทคโนโลย หมายถ ง ว ธ การอย างม ระบบใน การวางแผน การประย กต ใช และการประเม นกระบวนการเร ยนการสอนท งระบบ โดยให ความส าค ญต อท งด านเคร องม อทร พยากรมน ษย และปฏ ส มพ นธ ท เก ดข นระหว างมน ษย ก บ เคร องม อเพ อจะได ร ปแบบการศ กษาท ม ประส ทธ ภาพย งข น

3 12 สร ปได ว า เทคโนโลย เป นการน าเอาแนวความค ด หล กการ ความร เทคน คว ธ การ กระบวนการ ระเบ ยบว ธ ตลอดจนผลผล ตทางด านว ทยาศาสตร ท งด านส งประด ษฐ และว ธ การมา ประย กต ใช ก บระบบงาน เพ อช วยแก ป ญหา เพ มประส ทธ ภาพและประส ทธ ผลของงานน นให ส งข น จากความหมายของเทคโนโลย ด งกล าว การท จะน าเอาเทคโนโลย มาใช ในการท างานใน สาขาใดสาขาหน ง เทคโนโลย จะม ส วนช วยใน 3 ประการ ค อ (ก อ สว สด พาณ ชย : 84) 1. ประส ทธ ภาพของงาน (efficiency) เทคโนโลย จะช วยให การท างานบรรล ผล ตามเป าหมายได อย างเท ยงตรงและรวดเร ว 2. ผลผล ต (productivity) เป นการท างานเพ อให ได ผลผล ตออกมาอย างเต มท มาก ท ส ดเท าท จะมากได เพ อให ได ประส ทธ ผลส งส ด 3. ประหย ด (economy) เป นการประหย ดท งเวลา และแรงงานในการท างานเพ อ การลงท นน อย แต ได ผลมากกว าท ลงท นไป การน าเอาเทคโนโลย ไปใช ในการแก ป ญหาทางด านใด สามารถเร ยกช อเทคโนโลย ทางด านน นๆ ไปตามสาขาท ใช เช น - เทคโนโลย การเกษตร : การค ดค นว ธ การเคร องม อ ป จจ ยในการผล ตทางการ เกษตร - เทคโนโลย การคมนาคมขนส ง : การค ดค นเก ยวก บยานพาหนะ การเด นทางการ ขนส ง - เทคโนโลย การแพทย : การค ดค นการตรวจร กษาโรค การผล ตยาและเคร องม อ ทางการแพทย - เทคโนโลย ช ว ตประจ าว น : การประด ษฐ เส อผ า เคร องใช ในท อย อาศ ย อ ปกรณ อ านวยความสะดวก - เทคโนโลย การสงคราม : อาว ธน วเคล ยร - เทคโนโลย การส อสาร : การเก บรวบรวมการค นหา การส งข อม ลท งทางโทรเลข โทรศ พท ว ทย คอมพ วเตอร - เทคโนโลย การศ กษา : ว ธ การให ความร ท เก ยวข องก บการว ธ การให การศ กษา ส อการศ กษา และคร ภ ณฑ ทางการศ กษา

4 13 ความหมายของเทคโนโลย การศ กษา เทคโนโลย ทางการศ กษา (Educational Technology) ตามร ปศ พท เทคโน (ว ธ การ) + โลย (ว ทยา) หมายถ ง ศาสตร ท ว าด วยว ธ การทางการศ กษา ครอบคล มระบบการน าว ธ การมา ปร บปร งประส ทธ ภาพของการศ กษาให ส งข น เทคโนโลย ทางการศ กษา ครอบคล มองค ประกอบ 3 ประการ ค อ ว สด อ ปกรณ และว ธ การ AECT (1977) ได ให คาน ยามไว ว าเทคโนโลย การศ กษาเป นส งท ซ บซ อน เป นกระบวนการ บ รณาการท เก ยวก บมน ษย ว ธ ด าเน นการ แนวค ด เคร องม อและอ ปกรณ เพ อการว เคราะห ป ญหา การค ดว ธ การน าไปใช การประเม นและการจ ดแนวทางการแก ป ญหาในส วนท เก ยวก บการเร ยนร ท งมวลของมน ษย คาร เตอร ว ก ด (Carter V.Good : 1973) ได กล าวว า เทคโนโลย การศ กษา หมายถ ง การน าหล กการทางว ทยาศาสตร มาประย กต ใช เพ อการออกแบบและส งเสร มระบบการเร ยน การสอนโดยเน นท ว ตถ ประสงค ทางการศ กษาท สามารถว ดได อย างถ กต องแน นอน ม การย ดผ เร ยน เป นศ นย กลางการเร ยนมากกว าท จะย ดเน อหาว ชา ม การใช การศ กษาเช งปฏ บ ต โดยผ านการ ว เคราะห และการใช เคร องม อโสตท ศน ปกรณ รวมถ งเทคน คการสอนโดยใช อ ปกรณ ต างๆ เช น เคร องคอมพ วเตอร ส อการสอนต างๆ ในล กษณะของส อประสมและการศ กษาด วยตนเอง กาเย และบร กส (Gagne and Briggs : 20) กล าวว า เทคโนโลย การศ กษาน น พ ฒนามาจากการออกแบบการเร ยนการสอนต งแต 1. ความสนใจในเร องความแตกต างระหว างบ คคลในเร องการเร ยนร ด งจะเห นได จากผลการว จ ยทางการศ กษาและทางการทหาร การผล ตส อเพ อสนองความแตกต างระหว าง บ คคล เช น บทเร ยนโปรแกรมแบบแตกก งของคราวน เตอร (Crownder : 1959) เคร องสอนของ เพรสซ (Pressey : 1950) และบร กส (Briggs : 1960) ตลอดจนเคร องคอมพ วเตอร ช วยสอน 2. ด านพฤต กรรมศาสตร และทฤษฎ การเร ยนร เช น ทฤษฎ การเสร มแรงของ บ.เอฟ. สก นเนอร (Skinner : 1968) ตลอดจนทฤษฎ การเร ยนร อ นๆ 3. เทคโนโลย ด านว ทยาศาสตร กายภาพเช น การใช เคร องม อโสตท ศน ปกรณ ต างๆ เพ อการเร ยนการสอน เช น โทรท ศน ว ด ท ศน ภาพยนตร ฯลฯ รวมท งส อส งพ มพ ด วย กาเย และบร กส ได กล าวย าว า ความร ท งมวลเก ยวก บการใช ว ธ การออกแบบระบบการ สอนน ก ค อเทคโนโลย การศ กษาน นเอง หากพ จารณาจากความหมายของเทคโนโลย การศ กษาจะ เห นว าเทคโนโลย การศ กษาสามารถแยกพ จารณาได ใน 2 ท ศนะด วยก น ค อ

5 14 1. เทคโนโลย การศ กษาในท ศนะทางส อหร อว ทยาศาสตร กายภาพ (Media or Physical Science Concept) 2.เทคโนโลย การศ กษาในท ศนะทางพฤต กรรมศาสตร (Behavioral Science Concept) เทคโนโลย การศ กษาในท ศนะทางส อหร อว ทยาศาสตร กายภาพ เทคโนโลย การศ กษาในท ศนะน เป นการประย กต ใช ว ทยาศาสตร กายภาพ (ฟ ส กส เคม ช วว ทยา) ก บเทคโนโลย ทางการช างหร อว ศวกรรมศาสตร เช น เคร องฉายภาพยนตร โทรท ศน เคร องฉายสไลด เป นต น เพ อน ามาใช เป นอ ปกรณ ในการเร ยนการสอน ด งน นเทคโนโลย การศ กษา ในท ศนะน จ งม งไปท ว สด อ ปกรณ ท น ามาเป นส อการเร ยนการสอน มากกว าท จะเห นความส าค ญใน เร องความแตกต างระหว างบ คคลหร อเน อหาว ชาในการสอน หล กการและทฤษฎ ท ม ผลต อเทคโนโลย การศ กษาในท ศนะน ก ค อ เร องของโสตท ศนะ (Audio visual) และเคร องม อต างๆ เช น เคร องฉายภาพยนตร ซ งเป นส งท ไม ใช ต วหน งส อ (Nonverbal Roles) เป นส วนใหญ โดยจะม ต วหน งส อและการบรรยายท เร ยกว าส อประเภท ต วหน งส อ (Verbal Roles) อย เล กน อยเท าน น เหต ท ให ความส าค ญก บส อท ไม ใช ต วหน งส อมาก ก เพราะส อประเภทน ม ล กษณะท เป นร ปธรรม (Concrete) และม ประส ทธ ภาพมากกว าและย ง สามารถขจ ดข อย งยากเก ยวก บล ทธ เวอร บอลล ซ ม (Verbalism) ได ด วย (Verbalism ค อ ล ทธ การ ใช ภาษาในการส อสาร ท ท งผ ส อและผ ร บไม อาจเข าใจก นได อย างแจ มช ดหร อไม เข าใจความหมาย ของภาษาท ใช ในการส อสาร) (ไชยยศ เร องส วรรณ : 9) ความเข าใจในเร องส อตามท ศนะทางว ทยาศาสตร แบ งเป น 2 ล กษณะด วยก น ค อ ล กษณะทางร ปธรรมและนามธรรม อย างไรก ด หากพ จารณาอย างรอบคอบก จะเห นว าบางคร งก อาจจะประสบป ญหาย งยากในการต ดส นใจได เช น ร ปภาพ หากพ จารณาอย างผ วเผ นจะร ส กว า เป นร ปธรรม แต ตามความเป นจร งแล วร ปภาพเป นส อท เป นนามธรรมอย มากท เด ยว ท งน เพราะ ร ปภาพเป นว สด สองม ต โดยท ขนาดอาจจะใหญ หร อเล กกว าของจร งก ได ด งน น ในการสอนบาง เร องจะโดยการใช ค าพ ดก ด หร อใช ร ปภาพก ด ก ย งจ ดว าเป นนามธรรมเหม อนก น ม น กศ กษา จ านวนมากท ม ความค ดเห นสอดคล องก บทฤษฎ ร ปธรรมน แต ก ไม อาจจะหาเหต ผลมาอธ บายเร อง Verbalism ได อย างแจ มช ดน ก ด งน นเทคโนโลย การศ กษาตามแนวความค ดทางว ทยาศาสตร กายภาพจ งเป นท ยอมร บก นในหม น กศ กษากล มโสตท ศนะและกล มการส อสาร (Communication)

6 15 เท าน น น กการศ กษาท เสนอแนวความค ดเก ยวก บทฤษฎ ร ปธรรมและนามธรรมท เด นช ด ค อ เอด การ เดล (Edgar Dale.1969) โดยได เสนอเป นร ปกรวยประสบการณ ไว ด งในภาพท 1.1 ว จนภาษา ท ศนส ญล กษณ ภาพน ง การบ นท กเส ยง ว ทย ภาพยนต โทรท ศน น ทรรศการ การศ กษานอกสถานท การสาธ ต ประสบการณ นาฏกรรม ประสบการณ รอง ประสบการณ ตรง นามธรรม ร ปธรรม ภาพท 1.1 กรวยประสบการณ ของเอดการ เดล (Edgar Dale. Audiovisual Methods in Teaching,3 rd Edition, New York, The Dryden Press Inc. 1969) อย างไรก ตาม ม น กการศ กษาอ กจ านวนไม น อยท ไม เห นด วยก บเทคโนโลย การศ กษาใน ท ศนะทางว ทยาศาสตร กายภาพหร อด านส อน และความไม เห นด วยได เพ มทว ข นเร อยๆ (James D. Finn : 1972) จนท าให หลายคนเข าใจว าความค ดเก ยวก บเทคโนโลย การศ กษาในท ศนะน จะม การเปล ยนแปลงแก ไขต อไปในอนาคต

7 16 เทคโนโลย การศ กษาในท ศนะทางพฤต กรรมศาสตร พฤต กรรมศาสตร (Behavioral Sciences) เป นศาสตร ท เก ยวก บพฤต กรรมของมน ษย แบ งออกเป นสาขาว ชาต างๆ หลายสาขา เช น มาน ษยว ทยา ส งคมว ทยาและจ ตว ทยา เป นต น การศ กษาเก ยวก บพฤต กรรมมน ษย เร มมาต งแต กลางคร สต ศตวรรษท 19 โดยเร มจากการพ ฒนา ส งคมมาน ษยว ทยาในอ งกฤษของเทเลอร (E.b.Taylor : ค.ศ ) และฟราเช ย (J.B. Farzier : ค.ศ ) ตลอดจนการม ห องปฏ บ ต การทดลองจ ตว ทยาของว นท (Wilhelm Max Wundt : ค.ศ ) ในเยอรมน เม อ ค.ศ ม การทดสอบเชาน แบบใหม ใน ฝร งเศสโดยบ เนต (Alfred Binet : ค.ศ ) และการศ กษาเด ก (Child Study) โดย ฮอลล (G. Stanley Hall :ค.ศ ) และรวมถ งการค นคว าเก ยวก บส งคมว ทยาใน ตอนต นคร สต ศตวรรษท 20 ในสหร ฐอเมร กาด วย (ไชยยศ เร องส วรรณ : 11) การน าเอาพฤต กรรมมาประย กต ใช เพ อแก ป ญหาการศ กษาและการเร ยนการสอน น บเป น พ นฐานของเทคโนโลย การศ กษา ด งน น ท ศนะของเทคโนโลย การศ กษาทางพฤต กรรม ศาสตร ก ค อ การปฏ บ ต การทางการศ กษาท ม อ สระ ภายใต ว ธ การทางว ทยาศาสตร กายภาพท ม การปร บปร งพ ฒนาโดยน กพฤต กรรมศาสตร สาขาจ ตว ทยา มาน ษยว ทยา ส งคมว ทยาและ ผ เช ยวชาญเฉพาะสาขา เช น จ ตว ทยาการเร ยนร กระบวนการกล ม (Group Processes) ภาษา และภาษาศาสตร (Linguistics) การส อสาร (Communications) การบร หาร ระบบช วภาพ การ ร บร และการว ดทางจ ตและย งรวมถ งการประย กต ใช ผลการว จ ยค นคว าทางช าง การพ ฒนาต างๆ ทางเศรษฐศาสตร และตรรกศาสตร เพ อผลของการใช บ คลากรและอาคารสถานท ตลอดจนระบบ คอมพ วเตอร ในการค นคว าหาข อม ลและข าวสารต างๆ เพ อจ ดการเร ยนการสอนและการศ กษาให ม ประส ทธ ภาพย งข น โรเบ ร ต แกลสเชอร (Robert Glasser : 1965) ได ให แง ค ดเก ยวก บเทคโนโลย การศ กษา ตามแนวความค ดทางพฤต กรรมศาสตร ไว ว า ร ปแบบของการจ ดการศ กษาและการสอนควรจะ ปร บปร งได ตามแนวค ดของพฤต กรรมศาสตร และการช วยเหล อซ งก นและก นในทางปฏ บ ต ซ งจะ ท าให เก ด สมมต ฐานข นมาว า กระบวนการทางการศ กษาท งหลายน นจะเก ดผลสมบ รณ ได โดย 1. การต งจ ดม งหมายของการสอน ควรเปล ยนร ปใหม ให สามารถส งเกตเห นได ว ดผลเช งพฤต กรรมได ท งในแง ส มฤทธ ผล เจตคต การจ งใจและความสนใจ 2. การเร ยนเก งหร ออ อนของผ เร ยน จะข นอย ก บการสอนด วย ด งน นการสอนควร ช วยผ เร ยนโดยการให คาแนะน าตามหล กส ตร ให เหมาะสมก บผ เร ยน

8 17 3. เทคน คและว สด อ ปกรณ ท คร ใช ควรจะม การเปล ยนแปลงปร บปร งอย างจร งจ ง 4. ผลของการศ กษาควรจะได ร บการประเม นท งท ต วผ เร ยนและหล กส ตร โดยให การต ดตามผลอย างใกล ช ด จากความหมายของเทคโนโลย การศ กษาท ง 2 ท ศนะด งกล าว จะเห นได ว าม ล กษณะท แตกต างก นอย างเด นช ด กล าวค อ เทคโนโลย การศ กษาในท ศนะทางว ทยาศาสตร กายภาพ น นจะ หมายถ ง ส อประเภทเคร องม อต างๆ (Hardware) ส วนเทคโนโลย การศ กษาในท ศนะของ พฤต กรรมศาสตร จะพ จารณาเทคโนโลย ในเช งปฏ บ ต ให สอดคล องก บพฤต กรรมของมน ษย โดย อาศ ยความร ทางว ทยาศาสตร เป นแกนกลางส าค ญ แนวความค ดน พยายามจะท าความเข าใจ มน ษย และศ กษาว ามน ษย เร ยนร ได อย างไร แล วน าความร และว ธ การทางว ทยาศาสตร เข าไป ประย กต เพ อแก ไขป ญหา หร อพ ฒนาการเร ยนการสอนให ม ประส ทธ ภาพย งข น น กการศ กษาและ น กจ ตว ทยาท ม ความค ดเห นสอดคล องก บแนวความค ดน ม อย หลายท าน เช น สก นเนอร (B.F. Skinner : 1968) กาเย (Gagne : 1965) และพาร ก (Pask : 1969 ) เป นต น จากแนวค ดทางการศ กษาท งสองน ยด งกล าว น บเป นเร องย งยากส าหร บน กการศ กษา และน กเทคโนโลย การศ กษาในการท จะต ดส นใจน าแนวความค ดในเร องน มาใช พ ฒนาการศ กษา อย างไรก ตาม แนวความค ดท ข ดแย งก นด งกล าวก น บเป นผลด ท จะก อให เก ดการพ ฒนาท าให เก ด ส งใหม ๆ ทางการศ กษาข นมาเพราะนว ตกรรมต างๆ ทางการศ กษาล วนเก ดจากท ศนะท ข ดแย งก น ท งส น เช น ความด ก บความช ว, ส งเก าก บส งใหม, คร เป นต วศ นย กลางก บผ เร ยนเป นศ นย กลาง เป นต น ป จจ บ นจะส งเกตเห นว า แนวความค ดท เก ยวก บเทคโนโลย การศ กษา ม แนวโน มท จะน า ความค ดทางพฤต กรรมศาสตร มาใช มากข น แต ก อนท จะน าท ศนะด งกล าวน มาใช ควรจะได พ จารณาถ งเร อง ธรรมชาต ของมน ษย (The Nature of Human) เส ยก อนซ ง แมกเกรเกอร (Mcgregor อ างจาก Ivor K. Davies :7 13) ได สร ปไว ว า โดยธรรมชาต แล ว มน ษย แบ งออกเป น 2 กล ม ตามทฤษฎ ต อไปน 1. ทฤษฎ X กล าวว า ตามธรรมชาต แล วมน ษย ม ความเก ยจคร านเป นน ส ย ด งน นการท าก จกรรมใดๆ ของมน ษย ในกล มทฤษฎ น จะต องม การกระต นโดยการให รางว ลหร อ ลงโทษ ตลอดจนต องหาว ธ ควบค มอย างใกล ช ด มน ษย เหล าน ชอบความสะดวกสบายและชอบท จะเป นผ ร บมากกว าท จะด นรนแสวงหา นอกจากน นย งชอบหล กเล ยงหน าท ความร บผ ดชอบท

9 18 ได ร บมอบหมายอย เสมอ ด งน นหากน าแนวความค ดเทคโนโลย การศ กษาตามท ศนะทาง ว ทยาศาสตร กายภาพมาใช ก บมน ษย ตามทฤษฎ น แล ว ก ย งจะเป นผลเสร มความเก ยจคร านให ก บ มน ษย เหล าน เพราะส อจะเป นต วป อนให ท งหมด 2. ทฤษฎ Y กล าวว าโดยธรรมชาต แล วมน ษย จะม ความอยากร อยากเห นอยากท า หากส งเหล าน นม ความหมายและน าสนใจส าหร บต วเขา เขาจะท าด วยตนเองหร อด นรนเพ อให ประสบก บความส าเร จ ซ งหากน าเทคโนโลย การศ กษาในท ศนะทางพฤต กรรมศาสตร มา ประย กต ใช ก จะเก ดผลก บมน ษย กล มน อย างส ง เดว ด ออช เบล (David Ausubel : 1967) ได เสนอทฤษฎ ท แตกต างไปจาก 2 ทฤษฎ น ค อ เขากล าวว า ธรรมชาต ของมน ษย ม ได ม เพ ยง 2 ทฤษฎ เท าน น แต เขาย งเช อว าย งม อ กล กษณะหน ง ค อ มน ษย ม ความสามารถในการต ดส นใจ (Decision Makers) และแก ป ญหา (Problem Solvers) ตลอดจนความสามารถในการท างานภายใต การควบค มและตามความสนใจของตนเองได โดย เดว ด ออช เบล เร ยกความเช อและแนวความค ดของเขาน ว าทฤษฎ Z เทคโนโลย การศ กษาในท ศนะใหม ทฤษฎ ท เก ยวก บธรรมชาต ของมน ษย ซ งต งอย บนรากฐานของการว เคราะห มโนท ศน (Conceptual analytical Base) ข อม ลการว จ ยการส งเคราะห และบ รณาการ (Scott : 1967) ด งกล าวมาแล วน นจ ดได ว าเป นปร ชญาท ต งอย บนความเช อท ว า การจ ดการใดๆ ก ตาม ควรศ กษา อย างม ระบบ (as a system) ซ งถ อว าเร องน เป นม ต ใหม ทางการศ กษา ท งน เพราะท ผ านๆ มาเรา ม กจะน กถ งภารก จต างๆ เป นส วนๆ ไปโดยม ได พ จารณาท งระบบ เช น การเร ยนการสอนของเราก จะน กถ ง กระดานชอล ก แผนท ร ปภาพ ห องปฏ บ ต การและอ นๆ ควบค ไปโดยน กถ งเป นอย างๆ ไป ท งๆ ท ท งหมดน อย ในระบบเด ยวก น ค อระบบการสอน ด งน นเพ อให การจ ดการเร ยนการสอนม ความหมายมากข น เราจ งควรพ จารณาในล กษณะรวมๆ ของระบบการเร ยนการสอนท งหมด มาว า จะเป นภารก จหร อคนและศ กษาต อไปว าแต ละส วนท กล าวมาน นม ความเก ยวข องส มพ นธ ก นและ ก นอย างไร (ไชยยศ เร องส วรรณ : 17) แนวค ดทางเทคโนโลย การศ กษา จากความหมายต างๆ ท กล าวมาน จะเห นได ว า เทคโนโลย การศ กษาเป นการประย กต เอา เทคน ค ว ธ การ แนวความค ด ว สด อ ปกรณ และศาสตร ทางการศ กษามาใช ในการว เคราะห ป ญหา

10 19 ทางการศ กษา ซ งเป นกระบวนการท ซ บซ อน โดยแต ละส วนของกระบวนการม ความเป นบ รณาการ ไม ได แยกเป นอ สระจากก น ท าให น ยามของเทคโนโลย ทางการศ กษาม จ ดเร มต นจาก สอง แนวความค ด ด งน (ช ยยงค, 2545 : 12-13) แนวค ดท 1 เน นส อ (ส อ+อ ปกรณ ) เป นแนวค ดท น าผลผล ตทางว ทยาศาสตร และว ศวกรรม ท ม ท งว สด ส นเปล อง (Software) และอ ปกรณ ท คงทนถาวร (Hardware) แนวค ดน เช อว า การเร ยนร เก ดจากการฟ งด วยห และชม ด วยตา ส งท เก ดข นจากการเน นส อถ กน ามาใช เพ อประโยชน ของคร น กเร ยนซ งถ อได ว าเป นตาม แนวค ดทางว ทยาศาสตร กายภาพ (Physical Science Concept) ต วอย างของส งท เก ดข น อาท เช น เคร องฉายภาพข ามศ รษะ เคร องร บโทรท ศน ภาพยนตร คอมพ วเตอร และรายการอ นๆ ท อย ใน ร ปของอ ปกรณ (Hardware) และว สด (Software) แนวค ดท 2 เน นว ธ การ (ส อ+อ ปกรณ + ว ธ การ) เป นแนวค ดท ประย กต หล กการทางจ ตว ทยา ส งคมว ทยา มาน ษย ว ทยาและผลผล ตทาง ว ทยาศาสตร และว ศวกรรม เพ อช วยให ผ เร ยนเก ดการเปล ยนแปลงพฤต กรรมการเร ยนร เน นว ธ การ จ ดระบบ (System Approach) ท ใช ในการออกแบบ การวางแผน ด าเน นการตามแผนและประเม น กระบวนการท งหมดของการเร ยนการสอนภายใต ว ตถ ประสงค ท วางไว อย างเฉพาะเจาะจง ด วย การใช ผลการว จ ยเก ยวก บการเร ยนร ของมน ษย การส อสาร เป นพ นฐานการด าเน นงาน ซ งถ อได ว า เป นตามแนวค ดทางพฤต กรรมศาสตร (Behavioral Science) จากแนวความค ดด งกล าวข างต น เทคโนโลย การศ กษา ตามแนวค ดทางว ทยาศาสตร กายภาพ (Physical Science Concept) น น เป นแนวค ดท คนส วนใหญ ม กจะเข าใจ เพราะเน นส อ ส งของ แต แนวค ดทางพฤต กรรมศาสตร (Behavioral Science) ท เป นแนวค ดเก ยวก บว ธ ระบบ เป นแนวค ดท คนย งเข าใจน อย เพราะเน นส อประเภทว ธ การ หร ออาจกล าวโดยสร ป ค อ เทคโนโลย การศ กษา ตามแนวทางแรกน นเป นเทคโนโลย เคร องม อ และแนวค ดอย างหล งน นเป นเทคโนโลย ระบบ แต อย างไรก ตามเทคโนโลย การศ กษา ย งม ภาพล กษณ ของโสตท ศนศ กษา (Audio Visual Education) อย มาก เป นผลท าให เทคโนโลย การศ กษาม ภาพท บ คคลท วไปมองและเข าใจว า ธรรมชาต ของเทคโนโลย การศ กษา เน นหน กเก ยวก บการใช เคร องม อ ตลอดจนการน าผลผล ตทาง

11 20 ว ทยาศาสตร และเทคโนโลย เข ามาใช ในระบบการศ กษา น บได ว าการท บ คคลจ านวนมากม ความ เข าใจในล กษณะด งกล าวถ อเป นความเข าใจท ย งไม ถ กต องท งหมด เพราะธรรมชาต ของเทคโนโลย การศ กษา อ กม ต หน งค อ เทคโนโลย ระบบท เน นเก ยวก บการจ ดการ การออกแบบ การวางแผน การ ดาเน นการตามแผนและการประเม นซ งเป นการน าว ธ ระบบมาใช เพ อแก ป ญหาหร อจ ดสภาพการณ ทางการศ กษาให ม ประส ทธ ภาพตามเป าหมาย ขอบข ายของเทคโนโลย การศ กษา การเปล ยนแปลงแนวค ดของสาระทางเทคโนโลย การศ กษาในอด ตม ผลกระทบต อการ พ ฒนาขอบข ายของสาระทางเทคโนโลย การศ กษาในป จจ บ นและอนาคตกล าวค อการเปล ยนแปลง ของเทคโนโลย ม ความส มพ นธ ก บมาตรฐานการศ กษาของแต ละประเทศ ท จะส งผลให ขอบข ายของ สาระทางเทคโนโลย การศ กษาแตกต างก น ในท น จ งเสนอผลการศ กษาขอบข ายของสาระทาง เทคโนโลย การศ กษาในป จจ บ นโดยเกณฑ ในการศ กษาแบ งตาม 4 ทว ป ใน 10 ประเทศด งน 1.ทว ปอเมร กา 1.1 ประเทศสหร ฐอเมร กา 1.2 ประเทศแคนาดา 2.ทว ปออสเตรเล ย 2.1 ประเทศออสเตรเล ย 3.ทว ปย โรป 3.1 ประเทศฝร งเศส 3.2 ประเทศสหราชอาณาจ กร 3.3 ประเทศฟ นแลนด 4.ทว ปเอเซ ย 4.1 ประเทศญ ป น 4.2 ประเทศสาธารณร ฐประชาชนจ น 4.3 ประเทศสาธารณร ฐส งคโปร 4.4 ประเทศไทย 1.ทว ป อเมร กา 1.1 ประเทศสหร ฐอเมร กา สมาคมเทคโนโลย และส อสารการศ กษาของสหร ฐอเมร กา (Association for Educational Communications and Technology: AECT : 1994) ก าหนดตามการศ กษา แนวค ดของ Seels and Richey (1994) ว าเทคโนโลย การศ กษาเป นการผสานระหว างการน า ทฤษฎ ไปส การปฏ บ ต จ งอย ในขอบข ายของเทคโนโลย ด งท ได กล าวข างต น ซ งในป ค.ศ. 2000

12 21 สมาคมเทคโนโลย และส อสารการศ กษาของสหร ฐอเมร กา (AECT, 2000: 7-10) ได ให ค าน ยามของ สาขาเทคโนโลย การศ กษาและระบ ฐานความร ท จ าเป นในระด บล กส าหร บกล มหล ก (domain) และ กล มย อย (sub domain) ของสาขา ซ งมาตรฐานในป จจ บ นม การเปล ยนแปลงอย างเห นได ช ดเจน โดยในระยะแรกจะเน นบทบาทและหน าท ของเทคโนโลย การศ กษาในฐานะสาขาว ชาช พ แต มาตรฐานใหม น จะข นอย ก บฐานความร ท มาจากการว จ ยและทฤษฎ และได จ ดแบ งขอบข ายของ สาระของเทคโนโลย การศ กษาออกเป น 5 ขอบข ายใหญ และแต ละขอบข ายแยกเป น 4 ขอบข าย ย อย รวมเป นขอบข ายย อยท งหมด 20 ขอบข าย ด งน 1. การออกแบบ (Design) 2. การพ ฒนา (Development) 3. การใช (Utilization) 4. การจ ดการ (Management) 5. การประเม น (Evaluation) 1. การออกแบบ (Design) ค อ กระบวนการในการก าหนดสภาพของการเร ยนร 1.1 การออกแบบระบบการสอน (instructional systems design) เป นว ธ การ จ ดการท รวมข นตอนของการสอนประกอบด วย การว เคราะห (analysis) ค อ กระบวนการท ก าหนด ว าต องการให ผ เร ยนได ร บอะไร เร ยนในเน อหาอะไร การออกแบบ (design) กระบวนการท จะต อง ระบ ว าให ผ เร ยนเร ยนอย างไร การพ ฒนา (development) ค อ กระบวนการสร างผล ตส อว สด การ สอน การน าไปใช (implementation) ค อ การใช ว สด และย ทธศาสตร ต างๆ ในการสอน และการ ประเม น (evaluation) ค อ กระบวนการในการประเม นการสอน 1.2 ออกแบบสาร (message design) เป นการวางแผน เปล ยนแปลงสารเน น ทฤษฎ การเร ยนท ประย กต ความร บนพ นฐานของความสนใจ การร บร ความจ า การออกแบบสารม จ ดประสงค เพ อการส อความหมายก บผ เร ยน 1.3 กลย ทธ การสอน (instructional strategies) เน นท การเล อกล าด บเหต การณ และก จกรรมในบทเร ยน ในทางปฏ บ ต กลย ทธ การสอนม ความส มพ นธ ก บสถานการณ การเร ยน ผล ของปฏ ส มพ นธ น สามารถอธ บายได โดยโมเดลการสอน การเล อกย ทธศาสตร การสอนและโมเดล การสอนต องข นอย ก บสถานการณ การเร ยนรวมถ งล กษณะผ เร ยน ธรรมชาต ของเน อหาว ชาและ จ ดประสงค ของผ เร ยน

13 ล กษณะผ เร ยน (learner characteristics) ค อล กษณะและประสบการณ เด ม ของผ เร ยนท จะม ผลต อกระบวนการเร ยน การสอน การเล อก และการใช ย ทธศาสตร การสอน 2. การพ ฒนา (Development) เป นกระบวนการของการเปล ยนการออกแบบ ประกอบด วย 2.1 เทคโนโลย ส งพ มพ (print technologies) เป นการผล ต หร อส งสาร ส อด าน ว สด เช น หน งส อ โสตท ศนว สด พ นฐานประเภทภาพน ง ภาพถ าย รวมถ งส อข อความ กราฟ ก ว สด ภาพส งพ มพ ท ศนว สด ส งเหล าน เป นพ นฐานของการพ ฒนา การใช ส อว สด การสอนอ นๆ 2.2 เทคโนโลย โสตท ศน ปกรณ (audiovisual technologies) เป นว ธ การในการ จ ดหา หร อส งถ ายสาร โดยใช เคร องม ออ ปกรณ หร อเคร องม ออ เล กทรอน กส เพ อน าเสนอสารต างๆ ด วยเส ยง และภาพ โสตท ศน ปกรณ จะช วยแสดงส งท เป นธรรมชาต จร ง ความค ดท เป นนามธรรม เพ อผ สอนน าไปใช ให ม ปฏ ส มพ นธ ก บผ เร ยน 2.3 เทคโนโลย คอมพ วเตอร (computer based technologies) เป นว ธ การในการ จ ดหาหร อส งถ ายสาร โดยการใช ไมโครโพรเซสเซอร เพ อร บและส งข อม ลแบบด จ ตอลประกอบด วย คอมพ วเตอร ช วยสอน คอมพ วเตอร จ ดการสอน โทรคมนาคม การส อสารทางอ เล กทรอน กส การ เข าถ งและใช แหล งข อม ลในเคร อข าย 2.4 เทคโนโลย บ รณาการ (integrated technologies) เป นว ธ การในการจ ดหา หร อส งถ ายข อม ลก บส อหลาย ๆ ร ปแบบภายใต การควบค มของคอมพ วเตอร 3. การใช (Utilization) เป นการใช กระบวนการและแหล งทร พยากรเพ อการเร ยนการ สอน ประกอบด วย 3.1 การใช ส อ (media utilization) เป นระบบของการใช ส อ แหล งทร พยากรเพ อ การเร ยน โดยใช กระบวนการตามท ผ านการออกแบบการสอน 3.2 การแพร กระจายนว ตกรรม (diffusion of innovations) เป นกระบวนการส อ ความหมาย รวมถ งการวางย ทธศาสตร หร อจ ดประสงค ให เก ดการยอมร บนว ตกรรม 3.3 ว ธ การน าไปใช และการจ ดการ (implementation and institutionalization) เป นการใช ส อการสอนหร อย ทธศาสตร ในสถานการณ จร งอย างต อเน องและใช นว ตกรรมการศ กษา เป นประจ าในองค การ

14 นโยบาย หล กการและกฎระเบ ยบข อบ งค บ (policies and regulations) เป นกฎระเบ ยบ ข อบ งค บของส งคมท ส งผลต อการแพร กระจาย และการใช เทคโนโลย การศ กษา 4. การจ ดการ (Management) เป นการควบค มกระบวนการทางเทคโนโลย การ ศ กษา ตลอดจนการวางแผน การจ ดการ การประสานงานและการให คาแนะน า ประกอบ ด วย 4.1 การจ ดการโครงการ (project management) เป นการวางแผน ก าก บ ควบค ม การออกแบบ และพ ฒนาโครงการสอน 4.2 การจ ดการแหล งทร พยากร (resource management) เป นการวางแผน ก าก บ ควบค มแหล งทร พยากร ท ช วยระบบและการบร การ 4.3 การจ ดการระบบส งถ าย (delivery system management) เป นการวางแผน ก าก บ ควบค มว ธ การซ งแพร กระจายส อการสอนในองค การ รวมถ งส อ และว ธ การใช ท จะน าเสนอ สารไปย งผ เร ยน 4.5 การจ ดการสารสนเทศ (information management) เป นการวางแผน ก าก บ ควบค ม การเก บ การส งถ าย หร อกระบวนการของข อม ลสารเพ อสน บสน นแหล งทร พยากรการเร ยน 5. การประเม น (Evaluation) กระบวนการหาข อม ลเพ อก าหนดความเหมาะสมของ การเร ยนการสอน ประกอบด วย 5.1 การว เคราะห ป ญหา (problem analysis) เป นการท าให ป ญหาส นส ด โดยการ ใช ข อม ลต างๆ และว ธ การท จะช วยต ดส นใจ 5.2 เกณฑ การประเม น (criterion reference measurement) เทคน คการใช เกณฑ เพ อการประเม นการสอน หร อประเม นโครงการเทคโนโลย และส อสารการศ กษา 5.3 การประเม นความก าวหน า (formative evaluation) ม การใช ข อม ลอย าง เหมาะสมจากการประเม นความก าวหน าเพ อเป นฐานในการพ ฒนาต อไป 5.4 การประเม นผลสร ป (summative evaluation) ม การใช ข อม ลอย างเหมาะสม ท จะต ดส นใจก บการดาเน นงานโปรแกรม หร อโครงการต อไป แต ละขอบข ายจะเช อมโยงเข าส ทฤษฎ และการปฏ บ ต และประสานส มพ นธ ก น ขอบข าย หล ก 5 กล ม แต ล ะขอบข ายประกอบด วย 4 ขอบข ายย อย รวมเป นขอบข ายย อยท งหมด 20 ขอบข าย ด งภาพท 1.2

15 24 การพ ฒนา เทคโนโลย การพ มพ เทคโนโลย โสตท ศน ปกรณ เทคโนโลย คอมพ วเตอร เทคโนโลย บ รณการ การใช การใช ส อ การแพร กระจายนว ตกรรม การดาเน นงาน และการจ ดองค กร นโยบาย และกฎระเบ ยบ ทฤษฎ การปฏ บ ต การออกแบบ การออกแบบระบบการสอน การออกแบบสาร กลย ทธการสอน ล กษณะของผ เร ยน การประเม น การว เคราะห ป ญหา การว ดแบบอ งเกณฑ การประเม นผลก าวหน า การประเม นผลสร ป การจ ดการ การบร หารโครงการ การจ ดการทร พยากร การจ ดการระบบนาส ง การจ ดการสารสนเทศ ภาพท 1.2 ขอบข ายสาระเทคโนโลย การศ กษาตามแนวค ดของสมาคมเทคโนโลย และส อสาร การศ กษาของสหร ฐอเมร กา (Association for Educational Communications and Technology: AECT, 1994) 1.2 ประเทศแคนาดา ระบบการศ กษาของแคนาดาประกอบด วยสถาบ นการศ กษาท งภาคร ฐและ เอกชน ภายใต ร ฐธรรมน ญของแคนาดา การศ กษาถ อว าเป นความร บผ ดชอบของมณฑล ระบบ การศ กษาของแต ละมณฑลจะแตกต างก นอย างส นเช ง การจ ดการศ กษาของมหาว ทยาล ยม เสร ภาพและม การประก นค ณภาพจากภายในและภายนอก ม การน าเอาเทคโนโลย การศ กษามาใช ในประเทศ แบ งออกเป น 3 กล ม ค อ 1. ระบบเป นการใช ว ธ การต างๆ ทางทฤษฎ ระบบและการว จ ยปฏ บ ต การ (Action Research) ในว ธ การของเทคโนโลย การศ กษา โดยอาศ ยหล กทางว ธ ระบบ

16 25 2. ว ธ การและเทคน ค ใช เทคน คต างๆ ในการออกแบบหร อวางแผนการ ต ดส นใจ 3. การจ ดการ ใช ในการจ ดการ POSDCoRB ซ งเป นหล กการบร หารท วไป การน าเทคโนโลย การศ กษามาใช ส วนใหญ เน นไปในด านการจ ดการและการบร หารองค กร ด งจะ เห นได ว าได น าหล กการบร หารมาใช ในการจ ดการเทคโนโลย การศ กษาในหน วยงาน องค กร โดย ร ฐบาลให การสน บสน นเทคโนโลย ในด านต างๆ โดยให ความส าค ญในการพ ฒนาเทคโนโลย คอมพ วเตอร และการส อสาร ซ งพบได จากการวางระบบเคร อข ายการส อสารในองค กรต างๆ ของ ประเทศพร อมท งม การพ ฒนาทร พยากรมน ษย ในด านการศ กษาและด านอ นๆ ควบค ก นไป อย บน พ นฐานโครงสร างของประเทศ โดยสร ปแล ว สาระขอบข ายเทคโนโลย การศ กษา ม องค ประกอบท ม ความส มพ นธ ก นใน การจ ดการศ กษาและการเร ยนการสอน 3 ประการ ค อ การจ ดการทางการศ กษา การพ ฒนา การศ กษาและการใช เทคโนโลย ด งภาพท 1.3 การจ ดการศ กษา การใช เทคโนโลย การพ ฒนา การศ กษา ภาพท 1.3 ขอบข ายของเทคโนโลย การศ กษาของประเทศแคนาดา 2. ทว ปออสเตรเล ย 2.1 ประเทศออสเตรเล ย Latchem (1986 : 5-11) ได กล าวถ ง ขอบข ายสาระเทคโนโลย การศ กษาของ ออสเตรเล ยว า ในช วง 2 ทศวรรษท ผ านมา เทคโนโลย การศ กษาค อการใช โสตท ศนศ กษา พฤต กรรมน ยม การเร ยนแบบโปรแกรมและการจ ดระบบ เคร องช วยสอน การพ ฒนาเคร องม อ ทางเทคน คต างๆ โดยไม ได เน นเพ ยงเคร องม ออ ปกรณ เท าน น แต เน นว ธ การจ ดระบบมากกว า ผลผล ตทางเทคน ค ในป จจ บ นความก าวหน าทางคอมพ วเตอร ว ด โอ และส อสารทางไกลและส อ

17 26 ปฏ ส มพ นธ ท าให เก ดการเผยแพร และถ ายทอดสารสนเทศ เทคโนโลย การศ กษาจ งเป นการพ ฒนา ความร ท กษะและการปฏ บ ต ผ านการว จ ยเพ อแก ป ญหาและพ ฒนาระบบ ว ธ การและส อเพ อท า ให ส งท จะกล าวต อไปน ก าวหน า - การออกแบบการเร ยนการสอนและหล กส ตร - การพ ฒนาการฝ กอบรมและว ชาช พ - กลย ทธ และเทคน คว ธ ในการเร ยนและการสอน - คอมพ วเตอร ช วยสอน การเร ยนโดยใช คอมพ วเตอร เป นฐาน การจ ดการเร ยนร โดยใช คอมพ วเตอร - การจ ดการทร พยากรแหล งเร ยนร / การเร ยนโดยใช แหล งเร ยนร เป นฐาน - การประย กต ใช โสตท ศนศ กษา เทคโนโลย สารเทศและการส อสาร - การประเม นและว จ ย - การศ กษาทฤษฎ เทคโนโลย การศ กษา - การรวมก นของเร องต าง ๆ ท กล าวมา Williams (2000 : 5) ได สร ปเทคโนโลย ในระด บโรงเร ยนจาก School Education Information Technology Initiatives, 2000 ซ งกล าวถ งจ ดม งหมายของโรงเร ยนในอเดลเลด ศตวรรษท 21 ว า เทคโนโลย สารสนเทศ เป นจ ดม งหมายหน งท น กเร ยนควรบรรล ความส าเร จ จ ดม งหมายของร ฐค อ น กเร ยนควรจะม ความเช อม น สร างสรรค และเป นผ ใช ผลผล ตของ เทคโนโลย ใหม โดยเฉพาะเทคโนโลย สารสนเทศและการส อสารรวมท งเข าใจถ งผลกระทบของ เทคโนโลย เหล าน นในส งคม โครงการน ม แผน การลงท นและกลย ทธ ในการน าไปใช ซ งจะท าให โรงเร ยนม ความสามารถด งน - สร างเคร อข าย fast local และ wide area เช อมโยงโรงเร ยนข ามร ฐหร อเขตการ ปกครอง - ต ดต งจ านวนคอมพ วเตอร ในแต ละโรงเร ยนอย างพอเพ ยง - ฝ กอบรมคร ให ม ท กษะทางเทคโนโลย และจ ดการศ กษาต อเน องในการใช เทคโนโลย ในการสอน - จ ดสรร สน บสน นด านเทคน คให แต ละโรงเร ยน - จ ดสรร software และ hardware ให พอเพ ยง - จ ดศ นย ห องสม ดด จ ตอล

18 27 - จ ดต งโรงเร ยนสาธ ต เทคโนโลย เพ อเป นแม แบบส าหร บโรงเร ยนอ นในอนาคต โครงการ School Information Kit ,Icts for learning (2003) ร ฐมนตร ว าการกระทรวงศ กษา Anna Bligh กล าวว าร ฐคว นส แลนด ได สน บสน นการน า ICT มาใช ในการเร ยนการสอนโดยบ รณาการท กเคร องม อเพ อการเร ยนและหล กส ตร โดยปร บปร งการเข าถ ง (access) ICT การพ ฒนาท กษะทาง ICT ของผ เร ยนและผ สอน การเปล ยนคอมพ วเตอร ใหม แทน เคร องเก าและสน บสน น ICT ในโรงเร ยน ส วน Ken smith ผ อ านวยการการศ กษาท วไปของร ฐ คว นส แลนด สร ปว า ICT เป นองค ประกอบส าค ญองค ประกอบหน งเพราะ ICT เป นหน งใน เคร องม อท ม ความจ าเป นส าหร บการเร ยนและการดารงช ว ตในศตวรรษท 21 โดยจะลงท นด าน ICT ส าหร บท กโรงเร ยนจ ดการ Web ใหม และบร การเข าถ งอ นเทอร เน ต โดยสร างช ดการสอนบ รณาการ พ ฒนาการศ กษาทางไกลผ าน ICT ปร บปร งโครงสร างพ นฐานและแหล งการเร ยนร ทางด จ ตอล พ ฒนาคอร ดสระยะส นหล กส ตร ICT บ รณาการเพ อส งไปย งมหาว ทยาล ย โรงเร ยนและศ นย อ นๆ จ ดท าหน งส อเล มเล กส าหร บอธ บายว ธ การสอนในหล กส ตร ICT บ รณาการพร อมแบบฝ กส าหร บ หล กส ตรของร ฐคว นส แลนด พ ฒนาคร ผ านโครงการ ICT Explores ด าเน นการสน บสน นโปรแกรม การสอน ICT ด านคณ ตศาสตร การเข าถ งช มชน การผล ตเคร องม อว ดผลหล กส ตร ICT บ รณาการ ท งน เพ อให การเร ยนการสอนม ประส ทธ ภาพ กล าวโดยสร ป เทคโนโลย การศ กษาในประเทศออสเตรเล ย ได ร บอ ทธ พลจากส หราชอาณาจ กรและสหร ฐอเมร กา ด งจะเห นได จากท Latchem ได กล าวไว ม ท งการศ กษาทฤษฎ และการประย กต ใช โดยครอบคล มถ งการออกแบบการพ ฒนา กลย ทธ เทคน คว ธ การเร ยนการสอน ว ธ การจ ดระบบการจ ดการทร พยากรแหล งเร ยนร การประเม นและการว จ ยโดยครอบคล มในระบบ โรงเร ยนไปจนถ งการฝ กอบรมและว ชาช พโดยใช ส อต างๆ ท งโสตท ศนศ กษา เทคโนโลย สารสนเทศ และการส อสาร คอมพ วเตอร ส ออ นๆ ซ งม บทบาทต อการเปล ยนแปลงทางการศ กษาอย างมาก ด งภาพท 1.4

19 28 การประเม นและว จ ย - Evaluation - Research การออกแบบ - ระบบ - กลย ทธ การเร ยนการสอน - สาร - ผ เร ยน ทฤษฎ และการใช การพ ฒนา - Audio Visual - Computer - ICT - Integrated Tech. การจ ดการ - Project - Resource การใช และเผยแพร - ใช - เผยแพร ภาพท 1.4 ขอบข ายของเทคโนโลย การศ กษาของประเทศออสเตรเล ย 3. ทว ปย โรป 3.1 ประเทศฝร งเศส การปฏ ร ปการศ กษาก าล งเป นกระแสใหญ ท วโลก เพราะในสภาพของโลกท เปล ยนไป เป นส งคมท สล บซ บซ อน เช อมโยงและเคล อนไหวเปล ยนแปลงไปอย างรวดเร ว กลายเป น ส งคมความร (Knowledge Society) การศ กษาจ งจ าเป นต องม การปร บต วให สามารถเป น การศ กษาส าหร บคนท กคน (Education for All) และม กระบวนการเร ยนร ท เหมาะสมแก ผ เร ยนแต ละคน หร อการเอาผ เร ยนเป นศ นย กลาง ระบบการศ กษาในประเทศฝร งเศส อาจจะเร ยกได ว าเป นระบบการศ กษาท ร ฐให ฟร ท งหมด (ประเวศ วะส : 2542) ซ งสอดคล องก บ ข อม ลทางอ นเทอร เน ต ( ท ระบ ว าประเทศฝร งเศสได ม การปฏ ร ปการศ กษาท ให ฟร และในป จจ บ นทางประเทศฝร งเศสได ม การปฏ ร ปการศ กษาเพ อ

20 29 ประชาชนท กคนมากย งข นโดยน าระบบการส อสารโทรคมนาคมมาพ ฒนาเทคโนโลย การศ กษา และการศ กษาแบบออนไลน ผ านเคร อข ายคอมพ วเตอร จากข อม ลทางอ นเทอร เน ต ได กล าวถ งเทคโนโลย การศ กษาในภาพรวมโดยระบ ว า เทคโนโลย การศ กษาท น ามาใช ในประเทศฝร งเศสในป จจ บ นเป น บทเร ยนออนไลน การเร ยนผ านเคร อข ายอ นเทอร เน ต นอกจากน ประเทศฝร งเศสเป นประเทศท ได ช อว าเป นประเทศท ม พ ฒนาการทางด านระบบส อ สารโทรคมนาคมท ท นสม ย ซ งสามารถระบ เป น ขอบข ายเทคโนโลย การศ กษามาพอส งเขป ด งภาพท 1.5 การจ ดการศ กษา - เพ อท องถ น - เขตการศ กษา - การศ กษาเพ อ มวลชน -การอบรมว ชาช พ เทคโนโลย - ว ทย กระจายเส ยง การศ กษา - ว ทย โทรท ศน - การศ กษาแบบ ออนไลน -ว ทยาล ยออนไลน ภาพท 1.5 ขอบข ายของเทคโนโลย การศ กษาของประเทศฝร งเศส สร ปจากการศ กษาค นคว าข อม ลขอบข ายของเทคโนโลย การศ กษาในประเทศ ฝร งเศสได เน นถ งการพ ฒนาประชากรโดยให การศ กษาแก คนท กคนได น าความร ท ได ไปพ ฒนา ตนเอง ซ งโดยส วนใหญ ขอบข ายของงานเทคโนโลย การศ กษาจะเป นในแนวทางการศ กษาท ไม จ าก ดสถานท และเวลา 3.2 ประเทศสหราชอาณาจ กร ระบบการศ กษาในสหราชอาณาจ กร แบ งออกเป น 3 ส วนค อ เวลล ไอร แลนด เหน อและสก อตแลนด ท ง 3 ระบบเป นการกระจายอ านาจจากส วนกลางไปย งท องถ นและ สถานศ กษา จ งไมม ระด บภ ม ภาค ในระด บชาต อย ในการควบค มด แลของกระทรวงการศ กษาและ

21 30 การจ างงานของแต ละท โดยม ร ฐมนตร ว าการ ซ งได ร บการแต งต งจากนายกร ฐมนตร และข นตรงต อ ร ฐสภาท กร งลอนดอน การศ กษาในระด บท องถ นอย ในความร บผ ดชอบขององค กรท องถ น ได แก องค การบร หารการศ กษาท องถ น โดยแต ละแห งจะม คณะกรรมการการศ กษา ซ งประกอบด วยผ แทน จากกล มต างๆ ในท องถ น รวมท งผ ปกครองและกล มธ รก จเอกชน จะจ ดให ม ผ อ านวยการศ กษาเป น เจ าหน าท ร บผ ดชอบการบร หารจ ดการ ในระด บสถานศ กษาแบ งออกเป น 3 ระด บ ค อ การศ กษาในโรงเร ยน การศ กษา ต อเน องและการอ ดมศ กษา แต ละระด บม ท งสถานศ กษาของภาคร ฐและเอกชน สถานศ กษา ท กระด บจะม คณะกรรมการบร หารของสถานศ กษาร บผ ดชอบในการให ค าปร กษาและต ดส นใจ เก ยวก บแนวทางการดาเน นงานของสถานศ กษา ท งในด านการจ ดการเร ยนการสอน หล กส ตร การ ควบค มค ณภาพและการบร หารงานท วไป ในการบร หารจะม ร ฐมนตร เป นผ บร หารส งส ดของแต ละท ม ร ฐมนตร ช วยว าการ จ านวน 3 คนและผ ช วยร ฐมนตร จ านวน 3 คนร บผ ดชอบงานในด านต างๆ ส าหร บด านเทคโนโลย การศ กษาจะอย ในการด แลของผ ช วยร ฐมนตร ด านมาตรฐานการศ กษา ป จจ บ น British Open University(OU) ได พ ฒนาการสอนผ านเทคโนโลย สารสนเทศในร ปแบบต างๆ มากข นโดยเฉพาะการใช ระบบอ นเตอร เน ตเข ามาช วยในการจ ดการ เร ยนการสอน เช น การสร างกล มสนทนาแลกเปล ยนความค ดเห น การส งงานทางอ นเตอร เน ท การ น าเสนอบทเร ยนท เป นส อประสมผ านระบบอ นเตอร เน ท การประช มทางไกลผ านระบบอ นเตอร เน ท ในขณะน (ป 2002) British Open University ม รายว ชาท เป ดสอนผ านระบบอ นเตอร เน ทจ านวน 14 ว ชา ทางด านเทคโนโลย สารสนเทศ ได ม การก าหนดแผนพ ฒนาในการใช เทคโนโลย สารสนเทศ ในร ปแบบต าง ๆ ประกอบด วย 1. การเช อมต อท กโรงเร ยนเข าก บทางด วนสารสนเทศโดยให โรงเร ยนเส ย ค าบร การราคาถ ก 2. การพ ฒนาโครงข ายแห งชาต เพ อการเร ยนร (National Grid for Leaning หร อ NGFL) เป นโครงสร างพ นฐานด านเทคโนโลย สารสนเทศเพ อการศ กษาท จะเช อมโยง สถานศ กษาท กแห ง ห องสม ด พ พ ธภ ณฑ สถานประกอบการ บ าน สถานท ราชการเข าด วยก น โดย โครงข ายด งกล าวเป นกลไกส าค ญในการส งเสร มการเร ยนร ตลอดช ว ตอ นจะน าไปส ส งคมแห งการ เร ยนร โดยไม ม ข ดจ าก ด ในการพ ฒนาประกอบด วย 3 หล กใหญ ค อ เน อหาท ม ค ณค า การเข าถ ง ข อม ลและท กษะของคร และบรรณาร กษ

22 31 ม การก าหนดเป าหมายการพ ฒนาภายในป 2002 ให คร ต องใช เทคโนโลย สารสนเทศและการส อสารตามหล กส ตรได สถาบ นการศ กษาท กแห ง ห องสม ดและศ นย ช มชนต อง เช อมต อก บ NGFL ร อยละ 75 ของคร ร อยละ 50 ของน กเร ยนต องม ของตนเอง ผ ส าเร จ การศ กษาส วนใหญ ต องเข าใจเร องเทคโนโลย สารสนเทศและการส อสาร ซ งจากการประเม นหล ง ป 2002 พบว าโรงเร ยนร อยละ 60 ได เช อมต อก บเคร อข ายและร อยละ 89.6 ม การเช อมต อก บ อ นเตอร เน ทแล ว โรงเร ยนท เช อมต อก บอ นเตอร เน ทร อยละ 52 ได เป ดโอกาสให น กเร ยนท กคนใช ร อยละ 39 ให ใช บ างและร อยละ 9 ย งไม ได ให ใช และพบว าการใช ICT ม ประส ทธ ภาพส งในการ สอนภาษา อ งกฤษ คณ ตศาสตร และประว ต ศาสตร ตามล าด บ ส าหร บขอบข ายเทคโนโลย การศ กษาม การกล าวถ งขอบข ายของ AECT ม หน วยงานทางด านมาตรฐานเทคโนโลย การศ กษา (Centre for Educational Technology Interoperability Standards. หร อ CETIS) ซ งร บผ ดชอบและม ส วนร วมในการพ ฒนามาตรฐาน ต างๆ ท เก ยวก บการศ กษาและเทคโนโลย การศ กษา เช น IMS, CEN/ISSS, ISO, IEEE นอกจากน นการศ กษาแนวค ดและงานทางด านเทคโนโลย การศ กษาในสหราช อาณาจ กร สามารถจะว เคราะห ถ งขอบข ายเทคโนโลย การศ กษาในล กษณะท แตกต างก นไป เช น Wright (2000) ได กล าวถ งเทคโนโลย การศ กษาว าคลอบค มถ งว สด อ ปกรณ ข นตอน กระบวนการ โครงสร าง ระบบและร ปแบบการใช ศาสตราจารย Tim O'Shea ( ม ถ นายน 2547) ผ เช ยวชาญจากมหาว ทยาล ย Birkbeck กร งลอนดอน ได เข ยนบทความเร อง 100 ป เทคโนโลย การศ กษา (100 YEARS OF EDUCATIONAL TECHNOLOGY) ได กล าวถ ง เทคโนโลย การศ กษาใน 2 ล กษณะ ค อ เทคโนโลย การศ กษาในล กษณะส อต างๆ ท ม การพ ฒนามา เป นล าด บและเทคโนโลย การศ กษาในล กษณะว ธ การหร อองค กรหร อหน วยงานหร อสถานท เช น มหาว ทยาล ยส าหร บสอนทางไกล (distance teaching universities) ห องเร ยนเสม อน (virtual classrooms) และจากการแสดงความค ดเห นต อบทความด งกล าว ท าให ทราบถ งเทคโนโลย การศ กษาอ กบางส วนในประเทศสหราชอาณาจ กร ค อการเร ยนทางโทรศ พท Tele (phone, not computer) conferencing และการใช โทรท ศน ศ กษา 3.3. ประเทศฟ นแลนด เทคโนโลย การศ กษาในฟ นแลนด ครอบคล มเก ยวก บการใช เทคโนโลย ในการ เร ยนร และการศ กษา โดยอ งก บทฤษฎ การเร ยนร เช น หน วยว จ ยเทคโนโลย การศ กษาของ มหาว ทยาล ย OULU เน นการว จ ยท ให เข าใจกระบวนการเร ยนร ของน กเร ยน เช น social interaction, motivation and cognitive strategy in learningในส งแวดล อมท ม เทคโนโลย

23 32 สน บสน นการเร ยนร ได แก ส อประสม การประช มทางไกล โทรศ พท ม อถ อ ระบบเคร อข าย การใช เทคโนโลย สารสนเทศในการศ กษา คอมพ วเตอร ฯลฯ ขอบข ายของสาระทางเทคโนโลย การศ กษาประเทศฟ นแลนด เน องจากม ความ พร อมท งด านต างๆ ของประเทศรวมถ งจ านวนประชากร พร อมท งร ฐให การสน บสน นท ง คอมพ วเตอร ฮาร ดแวร และซอฟท แวร ห องปฏ บ ต การว ทยาศาสตร เน นการเร ยนปฏ บ ต การ ส งเสร มให ม การพ ฒนาบทเร ยนท งทางคณ ตศาสตร และว ทยาศาสตร การเร ยนการสอนเน นความ ย ดหย น หล กส ตรท ม ฐานจากการวางแผนของโรงเร ยนก บคร การเร ยนการสอนโดยย ดผ เร ยนเป น หล ก การให คาปร กษาและการศ กษาแบบ remedial teaching การศ กษาป จจ บ นเน นท Content of education และ methods of instruction และย งคงเน นท มาตรฐานการศ กษาและความเท าเท ยมก นของการศ กษา โดยสร ปแล วเทคโนโลย การศ กษาในฟ นแลนด ครอบคล มเก ยวก บ 1.การใช เทคโนโลย ในการเร ยนร และการศ กษาโดยอ งก บทฤษฎ การเร ยนร ให เข าใจกระบวนการเร ยนร ของผ เร ยน 2. ม ความสอดคล องก บส งแวดล อมท ม เทคโนโลย สน บสน น 3. การเร ยนร ท ม คอมพ วเตอร ระบบเคร อข าย โทรศ พท ม อถ อ ส งแวดล อม เสม อนจร งสน บสน น 4. ทว ปเอเช ย 4.1 ประเทศญ ป น หล กฐานหน งท เป นแนวทางท แสดงให เห นว าญ ป นน าเอาเทคโนโลย การศ กษามา ใช ต งแต อด ตก ค อกฎหมายฉบ บแรกในย คเมจ ม การระบ ถ งการให การศ กษาในแนวค ดของ การศ กษาตลอดช ว ต (Lifelong Learning) ซ งเป นหน งในสาระส าค ญของเทคโนโลย การศ กษาใน ป จจ บ น แม ว าในระหว างย คน นจะย งไม ปรากฏค าว าเทคโนโลย การศ กษา แต เม อพ จารณาก บ ป จจ บ นแล วต องยอมร บว าประเทศญ ป นเป นประเทศท ม แนวค ดท ในด านการศ กษามาต งแต อด ต ภายหล งจากสงครามโลกคร งท 2 ฝ ายพ นธม ตรช วงเวลาหน งท ส าค ญและม อ ทธ พลต อการจ ดการศ กษาในประเทศญ ป นและเก ยวโยงถ งสาระและแนวค ดทางเทคโนโลย การศ กษา ก ค อช วงการพ ฒนาส ความเป นประเทศอ ตสาหกรรม ประเทศญ ป นม โรงงานเก ดข น มากมายและต องการคนงานเป นจ านวนมากท าให พลเม องชาวญ ป นบางส วนไม สามารถศ กษาต อ ในระด บท ส งกว าข นพ นฐานได จ งม แนวค ดในการจ ดระบบการเร ยนการสอนท สามารถเอ อต อ

24 33 สภาพการณ ด งกล าว จ งเก ดการจ ดการศ กษาเพ ออาช พ โดยร ฐม งเน นปร บปร งเน อหาสาระของ หล กส ตร อ ปกรณ การเร ยนการสอน โรงฝ กงานให ท นสม ยและเพ ยงพอต อความต องการเร ยนของ ประชาชนและต อการขยายต วทางเศรษฐก จและส งคมของประเทศ ด งภาพท 1.6 ภาพท 1.6 ระบบการศ กษาพ นฐาน (Formal Education School System) ของประเทศญ ป น (ส าน กงานคณะกรรมการศ กษาแห งชาต,2527 : 47 และ MEXT ) ส าหร บการใช เทคโนโลย ท เป นส อล กษณะเป นร ปธรรมม มาต งแต สม ยย คราชวงศ เมจ ในช วงต นทศวรรษท 1920 ในร ปแบบส อว ทย กระจายส ยงแต ย งม ได ม บทบาทในการศ กษา พ ฒนาการต อมาได แก การผล ตรายการว ทย เพ อการศ กษาโดยออกอากาศคร งแรกเม อว นท 22 ม นาคม ค.ศ (กระทรวง ศ กษาธ การ, 2545 : 33) และอ ก 24 ป ต อมาในเด อนม ถ นายน ค.ศ ม การออกอากาศรายการโทรท ศน เพ อการศ กษาเป นคร งแรก การน าเทคโนโลย การศ กษา เข าไปใช ในการจ ดการเร ยนการสอนในประเทศญ ป นม ใช อย างแพร หลายมากย งข น ในป 1983 Bureau of Social Education กระทรวงศ กษาธ การ ว ฒนธรรม ก ฬา ว ทยาศาสตร และเทคโนโลย (Ministry of Education, Culture, Sports, Science and Technology : MEXT) ได ส ารวจปร มาณ การใช โสตท ศน ปกรณ ประเภทต างๆ ในประเทศญ ป น พบว าม อ ตราการใช และการกระจายประเภท ของการใช ส งโดยเฉพาะเคร องร บโทรท ศน เคร องฉายภาพข ามศ รษะและเคร องบ นท กเส ยง ตามล าด บและข อม ลท น าสนใจอ กอย างหน งก ค อ การน าเทคโนโลย การศ กษาไปใช ในการเร ยนการ

25 34 สอนระด บต างๆ ม ความแตกต างก นช ดเจนระหว างพฤต กรรมของการเร ยนร ก บส อ ค อในระบบ อน บาลจะน ยมใช เคร องบ นท กเส ยง ระด บประถมศ กษาน ยมใช เคร องร บโทรท ศน ระด บม ธยมต น น ยมใช เคร องฉายภาพข ามศ รษะและม ธยมปลายน ยมใช เคร องเล นและบ นท กเทปโทรท ศน ซ งจาก ข อม ลด งกล าวน าจะเป นส งท แสดงให เห นว าจ าเป นจะต องม การสร างท ศนคต ภายใต ทฤษฎ จ ตว ทยาเพ อส งเสร มและให ความร ในเร องของการใช โสตท ศน ปกรณ จากการค นคว าข อม ลพบว าม การจ ดต งองค กรด านเทคโนโลย การศ กษาของ ประเทศญ ป นค อ Japan Society for Educational Technology (JSET) และร ฐบาลให การ สน บสน นในล กษณะภาพรวมของประเทศ ในการจ ดร ปแบบองค กร ของกระทรวงศ กษาธ การ ว ฒนธรรม ก ฬา ว ทยาศาสตร และเทคโนโลย (Ministry of Education, Culture, Sports, Science and Technology : MEXT) ซ งประกอบด วยการประสานงานของ 3 หน วยงานหล ก ค อ 1) การศ กษา 2) ว ทยาศาสตร และเทคโนโลย 3) ว ฒนธรรม ก ฬา ในการท จะพ ฒนาตนเองเข าส ศตวรรษท 21 ประเทศญ ป นจ าต องปฏ ร ประบบการศ กษาโดยนโยบายหล กชาต น ยม ค อ พ ฒนา ทร พยากรมน ษย ทางด านการศ กษา ท าน บ าร งศ ลปว ฒนธรรมภายใต กระบวนการค ดสร างสรรค ทางว ทยาศาสตร และเทคโนโลย แต การพ ฒนาทร พยากรมน ษย น นต องต งอย บนพ นฐานการก ฬา อ นท จะส งผลต อส ขภาพท ด ของประชาชน จากน ยามของเทคโนโลย การศ กษาของน กว ชาการต างๆ พบว าขอบข ายของ เทคโนโลย การศ กษาในประเทศญ ป นสอดคล องก บขอบข ายการด แลงานของกระทรวงศ กษาธ การ ว ฒนธรรม ก ฬา ว ทยาศาสตร และเทคโนโลย (Ministry of Education, Culture, Sports, Science and Technology: MEXT) ด งภาพท 1.7

26 35 ขอบข ายของเทคโนโลย การศ กษาของประเทศ ญ ป น -Planning for science and Technology policy -Synthesis, Creative, Develop Research -Promoting projects -Creation communication culture -International cultural exchange -Copyright system: Promotion culture -Sport lives -Lifelong learning society -Education reform to foster rich humanity -Development of Youth -Administration education respect regions and schools -University in accordance with the rest of ภาพท 1.7 ร ปแบบองค กรของกระทรวงศ กษาธ การ ว ฒนธรรม the world ก ฬา ว ทยาศาสตร และเทคโนโลย และขอบข ายของเทคโนโลย การศ กษาในประเทศญ ป น (MEXT, 2004) 4.2 ประเทศสาธารณร ฐประชาชนจ น จากบทความในวารสาร China Review (Mun C. Tsang, 2000 : ) กล าวว า นโยบายการศ กษาของสาธารณร ฐประชาชนจ นเปล ยนแปลงไปมากในช วง 5 ทศวรรษท ผ านมา หล งจากสภาพความส บสนในช วงปฏ ว ต ว ฒนธรรม (พ.ศ ) ประชากร จ าเป นต องได ร บความร อย างพอเพ ยง ม การขยายต วของการศ กษา ม การสน บสน นให การศ กษา แก น กว ทยาศาสตร และว ศวกร จ ดม งหมายระบบการศ กษาเร มช ดเจนต งแต พ.ศ ม การ เตร ยมบ คคลากรท ม ท กษะหลายๆ อย างเพ อตอบสนองการพ ฒนาเศรษฐก จ การเต บโตของ เศรษฐก จท ต องการบ คคลากรท ม ความช านาญ และการขยายระบบการศ กษาให เข าถ งเด ก

27 36 ผ ใหญ และคนท กระด บ ในป 2526 เต งเส ยวผ ง ประธานพรรคคอมม วน สต จ นกล าวว า การศ กษา จะต องเผช ญหน าก บความท นสม ย ความเป นไปของโลกและอนาคต ต อมาป 2536 ม การปฏ ร ป การศ กษา การศ กษาภาคบ งค บ 9 ป ขจ ดความไม ร หน งส อของเยาวชนและผ ใหญ ยกระด บ ค ณภาพการศ กษาและการพ ฒนามหาว ทยาล ยช นด 100 แห ง และสาขาว ชาหล ก พ.ศ เจ ยงซ อเหม น ได ต งกลย ทธ การพ ฒนาระด บประเทศโดยม พ นฐานจากว ทยาศาสตร เทคโนโลย และ การศ กษา ต อมา พ.ศ ม แผนปฏ บ ต การพ ฒนาการศ กษา เพ อปฏ ร ประบบการศ กษาให ก าว ต อไปโดย 1) ปร บปร งค ณภาพการศ กษาท กๆ ระด บ 2) ให คร สน บสน นให น กเร ยนค ดอย างอ สระ และสร างสรรค 3) สน บสน นท นและโครงการการศ กษาส าหร บเขตพ นท ยากจน 4) ขยายการศ กษา ระด บม ธยมตอนปลายและระด บมหาว ทยาล ย 5) เพ มพล งของเจ าหน าท ร ฐบาลด วยการให การศ กษาระด บส งข น 6) โครงการเสร มสร างน กเร ยนความสามารถพ เศษและ 7) การพ ฒนา สถาบ นการศ กษาเอกชน ในป 2547เด อนม นาคม ร ฐสภาจ นได เห นชอบแผนปฏ บ ต การป แผนปฏ บ ต การน ร างมาจากท กกล มท เก ยวข องเพ อวางกลย ทธ ท ม งเน นการฟ นฟ จ นด วย ว ทยาศาสตร และการศ กษา แผนปฏ บ ต การฉบ บใหม น ม การเช อมโยงการศ กษาก บความท นสม ย แยกเป น 3 ด านค อ 1. การศ กษาเป นพ นฐานและม บทบาทส าค ญในการสร างส งคมท พร อม เสมอ (well-to-do society) ถ งแม ว าจะม ป ญหาจากจ านวนประชากรท มากมายกว า 1.3 พ นล าน คน 2. การพ ฒนาการศ กษาส มพ นธ ก บการพ ฒนาความเป นอย ของคน โดยรวม ภาคเศรษฐก จต องการคนท ม การศ กษาท ม ค ณภาพ ได ร บการปล กฝ งในเร องความเฉล ยว ฉลาด ค ณธรรม ว ชาฟ ส กส และการก ฬา 3. ความส มพ นธ ระหว างการปฏ ร ประบบการศ กษาก บสภาพเศรษฐก จและ การตลาดแบบส งคมน ยม ร ฐให ความสน บสน นด านการเง นแก การศ กษาเพ มข นอย างต อเน องเพ อ ความย ต ธรรมแก ชนท กช น ข อม ลจากเว บไซด ของเคร อข ายเพ อการศ กษาและการว จ ยของจ น (Zhou Ji, 2000) กล าวไว ว าเทคโนโลย การศ กษาเป นต วช ว ดท ส าค ญของความท นสม ยของการศ กษา ในจ น ผ น าของร ฐบาลจ นให ความสนใจในเทคโนโลย การศ กษาตลอดช วง 20 ป ท ผ านมาของการปฏ ร ป ผ น าในชนบทหลายท าน เช น เจ ยงซ อหม น ล เป งและล หลานจ ง ได เข ยนเอกสารการสอนส าหร บ การศ กษาผ านดาวเท ยมและการศ กษาทางไกลสม ยใหม โดยคณะกรรมการกลางพรรคคอมม วน สต จ นและร ฐสภาเน นว าต องให ความส าค ญต อเทคโนโลย การศ กษาสม ยใหม และระบบสารสนเทศ

28 37 การศ กษา ด งน น การพ ฒนาเทคโนโลย การศ กษาจ งเป นงานท ส าค ญท ท าให เก ดความท นสม ยของ การศ กษาของจ น โครงการว ทยาล ยโสตท ศนศ กษา เร มต นคร งแรกในคณะเกษตรศาสตร มหาว ทยาล ย Jinling เม อ พ.ศ ม การใช สไลด และฟ ล มประกอบเส ยงพ ดบรรยายเพ อ เผยแพร ว ธ การระบายส ผ าฝ ายและหล งจาก พ.ศ.2485 ก ม คณะหร อโรงเร ยนจ านวนมากในท ก ระด บได พ ฒนา โสตท ศนศ กษาข น ส วนมหาว ทยาล ยทางว ทย กระจายเส ยงและว ทย โทรท ศน ได จ ดต งข นท ป กก ง เซ ยงไฮ และเส นหยาง เม อ พ.ศ และกล าวได ว าเทคโนโลย การศ กษาของจ น ได พ ฒนาอย างมากหล งจากการดาเน นการปฏ ร ปการศ กษาและนโยบายเป ดส โลกภายนอก โดยสร ป ขอบข ายสาระของเทคโนโลย การศ กษาของจ นเน นการน าประเทศส ความท นสม ย (Modernization) โดยการแพร กระจายความร ให แก ประชากรของประเทศท ม จ านวน มาก ให สามารถอ านออกเข ยนได ได ร บความร อย างท วถ งและเท าเท ยมก น รวมท งสน บสน นความ เป นเล ศทางว ชาการโดยเฉพาะอย างย งด านว ทยาศาสตร และว ศวกรรมศาสตร โดยอาศ ย เทคโนโลย การศ กษาร วมก บเทคโนโลย สารสนเทศ ได แก การใช ส อ โสตท ศน ปกรณ ระบบการเร ยน การสอนทางไกล และระบบการเร ยนการสอนผ านดาวเท ยม ซ งจ นม ศ กยภาพและได ประกาศเข าส ความท นสม ยในแผนปฏ บ ต การแห ง ชาต ต งแต ป พ.ศ เป นต นมา 3.3 ประเทศสาธารณร ฐส งคโปร (The Republic of Singapore) สาธารณร ฐส งคโปร เป นประเทศท ประสบความส าเร จอย างมากในด านเศรษฐก จ การเม อง ส งคมและการศ กษา น บเป นประเทศเก ดใหม ท ม ความก าวหน าเน นพ ฒนาศ กยภาพของ บ คคลให ส งส ดโดยอาศ ยการศ กษาเป นส าค ญ การปฏ ร ปการศ กษาของประเทศจ งด าเน นมาอย างต อเน องต งแต ป 2489 จน มาถ งป จจ บ น การปฏ ร ปการศ กษาได ม งส ความเป นเล ศทางการศ กษาและการเป น เกาะแห ง อ จฉร ยะ (ส าน กงานคณะกรรมการการศ กษาแห งชาต, 2544) ม การจ ดต งองค กรใหม ค อ สถาบ นการศ กษาแห งชาต หร อ NIE (National Institute of Education) ข นภายใต NTU (Nan yang Technological University) ม บทบาทในการส งเสร มให ม การน านว ตกรรมทางการศ กษา และด าเน นงานต างๆ เพ อพ ฒนาผ บร หารของโรงเร ยนส งเสร มเทคโนโลย สารสนเทศในก จกรรม โครงสร างพ นฐานของประเทศส งคโปร ท กๆ ด านการปฏ ร ปการใช เทคโนโลย เพ อการศ กษาของ ส งคโปร ม ด งน (ส าน กงานคณะกรรมการการศ กษาแห งชาต,2544)

29 38 ป เร มใช โทรท ศน เพ อการศ กษาในการสอนคณ ตศาสตร ว ทยาศาสตร และเทคโนโลย จ ดต ง ETV ผล ตรายการว ทย และโทรท ศน เพ อการศ กษาและม บร การส อทาง การศ กษา เทป สไลด เพ อใช สอนภาษาโดยต งหน วยงาน SEMS (Singapore Educational Media Service) ป ปร บปร งองค กรเพ อพ ฒนาเทคโนโลย ทางการศ กษา จ ดต งสถาบ น พ ฒนาหล กส ตรของส งคโปร CDIS (Curriculum Development Institute of Singapore) โดยรวม ก บ SEMS ม กองเทคโนโลย การศ กษาในการส งเสร มการใช เทคโนโลย ในโรงเร ยนและพ ฒนา เคร องม อโสตท ศน ปกรณ ส าหร บใช ในการเร ยนการสอนและน าคอมพ วเตอร มาใช ในโรงเร ยนและ หน วยงานการศ กษา ป 2529 น าเทคโนโลย มาใช ในการเร ยนการสอนอย างกว างขวาง ม โครงการ เช อมโยงโรงเร ยนโดยใช เคร อข ายคอมพ วเตอร เช อมโยงกระทรวงศ กษาธ การและโรงเร ยนท งหมด ในอนาคตส งคโปร จะน าเทคโนโลย การศ กษามาใช เพ อการศ กษาอย างกว างขวาง ด วยความส าค ญ 4 ประการ ค อ 1. การเร ยนการสอนต องใช ส อหลายประเภท 2. ผ เร ยนต องร จ กเล อกใช ส ออย างสร างสรรค 3. การพ ฒนาส อท กประเภทต องเน นให ม การตอบสนอง สามารถเร ยนด วย ตนเอง 4. ใช คอมพ วเตอร ในการจ ดการงานท กๆ ด านท เก ยวก บการศ กษา ซ งนายกร ฐมนตร Goh Chok Tong ได แสดงว ส ยท ศน ผ น าท ต องการให ส งคโปร เป น โรงเร ยนแห งความค ด ชาต แห งการเร ยนร (Thinking Schools, Learning Nation) ประชาชน ต องร จ กค ดว เคราะห ม การเร ยนร ตลอดช ว ตและใช เทคโนโลย สารสนเทศอย างสร างสรรค โดยการ เร ยนร ถ อเป น ว ฒนธรรมของชาต (National Culture) (วรมน จ ละจาร ตต, 2543 : 6-7) ด งภาพท 1.8

30 39 ผ เร ยน หล กส ตร การจ ดการ เทคโนโลย ภาพท 1.8 ขอบข ายเทคโนโลย การศ กษาของประเทศส งคโปร กล าวโดยสร ป สาธารร ฐส งคโปร ม การน าเอาเทคโนโลย การศ กษามาใช ในการจ ด การศ กษาคล ายก บประเทศต างๆ ในเอเช ย เน องจากได ร บอ ทธ พลจากการปกครองของประเทศ อ งกฤษ ด งน น การศ กษาจ งคาดว าจะได ร บอ ทธ พลทางเทคโนโลย ต างๆ มาใช ในการบร หารและ การจ ดการเร ยนการสอนแต เน องจากว ส ยท ศน ของผ น าประเทศในขณะน ท าให ส งคโปร ม แนวทาง ในการจ ดการศ กษาเป นของตนเองและม งพ ฒนาผ เร ยนโดยใช เทคโนโลย สารสนเทศช วยให ผ เร ยน ม ค ณล กษณะเป นผ ใฝ ร เร ยนร อย างต อเน องตลอดช ว ต 4.4 ประเทศไทย ส วนขอบข ายของเทคโนโลย การศ กษา ตามแนวค ดของน กค ดไทย ช ยยงค พรหม วงศ (2537 : 4-58) ได ประมวลออกเป น 3 ขอบข ายค อ ขอบข ายด านสาระของเทคโนโลย และ ส อสารการศ กษา ขอบข ายด านภารก จและขอบข ายตามร ปแบบการจ ดการศ กษาหร อเป นม ต ขอบข ายเทคโนโลย และส อสารการศ กษา แบ งเป นขอบข ายตามแนวต ง แนวนอนและแนวล ก ขอบข ายด านสาระของเทคโนโลย และส อสารการศ กษาหร อขอบข ายตามแนวต ง ครอบคล มด านการจ ดการ การพ ฒนาและการออกแบบระบบทางการศ กษา พฤต กรรมการเร ยน การสอน ว ธ การสอน ส อสารการศ กษา สภาพแวดล อมทางการศ กษา การจ ดการด านการเร ยน การสอนและการประเม นการศ กษา ขอบข ายด านภารก จหร อขอบข ายตามแนวนอน เป นการน าเทคโนโลย และส อสาร การศ กษาไปใช เพ อภารก จทางการศ กษาค อภารก จด านการบร หาร ด านว ชาการและด านการ บร การ

31 40 ขอบข ายตามร ปแบบการจ ดการศ กษาหร อขอบข ายตามแนวล ก ม การน าเทคโนโลย และส อสารการศ กษาไปใช เป นเคร องม อในการจ ดการศ กษา 4 ด าน ค อ 1) การศ กษาในระบบ โรงเร ยน จ าแนกตามระด บการศ กษาระด บประถมศ กษา ม ธยมศ กษาและอ ดมศ กษา 2) การศ กษา นอกระบบโรงเร ยน 3) การฝ กอบรม และ 4) การศ กษาทางไกล รายละเอ ยดขอบข ายเทคโนโลย และส อสารการศ กษา ม ด งน การจ ดระบบ พฤต กรรม ว ธ การ ส อสาร สภาพแวดล อม การจ ดการ การประเม น การศ กษาทางไกล การฝ กอบรม การศ กษานอกระบบ การศ กษาในระบบ ด านบร หาร ด านว ชาการ ด านบร การ ภาพท 1.9 ขอบข ายตามแนวต ง แนวนอนและแนวล กของเทคโนโลย และส อสารการศ กษา ช ยยงค พรหมวงศ (2537 : 4-58) พ ฒนาการของเทคโนโลย การศ กษา เทคโนโลย การศ กษาเป นสหว ทยาการท รวมเอาศาสตร ต าง ๆ มาประกอบก น ได แก พฤต กรรมศาสตร (Behavioral Sciences) ว ทยาการจ ดการ (Management Science) และ ว ทยาศาสตร กายภาพ (Physical Science) จากศาสตร ด งกล าวจ งเก ดการน าเทคโนโลย มาใช ใน วงการศ กษา โดยม พ ฒนาการจ าแนกได ด งน น กการศ กษาท เป นผ น าทางเทคโนโลย การศ กษา แนวค ดของน กการศ กษาท ม ส วน วางรากฐานทางเทคโนโลย การศ กษา แบ งเป น 2 ย ค ตามช วงระยะเวลาด งน