วรพจน แก วมณ Worapot Keawmanee

Transcription

1 การประย กต ใช งานเว บเทคโนโลย เพ อการบร หารจ ดการโรงเร ยน กรณ ศ กษา : โรงเร ยนว ดป ยะว ฒนาราม ส งก ดสาน กงานเขตพ นท การศ กษา ช มพร เขต 2 The Application on Web Technology for Administrative Management of School A Case Study of Watpiyawattanaram School. Under the Chumphon Education service area office 2 วรพจน แก วมณ Worapot Keawmanee สารน พนธ น เป นส วนหน งของการศ กษา ตามหล กส ตรว ทยาศาสตรมหาบ ณฑ ต สาขาเทคโนโลย สารสนเทศ บ ณฑ ตว ทยาล ย มหาว ทยาล ยเทคโนโลย มหานคร ป การศ กษา 2554

2 ห วข อโครงงาน การประย กต ใช งานเว บเทคโนโลย เพ อการบร หารจ ดการโรงเร ยน กรณ ศ กษา : โรงเร ยนว ดป ยะว ฒนาราม ส งก ดสาน กงานเขต พ นท การศ กษา ช มพร เขต 2 น กศ กษา นายวรพจน แก วมณ รห สน กศ กษา ปร ญญา ว ทยาศาสตรมหาบ ณฑ ต สาขาว ชา เทคโนโลย สารสนเทศ พ.ศ อาจารย ผ ควบค มโครงงาน ผศ.ดร.พนม เพชรจต พร บทค ดย อ สารน พนธ น เป นการน าเสนอ การประย กต ใช เว บเทคโนโลย เพ อการบร หารจ ดการโรงเร ยน ซ งได สร างระบบจ ดการฐานข อม ลสาหร บจ ดเก บ และจ ดการข อม ลอย างเป นระบบของน กเร ยน คร และหล กส ตรการเร ยนภายในโรงเร ยนว ดป ยะว ฒนาราม ส งก ดสาน กงานเขตพ นท การศ กษาช มพร เขต 2 และใช งานผ านทางเว บอ นทราเน ตของโรงเร ยน โดยออกแบบฐานข อม ลตามหล กการ ออกแบบเช งส มพ นธ คาดว าระบบจ ดการฐานข อม ลน จะช วยให การจ ดเก บและจ ดการข อม ลต างๆ แทนการจ ดเก บข อม ลด วยระบบเอกสาร ซ งจะสามารถแก ไขป ญหาการเส ยหาย และส ญเส ยของ เอกสารจากเหต การณ ต างๆ และย งลดพ นท ในการจ ดเก บข อม ล อ กท งย งเพ มความสะดวกในการ ค นหาข อม ลให รวดเร วมากข น ลดความย งยาก และซ าซ อนในการจ ดเก บและจ ดการข อม ลต างๆ I

3 ก ตต กรรมประกาศ สารน พนธ ฉบ บน ส าเร จได ด วยด ด วยความอน เคราะห ช วยเหล อ ประส ทธ ประศาสน ว ชา ความร ทางว ชาการ ตลอดเวลาท ผ านมาท ศ กษาอย ท มหาว ทยาล ยแห งน โดยเฉพาะอย างย ง ขอ กราบขอบพระค ณเป นอย างส ง ค อ ผศ.ดร.พนม เพชรจต พร อาจารย ท ปร กษาโครงงาน ท ได กร ณา ให ค าแนะน า เสนอแนะ ปร บปร งแก ไขข อบกพร องต างๆ ในท าสารน พนธ อย างต อเน องมาโดยตลอด เพ อ ให สารน พนธ ม ความถ กต องสมบ รณ ย ง ข น รวมท ง ขอกราบขอบพระค ณ อาจารย ส ชาต แก ว มณ ผ อ านวยการโรงเร ยนว ดป ยะว ฒนาราม และอาจารย ว ราวรรณ กลางน ร กษ ห วหน างานบร หาร ว ชาการ ท กร ณาให ข อม ลของทางโรงเร ยน รวมท งข อค ดเห นต างๆ ตลอดจน แนวทางปร บปร งแก ไข งานต างๆของโรงเร ยนโดยเฉพาะการออกเอกสารทางการศ กษาของฝ าย ว ชาการ ซ งเป นประโยชน อย างมากในการจ ดท าสารน พนธ น จนส าเร จล ล วงไปด วยด วรพจน แก วมณ

4 สารบ ญ บทค ดย อ I ก ตต กรรมประกาศ II สารบ ญ III สารบ ญตาราง V สารบ ญร ป VI บทท 1 บทน า 1.1 กล าวน า กรณ ศ กษา ป ญหา แนวทางการแก ป ญหา ว ตถ ประสงค ของโครงงาน ขอบเขตของโครงงาน ประโยชน ท จะได ร บจากการท าโครงงาน ข นตอนการด าเน นงาน 5 บทท 2 ทฤษฎ ท เก ยวข อง 2.1 กล าวน า ทบทวนวรรณกรรม ทฤษฎ ท เก ยวข อง 9 บทท 3 การออกแบบระบบ 3.1 กล าวน า การว เคราะห ระบบงานป จจ บ น การออกแบบระบบ 36 บทท 4 ผลการด าเน นงาน 4.1 กล าวน า กระบวนการการจ ดหา การต ดต งและทดสอบระบบ การใช งานระบบ แผนการด แลระบบ Change and Release Management 85 หน า III

5 สารบ ญ(ต อ) บทท 5 ผลการทดสอบและด าเน นงาน 5.1 กล าวน า ห วข อการส ารวจการเข าใช งาน ว เคราะห และประเม นการใช งาน 86 บทท 6 สร ปผลการด าเน นงาน 6.1 กล าวน า ป ญหาและอ ปสรรค ข อเสนอแนะ 88 หน า IV

6 สารบ ญตาราง หน า ตารางท 1.1 ข นตอนการปฏ บ ต งานและระยะเวลาท ใช ในการปฏ บ ต งาน 6 ตารางท 3.1 student (น กเร ยน) 62 ตารางท 3.2 guardian (ผ ปกครอง) 62 ตารางท 3.2 guardian (ผ ปกครอง) (ต อ) 63 ตารางท 3.3 studentmove (ข อม ลการย ายของน กเร ยน) 63 ตารางท 3.4 farewall (เกณฑ การลา) 63 ตารางท 3.5 times_of_student (ข อม ลการลาของน กเร ยน) 63 ตารางท 3.5 times_of_student (ข อม ลการลาของน กเร ยน)(ต อ) 64 ตารางท 3.6 room (ห องเร ยน) 64 ตารางท 3.7 times of teacher (ข อม ลการลาของคร ) 94 ตารางท 3.8 result student (ข อม ลผลการเร ยน) 64 ตารางท 3.9 subject (ว ชาเร ยน) 65 ตารางท 3.10 grubsubject (กล มว ชา) 65 ตารางท 3.11 class of student (ข อม ลระด บช นของน กเร ยน) 65 ตารางท 3.12 class (ระด บช น) 65 ตารางท 3.14 upclass rule (เกณฑ การเล อนช น) 66 ตารางท 3.15 move of teacher (ข อม ลการย ายของคร ) 66 ตารางท 3.15 resient class (ข อม ลการประจ าช นของคร ) 66 ตารางท 3.16 teacher (คร ) 66 ตารางท 3.16 teacher (คร )(ต อ) 67 ตารางท 3.17 yearstudy (ป การศ กษา) 67 ตารางท 4.1 ข นตอนต ดต งระบบของระบบ 69 ตารางท 4.1 ข นตอนต ดต งระบบของระบบ(ต อ) 67 ตารางท 4.2 แผนการด แลและบ าร งร กษาระบบ 84 ตารางท 5.1 ตารางการให คะแนนในส วนของหน าจอการใช งานระบบ 86 ตารางท 5.2 ตารางการให คะแนนในส วนของฟ งช นการท างานระบบ 86 ตารางท 5.3 ตารางการให คะแนนในส วนภาพรวมของระบบ 86 V

7 สารบ ญร ปภาพ หน า ร ปท 1.1 โครงสร างระบบ 3 ร ปท 2.1 ระบบการประมวลผลแบบแฟ มข อม ล (ก) ระบบลงทะเบ ยนน กศ กษา 10 (ข) ระบบห องสม ด ร ปท 2.2 ระบบประมวลผลฐานข อม ล 11 ร ปท 2.3 ระบบเคร อข ายแบบเมนเฟรม 14 ร ปท 2.4 แสดงร ปแบบเคร อข ายระยะใกล 16 ร ปท 2.5 แสดงร ปเคร อข ายระยะไกล 16 ร ปท 2.6 แสดงล าด บข นตอนการส อสารระหว างซอฟต แวร และระบบปฏ บ ต การ 17 ร ปท 2.7 แสดงโครสร างท ง 5 ส วนของโปรแกรม DBMS 23 ร ปท 2.8 ข นตอนการพ ฒนาระบบในวงจรการพ ฒนาระบบ SDLC แบบ Waterfall Model 25 ร ปท 2.9 การจ ดการโปรแกรมเว บแอพพล เคช น 27 ร ปท 2.10 การเช อมต อของโปรแกรมประย กต ในร ปแบบเว บก บเซอร เวอร 30 ร ปท 3.1 แผนภาพการบร หารงานโรงเร ยนว ดป ยะว ฒนาราม 33 ร ปท 3.2 แผนภาพบร บท (Context Diagram) 36 ร ปท 3.3 กระแสข อม ลล าด บท 1 37 ร ปท 3.4 กระแสข อม ลล าด บท 1 (ต อ) 38 ร ปท 3.5 กระแสข อม ลล าด บท 2 39 ร ปท 3.6 กระแสข อม ลล าด บท 2 ของ กระบวนการ 2 ย ายเข าระหว างภาคเร ยน 40 ร ปท 3.7 กระแสข อม ลล าด บท 2 ของ กระบวนการ 3 พ จารณาต ดเกรด 40 ร ปท 3.8 กระแสข อม ลล าด บท 2 ของ กระบวนการ 4 พ จารณาเล อนช น 40 ร ปท 3.9 กระแสข อม ลล าด บท 2 ของ กระบวนการ 5 พ จารณาจบการศ กษา 41 ร ปท 3.10กระแสข อม ลล าด บท 2 ของ กระบวนการ 6 การพ มพ 41 ร ปท 3.11 กระแสข อม ลล าด บท 2 ของ กระบวนการ 7 ย ายออก 41 ร ปท 3.12 กระแสข อม ลล าด บท 2 ของ กระบวนการ 8 ค นหาข อม ล 42 ร ปท 3.13 กระแสข อม ลล าด บท 3 ของ กระบวนการ 1.1 บ นท กว ชาเร ยน 42 ร ปท 3.14 กระแสข อม ลล าด บท 3 ของ กระบวนการ 1.2 บ นท กคร ประจ าช น 42 ร ปท 3.15 กระแสข อม ลล าด บท 3 ของ กระบวนการ 1.3 บ นท กเกณฑ การผ านช น 43 ร ปท 3.16 กระแสข อม ลล าด บท 3 ของ กระบวนการ 1.4 บ นท กข อม ลการลา 43 ร ปท 3.17 กระแสข อม ลล าด บท 3 ของ กระบวนการ 1.5 บ นท กข อม ลคร เข าใหม 43 VI

8 สารบ ญร ปภาพ (ต อ) หน า ร ปท 3.18 กระแสข อม ลล าด บท 3 ของ กระบวนการ 1.6 บ นท กข อม ลน กเร ยนเข าใหม 44 ร ปท 3.19 กระแสข อม ลล าด บท 3 ของ กระบวนการ 1.7 บ นท กข อม ลการลาของคร 44 ร ปท 3.20 กระแสข อม ลล าด บท 3 ของ กระบวนการ 3.1 พ จารณาต ดเกรด 44 ร ปท 3.21 กระแสข อม ลล าด บท 3 ของ กระบวนการ 4.1 พ จารณาเล อนช น 45 ร ปท 3.22 กระแสข อม ลล าด บท 3 ของ กระบวนการ 5.1 พ จารณาจบการศ กษา 46 ร ปท 3.23 กระแสข อม ลล าด บท 3 ของ กระบวนการ 6.1 พ มพ ใบแจ งผลการเร ยน 46 ร ปท 3.24 กระแสข อม ลล าด บท 3 ของ กระบวนการ 6.2 ใบร บแสดงผลการเร ยน 46 ร ปท 3.25 กระแสข อม ลล าด บท 3 ของ กระบวนการ 6.3 พ มพ ใบผ ส าเร จการศ กษา 47 ร ปท 3.26 กระแสข อม ลล าด บท 3 ของ กระบวนการ 7.1 บ นท กน กเร ยนย ายออก 47 ร ปท 3.37 กระแสข อม ลล าด บท 3 ของ กระบวนการ 7.2 บ นท กข อม ลคร ย ายออก 47 ร ปท 3.28 กระแสข อม ลล าด บท 3 ของ กระบวนการ 8.1 ค นหาข อม ลน กเร ยน 48 ร ปท 3.29 กระแสข อม ลล าด บท 3 ของ กระบวนการ 8.2 ค นหาข อม ลคร 48 ร ปท 3.30 Entity-Relationship Diagram 59 ร ปท 4.1 ร ปหน าจอ login เข าระบบ 71 ร ปท 4.2 ร ปหน าจอเพ มผ ปกครอง 72 ร ปท 4.3 ร ปหน าจอการเพ มข อม ลน กเร ยน 73 ร ปท 4.4 ร ปหน าจอเพ มข อการย ายของน กเร ยน 74 ร ปท 4.5 ร ปหน าจอเพ มข อม ลคร 74 ร ปท 4.6 หน าจอเพ มขอม ลการย ายของคร 75 ร ปท 4.7 หน าจอเพ มข อการประจ าช นของคร 75 ร ปท 4.8 หน าจอเพ มข อม ลเกณฑ การลา 76 ร ปท 4.9 หน าจอเพ มข อม ลการลาของคร 76 ร ปท 4.10 หน าจอเพ มข อม ลการลาของน กเร ยน 77 ร ปท 4.11 หน าจอเพ มกล มว ชา 78 ร ปท 4.12 หน าจอเพ มข อม ลว ชา 78 ร ปท 4.13 หน าจอเพ มข อม ลระด บช น 79 ร ปท 4.14 หน าจอเพ มเกณฑ การเล อนช น 79 ร ปท 4.15 หน าจอเพ มข อม ลห องเร ยน 70 ร ปท 4.16 หน าจอเพ มข อม ลห องเร ยนของน กเร ยน 81 ร ปท 4.17 หน าจอเพ มข อม ลป การศ กษา 81 VII

9 สารบ ญร ปภาพ (ต อ) หน า ร ปท 4.18 หน าจอเพ มข อม ลผลการเร ยนของน กเร ยน 82 ร ปท 4.19 หน าจอรายงานใบแจ งผลการเร ยน 82 ร ปท 4.20 หน าจอรายงานแสดงผลการเร ยน 83 VIII

10 บทท 1 บทน า 1.1 กล าวน า ป จจ บ นน เป นท ยอมร บก นท วโลกว าเทคโนโลย และสารสนเทศเป นส งสาค ญและจ าเป น ในท กองค กรและหน วยงานท กขนาด ไม ว าจะเป นภาคร ฐหร อภาคเอกชน และโรงเร ยนก จ ดเป น หน วยงานหน งท ม ความจ าเป นอย างย ง ท จะต องน าเทคโนโลย และสารสนเทศมาใช ในท กด าน ของการบร หารจ ดการ และท สาค ญอย างย งโรงเร ยนเป นสถาบ นหล กท ผล ตทร พยากรมน ษย ให ม ค ณภาพ ถ าทร พยากรมน ษย ม ค ณภาพ ชาต บ านเม องก จะพ ฒนาและเจร ญก าวหน าไปด วย และ ถ าหน วยงานหร อโรงเร ยนม เทคโนโลย ท ม ค ณภาพ รวมท งผ ใช เทคโนโลย ม ความสามารถ ในการจ ดการก จะส งผลให ผลผล ตค อทร พยากรมน ษย ม ค ณภาพ การน าเทคโนโลย สารสนเทศ มาประย กต ใช ทางการศ กษาด านหน งก เป นท น ยม ก นและน ามาใช ในโรงเร ยน ในระบบโปรแกรม ข อม ลน กเร ยน ของงานบร หารงานท วไป ใช เก บข อม ลน กเร ยนและประว ต รายบ คคล และระบบ โปรแกรม Student ท ใช ในงานว ชาการซ งเป นข อม ลน กเร ยนและประว ต รายบ คคลและข อม ล ผลส มฤทธ ของผ เร ยน ฯลฯ เพ อออกหล กฐานผลการเร ยนต าง ๆ ของผ เร ยน 1.2 กรณ ศ กษา โรงเร นนว ดป ยะว ฒนาราม ต งอย ในท องท หม ท 9 ต าบลละแม อ าเภอละแม จ งหว ด ช มพร เด มต งอย ในท องท หม ท 10 ตาบลละแม อาเภอละแม จ งหว ดช มพร อย ทางท ศเหน อของ สถาน รถไฟละแม ซ งเป นท ต งของโรงเร ยนละแมว ทยาในป จจ บ น โรงเร ยนว ดป ยะว ฒนาราม เร มทาการก อสร างคร งแรก ว นท 13 เด อน กรกฎาคม พ.ศ โดยท านข นทว ชศร ศ กษากร ศ กษาธ การอ าเภอหล งสวนสม ยน น พร อมด วยคณะคร ประชาบาล และราษฎรในท องท ต าบล ละแมให ช อว า โรงเร ยนบ านล มวา ต าบลละแม อาเภอหล งสวน จ งหว ดช มพร ซ งขณะน นย ง ไม ได แยกเป นอ าเภอละแม ย งข นอย ก บอ าเภอหล งสวน ด ารงอย ได ด วยเง นงบประมาณของ กระทรวงศ กษาธ การ ทางราชการได แต งต ง นายเทศ ภ ญญง เป นคร ใหญ คนแรกของโรงเร ยน น ต อมาในป พ.ศ ทางราชการได ส งย บเล กโรงเร ยนบ านล มวา เน องจากชาร ดทร ด โทรมมากยากแก การซ อมแซมให อย ในสภาพเด มได และได ก อสร างอาคารหล งใหม ในท องท หม ท 9 ต าบลละแม อาเภอละแม จ งหว ดช มพร บนเน อท 32 ไร ในท ด นบร จาค ต งต ดอย ก บ 1

11 ว ดป ยะว ฒนาราม และเปล ยนช อโรงเร ยนเด ม เป นโรงเร ยนว ดป ยะว ฒนาราม ต งแต บ ดน นเป น ต นมา ส วนคร ท ท าการสอนอย ท โรงเร ยนล มวาเด ม ก ได ร บการแต งต งให มาท าการสอนท โรงเร ยนใหม ท งหมด จนถ งป จจ บ นม ผ บร หารโรงเร ยนมาแล ว 7 คน ป จจ บ นโรงเร ยนป ยะว ฒนารามม ภารก จจ ดการศ กษา ต งแต ช นอน บาล1 จนถ ง ช น ประถมศ กษาป ท 6 ม คร ผ สอน ท งส น 32 คน น กเร ยนท งหมด 887 คน แบ งเป น อน บาล จานวน 200 คน ช วงช นท หน ง (ป.1-ป.3) จ านวน 356 คน และช วงช นท สอง (ป.4-ป.6) จานวน 331 คน ซ งเป นโรงเร ยนอน บาลประจาอาเภอของสาน กงานเขตพ นท การศ กษาช มพร เขต 2 และ ได ร บการค ดเล อกให เป นโรงเร ยนในฝ นร น 2 (โรงเร ยนด ใกล บ าน ) เม อ ป การศ กษา 2550 และโรงเร ยนท ได ร บค ดเล อกต องเป นโรงเร ยนขนาดใหญ เป นโรงเร ยนยอด น ยม ตลอดจนม การน าเทคโนโลย สารสนเทศมาใช ในการบร หารจ ดการ ท งในด านการจ ดการ เร ยนการสอน และการบร งานด านต าง ๆ อ กท งย งได ร บการค ดเล อกเป นโรงเร ยนผ น าการ เปล ยนแปลงเพ อรองร บการกระจายอานาจอ กด วย 1.3 ป ญหา จากการศ กษาบร บทของโรงเร ยนว ดป ยะว ฒนาราม ท กล าวข างต น พบป ญหาว าขณะน ทางโรงเร ยน ม การจ ดเก บข อม ลแบบกระจ ดกระจาย โดยเก บไว ท บ คคลตามภาระงานท ได ร บ มอบหมายจากฝ ายบร หาร เช นงานว ชาการ จะเก บข อม ลน กเร ยน รายบ คคล ข อม ลผลส มฤทธ ทางการเร ยน ข อม ลการว กผลประเม นผล ฝ ายงบประมาณ จะเก บข อม ลน กเร ยนรายบ คคล เพ อประกอบการจ ดสรรงบประมาณรายห ว ฝ ายบ คลากร ต องเก บข อม ลคร และบ คลากร ทางการศ กษา ฝ ายบร หารท วไป จะเก บข อม ลน กเร ยนเป นรายบ คคล การเก บข อม ลในล กษณะน บ คลากรท ร บผ ดชอบจะม ความร เฉพาะภาระงานของ ตนเอง เม อบ คคลเหล าน ม ภารก จอ น ๆ เช น ไปอบรม,ลาก จ,ลาป วย ท าให เก ดอ ปสรรค ใน การน าข อม ลมาใช อ กประการม ความซ าซ อนของข อม ลท งๆท รายละเอ ยดของข อม ลฝ ายต างๆ ใกล เค ยงก น ประกอบก บ ซอฟท แวร บางต วไม สะดวกในการใช งาน ทาให เก ดป ญหาในการ บร หารจ ดการ และ อ ตราก าล งของบ คลากรม น อยไม เพ ยงพอในการจ ดการเร ยนการสอนอย แล วประการหน ง ย งต องน าเวลาในการจ ดการเร ยนการสอนของน กเร ยนบางส วนมาใช ในการ จ ดทาข อม ลเหล าน ซ งต องใช บ คลากรหลายฝ ายจ ดทาข อม ลท ซ าซ อนอ ก 2

12 1.4 แนวทางการแก ป ญหา จากป ญหาข างต น ท กล าวมาแล ว พบว าม การซ าซ อนของข อม ลในการจ ดทาในแต ละ ฝ ายและทาให เก ดป ญหาก บคร ผ สอน ท ต องน าเวลาท ใช ในการจ ดการเร ยนการสอนน กเร ยนมา จ ดทาข อม ลเหล าน ซ งผ จ ดทาเห นว าป ญหาน ควรจะได ร บการแก ไข เพ อประโยชน ของส วนรวม และส งผลถ งต วผ เร ยน ซ งเป นผลผล ตหล กของโรงเร ยนจะได ม ผลส มฤทธ ทางการเร ยนท ด ข น เน องจากได เร ยนร เต มเวลาจะท าให เก ดประส ทธ ภาพส งข น โดยการจ ดท าฐานข อม ลให เป น อ นหน งอ นเด ยวก น เป นการสะดวกในการทางาน และประหย ดแรงงาน รวมท งบ คลากรในการ ร บผ ดชอบให น อยลง และสะดวกในการบร หารจ ดการ ฉะน น ผ จ ดท าได ด าเน นการสร างฐานข อม ลน กเร ยนและคร เพ อให บร การผ านระบบ Extranet ของโรงเร ยนโดยให บร การในเร องการจ ดเก บข อม ลคร และน กเร ยน และออกใบระเบ ยน ต างๆ โดยม โครงสร างระบบด งน Printer Server Switch ร ปท 1.1 โครงสร างระบบ โดยม หล กการท างานในล กษณะ ไคลเอนต /เซ ร ฟเวอร (Client/Server) โดยจะม โปรแกรมหร อระบบส าหร บการจ ดการฐานข อม ลท างานอย เพ อเตร ยมหร อรอคอยการร องขอ การใช บร การจาก ไคลเอนต ผ านทางเว บบราวเซอร เม อม การร องขอการใช บร การเข ามา 3

13 เซ ร ฟเวอร จะท าการตรวจสอบเม อผ ขอใช บร การระบ ช อผ ใช งานและรห สผ าน และส าหร บ ต ว โปรแกรมแล วสามารถก าหนดได ว าจะอน ญาตหร อปฏ เสธ เคร อง ไคลเอนต ใดๆ เม อผ านการ ตรวจสอบ เซ ร ฟเวอร ก จะอน ม ต การให ใช บร การแก ไคลเอนต ท ร องขอการใช บร การน นๆ ต อไป และในกรณ ท ไม ได ร บการอน ม ต เซ ร ฟเวอร ก จะส งความผ ดพลาดไปท เคร อง ไคลเอนต ท ร อง ขอการใช บร การน น 1.5 ว ตถ ประสงค ของโครงงาน เพ อจ ดทาฐานข อม ลท ใช ในการบร หารจ ดการของโรงเร ยนว ดป ยะว ฒนาราม ส งก ดสาน กงานเขตพ นท การศ กษาช มพร เขต เพ อช วยในการพ มพ ใบระเบ ยนต างๆ ได สะดวกข น ก) ระเบ ยนแสดงผลการเร ยน (Transcript) (ปพ.1) ข) แบบรายงานผ สาเร จการศ กษา (ปพ.3) 1.6 ขอบเขตของโครงงาน โครงการน เป นการจ ดทาฐานข อม ลของโรงเร ยนว ดป ยะว ฒนาราม ส งก ดสาน กงานเขต พ นท การศ กษาช มพร เขต 2 ต งแต ป การศ กษา 2551 เป นต นไป โดยม ร ปแบบการทางาน ด งน ระบบสามารถจ ดเก บข อม ลพ นฐานของโรงเร ยนได ระบบสามารถจ ดเก บข อม ลพ นฐานของคร และน กเร ยนได ระบบสามารถค นหาข อม ลคร และน กเร ยนได ระบบสามารถออกใบระเบ ยนต างๆ ได 1.7 ประโยชน ท จะได ร บจากการทาโครงงาน สามารถท จะค นหาข อม ลของน กเร ยนและคร ได สามารถจ ดพ มพ เอกสารต างๆได ง าย สามารถช วยลดความซ าซ อนของข อม ลท จ ดเก บได ประหย ดเวลาในการจ ดเก บข อม ล ทาให สามารถตรวจสอบข อม ลได อย างถ กต อง 4

14 1.8 ข นตอนการดาเน นงาน ศ กษาข อม ลพ นฐานท เก ยวก บระบบงานของโรงเร ยน ใช เวลา 30 ว น ก) ศ กษาระบบงานของฝ ายบร หารว ชาการ ข) ศ กษาระบบงานของฝ ายบร หารงบประมาณ ค) ศ กษาระบบงานของฝ ายบร หารบ คลากร ง) ศ กษาระบบงานของฝ ายบร หารท วไป ออกแบบและว เคราะห ระบบของฐานข อม ล ใช เวลา 60 ว น ดาเน นการจ ดทาระบบฐานข อม ล ใช เวลา 75 ว น ทาการต ดต งโปรแกรม ใช เวลา 1 ว น ทาการทดสอบระบบ ใช เวลา 30 ว น ก) ทาการทดสอบระบบ ข) แก ไขข อผ ดพลาด ทดลองใช งาน ใช เวลา 30 ว น สร ปผลการดาเน นงานและจ ดทาเอกสาร ใช เวลา 30 ว น 5

15 ตารางท 1.1 ข นตอนการปฏ บ ต งานและระยะเวลาท ใช ในการปฏ บ ต งาน ศ กษาข อม ลพ นฐานท เก ยวก บระบบงานของโรงเร ยน ออกแบบและว เคราะห ระบบของฐานข อม ล ก จกรรม ระยะเวลา พค. ม ย. กค. สค. กย. ตค. พย. ธค. ม.ค. กพ. 30 ว น 60 ว น ดาเน นการจ ดทาระบบฐานข อม ล 60 ว น ดาเน นการจ ดทาเว บแอฟพล เคช น 30 ว น ทาการต ดต งโปรแกรม 1 ว น ทาการทดสอบระบบ 30 ว น ทดลองใช งาน 30 ว น สร ปผลการดาเน นงานและจ ดทาเอกสาร 30 ว น 6

16 บทท 2 ทฤษฎ ท เก ยวข อง 2.1 กล าวน า ในบทน จะกล าวถ งการประย กต ใช งานก บการว เคราะห และออกแบบระบบงาน บร หารงานโรงเร ยนเพ อให ทราบถ งป ญหาความต องการ และข นตอนว ธ การพ ฒนาระบบให ม ประส ทธ ภาพน น ต องอาศ ยหล กการตามทฤษฎ และเทคโนโลย ท เป นมาตรฐานต างๆเพ อน ามา ประย กต ให ถ กต องเหมาะสม และประสบผลสาเร จส งส ด เพ อประโยชน ในการทางานและพ ฒนา ระบบงานต อไปในอนาคต บทน จ งได รวบรวมทฤษฎ ท เก ยวข อง และเทคโนโลย ท น ามา ประย กต ใช มาโดยสร ป และย งรวมไปถ งการออกแบบระบบด วย 2.2 ทบทวนวรรณกรรม ศร ประภา ว ว ฒนขจรส ข 2540 [1] ได ทาการศ กษาและพ ฒนาระบบการทางานในด าน การบร หารงานภายในโรงเร ยนอน บาล เพ อปร บปร งระบบป จจ บ น ซ งย งอย ในร ปของการทางาน ท ใช ว ธ การเก บข อม ลด วยม อ (Manual) ไปส ระบบข อม ลสารสนเทศท น าเอาคอมพ วเตอร เข ามา ช วยเพ มประส ทธ ภาพในการทางาน ซ งในการศ กษาคร งน จะเป นการว เคราะห และออกแบ ระบบงาน (Systems Development Life Cycle: SDLC) โดยใช หล กว ธ การของ Structured Systems Analysis and Design Method (SSADM) ซ งได ทาการศ กษาความเป นไปได ในการ พ ฒนาระบบใหม และเสนอระบบงานใหม ท ได ทาการออกแบบข น ธว ชช ย โชคอน นต ค ณ 2543 [2] ได พ ฒนาระบบสารสนเทศของโรงเร ยนอาช วะ ซ ง ก อให เก ดประโยชน หลายๆด าน เช น การท างานท รวดเร วข น ลดการซ าซ อนในการท างาน ตอบสนองต อผ ใช งานมากข น โดยเฉพาะในสถานศ กษา เช นระบบลงทะเบ ยนของน กศ กษา โดยเฉพาะในระบบลงทะเบ ยนโดยส วนใหญ ม จ ดประสงค เพ อท าการลงทะเบ ยนอย างเด ยว เท าน น โดยม ได สนใจต อสถานภาพของน กศ กษาเลย ท าให ไม สามารถตอบได ว าน กศ กษาคน น นๆได เร ยนว ชาบ งค บไปแล วเท าไร หร อไม สามารถตรวจสอบจ านวนหน วยก ตได ด วยตนเอง ต องไปต ดต อท ฝ ายทะเบ ยนท กคร ง ทาให เก ดความไม สะดวกในการทางาน จ งความจาเป นท จะ น าระบบสารสนเทศมาพ ฒนาระบบเด มท ม อย ซ งระบบท ได จ ดท าข นน ได ช วยให น กศ กษาและ บ คลากรม ความสะดวกในการลงทะเบ ยนและตรวจสอบว ชาเร ยนได เป นอย างด เน องจากเป น ระบบ online เลยไม ได ม การออกใบระเบ ยนต างๆรวมไปด วย ห สน นทร เฮาะมะ 2545 [3] ได ม การพ ฒนาระบบสารสนเทศสาหร บผ บร หารโรงเร ยน ข น เพ อประโยชน ในการประเม นค ณภาพการศ กษาและพ ฒนาค ณภาพภายในสถานศ กษาด วย ตนเอง โดยผ จ ดท าโครงการได ศ กษาป ญหาจากสถานศ กษาจร ง ผ บร หาร บ คลากร รวมท ง น กเร ยนจากโรงเร ยนจร งเพ อความถ กต องของข อม ล ซ งได จ ดท าโดยอ างอ งตามรายงาน ค ณภาพการศ กษาประจาป ของกระทรวงศ กษาธ การได มาเป นระบบสารสนเทศสาหร บผ บร หาร 7

17 ซ งระบบน ได ม งเน นเฉพาะการออกรายงานสร ปผลต างๆให ก บผ บร การ เท าน น แต จากข อม ลท ได เก บในฐานข อม ลระบบน าจะออกใบระเบ ยนต างๆให ก บน กศ กษาได ด วย พ รพร หน นสน ท 2547 [4] ได ออกแบบระบบโดยใช เทคโนโลย สารสนเทศมาใช ในการ พ ฒนาระบบ เพ อปร บปร งระบบงานป จจ บ น ท ม งานบางส วนย งอย ในร ปแบบของการทางานท ใช ว ธ การเก บข อม ลด วยม อไปส ระบบสารสนเทศท น าเอาคอมพ วเตอร เข ามาช วยเพ มประส ทธ ภาพ ในการท างาน ประกอบด วยงานจ ดการผ ใช งานระบบ งานบ คลากร งานว สด และคร ภ ณฑ งาน นโยบายและแผน งานการเง น และการสร ปข อม ล ซ งระบบท ได พ ฒนาข นมาได ม งเน นไปในด าน งานบ คลากร และงานด านการบร หารจ ดการ แต ย งขาดในส วนของงานว ชาการ และการเก บ ข อม ลน กเร ยนอย บางส วน ส รว ฒ เวฬ มาศ 2547 [5] ได ม แนวค ดท จะแก ไขข อจาก ดของงานทะเบ ยนน กศ กษาบน ระบบ DOS โดนได พ ฒนาระบบงานลงทะเบ ยนน กศ กษาบนเว บ เพ อประโยชน ในการเพ ม ประส ทธ ภาพของการจ ดเก บข อม ลทะเบ ยนประว ต น กเร ยน น กศ กษาอย างม ระบบ การใช งาน ฐานข อม ลเด ยวก นและร วมก น การส บค นข อม ลท ถ กต องและรวดเร ว การให บร การก บน กเร ยน น กศ กษาท รวดเร ว สาหร บข นตอนในการว เคราะห และออกแบบระบบ เพ อพ ฒนาระบบน น ได ม งเน นท จะใช เทคโนโลย อ นเตอร เน ตโดยใช ภาษา ASP เป นเคร องม อหล ก โดยท ระบบสามารถ ให บร การได เฉพาะระบบลงทะเบ ยนและว ดผลการเร ยนเท าน น พรรษกร โพธ แดน, อาท ตย บ รณ ส งห 2549 [6] ได พ ฒนาระบบงานทะเบ ยนท ม อย เด ม ของโรงเร ยนระด บม ธยมศ กษา จ งได พ ฒนาระบบสารสนเทศบนเคร อข ายอ นเตอร เน ตข นมาตาม โครงการของกระทรวงศ กษาธ การ เพ อให เป นมาตรฐานของโรงเร ยนในระด บช นม ธยมศ กษา ต างๆ โดยม โรงเร ยนเขมาภ รตาราม เป นโรงเร ยนน าร องระบบสารสนเทศบนเคร อข าย อ นเตอร เน ตสามารถจ ดการข อม ลน กเร ยน อาจารย ว ชาเร ยน รวมถ งรายละเอ ยดค าใช จ ายใน การลงทะเบ ยนของแต ละภาคการศ กษา ซ งจะเห นว าระบบสามารถเก บข อม ลน กเร ยน อาจารย และออกใบเสร จค าลงทะเบ ยน และใบระเบ ยน ท เก ยวก บน กเร ยนได บางส วน ภรศ ษฐ ก ระน นทว ฒน 2549 [7] ได น าเสนอการว เคราะห ออกแบบ และพ ฒนาระบบท เข ามาช วยเหล อผ ใช ในเร องของการสน บสน นการท างานของเจ าหน าท ซ งสามารถลดงาน ข นตอนการปฏ บ ต งานบางข นตอน ลดความซ าซ อน ประหย ดเวลา และบ คลากรสามารถ ตรวจสอบความถ กต องของข อม ลได และย งสามารถออกรายงานสาหร บฝ ายบร หารเพ อช วยการ บร หารงานและต ดส นใจ ซ งระบบท ได พ ฒนาข นน นได ม งเน นไปในด านการจ ดเก บข อม ลบ คคล แต ไม ได รวมไปถ งงานในส วนของงานว ชาการ และงานว สด และคร ภ ณฑ ซ งม ความสาค ญต อ ระบบการบร หารจ ดการโรงเร ยนเช นก น สาราม ล อมฉ มพล 2549 [8] ได พ ฒนาระบบสารสนเทศเพ อใช ในการดาเน นงานและ การต ดต อส อสารภายในองค กร ซ งจะท าให องค กรม การท างานอย างม ประส ทธ ภาพรวดเร ว ระบบสาน กงานอ เล กทรอน กส จ งม บทบาทสาค ญในการช วยเพ มประส ทธ ภาพและความคล องต ว ในการต ดต อส อสารของบ คลากรในหน วยงาน บ คลากรสามารถร บภารก จงานและรายงานผล 8

18 ของงานผ านระบบสาน กงานอ เล กทรอน กส สามารถทางานโดยไม ม ข อจาก ดของสถานท ทางาน และม การจ ดเก บข อม ลอย างเป นระบบ เพ อให สามารถใช ข อม ลร วมก นได ส บค นงานได อย าง รวดเร ว ซ งจะเห นได ว าการท ทางานผ านระบบอ เล กทรอน กส น จะช วยลดข นตอนการดาเน นงาน ลดภาระงานให ก บบ คลากร และท สาค ญช วยประย ดทร พยากรขององค กรได เป นอย างด 2.3 ทฤษฎ ท เก ยวข อง ระบบสารสนเทศ โดยท วไปแล ว สารสนเทศไม จ าเป นต องเก ดจากข อม ลด บท ถ กเก บและ ประมวลผลโดยคอมพ วเตอร เท าน น ข อม ลด บย งสามารถถ กเก บรวบรวมโดยว ธ ใดก ได เช น อาจ อย ในร ปของกระดาษ และใช คนเป นผ จ ดการข อม ลเหล าน น เพ อสร างเป นสารสนเทศก ได แต เน องจากในป จจ บ นคอมพ วเตอร ได เข ามาม บทบาทมาก และม ความจ าเป นท จะต องใช ข อม ล อย างรวดเร ว ท นต อเหต การณ และม ความถ กต องเช อถ อได ด งน น เม อม การกล าวถ งระบบ สารสนเทศ ส วนใหญ จะหมายถ งการเก บรวบรวมข อม ล และการประมวลผลข อม ลน นโดยใช คอมพ วเตอร [9] กระบวนการประมวลผลเพ อให ได สารสนเทศด งข างต น นอกจากข อม ลและ โปรแกรมประย กต แล วย งต องการองค ประกอบอ นๆ เช น เคร องคอมพ วเตอร และอ ปกรณ การ ส อสาร รวมถ งบ คลากรระด บต างๆ เช น ผ ใช งาน ผ พ ฒนา และผ ควบค มด แลระบบ การท างาน อย างประสานงานก นและอย างเป นระบบขององค ประกอบเหล าน เร ยกว า ระบบสารสนเทศ การประมวลผลในระบบสารสนเทศ แรกเร มม การใช ระบบคอมพ วเตอร เพ อการ ประมวลผลข อม ล หร อเพ อสร างสารสนเทศข น ข อม ลจะถ กจ ดเก บไว ในร ปแบบของแฟ มข อม ลท ม โครงสร างประกอบด วย เขตข อม ล หร อ ฟ ลด (Field) ท ใช สาหร บเก บข อม ลท ม ความส มพ นธ ก นของแฟ มหน งๆ และกล มข อม ลท รวมอย ในแฟ มข อม ลจะถ กเร ยกว า ระเบ ยน หร อ เรคคอร ด (record) เช น แฟ มน กศ กษาอาจประกอบด วยเขตข อม ล รห สน กศ กษา ช อ-สก ล และ ท อย เป น ต น ด งน น แฟ มน กศ กษาก จะประกอบด วยระเบ ยนของน กศ กษาท งหมด โดยแต ละระเบ ยนจะ ประกอบด วยเขตข อม ล รห สน กศ กษา ช อ-สก ล และ ท อย ถ งแม ว าระบบการประมวลผลแฟ มข อม ลเพ อสร างระบบสารสนเทศน จะย งคงม ใช ก นอย ในป จจ บ น แต ก ย งม ข อจาก ดและข อเส ยหลายประการ จ งเป นท มาของการพ ฒนาระบบ การประมวลผลแบบใหม เพ อแก ข อเส ยของการประมวลผลในระบบแฟ มข อม ลน ซ งเร ยกว าการ ประมวลผลแบบใหม น ว า ระบบการประมวลผลฐานข อม ล ก. ระบบการประมวลผลแฟ มข อม ล การสร างระบบสารสนเทศโดยการประมวลผลแฟ มข อม ล อาจต องการแฟ มข อม ลท เก ยวข องมากกว าหน งแฟ มเพ อการประมวลผล ยกต วอย างระบบงานในมหาว ทยาล ย 2 ระบบงาน อ นได แก ระบบทะเบ ยนน กศ กษาและระบบห องสม ด ด งร ป 9

19 - ( ) ( ) - ร ปท 2.1 ระบบการประมวลผลแบบแฟ มข อม ล (ก) ระบบลงทะเบ ยนน กศ กษา (ข) ระบบห องสม ด ข อด ของการประมวลข อม ลในระบบแฟ มข อม ล 1. การประมวลผลข อม ลทาได อย างรวดเร ว 2. ค าลงท นในเบ องต นจะต าเน องจากอาจไม จาเป นต องใช คอมพ วเตอร ท ม ความสามารถมากก สามารถทาการประมวลผลข อม ลได 3. โปรแกรมประย กต แต ละโปรแกรมสามารถควบค มการใช ข อม ลในแฟ มข อม ลของ ตนเองได ข อเส ยของการประมวลข อม ลในระบบแฟ มข อม ล การประมวลผลข อม ลในระบบแฟ มข อม ล จะม ข อเส ยท เก ดข นได ด งต อไปน 1. การข นต อก นระหว างโปรแกรมและข อม ล (Program-Data Dependency) โครงสร าง ของแฟ มข อม ลม กจะเป นส วนหน งของโปรแกรมประย กต ท สร างข น ต วอย างเช น ถ าม การเข ยน โปรแกรมประย กต ด วยภาษา COBOL (หร อภาษาใดก ตาม) โครงสร างของแฟ มข อม ล (ช อ และ ขนาดของเขตข อม ลท งหมด) ท เก ยวข องก บโปรแกรมประย กต น นๆ 2. ความซ าซ อนของข อม ล (Data Duplication) ความซ าซ อนก นของข อม ล หมายถ ง การท แฟ มข อม ลหน งๆ ถ กจ ดเก บไว มากกว าหน งท ภายในองค กรเด ยวก น 3. ข อจาก ดในการใช ข อม ลร วมก น (Limited Data Sharing) หน วยงานต างๆ ท งภายใน และภายนอกองค กรจะม ข อจาก ดในการใช ข อม ลร วมก น ต วอย างเช น ถ าระบบทะเบ ยนน กศ กษา ม การพ ฒนาโปรแกรมประย กต ด วยภาษา COBOL ในขณะท ระบบห องสม ดม การพ ฒนาด วย ภาษาซ ท งสองระบบน จะม ความย งยากในการเร ยกใช งานแฟ มข อม ลจากต างระบบท ม ร ปแบบ ของแฟ มข อม ลต างก น 10

20 4. ความซ บซ อนของการประมวลผลจากหลายแฟ มข อม ล (The Complexity of Multiple Files Processing) ในการสร างรายงานของแต ละระบบ ถ าม การต ดต อแฟ มข อม ล หลายๆแฟ ม ผ เข ยนโปรแกรมจะต องทราบโครงสร างทางกายภาพของข อม ลท ถ กเก บอย ในด สก และว ธ การในการจ ดการก บข อม ลว าต องใช ว ธ การแบบแฟ มด ชน (Indexed File) หร อแบบแฟ ม เร ยงลาด บเช งด ชน (Indexed Sequential File) จ งจะใช ข อม ลในแต ละแฟ มข อม ลได ข. ระบบการประมวลผลฐานข อม ล ฐานข อม ล หมายถ ง การเก บรวบรวมข อม ลท ม ความส มพ นธ ก นไว ด วยก น โดยม ระบบ จ ดการฐานข อม ลอย างเป นระบบเพ อการจ ดเก บและเร ยกใช งานข อม ลท ท นสม ยได อย างรวดเร ว และม ประส ทธ ภาพ และย งสามารถใช เป นแหล งของฐานความร (Knowledge Base) สาหร บ องค กรสม ยใหม ท กระด บ ข อม ลท ถ กเก บอย ในฐานข อม ลประกอบด วยสองส วน ค อ ข อม ลท ผ ใช สามารถน าไปประมวลผล (End user data) คาอธ บายข อม ล (Metadata) ท ใช อธ บายโครงสร าง และความส มพ นธ ของข อม ลในฐานข อม ล นอกจากการเก บรวบรวมข อม ลท ม ความส มพ นธ ก นไว ในฐานข อม ลแล ว ในฐานข อม ลย ง ต องม การเก บคาอธ บายเก ยวก บโครงสร างของฐานข อม ลท เร ยกว า คาอธ บายข อม ล (Metadata) หร อ พจนาน กรมข อม ล (Data Dictionary) ถ าเปร ยบเท ยบฐานข อม ลเหม อนก บห องสม ดของ มหาว ทยาล ยท ม การเก บหน งส อเล มต างๆ หน งส อเหล าน นจะเปร ยบเสม อนก บข อม ลท เก บอย ภายในฐานข อม ล และในห องสม ดจะต องม การทาบ ญช รายช อหน งส อต างๆ เก บไว เพ อใช บอก รายละเอ ยดเก ยวก บหน งส อแต ละเล มว าใครเป นผ แต ง เก บอย ท ใดในห องสม ด บ ญช รายช อ หน งส อน ก จะเปร ยบได ก บคาอธ บายข อม ล ซ งจะม หน าท อธ บายล กษณะของข อม ลท เก บอย ใน ฐานข อม ล รวมท งความส มพ นธ ของข อม ล เช น ระหว างระเบ ยนของแฟ มข อม ลหน งก บอ ก แฟ มข อม ลหน ง ซ งคาอธ บายข อม ลน จะถ กเก บและเร ยกใช งานในระหว างท ม การประมวลผล ฐานข อม ล Metadata DBMS ร ปท 2.2 ระบบประมวลผลฐานข อม ล 11

21 ในระบบการประมวลผลฐานข อม ล จะม ร ปแบบและว ธ การจ ดการข อม ลท แตกต างจาก ระบบแฟ มข อม ล ด งร ปท 2.3 กล าวค อ จะม องค ประกอบหน งเพ มข นมาจากระบบการ ประมวลผลแฟ มข อม ล อ นได แก ระบบจ ดการฐานข อม ล หร อ DBMS (Database Management System) ซ งเป นโปรแกรมชน ดหน งท ถ กสร างข นมาเพ อทาหน าท ในการจ ดการข อม ล เช น การ เพ ม ลบ หร อแก ไขข อม ล การป องก นความข ดแย งของข อม ล การป องก นและแก ไขความ เส ยหายของข อม ล รวมไปถ งการใช ข อม ลจากฐานข อม ลร วมก นของโปรแกรมประย กต ต างๆ และการกาหนดส ทธ ในการเร ยกใช ข อม ลจากฐานข อม ล เป นต น DBMS จ งทาหน าท เสม อนเป น ต วกลางระหว างผ ใช และฐานข อม ลให สามารถต ดต อก นได ข อด ของการประมวลผลข อม ลในฐานข อม ล 1. ความเป นอ สระระหว างโปรแกรมประย กต และข อม ล การทางานท ต องผ าน DBMS ท กคร งน จะท าให การเข ยนโปรแกรมประย กต เป นอ สระจากข อม ล (Program-Data Independent) กล าวค อ โปรแกรมประย กต ท เข ยนข นไม จาเป นต องน ยาม (Define) โครงสร าง ของข อม ลท ต องการใช งานไว ภายในโปรแกรม เพราะโครงสร างของข อม ลท งหมดของฐานข อม ล ได ถ กน ยามและจ ดเก บไว เร ยบร อยแล วในฐานข อม ลในร ปแบบของตาราง ท ประกอบด วยเขต ข อม ลต างๆ ก อนการพ ฒนาโปรแกรมประย กต โปรแกรมประย กต จะสามารถเร ยกใช งานข อม ล ใดๆ รวมไปถ งการปร บปร งข อม ลในฐานข อม ล โดยผ านทางภาษามาตรฐานซ งเป นส วนประกอบ ของ DBMS 2. ลดความซ บซ อนและความข ดแย งของข อม ล ในการประมวลผลฐานข อม ล ข อม ลจะ ม ความซ าซ อนน อยท ส ด เน องจากข อม ลจะถ กเก บอย เพ ยงท เด ยวในฐานข อม ล เช น ข อม ล น กศ กษา และข อม ลการลงทะเบ ยน ซ งจะเป นการประหย ดเน อท การใช งานหน วยเก บข อม ล สารอง นอกจากน ถ าจะม การปร บปร งหร อเปล ยนแปลงข อม ลใด ก จะท าก บข อม ลเพ ยงท เด ยว เท าน น เช น ถ าจะเปล ยนแปลงช อน กศ กษาคนใด ก สามารถท าการเปล ยนแปลงในตาราง น กศ กษาเพ ยงคร งเด ยวเท าน น ด งน น จ งเป นการลดความซ าซ อนของข อม ลลง ข อม ลจะม ความถ กต องไม ม ความข ดแย งก นของข อม ลเก ดข น 3. ข อม ลม การเก บอย รวมก นและสามารถใช ข อม ลร วมก นได ในระบบฐานข อม ล ข อม ล ท งหมดจะถ กเก บอย ในท ท เด ยวก น ค อ ฐานข อม ล โปรแกรมประย กต ของแต ละระบบจะสามารถ ใช งานข อม ลภายในฐานข อม ลร วมก นได โดยออกคาส งผ านทาง DBMS อย างไรก ตาม DBMS จะท าหน าท ก าหนดส ทธ การใช งานข อม ลให ก บผ ใช แต ละคน เพ อป องก นผ ท ไม ม ส วนเก ยวข อง ก บข อม ลน นเข ามาใช งานข อม ลได 4. การควบค มความคงสภาพของข อม ล ความคงสภาพ (Integrity) จะหมายถ ง ความถ กต อง ความคล องจอง ความสมเหต สมผลหร อความเช อถ อได ของข อม ล ซ งนอกจาก ล กษณะของข อม ลท ต องม ความซ าซ อนน อยท ส ดแล ว ความคงสภาพของข อม ลก ม ความสาค ญ ไม ย งหย อนไปกว าก น 12

22 5. การจ ดการข อม ลในฐานข อม ลจะทาได ง าย การเข ยนโปรแกรมประย กต เพ อจ ดการ ก บข อม ลในฐานข อม ลไม ว าจะเป นการเร ยกใช ข อม ล การเพ มข อม ล การแก ไขข อม ล หร อการลบ ข อม ลของตารางใดภายในฐานข อม ล จะสามารถทาได ง ายโดยการออกคาส งผ านทาง DBMS ทา ให การเข ยนโปรแกรมประย กต ม ความสะดวกย งข น เน องจากผ เข ยนโปรแกรมไม ต องย งเก ยว หร อสนใจว าในทางกายภาพข อม ลถ กเก บอย อย างไรในด สก หร อแม แต ว ธ การในการจ ดการก บ ข อม ลไม ต องสนใจว าใช ว ธ แบบแฟ มด ชน หร อแบบแฟ มเร ยงลาด บเช งด ชน เป นต น ผ ใช เพ ยงแต ออกคาส งง ายๆ ในการเร ยกใช ข อม ล เพ มข อม ล ปร บปร งข อม ล หร อ ลบข อม ลผ านทาง DBMS แทน ทาให น กพ ฒนาระบบม เวลาในการพ ฒนาตรรกะในต วของโปรแกรมประย กต มากย งข น 6. การควบค มการใช ฐานข อม ลของผ ใช งานหลายคน ในระบบฐานข อม ลท ม ผ ใช งาน หลายคน การควบค มการใช งานฐานข อม ลเป นเร องท สาค ญ ระบบฐานข อม ลจะม ผ ควบค ม ฐานข อม ล ค อ DBA (Database Administration) เป นผ ควบค มและบร หารจ ดการระบบ ฐานข อม ลท งหมด รวมถ งการจ ดการก บโครงสร างฐานข อม ล เช น การสร างฐานข อม ลหร อการ เปล ยนโครงสร างข อม ลภายในฐานข อม ล นอกจากน ย งม หน าท กาหนดส ทธ การเข าไปใช งาน ฐานข อม ลในกรณ ท ม ผ ใช งานหลายคน ว าจะให ผ ใดเข าไปใช ฐานข อม ลใดบ าง และสามารถใช งานฐานข อม ลได ในระด บใด เช น ด ข อม ลได อย างเด ยว หร อจะสามารถปร บปร งข อม ลใน ฐานข อม ลได ด วย เพ อเป นการป องก นผ ท ไม ม ส วนเก ยวข องก บการใช งานฐานข อม ล ไม ให สามารถเข าไปก อความเส ยหายให ก บระบบฐานข อม ลได ข อเส ยของการประมวลผลฐานข อม ลในฐานข อม ล แม ว าการประมวลผลข อม ลในฐานข อม ล จะให ข อด หลายประการแต ก จะม ข อเส ยอย บ าง โดยเฉพาะอย างย ง เร องค าใช จ ายด งต อไปน 1. ค าใช จ ายในการต ดต งระบบจ ดการฐานข อม ล เน องจากราคาของ DBMS โดยท วไป จะม ราคาค อนข างแพง ขณะเด ยวก น DBMS เองก ต องการระบบฮาร ดแวร ท ม ประส ทธ ภาพส ง เช น ต องม ความเร วส ง ม ขนาดหน วยความจาและหน วยเก บข อม ลสารองความจ ส ง เป นต น ย ง ไปกว าน น ย งต องการบ คลากรด านระบบจ ดการฐานข อม ลท ม ความเช ยวชาญมากกว าระบบ แฟ มข อม ล 2. ค าใช จ ายระหว างดาเน นงาน หล งจากต ดต งระบบงาน ระบบฐานข อม ลต องได ร บการ ด แลอย างสม าเสมอ เช น การสารองและการก ค นข อม ล (Backup and Restore) เพ อป องก นและ แก ป ญหาข อม ลเส ยหาย ซ งอาจเน องมาจากด สก ท ใช เก บฐานข อม ลม ป ญหาเก ดข น จ งอาจต อง ใช เวลาและอ ปกรณ ต างๆ สาหร บการสารองข อม ล เป นต น 13

23 2.3.2 ระบบฐานข อม ล (Database Systems) ระบบฐานข อม ลท สมบ รณ จะต องประกอบด วยองค ประกอบหล ก ค อ ฮาร ดแวร ซอฟต แวร ข อม ล และ บ คลากร ซ งแต ละองค ประกอบต างก ม หน าท และความสาค ญต อระบบ ฐานข อม ลด งต อไปน ก. ฮาร ดแวร (Hardware) หมายถ ง เคร องคอมพ วเตอร ซ งอาจเป นได ต งแต เคร องระด บไมโครคอมพ วเตอร เคร องม น คอมพ วเตอร เมนเฟรมคอมพ วเตอร หร อแม กระท ง ซ ปเปอร คอมพ วเตอร ซ งเป นเคร องท ม ขนาดใหญ ส ด นอกจากน ฮาร ดแวร ย งรวมถ งอ ปกรณ ต อ พ วงต างๆ เช น เคร องพ มพ และอ ปกรณ ทางเคร อข าย (Network Equipments) อ นๆ เช นการ ด LAN, HUB, Modem และ Router เป นต น จากแนวความค ดของการพ ฒนาระบบฐานข อม ลเพ อให ม การใช งานฐานข อม ล ร วมก นได จ งม การพ ฒนาสถาป ตยกรรมของระบบเคร อข ายคอมพ วเตอร ท สน บสน นการใช ข อม ลร วมก น โดยเร มจากระบบเมนเฟรม จนถ งระบบเคร อข ายไคลเอนต และเซ ร ฟเวอร ด งต อไปน ระบบเมนเฟรม (Mainframe Systems) เป นระบบเคร อข ายคอมพ วเตอร ท พ ฒนาข นมาในย คแรกๆ ท สามารถให บร การแก ผ ใช งานได หลายคนในเวลาเด ยวก น ระบบ ประกอบด วยเคร องเมนเฟรม 1 เคร อง ซ งทาหน าท เป นผ ให บร การหร อเซ ร ฟเวอร (Server) และ เคร องเทอร ม น ล (Terminals) ท ต อเช อมเข าก บเคร องเมนเฟรม ร ปท 2.3 ระบบเคร อข ายแบบเมนเฟรม 14

24 เคร องเมนเฟรมต องเป นเคร องท ม ประส ทธ ภาพส ง โดยอาจม หน วยประมวลผล กลาง หร อ CPU ความเร วส ง ต งแต 1 ต วข นไป เพราะต องทาหน าท ให บร การต างๆ ท งหมด เช น การประมวลผลและการบร การด านข อม ล ในขณะท เทอร ม น ลทาหน าท เพ ยงการส งคาส งไป ให เคร องเซ ร ฟเวอร และรองร บผลล พธ เพ อแสดงผลเท าน น การประมวลผลในล กษณะน ถ อว าเป นการประมวลผลแบบศ นย รวม (Centralized Computing) ท าให เคร องเซ ร ฟเวอร ทางานหน ก และไม สามารถรองร บจานวน เทอร ม น ลท เพ มข นได ในขณะเด ยวก นการเช อมโยงระหว างเซ ร ฟเวอร และเทอร ม น ลถ กจ าก ด ด วยระยะทางการส อสาร จ งม การพ ฒนามาเป นระบบเคร อข ายไคลเอนต และเซ ร ฟเวอร ในท ส ด ระบบไคลเอนต /เซ ร ฟเวอร (Client/Server Systems) ถ กพ ฒนาข นมาเพ อ แก ป ญหาของระบบเมนเฟรม กล าวค อ ในระบบน จะม การเช อมเคร องคอมพ วเตอร ท ม ข ด ความสามารถส งท เร ยกว า เคร องเซ ร ฟเวอร ซ งอาจเป นเคร องซ ปเปอร คอมพ วเตอร ม น คอมพ วเตอร หร อแม แต เคร องไมโครคอมพ วเตอร ท ม ประส ทธ ภาพส ง เข าก บไคลเอนต ซ ง เป นเคร องไมโครคอมพ วเตอร ท วไปโดยผ านทางอ ปกรณ เคร อข ายต างๆ เคร องเซ ร ฟเวอร ของระบบน ท าหน าท หล กในการให บร การอ าน/เข ยนข อม ล และการประมวลผลบางส วน ส วนการประมวลผลหล กจะกระจายไปทางานท เคร องไคลเอนต ทา ให ประส ทธ ภาพในการประมวลผลท าได เร วย งข น และระบบเคร อข ายสามารถรองร บจ านวน เคร องไคลเอนต ได มากย งข น จ านวนเคร องเซ ร ฟเวอร ก ไม ได จ าก ดเพ ยงเคร องเด ยว อาจม เคร องเซ ร ฟเวอร มากกว า 1 เคร อง และสามารถส อสารก นได ทาให เคร องไคลเอนต ท ต อเช อมก บเคร องเซ ร ฟเวอร หน งสามารถขอใช บร การจากเคร องเซ ร ฟเวอร อ กเคร องหน งได เคร องเซ ร ฟเวอร ท ต อเข าก บ เคร องไคลเอนต ในระยะบร เวณท ใกล เค ยงก นจะเร ยกว า เคร อข ายระยะใกล หร อ เคร อข ายแบบ ท องถ น (Local Area Network-LAN) ถ าม การเช อมต อระหว างเคร องเซ ร ฟเวอร ท อย ไกลออกไป (ในหร อนอก ประเทศ) จะเร ยกว า เคร อข ายระยะไกล (Wide Area Network-WAN) ย งม จ านวนเคร อง เซ ร ฟเวอร ท เช อมต อก นมากท งในและนอกประเทศก จะทาให การส อสารระหว างเคร องไคลเอนต (ผ านเคร องเซ ร ฟเวอร ) ท าได อย างกว างขวางท วท กม มโลกแบบไร พรมแดน) ซ งจะเร ยก เคร อข ายล กษณะน ว า เคร อข ายอ นเตอร เน ต (Inter-Networking หร อ Internet) สาหร บระบบ ฐานข อม ลท ต องอาศ ยเคร องไคลเอนต และเซ ร ฟเวอร เพ อการประมวลผลน จะเร ยกว า ระบบ ฐานข อม ลแบบกระจาย (Distributed Database Systems) ซ งจะต องม ระบบจ ดการฐานข อม ล แบบกระจาย (Distributed Database Management Systems-DDBMS) เป นต วควบค มและ จ ดการฐานข อม ลแบบกระจายน เช นก น 15