รายงานสร ปผลการด าเน นการจ ดท าแผนย ทธศาสตร กรมการข าว (พ.ศ ) ภาคผนวก ก.

Transcription

1 ภาคผนวก ก. รายงานสร ปผลการด าเน นการจ ดท าแผนย ทธศาสตร กรมการข าว พ.ศ ก (1)

2 รายงานสร ปผลการด าเน นการจ ดท าแผนย ทธศาสตร กรมการข าว (พ.ศ ) การด าเน นการจ ดท าแผนย ทธศาสตร กรมการข าว (พ.ศ ) เป นก จกรรมตาม โครงการจ ดท าแผนย ทธศาสตร ของกรมการข าว (พ.ศ ) และจ ดท าแผนจ ดโครงสร าง อ ตราก าล งองค กรของกรมการข าว ซ งก จกรรมด งกล าวประกอบด วยก จกรรมย อยท งส นจ านวน 5 ก จกรรม ได แก 1. ก จกรรมการจ ดประช มให ความร ในเร องแนวค ด ทฤษฎ เทคน ค และว ธ การจ ดท าแผน ย ทธศาสตร การว เคราะห สภาพแวดล อมป จจ ยภายในและภายนอกองค กร (SWOT Analysis) และ การว ดผลการด าเน นงานขององค กร 2. ก จกรรมการจ ดประช มเช งปฏ บ ต การเพ อร บฟ งความค ดเห นจากผ ม ส วนเก ยวข อง ผ ร บบร การ ผ ม ส วนได ส วนเส ย (Stakeholder) ในด านท ศทางการท างาน และความคาดหว งเก ยวก บ บทบาทท ควรจะเป นของกรมการข าว 3. ก จกรรมการจ ดประช มเช งปฏ บ ต การ ทบทวน และจ ดท า ว ส ยท ศน พ นธก จ ประเด น ย ทธศาสตร เป าประสงค ว ฒนธรรม และค าน ยมหล กของกรมการข าว และการจ ดท าการว เคราะห สภาพแวดล อมภายในและภายนอกองค การ (SWOT Analysis) การว เคราะห TOWS Matrix การก าหนด แผนท ย ทธศาสตร (Strategy Map) รวมถ งการจ ดวางกลย ทธ และการก าหนดต วช ว ดผลการด าเน นงาน ของกรม การก าหนดค าเป าหมายขององค การ และเกณฑ การประเม นผล 4. ก จกรรมการจ ดประช มเพ อร บฟ งความค ดเห นต อร างแผนย ทธศาสตร กรมการข าว จาก ผ ม ส วนเก ยวข องท งในและนอกองค กร 5. ก จกรรมการจ ดประช มช แจง เพ อท าความเข าใจเก ยวก บแผนย ทธศาสตร ให แก บ คลากร กรมการข าว โดยสร ปแล วม เน อหารายละเอ ยดในการด าเน นก จกรรมต าง ๆ ซ งขณะน ด าเน นเสร จส นไป ท งหมดรวม 3 ก จกรรม ด งน ก (2)

3 ก จกรรมท 1: การจ ดประช มให ความร ในเร องแนวค ด ทฤษฎ เทคน ค และว ธ การจ ดท าแผน ย ทธศาสตร การว เคราะห สภาพแวดล อมป จจ ยภายในและภายนอกองค กร (SWOT Analysis) และ การว ดผลการด าเน นงานขององค กร รายนามผ เข าร วมการประช ม ส าน กบร หารกลาง 1. น.ส.ฉว วรรณ ว ฒ ญาโณ ผ อ านวยการส าน กบร หารกลาง 2. นางอ ร สณ ย จ งหะรานนท น กทร พยากรบ คคลช านาญการพ เศษ ส าน กนโยบายและย ทธศาสตร ข าว 1. นายว ร ตน เพ ยรว ทยา ผ อ านวยการส าน กนโยบายและย ทธศาสตร ข าว 2. นายขจร เราประเสร ฐ ห วหน ากล มย ทธศาสตร 3. นายโอวาท ย งลาภ ห วหน าฝ ายบร หารงานท วไป 4. นายปร ชาพ ฒน จ นทร ลอยธนา ห วหน ากล มว เทศส มพ นธ 5. น.ส.เยาวล กษณ แสนค า น กว เคราะห นโยบายและแผนช านาญการ ส าน กเมล ดพ นธ ข าว 1. นายส น กส เสร วงศ ผ อ านวยการส าน กเมล ดพ นธ ข าว 2. นายสมมาตร จงวน ช น กว ชาการเกษตรช านาญการพ เศษ 3. นางพรรณ ทองเกต น กว ชาการเกษตรช านาญการ 4. นางท ศน ย วรรณ ส ร ยงหาญพงศ น กจ ดการงานท วไปช านาญการ 5. น.ส.เมตตา คชส าโรง น กว ชาการเกษตรช านาญการ ส าน กว จ ยและพ ฒนาข าว 1. นางส าล บ ญญาว ว ฒน ผ อ านวยการส าน กว จ ยและพ ฒนาข าว 2. นายส น ยม ตาปราบ น กว ชาการเกษตรช านาญการพ เศษ 3. น.ส.อรพ น ว ฒเนสก น กว ชาการเกษตรช านาญการพ เศษ 4. นายสมพล อ ชช น น กจ ดการงานท วไปช านาญการ 5. นายย ทธนา ทบด าน น กว ชาการเกษตรช านาญการ ก (3)

4 ส าน กส งเสร มการผล ตข าว 1. นายชาญพ ทยา ฉ มพาล ผ อ านวยการส าน กส งเสร มการผล ตข าว 2. นายก เก ยรต สร อยทอง น กว ชาการเกษตรช านาญการพ เศษ 3. นายทรรศนะ ลาภรวย น กว ชาการเกษตรช านาญการพ เศษ 4. นางพรศ ร เสนาก สป น กว ชาการเกษตรช านาญการพ เศษ 5. นางจ ลมณ ไพฑ รย เจร ญลาภ น กว ชาการเกษตรช านาญการพ เศษ ส าน กพ ฒนาผล ตภ ณฑ ข าว 1. นางล ดดาว ลย กรรณน ช ผ อ านวยการส าน กพ ฒนาผล ตภ ณฑ ข าว 2. นายนพร ตน ม วงประเสร ฐ น กว ชาการเกษตรช านาญการพ เศษ 3. นางทานตะว น วรรธนะวล ญช น กว ชาการเกษตรช านาญการ 4. น.ส.สมใจ แก วสร น กว ชาการเกษตรปฏ บ ต การ กล มพ ฒนาระบบบร หาร 1. น.ส.ประสพสรรพ กมลยะบ ตร น กว เคราะห นโยบายและแผนช านาญการ กล มงานประชาส มพ นธ 1. นายธน วงษ เกษม ผ อ านวยการศ นย สารสนเทศ 2. นายว ฑ รย ไทยถาวร ห วหน ากล มประชาส มพ นธ ศ นย เมล ดพ นธ ข าว 1. นางส น ย โฆษ ตประเสร ฐ ผ อ านวยการศ นย เมล ดพ นธ ข าวก าแพงเพชร 2. นายศาสตรา สธนเสาวภาคย ผ อ านวยการศ นย เมล ดพ นธ ข าวนครราชส มา 3. นายณ ฐว ตร เตชะสาร ผ อ านวยการศ นย เมล ดพ นธ ข าวส โขท ย 4. นายว น ย ชมภ แก ว น กว ชาการส งเสร มการเกษตรช านาญการ ศมข.เช ยงใหม 5. นายน เวศน ถาโท น กว ชาการส งเสร มการเกษตรช านาญการ ศมข.สกลนคร 6. นายว ระว ฒ อ ครธราดล น กว ชาการส งเสร มการเกษตรช านาญการ ศมข.ส ราษฎร ธาน ก (4)

5 รายงานสร ปผลการด าเน นการจ ดท าแผนย ทธศาสตร กรมการข าว (พ.ศ ) ศ นย ว จ ยข าว 1. นางวาร ไชยเทพ ผ อ านวยการศ นย ว จ ยข าวปท มธาน 2. นายพ นศ กด เมฆว ฒนากาญจน ผ อ านวยการศ นย ว จ ยข าวอ บลราชธาน 3. นายล อช ย อารยะร งสฤษฏ ผ อ านวยการศ นย ว จ ยข าวเช ยงใหม 4. นายสถาพร ต มพว ส ฏฐ ผ อ านวยการศ นย ว จ ยข าวพ ทล ง 5. นายส รเดช ปาละว ส ทธ น กว ชาการเกษตรช านาญการพ เศษ ศวข.พ ษณ โลก 6. นายสมทรง โชต ช น น กว ชาการเกษตรช านาญการพ เศษ ศวข.ปท มธาน การจ ดก จกรรมการจ ดประช มให ความร ในเร อง แนวค ด ทฤษฎ เทคน ค และว ธ การจ ดท าแผน ย ทธศาสตร ได ด าเน นการข นโดยม ว ตถ ประสงค เพ อเป นการป พ นฐาน และสร างความร ความเข าใจ ข นต นในหล กการ แนวค ด ทฤษฎ เทคน ค และว ธ การจ ดท าแผนย ทธศาสตร แก บ คลากรของกรมการข าว และก จกรรมด งกล าวได จ ดให ม ข น ระหว างว นท พฤศจ กายน 2552 ณ โรงแรมมารวยการ เด น กร งเทพฯ โดยเน อหาว ชาท ใช ในการสร างพ นฐานความร ความเข าใจข นต น ม ท งส น จ านวน 10 ห วข อ โดยม ว ทยากรผ ให ความร ท งส น จ านวน 6 ท าน (ตามตารางท 1) ตารางท 1: ก าหนดการจ ดก จกรรมการประช มให ความร ในเร องแนวค ด ทฤษฎ เทคน ค และว ธ การจ ดท าแผนย ทธศาสตร ล าด บ ว/ด/ป เวลา ห วข อ รายนามว ทยากร 1 24/11/ น. การก าหนดว ส ยท ศน พ นธก จ ประเด นย ทธศาสตร เป าประสงค และค าน ยมร วม รศ.สมช ย ศร ส ทธ ยากร 2 24/11/ น. แนวค ดการจ ดท าแผนย ทธศาสตร ในระบบราชการไทย นายอาว ธ วรรณวงศ 3 24/11/ น. การว เคราะห SWOT Analysis รศ.สมช ย ศร ส ทธ ยากร 4 25/11/ น. การจ ดท ารายงานการประเม นตนเอง นายวรพงษ ต งพ มลจ ตต 5 25/11/ น. PMQA และแนวค ดใหม ของระบบราชการ ในอนาคต ดร.นงน ช ว ชญะเดชา 6 26/11/ น. การแปลงแผนย ทธศาสตร ไปส การปฏ บ ต อ.ดร.ส พจน ทรายแก ว 7 26/11/ น. การจ ดท าโครงการ อ.ดร.ส พจน ทรายแก ว 8 26/11/ น. TOWS Matrix ก บการก าหนดย ทธศาสตร รศ.สมช ย ศร ส ทธ ยากร 9 27/11/ น. Balanced Scorecard รศ.ดร.อ มพร ธ ารงล กษณ 10 27/11/ น. Key Performance Indicators รศ.ดร.อ มพร ธ ารงล กษณ ก (5)

6 แนวทางในการให ความร ทางว ชาการเก ยวก บการจ ดท าแผนย ทธศาสตร ในแต ละว ชาจะแบ ง ออกเป น ว ชาละ 3 ช วโมง โดยท วไปจะเป น ช วงเช าต งแต เวลา 9.00 น. ถ ง น. และช วงบ ายต งแต เวลา น. ถ ง น. แต ส าหร บบางว น จะม การให ความร ต อในช วงเย น ค อ ต งแต เวลา น. ถ ง น. ซ งในแต ละว ชาน น ว ทยากรผ บรรยายจะม การแจกเอกสารเป นรายว ชาให แก ผ เข าร บฟ ง บรรยาย ท งน เพ อใช เป นเอกสารประกอบการบรรยายและเพ อให ผ เข าร บฟ งบรรยายสามารถท าความ เข าใจและจดบ นท กได ง ายข น ส าหร บบรรยากาศโดยท วไปในการบรรยายแต ละคร ง ม ความเป นก นเองเป นอย างมาก ระหว างว ทยากรและผ เข าร บฟ งบรรยาย รวมท งม การเป ดโอกาสซ กถามโต ตอบในประเด นป ญหาต าง ๆ และรวมถ งการแสดงออกซ งข อค ดเห นต าง ๆ ท น าสนใจ โดยสร ป การจ ดก จกรรมการจ ดประช มให ความร ในเร อง หล กการ แนวค ด ทฤษฎ เทคน ค และว ธ การจ ดท าแผนย ทธศาสตร สามารถด าเน นการได ส าเร จครบถ วนตามหมายก าหนดการท ได วางไว และเป นไปตามว ตถ ประสงค ของการจ ดก จกรรมด งกล าว ค อ สามารถสร างความร ความเข าใจใน เบ องต นให แก เจ าหน าท ของกรมการข าวส าหร บการจ ดท าแผนย ทธศาสตร ของกรมการข าว *********************************************** ก (6)

7 ก จกรรมท 2: การจ ดประช มเช งปฏ บ ต การเพ อร บฟ งความค ดเห นจากผ ม ส วนเก ยวข อง ผ ร บบร การ ผ ม ส วนได ส วนเส ย (Stakeholder) ในด านท ศทางการท างาน และความคาดหว งเก ยวก บ บทบาทท ควรจะเป นของกรมการข าว การจ ดประช มเช งปฏ บ ต การเพ อร บฟ งความค ดเห นจากผ ม ส วนเก ยวข อง ผ ร บบร การ ผ ม ส วน ได ส วนเส ย (Stakeholder) ในด านท ศทางการท างาน และความคาดหว งเก ยวก บบทบาทท ควรจะเป น ของกรมการข าว ม ว ตถ ประสงค เพ อระดมข อค ดเห น ข อเสนอแนะ ตลอดจนการช แจงสภาพป ญหา ท เก ดข น เพ อเป นแนวทางในการประกอบการพ จารณาเพ อจ ดท าแผนย ทธศาสตร ของกรมการข าว การด าเน นการจ ดประช มด งกล าว จ ดข นระหว างว นท 16 และ 23 ธ นวาคม 2552 และเพ มเต ม ว นท 20 มกราคม 2553 ณ ห องประช มเอ กแซคค ท ฟ 2 โรงแรมรามาการ เด น กร งเทพฯ โดยแนวทางการ จ ดประช มด งกล าว ใช การจ ดประช มในร ปแบบของการประช มกล มย อย (Focus Group) โดยแบ ง ออกเป น 4 กล มหล ก ได แก กล มท 1 กล มอด ตผ บร หาร กล มท 2 กล มข าราชการป จจ บ น กล มท 3 กล ม ต วแทนจากหน วยงานท เก ยวข องและผ ร บบร การ และกล มท 4 กล มน กว ชาการและส อสารมวลชน โดย รายละเอ ยดตามตารางท 2 ตารางท 2: ก าหนดการจ ดก จกรรมการจ ดประช มเช งปฏ บ ต การเพ อร บฟ งความค ดเห น จากผ ม ส วนเก ยวข อง ผ ร บบร การผ ม ส วนได ส วนเส ย (Stakeholder) ในด านท ศทางการท างาน และความคาดหว งเก ยวก บบทบาทท ควรจะเป นของกรมการข าว กล ม ประเภท ว นประช ม เวลา ว ทยากรผ ร บผ ดชอบ 1 อด ตผ บร หาร 16 ธ.ค น. รศ.สมช ย ศร ส ทธ ยากร 2 ข าราชการป จจ บ น 16 ธ.ค น. รศ.สมช ย ศร ส ทธ ยากร 3 ต วแทนจากหน วยงานท เก ยวข อง และผ ร บร การ 23 ธ.ค น. ดร.นงน ช ว ชญะเดชา 4 น กว ชาการและส อมวลชน 23 ธ.ค น. รศ.ดร.อ มพร ธ ารงล กษณ 3 ต วแทนจากหน วยงานท เก ยวข อง และผ ร บร การ (เพ มเต ม) 20 ม.ค น. รศ.สมช ย ศร ส ทธ ยากร ก (7)

8 รายงานสร ปผลการด าเน นการจ ดท าแผนย ทธศาสตร กรมการข าว (พ.ศ ) ส าหร บว ธ การด าเน นงาน ว ยากรประจ ากล มจะม ประเด นค าถามให ผ เข าร วมประช มกล มได แสดงความค ดเห นและข อเสนอแนะต าง ๆ ต อประเด นค าถาม ประมาณ 5 ถ ง 6 ประเด น ด งน กล มท 1: สร ปรายงานการประช มเช งปฏ บ ต การ (Focus Group): กล มอด ตผ บร หาร ส าหร บการประช มเช งปฏ บ ต การด งกล าวน ได ก าหนดให ม ข นในว นพ ธท 16 ธ นวาคม 2552 เวลา น. ณ ห องประช มเอ กแซคค ท ฟ 2 โรงแรมรามาการ เด น กร งเทพฯ โดยเป าหมายของ การจ ดประช ม ค อ เพ อระดมข อค ดเห น ข อเสนอแนะ ตลอดจนการช แจงสภาพป ญหาต าง ๆ ท เก ดข น เพ อเป นแนวทางในการประกอบการพ จารณาเพ อจ ดท าแผนย ทธศาสตร ของกรมการข าวต อไป ซ งทาง คณะผ ว จ ยได เร ยนเช ญกล มอด ตผ บร หารของกรมการข าว เข าร วมประช มตามรายนามท ได ม หน งส อ เร ยนเช ญไป ด งน รายนามตามหน งส อเช ญประช ม 1. นายอภ ชาต พงษ ศร หด ลช ย ท ปร กษาร ฐมนตร ว าการกระทรวงเกษตรและ สหกรณ 2. นายส รพงษ ปรานศ ลป ท ปร กษาอธ บด กรมการข าว 3. นายไชยว ฒน ว ฒนไชย ท ปร กษาปล ดกระทรวงเกษตรและสหกรณ 4. นางดารา เจตนะจ ตร ท ปร กษาอธ บด กรมการข าว 5. นายบร บ รณ สมฤทธ ท ปร กษากรมการข าว 6. นายทว ค ปต กาญจนาก ล ท ปร กษากรมการข าว 7. นางสาวงามช น คงเสร นาย ปร กษากรมการข าว 8. นายวรว ทย พาน ชพ ฒน ปร กษากรมการข าว 9. นายสงกรานต จ ตรากร ท ปร กษากรมการข าว 10. นางนงร ตน น ลพาน ชย ท ปร กษากรมการข าว 11. นายส ร ตน สมบ รณ ยศเดช ผ อ านวยการศ นย เมล ดพ นธ ข าวราชบ ร 12. นายมณฑล ป ญญฤทธ ผ อ านวยการศ นย ว จ ยข าวพ ษณ โลก ก (8)

9 รายนามผ เข าร วมประช ม 1. นายส รพงษ ปรานศ ลป ท ปร กษาอธ บด กรมการข าว 2. นายไชยว ฒน ว ฒนไชย ท ปร กษาปล ดกระทรวงเกษตรและสหกรณ 3. นางดารา เจตนะจ ตร ท ปร กษาอธ บด กรมการข าว 4. นายวรว ทย พาน ชพ ฒน ท ปร กษากรมการข าว 5. นางนงร ตน น ลพาน ชย ท ปร กษากรมการข าว 6. นายส ร ตน สมบ รณ ยศเดช ผ อ านวยการศ นย เมล ดพ นธ ข าวราชบ ร 7. นายภ ด ศ น ยมเดช ผ อ านวยการศ นย เมล ดพ นธ ข าวสกลนคร ประเด นค าถามการประช ม 1. อะไรค อบทบาท ท ส งคมคาดหว งจากการม กรมการข าว 2. ป จจ บ นกรมการข าวได ตอบสนองบทบาทด งกล าวได ด มากน อยเพ ยงไร 3. ใน 5-10 ป ข างหน า ม เร องใดบ างท อาจกระทบต อการท างานของกรมการข าว 4. ใน 5-10 ป ข างหน า กรมการข าวควรม บทบาทอย างไรในอนาคต 5. อะไรค อข อจ าก ด ท ท าให กรมการข าวไม สามารถท างานได เต มท (ท งอด ต ป จจ บ น และอนาคต) 6. ว ธ การท กรมการข าวควรเล อกใช เพ อเอาชนะป ญหา อ ปสรรคต าง ๆ ควรม ว ธ การใดบ าง ก (9)

10 รายงานสร ปผลการด าเน นการจ ดท าแผนย ทธศาสตร กรมการข าว (พ.ศ ) 1. อะไรค อบทบาท ท ส งคมคาดหว งจากการม กรมการข าว จากการสร ปประเด นส าค ญในท ศนะของกล มอด ตผ บร หารของกรมการข าว ได ช แจงความ คาดหว งของส งคมต อการม กรมการข าว ซ งม การจ าแนกผ ท เก ยวข องในกรอบน ยามของค าว า ส งคม ออกเป น 3 กล ม ได แก กล มเกษตรกรชาวนา กล มผ บร โภค และกล มองค กรอ ตสาหกรรม ด งน ม มมองโดยภาพรวมของกล มเกษตรกรชาวนา โดยในส วนของภาพรวม ได ให ความคาดหว งว า กรมการข าวจะต องเป นองค กรท ครบวงจรใน เร องข าว โดยสามารถแก ป ญหาเก ยวก บข าวได ท งหมด เร มต งแต การให ความร เก ยวก บข าว กรรมว ธ การ ผล ตข าวท ถ กต องและได ผล ตผลท ม ค ณภาพ การได ร บการแจกจ ายเมล ดพ นธ ข าวจากกรม (ราคาถ กและ ม ค ณภาพส งแต ได ร บการแจกในปร มาณน อย) จนถ ง การจ าหน ายข าว การก าหนดราคาข าว (ท ได มาตรฐานและม ราคาส งเพ อจ าหน ายในท องตลาด) และการส งเสร มด านเทคโนโลย ท ท นสม ย รวมถ ง การแก ป ญหาต าง ๆ ของเกษตรกรชาวนา เช น โรคระบาด เป นต น ม มมองโดยภาพรวมของกล มผ บร โภค ส าหร บความคาดหว งของส งคมในกล มผ บร โภค จะม ความต องการตรงก นข ามก บกล ม เกษตรกรชาวนาในบางส วนค อ ต องการข าวท ม ราคาต า แต ค ณภาพส ง และท งน การคาดหว งต อการม กรมการข าว ค อ ต องการให กรมการข าว เป นหน วยงานท ม มาตรฐานระด บสากล สามารถเผยแพร ความร ในด านการเล อกร บบร โภคข าวท เป นประโยชน ต อผ บร โภค ม มาตรฐานในการก าหนดเกณฑ ราคาข าวท เป นเอกเทศไม ข นหร อลงตามกระแสตลาดโลก จนกระทบต อก าล งซ อของผ บร โภค ภายในประเทศ เป นต น ม มมองโดยภาพรวมของกล มผ ประกอบการอ ตสาหกรรม ความคาดหว งของกล มผ ประกอบการอ ตสาหกรรม ในด านบทบาทของกรมการข าว ส วน ใหญ จะเก ยวข องก บการคาดหว งถ งการสน บสน นด านปร มาณว ตถ ด บจากภาคร ฐ โดยเฉพาะจาก กรมการข าว เช น ความต องการขยายตลาดพ นธ ข าวพ นเม อง ขยายพ นท การปล กข าว และการสร าง ผล ตผลท ม ราคาต นท นการผล ตต า แต ม ข อจ าก ดท กรมการข าวไม สามารถตอบสนองได เป นต น ส าหร บ ความคาดหว งด านอ น ๆ เก ยวก บเกณฑ การก าหนดราคาข าวเพ อการจ าหน ายส งออก จะตรงก นข ามก บ ความคาดหว งของกล มเกษตรกรชาวนา โดยกล มองค กรภาคอ ตสาหกรรมต องการให ราคาข าวท ส งออก ก (10)

11 รายงานสร ปผลการด าเน นการจ ดท าแผนย ทธศาสตร กรมการข าว (พ.ศ ) ข อเสนอแนะเพ มเต ม พ นธก จท เป นอย ในป จจ บ นของกรมการข าว ไม สอดคล องก บแผนแม บทและบทบาทหน าท ท แท จร ง โดยรายละเอ ยดของหน าท ท แท จร งอาศ ยตามกฎกระทรวง 9 ข อ 2. ป จจ บ นกรมการข าวได ตอบสนองบทบาทด งกล าวได ด มากน อยเพ ยงไร ส าหร บความค ดเห นในด านการตอบสนองต อบทบาทของการม กรมการข าว พบว า กล มอด ต ผ บร หารส วนใหญ ให ความเห นตรงก น ค อ ในส วนท กรมการข าวสามารถตอบสนองต อบทบาทได ด อย แล ว ได แก การเก บร กษาและว จ ยเมล ดพ นธ ข าว โดยกรมการข าวท าหน าท ร กษาทร พย สมบ ต ของความ หลากหลายของเมล ดพ นธ ข าวไทยอย างเป นระบบ และสามารถผล ตพ นธ ข าวท เหมาะสมก บภ ม ภาค และ พ นท เพาะปล กได ตรงต อความต องการของผ บร โภค โดยการท ม พ นธ ข าวท หลายหลากท าให ลดป ญหา ความเส ยงต อการเก ดโรคระบาดต าง ๆ ได เป นต น ส าหร บความค ดเห นท เก ยวก บกรมการข าวไม สามารถตอบสนองบทบาทต อส งคมได ด เท าท ควร สามารถสร ปเป นประเด นส าค ญ ด งน ป ญหาด านการผล ต ควรเน นการผล ตเพ อการพ ฒนาค ณภาพ โดยการแปรร ปผล ตภ ณฑ ให มากกว าน เพ อการเพ มม ลค าท ส งข น ป ญหาด านการตลาด ควรเน นม มมองเช งร กในด านการตลาดให มากข น ท งการขยายตลาด ภายในและภายนอกประเทศ ป ญหาด านการพ ฒนางานว จ ย ควรม การกระจายและพ ฒนางานว จ ยให ครอบคล มท กด าน เก ยวก บข าว โดยป จจ บ นจะเน นการว จ ยเก ยวก บเมล ดพ นธ ข าว และว จ ยทางด านอาร กขาจากโรคระบาด แมลง และศ ตร พ ชต าง ๆ มากกว าด านอ น ๆ เป นต น ก (11)

12 รายงานสร ปผลการด าเน นการจ ดท าแผนย ทธศาสตร กรมการข าว (พ.ศ ) ป ญหาด านงบประมาณ ควรค ดค นและระดมความค ดเพ อการจ ดสรรงบประมาณให ได เพ ยงพอจากหลากหลายท ท งน เพ อแก ป ญหาการไม ได ร บงบประมาณท เพ ยงพอจากส วนกลาง นอกจากน ควรวางมาตรการในการจ ดสรรงบประมาณท ได ร บมาให กระจายไปส หน วยงานต าง ๆ ของ กรมการข าว ให เพ ยงพอและเหมาะสมก บหน วยงานน น ๆ เช น ป จจ บ น ม การจ ดสรรงบประมาณด าน พ นธ ข าว 50 ล านบาท ในขณะท ม การจ ดสรรงบประมาณด านอาร กขาเพ ยง 2 ล านบาท เป นต น ป ญหาด านการม ส วนร วม ควรด าเน นการสานความส มพ นธ และความเข าใจระหว าง หน วยงานภาคร ฐก บกล มเกษตรกรชาวนา เพ อน าไปส การแลกเปล ยนเร ยนร ซ งก นและก นเก ยวก บการ แก ป ญหาข าว และแก ป ญหาเกษตรกรชาวนาไม ให ความร วมม อและเช อค าแนะน าจากทางราชการ โดย ควรม การจ ดการฝ กอบรมและแลกเปล ยนประสบการณ ระหว างเกษตรกรชาวนาและเจ าหน าท ของ กรมการข าว เพ อน าไปส การวางหล กส ตรและแนวทางในการแก ป ญหาข าวในท กระด บ เป นต น 3. ใน 5-10 ป ข างหน า ม เร องใดบ าง ท อาจกระทบต อการท างานของกรมการข าว อด ตกล มผ บร หาร ได ช แจงส งท เป นป ญหาท งในระด บประเทศและระด บโลก ซ งอาจก อ ผลกระทบต อการท างานของกรมการข าวในอนาคต โดยอาจเป นการเพ มภาระการท างานให มากข นเพ อ การแข งข นก บต างประเทศ ด งน การเพ มข นของประชากรโลก ส งผลกระทบต อการผล ตข าวเพ อให เพ ยงพอต อจ านวน ประชากรท งในประเทศและเพ อการส งออกไปย งต างประเทศ โดยกรมการข าวต องค ดค นหลากหลาย มาตรการและหลากว ธ เพ อเพ มผลผล ตข าวในแต ละป ให มากข น เช น การปล กข าวหลายคร งในป หน ง เป นต น การเพ มข นของราคาน าม นในตลาดโลก ส วนใหญ เป นผลพวงจากการเพ มประชากรโลก ซ ง ส งผลให ม การใช น าม นในปร มาณท ส งข น ประเทศผ ผล ตน าม นจ งต องเพ มต นท นและเพ มราคาน าม น ท าให ม การห นมาใช พล งงานทดแทนเพ อลดอ ตราการเส ยค าใช จ ายด านน าม น ด วยเหต น เป นผลให เกษตรชาวนาส วนใหญ ม การปร บเปล ยนบทบาทกลายเป นเกษตรกรชาวไร ชาวสวน เพ อการเปล ยน พ นท นาให กลายเป นพ นท เพาะปล กพ ชพล งงานทดแทน อ นส งผลกระทบต ออ ตราการผล ตข าวน อยลง และส งผลให พ นท นาม จ านวนจ าก ด และอาจไม เพ ยงพอต อการผล ตข าวในอนาคตอ นใกล ได ด งน น บทบาทของกรมการข าว จ งจ าเป นอย างย งท ต องจะต องแก ไขป ญหา โดยท าอย างไรให ข าวกลายเป นพ ช ก (12)

13 การขยายตลาดพ นธ ข าวของต างประเทศ โดยขณะน ประเทศมหาอ านาจและประเทศเพ อน บ านใกล เค ยง ได แก สหร ฐอเมร กา จ น เว ยดนาม หร อแม แต ก มพ ชา ก าล งขยายตลาดการผล ตข าว และม การส งออก พร อมท งม ระบบการเพ มม ลค าข าวตนเอง เพ อแข งข นก นในตลาดโลกเพ มมากข น ซ ง แน นอนย อมกระทบต อปร มาณการส งออกข าวไทย เช น ป จจ บ นพ นธ ข าวท น าตลาด ค อ ข าวหอมมะล ของไทย (ปล กได มากทางภาคอ สาน) แต อนาคตอ นใกล จะถ กต ตลาดด วยพ นธ ท ใกล เค ยงก บของไทย เช น พ นธ ข าวนางมะล (ก มพ ชา) และ พ นธ ข าว Jasmine (สหร ฐอเมร กา) เป นต น นอกจากน แม ว า ป จจ บ นเราม การพ ฒนาพ นธ ข าวหอมมะล หลากหลายพ นธ แต ได ร บการยอมร บในท องตลาดเพ ยงพ นธ เด ยว ค อ ข าวหอมปท มธาน เท าน น ซ งสะท อนให เห นว า ป ญหาตลาดข าวไทยในประเทศม น อยมากและ ไม ก อให เก ดการยอมร บท หลากหลาย จ งควรเร งแก ป ญหาโดยด วน การขาดแคลนน กว จ ยด านข าวเฉพาะด าน จะเห นได ว าน กว จ ยด านข าวในขณะน ใกล จะ เกษ ยณอาย ขณะเด ยวก นน กว จ ยร นใหม ท ศ กษาทางด านน โดยตรงก ม อย น อยมาก และย งขาดความ เช ยวชาญและประสบการณ ส งผลให การพ ฒนาด านข าวในท กระบบย งไม เต บโตและประสบผลส าเร จ เท าท ควรเม อเท ยบก บประเทศเพ อนบ าน ด งน น กรมการข าวจ งต องหาว ธ การให ท าอย างไร จ งจะเป น การเพ มการพ ฒนาด านคนโดยเฉพาะน กว จ ย และท าอย างไรให น กศ กษาห นมาให ความส าค ญและศ กษา ต อด านการว จ ยข าวเพ มข น เป นต น การขาดแคลนการสน บสน นด านงบประมาณและเทคโนโลย ป จจ บ นงบประมาณท ร ฐบาล จ ดสรรให ก บกรมการข าว รวมถ งการสน บสน นด านเทคโนโลย ม ไม เพ ยงพอ และคาดว าในอนาคตหาก เป นเช นน ย อมกระทบต อการพ ฒนาพ นธ ข าวไทยท งในประเทศและเพ อการส งออก และแน นอนข าว ไทยอาจล าหล งกว าประเทศอ น ๆ ซ งเห นได จาก ประเทศจ นและเว ยดนามม การท มงบประมาณ เพ ม ระบบชลประทาน และสน บสน นเทคโนโลย ท ท นสม ย พร อมท งม การโฆษณาท งตลาดภายในประเทศ และตลาดโลก นอกจากน ย งม การจ ดต งศ นย ว จ ยข าวระด บประเทศ เป นต น ซ งส งผลให ป จจ บ นระด บ ข าวไทยเร มตกอ นด บ เน องจากตลาดโลกได ห นไปบร โภคข าวท ส งออกจากประเทศเหล าน มากข น ก (13)

14 4. ใน 5-10 ป ข างหน า กรมการข าวควรม บทบาทอย างไร ในอนาคต ส าหร บบทบาทท ส าค ญของกรมการข าวในอนาคต สามารถสร ปได ด งน บทบาทการพ ฒนาเช งร ก โดยม ระบบการบร หารจ ดการท ครบวงจรแบบ 4 Ms ได แก การ จ ดสรรบ คลากรในองค กรให เหมาะสม เพ ยงพอ และม ค ณภาพ (Man) การจ ดสรรและกระจาย งบประมาณให เพ ยงพอและเหมาะสม (Money) การจ ดเตร ยมว สด อ ปกรณ และเคร องม อด านเทคโนโลย ให ท นสม ยและเพ ยงพอต อความต องการ (Materials) และการม ระบบบร หารจ ดการท ได มาตรฐานและ ก อประส ทธ ภาพ เก ดประส ทธ ผลต อองค กร และหน วยงานท เก ยวข อง (Management) นอกจากน ควร เน นการประชาส มพ นธ ด านข าว (Mass Media) ให มากข น และเข าถ งเกษตรกรชาวนาท วท กพ นท บทบาทการป องก นและแก ไขป ญหา โดยม การเตร ยมความพร อมในอนาคต เช น การส งเสร ม น กว ชาการร นใหม ให มากข น เพ อให ม ความเช ยวชาญและประสบการณ ในการว เคราะห ป ญหาท จะ เก ดข นและหามาตรการป องก นได ท นท วงท ขณะเด ยวก นก ม การเก บรวบรวมสถ ต การเก ดป ญหาต าง ๆ เพ อน าไปส การแก ไขป ญหาได ตรงก บความต องการของเกษตรกรชาวนา 5. อะไรค อข อจ าก ด ท ท าให กรมการข าวไม สามารถท างานได เต มท (ท งอด ต ป จจ บ น และอนาคต) ส าหร บป ญหาหร อข อจ าก ดท ส าค ญ อ นส งผลกระทบต ออ ปสรรคการท างานของกรมการข าว ท งในอด ต ป จจ บ น และคาดว าอาจกระทบต อไปในอนาคต ได แก ข อจ าก ดด านงบประมาณ ซ งไม ได ร บการสน บสน นเท าท ควรจากทางร ฐบาล และ งบประมาณท ได ร บมา ก ม การกระจายและจ ดสรรไม เข าถ งหน วยงานเป าหมาย ข อจ าก ดด านการผล ต ในป จจ บ น กรมการข าวไม สามารถผล ตพ นธ ข าวได อย างเพ ยงพอต อ ความต องการของเกษตรกรชาวนา ส งผลให ภาคเอกชนห นมาเห นช องทางด งกล าว และด าเน นการ จ าหน ายผล ตพ นธ ข าว ซ งเป นพ นธ ข าวท ไม ม ค ณภาพ และไม ได มาตรฐาน ด งน นป ญหาด งกล าวน ทาง กรมการข าวควรด าเน นการแก ไขโดยเร งด วน นอกจากน กรมการข าวควรด าเน นการพ ฒนาพ นธ ข าว และร วมก นค ดค นว ธ การผล ตข าว โดยอาศ ยความร วมม อจากภาคเกษตรกร อ นเป นการพ ฒนาท เร มจาก ฐานระด บท องถ นแล วขยายส ระด บบนต อไป เป นต น ก (14)

15 6. ว ธ การท กรมควรเล อกใช เพ อเอาชนะป ญหา อ ปสรรคต าง ๆ ควรม ว ธ การใดบ าง - การร างกฎหมายเก ยวก บข าวและก าหนดเร องข าวให เป นวาระแห งชาต - การพ ฒนาระบบสารสนเทศจากส วนกลางเช อมต อส ระด บท องถ น - การพ ฒนาน กว จ ยร นใหม และน าความร จากน กว จ ยร นเก ามาใช ให เก ดประโยชน - การพ ฒนาด านความร และเทคโนโลย ใหม ๆ ให แก เกษตรกรชาวนา - การเน นประชาส มพ นธ เช งร กเร องข าวให เป นท แพร หลายท งในประเทศและระด บโลก - การให หน วยงานอ นเข ามาม ส วนร วมท งภาคร ฐและเอกชน เช น การร วมก นแก ไขป ญหา ด านการตรวจสอบการปลอมปนข าว และการแปรร ปผล ตภ ณฑ ข าว เป นต น - การสร างความร วมม อระหว างเจ าหน าท กรมการข าวก บเกษตรกรชาวนา โดยการ แลกเปล ยนเร ยนร ซ งก นและก น และจ ดเป นสถาบ นการฝ กอบรมเร องข าว พร อมท งร บฟ ง ป ญหาของเกษตรกรชาวนา และสามารถตอบค าถามกรณ เก ดม อบ - การส งเสร มและสน บสน นให เกษตรกรม รายได ตลอดป เช น การแนะน าให ปล กไร นาสวน ผสม การพ ฒนาศ นย ช มชนข าว 1 ต าบล 1 ศ นย ข าวช มชน และสน บสน นพ นธ ข าวให แก เกษตรกร ก (15)

16 รายงานสร ปผลการด าเน นการจ ดท าแผนย ทธศาสตร กรมการข าว (พ.ศ ) กล มท 2: สร ปรายงานการประช มเช งปฏ บ ต การ (Focus Group): กล มข าราชการป จจ บ น ส าหร บการประช มเช งปฏ บ ต การของกล มข าราชการป จจ บ น ได ก าหนดให ม ข นในว นพ ธท 16 ธ นวาคม 2552 (เวลา น.) ณ ห องประช มเอ กแซคค ท ฟ 2 โรงแรมรามาการ เด น กร งเทพฯ โดยเป าหมายของการจ ดประช ม เพ อระดมข อค ดเห น ข อเสนอแนะ ตลอดจนการช แจงสภาพป ญหา ท เก ดข น เพ อเป นแนวทางในการประกอบการพ จารณาเพ อจ ดท าแผนย ทธศาสตร ของกรมการข าวต อไป ซ งทางคณะผ ว จ ย ได เร ยนเช ญกล มข าราชการป จจ บ นของกรมการข าว เข าร วมประช มตามรายนามท ได ม หน งส อเร ยนเช ญไป ด งน รายนามตามหน งส อเช ญ 1. นายว ร ตน เพ ยรว ทยา ผ อ านวยการส าน กนโยบายและย ทธศาสตร ข าว 2. นางล ดดาว ลย กรรณน ช ผ อ านวยการส าน กพ ฒนาผล ตภ ณฑ ข าว 3. นางสาวฉว วรรณ ว ฒ ญาโณ ผ อ านวยการส าน กบร หารกลาง 4. นายไพฑ รย อ ไรรงศ ผ อ านวยการศ นย ว จ ยข าวปราจ นบ ร 5. นายว ฒนช ย ส ภา ผ อ านวยการศ นย เมล ดพ นธ ข าวนครสวรรค 6. นางสาวนนท ชา วรรณสว าง ห วหน ากล มน ต การ ส าน กบร หารกลาง 7. นายว ลาศ ว ชญะเดชา ห วหน ากล มพ ฒนากรรมว ธ การผล ตและโรงงาน ส าน กเมล ดพ นธ ข าว 8. นางสาวอ มรา เว ยงว ระ น กว ชาการเกษตรช านาญการพ เศษ ส าน กพ ฒนาผล ตภ ณฑ ข าว 9. นายวรพงษ ชมาฤกษ น กว ชาการเกษตรช านาญการพ เศษ ศ นย ว จ ยข าวอ บลราชธาน 10. นายสว สด หาญปราบ น กว ชาการเกษตรช านาญการ ศ นย เมล ดพ นธ ข าวช ยนาท 11. นางสาวก ญญา เช อพ นธ น กว ชาการเกษตรช านาญการพ เศษ ศ นย ว จ ยข าวปท มธาน 12. นางก ดากร เส อแสงทอง น กว ชาการเกษตรช านาญการ ศ นย เมล ดพ นธ ข าวลพบ ร ก (16)

17 รายนามผ เข าร วมประช ม 1. นายว ร ตน เพ ยรว ทยา ผ อ านวยการส าน กนโยบายและย ทธศาสตร ข าว 2. นางล ดดาว ลย กรรณน ช ผ อ านวยการส าน กพ ฒนาผล ตภ ณฑ ข าว 3. นางสาวฉว วรรณ ว ฒ ญาโณ ผ อ านวยการส าน กบร หารกลาง 4. นายว ฒนช ย ส ภา ผ อ านวยการศ นย เมล ดพ นธ ข าวนครสวรรค 5. นายว ลาศ ว ชญะเดชา ห วหน ากล มพ ฒนากรรมว ธ การผล ตและโรงงาน ส าน กเมล ดพ นธ ข าว 6. นางสาวอ มรา เว ยงว ระ น กว ชาการเกษตรช านาญการพ เศษ ส าน กพ ฒนาผล ตภ ณฑ ข าว 7. นายสว สด หาญปราบ น กว ชาการเกษตรช านาญการ ศ นย เมล ดพ นธ ข าวช ยนาท 8. นางก ดากร ภ ม ศ กด ประเด นค าถามการประช ม น กว ชาการเกษตรช านาญการ ศ นย เมล ดพ นธ ข าวลพบ ร 1. อะไรค อบทบาท ท ส งคมคาดหว งจากการม กรมการข าว 2. ป จจ บ นกรมการข าวได ตอบสนองบทบาทด งกล าวได ด มากน อยเพ ยงไร 3. ใน 5-10 ป ข างหน า ม เร องใดบ างท อาจกระทบต อการท างานของกรมการข าว 4. ใน 5-10 ป ข างหน า กรมการข าวควรม บทบาทอย างไรในอนาคต 5. อะไรค อข อจ าก ด ท ท าให กรมการข าวไม สามารถท างานได เต มท (ท งอด ต ป จจ บ น และอนาคต) 6. ว ธ การท กรมการข าวควรเล อกใช เพ อเอาชนะป ญหา อ ปสรรคต าง ๆ ควรม ว ธ การใดบ าง ก (17)

18 1. อะไรค อบทบาท ท ส งคมคาดหว งจากการม กรมการข าว กล มข าราชการป จจ บ น ได ให ประเด นส าหร บความคาดหว งของส งคมต อการม กรมการข าว โดยอาจจ าแนกเป นม มมองโดยภาพรวมของแต ละกล มท เก ยวข องก บส งคม ด งน ม มมองโดยภาพรวมของกล มเกษตรกรชาวนา คาดหว งต องการให กรมการข าวเป นองค กรท ด แลและจ ดการเร องข าวท งหมดแบบครบวงจร โดยแบ งเป นด านต าง ๆ ค อ ด านการเพ มปร มาณผลผล ต ด านการเพ มรายได และความย งย นของเกษตรกร ด านการแก ป ญหาเก ยวก บข าว ด านการด แลราคา ว ตถ ด บ ป ย และยาฆ าแมลงในราคาถ ก ม ค ณภาพ รวมถ งด านการขยายตลาดท งภายในและต างประเทศ และท ส าค ญ ค อ ด านการได ร บสน บสน นจากทางร ฐบาลเก ยวก บงบประมาณท น ามาด แลข าว เป นต น ม มมองโดยภาพรวมของกล มผ บร โภค ต องการให กรมการข าวจ ดการด แลข าวให ม ค ณภาพ และม ระบบการจ าหน ายในราคาท เป นธรรม ไม ส งจนเก นกว าก าล งซ อของประชาชนในประเทศ ม มมองโดยภาพรวมของกล มผ ประกอบการอ ตสาหกรรม ส าหร บกล มน ได คาดหว งให กรมการข าว ช วยสน บสน นและด แลด านว ตถ ด บจากข าวท จะน ามาผล ตและแปรร ปผล ตภ ณฑ เพ อการ จ าหน าย ให ม ราคาต นท นท ไม ส งมาก เช น การผล ตและแปรร ปเป นผล ตภ ณฑ ความงามจากข าว เป นต น ม มมองโดยภาพรวมของร ฐบาล ร ฐบาลต องการให กรมการข าวม บทบาทในการผล ตท ครบ วงจรและช วยให เกษตรกรม รายได ท เพ มข นและม นคงจากการปล กข าว สามารถแก ป ญหาข าวให แก เกษตรกรชาวนาได อย างม ประส ทธ ภาพและเก ดประส ทธ ผล พร อมท งม การยกระด บเป นองค กรท ให ความร ด านข าวในระด บสากล ข อเสนอแนะเพ มเต ม ต องการให ม การบ ญญ ต กฎหมายเก ยวก บข าวโดยตรง เพ อให เก ดสภาพคล องในด านการ จ ดการด านการส งออก และม เสถ ยรภาพ ก (18)

19 รายงานสร ปผลการด าเน นการจ ดท าแผนย ทธศาสตร กรมการข าว (พ.ศ ) 2. ป จจ บ นกรมการข าวได ตอบสนองบทบาทด งกล าวได ด มากน อยเพ ยงไร ความค ดเห นโดยรวมของกล มข าราชการป จจ บ นเห นว า กรมการข าวไม สามารถตอบสนองต อ บทบาทท ส งคมต องการได ด เท าท ควร โดยเม อเปร ยบเท ยบในอด ต ขณะท ย งส งก ดอย ก บกรมอ น ได ม การว จ ยและท าให ผลผล ตด มากข น ส งผลให ไทยเรากลายเป นผ ผล ตและส งออกข าวรายใหญ จนถ ง ป จจ บ น ท งน สามารถจ าแนกตารางให เห นถ งบทบาทท ท าได ด และบทบาทท ย งต องม การปร บปร ง ด งน ตารางท 3: แสดงบทบาทท ท าได ด และบทบาทท ต องปร บปร ง บทบาทท ท าได ด บทบาทท ต องปร บปร ง 1. ด านการว จ ยและพ ฒนาข าว ม การด าเน นการต อเน อง 1. การถ ายทอดความร และเทคน คต างๆ ให แก เกษตรกร ชาวนาไม ท วถ ง 2. การส งเสร มท าได ไม ด ม ข อจ าก ดหลายประการ 3. อ ตราการผล ตเมล ดพ นธ เพ อแจกจ ายให แก เกษตรกร ไม เพ ยงพอ และแจกจ ายได เพ ยง 10% 4. อ ตราการส งเสร มปร มาณการผล ตของเกษตรกรชาวนา ไม ได ผลเท าท ควร 5. การประสานงานก บกระทรวงพาณ ชย ไม ได ผลเท าท ควร ก (19)

20 3. ใน 5-10 ป ข างหน า ม เร องใดบ างท อาจกระทบต อการท างานของกรมการข าว ป ญหาส งแวดล อม กระทบต อความต องการของเกษตรกรท ผ นแปรตามป ญหาส งแวดล อม ป ญหาการเป ดเขตการค าเสร ย อมส งผลกระทบต อการส งออกและการก าหนดราคาข าวไทย โดยตรง เน องจากข าวไทยม ต นท นในการผล ตท ส งกว าประเทศเพ อนบ าน ป ญหาการขยายตลาดพ นธ ข าวของต างประเทศ โดยเฉพาะจากประเทศเพ อนบ าน ได แก จ น พม า ลาว และเว ยดนาม ซ งม ต นท นการผล ตข าวต ากว าไทย อาจส งผลให ข าวหอมมะล ของไทยไม ใช ส นค าส าค ญท ส งออกและจ าเป นต อตลาดโลกอ กต อไป ป ญหาการเปล ยนแปลงนโยบายการบร หาร โดยอาจส งผลกระทบต อการท างานในอนาคต เน องจากการผ นแปรด านนโยบายท ไม คงท และส งผลกระทบต อการขาดแคลนบ คลากรในการท างาน ป ญหาการลดลงของพ นนาเพาะปล ก ส งให การเพาะปล กข าวน อยลง และปร มาณการผล ตต อ อ ตราการเพ มข นของประชากร ม ไม เพ ยงพอ ป ญหาการผล ตข าวด อยค ณภาพ อ นอาจเก ดจากอ ตราการเร งปร มาณผล ตเพ อให เพ ยงพอต อ อ ตราความต องการของประชากรท งภายในและภายนอกประเทศ และเพ อให ท นต อระยะเวลาในการร บ จ าน าข าวของร ฐบาล ท าให ม การเร งปล กข าวในระยะ 3 คร ง ต อป ก อให เก ดข าวท ด อยค ณภาพและเก ด โรคระบาดพ นธ ข าว เป นต น ป ญหาการเพ มระบบชลประทาน ท แผ ขยายเข าไปในพ นท ท งก ลามากเก นไป อาจจะท าให ข าว หอมมะล หายไป เน องจากเม อม ระบบชลประทานท วถ งจะเก ดการปล กข าวนาปร ง ซ งข าวหอมมะล ท เป นข าวนาป จะหายไป และอาจท าให ข าวหอมปท ม1 กลายเป นข าวท ส งออกแทนข าวหอมมะล ป ญหาการก าหนดกฎหมายเก ยวก บข าว โดยในระยะยาวควรม การควบค มพ นธ ข าวและ ร กษาความบร ส ทธ ของพ นธ ข าวด งเด ม ด งน นควรม กฎหมายร บรองท แน ช ดในการผล ต เป นต น ก (20)

21 รายงานสร ปผลการด าเน นการจ ดท าแผนย ทธศาสตร กรมการข าว (พ.ศ ) 4. ใน 5-10 ป ข างหน า กรมการข าวควรม บทบาทอย างไรในอนาคต การก าหนดพ นท เพาะปล กข าว (Rice Zoning) โดยการจ ดโซนให ม การเพาะปล กข าวเฉพาะท ตามประเภทของข าวเพ อป องก นป ญหาโรคและแมลง พร อมท งการร กษาค ณภาพของข าว นอกจากน ย ง สามารถก าหนดท ศทางในการว จ ยได ท นต อสภาพอากาศท เปล ยนแปลง การค นคว าว จ ยและใช เทคโนโลย ในการย นระยะเวลาการผล ตเมล ดพ นธ ข าว โดยร วมก นก บ หน วยงานต าง ๆ ค ดค นงานว จ ยและเทคโนโลย เพ อใช ย นระยะเวลาในการผล ตเมล ดพ นธ ข าว จากเด ม 12 ป เป น 7 ป ในป จจ บ น และจะเป น 5ป ในอนาคต การส งเสร มการม ส วนร วมและแลกเปล ยนเร ยนร การสานความส มพ นธ และความเข าใจ ระหว างหน วยงานภาคร ฐ องค กรปกครองส วนท องถ น และกล มเกษตรกรชาวนา เพ อน าไปส การ แลกเปล ยนเร ยนร ซ งก นและก นเก ยวก บการแก ป ญหาข าว การถ ายทอดเทคโนโลย และความร การ จ ดการฝ กอบรมร วมก น เพ อน าไปส การวางหล กส ตรและแนวทางในการแก ป ญหาข าวต อไป การให ภาคเอกชนเข ามาด าเน นการแทน ก จกรรมบางอย างควรให เอกชนเข ามาม บทบาท และ ให กรมการข าว ท าหน าท ในการตรวจสอบและร บรอง เพ อลดภาระงานท ไม จ าเป นบางอย าง ท งน ส าหร บการตรวจสอบและร บรองด านการผล ต กรมการข าวควรด าเน นการท งในกรณ ท ภาคเอกชนและ เกษตรกรชาวนาเป นฝ ายผล ตเอง ก (21)

22 5. อะไรค อข อจ าก ด ท ท าให กรมการข าวไม สามารถท างานได เต มท (ท งอด ต ป จจ บ น และอนาคต) ข อจ าก ดด านงบประมาณ ซ งกรมการข าวได ร บการจ ดสรรงบประมาณท จ าก ด อาจเน องด วย เป นกรมใหม ท แยกต วออกจากการส งก ดกรมอ น ท าให ร ฐบาลไม เห นความส าค ญเท าท ควร ท งท จร ง เร องข าวควรเป นประเด นวาระแห งชาต ท ส าค ญ และเป นป จจ ยทร พยากรหล กของประเทศ ข อจ าก ดด านต นท นการผล ต ต นท นการผล ตในประเทศค อนข างส ง ไม อาจแข งข นก บ ประเทศเพ อนบ านในตลาดโลกได ข อจ าก ดด านการตลาด ตลาดท ม อย ในประเทศย งไม ขยายต วและการแข งข นก บตลาดโลก ก ประสบป ญหาด านต นท นการผล ตท ส ง ประกอบก บการประสานงานด านการผล ตไม ม ประส ทธ ภาพ ข อจ าก ดด านความไร เสถ ยรภาพทางการเม อง ส งผลให การด าเน นนโยบายข าวในแต ละป ไม ม ความต อเน อง อ นเป นผลพวงจากนโยบายของแต ละร ฐบาลม ความแตกต างก น ข อจ าก ดภายในองค กร ได แก - ความแตกต างในว ฒนธรรมองค กร ท าให ไม สามารถประสานการท างานได ตาม ต องการ นอกจากน การประสานงานระหว างกระทรวงพาน ชย ก ท าได ไม ด เท าท ควร - การขาดแคลนว สด อ ปกรณ และเทคโนโลย ท ท นสม ยอย างครบคร น ท งการแปรร ป และการปฏ บ ต การ - การขาดแคลนบ คลากรท ม ประสบการณ ในสายงานเฉพาะด าน เน องจากป จจ บ นท ม อย ใกล เกษ ยณอาย และบ คลากรประจ าพ นท ย งม อย น อย ท าให การแก ป ญหาเฉพาะ หน ากรณ ส งบ คลากรลงพ นท เพ อปฏ บ ต งาน ไม อาจท าได อย างเต มท - การขาดการทดแทนเร องล กจ างประจ า ท าให การท างานไม อาจท าได อย างต อเน อง - การขาดแรงจ งใจในการส งเสร มความก าวหน าในอาช พ ส บเน องจากม การแบ งแยก ประเภทของข าราชการ ระหว างงานว จ ยก บงานส งเสร ม - การไม ม พระราชบ ญญ ต รองร บโดยตรง ซ งป จจ บ นม เพ ยงกฎและระเบ ยบของกรม ส งผลให การปฏ บ ต งานบางอย างไม ได ร บความคล องต ว - การปฏ บ ต ภารก จโดยม ผ บ งค บบ ญชาหลายคน ป จจ บ นข าราชการในส วนภ มภาค ต องปฏ บ ต งานภายใต การบ งค บด แลของผ ว าราชการจ งหว ดในพ นท ก (22)

23 6. ว ธ การท กรมควรเล อกใช เพ อเอาชนะป ญหา อ ปสรรคต าง ๆ ควรม ว ธ การใดบ าง - การย ดอาย ในการเกษ ยณราชการออกไปหร อจ างคนท เกษ ยณแล วกล บมาท างานอ ก - การจ ดต งสถาบ นเพ อพ ฒนาบ คลากรในด านข าว และให ม การถ ายทอดความร เทคโนโลย ให มากข นกว าเด ม และม ส าน กมาตรฐานตรวจร บรอง - การด าเน นการทบทวนและตรวจสอบภารก จท ม อย พร อมท งแก ไขให ม ประส ทธ ภาพ - การประสานงานก บหน วยงานในพ นท ท งภาคเอกชนและจากส วนจ งหว ด เพ อสร าง เคร อข ายแนวร วมในการท างานร วมก น และด าเน นการจ ดสรรงบประมาณจากองค กร ภายนอกร วมสน บสน น - การให ภาคเอกชนเข ามาด าเน นงานในบางส วน และกรมการข าวม หน าท ในการ ตรวจสอบ - การยกระด บและช แจงฐานะของกรมการข าว ให กรมต าง ๆ รวมถ งประชาชนโดยท วไป เล งเห นความส าค ญของข าว ในฐานะท เป นทร พยากรหล กของชาต ก (23)