การด าเน นการประก นค ณภาพภายใน

Transcription

1 ค ม อ.. การด าเน นการประก นค ณภาพภายใน ตามระเบ ยบส าน กงานคณะกรรมการการอาช วศ กษา ว าด วยการบร หารสถานศ กษา พ.ศ. พ 2552 ว ทยาล ยเทคน คอ างทอง ส าน กงานคณะกรรมการการอาช วศ กษา กระทรวงศ กษาธ การ

2 ก ค าน า เอกสาร ค ม อด าเน นการประก นค ณภาพภายใน ตามระเบ ยบส าน กงานคณะกรรมการการ อาช วศ กษา ว าด วยการบร หารสถานศ กษา พ.ศ เล มน เป นค ม อท ใช ในการประก นค ณภาพภายใน ว ทยาล ยเทคน คอ างทอง โดยม ว ตถ ประสงค เพ อให บ คลากรใช เป นค ม อในการด าเน นงานประก นค ณภาพ ภายในสถานศ กษา ตามระเบ ยบส าน กงานคณะกรรมการการอาช วศ กษา ว าด วยการบร หารสถานศ กษา พ.ศ ซ งประกาศใช เม อว นท 23 เมษายน 2552 ซ งป ญหาส าค ญค อการประก นค ณภาพการศ กษา ส วนมากด าเน นการในล กษณะเก บรวบรวมข อม ลเพ ยงเพ อให ได ผลตามมาตรฐานและต วบ งช ขาดการน า มาตรฐานการอาช วศ กษาไปจ ดท าแผนพ ฒนาค ณภาพสถานศ กษา และขาดการก าหนดภารก จการประก น ค ณภาพภายใจให บ คลากรปฏ บ ต เอกสารเล มน ใช ร วมก บเอกสาร มาตรฐานการประก นค ณภาพภายใน ส าหร บว ทยาล ยเทคน คและว ทยาล ยการอาช พ และ ระเบ ยบส าน กงานคณะกรรมการการอาช วศ กษา ว า ด วยการบร หารสถานศ กษา พ.ศ และสามารถประย กต ใช ก บกล มว ทยาล ยอ น ๆ โดยการว เคราะห ต วบ งช ของมาตรฐานการประก นค ณภาพภายในเพ มเต ม ค ม อน ได ร บความอน เคราะห ข อม ลจากศ นย ส งเสร มและพ ฒนาอาช วศ กษาภาคกลาง, ในการ จ ดท าค ม อต นแบบเพ อให สถานศ กษาน าไปประย กต ใช จ งท าให ได เอกสารค ม อท สมบ รณ สามารถใช เป น แนวทางก าก บต ดตาม และตรวจสอบการด าเน นงานประก นค ณภาพภายใน เป นการเตร ยมพร อมร บการ ประเม นภายนอกจากส าน กงานร บรองและประเม นค ณภาพการศ กษา (สมศ.) งานประก นค ณภาพและมาตรฐานการศ กษา ว ทยาล ยเทคน คอ างทอง

3 ข สารบ ญ หน า ค าน า ก สารบ ญ ข ค าแนะน าการใช ค ม อ ง ตอนท 1 ความร ท วไปเก ยวก บการประก นค ณภาพภายในสถานศ กษา 1 การประก นค ณภาพการศ กษา 1 ประโยชน ของการประก นค ณภาพการศ กษา 1 ระบบการประก นค ณภาพการศ กษา 2 การประเม นค ณภาพภายนอก 3 การประก นค ณภาพภายใน 3 หล กการการประก นค ณภาพภายใน 5 การด าเน นการประก นค ณภาพภายใน 5 ข นตอนการด าเน นการประก นค ณภาพภายในโดยใช วงจร PDCA 7 ตอนท 2 การพ ฒนามาตรฐานการประก นค ณภาพภายในสถานศ กษา 8 ความหมายของว ธ การเช งระบบ (System Approach) 8 องค ประกอบของว ธ เช งระบบ 8 ล กษณะส าค ญของว ธ เช งระบบ 9 ข นตอนของว ธ เช งระบบ 9 การประย กต ใช ว ธ เช งระบบ 10 ร ปแบบการด าเน นการประก นค ณภาพภายใน ตามระเบ ยบส าน กงานคณะกรรมการ 10 การอาช วศ กษา ว าด วยการบร หารสถานศ กษา พ.ศ การประเม นผลการปฏ บ ต งานตามมาตรฐานการประก นค ณภาพการศ กษา 11 ว ธ ท 1 การประเม นผลการปฏ บ ต งานตามมาตรฐานการศ กษา 12 โดยการน าผลการปฏ บ ต งานมาสร ปเข ยนรายงานการประเม นตนเอง ว ธ ท 2 การประเม นผลการปฏ บ ต งานตามมาตรฐานการศ กษา 13 โดยการสร างเคร องม อว ด แนวทางการด าเน นการประก นค ณภาพภายในสถานศ กษา 14 การจ ดท าแผนพ ฒนาสถานศ กษา 15 การว เคราะห ป จจ ยส ความส าเร จ 17

4 ค สารบ ญ (ต อ) หน า การว เคราะห ภารก จของฝ าย แผนก งาน คร และบ คลากร 18 การก าหนดต วบ งช เพ มเต ม 19 การสร างแบบสร ปรายงานการประเม นตนเอง 21 ว ธ การเก บรวบรวมข อม ล 21 ตอนท 3 การว เคราะห ป จจ ยส ความส าเร จตามต วบ งช ของมาตรฐานการประก นค ณภาพ 23 ภายในสถานศ กษา กรณ ว ทยาล ยเทคน คและว ทยาล ยการอาช พ ตอนท 4 การว เคราะห ภารก จการประก นค ณภาพภายในของฝ าย แผนก/งาน คร และบ คลากร 32 ตอนท 5 การเข ยนรายงานการประเม นตนเองส าหร บแผนกว ชา/สาขาว ชาและงาน 77 ตอนท 6 การเข ยนรายงานการปฏ บ ต งานและการประเม นตนเองส วนบ คคลของคร ผ สอน 87 ตอนท 7 แบบสร ปข อม ลการประก นค ณภาพภายใน 97 บรรณาน กรม ภาคผนวก ตารางว เคราะห ภารก จของฝ าย แผนกว ชา และงาน ระเบ ยบส าน กงานคณะกรรมการการอาช วศ กษา ว าด วยการบร หารสถานศ กษา พ.ศ. 2552

5 ง ค าแนะน าการใช ค ม อ ค ม อด าเน นการประก นค ณภาพภายใน ระเบ ยบส าน กงานคณะกรรมการการอาช วศ กษา ว าด วยการบร หารสถานศ กษา พ.ศ น เป นค ม อส าหร บผ บร หาร คร และบ คลากรท กคนใน สถานศ กษา ใช เป นค ม อในการด าเน นการเพ อให การจ ดอาช วศ กษาม ค ณภาพมาตรฐาน โดแบ งเน อหา ออกเป น 7 ตอน ได แก ตอนท 1 ความร ท วไปเก ยวก บการประก นค ณภาพภายในสถานศ กษา ตอนท 2 การพ ฒนามาตรฐานการประก นค ณภาพภายในสถานศ กษา ตอนท 3 การว เคราะห ป จจ ยส ความส าเร จตามต วบ งช ของมาตรฐานการประก นค ณภาพ ภายในสถานศ กษา กรณ ว ทยาล ยเทคน คและว ทยาล ยการอาช พ ตอนท 4 การว เคราะห ภารก จการประก นค ณภาพภายในของฝ าย แผนก/งาน คร และบ คลากร ตามมาตรฐานและต วบ งช ตอนท 5 การเข ยนรายงานการประเม นตนเองส าหร บแผนกว ชา/สาขาว ชา และงาน ตอนท 6 การเข ยนรายงานการปฏ บ ต งานและการประเม นตนเองส วนบ คคลของคร ผ สอน ตอนท 7 แบบสร ปข อม ลตามมาตรฐานและต วบ งช สถานศ กษาควรด าเน นการด งน 1. ผ อ านวยการ 1.1 จ ดประช มให ท กฝ ายม ส วนร วม ให ผ ร บผ ดชอบฝ าย แผนก/งาน ว เคราะห ป จจ ยส ความส าเร จตามต วช ว ด ก าหนดโครงการ/ก จกรรม ให บ คลากรได ว เคราะห และ ก าหนดภารก จการประก นค ณภาพของฝ าย แผนก/งาน คร และบ คลากร ท กคนใน สถานศ กษา แล วมอบหมายการจ ดท าค ม อด าเน นการประก นค ณภาพภายในของ สถานศ กษา 1.2 จ ดท าแผนพ ฒนาสถานศ กษาโดยม เป าหมายให บรรล ผลส าเร จตามจ ดม งหมายของ สถานศ กษา โดยม มาตรฐานการอาช วศ กษาเป นต วก าก บ 1.3 มอบหมายภารก จให ก บฝ าย แผนก งาน คร และบ คลากร โดยการจ ดท าค าส งแต งต ง คณะกรรมการตามมาตรฐานและต วบ งช พร อมก าหนดรายช อผ ร บผ ดชอบตามต ว บ งช และหน าท ใช ช ดเจน โดยม ค ม อด าเน นการประก นค ณภาพภายในแนบท าย ค าส ง

6 1.4 ก าก บ ต ดตาม และส งเสร มการประก นค ณภาพภายใน ตามภารก จ ให ด าเน นการ ตามกระบวนการ PDCA 2. รองผ อ านวยการ 2.1 ด าเน นการตามแผนพ ฒนาสถานศ กษา และค ม อด าเน นการประก นค ณภาพภายใน 2.2 จ ดประช มเช งปฏ บ ต การ จ ดฝ กอบรม จ ดด าเน นการตามโครงการ/ก จกรรมท ก าหนด 2.3 ก าก บ ต ดตาม และส งเสร มการด าเน นการโครงการ/ก จกรรม 2.4 น เทศ ก าก บ ต ดตาม และส งเสร มการปฏ บ ต งานในฝ ายให บรรล ผลส าเร จตาม ภารก จ และการปฏ บ ต งานตามบทบาทหน าท 2.5 รวบรวมรายงานการประเม นตนเอง หร อสร ปผลการปฏ บ ต งาน หร อรายงานผลการ ปฏ บ ต งานของแผนก สาขาว ชา งาน คร และบ คลากร เพ อรวบรวมสร ปจ ดท าเป น รายงานการประเม นตนเองของสถานศ กษา 3. ห วหน างาน 3.1 ประช มท าความเข าใจและมอบหมายภารก จหน าท ร บผ ดชอบก บคร และบ คลากร 3.2 รวบรวมรายช อคร และบ คลากรท ตกลงร บมอบหมายภารก จตามต วบ งช ให สถานศ กษาออกค าส ง 3.3 ด าเน นการตามโครงการ/ก จกรรม ตามค ม อด าเน นการประก นค ณภาพภายใน 3.4 เก บรวบรวมข อม ลจากการปฏ บ ต งานตามปกต 3.5 สร ปข อม ลตามมาตรฐานและต วบ งช ท ร บผ ดชอบตามแบบสร ปข อม ลการประก น ค ณภาพภายในของห วหน างาน รายงานต อฝ ายท ส งก ด 3.6 น เทศ ก าก บ ต ดตามและส งเสร มการปฏ บ ต งานในงานท ร บผ ดชอบให บรรล ผล ส าเร จตามภารก จและการปฏ บ ต งานตามบทบาทหน าท 4. ห วหน าแผนกว ชา 4.1 ประช มท าความเข าใจและมอบหมายภารก จหน าท ร บผ ดชอบก บคร ผ สอนใน แผนก/สาขาว ชา 4.2 รวบรวมรายช อคร ท ตกลงร บมอบหมายภารก จตามต วบ งช ให สถานศ กษาออกค าส ง 4.3 ด าเน นการตามโครงการ/ก จกรรม ท แผนกว ชาร บผ ดชอบตามภารก จตามค ม อ ด าเน นการประก นค ณภาพภายใน 4.4 เก บรวบรวมข อม ลจากการปฏ บ ต งาน การจ ดการเร ยนการสอนของคร ในแผนกว ชา 4.5 สร ปข อม ลตามมาตรฐานและต วบ งช ท ร บผ ดชอบตามแบบสร ปข อม ลการประก น ค ณภาพภายในของแผนกว ชา รายงานต อฝ ายว ชาการ จ

7 4.6 น เทศ ก าก บ ต ดตามและส งเสร มการปฏ บ ต งานในแผนกว ชาท ร บผ ดชอบให บรรล ผลส าเร จตามภารก จและการปฏ บ ต งานตามบทบาทหน าท 5. คร และบ คลากร ท กคนในสถานศ กษา 5.1 ศ กษามาตรฐานการอาช วศ กษา มาตรฐานและต วบ งช การประก นค ณภาพภายใน ของส าน กงานคณะกรรมการการอาช วศ กษา มาตรฐานและต วบ งช การประเม น ค ณภาพภายนอกของส าน กงานร บรองมาตรฐานและประเม นค ณภาพการศ กษา (สมศ.) 5.2 ว เคราะห ภารก จตามต วบ งช ของมาตรฐานการอาช วศ กษา ต วบ งช ตามการประเม น ภายนอก โดยส าน กงานร บรองและประเม นค ณภาพการศ กษา (สมศ.) และท สถานศ กษาก าหนดข นจากเอกล กษณ ของสถานศ กษา 5.3 ร บภารก จจากฝ าย ห วหน างาน ห วหน าแผนกว ชา 5.4 พ ฒนาการปฏ บ ต งาน การจ ดการเร ยนการสอน ของตนเองตามท ก าหนดในค ม อ และให บรรล ผลตามมาตรฐานและต วบ งช ท งภายในและภายนอกท ตนเอง ร บผ ดชอบ ผลผล ตท เก ยวข องซ งได แก ผ เร ยน 5.5 สร ปผลการปฏ บ ต งาน ผลการจ ดการเร ยนการสอน และผลการด าเน นโครงการ/ ก จกรรม เสนอท งท ได ร บมอบหมายและท าโดยความสม ครใจ รายงานต อฝ าย/ แผนกว ชา งานท เก ยวข อง 5.6 จ ดท ารายงานการปฏ บ ต งานและการประเม นตนเองส วนบ คคล เพ อเสนอ สถานศ กษา เม อส นภาคเร ยนท 1 และภาคเร ยนท 2 ฉ

8 ช

9 ค ม อการด าเน นการประก นค ณภาพภายใน 1 ตอนท 1 ความร ท วไปเก ยวก บการประก นค ณภาพภายในสถานศ กษา ตามพระราชบ ญญ ต การศ กษาแห งชาต พ.ศ หมวด 6 มาตรฐานและการประก น ค ณภาพการศ กษา มาตรา 47 ให ม ระบบการประก นค ณภาพการศ กษาเพ อพ ฒนาค ณภาพและมาตรฐาน การศ กษาท กระด บ ประกอบด วย ระบบการประก นค ณภาพภายใน และระบบการประก นค ณภาพ ภายนอก โดยระบบ หล กเกณฑ และว ธ การประก นค ณภาพการศ กษา ให เป นไปตามท ก าหนดใน กฎกระทรวง มาตรา 48 ให หน วยงานต นส งก ดและสถานศ กษาจ ดให ม ระบบประก นค ณภาพภายใน สถานศ กษาและให ถ อว าการประก นค ณภาพภายในเป นส วนหน งของกระบวนการบร หารการศ กษาท ต อง ด าเน นการอย างต อเน อง โดยม การจ ดท ารายงานประจ าป เสนอต อหน วยงานต นส งก ด หน วยงานท เก ยวข องและเป ดเผยต อสาธารณชน เพ อน าไปส การพ ฒนาค ณภาพและมาตรฐานการศ กษา และเพ อ รองร บการประก นค ณภาพภายนอก การประก นค ณภาพการศ กษา ว เช ยร พ นธ เคร อบ ตร (2548: 18) ในว ทยาน พนธ เร อง การพ ฒนาระบบการประก น ค ณภาพภายในของโรงเร ยนอาช วศ กษาเอกชน ได สร ปว า การประก นค ณภาพการศ กษา เป นการ ปฏ บ ต งานในการจ ดการเร ยนการสอนของสถานศ กษา เพ อให เก ดความม นใจว า ท าให ผ ส าเร จการศ กษาม ค ณล กษณะท ตรงตามความต องการ และ เป นท พ งพอใจของผ เก ยวข อง ซ งได แก ผ ปกครอง น กเร ยน ช มชน คร บ คลากร เป นต น ประโยชน ของการประก นค ณภาพการศ กษา สมศ กด ส นธ ระเวชญ (2540: 3) อ างใน ประส ทธ เข ยวส บทความ เร อง การประก น ค ณภาพ ส บค นว นท 10 ม ถ นายน 2552 จาก กล าวว า การประก นค ณภาพการศ กษา ท าให ผ เก ยวข องได ร บประโยชน ด งน 1. ผ เร ยนจะม ความร ความสามารถและม ค ณล กษณะต าง ๆ ครบตามความคาดหว งของ หล กส ตร 2. ประชาชน จะเก ดความม นใจในการส งบ ตรหลานเข าเร ยนในสถานศ กษาต าง ๆ ว าแต ละ แห งม ค ณภาพการศ กษาในมาตรฐานกลางเด ยวก น 3. หน วยงานต าง ๆ สามารถร บผ ส าเร จการศ กษาเข าท างานด วยความม นใจ 4. ส งคม ม นใจในการจ ดการศ กษาของสถาบ นการศ กษา

10 ค ม อการด าเน นการประก นค ณภาพภายใน 2 5. สถานศ กษา ม ท ศทางการจ ดการศ กษาท ช ดเจนตามมาตรฐานกลางท ก าหนด ม ระบบ บร หารค ณภาพ ระบบควบค มค ณภาพ ม การท างานท เป นมาตรฐาน ท างานเป นท ม และม การพ ฒนางาน อย างต อเน อง ระบบการประก นค ณภาพการศ กษา ส าน กงานคณะกรรมการการอาช วศ กษา (2549 : 7) ในหน งส อ เร อง ค ม อการประก น ค ณภาพภายในสถานศ กษาอาช วศ กษา ระบบการประก นค ณภาพทางการศ กษา ม แนวค ดเพ อด าเน นการ ส งเสร มและพ ฒนาค ณภาพการศ กษา ซ งประกอบด วย 3 ส วนหล ก ค อ 1. การควบค มค ณภาพ (Quality Control) ประกอบด วย 1.1 การก าหนดมาตรฐานการอาช วศ กษา ต วบ งช และเกณฑ การประเม น 1.2 การพ ฒนาเข าส มาตรฐาน เป นการจ ดท าแผนพ ฒนาค ณภาพสถานศ กษา แผนปฏ บ ต การประจ าป และแผนต าง ๆ เพ อก าก บการด าเน นงานของสถานศ กษา 2. การตรวจสอบค ณภาพ (Internal Audit) เป นการตรวจสอบ ก าก บ และต ดตามผลการ ด าเน นงาน รวมถ งการส งเสร มให เป นไปตามมาตรฐานท ก าหนด 3. การประเม นค ณภาพ (Quality Assessment) เป นการประเม นประส ทธ ภาพและประส ทธ ผล ของการด าเน นงานตามข อ 1 แบ งได เป นสองส วน ค อ ส วนแรกเป นการประเม นค ณภาพภายในโดยต น ส งก ดท ก าก บ ด แล เพ อเป นการประก นค ณภาพภายใน และส วนท สองเป นการประเม นค ณภาพภายนอก โดยส าน กงานร บรองมาตรฐานและประเม นค ณภาพการศ กษา (สมศ.) ซ งเป นองค กรอ สระ เพ อเป นการ ประก นค ณภาพภายนอก เพ อน าผลไปใช ปร บปร งพ ฒนาการด าเน นการ และเผยแพร ส สาธารณชนต อไป การควบค มค ณภาพ (Quality Control) ระบบประก นค ณภาพ มาตรฐานการอาช วศ กษา แผนพ ฒนาค ณภาพสถานศ กษา การตรวจสอบค ณภาพ (Internal Audit) ก าก บด แล ต ดตาม และประเม นตนเอง การประเม นค ณภาพ (Quality Assesment) หน วยงานต นส งก ด การประเม นค ณภาพภายนอก ภาพท 1 ระบบการประก นค ณภาพการศ กษา

11 ค ม อการด าเน นการประก นค ณภาพภายใน 3 การประเม นค ณภาพภายนอก ส าน กร บรองมาตรฐานและประเม นค ณภาพการศ กษาซ งม ฐานะเป นองค กรมหาชน จะท า หน าท พ ฒนาเกณฑ ว ธ การประเม นค ณภาพภายนอก และท าการประเม นผลการจ ดการศ กษาเพ อให ม การ ตรวจสอบค ณภาพของสถานศ กษาและท าการประเม นผลการจ ดการศ กษา เพ อให ม การตรวจสอบ ค ณภาพของสถานศ กษา โดยให ม การประเม นค ณภาพภายนอกของสถานศ กษาท กแห งอย างน อย 1 คร ง ในท ก 5 ป น บต งแต การประเม นคร งส ดท ายและเสนอผลการประเม นต อหน วยงานท เก ยวข องและต อ สาธารณชน จากความส มพ นธ ระหว างการประเม นค ณภาพภายในก บการประเม นค ณภาพภายนอก ท า ให เห นถ งการประเม นตนเองของสถานศ กษาเป นการประเม นจากการปฏ บ ต งานตามปกต ของสถานศ กษา ซ งด าเน นการป ละคร ง เพ อน าผลไปจ ดท ารายงานการประเม นตนเอง เพ อเตร ยมร บการประเม นค ณภาพ ภายในโดยต นส งก ด และรองร บการประเม นค ณภาพภายนอกโดยส าน กงานร บรองและประเม นค ณภาพ การศ กษา (สมศ.) ด งภาพท 2 การปฏ บ ต งาน ของสถานศ กษา ตามปกต การประเม นค ณภาพภายใน การประเม นตนเอง ของสถานศ กษา ตามปกต รายงานการ ประเม นตนเอง (SAR) การประเม นค ณภาพภายนอก การตรวจเย ยม การต ดตามผล ข อม ลป อนกล บ ข อม ลป อนกล บ ภาพท 2 แสดงความส มพ นธ ระหว างการประเม นค ณภาพภายในก บการประเม นค ณภาพภายนอก การประก นค ณภาพภายใน การประก นค ณภาพภายในสถานศ กษาเป นส วนหน งของกระบวนการบร หารการศ กษาท ต องด าเน นการอย างต อเน อง เป นการด าเน นงานตามปกต โดยสถานศ กษาพ ฒนามาตรฐานการประก น ค ณภาพภายใน และจ ดท ารายงานประจ าป เสนอต อหน วยงานต นส งก ด หน วยงานท เก ยวข องและเป ดเผย ต อสาธารณชน ป ละคร ง และก าหนดการประเม นโดยหน วยงานต นส งก ด 3 ป ต อคร ง ส าน กงานคณะกรรมการการอาช วศ กษา (สอศ.) ได พ ฒนามาตรฐานการประก นค ณภาพ ภายใน ของแต ละประเภทว ทยาล ยภายใต มาตรฐานการอาช วศ กษา ท กระทรวงศ กษาธ การประกาศใช เม อ ว นท 30 มกราคม 2549 ให สถานศ กษาในส งก ดเร มใช ในป การศ กษา 2552 โดยได ก าหนดมาตรฐาน ออกเป น 7 มาตรฐาน ด งต วอย างของว ทยาล ยเทคน คและว ทยาล ยการอาช พค อ

12 ค ม อการด าเน นการประก นค ณภาพภายใน 4 มาตรฐานท 1 ผ เร ยนและผ ส าเร จการศ กษาว ชาช พ มาตรฐานท 2 หล กส ตรและการจ ดการเร ยนการสอน มาตรฐานท 3 ก จกรรมพ ฒนาผ เร ยน มาตรฐานท 4 การบร การว ชาช พส ส งคม มาตรฐานท 5 นว ตกรรมและการว จ ย มาตรฐานท 6 ภาวะผ น าและการจ ดการ มาตรฐานท 7 มาตรฐานการประก นค ณภาพภายใน และได ม การพ ฒนามาตรฐานและต วบ งช แบ งออกเป นประเภทสถานศ กษาค อ 1. มาตรฐานการประก นค ณภาพภายใน ส าหร บว ทยาล ยเทคน คและว ทยาล ยการอาช พ ประกอบด วย 7 มาตรฐาน 43 ต วบ งช 2. มาตรฐานการประก นค ณภาพภายในส าหร บว ทยาล ยเกษตรและเทคโนโลย ประกอบด วย 7 มาตรฐาน 45 ต วบ งช 3. มาตรฐานการประก นค ณภาพภายใน ส าหร บว ทยาล ยสารพ ดช าง ประกอบด วย 7 มาตรฐาน 57 ต วบ งช 4. มาตรฐานการประก นค ณภาพภายใน ส าหร บว ทยาล ยอาช วศ กษา ประกอบด วย 7 มาตรฐาน 44 ต วบ งช การควบค มค ณภาพ การต ดตาม ตรวจสอบ มาตรฐานการอาช วศ กษา สถานศ กษา พ ฒนามาตรฐานการประก นค ณภาพภายใน จ ดท าแผนพ ฒนาค ณภาพสถานศ กษา ประเม นตนเอง รายงานประจ าป (SAR) การประเม นค ณภาพ ส าน กงานคณะกรรมการการอาช วศ กษา ตรวจประเม นภายในท ก 3 ป จากต นส งก ด พ จารณาสถานศ กษาท ม ความพร อมร บการป ระเม นแจ ง ต อ สมศ. แจ งต อสาธารณชนและ ผ เก ยวข องทราบ สมศ. ประเม นภายนอก และสร ปผลการประเม น 5 ป ต อคร ง ภาพท 3 ระบบประก นค ณภาพภายในสถานศ กษาของส าน กงานคณะกรรมการการอาช วศ กษา

13 ค ม อการด าเน นการประก นค ณภาพภายใน 5 จากท กล าวข างต นการประก นค ณภาพการศ กษาจ งประกอบด วยระบบการประก นค ณภาพ ภายใน และระบบการประก นค ณภาพภายนอก ด งน นสถานศ กษาต องม ระบบการประก นค ณภาพภายใน เพ อควบค ม ตรวจสอบ และประเม นผลกระบวนการผล ตผ เร ยนหร อน กเร ยนน กศ กษาท งระบบ ซ ง ส าน กงานคณะกรรมการการอาช วศ กษาม ระบบการประก นค ณภาพภายในด งภาพท 3 หล กการการประก นค ณภาพภายใน ส าน กงานคณะกรรมการการศ กษาข นพ นฐาน (2548 : 79) ในบทความ เร อง เอกสาร (ส อ) ประกอบการศ กษาด วยตนเองหล กส ตรผ บร หารสถานศ กษาเพ อเข าส ต าแหน งสายงานบร หารใน สถานศ กษาป งบประมาณ 2548 กล าวถ งหล กการส าค ญของการประก นค ณภาพภายในไว ด งน 1. จ ดม งหมายของการประก นค ณภาพภายใน ค อการท สถานศ กษาร วมก นพ ฒนาปร บปร ง ค ณภาพให เป นไปตามมาตรฐานการศ กษา 2. การประก นค ณภาพภายในเป นส วนหน งของกระบวนการบร หารจ ดการและการท างาน ของบ คลากรในสถานศ กษา 3. การประก นค ณภาพภายในเป นหน าท ของบ คลากรท กคนในสถานศ กษา โดยในการ ด าเน นงานจะต องให ผ เก ยวข อง เช น ช มชน ผ ปกครอง รวมถ งผ เร ยนได เข าม ส วนร วมในการก าหนด เป าหมาย วางแผน ต ดตาม ประเม นผล พ ฒนาปร บปร ง ช วยก นผล กด นให สถานศ กษาม ค ณภาพ เพ อให ผ เร ยนได ร บการศ กษาท ด ม ค ณภาพ เป นไปตามความต องการของสถานประกอบการ ผ ปกครอง ส งคม และประเทศชาต การด าเน นการประก นค ณภาพภายใน ส าน กงานคณะกรรมการการศ กษาข นพ นฐาน (2548 : 80) ในบทความ เร อง เอกสาร (ส อ) ประกอบการศ กษาด วยตนเองหล กส ตรผ บร หารสถานศ กษาเพ อเข าส ต าแหน งสายงานบร หารในสถานศ กษา ป งบประมาณ 2548 ได กล าวถ งแนวทางการด าเน นงานประก นค ณภาพภายใน ว าม 8 ข นตอนท ส าค ญค อ 1. จ ดระบบบร หารและสารสนเทศ 2. พ ฒนามาตรฐานประก นค ณภาพการศ กษา 3. จ ดท าแผนพ ฒนา ค ณภาพการศ กษา 4. ด าเน นงานตามแผนพ ฒนาค ณภาพการศ กษา 5. ตรวจสอบและทบทวนค ณภาพ การศ กษา 6. ประเม นค ณภาพการศ กษา 7. รายงานค ณภาพการศ กษาประจ าป 8. ผด งระบบประก น ค ณภาพการศ กษา ซ งสามารถน ามาเป นหล กในการด าเน นการประก นค ณภาพภายในได ด งน ค อ 1. จ ดระบบบร หารและสารสนเทศ ด วยการจ ดโครงสร างการบร หารจ ดการประก นค ณภาพภายใน ให เอ อต อการด าเน นงาน โดยการจ ดท าค าส งตามงานท ร บผ ดชอบของฝ าย แผนกว ชา และงานต างๆ ให ท กคนม ส วนร วม แต งต ง คณะกรรมการตรวจสอบ ทบทวนการสร ปรายงานของแต ละมาตรฐานและต วบ งช และจ ดให ม ข อม ลท

14 ค ม อการด าเน นการประก นค ณภาพภายใน 6 เพ ยงพอในการด าเน นงานพ ฒนาค ณภาพการศ กษาเพ อน ามาก าหนดว ส ยท ศน ภารก จและแผนพ ฒนา สถานศ กษา รวมถ งม การประชาส มพ นธ ก บท กฝ ายท เก ยวข อง 2. พ ฒนามาตรฐานประก นค ณภาพการศ กษา ด วยการน ามาตรฐานประก นค ณภาพภายใน ซ งประกอบด วยมาตรฐานและต วบ งช มาท าการว เคราะห เพ อให ได โครงการหร อก จกรรม ภารก จของบ คลากร และอาจก าหนดมาตรฐานของ สถานศ กษาเพ มเต ม 3. จ ดท าแผนพ ฒนาค ณภาพการศ กษา ด วยการจ ดท าแผนพ ฒนาค ณภาพสถานศ กษา ซ งประกอบด วย เป าหมาย ย ทธศาสตร และแนวปฏ บ ต ท ช ดเจน สมบ รณ คลอบคล มการพ ฒนาท กโครงการก จกรรมท สน บสน นมาตรฐานและ ต วบ งช และเป นท ยอมร บร วมก นของท กฝ ายท เก ยวข องน าไปปฏ บ ต เพ อให บรรล ตามเป าหมายของแต ละ ก จกรรมท ก าหนด 4. ด าเน นงานตามแผนพ ฒนาค ณภาพการศ กษา ด าเน นงานตามแผนพ ฒนาสถานศ กษา โดยม การก าก บ ต ดตามการด าเน นงานอย าง ต อเน องให บรรล เป าหมายตามแผนพ ฒนาค ณภาพสถานศ กษาท ก าหนดไว จ ดท าแผนปฏ บ ต การประจ าป ท ช ดเจนครอบคล มแผนงานโครงการของสถานศ กษา 5. ตรวจสอบและทบทวนค ณภาพการศ กษา จะประกอบด วยการตรวจสอบและทบทวนภายในโดยบ คลากรในสถานศ กษา ท สถานศ กษาแต งต งให ด แลตามต วบ งช และคณะกรรมการประเม นค ณภาพภายในซ งจะสร ปรายงานท ง สถานศ กษาเพ อจ ดท ารายงานการประเม นตนเอง 6. ประเม นค ณภาพการศ กษา เป นการประเม นผลส มฤทธ ของผ เร ยนตามหล กส ตร ประเม นมาตรฐานว ชาช พโดยใช ข อสอบมาตรฐานว ชาช พ และประเม น Vocational National Education Test (V-NET) โดยสถาบ น ทดสอบทางการศ กษาแห งชาต (องค กรมหาชน) 7. รายงานค ณภาพการศ กษาประจ าป เป นการน าข อม ลผลการประเม นตามมาตรฐานและต วบ งช มาตรวจสอบและทบทวน ประมวลเป นรายงานการประเม นตนเอง ซ งจะน าไปใช เป นข อม ลส าหร บการวางแผนพ ฒนาสถานศ กษา ต อไป 8. ผด งระบบประก นค ณภาพการศ กษา. เป นกลไกส วนหน งของระบบประก นค ณภาพภายใน เป นการน าผลการประเม นและ ข อเสนอแนะจากการประเม นโดยต นส งก ด และจากการประเม นค ณภาพภายนอก มาท าการปร บปร ง แผนพ ฒนาค ณภาพสถานศ กษา พ ฒนาปร บปร งสถานศ กษา พ ฒนาการจ ดการเร ยนการสอน เพ อให การ ประก นค ณภาพการศ กษาส งผลให สถานศ กษาให ม ค ณภาพมากย งข น

15 ค ม อการด าเน นการประก นค ณภาพภายใน 7 ข นตอนการด าเน นการประก นค ณภาพภายในโดยใช วงจร PDCA ส าน กงานคณะกรรมการการศ กษาข นพ นฐาน (2548 : 80) ในบทความ เร อง เอกสาร (ส อ) ประกอบการศ กษาด วยตนเองหล กส ตรผ บร หารสถานศ กษาเพ อเข าส ต าแหน งสายงานบร หารใน สถานศ กษาป งบประมาณ 2548 ได กล าวถ งข นตอนการด าเน นการประก นค ณภาพภายใน ระบบการ ประก นค ณภาพภายในเป นเร องเด ยวก นก บกระบวนการบร หารอย างม ค ณภาพ โดยใช วงจร PDCA และ จะต องไม แปลกแยกจากการท างานปกต ของสถานศ กษาแต จะเป นระบบท ผสมผสานอย ในกระบวนการ บร หารและการจ ดการศ กษาของสถานศ กษา ด งภาพท 4 โดยสามารถสร ปผลได ตามม ต การประเม น 3 ด านหร อ 3A ค อการด าเน นการให เก ดความตระหน ก (Awareness) การด าเน นการเพ อให บรรล ความส าเร จ การปฏ บ ต ตามแผนงาน (Attempt) และผลส มฤทธ ท เก ดข น (Achievement) เพราะม ต การ ประเม น 3 ด านด งกล าวข างต น จะเป นต วก าหนดค ณภาพของสถานศ กษา(ค ม อผ ประเม นค ณภาพภายใน สถาบ นการอาช วศ กษา, 2546 : 1) การเตร ยมการ 1.การเตร ยมความพร อมของบ คลากร o สร างความตระหน ก o พ ฒนาความร และท กษะ 2.แต งต งคณะกรรมการท ร บผ ดชอบ การรายงาน จ ดท ารายงานการประเม นตนเองหร อ รายงานประจ าป o รวบรวมผลการด าเน นงาน o สร ปผลการประเม น o เข ยนรายงาน 3A 1. การวางแผนและจ ดระบบ ปฏ บ ต งาน (P) o ก าหนดเป าหมายโครงการก จกรรม ภารก จ o จ ดล าด บความส าค ญและการปฏ บ ต o ก าหนดผ ร บผ ดชอบ o ก าหนดระยะเวลา o ก าหนดงบประมาณ 2. การด าเน นการตามแผน (D) o ส งเสร ม สน บสน น o จ ดส งอ านวยความสะดวก o สน บสน นทร พยากร o น เทศ ก าก บ ต ดตาม การด าเน นการ ภาพท 4 ข นตอนการด าเน นการประก นค ณภาพภายใน 3. ตรวจสอบประเม นผล (C) o เก บรวบรวมข อม ล o ว เคราะห ข อม ล o ประเม นเท ยบก บเกณฑ การประเม น o ตรวจสอบ/ปร บปร งการประเม น 4. น าผลการประเม นมาปร บปร ง (A) o ปร บปร งการปฏ บ ต งาน o วางแผนระยะต อไป o จ ดท าข อม ลสารสนเทศ จากภาพท 4 แสดงระบบประก นค ณภาพภายในสถานศ กษา โดยสถานศ กษาน ามาตรฐาน การประก นค ณภาพภายในมาเป นหล กในการจ ดท าแผนพ ฒนาสถานศ กษาหร อแผนพ ฒนาค ณภาพ สถานศ กษา แล วน ามาตรฐานและต วบ งช มาว เคราะห ถ งป จจ ยของต วบ งช หร อป จจ ยส ความส าเร จ เพ อให เห นถ งเป าหมายการด าเน นการ จากน นก าหนดโครงการก จกรรมท จะด าเน นการให เป นไปตาม ป จจ ยส ความส าเร จ ก าหนดภารก จให สอดคล องก บระเบ ยบส าน กงานคณะกรรมการการอาช วศ กษาว า ด วยการบร หารสถานศ กษา พ.ศ การสร ปรายงานจะเป นการสร ปการประเม นผลการปฏ บ ต งานตาม มาตรฐานการประก นค ณภาพภายใน โดยการน าผลการปฏ บ ต งานตามท ก าหนดภารก จไว มาสร ปเข ยน รายงานการประเม นตนเอง

16 ค ม อการด าเน นการประก นค ณภาพภายใน 8 ตอนท 2 การพ ฒนามาตรฐานการประก นค ณภาพภายในสถานศ กษา การพ ฒนามาตรฐานการประก นค ณภาพภายในสถานศ กษาเป นการพ ฒนาค ณภาพ สถานศ กษาโดยม เป าหมายส าค ญค อสถานศ กษาม ค ณภาพตามเกณฑ ของต วบ งช ว เช ยร พ นธ เคร อบ ตร (2548:121) ในว ทยาน พนธ เร อง การพ ฒนาระบบการประก นค ณภาพภายในของโรงเร ยนอาช วศ กษา เอกชน ได สร ปผลการว จ ยพบว า ระบบปฏ บ ต การค ณภาพ ควรพ ฒนาองค ประกอบส าค ญสามส วน ค อ ด านบร บทและป จจ ยน าเข า ด านกระบวนการ และด านผลผล ต ผลล พธ ท งน อาจเน องมาจากการพ ฒนา ค ณภาพการศ กษา ต องพ จารณาในเช งระบบท ประกอบด วยป จจ ยต างๆ ท กป จจ ย สอดคล องก บแนวค ด ของจ าร ส นองมาก (2538, หน า 23) ท กล าวว า การพ ฒนาการจ ดการศ กษาของโรงเร ยนให ประสบ ความส าเร จ โดยการจ ดป จจ ยต างๆ ท เก ยวข องก บ ป จจ ยต วป อน ป จจ ยกระบวนการ และป จจ ยผลผล ต การพ ฒนามาตรฐานการประก นค ณภาพภายในจ งใช ว ธ เช งระบบ ซ ง เป นกระบวนการทางว ทยาศาสตร ท ใช ในการวางแผนและด าเน นการต าง ๆ เพ อให บรรล ผลตามจ ดม งหมายท ก าหนดไว ความหมายของว ธ การเช งระบบ (System Approach) ว ธ เช งระบบ น โรธ ภ ม สายดร และ พ มพ วล ญช ม นเหมาะ (2552:2) กล าวว าค อ ว ธ การ ท างาน หร อการแก ป ญหาโดย อาศ ยการจ าแนกองค ประกอบต าง ๆ ให ช ดเจนว าม อะไรบ าง แล วจ ดล าด บ การท างานเป นข นตอน ก าหนดความส มพ นธ เช อมโยงขององค ประกอบต าง ๆ รวมถ งก าหนด ผ ร บผ ดชอบแต ละส วนให ช ดเจน มองเห นภาพรวมของการด าเน นงาน ต งแต เร มต นจนจบกระบวนการ เม อส นส ดกระบวนการแล วม การประเม นผลผล ต เพ อตรวจสอบว าม ข อบกพร องในส วนใดของระบบ และน าข อบกพร องน นมาปร บปร งการท างานคร งต อ ๆ ไปให สมบ รณ ย งข น องค ประกอบของว ธ เช งระบบ น โรธ ภ ม สายดร และ พ มพ วล ญช ม นเหมาะ (2552:5) ว ธ เช งระบบม องค ประกอบท ส าค ญ 4 ประการ ค อ 1. ป จจ ยน าเข า (Input) หมายถ ง ส งต าง ๆ ท จ าเป นต องใช ในกระบวนการหร อโครงการต าง ๆ เช น ในระบบการเร ยนการสอนในช นเร ยน ได แก คร น กเร ยน ช นเร ยน หล กส ตรตารางสอน ว ธ การสอน เป นต น 2. กระบวนการหร อการด าเน นงาน (Process) หมายถ ง การน าเอาส งท ป อนเข าไป มาจ ด กระท าให เก ดผลบรรล ตามว ตถ ประสงค ท ต องการ เช น การจ ดการเร ยนการสอนของคร การท าก จกรรม เป นต น

17 ค ม อการด าเน นการประก นค ณภาพภายใน 9 3. ผลผล ต (Output) หมายถ ง ผลท ได จากการกระท าในข นท สอง ได แก ผลส มฤทธ ทางการเร ยน ของน กเร ยน หร อผลงานของน กเร ยน ท กษะอาช พของประชาชนท ร บบร การ หร อผลผล ตและบร การเป นต น 4. ข อม ลย อนกล บ (Feed Back) เป นผลท ได จากการกระท าในข นท สอง เป นการน าเอาผลท ได จากผลผล ตหร อการประเม นผลมาพ จารณาปร บปร งระบบให ม ประส ทธ ภาพย งข น ป จจ ยน าเข า (Input) o ผ บร หาร o คร o ผ เร ยน o งบประมาณ o ว สด ฝ ก o การบร หารจ ดการ กระบวนการ (Process) o การบร หาร o การจ ดการเร ยนการสอน o การน เทศ ต ดตาม และ ประเม นผล ผลผล ต (Output) o หน วยงานม ประส ทธ ภาพ o ผลส มฤทธ ทางการเร ยน o ค ณล กษณะท พ งประสงค ข อม ลย อนกล บ (Feedback) ภาพท 5 องค ประกอบของว ธ ระบบซ งเป นระบบการจ ดการเร ยนการสอน ล กษณะส าค ญของว ธ เช งระบบ น โรธ ภ ม สายดร และ พ มพ วล ญช ม นเหมาะ (2552:6) 1. เป นการท างานร วมก นเป นคณะของบ คคลท เก ยวข องในระบบน น ๆ 2. เป นการแก ป ญหาโดยการใช ว ธ การทางว ทยาศาสตร 3. เป นการใช ทร พยากรท ม อย อย างเหมาะสม 4. เป นการแก ป ญหาใหญ โดยแบ งป ญหาออกเป นป ญหาย อย ๆ เพ อสะดวกในการ แก ป ญหา อ นจะเป นผลให แก ป ญหาใหญ ได ส าเร จ 5. ม งใช การทดลองให เห นจร ง 6. เล อกแก ป ญหาท พอจะแก ไขได และเป นป ญหาเร งด วนก อน ข นตอนของว ธ เช งระบบ น โรธ ภ ม สายดร และพ มพ วล ญช ม นเหมาะ (2552:8) ข นตอนของว ธ เช งระบบม 5 ข นตอน ท ส าค ญค อ 1. ระบ ป ญหาท ต องการแก ไข

18 ค ม อการด าเน นการประก นค ณภาพภายใน ระบ ทางแก หร อทางเล อกเพ อแก ไขป ญหา 3. เล อกทางแก ไข 4. ปฏ บ ต ตามแนวทางท ได เล อกไว 5. ประเม นความส าเร จของการปฏ บ ต ตามทางเล อกและน าไปปร บปร ง การประย กต ใช ว ธ เช งระบบ จากท กล าวถ งว ธ เช งระบบ องค ประกอบของว ธ เช งระบบ ล กษณะของว ธ เช งระบบ และข นตอนของ ว ธ เช งระบบ สามารถน ามาพ ฒนามาตรฐานการประก นค ณภาพภายในสถานศ กษาให บรรล ผลส าเร จได ด งน ข นท 1 ก าหนดป ญหาของแต ละมาตรฐานและต วบ งช โดยด าเน นการว เคราะห ข อม ลตาม องค ประกอบหร อป จจ ย 4 ประการ ค อป จจ ยน าเข า กระบวนการ ผลผล ต และข อม ลย อนกล บ ข นท 2 ว เคราะห ป ญหาท ส าค ญ เพ อก าหนดทางเล อกในร ปว ธ การ ในท น ใช การว เคราะห ป จจ ยส ความส าเร จ เน องจาก ก องเก ยรต โอภาสวงการ (2551) ได กล าวว า การก าหนดป จจ ยส ความส าเร จ หมายถ ง การก าหนดว าอะไรค อต วส าค ญท ส ดท จะน าพาไปส เป าหมายตามว ส ยท ศน ข นท 3 เล อกและออกแบบทางเล อกเพ อแก ป ญหาท ส าค ญ เพ อก าหนดเป นภารก จของฝ าย แผนกงาน คร และบ คลากร โดยย ดตามระเบ ยบส าน กงานคณะกรรมการการอาช วศ กษาว าด วยระเบ ยบ บร หารสถานศ กษา 2552 ข นท 4 ด าเน นการตามโครงการก จกรรม ตามภารก จ โดยม การต ดตาม ตรวจสอบ ปร บปร งอย างต อเน องเป นระยะเพ อให บรรล ผลส าเร จ ข นท 5 ท าการประเม นผลและสร ปผลเพ อปร บปร ง ร ปแบบการด าเน นการประก นค ณภาพภายใน ตามระเบ ยบส าน กงานคณะกรรมการการอาช วศ กษา ว าด วยการบร หารสถานศ กษา พ.ศ ตามท ส าน กงานคณะกรรมการการอาช วศ กษาได ประกาศใช ระเบ ยบส าน กงาน คณะกรรมการการอาช วศ กษาว าด วยการบร หารสถานศ กษา พ.ศ เม อว นท 23 เมษายน 2552 โดยม การแบ งฝ ายออกเป น 4 ฝ าย ค อ ฝ ายบร หารทร พยากร ฝ ายแผนงานและความร วมม อ ฝ ายพ ฒนาก จการ น กเร ยนน กศ กษา และฝ ายว ชาการ แต ละฝ ายม บทบาทหน าท ตามระเบ ยบว าด วยการบร หารสถานศ กษา ท ก าหนด เพ อให การด าเน นงานประก นค ณภาพการศ กษาเป นไปตามหล กการและแนวทางข างต น จาก การส งเคราะห ข อม ลจ งต องม การก าหนดภารก จการประก นค ณภาพภายใน ให สอดคล องก บบทบาท หน าท ของ ฝ าย แผนกว ชา งานต างๆ ท าให ได ร ปแบบด งร ปแบบในภาพท 6

19 ค ม อการด าเน นการประก นค ณภาพภายใน 11 การควบค ม ค ณภาพ มาตรฐานการประก น ค ณภาพภายใน ป จจ ยส ความส าเร จ ตามต วบ งช แผนพ ฒนาสถานศ กษา โครงการ/ก จกรรม การต ดตาม ตรวจสอบ ระเบ ยบ สอศ. ว าด วยการบร หาร สถานศ กษา 2552 ค ม อด าเน นการประก นค ณภาพการศ กษา ภารก จของท กระด บ (ฝ าย แผนกสาขาว ชา งาน คร ) การประเม น ค ณภาพ สร ปรายงานการประเม น/สร ปผลการ ปฏ บ ต งานตามต วบ งช ของแผนก สาขาว ชา งาน คร จ ดท ารายงานการประเม นตนเอง (SAR) ภาพท 6 ร ปแบบการด าเน นการประก นค ณภาพภายใน การประเม นผลการปฏ บ ต งานตามมาตรฐานการประก นค ณภาพการศ กษา ข นตอนการประก นค ณภาพการศ กษาท ส าค ญค อการประเม นผลการปฏ บ ต งาน จากข นตอน การประก นค ณภาพการศ กษา ส บค นว นท 5 ม ถ นายน 2552 จาก กล าวว า ใน ข นตอนของการประเม นผลการปฏ บ ต ตามมาตรฐานค ณภาพการศ กษาแล ว ม แนวทางในการด าเน นการ ประเม น 2 ว ธ ได แก 1. การประเม นผลการปฏ บ ต งานตามมาตรฐานการศ กษา โดยการน าผลการปฏ บ ต งาน พ ฒนาสถานศ กษาเป นปกต มาสร ปเข ยนรายงานการประเม นตนเอง 2. การประเม นผลการปฏ บ ต งานตามมาตรฐานการศ กษา โดยการสร างเคร องม อว ดส าหร บ ต วบ งช ท กต ว แล วประเม นค ณภาพการจ ดการศ กษาของสถานศ กษา แล วสร ปเข ยนรายงานการประเม น ตนเอง ซ งสามารถน ามาประย กต ใช ให เหมาะสมก บสถานศ กษาโดยม รายละเอ ยดการด าเน นการ ด งน

20 ค ม อการด าเน นการประก นค ณภาพภายใน 12 ว ธ ท 1 การประเม นผลการปฏ บ ต งานตามมาตรฐานการศ กษา โดยการน าผลการปฏ บ ต งานมาสร ปเข ยน รายงานการประเม นตนเอง การประเม นผลการปฏ บ ต งานตามมาตรฐานการศ กษาว ธ น สถานศ กษาไม ต องสร าง เคร องม อ แต คร และบ คลากรท กคนในสถานศ กษาต องช วยก นเก บรวบรวมข อม ลท ได จากการปฏ บ ต งาน ท สถานศ กษามอบหมายเป นปกต แล วมาสร ปรวมก น ซ งกระบวนการด าเน นงานม ได ด งน 1. แต งต งคณะกรรมการประเม นค ณภาพภายในสถานศ กษา ซ งอาจจะประกอบด วย รอง ผ อ านวยการ ห วหน างาน ห วหน าแผนก คร และบ คลากรท งสถานศ กษา ให ม หน าท ในการเก บรวบรวม ข อม ลท เป นผลการปฏ บ ต งานตามต วบ งช รายงานข อบกพร องท ไม เป นไปตามเกณฑ ระด บค ณภาพ ตาม ต วบ งช หร อตามมาตรฐานของสถานศ กษาท ได ก าหนดไว ให ผ บร หารทราบ เพ อท สถานศ กษาจะการ ด าเน นการแก ไขต อไป และเพ อสร ปเข ยนเป นรายงานการประเม นตนเอง 2. ว เคราะห การปฏ บ ต งาน โดยแผนกว ชา งาน และคร ผ สอน ว เคราะห การปฏ บ ต งาน หร อ การจ ดการเร ยนการสอนท สอดคล องก บมาตรฐาน และต วบ งช ท ร บผ ดชอบ เพ อก าหนดภารก จการ ประก นค ณภาพภายใน โดยแบ งเป นผ ร บผ ดชอบต วบ งช ผ ปฏ บ ต ตามต วบ งช และผ สน บสน นต วบ งช 3. ปฏ บ ต งานพ ฒนาค ณภาพการศ กษา โดยคร และบ คลากร ปฏ บ ต งานพ ฒนาค ณภาพ การศ กษาตามท สถานศ กษามอบหมายอย างเป นปกต พร อมก บเก บข อม ลท เป นผลการปฏ บ ต งานเป นปกต แยกเป นมาตรฐาน และต วบ งช ท ได ว เคราะห ไว ในข นตอนท 2 โดยเก บข อม ลเป นระด บค ณภาพของการ จ ดการศ กษา ตามมาตรฐานการศ กษาของสถานศ กษาท ได ก าหนดไว พร อมเก บหล กฐานการประเม นไว ส าหร บการตรวจสอบ 4. เก บรวบรวมข อม ลจากผ ปฏ บ ต งาน โดยแผนกว ชา งาน และผ ร บผ ดชอบต วบ งช เก บ รวบรวมข อม ลจากผ ปฏ บ ต งาน ในฝ ายหร องานเด ยวก นมาสร ปเป นค ณภาพการพ ฒนาสถานศ กษา โดยน า ข อม ลของผลการปฏ บ ต งานท เป นต วบ งช เด ยวก นจากผ ปฏ บ ต งาน มาสร ปให เป นผลส ดท ายส าหร บต ว บ งช น น ๆ โดยสร ปจากความถ งของระด บค ณภาพของต วบ งช น น ถ าความถ ของระด บค ณภาพใดม มาก ท ส ดให สร ปว า ค ณภาพการจ ดการศ กษาของสถานศ กษาตามต วบ งช น น เป นไปตามระด บค ณภาพท ม ความถ มากท ส ด บางต วบ งช อาจจะต องสร ปรวมจากหลายฝ ายหร อหลายแผนกหร อหลายงานเพ อตอบต ว บ งช ซ งแล วแต ด ลพ น จของสถานศ กษา 5. จ ดท ารายงานผลการปฏ บ ต งานโดยแผนกว ชา งาน และคร ผ สอน จ ดท ารายงานผลการ ปฏ บ ต งานตามต วบ งช และตามหน าท ท ได ร บมอบหมายซ งเป นรายงานการประเม นตนเอง ส งให คณะกรรมการระด บสถานศ กษา 6. สร ปค ณภาพของสถานศ กษา จากข อม ลท เก บรวบรวมไว 7. แก ไข ข อบกพร องจากผลการจ ดการศ กษาของสถานศ กษา (มาตรฐานและต วบ งช ท ย งม ค ณภาพไม เป นท น าพอใจ)

21 ค ม อการด าเน นการประก นค ณภาพภายใน สร ปเข ยนรายงานการประเม นตนเอง (SAR) ซ งสามารถจ ดท าได ท งระด บแผนกว ชา งาน จนถ งคร ผ สอน ซ งถ าม การจ ดท าในระด บแผนกว ชา งาน และคร ผ สอน จะท าให เก ดค ณภาพมากย งข น ท าให สามารถรวบรวมผลในระด บสถานศ กษาได ง ายและม ความน าเช อถ อ ว ธ ท 2 การประเม นผลการปฏ บ ต งานตามมาตรฐานการศ กษา โดยการสร างเคร องม อว ด การประเม นผลการปฏ บ ต งานตามมาตรฐานการศ กษา ว ธ น สถานศ กษาต องสร างเคร องม อว ด ค ณภาพการจ ดการศ กษา ของสถานศ กษาท กต วบ งช แล วน ามาประเม นค ณภาพการจ ดการศ กษา ใน ระยะเวลาท ต องการทราบผลการจ ดการศ กษา ว ธ น สถานศ กษาอาจจะต องท างานมาก ค อ ต องสร าง เคร องม อประเม นท กต วบ งช แล วท าการประเม นค ณภาพท กต วบ งช ซ งต องใช เวลา และต องจ ดการ เก ยวก บเคร องม อประเม นให เป นระบบ เช น เคร องม อประเม นท เก ยวก บการประเม นค ณภาพของผ เร ยน ต องน ามาเข ากล มรวมก นไว หมด แล วน ามาประเม นผ เร ยน เม อได ผลการประเม นแล ว ต องน าค าตอบของ ผ เร ยนมาแยกออกตามมาตรฐาน และต วบ งช เพ อการสร ปรายงาน กระบวนการด าเน นงานม ได ด งน 1. แต งต งคณะกรรมการสร างเคร องม อเก บรวบรวมข อม ล 2. สร างเคร องม อเก บรวบรวมข อม ล ตามมาตรฐาน และต วบ งช ท กมาตรฐาน 3. แต งต งคณะกรรมการตรวจประเม นค ณภาพภายในสถานศ กษาท ประกอบด วยบ คลากร จากท กฝ ายของสถานศ กษา พร อมท งมอบหมายให ท าการตรวจประเม นข ามฝ ายก น เพ อจะได พบ ข อบกพร องของการท างานง ายข น ซ งจะได ช วยก นแก ไขข อบกพร องน นต อไป 4. อบรมท าความเข าใจเก ยวก บการปฏ บ ต หน าท ตรวจประเม นภายใน ท าความเข าใจ เก ยวก บมาตรฐานและต วบ งช ค ณภาพการศ กษา และเคร องม อท ใช ในการเก บรวบรวมข อม ล ตลอดจน การสร ปผลการประเม น 5. สถานศ กษาวางแผนก าหนดระยะเวลาในการประเม นค ณภาพของสถานศ กษาตลอดป 6. กรรมการตรวจประเม นวางแผนก าหนดระยะเวลาในการท าการตรวจประเม นค ณภาพ ภายใน แต ละคร ง แล วแจ งให ผ ร บการตรวจประเม นทราบล วงหน า 7. คณะกรรมการตรวจประเม นเตร ยมเอกสาร และเคร องม อประเม นหลาย ๆ ต วบ งช เข า ด วยก น ส าหร บการถามบ คลากรแต ละประเภท เช น ควรตรวจสอบเคร องม อประเม นท ใช ก บผ เร ยน ท งหมด แล วออกแบบว าจะจ ดท าก ฉบ บ จะจ ดพ มพ อย างไร จะด าเน นการอย างไร เป นต น เพ อไม ให เก ด ความร าคาญแก ผ ตอบแบบสอบถามหร อผ ร บการประเม น ซ งถ าท าการสอบถามบ อย หร อสอบถามท กว น จะท าให เก ดความร าคาญและความเบ อหน ายของผ ตอบ อ นจะท าให ได ข อม ลท ไม ตรงก บความเป นจร ง 8. ด าเน นการตรวจประเม น โดยใช เคร องม อประเม นท สร างข นเก บรวบรวมข อเท จจร งท พบตามเคร องม อประเม น 9. สร ปผลการตรวจประเม น 10. เข ยนรายงานผลการประเม นตนเอง 11. ส งรายงานให หน วยงานต นส งก ด ผ เก ยวข อง และสาธารณชน ตามความเหมาะสม