BREASTFEEDING PROMOTION IN THAILAND: PROMISING A BRIGHTER FUTURE

Transcription

1 การส งเสร มการเล ยงล กด วยนมแม ในประเทศไทย ส ญญาณส อนาคตท สดใส BREASTFEEDING PROMOTION IN THAILAND: PROMISING A BRIGHTER FUTURE พญ. ศ ราภรณ สว สด วร สถาบ นส ขภาพเด กแห งชาต มหาราช น

2 พญ.ศ ราภรณ สว สด วร การศ กษา แพทย ศาสตร บ ณฑ ต (คณะแพทยศาสตร ศ ร ราชฯ) ก มารแพทย (สถาบ นส ขภาพเด กฯ) Cert. Lactation Management Education (Wellstart USA.) Cert. BF:Practice and Policy (International institution of Child Health.U.K) Cert. : Hubert H Humphrey Fellowship program (community nutrition) (Emory University, USA.) ป จจ บ น รองผ อ านวยการสถาบ นส ขภาพเด กแห งชาต มหาราช น รองเลขาธ การศ นย นมแม แห งประเทศไทย กรรมการบร หารสมาคมแพทย สตร แห งประเทศไทย

3 พญ.ศ ราภรณ สว สด วร พ.ศ จากหมอเด กม อใหม ท เคยร บ นม ผสมฟร ท งท รพ. และ ใน คล น กส วนต ว หล งจาก ได ร บความร เร องนมแม จากอาจารย นมแม (อ.ว ระ พงศ ฉ ตรานนท, อจ.สง า ดามาพงษ, อ.นงน ช บ ณยเก ยรต ) ก ย ต การร บนมฟร ท างานด านนมแม อย างจร งจ ง และต อเน อง ใน รพ. ระด บ อ าเภอ จ งหว ด จนถ ง สถาบ นฯ ป จจ บ น.. ท างานร วมก บท มงาน จากหลากหลาย สาขาว ชาช พ เพ อช วยผล กด นให เร อง นมแม กล บค นส ส งคมไทย

4 Mysteries of human milk Breastfeeding and future health Situation & Critical factors Family bonding with love project สายใยร กแห งครอบคร ว

5 My steries of human milk Colostrums Protective substances Mucosa associated lymphoid tissue (MALT) DHA AAA Prebiotic Probiotic

6 Colostrums Placenta / Colostrum ( Horse VS Human) No Enfalostrum/ Similostrum / Nantrostrum

7 Protective substances

8 Mucosa associated lymphoid tissue (MALT) Mammary glands act as extensions of GALT BALT Trigger at one site stimulate other distant sites

9 All classes Reverse IgA:IgGAll clas More than 30 components 18 ses maternal others exclusively in milk

10 Omega 6 linoleic acid Omega 3 a-linolenic acid N-9 Series oleic acid DESATURASE + CHAIN ELONGATION DHA AA AA Eico. Me.. ปกต เป นสาร ไม คงต ว DESATURASE + CHAIN ELONGATION.... ผล ตในร างกายแม ใช ได ท นท ม สารช วภาพอ นร วมด วย ส ดส วนท เหมาะสม ไม ร แน DHA.....

11 Probiotic Prebiotic (ล าไส ใหญ ม เช อโรค ต ว ::11 กร มอ จจาระ ) Normal flora : Bifidobacter Lactobacilli เช อฉวยโอกาส : Clostridium Bacteroides Fussobacterium เช อก อโรค : Sal, Shi Normal flora -Probiotic นมแม Oligosaccharide-Prebiotic

12 Normal Flora - Probiotic ปกป อง เย อบ ล าไส ไม ให เช อก อโรค เกาะ แย งอาหาร ปล อย bacteriocin ไม ให เช อก อโรค ก น ท าลาย เช อก อโรค หม กน าตาล ได FFA ย บย ง เช อก อโรค Siraporn Sawasdivorn Zopf D, Roth S. Oligosaccharide anti-infective infective agents. Lancet 1996; 347: )

13 Oligosaccharides Prebiotic

14

15

16 Breastfeeding and future health DM type1 DM type 2 Cancer Hypertension/Obesity Others : IQ,Stem cell

17 Breast feeding and future health ช วยลดความเส ยง /ลดโอกาส การเก ด 3 โรคร าย เบาหวาน มะเร งเม ดเล อดขาว โรคอ วน ผลด ต อพ ฒนาการทางสมอง ผลด ต อส ขภาพแม ช วยปกป องส งแวดล อม ช วยให ทารก ย งได ร บนม แม เก ดภ ยพ บ ต

18 จากการศ กษาของ European multicenter (ค.ศ. 2002) พบว าการได ร บ นมแม ม ความส มพ นธ ก บการลดโอกาสการเก ด โรคเบาหวาน ชน ดท 1 ได ร อยละ 41 (% reduction) หมายความว า นมแม ก บ โรคเบาหวานชน ดท 1 BF related to 41% reduction in DM type 1 ถ าเด กไม ได ก นนมแม และเป นเบาหวานชน ดท 1 จ านวน 100 คน ถ าก นนมแม จะเหล อเป นเบาหวานชน ดท 1 จ านวน 59 คนเบาหวานชน ดน 59 คน แสดงว า ความเส ยงต อการเก ดเบาหวานชน ดท 1 จะลดลง ร อยละ 41 โดยม สมม ต ฐานว า โปรต นนมแม ไม ก อผลการท าลาย เซลล ต บอ อน pancreatic B cell ในขณะ ท เช อว าการให ได ร บโปรต นนมว วเป นป จจ ย ส งเสร มให ม การท าลายเซลล ด งกล าว Ref: Breastfeeding and future health. Curr Opin Clin Nutr Metab Care 9:

19 นมแม ก บ โรคเบาหวานชน ดท 2 จาก 1010 งานว จ ย (ค.ศ ) ม 23 งานว จ ยค ณภาพ และม 7 งานว จ ยท ให ข อม ลเก ยวก บความเส ยงของการเก ดโรคเบาหวานชน ดท 2 ม 5/7 งานว จ ย สน บสน นว าการก นนมแม ช วยลดความเส ยงต อการเก ด เบาหวานในว ยผ ใหญ odds ratio = 0.61 เท า ถ าม เด กไม ได ก นนมแม และโตข นเป นเบาหวาน 100 คน ถ าเปล ยนเด กกล มน มาก นนมแม เม อโตข นจะเป นเบาหวานเพ ยง 61 คน น นค อ ความเส ยงต อการเก ดโรคลดลงร อยละ 39 ในเด กท ก นนมแม Ref: : Evidence on the long-term effects of breastfeeding:sustematic reviews and meta-analyses. World Health Organization 2007

20 นมแม ก บ ระด บความด นโลห ต ม 15 งานว จ ย ท สามารถน ามาว เคราะห ศ กษาในเด ก ราย ความด นไดแอสโตล ค ความด นซ สโตล ค พบว าเด กท ก นนมแม o ความด นซ สโตล ค ต ากว าเด กท ไม ได ก นนมแม 1.4 มม. ปรอท (95%CI -2.2,-0.6, p=0.001) o ความด นไดแอสโตล ค ต ากว าเด กท ไม ได ก นนมแม 0.5 มม. ปรอท (95%CI 0.9,-0.04, p=0.03) ถ งแม ค าน ม น ยส าค ญทางสถ ต แต เน องจากค าท ต างก นน อยมาก จ งไม น าม ความส าค ญในทางคล น ก Ref: Breastfeeding in Infancy and Blood Pressure in Later Life: Systematic Review and Meta-Analysis. Am J Epidemiol 2005;161:15-26.

21 นมแม ก บ โรคอ วน ม ค า odds ratio = 0.78 เท า (CI: ) ถ าม เด กไม ได ก นนมแม และโตข นเป นโรคอ วน 100 คน ถ าเปล ยนเด กกล มน มาก นนมแม เม อโตข นจะเป นโรคอ วนเพ ยง 78 คน น นค อ ความเส ยงต อการเก ด โรคอ วน ลดลงร อยละ 22 ในเด กท ก นนมแม Ref: : Evidence on the long-term effects of breastfeeding:systematic reviews and meta-analyses. World Health Organization 2007

22 จาก 14 งานว จ ย นมแม ก บ โรคมะเร งเม ดเล อดขาว (ALL) ค า odds ratio = 0.8 (95% CI 0.68, 0.84) ถ าม เด กไม ได ก นนมแม และโตข นเป น โรคมะเร งเม ดเล อดขาว 100 คน ถ าเปล ยนเด กกล มน มาก นนมแม เม อโตข นจะเป นโรคมะเร งเม ดเล อดขาว 80 คน น นค อ ความเส ยงต อการเก ดโรคมะเร งเม ดเล อดขาว ลดลงร อยละ 20 ในเด กท ก นนมแม Ref: Evidence on the long-term effects of breastfeeding: systematic reviews and meta-analyses. World Health Organization 2007

23 อ นๆ การศ กษาในฟ ล บป นส ต ดตามเด กจนอาย 8.5 ป พบว า เด กท ก นนมแม ม ระด บ IQ ด กว าเฉล ย จ ด ผลด จะ ด กว าในกล มท ได ก นนมแม นาน และกล มเด กเก ดก อน ก าหนด/น าหน กแรกเก ดน อย นอกจากน นมแม ย งม ผลด ต อส ขภาพแม เช น ลดโอกาสเก ด มะเร งเต านมและร งไข โรคกระด กพร น Ref: : Evidence on the long-term effects of breastfeeding:systematic reviews and meta-analyses. World Health Organization 2007

24 stem cells in human breastmilk น เป นส งท ท าให น กว จ ยท งหลายต างเช อว า ภ ม ค มก นจากนมแม น น จะม ต อเน องยาวนานไปจนเขาเต บโตเป นผ ใหญ เช อว าย งม สารอาหารท จ าเป นต อการเจร ญเต บโตของทารกอ กมากมายในน านมแม ท น กว ทยาศาสตร ย งค นไปไม ถ ง ผมศ กษาเข าไปในความสล บซ บซ อนของเซลล แล วก ค ดว า ไม ม ใครสามารถล วงร ท กส งท กอย างท ซ อนอย ภายในน านมแม ได เลยจร งๆ Mark Cregan et al, The University of Western Australia Cell Tissue Res (2007) 329:

25

26 Situation & Critical factors

27

28 Situation 2006-Thailand Data 2006 (MICS) # birth 809,400 % not breastfed ever 15 % fully breastfed at 3 mo. 7.6 % fully breastfed at 6 mo. 5.4 % partially breastfed at 3 mo. % partially breastfed at 6-9 mo % partially breastfed at mo % partially breastfed at mo. 18.7

29 เหต ผลท แม อาย ป ท ม บ ตรคนส ดท องอาย ต ากว า 1 ป ให ด มนมแม อย างเด ยวต ากว า 4 เด อน ร อยละ 100% 80% 60% 40% % % กลาง กร งเทพฯ ใต เหน อ อ สาน ต องไปท างาน เช อว าเด กควรก นอาหารเสร มด วย แม ไม ม น านมให ก น แม ม ป ญหาส ขภาพ ล กม ป ญหาส ขภาพ สาม หร อคนในครอบคร วไม สน บสน น อ นๆ* ท มา: รายงานการส ารวจอนาม ยการเจร ญพ นธ พ.ศ. 2549, ส าน กงานสถ ต แห งชาต หมายเหต * ได แก กล วร ปร างไม สวย ล กไม ยอมด มนม เป นต น

30

31 Factors Influencing the Change in Breastfeeding eeding Patterns การแพทย สม ยใหม การโฆษณานมผสมของบร ษ ทนม แม ท างานนอกบ านมากข น ว ฒนธรรม ด งเด ม การต อต าน นมผสม บ คลากรสาธารณส ข (ความร ท กษะ ท ศนคต การปฏ บ ต ) ส อต างๆ ท สร างให นมผสมเป นแฟช น การฝ กอบรม บ คลากร สาธารณส ข BFHI CODE & Resolutions การรณรงค เร องนมแม สถานท ท างาน สน บสน น ให ความร จ งใจ สน บสน น ส ทธ เด ก สายใยร ก แห ง ครอบคร ว Adopted from IBFAN-ICDC,Nov 2007

32 ป จจ ยพ นฐาน 1. การม นโยบายและก จกรรมสน บสน นอย าง ต อเน องของกระทรวงสาธารณส ขโดย กรมอนาม ย 2. การสน บสน นของ สสส. ผ านศ นย นมแม แห งประเทศไทย และม การก าก บท ศทาง 3. การท างานเป นภาค เคร อข าย

33 พ.ศ การพ ฒนาส อ

34 Family bonding with love project สายใยร กแห งครอบคร ว

35 เป ดโครงการสายใยร ก 9 ธ.ค. 48

36

37 ประช มว ชาการนมแม แห งชาต คร งท 1 ในว นท ธ นวาคม 2548

38

39 การพ ฒนาส อนมแม ส ส งคม

40 การเคล อนไหวทางส งคมเพ อให ส งคมปร บเปล ยนพฤต กรรม

41 การข บเคล อนทางกฎหมายและนโยบายสาธารณะ เพ อการเล ยงล กด วยนมแม การพ ฒนาส อนมแม ส ส งคม การสร างส งเคราะห และการจ ดการความร

42 การสร างส งเคราะห และการจ ดการความร ช ดความร ท ได จากโครงการว จ ยป 48 ช ดความร ท ผ านการส งเคราะห แล วจ ดท าเป น booklet

43

44 เป ดร บสมาช ก สายใยร กแห งครอบคร ว 10 เม.ย. 49 คาราวานสายใยร กแห ง ครอบคร ว 8 ก.ค. 49 ศ นย พ ฒนาเด กปฐมว ย 20 เม.ย. 51

45 โครงการท อย ในสายใยร กแห งครอบคร ว เศรษฐก จพอเพ ยง โครงการเกษตรสมบ รณ โครงการอาช พเสร มเพ มรายได โครงการแม บ านงานคร ว โครงการสายใยร กแห งครอบคร ว โครงการฟ นฟ สายใยร กแห งครอบคร วฯ โครงการในพระองค ร านศ ลปาช พ 904 ส ขอนาม ยคร วเร อน โครงการส งเสร มการเล ยงล กด วยนมแม โครงการแม อาสา โครงการ รพ. สายใยร กแห งครอบคร วฯ โครงการอาสาสม ครสาธารณส ขเช ยวชาญนมแม โครงการเคร อจ ายส ขภาพมารดาและทารกฯ ครอบคร วอบอ น โครงการศ นย 3 ว ย สานสายใยร กแห งครอบคร ว โครงการคาราวานเสร มสร างเด ก โครงการจ ดต งศ นย พ ฒนาครอบคร ว โครงการนว ตกรรมผ ส งอาย โครงการในพระองค ศ นย ศร ทว ร ก ศ นย พ ฒนาเด กท ป งกรฯ

46 หน วยงานหล กใน โครงการสายใยร กแห งครอบคร ว 6 กระทรวงหล ก 3 หน วยงาน กระทรวงสาธารณส ข กระทรวงเกษตร และสหกรณ กระทรวงศ กษาธ การ กระทรวงพ ฒนาส งคมและมน ษย กระทรวงมหาดไทย กระทรวงทร พยากรธรรมชาต และส งแวดล อม มหาว ทยาล ยเกษตรศาสตร ศ นย นมแม แห งประเทศไทย สถาบ นราชภ ฏฯ

47

48

49

50

51

52 โรงพยาบาล ห วงโซ การด แลแม และล ก (CARE CHAIN) ANC Delivery Pospartum (critical 1-2 weeksและ ก อนไปท างานนอกบ าน) Well Child care(0-5 yrs) PCU/สอ คล น กนมแม ช มชน ชมรมสายใยร ก สายใยร กแห งครอบคร ว

53 อ ตราการให ล กก นมแม 6 เด อน อ.ป กธงช ย นครราชส มา ร อยละ 84.4 วารสารกรมการแพทย Vol.32 No.2 April-June2007 ม มนมแม ในสถานประกอบการท วประเทศ 75 แห ง เช น บ.อ นทราเซราม ค ล าปาง ฯลฯ มหาสารคาม ร อยละ (760/1390) เช ยงใหม ร อยละ ใน กทม. 8 แห ง เช น ธ.กร งไทย ธ.ไทยพาณ ชย ธ.สแตนดาร ดชาร ตเตอร ขอนแก น ร อยละ บ.จ ม ทอมส น ว ทย การบ น บ.ฟ จ ก ระ รร.เกษมพ ทยา จ นทบ ร ร อยละ จากรายงาน ศ นย นมแม ฯ พศ. 2551

54 Mobile - Green restaurant

55 Mobile -Green -Restaurant Tax free All free Perfectly balanced No infections Natural nourishment Attractive Open 24 hours Service with love

56 นมแม ก บ การปกป องส งแวดล อม ไม ต องต มน า ไม ม ขยะ ไม ต องใช กระป อง ไม ต องใช ขวด ไม ต องใช จ กนม ไม ต องขนส ง ไม ต องม โกด งเก บ นมแม ร กษาส งแวดล อม กระป องนม 550 ล านกระป อง ต องใช แผ นตะก ว จ านวน 86,000 ต น กระดาษปะข างกระป อง 1,230 ต น

57 นมแม ก บ ภ ยพ บ ต เล ยงล กด วยนมแม แม ม ภ ย น าท วม..แผ นด นไหว..ส นาม เด กเล กจะย งได ก นนม

58 ส ญญาณส อนาคตท สดใส 1. ประโยชน นมแม ช ดเจน ป จจ บ น..อนาคต 2. ผ น าท ทรงพล ง 3. ภาค เคร อข ายหลากหลาย 4. ภาค เคร อข ายพ ฒนางาน ม นวตกรรมด วยต วเอง 5. นมแม ม ความส าค ญก บ : ส งแวดล อม 6. นมแม ช วยให เด กเล กย งม อาหารก น แม ใน สถานการณ ว กฤต ฯลฯ

59 กรรมการ ศ นย นมแม พ.ศ ประธาน นพ.ศ ร ว ฒน ท พย ธราดล ( ) นพ.ล อชา วนร ตน ( ) พญ.ศ ร พร ก ญชนะ (2550-ป จจ บ น) เลขาธ การ พญ.ศ ราภรณ สว สด วร ( ) พญ.ย พยง แห งเชาวน ช (2551-ป จจ บ น) ผ ช วยเลขาธ การ นางสาวนงน ช บ ณยเก ยรต นางมย ร ตน ส ทธ ว เศษศ กด กรรมการ นพ.บวร งามศ ร อ ดม นพ.สมศ กด ส ท ศน วรว ฒ ศ.นพ.เกร ยงศ กด จ ระแพทย พญ.น พรรณพร วรมงคล นายสง า ดามาพงษ รศ.ดร.ท ศนา บ ญทอง รศ.กรรณ การ ว จ ตรส คนธ ผศ.ดร.อ ไรพร จ ตต แจ ง พญ.บ ปผา เผ าสว สด ผศ.ดร.จร ยา ว ทยะศ ภร นางม นะ สพสม ย ผศ.พญ.ก ส มา ช ศ ลป พญ.กรรณ การ บางสายน อย พญ.ศ ภกาญจน ศ ลปร สม นพ.สมบ รณ สมหล อ พญ.ศ ร พ ฒนา ศ ร ธนาร ตนก ล พญ.ป ยาภรณ บวรก รต ขจร *IBCLC = International Board Certified Lactation Consultant

60 อ.นงน ช (รอง เลขาฯ) แพร (ธ รการ) ดาว (บ ญช ) หมอเอ (เลขาฯ) บ (ย ทธฯ 1) อาร ต (ย ทธฯ 2) บอล (ธ รการ) เอ (ย ทธฯ 2) ส (ย ทธฯ 3) พ.ศ

61