LOGO นางสาวก ลน ดา แววรว วงศ

Transcription

1 LOGO ผลกระทบของการส งออก การลงท นทางตรงจากต างประเทศและการลงท นทางอ อม (ตราสารหน และตราสารท น) จากต างประเทศต อการกระจายรายได ของประเทศไทย (Distributional Impacts of Export, Foreign Direct Investment (FDI) and Foreign Portfolio Investment (FPI) in Thailand) นางสาวก ลน ดา แววรว วงศ

2 ลาด บการนาเสนอ 1 1 ท มาและความส าค ญ 2 ทบทวนวรรณกรรม 3 ว ธ การศ กษา 4 ผลการศ กษา 5 สร ปผลการศ กษา

3 ท มาและความสาค ญ 2 Trade การค าก บต างประเทศช วย กระต นการผล ตของภาคร ฐ และภาคเอกชนเพ มข น Foreign Direct Investment (FDI) เป นการลงท นในการหาแหล งทร พยากร ท สมบ รณ ในประเทศอ นๆเพ อใช ประเทศ เหล าน นเป นฐานการผล ต ท าให การ ผล ตภายในประเทศมากข น Foreign Portfolio Investment (FPI) แหล งเง นท นท ม ขนาดใหญ และม ความเคล อนไหว อย างรวดเร วจ งเป นอ กแหล งเง นท นของภาคร ฐ ภาคเอกชนและสถาบ นการเง นของประเทศผ ก

4 สาหร บประเทศไทย 3 Trade FDI FPI ประเทศไทยทาการค าก บ ต างประเทศ โดยส นค าเกษตรกรรม เป นส นค าหล ก เข ามาลงท นในสาขา อ ตสาหกรรมจ งส งผลให โครงสร างเศรษฐก จของ ประเทศเปล ยนแปลง ธนาคารแห งประเทศไทยผ อน คลายกฎเกณฑ ขยายขอบเขต และปร บปร งระบบการเง น ต งแต ป พ.ศ ต งแต ป พ.ศ ต งแต ป พ.ศ เศรษฐก จของประเทศไทยเจร ญเต บโต

5 4 ความส มพ นธ เบ องต นระหว าง Export, FDI และ FPI ก บรายได ต อห ว (GDP per capita) และการกระจายรายได ภาพท 1 แนวโน มของ Export FDI และ FPI ต อ GDP per capita ภาพท 2 ด ชน ว ดช องว าง (GINI Coefficient) ของการกระจายรายได ในประเทศไทยต งแต ป พ.ศ

6 5 ประเทศไทยย งม ความเหล อมล าทาง รายได ค อนข างส ง ส งผลให คนท ม รายได ต ากว าขาดโอกาสมากกว าคนท ม รายได ส ง เช น ขาดโอกาสทางการศ กษาท ส งข น ไม สามารถเพ มท กษะและผล ตภาพแรงงานของตน ส งผลให เข าถ งตลาดแรงงานได น อยกว า ขาดโอกาสในการเข าถ งสาธารณ ปโภค ทาให ค ณภาพช ว ตแย ลง ไม สามารถเข าถ งแหล งเง นท น (ไม ม ความสามารถในการก ย ม) เพ อนาไปดาเน นธ รก จของตนได จากท กล าวมา จะเห นว า ประเทศไทยเป นอ กประเทศหน งท พ งพาภาคต างประเทศท งการค าและการลงท นจากต างประเทศในการ กระต นการผล ตเพ อสร างรายได ให ก บประเทศ พร อมท งม เป าหมายหล กค อ ต องการลดความเหล อมล าทางรายได ของประชากร ภายในประเทศท ย งคงม อย ด งน นหน วยงานท เก ยวข องจ าเป นต องต ดส นใจในการออกนโยบายสน บสน นการส งออก การลงท นทางตรงและ การลงท นทางอ อมจากต างประเทศลงในสาขาการผล ตต างๆเพ อให เก ดการกระจายรายได ท ด ข นอย างท ต องการ แต จากงานว จ ยท เก ยวข องท งในและต างประเทศก ย งไม ได ข อสร ปท ช ดเจนว า การขยายต วของการส งออก การลงท นจากต างประเทศท ง ทางตรงและทางอ อมจะม ผลกระทบท แตกต างก นอย างไรต อการกระจายรายได จ งเป นท มาว า ทาไมงานว จ ยน จ งสนใจศ กษาท ง 3 ป จจ ย ค อ การส งออก การลงท นทางตรงและการลงท นทางอ อมจากต างประเทศว า จะส งผลอย างไรต อการกระจายรายได

7 ว ตถ ประสงค และประโยชน ท คาดว าจะได ร บ 6 ว ตถ ประสงค เ พ อ ท ร า บ ค ว า ม ส ม พ น ธ แ ล ะ เปร ยบเท ยบผลกระทบของการส งออก การลงท นทางตรงและการลงท น ทางอ อมจากต างประเทศต อการ กระจายรายได ของประเทศไทย ประโยชน ท จะได ร บ เพ อใช เป นข อม ลในการต ดส นใจใน การออกนโยบายกระต นการส งออก การลงท นทางตรง และการลงท น ทางอ อมจากต างประเทศท จะส งผลด ต อท งการเจร ญเต บโตทางเศรษฐก จ และการกระจายรายได ท เท าเท ยมก น ย งข น

8 การค าและการลงท นจากต างประเทศส งผลต อการเต บโตทางเศรษฐก จอย างไร 7 Trade การค าระหว างประเทศจะส งผลให เก ดการเจร ญเต บโตทางเศรษฐก จ โดยเฉพาะในประเทศผ ส งออก (Frankel and Romer (1999), Kahnamoui (2012)) FDI FDI ทาให ม ถ ายโอนเทคโนโลย เก ดประส ทธ ภาพการผล ตท ส งข น และ ส งผลด ต อการเจร ญเต บโตทางเศรษฐก จในประเทศท ม รายได ต ามาก ท ส ด (Borensztein, et al. (1995), JawaidandRaza (2012)) FPI FPI ไม ม อ ทธ พลต อการเจร ญเต บโตทางเศรษฐก จ (Durham (2003), Duasa and Kassim (2009))

9 8 การค าและการลงท นจากต างประเทศส งผลต อการเต บโตทางเศรษฐก จและการกระจายรายได อย างไร Trade และ FDI ส งผลด ต อเศรษฐก จ แต การกระจายรายได จะด ข นหร อแย ลงข นอย ก บระด บการพ ฒนาเศรษฐก จของประเทศ น นๆด วย เช น ประเทศท พ ฒนาแล ว ประเทศกาล งพ ฒนาและประเทศด อยพ ฒนา (Celik and Basdas (2010)) แต งานว จ ยบางช นกล บบอกว า ในประเทศท พ ฒนาแล วอย างประเทศเกาหล ใต ท ง trade และ FDI น นไม ส งผลใดๆต อการ กระจายรายได (Mah (2003)) แต นอกจากระด บการพ ฒนาเศรษฐก จของประเทศน นๆแล ว บางงานว จ ยย งให ความสาค ญก บประเภทของสาขาการ ผล ตด วย ว าการผล ตส นค าเกษตรและการผล ตส นค าอ ตสาหกรรมเพ อการส งออกน นให ผลการกระจายรายได ท แตกต างก น (ไพร ตน กล าทอง (2007)) ม เพ ยงงานศ กษาเด ยวท ศ กษา ความส าค ญของการลงท นจากต างประเทศท ง FDI และ FPI จะเห นว าการลงท น ทางจากต างประเทศน น ช วยเพ มรายได การจ างงานและเพ มประส ทธ ภาพการผล ตอ กท งย งได ช วยเพ มเง นท น และการเข าถ งแหล งเง นท น (สาน กงานเศรษฐก จการคล ง (2008))

10 9 จากการทบทวนวรรณกรรมท ผ านมา จะ เห นว า งานว จ ยท เก ยวข องก บการส งออก การลงท นทางตรงและการลงท นทางอ อม จากต างประเทศต อการกระจายรายได ใช ว ธ การศ กษาท หลากหลายท งเศรษฐม ต และ แบบจ าลองต างๆ รวมถ งแบบจ าลองบ ญช เมตร กซ ส งคม และเน องจากว า งานว จ ยน ต องการทราบ ความส มพ นธ และเปร ยบเท ยบความแตกต าง ของผลกระทบจากท งสามกรณ รวมถ งการ จ ดอ นด บความแตกต างของสาขาการผล ตท ส งผลกระทบต อการเต บโตทางเศรษฐก จ และการกระจายรายได ของคร วเร อน ด งน นงานว จ ยน จะประย กต ใช แบบจ าลอง บ ญช เมตร กซ ส งคมเพราะว า เป นแบบจ าลองท สามารถอธ บายความเช อมโยงของแต ละต ว แปรในแบบจ าลองได อย างครบถ วน รวมท งม ความย ดหย นส ง สามารถเพ มรายละเอ ยดของ ต วแปรทางเศรษฐศาสตร ได ซ งในแบบจ าลองบ ญช เมตร กซ ส งคมได บรรจ รายละเอ ยดของภาคต างประเทศ (การส งออก) และบ ญช ท นภาคต างประเทศ (FDI และ FPI) ไว ด วย จ งสามารถท จะตอบโจทย ของงานว จ ย น ได เป นอย างด

11 บ ญช เมตร กซ ส งคม (Social Accounting Matrix: SAM) ก จกรรมการผล ต ส นค า ป จจ ยการผล ต สถาบ น บร ษ ทเอกชน คร วเร อน ร ฐบาล 10 ท น ต างประเทศ ยอดรวม ก จกรรมการ ผล ต ส นค า 2 ป จจ ยการผล ต 4 บร ษ ทเอกชน ผลผล ต การอ ดหน น ส งออก ยอดขายรวม ส นค าการผล ตข น กลาง รายจ ายป จจ ยการ ผล ต รายจ ายป จจ ยการ ผล ต การบร โภค คร วเร อน การบร โภค ร ฐบาล เง นโอน คร วเร อน 6 เง นโอน เง นโอน การลงท น อ ปสงค มวลรวม ยอดรวม ม ลค าเพ ม รายได บร ษ ทเอกชน รายได คร วเร อน ร ฐบาล 7 ภาษ ทางอ อม ภาษ ศ ลกากร ภาษ น ต บ คคล ภาษ เง นได รายได ร ฐบาล ท น 8 ต างประเทศ 9 นาเข า ยอดรวม 10 ยอดรวมต นท น ท มา: Reinert และ David, 1991: 10 อ ปทาน มวลรวม นาเข าป จจ ยการ ผล ต ผลรวม ม ลค าเพ ม เง นออม บร ษ ทเอกชน รายจ ายของ บร ษ ทเอกชน เง นออม คร วเร อน เง นโอน ต างประเทศ รายจ าย คร วเร อน การออมร ฐบาล เง นโอน ต างประเทศ รายจ าย ของร ฐบาล ยอดรวม ลงท น การโอนย ายท นจาก ต างประเทศ รายร บ ต างประเทศ ยอดรวม การออม รายจ าย ต างประเทศ

12 ท มา : Emini (2002) และ Kelly Wong Kai Seng, M. AzaliI and Lee Chin; Department of Economics, Faculty of Economics and Management, Universiti Putra Malaysia บ ญช เมตร กซ ส งคมทางการเง น (Financial Social Accounting Matrix: FSAM) 11

13 ท มา : สาน กงานเศรษฐก จการคล ง 2551 กระบวนการของการส งออก การลงท นทางตรง และการลงท นทางอ อมจากต างประเทศ 12 investment

14 13 แบบจาลอง FSAM ท ใช ว เคราะห การศ กษาน ได ประย กต ใช แบบจาลองบ ญช เมตร กซ ทางการเง น ประกอบไปด วยบ ญช หล กๆด งต อไปน บ ญช ก จกรรมการผล ต 15 สาขา บ ญช ภาคต างประเทศ บ ญช ป จจ ยการผล ต 3 กล ม บ ญช ท นภาคคร วเร อน บ ญช ส นค าภายในประเทศ 15 สาขา บ ญช ท นภาคร ฐบาล บ ญช คร วเร อนแบ งตามระด บช นรายได ของคร วเร อนร อยละ 20 จานวน 5 กล ม บ ญช ท นภาคธ รก จเอกชน บ ญช ส นค านาเข าจากต างประเทศ 15 สาขา บ ญช ท นภาคร ฐว สาหก จ บ ญช ภาษ ทางอ อม บ ญช ภาคร ฐบาล บ ญช ภาคร ฐว สาหก จ บ ญช ภาคสถาบ นการเง น บ ญช ท นภาคสถาบ นการเง น บ ญช ท นภาคต างประเทศ บ ญช ทางการเง น 9 ประเภท โดยแบบจาลอง FSAM ท งานว จ ยน นามาประย กต ใช เป นข อม ลจากสาน กงานเศรษฐก จการคล ง กระทรวงการคล ง ป 2551

15 การว เคราะห ผลกระทบจากแบบจาลอง 14 การว เคราะห ผลกระทบจากแบบจาลองน ใช ว ธ Leontief Fixed Price Multiplier ซ งม ข อสมมต ว า เม อเก ดการเปล ยนแปลงของต วแปรภายนอก อ น ได แก การส งออก การลงท นทางตรงจาก ต างประเทศ และการลงท นทางอ อมจาก ต างประเทศแล ว ราคาต างๆในระบบเศรษฐก จจะ อย ในระด บคงท แต ปร มาณการผล ตท แท จร งจะม การเปล ยนแปลงเพ อเข าส ด ลยภาพใหม ท แท จร ง ท มา : อ ทธ (2543) อ างอ งจาก ศ ภร ตน (2547)

16 การแบ งบ ญช ภายในและภายนอก 15 Export FDI FPI บ ญช ก จกรรมการผล ต 15 สาขา / / / บ ญช ป จจ ยการผล ต 3 กล ม / / / บ ญช ส นค าภายในประเทศ 15 สาขา / / / บ ญช คร วเร อนแบ งตามระด บช นรายได ของคร วเร อนร อยละ 20 จานวน 5 กล ม / / / บ ญช ส นค านาเข าจากต างประเทศ 15 สาขา บ ญช ภาษ ทางอ อม บ ญช ภาคร ฐบาล บ ญช ภาคร ฐว สาหก จ บ ญช ภาคสถาบ นการเง น บ ญช ภาคต างประเทศ / / บ ญช ท นภาคคร วเร อน / บ ญช ท นภาคร ฐบาล / บ ญช ท นภาคธ รก จเอกชน / บ ญช ท นภาคร ฐว สาหก จ / บ ญช ท นภาคสถาบ นการเง น / บ ญช ท นภาคต างประเทศ บ ญช ทางการเง น 9 ประเภท *หมายเหต เคร องหมาย / กาหนดให เป นบ ญช ภายใน ช องว างกาหนดให เป นบ ญช ภายนอก

17 การประมาณค าต วทว ค ณผลผล ต 16 ใช ว ดผลการเปล ยนแปลงของ อ ปสงค ข นส ดท ายของสาขา เศรษฐก จใดสาขาเศรษฐก จ หน งว าจะก อให เก ดการ เปล ยนแปลงต อม ลค าของ ผลผล ตในท กสาขาเศรษฐก จ ค ดเป นม ลค าเท าไรและม ท ศ ทางการเปล ยนแปลงอย างไร ค าต วทว ค ณผลผล ต การว ดผลกระทบจากค าต ว ทว ค ณผลผล ต สามารถแยก ผลกระทบเป น 2 แบบค อ ผลทางตรง ผลทางอ อม

18 การประมาณค าความเหล อมล าทางรายได 17 การค านวณหาส วนเพ มรายได ของแต ละกล มคร วเร อนจากการส งออก การลงท นทางตรงและการลงท นทางอ อมจาก ต างประเทศ ตามส ตรด งต อไปน ส วนเพ มของรายได จาการส งออก การลงท นทางตรงและการลงท นทางอ อมจากต างประเทศ = {(รายได เด มก อนการเปล ยนแปลง x ต วทว ค ณผลผล ต) - รายได เด มก อนการเปล ยนแปลง } กล มระด บช นรายได รายได เด ม ก อนการเปล ยนแปลง (ล านบาท) รายได ใหม จาก Export (ล านบาท) รายได ใหม จาก FDI (ล านบาท) รายได ใหม จาก FPI (ล านบาท) กล มคร วเร อน 20% ท 1 จนท ส ด P a f k กล มคร วเร อน 20% ท 2 Q b g l กล มคร วเร อน 20% ท 3 R c h m กล มคร วเร อน 20% ท 3 S d i n กล มคร วเร อน 20% ท 5 รวยท ส ด T e j o

19 การคานวณค าความเหล อมล าทางรายได 18 การกาหนดต วแปรรายได เด มก อนการเปล ยนแปลงและส วนเพ มรายได ของคร วเร อนแต ละระด บช น จากการส งออก การลงท นทางตรงและการลงท นทางอ อมจากต างประเทศ กล มระด บช นรายได ส วนเพ มรายได จาก Export ส วนเพ มรายได จาก FDI ส วนเพ มรายได จาก FPI กล มคร วเร อน 20% ท 1 จนท ส ด {(a - P)/P}% {(f - P)/P}% {(k - P)/P}% กล มคร วเร อน 20% ท 2 {(b - Q)/Q}% {(g - Q)/Q}% {(l - Q)/Q}% กล มคร วเร อน 20% ท 3 {(c - R)/R}% {(h - R)/R}% {(m - R)/R}% กล มคร วเร อน 20% ท 3 {(d - S)/S}% {(i - S)/S}% {(n - S)/S}% กล มคร วเร อน 20% ท 5 รวยท ส ด {(e - T)/T}% {(j - T)/T}% {(o - T)/T}% ความเหล อมล าระหว าง คร วเร อนท 1 ก บคร วเร อนท 5 (เท า) {(e - T)/T}% {(a - P)/P}% {(j - P)/P}% {(f- T)/T}% {(o - P)/P}% {(k - T)/T}%

20 ผลการศ กษา 19 เปร ยบเท ยบความเหล อมล าทางรายได ระหว างคร วเร อนท 1 และคร วเร อนท 5 จากการขยายต วท งการส งออก การลงท นทางตรงและการลงท นทางอ อมจากต างประเทศ กล มระด บช นรายได ส วนเพ มรายได จาก Export ส วนเพ มรายได จาก FDI ส วนเพ มรายได จาก FPI กล มคร วเร อน 20% ท 1 จนท ส ด 17.11% 19.01% 19.36% กล มคร วเร อน 20% ท % 15.18% 16.05% กล มคร วเร อน 20% ท % 18.11% 19.70% กล มคร วเร อน 20% ท % 30.77% 33.69% กล มคร วเร อน 20% ท 5 รวยท ส ด 69.50% 97.96% % ความเหล อมล าระหว าง คร วเร อนท 1 ก บคร วเร อนท 5 (เท า)

21 เคร องหมาย * ค อ สาขาการผล ตท ม การ ลงท นทางตรงและการ ลงท นทางอ อมจาก ต างประเทศ เปร ยบเท ยบค าทว ค ณผลผล ต (เช อมไปข างหล ง) สาหร บต วทว ค ณของท งการส งออก การลงท นทางตรงและการลงท นทางอ อมจากต างประเทศ Export FDI FPI การเกษตร * การประมง พล งงานและเช อเพล ง * 1.60 (1) (1) อ ตสาหกรรม * 3.56 (2) (2) ไฟฟ าและน าประปา การก อสร าง * 5.03 (3) (3) การค าปล กและค าส ง * (1) การโรงแรมและภ ตตาคาร คมนาคมขนส งและส อสาร * สถาบ นการเง น ธ รก จอส งหาร มทร พย * การบร หารราชการ (2) ด านการศ กษา สาธารณส ข (3) ด านบร การอ นๆ

22 เคร องหมาย * ค อ สาขาการผล ตท ม การ ลงท นทางตรงและการ ลงท นทางอ อมจาก ต างประเทศ เปร ยบเท ยบเปร ยบเท ยบค าทว ค ณผลผล ต (เช อมไปข างหน า) สาหร บต วทว ค ณของท งการส งออก การลงท นทางตรงและการลงท นทางอ อมจากต างประเทศ Export FDI FPI การเกษตร * การประมง พล งงานและเช อเพล ง * อ ตสาหกรรม * (1) (1) (1) ไฟฟ าและน าประปา การก อสร าง * การค าปล กและค าส ง * (2) (2) (2) การโรงแรมและภ ตตาคาร คมนาคมขนส งและส อสาร * (3) (3) (3) สถาบ นการเง น ธ รก จอส งหาร มทร พย * การบร หารราชการ ด านการศ กษา สาธารณส ข ด านบร การอ นๆ

23 21 จากตารางเปร ยบเท ยบความเหล อมล าทางรายได ระหว างคร วเร อนท 1 และคร วเร อนท 5 และตารางต วทว ค ณของท งการส งออก การลงท นทางตรงและการลงท นทางอ อมจากต างประเทศ Export การส งออกกล บช วยกระต น การผล ตในเศรษฐก จรวมได น อยท ส ด แต ก อให เก ดการ กระจายรายได ระหว าง คร วเร อนท เท าเท ยมก นมาก ท ส ด FDI ก า ร ล ง ท น ท า ง ต ร ง จ า ก ต างประเทศจะม ผลกระทบ ต อการผล ตในเศรษฐก จรวม และการกระจายรายได ใน ระด บปานกลาง FPI การลงท นทางอ อมจาก ต างประเทศสามารถกระต น การผล ตในเศรษฐก จรวม ได มากท ส ด แต กล บก อให เก ด ความเหล อมล าของการ กระจายรายได ระหว าง คร วเร อนส งท ส ด

24 FPI FDI Export ป จจ ยการผล ต การเกษตร* การประมง พล งงานและ เช อเพล ง* อ ตสาหกรรม* ไฟฟ าและ น าประปา การก อสร าง* การค าปล ก และค าส ง* การโรงแรมและ ภ ตตาคาร คมนาคมขนส ง และส อสาร* สถาบ นการเง น ธ รก จอส งหา- ร มทร พย * การบร หาร ส วนราชการ ด านการศ กษา สาธารณส ข ด านบร การอ นๆ เปร ยบเท ยบการสร างม ลค าเพ มต อป จจ ยการผล ต เม อม การขยายต วของท งการส งออก การลงท นทางตรงและการลงท นทางอ อมจากต างประเทศ 22 NAL AL K NAL AL K NAL AL K

25 FPI FDI Export ระด บช นรายได ของคร วเร อน การเกษตร* การประมง พล งงานและ เช อเพล ง* อ ตสาหกรรม* ไฟฟ าและ น าประปา การก อสร าง* การค าปล ก และค าส ง* การโรงแรม และภ ตตาคาร คมนาคมขนส ง และส อสาร* สถาบ นการเง น ธ รก จ อส งหาร มทร พย * การบร หาร ส วนราชการ ด านการศ กษา สาธารณส ข ด านบร การอ นๆ เปร ยบเท ยบการกระจายรายได แต ละคร วเร อน เม อม การขยายต วของท งการส งออก การลงท นทางตรงและการลงท นทางอ อมจากต างประเทศ 23 HH HH HH HH HH HH HH HH HH HH HH HH HH HH HH

26 สร ปผลการศ กษา 24 Export การส งออกสร างประโยชน ต อแรงงานในภาคเกษตรมากท ส ดและสร างรายได ให ก บคร วเร อนกล มท จนท ส ดได ด กว า FDI และ FPI FDI FDI ม การลงท นเข ามาในบางสาขาการผล ตเท าน น ซ งส วนใหญ แล วจะเป นสาขา ท ต องใช แรงงานท ม ท กษะส งท งสาขาพล งงานและเช อเพล ง และสาขาอ ตสาหกรรม ด งน นคร วเร อนเจ าของแรงงานท ม ท กษะส งซ งส วนใหญ เป นแรงงานนอกภาค เกษตรจ งได ร บประโยชน ส งส ด FPI เม อม เง นท นไหลเข าในประเทศ คร วเร อนผ ท ม รายได ส งสามารถเข าถ งแหล งเง นท นได มากกว า ซ งส วนใหญ คร วเร อนท รวยท ส ดเป นเจ าของป จจ ยท นจ งได ประโยชน ส งท ส ด แต จะเห นว า FPI ได เข ามาลงท นในสาขาการเกษตรในส ดส วนท น อยมาก เม อเท ยบก บ สาขาการผล ตอ นๆจ งส งผลให แรงงานในภาคเกษตร ซ งเป นกล มผ ท ม รายได ต าเข าถ งแหล ง เง นท นได น อย

27 ข อเสนอแนะ 25 หากภาคร ฐต องการให Export, FDI และ FPI เป นเคร องม อ ในการกระต นเศรษฐก จให เต บโตควบค ไปก บการกระจายรายได ท ด ข น ภาคร ฐ Export ควรสน บสน นการผล ต ในภาคเกษตรกรรม ใน การเพ มรายได ให ก บ คร วเร อนท ยากจน FDI ควรส งเสร มและพ ฒนา ท กษะแรงงานนอกภาค เ ก ษ ต รให ม ความร ความสามารถ FPI ควรเพ มช องทางเข า ใกล แหล งเง นท นให ก บ กล มคร วเร อนท ม รายได ต า

28 LOGO