นโยบายและท ศทางการพ ฒนายางพาราไทย

Transcription

1 1 นโยบายและท ศทางการพ ฒนายางพาราไทย นท ขล บทอง กระทรวงเกษตรและสหกรณ กร งเทพมหานคร ความส าค ญของยางพาราต อการพ ฒนาประเทศ ประเทศไทยเป นผ ผล ตยางธรรมชาต อ นด บหน งของโลก ม ศ กยภาพการผล ตมากกว า 2 ล านต น ต อป หร อกว าหน งในสามของโลก ประมาณร อยละ 90 เป นการผล ตเพ อการส งออกค ดเป นม ลค ากว า 60,000 ล านบาทต อป ท เหล อร อยละ 10 ใช ในประเทศผล ตเป นผล ตภ ณฑ ชน ดต างๆ ค ดเป นม ลค ากว า 40,000 ล านบาทต อป นอกจากน นไม ยางพาราย งท ารายได ผล ตเป นไม แปรร ปและเฟอร น เจอร สร าง ม ลค าได มากกว า 20,000 ล านบาทต อป พ นท ปล กยางของประเทศรวม 12.4 ล านไร ประเม นได ว าม สวน ยางรวม 1 ล านสวน ค ดเป นเกษตรกรท ด าเน นช ว ตในอาช พสวนยางรวม 6 ล านคน ม ผ ประกอบธ รก จค า ยาง ส งออกยางไปต างประเทศ ต งโรงท ายาง ขยายพ นธ ยางและว เคราะห ทดสอบค ณภาพยางรวม 3,836 ราย ก อให เก ดการจ างงานในอ ตสาหกรรมการแปรร ปยางและการผล ตเป นผล ตภ ณฑ ยางมากกว า 70,000 คน นอกจากน นย งม หน วยงานท เก ยวข องก บการพ ฒนายางของประเทศท งหน วยงานภาคร ฐ เอกชน และเกษตรกร รวม 35 หน วยงาน สถานการณ การผล ตยาง ป 2543 โลกผล ตยางธรรมชาต ล านต น เพ มข นจากป 2542 รวม 96,000 ต น หร อค ดเป น ร อยละ 1.4 ป 2543 การผล ตยางของประเทศไทยม ปร มาณส งถ ง 2.47 ล านต น หร อค ดเป นร อยละ 36 ของการผล ตของโลก เพ มข นจากป 2542 รวม 370,000 ต นหร อมากกว าการเพ มอ ตราการใช ยางของ โลก ถ งแม ว าประเทศไทยผล ตยางมากเป นอ นด บหน งของโลกต ดต อก นมาเป นเวลา 10 ป ก ตาม แต ราคา ยางเร มปร บต วลดลงต งแต ป 2540 เป นต นมา สาเหต จากว กฤตเศรษฐก จโลก ราคายางลดลงอย างมาก โดยเฉพาะป 2542 ราคายางแผ นด บท เกษตรกรได ร บเฉล ยก โลกร มละ 19 บาท ลดลงจากป 2539 ท ม ราคาเฉล ยก โลกร มละ 28 บาท การท ราคายางอ อนต วลงเช นน ส งผลให กระทบต อรายได ของเกษตรกร ร ฐบาลต องเข า แทรกแซงราคายางพาราเป นช วง ๆ ตามสภาวะราคายางท ลดต าลง โดยด าเน นการต งแต ป 2535 เป นต น มาจนถ งป จจ บ น รวม 6 โครงการ ปร มาณยางท แทรกแซงส งถ ง 999,500 ต น หร อประมาณร อยละ 9 ของการผล ตท งหมดและใช งบประมาณไปหน งพ นล านบาท จากสถานการณ ท ประเทศไทยม ส ดส วน การผล ตยางส งมากในขณะท ราคายางของโลกย งอย ในระด บต าเม อเปร ยบเท ยบก บต นท นการผล ตท ส งข นท กป ท กหน วยงานท เก ยวข องท งภาคร ฐ ผ ประกอบการและเกษตรกรควรห นมาร วมม อก นเพ อ พ ฒนายางไทยให ย งย นและเพ มรายได ให ประเทศและเกษตรกรโดยรวม

2 2 ท ศทางการพ ฒนายางไทย ประมาณสถานการณ เบ องต นช ให เห นว าไทยย งประสบป ญหาอย างร นแรงไม ว าด านการผล ตท ม ต นท นการผล ตท ส งกว าประเทศผ ผล ตรายใหญ เช น อ นโดน เซ ย และเว ยดนาม และการส งออกท ม ต นท นส งและม ตลาดแคบเม อเปร ยบเท ยบก บประเทศค แข งท ส าค ญ ค อ มาเลเซ ย และอ นโดน เซ ย ระบบ ตลาดท ย งไม เอ อต อการส งออกและไม สามารถก าหนดราคายางในตลาดโลกได และส ดท ายการใช ยาง ในประเทศย งม ข อจ าก ด ค ออ ตราการขยายต วอย ในอ นด บต า และม การใช ผล ตภ ณฑ ยางท ปร บลดใน ประเทศน อย กล าวค อ ผล ตภ ณฑ ยางบางชน ดม การน าเข าท งท ประเทศไทยผล ตได แล ว เช น ฝายยาง ยาง รถยนต บางชน ด เป นต น กระทรวงเกษตรและสหกรณ ในฐานะเป นผ ควบค มนโยบายด านการผล ตส นค า เกษตรตระหน กและปร บนโยบายและท ศทางการพ ฒนาการผล ตพ ชให เหมาะสมและตรงต อความ ต องการของประเทศ และย ดถ อการผล ตของเกษตรกรเป นหล ก การผล ตยางของประเทศควรม การ พ ฒนาแบบครบวงจรด านการผล ต ตลาดและราคายาง อ ตสาหกรรมยาง และการบร หารภาคยาง ว ส ยท ศน พ ฒนาอ ตสาหกรรมยางของประเทศให ม ศ กยภาพในการผล ต การใช ยางในประเทศ การ แข งข นในการส งออกส ง และม มาตรฐานค ณภาพตามท สากลก าหนด ภายใต การบร หารและการจ ดการ ร วมระหว างภาคร ฐ ภาคเอกชน และภาคเกษตรกร พ นธก จ พ ฒนาการผล ตยางให ม ผลผล ตส ง ต นท นการผล ตต า และตรงตามความต องการของผ แปรร ป เสร มสร างความเข มแข งของสถาบ นเกษตรกร โดยพ ฒนาโครงสร างพ นฐานให เกษตรกร รวมกล มการด าเน นธ รก จข นปฐมด วยต วเอง พ ฒนาอ ตสาหกรรมการแปรร ปยางด บให ม ค ณภาพและมาตรฐานความต องการของผ ใช พ ฒนาอ ตสาหกรรมผล ตภ ณฑ ยาง ให ม การใช ยางภายในประเทศ เพ อผล ตผล ตภ ณฑ ยาง ชน ดต างๆ ให ได มาตรฐานตามท สากลยอมร บ และเป นการสร างม ลค าเพ มของยาง ธรรมชาต เร งร ดและสร างกระบวนการให ม การใช ผล ตภ ณฑ ยางท ผล ตในประเทศมากข น พ ฒนาระบบการบร หารการจ ดการอ ตสาหกรรมยางให ม การเช อมโยงหน วยงานภาคร ฐ เอกชน และเกษตรกร ให เข มแข งและม ประส ทธ ภาพ โอกาสในการแข งข นด านอ ตสาหกรรมยางของไทย ประเทศไทยม ความได เปร ยบด านอ ตสาหกรรมยาง เน องจากเป นประเทศผ ผล ตยางมากท ส ด ของโลก จ งสามารถพ ฒนาเป นศ นย กลางผล ตและส งออกยางแปรร ปเบ องต นท ม ชน ดหลากหลายและม ค ณภาพตรงตามความต องการของตลาดได ในส วนของอ ตสาหกรรมผล ตภ ณฑ ยางสามารถพ ฒนาการ ผล ตเป นผล ตภ ณฑ ยางชน ดต าง ๆ แต การผล ตประสบก บการแข งข นก บต างประเทศอย างส ง ประเทศ ค แข งท ส าค ญของไทยในอ ตสาหกรรมแปรร ปยางข นต นและผล ตภ ณฑ ยาง ค อ มาเลเซ ย อ นโดน เซ ย

3 3 ไต หว น เกาหล ใต อ นเด ย ศร ล งกา เว ยดนาม และจ น ประเทศมาเลเซ ยลดการผล ตยางและการแปร ร ปข นต นแต ม การพ ฒนาในอ ตสาหกรรมการผล ตเป นผล ตภ ณฑ ยาง โดยเฉพาะผล ตภ ณฑ ยางท ผล ตจาก น ายางข น ประเทศอ นโดน เซ ยม ศ กยภาพในการขยายการผล ตยางแปรร ปข นต น เพราะม ค าจ างแรงงานท ต า เกาหล ใต และไต หว นเป นประเทศท ต องน าเข ายางแปรร ปข นต นแต ม ความสามารถด านเทคโนโลย ส ง จ งสามารถผล ตเป นผล ตภ ณฑ ยาง เช น ถ งม อยาง รองเท าและพ นรองเท า สายพาน ท อยาง ฯลฯ ส วน อ นเด ย ศร ล งกา เว ยดนาม และจ น ม ความได เปร ยบทางด านค าจ างแรงงานและสามารถผล ตส นค าราคา ถ กได ด งน นประเทศไทยจ งจ าเป นต องด าเน นการแก ไขป ญหาและอ ปสรรคของอ ตสาหกรรมยางของ ประเทศ เพ อเพ มข ดความสามารถในการสร างม ลค าเพ มให แก ยางธรรมชาต ในป ญหาต าง ๆ องค ประกอบของแผนพ ฒนายางของประเทศ องค ประกอบของแผนพ ฒนาอ ตสาหกรรมยางของประเทศ ประกอบด วยองค ประกอบ ต าง ๆ ท ต องม ความร วมม อการแก ไขป ญหาท เหมาะสม ท งระยะส น และระยะยาวตามแผนงานพ ฒนาด าน ต าง ๆ ตามล าด บ นอกจากน นย งม เป าหมายการสร างบ คลากร และก าหนดงบประมาณ ส าหร บการ พ ฒนาด านการเกษตรและอ ตสาหกรรมการเกษตร ซ งม งเน นการทดแทนการน าเข าและเร งการส งออก เป นหล ก (ภาพท 1) สภาพป ญหา ผ เก ยวข องในการพ ฒนา เพ มการส งออก แผนพ ฒนา ระบบการตลาด สถาบ นผ ผล ต ผ ส งออก การจ ดการว ตถ ด บ ระบบการผล ต เทคโนโลย การผล ต ความเข มแข งของเกษตรกร เทคโนโลย การแปรร ป มาตรฐานค ณภาพ เทคโนโลย การผล ตภ ณฑ ยาง ยางพารา ป จจ ยสน บสน น - บ คลากร - งบประมาณ - ว สด อ ปกรณ - สถาบ นว จ ยเฉพาะทาง เพ มม ลค ายาง ผล ตยางชน ดต าง ๆ เพ มใช ยาง สน บสน นใช ผล ตภ ณฑ ยาง ภายในประเทศ ภาพท 1. แผนภ ม องค ประกอบหล กท ใช ในการพ จารณาก าหนดแผนพ ฒนายางพารา

4 4 นโยบายการพ ฒนายางพาราของประเทศ แผนพ ฒนาอ ตสาหกรรมยาง เพ อให ประเทศไทยเป นศ นย กลางการผล ตยางท กชน ดท ผ ใช ต องการและม ค ณภาพตาม มาตรฐานสากล เพ มปร มาณการใช ยางภายในประเทศ และก าหนดมาตรฐานค ณภาพผล ตภ ณฑ ยางตาม สากลก าหนด โดยม แผนงาน ด งน แผนงานเร งร ดการส งออกผล ตภ ณฑ ยางในต างประเทศ การใช ยางธรรมชาต ของไทยม อ ตรา การขยายต วเพ มข นท กป แต การขยายต วไม สอดคล องก บปร มาณการผล ต การใช ยางภายในประเทศแต ละป ประมาณร อยละ 10 ของการผล ตเท าน น จ งสามารถเพ มม ลค ายางได มาก โดยเฉพาะในป 2543 ม การใช ยางภายในประเทศ 243,000 ต น ค ดเป นม ลค า 42,026 ล านบาท หร อค ดเป นร อยละ 70 ของม ลค า การส งออกยางในร ปว ตถ ด บ ผล ตภ ณฑ ยางท ผล ตส วนใหญ ผล ตเพ อส งออก ป ญหาส วนใหญ เก ดจาก มาตรฐานค ณภาพผล ตภ ณฑ ท ม การเปล ยนแปลงอย ตลอดเวลา ท าให ไม สามารถปร บมาตรฐานให เป นไป ตามสากลก าหนดได ด งน นการเร งร ดการส งออกผล ตภ ณฑ ยางของประเทศ ควรม การด าเน นการ จ ดท ามาตรฐานค ณภาพผล ตภ ณฑ ยางของประเทศ พ ฒนาเทคโนโลย ให ได ผล ตภ ณฑ ยางท ม ค ณภาพ ตามมาตรฐาน เร งร ดขบวนการร บรองค ณภาพผล ตภ ณฑ ยางแก ผ ประกอบการ ส งเสร มให เพ มการลงท นเพ อแปรร ปยางเป นผล ตภ ณฑ แผนงานบร การทดสอบค ณภาพยางตามมาตรฐานสากลก าหนด การจ ดต งห องปฏ บ ต การ ทดสอบผล ตภ ณฑ ยาง จากป ญหาเร งด วนด านมาตรฐานผล ตภ ณฑ ยางส าเร จร ปท ม การก ดก นทางการค า ในร ปของการก าหนดมาตรฐานผล ตภ ณฑ ยาง โดยเฉพาะผล ตภ ณฑ ยางท ส งไปจ าหน ายตลาดญ ป น EU และสหร ฐอเมร กา ต องผ านการตรวจสอบมาตรฐานของห องทดสอบท จ ดต งข นโดยเฉพาะ จ ง จ าเป นต องเร งจ ดต งห องทดสอบและร บรองมาตรฐานผล ตภ ณฑ ยางส าเร จร ปท ประเทศผ ใช ยอมร บ โดย กระทรวงเกษตรและสหกรณ สน บสน นให ม การจ ดต งห องปฏ บ ต การทดสอบผล ตภ ณฑ ยางล อให เป นท ร บรองของต างประเทศ โดยให หน วยงานภาคร ฐ สภาอ ตสาหกรรมแห งประเทศไทย และบร ษ ทเอกชน ร วมด าเน นการ แผนงานพ ฒนาการผล ตถ งม อยางโปรต นต าครบวงจร ถ งม อยางเป นผล ตภ ณฑ ยางท ใช ยาง ธรรมชาต มากกว าร อยละ 90 และม ปร มาณการใช ยางธรรมชาต มากรองจากผล ตภ ณฑ ยางยานพาหนะ อ ตสาหกรรมผล ตภ ณฑ ถ งม อยางของประเทศไทยม การขยายต วในการใช ยางธรรมชาต ส งมาก ป 2538 ม การใช ยางธรรมชาต 19,800 ต น เพ มเป น 38,405 ต น ในป 2542 ม ม ลค าการส งออกเพ มจาก 3,715 ล านบาท เป น 12,000 ล านบาท และเป นผ ส งออกอ นด บสอง รองจากมาเลเซ ย ป ญหาส าค ญของไทย และมาเลเซ ย ค อป ญหาการก ดก นทางการค า ได ม การกระพ อข าวของผ ผล ตยางส งเคราะห เก ยวก บการ แพ โปรต นในถ งม อยางท ผล ตจากยางธรรมชาต จ งจ าเป นต องเร งจ ดท าโครงการพ ฒนาการการผล ต ว ตถ ด บท ม โปรต นต า เร มต งแต พ นธ ยาง การแปรร ป ลดโปรต นว ตถ ด บและขบวนการผล ตถ งม อยาง โปรต นต า โดยให กรมว ชาการเกษตร กระทรวงว ทยาศาสตร ฯ กระทรวงอ ตสาหกรรมและสภา อ ตสาหกรรมแห งประเทศไทยร วมด าเน นการ

5 5 แผนการสน บสน นการใช ยางของภาคร ฐ การเพ มปร มาณการใช ยางในประเทศ ให ภาคร ฐ ส งเสร มผล ตภ ณฑ ยางท ม การผล ตอย แล ว ให ม การขยายต วทางด านการผล ตและการส งออก และให ภาคร ฐสน บสน นใช ผล ตภ ณฑ ยางท ผล ตได ในประเทศ เช นการใช ยางธรรมชาต ผสมยางมะตอยลาด ถนน ยางรองคอสะพาน ยางก นชนหร อยางก นกระแทก เข อน/ฝายยาง ยางก นน าซ ม (water stop) แผ น ยางป อ างเก บน า แผ นยางเช อมรอยต อสะพาน ยางค นรอยต อคอนกร ต ล ว ง ยางป พ น (rubber block) พรมยางป พ น (rubber floor mat) ถ งม อยาง โดยศ กษาความต องการของหน วยงานภาคร ฐ เช น โรงพยาบาล โรงเร ยน กรมพลศ กษา กรมทางหลวง กรมเจ าท า ส าน กงานเร งร ดพ ฒนาชนบท กรม โยธาธ การ กร งเทพมหานคร กรมพ ฒนาท ด น กรมส งเสร มสหกรณ ส าน กงานการปฏ ร ปท ด นเพ อ เกษตรกรรม และกรมชนประทาน ว าม ความต องการใช ผล ตภ ณฑ เหล าน ในปร มาณเท าไร และหา มาตรการสน บสน นให หน วยงานเหล าน ใช ผล ตภ ณฑ ยางข างต น ท ผล ตได ในประเทศ แผนการพ ฒนาอ ตสาหกรรมผล ตภ ณฑ ยางระด บท องถ น เป นนโยบายสน บสน นของ ภาคร ฐบาล หน งต าบล หน งหม บ าน หน งผล ตภ ณฑ โดยถ ายทอดเทคโนโลย การผล ตผล ตภ ณฑ ยางท ท เหมาะสมและถ กต อง ให เกษตรกร/กล มเกษตรกรท เคยม การผล ตอย แล วให ผล ตได ตามมาตรฐานและ ค ณภาพท ตลาดต องการ แผนงานจ ดต งศ นย สารสนเทศอ ตสาหกรรมยาง ศ นย สารสนเทศยางจะท าหน าท รวบรวม ข อม ลว ชาการท งหมด และท าหน าท เผยแพร และประชาส มพ นธ ในเร องภาพล กษณ (image) ของ ประเทศด านการผล ตและผล ตภ ณฑ ยาง แผนพ ฒนาการตลาดยาง เพ อร กษาเสถ ยรภาพราคายางของประเทศ พ ฒนาตลาดยางไทยส ระบบสากล เพ มข ด ความสามารถในการส งออกของประเทศ และให ประเทศไทยเป นตลาดกลางท ส าค ญของโลก โดยม แผนงาน ด งน แผนงานร วมม อหน วยงานภาคร ฐในต างประเทศ ร วมเป น Team Thailand ในการร กษาและ เพ มปร มาณยางส งออกของไทยในตลาดส งออกเด มและตลาดใหม เพ มเต ม ท งยางแปรร ปและ ผล ตภ ณฑ ยาง แผนงานพ ฒนาระบบงานส งออก ลดข นตอนการส งออกและปฏ บ ต งานได สะดวกและถ กต อง เพ อลดต นท นการส งออกและเพ มการแข งข น โดยการใช บร การแบบ One Stop Service แผนงานพ ฒนาระบบตลาดท องถ น ให สถาบ นเกษตรกรรวมต ว จ ดต งตลาดกลาง ตลาด ประม ลยาง ตลาดค ณภาพยางเฉพาะ ให ม เคร อข ายเช อมโยงตลาดกลางยางพาราของภาคร ฐ เพ อเพ ม อ านาจต อรองของเกษตรกรและเป นการผล ตยางให ตรงตามค ณภาพของตลาด แผนงานเพ มประส ทธ ภาพการร บร ข อม ลข าวสารยางพารา โดยการน าเทคโนโลย และส อ ต าง ๆ มาร วมในการว เคราะห สถานการณ การผล ต ตลาดยาง ระบบตลาด ระบบขนส ง การจ ดเก บ สต อค ความเคล อนไหวของราคายาง การพยากรณ ผลผล ต การผล ตผล ตภ ณฑ ยางท งของในประเทศ และต างประเทศ ให ท นต อเหต การณ เช อถ อได และใช ประกอบการวางแผนการพ ฒนาอ ตสาหกรรมยาง ของประเทศ

6 6 แผนพ ฒนาการเพ มผล ต เพ อเพ มประส ทธ ภาพการผล ตของประเทศให ม ต นท นการผล ตต า ตอบสนองต อความต องการ ของเกษตรกรในเร องรายได และค ณภาพช ว ต แผนงานเพ มประส ทธ ภาพการผล ตของเกษตรกร การผล ตยางพาราของเกษตรกรไทยม ประส ทธ ภาพส งกว าการผล ตของประเทศผ ผล ตอ น ค อ ม ผลผล ตต อไร เฉล ยส งกว ามาเลเซ ย อ นโดน เซ ย และอ กหลายประเทศ แต เม อเปร ยบเท ยบก บผลงานว จ ยและพ ฒนายางท ได แล ว การผล ตของเกษตรกร สามารถเพ มประส ทธ ภาพการผล ตได กล าวค อ ผลผล ตท ได สามารถปร บปร งโดยใช เทคโนโลย การผล ต ท เหมาะสม เพ อเพ มผลผล ตต อพ นท และลดต นท นการผล ตให ต าลงได โดยการสน บสน นให เกษตรกร เล อกใช เทคโนโลย การผล ตยางท เหมาะสมและท นสม ยท งสภาพธรรมชาต ในแต ละพ นท และ สอดคล องต อภ ม ป ญญาของเกษตรกร แผนงานศ กษาว จ ยสาขาต าง ๆ เพ อเพ มผลผล ตยาง ในแหล งปล กยางเด มภาคใต และภาค ตะว นออก และแหล งปล กยางใหม ภาคตะว นออกเฉ ยงเหน อให ม ผลผล ตเฉล ยเพ มข นร อยละ 5 10 ต อ ป เป นผลท าให ต นท นการผล ตของเกษตรกรลดลงร อยละ 20 แผนงานเพ มการปล กแทน สวนยางของประเทศม ท งหมด 12 ล านไร เศษ ตาม วงจรการให ผล ผล ตของยาง 25 ป ต องม การโค นปล กแทนป ละ 400,000 ล านไร เศษ ป จจ บ นม การปล กแทนได เพ ยง ป ละ 200,000 ไร กระทรวงเกษตรและสหกรณ ให การสน บสน นเพ มการปล กแทนจากเด มอ กป ละ 200,000 ไร แผนงานเสร มรายได เจ าของสวนยาง สน บสน นให เกษตรกรม รายได จากการประกอบก จกรรม เกษตรอ น ๆ เช นการปล กพ ชร วมยาง การเล ยงส ตว การท าเกษตรผสมผสานในสวนยางเพ อเพ มรายได ในช วงราคายางต าต า โดยภาคร ฐให เง นท นด าเน นการ แผนงานจ ดการผล ตยาง การแปรร ป และการตลาด ก าหนดการผล ตให เหมาะสมก บ สถานการณ ยางของประเทศและของโลก โดยจ ดท าข อม ลเขตเหมาะสมต อการปล กยางของประเทศ และการจดทะเบ ยนผ ปล กยางพารา เพ อใช ในการวางแผนการพ ฒนายางของประเทศ แผนงานจ ดระบบสวนยางพารา เพ อสน บสน นอ ตสาหกรรมไม ยางพาราและเพ มศ กยภาพการ ใช ภายในประเทศและการส งออกผล ตภ ณฑ ไม ยางพาราเป นผล ตภ ณฑ ส เข ยว (green product) โดยให ม การด าเน นงาน ด งน สน บสน นให ท วโลกยอมร บว าไม ยางพาราของไทยเป นไม ท มาจากสวนท เกษตรกรปล ก ไม ได เป นไม ป าธรรมชาต สน บสน นให ม การใช ผล ตภ ณฑ ไม ยางในประเทศ โดยก าหนดให หน วยงานร ฐและเอกชน ใช อ ปกรณ เคร องใช ส าน กงานท ผล ตจากไม ยางพารา แผนระยะยาวเร งปร บปร งพ นธ ท ให ผลผล ตน ายางและพ ชไม ส ง แผนสน บสน น เพ อสน บสน นให หน วยงานท เก ยวข องท งภาคร ฐและเอกชนร วมก นพ ฒนายางของประเทศอย าง ม ระบบและสอดคล องซ งก นละก น โดยม แผนงาน ด งน

7 7 แผนงานสน บสน นหน วยงานภาคร ฐ เน องจากยางพาราเป นส นค าเกษตรท ท ารายได ให ประเทศเป นอ นด บสอง และม แนวโน มเพ มมากข น ภาคร ฐต องให ความส าค ญและสน บสน น บ คลากร งบประมาณ และป จจ ยต าง ๆ ท เก ยวข องให หน วยงานท เก ยวข องได ปฏ บ ต งานตามแผนงาน ความร วมม อก บต างประเทศ สน บสน นประเทศผ ผล ตหล กให ม ความร วมม อด านการจ ดการ ผลผล ต โดยให ผล ตยางให พอก บความต องการของตลาดโลก โดยไม ผล ตให เก นความต องการ และถ า ราคายางตลาดโลกตกต าภาคร ฐของประเทศผ ผล ตต องร วมม อก บผ ประกอบการและเกษตรกรจ ดเก บ ยางไว จนกว าราคากล บค นส สภาวะปกต จ งจะม การผล ตต อไป บทสร ป การจ ดท าแผนพ ฒนาอ ตสาหกรรมยางพาราของประเทศ ไม สามารถท าได โดยหน วยงานใด หน วยงานหน งเท าน น ผ ท เก ยวข องไม ว าจะเป นภาคร ฐ ผ ประกอบการและเกษตรกร ต องห นหน าเข า หาก น ร วมก นว เคราะห สภาพป ญหาท แท จร งท เป นอ ปสรรค ต อการพ ฒนาการผล ต การแปรร ป ยางพารา เพ อเร งการส งออกรวมท งทดแทนการน าเข า โดยพ ฒนาท งป ญหาเร งด วนและป ญหาระยะยาว เพ อน ามาเป นข อม ลส าค ญในการก าหนดแผนปฏ บ ต การ ส าหร บใช เป นแนวทางการท างานร วมก น ใน อ นท จะแก ป ญหาว กฤตทางเศรษฐก จ และระยะยาวเพ อให เก ดการพ ฒนาท ย งย นในอนาคต

8 8 แผนพ ฒนายางพาราของกระทรวงเกษตรและสหกรณ อภ ชาต พงษ ศร หด ลช ย ส าน กงานเศรษฐก จการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ กร งเทพมหานคร เป าหมายการผล ตยางพารา ป พ นท ปล ก ร กษาระด บพ นท ปล ก 12 ล านไร ลดพ นท ปล กยางนอกเขตเหมาะสม 0.3 ล านไร โดยปล กทดแทนด วยปาล มพ นธ ด ป ละ 60,000 ไร เพ มการปล กแทนด วยยางพ นธ ด จากป ละ 1.5 แสนไร เป นป ละ 3 แสนไร ผลผล ต ลดปร มาณการผล ตจาก 2.52 ล านต น เป น 2.40 ล านต น ผลผล ตต อไร เ พ มข นจาก 255 ก โลกร ม/ไร ในป 2545 เป น 265 ก โลกร ม/ไร การแปรร ปเบ องต น ปร บส ดส วนการผล ตยางแผ นรมคว น : ยางแท ง : น ายางข น : อ น ๆ จาก 50 : 28 : 18 : 4 เป น 35 : 40 : 20 : 5 การใช ในประเทศ เพ มข นจาก 0.25 ล านต น/ป เป น 0.52 ล านต น/ป การส งออก ลดปร มาณการส งออกในร ปว ตถ ด บ โดยส งออกป ละไม เก น 2 ล านต น/ป รายได เกษตรกรผ ปล กยางพารา ม รายได ไม ต ากว าคร วเร อนละ 120,000 บาทต อป ข อเท จจร งในป จจ บ น ด านเศรษฐก จ แผนย ทธศาสตร ท ส าค ญส าหร บยางพารา ป ผลผล ต ล านต น/ป

9 9 ตารางท 1. เป าหมายการผล ตยาง ป รายการ พ นท ปล กต นป (ล านไร ) ปาล มแทนยาง ยางแทนยางแก พ นท ปล กยางปลายป (ล านไร ) พ นท เก บเก ยวต นป (ล านไร ) พ นท เก บเก ยวปลายป (ล านไร ) ผลผล ตต อไร (กก.) ผลผล ตยางด บ (ล านต น) ความต องการใช (ล านต น) ส งออก (ล านต น) ส วนเก น (ล านต น) ความต องการใช ในประเทศ ล านต น/ป ส งออก ล านต น/ป - ยางแผ นรมคว น 1 ล านต น - ยางแท ง ล านต น - น ายางข น 0.2 ล านต น - อ น ๆ ล านต น สต อก 2-3 แสนต น/ป - สต อกส ารอง 1-2 แสนต น/ป - สต อกส วนเก น แสนต น ราคา ม แนวโน มลดลงในท กระด บ - ราคาท เกษตรกรขายได ลดลงจากก โลกร มละ บาท เหล อก โลกร มละ บาท - ราคาส งออกยางแผ นรมคว นช น 3 ต นละ 26,510-30,780 บาท หร อ ต นละ US$ ด านเทคน ค การผล ต - ม การปร บปร งพ นธ ยาง ให ผลผล ตเพ มข นจาก 250 กก./ไร เป น 400 กก./ไร (พ นธ สวย.251) - ม การปล กยางในพ นท ไม เหมาะสมกว า 3 แสนไร การแปรร ป - การแปรร ปเบ องต นของยางแท ง 80% ใช ยางแผ นด บและยางก อน(เศษยาง)เป นว ตถ ด บ

10 10 - อ ตสาหกรรมถ งม อยางจะใช เน อยาง 99% ขณะท อ ตสาหกรรมยางยานพาหนะใช เน อยาง เพ ยง 30 % - อ ตสาหกรรมถ งม อยางของผ ประกอบการไทย ส วนใหญ ม ขนาดเล ก ม เทคโนโลย ท ด อย กว าอ ตสาหกรรมท เป นขนาดใหญ การตลาด - ม การใช ยางในประเทศน อย - การซ อขายยางเป นแบบซ อขายล วงหน า 3-8 เด อน อ น ๆ ม องค กรด แลร บผ ดชอบเร องยางพาราหลายองค กร ป ญหาและแนวทางแก ไข จากข อเท จจร งในป จจ บ น ซ งก อให เก ดป ญหาต าง ๆ ตามมา ด งน น แผนย ทธศาสตร ท ส าค ญ ส าหร บยางพารา ป จ งได ถ กก าหนดข นเพ อใช เป นแนวทางแก ไข (ตารางท 2) 1.การผล ต ตารางท 2. แผนย ทธศาสตร ท ส าค ญส าหร บยางพารา ป ป ญหา แนวทาง/มาตรการแก ไข กลไก/โครงการ ผลผล ตต อไร ต า ก าหนดเขตเกษตร ประกาศเขตเกษตรเศรษฐก จตาม เน องจากม การปล กใน พ นท ท ไม เหมาะสม และม การน าเทคโนโลย ไปใช น อยโดยเฉพาะ ด านการด แลร กษาสวน ยางและการกร ด เศรษฐก จยางพารา พ.ร.บ. ป 2514 และจดทะเบ ยน เกษตรกรผ ปล กยางตาม พ.ร.บ. ยาง ป 2542 ม ผลผล ตมากเก นความ ต องการ ลดปร มาณผลผล ต ให การสงเคราะห การปล กแทนด วย ยางพ นธ ด เฉพาะในเขต ฯ ให การสงเคราะห เกษตรกรท ม พ นท ปล กท อย นอกเขต ฯ ในการ ปล กพ ชอ น หร อเล ยงส ตว แทนการ ปล กยางพารา เพ มการปล กแทนยางด วยยางพ นธ ด จากป ละ 1.5 แสนไร เป นป ละ 3 แสนไร หน วยงาน ร บผ ดชอบ กษ. กษ. กษ.

11 11 ตารางท 2 (ต อ). แผนย ทธศาสตร ท ส าค ญส าหร บยางพารา ป ป ญหา แนวทาง/มาตรการแก ไข กลไก/โครงการ เกษตรกรส วนใหญ ผล ต ยางแผ นด บแต โรงงาน ต องการยางก อน เพ อ เป นว ตถ ด บในการผล ต ยางแท ง ยางก อนท เกษตรกร ผล ตไม ได ค ณภาพ (ไม สะอาด) ความต องการยางแท ง ของโลกเพ มข น ขณะท ความต องการยางแผ น รมคว นลดลง แต เกษตรกรส วนใหญ ย ง ผล ตยางแผ นด บ เพ มการผล ตยางก อน จ ดท าโครงการส งเสร มการผล ต ค ณภาพ เพ อเป น ยางก อนค ณภาพ โดย ว ตถ ด บในการผล ตยาง - รณรงค การผล ตยางก อน แท ง - ให ม การรวมกล มเกษตรกร - อบรมการผล ตยางก อนค ณ ภาพแก เกษตรกร - ให ม การท าส ญญาข อตกลงซ อ ขายยางก อนระหว างโรงงานก บ เกษตรกร - สน บสน นเง นก เพ อสร างลาน ตากและโรงเร อนเก บยางก อน ประกาศราคายางก อนในตลาด กลางยางพารา ก าหนดมาตรฐานยางก อน หน วยงาน ร บผ ดชอบ กษ. ธกส. กษ กษ 2. การแปรร ป การผล ตยางแท งของ ไทยใช ยางแผ นด บเป น ว ตถ ด บ ท าให ต นท น การผล ตส งกว า อ นโดน เซ ย ซ งใช ยาง ก อนท ม ราคาถ กเป น ว ตถ ด บ เพ มการผล ตยางแท ง จากยางก อน ส งเสร มการลงท นแก ผ ประกอบการไทยในการผล ตยาง แท งจากยางก อน โดยก าหนดให ผ ประกอบการจะต องท าส ญญา ซ อขายยางก อนจากเกษตรกร BOI

12 12 ตารางท 2 (ต อ). แผนย ทธศาสตร ท ส าค ญส าหร บยางพารา ป ป ญหา แนวทาง/มาตรการแก ไข กลไก/โครงการ อ ตสาหกรรมผล ตภ ณฑ เพ มประส ทธ ภาพและ จากน ายางของ ผ ประกอบการไทย โดยเฉพาะถ งม อยางไม สามารถแข งข นก บ ผ ประกอบการข ามชาต และประเทศค แข งได ค ณภาพผล ตภ ณฑ อ ปกรณ ตรวจสอบ มาตรฐานผล ตภ ณฑ ไม สามารถสนองตอบต อ ภาคเอกชน ท าให บาง รายต องส งไป ตรวจสอบย ง ต างประเทศ ย งม การน ามาแปรร ป เพ มการแปรร ป ในประเทศเป น ผล ตภ ณฑ น อยและไม หลากหลาย ผล ตภ ณฑ ต าง ๆ ภายในประเทศให มาก ข น เช น ยางรองคอ สะพาน ฝ ายยางเข อน ก นน า อ ปกรณ ทาง การแพทย ฯลฯ จ ดต งศ นย ว จ ยและพ ฒนา ผล ตภ ณฑ จากยางพารา โดย ด าเน นการ - จ ดสร างโรงงานต นแบบ เพ อ ว จ ยท กข นตอนการผล ตและ ถ ายทอดเทคโนโลย ทาง ว ศวกรรมแก ผ ประกอบการ - จ ดสร างห องปฏ บ ต การ ตรวจสอบและร บรองค ณภาพ ผล ตภ ณฑ ตามมาตรฐานสากล จ ดต งน คมอ ตสาหกรรมยางพารา - สน บสน นการลงท นใน ผล ตภ ณฑ ท ใช ว ตถ ด บยางพารา ในส ดส วนท ส ง - ลดภาษ รายได น ต บ คคล/ค า ไฟฟ าท อย ในน คม ฯ จ ดท าโครงการส งเสร มการแปร ร ปผล ตภ ณฑ ยางในคร วเร อน โดย - ให เง นก เพ อลงท นแก เกษตรกร/ สถาบ นเกษตรกร/ ผ ประกอบการ - อบรมว ธ การผล ตผล ตภ ณฑ ยาง แก เกษตรกร/ผ ประกอบการ ก าหนดมาตรฐานค ณภาพ หน วยงาน ร บผ ดชอบ กษ.ทม. วว. กษ.อก.

13 13 ตารางท 2 (ต อ). แผนย ทธศาสตร ท ส าค ญส าหร บยางพารา ป ป ญหา แนวทาง/มาตรการแก ไข กลไก/โครงการ 3. การตลาด 3.1 ในประเทศ ม การใช ยางและ ผล ตภ ณฑ ในประเทศ น อย เพ มการใช ในประเทศ ให มากข น เสนอ ค.ร.ม. อน ม ต ให หน วย ราชการใช ผล ตภ ณฑ ยางท ผล ตใน ประเทศเป นหล กและให น ายางมา เป นส วนผสมในการสร างถนน และฝาย ม สต อกส วนเก น การจ ดการสต อก จ ดต งบรรษ ทบร หารสต อกในเช ง เน องจากผลผล ต เพ มข นและการ จ ดการสต อกคงเหล อย ง ไม ม ประส ทธ ภาพ คงเหล อ ธ รก จ สน บสน นงบประมาณในการ จ ดสร างตลาดกลางยางพารา พร อมจ ดต งเคร อข ายเช อมโยง ตลาดท องถ น ตลาดกลางยางพาราใน เพ มตลาดกลาง ประชาส มพ นธ ให เกษตรกร/ ท องถ นท จ ดสร างย งไม ยางพาราในเขตเกษตร พ อค าเข ามาใช บร การในตลาด กระจายอย างท วถ ง เศรษฐก จให มากข น กลาง พ อค าส งออกขาดแคลน จ ดหาแหล งเง นก เพ อ เง นท นในการซ อยาง การเก บสต อกแก ผ ธนาคารแห งประเทศไทยออก เก บเข าสต อกเพ อรอ ส งออก ระเบ ยบให ธนาคารพาณ ชย ให การส งมอบ ท าให แย ง ส นเช อแก ผ ส งออกในร ปแบบ ก นขายล วงหน าในราคา packing stock หร อน าเอา packing ต า credit เปล ยนเป นส นเช อระยะยาว ได 3.2 ต างประเทศ ไทยเป นผ ส งออกราย สร างกล มพ นธม ตรทาง เร งร ดให ม การจ ดต ง tripartite ใหญ แต ไม สามารถ การค า rubber corporation (TRC) เพ อ ก าหนดราคาได ด าเน นการจ ดเก บสต อกและการค า ร วมก นระหว างไทย มาเลเซ ย และ อ นโดน เซ ย หน วยงาน ร บผ ดชอบ กษ. กษ. กษ.พณ. ธปท. ธนาคาร พาณ ชย กษ. พณ.

14 การส งออกไปย งตลาด สน บสน นการส งออก อ านวยความสะดวกแก ภาคเอกชน ใหม ๆ ย งม อ ตราการ ขยายต วต ากว า ประเทศค แข ง ไปตลาดใหม ๆ ให มาก ข น ในการเจรจาเป ดตลาด ประชาส มพ นธ ยางพาราและ ผล ตภ ณฑ ของไทยในตลาดใหม และตลาดเก าให มากข น 4. อ น ๆ 14 ตารางท 2 (ต อ). แผนย ทธศาสตร ท ส าค ญส าหร บยางพารา ป ป ญหา แนวทาง/มาตรการแก ไข กลไก/โครงการ องค กรท ร บผ ดชอบ ปร บปร งองค กรท เสนอ พ.ร.บ. รวมองค กรท เร องราคายางไม เป น เอกภาพ ท าให ไม สามารถแก ไขป ญหาได อย างแท จร ง ร บผ ดชอบเร อง ยางพารา เก ยวข องก บยางพาราและ ผล ตภ ณฑ ให อย ภายใต องค กร เด ยวก น จ ดต งกองท นเพ อว จ ยพ ฒนาและ แก ไขป ญหายางพาราและ ผล ตภ ณฑ ท งระบบ โดย - ปร บปร ง พ.ร.บ. การเก บเง นค า cess ให เก บผล ตภ ณฑ และไม ยาง ได - ร ฐสน บสน นงบประมาณ 5 % ของม ลค ายางพาราในแต ละป กค. : กระทรวงการคล ง คม. : กระทรวงคมนาคม มท. : กระทรวงมหาดไทย ทม. : ทบวงมหาว ทยาล ย ศธ. : กระทรวงศ กษาธ การ ธปท. : ธนาคารแห งประเทศไทย วว. : กระทรวงว ทยาศาสตร และส งแวดล อม พณ. หน วยงาน ร บผ ดชอบ พณ : กระทรวงพาณ ชย กษ : กระทรวงเกษตรและสหกรณ BOI : ส าน กงานคณะกรรมการส งเสร มการลงท น อก : กระทรวงอ ตสาหกรรม กษ.

15 15 แผนพ ฒนาเศรษฐก จและส งคมแห งชาต ฉบ บท 9 พ.ศ ส นต บางอ อ ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาการเศรษฐก จและส งคมแห งชาต กร งเทพมหานคร แผนพ ฒนาเศรษฐก จและส งคมแห งชาต ฉบ บท 9 (พ.ศ ) เป นแผนท ได อ ญเช ญ แนว ปร ชญาของเศรษฐก จพอเพ ยง * ตามพระราชด าร สของพระบาทสมเด จพระเจ าอย ห วฯ มาเป น ปร ชญาน าทางในการพ ฒนาประเทศให เป นไปในทางสายกลาง อ นจะท าให ประเทศรอดพ นจากว กฤต สามารถด ารงอย ได อย างม นคง และน าไปส การพ ฒนาท สมด ล การพ ฒนาท ม ค ณภาพและการพ ฒนาท ย งย น ภายใต กระแสโลกาภ ว ฒน และสถานการณ เปล ยนแปลงต าง ๆ ด งน เศรษฐก จพอเพ ยง เป นปร ชญาช ถ งแนวทางด ารงอย และปฏ บ ต ตนของประชาชนในท กระด บ ต งแต ระด บครอบคร ว ระด บช มชน จนถ งระด บร ฐ ท งในการพ ฒนาและบร หารประเทศให ด าเน นไปใน ทางสายกลาง โดยเฉพาะการพ ฒนาเศรษฐก จเพ อให ก าวท นต อโลกย คโลกาภ ว ฒน ความพอเพ ยง หมายถ ง ความพอประมาณ ความม เหต ผล รวมถ งความจ าเป นท จะต องม ระบบภ ม ค มก นในต วท ด พอสมควร ต อการม ผลกระทบใด ๆ อ นเก ดจากการเปล ยนแปลงท งภายนอกและภายใน ท งน จะต อง อาศ ยความรอบร ความรอบคอบ และความระม ดระว งอย างย งในการน าว ชาการต าง ๆ มาใช ในการ วางแผนและการด าเน นการท กข นตอน และขณะเด ยวก นจะต องเสร มสร างพ นฐานจ ตใจของคนในชาต โดยเฉพาะเจ าหน าท ของร ฐ น กทฤษฎ และน กธ รก จในท กระด บ ให ม ส าน กในค ณธรรม ความซ อส ตย ส จร ต และให ม ความรอบร ท เหมาะสม ด าเน นช ว ตด วยความอดทน ความเพ ยร ม สต ป ญญา และ ความรอบคอบ เพ อให สมด ลและพร อมต อการรองร บการเปล ยนแปลงอย างรวดเร วและกว างขวางท ง ด านว ตถ ส งคม ส งแวดล อม และว ฒนธรรมจากโลกภายนอกได เป นอย างด การจ ดท าแผนพ ฒนาเศรษฐก จและส งคมแห งชาต ฉบ บท 9 ต งอย บนพ นฐานของการก าหนด ว ส ยท ศน ร วมก นของส งคมไทยใน 20 ป ข างหน า โดยน าความค ดของท กฝ ายในส งคมและท กระด บท ง ระด บจ งหว ด ระด บอน ภาค และระด บชาต มาส งเคราะห เช อมโยงเข าด วยก นอย างเป นระบบให เก ด เป น ว ส ยท ศน ร วม ท ส งคมไทยยอมร บร วมก น โดยค าน งถ งภาพรวมการพ ฒนาท ผ านมา สถานการณ และแนวโน มการเปล ยนแปลงต าง ๆ ท งภายในและภายนอกประเทศ ท จะม ผลต อการก าหนดว ส ยท ศน ร วม น าไปส ส งคมไทยท พ งประสงค ม การเปล ยนแปลงและสร างค ณค าท ด ให เก ดข นในส งคมไทย * ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาการเศรษฐก จและส งคมแห งชาต ได เช ญผ ทรงค ณว ฒ ในทางเศรษฐก จและสาขาอ นมา ร วมก นประมวลและกล นกรองจากพระราชด าร สของพระบาทสมเด จพระเจ าอย ห ว เร องเศรษฐก จพอเพ ยง และขอ พระราชทานพระบรมราชาน ญาตน าไปเผยแพร ซ งทรงพระกร ณาปร บปร งแก ไข พระราชทานและทรงพระกร ณา โปรดเกล าฯ พระราชทานพระบรมราชาน ญาตตามท ขอพระมหากร ณา

16 16 แผนพ ฒนาฯ ฉบ บท 9 จ งเป นแผนย ทธศาสตร ท ช กรอบท ศทางการพ ฒนาประเทศในระยะปาน กลาง ท ม ความสอดคล องก บว ส ยท ศน ระยะยาว และม การด าเน นการต อเน องจากแผนพ ฒนาฯ ฉบ บ ท 8 ในด านแนวค ดท ย ด คนเป นศ นย กลางของการพ ฒนา ในท กม ต อย างเป นองค รวม และให ความส าค ญเป นพ เศษต อการสร างระบบบร หารจ ดการท ด ในท กภาคส วนของส งคม โดยเฉพาะอย างย ง การปร บ ระบบบร หารจ ดการภาคร ฐ เพ อขจ ดการท จร ตและประพฤต ม ชอบ ควบค ก บการเพ มข ด ความสามารถ และยกระด บค ณภาพช ว ตของคนส วนใหญ ของประเทศ เพ อการเต บโตทางเศรษฐก จอย าง ม ค ณภาพ อ นจะท าให เก ดการพ ฒนาท ย งย นท ม คน เป นศ นย กลางได อย างแท จร ง จากการประเม นผลการพ ฒนาในช วง 4 ทศวรรษท ผ านมา ช ให เห นอย างช ดเจนถ งการพ ฒนาท ขาดสมด ล โดยประสบความส าเร จเฉพาะในเช งปร มาณ แต ขาดความสมด ลด านค ณภาพ จ ดอ อน ของ การพ ฒนาท ส าค ญ ค อ ระบบบร หารทางเศรษฐก จ การเม อง และราชการย งเป นการรวมศ นย อ านาจและ ขาดประส ทธ ภาพ ระบบกฎหมายล าสม ย น าไปส ป ญหาเร อร งของประเทศ ค อ การท จร ตประพฤต ม ชอบท เก ดข นท งในภาคราชการและในภาคธ รก จเอกชน ขณะเด ยวก นค ณภาพการศ กษาของคนไทยย ง ไม ก าวหน าเท าท ควร ไม สามารถปร บต วร เท าท นว ทยาการสม ยใหม ท งฐานว ทยาศาสตร และเทคโนโลย ของไทยอ อนแอ ไม เอ อต อการพ ฒนานว ตกรรม รวมท งความสามารถในการบร หารจ ดการธ รก จย งด อย ประส ทธ ภาพ จ งส งผลให ข ดความสามารถในการแข งข นของไทยลดลงอย างต อเน อง ขณะท ความ เหล อมล าของการกระจายรายได ความยากจน และความเส อมโทรมของทร พยากรธรรมชาต และ ส งแวดล อมท ร นแรงข น ได สร างความข ดแย งในส งคมมากข น นอกจากน ความอ อนแอของส งคมไทย ท ตกอย ในกระแสว ตถ น ยม ได ก อให เก ดป ญหาทางศ ลธรรมและป ญหาส งคมมากข นด วย อย างไรก ตาม การพ ฒนาท ผ านมาได ก อให เก ดท นทางส งคมและทางเศรษฐก จหลายประการ ซ ง เป น จ ดแข ง ของประเทศท สามารถน าไปใช ประโยชน ในการพ ฒนา กล าวค อร ฐธรรมน ญฉบ บป จจ บ น ได วางพ นฐานให เก ดการปฏ ร ปท ส าค ญท งทางส งคม การเม อง การบร หารภาคร ฐ และการกระจาย อ านาจ ขณะท กระบวนการม ส วนร วมของประชาชนและพล งท องถ นช มชนม ความเข มแข งมากข น ส อ ต าง ๆ ม เสร ภาพมากข น เอ อต อการเจร ญเต บโตของประชาธ ปไตย การป องก นการท จร ตประพฤต ม ชอบและการเสร มสร างธรรมาภ บาลในส งคมไทย ท งจ ดแข งและฐานการผล ตการเกษตรท หลากหลาย ม ศ กยภาพเป นแหล งผล ตอาหารของโลก พร อมท งม ธ รก จบร การท ม ความเช ยวชาญ ม แหล งท องเท ยวท ม ค ณภาพ และม เอกล กษณ ความเป นไทยท เป นจ ดเด น ม ภ ม ป ญญาท องถ นท ส งสมเป นบ กแผ นและม สถาบ นหล กย ดเหน ยวทางจ ตใจ ขณะเด ยวก นกระแสการเปล ยนแปลงหล กของโลกเป นท ง โอกาสและภ ยค กคาม ต อการ พ ฒนาประเทศ โดยเฉพาะระบบเศรษฐก จโลกท เปล ยนแปลงสล บซ บซ อนและเช อมโยงก นมากข น ม การปร บระเบ ยบเศรษฐก จใหม ของโลกท น าไปส กต กาการค าและการลงท นระหว างประเทศใหม และ แนวโน มการพ ฒนาส เศรษฐก จย คใหม ท ม เทคโนโลย และการใช ความร เป นฐานการพ ฒนา ท าให ต องเร ง เตร ยมพร อมท งการสร างระบบ กลไก และพ ฒนาคนให สามารถปร บต วอย างร เท าท นโลกได ต อไป อย างไรก ตาม ภาวะเศรษฐก จโลกท ย งม ความเปราะบางและม แนวโน มท จะชะลอต วต อไปอ กระยะหน ง จะส งผลต อเสถ ยรภาพของเศรษฐก จไทยซ งต องปร บต วให ท น ท งการเร มปร บฐานเศรษฐก จต งแต ระด บ ฐานรากถ งระด บมหภาค และการปร บนโยบายเศรษฐก จของประเทศเพ อความอย รอดในอนาคต ภายใต สถานการณ และแนวโน มในอนาคตท ม ผลต อการพ ฒนาประเทศด งกล าว แผนพ ฒนาฯ ฉบ บท 9 จ งเป นแผนท ด าเน นการในช วงเปล ยนผ านท ส าค ญท ส ดช วงหน งของประเทศ ท จ าเป นต อง

17 17 เร งร ดการปฏ ร ประบบเศรษฐก จและส งคมให เก ดส มฤทธ ผลในทางปฏ บ ต ให มากย งข น และม งฟ นฟ เศรษฐก จภายในประเทศให ม ความเข มแข ง ม เสถ ยรภาพ และม ภ ม ค มก นต อกระแสการเปล ยนแปลงจาก ภายนอกและสามารถพ งตนเองได มากข น ขณะเด ยวก นจะต องให ความส าค ญล าด บส งก บการบร หาร การเปล ยนแปลง เพ อสร างสภาวะผ น าร วมก นในท กระด บ ในอ นท จะสร างพล งร วมก นให เก ดค าน ยม ใหม ในส งคม ท จะผล กด นให เก ดการเปล ยนแปลงการบร หารจ ดการประเทศใหม ท พร อมก บการ เปล ยนแปลงของโลก ว ส ยท ศน การพ ฒนาประเทศ การพ ฒนาประเทศไทยในอนาคต 20 ป ม จ ดม งหมายให เก ด การพ ฒนาท ย งย นและความอย ด ม ส ขของคนไทย และสร างค าน ยมร วม ให คนไทยตระหน กถ งความจ าเป นและปร บเปล ยน กระบวนการค ด ท ศนคต และกระบวนการท างาน โดยย ด ปร ชญาของเศรษฐก จพอเพ ยง เป นปร ชญา น าทางให เอ อต อการเปล ยนแปลงระบบบร หารจ ดการประเทศแนวใหม ท ม งส ประส ทธ ภาพและค ณภาพ และก าวตามโลกได อย างร เท าท น เพ อให เก ดการเปล ยนแปลงและสร างค ณค าท ด ในส งคมไทยบนพ นฐานของการอน ร กษ ว ฒนธรรมและเอกล กษณ ของความเป นไทย จ งได ก าหนดสภาพส งคมไทยท พ งประสงค โดยม งพ ฒนาส ส งคมท เข มแข งและม ด ลยภาพ ใน 3 ด าน ค อ ส งคมค ณภาพ ท ย ดหล กความสมด ล ความพอด สามารถสร างคนท กคนให เป นคนด คน เก ง พร อมด วยค ณธรรม จร ยธรรม ม ว น ย ม ความร บผ ดชอบ ม จ ตส าน กสาธารณะ พ งพา ตนเองได ม ระบบด โปร งใส ม ประส ทธ ภาพ ตรวจสอบได และม ความเป นธรรมใน ส งคมไทย ส งคมแห งภ ม ป ญญาและการเร ยนร ท เป ดโอกาสให คนไทยท กคนสามารถค ดเป น ท าเป น ม เหต ผล ม ความค ดร เร มสร างสรรค สามารถเร ยนร ได ตลอดช ว ต ร เท าท นโลก เพ อพร อม ร บการเปล ยนแปลง สามารถส งสมท นทางป ญญา ร กษาและต อยอดภ ม ป ญญาท องถ นได อย างเหมาะสม ส งคมสมานฉ นท และเอ ออาทรต อก น ท ด ารงไว ซ งค ณธรรมและค ณค าของเอกล กษณ ส งคมไทยท พ งพาเก อก ลก น ร ร ก ร สาม คค ม จาร ตประเพณ ด งาม ม ความเอ ออาทร ร ก ภ ม ใจในชาต และท องถ น ม สถาบ นครอบคร วท เข มแข ง ตลอดจนเคร อข ายช มชนท ว ประเทศ ในการพ ฒนาประเทศจะย ดหล ก ปร ชญาของเศรษฐก จพอเพ ยง เป นปร ชญาน าทางให การ พ ฒนาย ดทางสายกลาง อย บนพ นฐานของความสมด ลพอด และความพอประมาณอย างม เหต ผล น าไปส ส งคมท ม ค ณภาพท งทางเศรษฐก จ ส งคม และการเม อง สามารถพ งตนเอง ม ภ ม ค มก นและร เท าท นโลก คนไทยส วนใหญ ม การศ กษาและร จ กเร ยนร ต อเน องตลอดช ว ต เป นคนด ม ค ณธรรม และซ อส ตย ส จร ต อย ในส งคมแห งภ ม ป ญญา และการเร ยนร สามารถร กษาภ ม ป ญญาท องถ นควบค ไปก บการส บสาน สมานฉ นท และเอ ออาทรต อก น อ นจะเป นรากฐานของการพ ฒนาประเทศอย างสมด ล ม ค ณธรรม และย งย น

18 18 เพ อก าวส ว ส ยท ศน ร วมของส งคมไทย จ าเป นต องให ความส าค ญก บการวาง บทบาทการพ ฒนา ประเทศ ในอนาคตอย างเหมาะสม สอดคล องก บศ กยภาพและบทบาททางเศรษฐก จของพ นท โดยคน ในช มชนม ส วนร วมท จะวางรากฐานการพ ฒนาเป นส งคมและช มชนท เข มแข ง ม ระบบบร หารจ ดการท ด ในท กระด บ ขณะเด ยวก นม การใช ศ กยภาพด านการผล ตและบร การเพ อเตร ยมพ ฒนาประเทศส ความเป น ฐานเศรษฐก จของภ ม ภาค โดยเฉพาะด านการเกษตร การแปรร ปการเกษตรและอาหาร และเป น ศ นย กลางการศ กษาและว ทยาการท เข มแข ง ควบค ไปก บการพ ฒนาเป นประต เศรษฐก จเช อมโยงกล ม ประเทศเพ อนบ านและภ ม ภาค ด านการขนส งทางอากาศ ทางบก และทางน า รวมท งการส อสาร โทรคมนาคมของภ ม ภาคโดยอาศ ยศ กยภาพท ได เปร ยบของพ นท เศรษฐก จและโครงข ายบร การพ นฐานท พ ฒนาข นแล วเพ อเสร มสร างสมรรถนะและข ดความสามารถในการแข งข นของประเทศให ก าวตามโลก อย างร เท าท น ว ตถ ประสงค และเป าหมายของแผนพ ฒนาฯ ฉบ บท 9 เพ อให การพ ฒนาประเทศเป นไปตามจ ดม งหมายของว ส ยท ศน ร วมภายใต ปร ชญาของเศรษฐก จ พอเพ ยง และส งคมไทยท พ งประสงค ในอนาคต แผนพ ฒนาฯ ฉบ บท 9 (พ.ศ ) จ งก าหนด ว ตถ ประสงค และเป าหมายหล กของการพ ฒนาประเทศ ไว ด งน ว ตถ ประสงค ฟ นฟ เศรษฐก จให ม เสถ ยรภาพและม ภ ม ค มก น สร างความเข มแข งของภาคการเง น ความ ม นคงและเสถ ยรภาพของฐานะการคล ง ปร บโครงสร างเศรษฐก จเพ อให เศรษฐก จระด บ ฐานรากม ความเข มแข งและสามารถพ งตนเองได มากข น ตลอดจนเพ มสมรรถนะของระบบ เศรษฐก จโดยรวมให สามารถแข งข นได และก าวท นเศรษฐก จย คใหม วางรากฐานการพ ฒนาประเทศให เข มแข ง ย งย น สามารถพ งตนเองได อย างร เท าท นโลก โดยการพ ฒนาค ณภาพคน ปฏ ร ปการศ กษา ปฏ ร ประบบส ขภาพ สร างระบบค มครองความ ม นคงทางส งคมรวมท งการเสร มสร างความเข มแข งของช มชนและเคร อข ายช มชน ให เก ด การเช อมโยงการพ ฒนาชนบทและเม องอย างย งย น ม การด แลจ ดการทร พยากรธรรมชาต และส งแวดล อม ควบค ก บการพ ฒนาว ทยาศาสตร และเทคโนโลย ท เหมาะสมก บส งคมไทย ให เก ดการบร หารจ ดการท ด ในส งคมไทยท กระด บ เป นพ นฐานให การพ ฒนาประเทศ เป นไปอย างม ประส ทธ ภาพ ม ความโปร งใส สามารถตรวจสอบได เน นการปฏ ร ประบบ บร หารจ ดการภาคร ฐ การบร หารจ ดการท ด ของภาคธ รก จเอกชน การม ส วนร วมของ ประชาชนในกระบวนการพ ฒนา การสร างระบบการเม องท ร บผ ดชอบต อส งคม และลด การท จร ตประพฤต ม ชอบ แก ป ญหาความยากจนและเพ มศ กยภาพและโอกาสของคนไทยในการพ งพาตนเอง ให ได ร บโอกาสในการศ กษาและบร การทางส งคมอย างเป นธรรมและท วถ ง สร างอาช พ เพ ม รายได ยกระด บค ณภาพช ว ตของประชาชน ให ช มชนและประชาชนม ส วนร วมในการ พ ฒนาและปร บกลไกภาคร ฐให เอ อต อการแก ป ญหา

19 19 เป าหมาย ด ลยภาพทางเศรษฐก จ สร างความเข มแข งของเศรษฐก จมหภาคให เศรษฐก จโดยรวม ขยายต วอย างม ค ณภาพและเสถ ยรภาพ โดยม เป าหมายให เศรษฐก จขยายต วโดยเฉล ยร อย ละ 5-6 ต อป สามารถเพ มการจ างงานใหม ในประเทศได ไม ต ากว า 300,000 คนต อป ม อ ตรา เง นเฟ อเฉล ยไม เก นร อยละ 3 ต อป ร กษาการเก นด ลบ ญช เด นสะพ ดให คงอย เฉล ยประมาณ ร อยละ 1-2 ของผล ตภ ณฑ มวลรวมในประเทศ และร กษาท นส ารองเง นตราต างประเทศให ม เสถ ยรภาพเพ อสร างความเช อม นของน กลงท น รวมท งปร บโครงสร างทางเศรษฐก จท เพ มสมรรถนะภาคการผล ตให แข งข นได โดยให การส งออกขยายต วไม ต ากว าร อยละ 7 ต อ ป เพ มรายได จากการท องเท ยว โดยม รายได จากน กท องเท ยวต างประเทศเพ มข นเฉล ยร อย ละ 10 ต อป และให คนไทยท องเท ยวภายในประเทศเพ มข นไม ต ากว าร อยละ 3 ต อป การยกระด บค ณภาพช ว ต ให ประเทศไทยม โครงสร างประชากรท สมด ล และขนาด ครอบคร วท เหมาะสม โดยร กษาแนวโน มภาวะเจร ญพ นธ ของประชากรให อย ในระด บ ทดแทนอย างต อเน อง คนไทยม ส ขภาพด ม ค ณภาพ ร เท าท นการเปล ยนแปลงม ค ณธรรม ม จ ตส าน กร บผ ดชอบต อส วนรวม โดยเพ มจ านวนป ท ได ร บการศ กษาโดยเฉล ยของคนไทย อาย 15 ป ข นไป เป นไม ต ากว า 9 ป ยกระด บการศ กษาของแรงงานไทยให ถ งระด บ ม ธยมศ กษาตอนต นข นไปไม ต ากว าร อยละ 50 ในป 2549 ขยายการประก นส ขภาพให ครอบคล มประชาชนอย างท วถ งและเป นธรรม และให ม ระบบการค มครองทางส งคมท สร างหล กประก นแก คนไทยท กช วงว ย ตลอดจนเพ มความเข มแข งให ช มชนและประชา ส งคมและใช กระบวนการช มชนเข มแข งเคล อนให เก ดการม ส วนร วมพ ฒนาเม องน าอย ช มชนน าอย รวมท งปร บระบบบร หารจ ดการทร พยากรธรรมชาต และส งแวดล อมให ม ประส ทธ ภาพและประชาชนม ส วนร วม การบร หารจ ดการท ด สร างระบบราชการท ม ประส ทธ ภาพ ม ขนาดและโครงสร างท เหมาะสม ท องถ นม ข ดความสามารถจ ดเก บรายได ส งข นและม ระบบสน บสน นการกระจาย อ านาจให โปร งใส ม ระบบตรวจสอบด วยการม ส วนร วมท เข มแข ง เพ อให การป องก นและ ปราบปรามการท จร ตประพฤต ม ชอบเก ดประส ทธ ผลอย างแท จร ง การลดความยากจน ลดส ดส วนคนยากจนของประเทศให อย ในระด บไม เก นร อยละ 10 ของประชากรในป 2549 พร อมท งเพ มศ กยภาพและขยายโอกาสทางเศรษฐก จ การเข าถ ง บร การทางส งคม และข อม ลข าวสารให ก บคนยากจนและผ ด อยโอกาสอย างท วถ ง ให ม ความม นคงในอาช พ ม รายได และค ณภาพช ว ตท ด ข น สามารถพ งตนเองได ย ทธศาสตร การพ ฒนาเศรษฐก จและส งคมของประเทศ ภายใต ว ตถ ประสงค และเป าหมายหล กด งกล าว เพ อให การด าเน นงานในระยะแผนพ ฒนาฯ ฉบ บท 9 เป นไปอย างม ประส ทธ ภาพ เห นควรก าหนดย ทธศาสตร การพ ฒนาท สน บสน นและเช อมโยง ก น 3 กล มย ทธศาสตร ซ งประกอบด วยย ทธศาสตร ท ส าค ญ 7 ย ทธศาสตร

20 กล มท หน ง การสร างระบบบร หารจ ดการท ด ให เก ดข นในท กภาคส วนของส งคม 20 ม ความส าค ญเป นล าด บส งส ด เน นการปฏ ร ปให เก ดกลไกการบร หารจ ดการท ด ท งในภาค การเม อง ภาคราชการ ภาคเอกชน และภาคประชาชน บนพ นฐานการม ส วนร วมของประชาชนใน กระบวนการพ ฒนาประเทศท ม ประส ทธ ภาพ ม ความโปร งใส ให ม ความร บผ ดชอบ สามารถ ตรวจสอบได ซ งจะเป นรากฐานส าค ญและเป นภ มค มก นท ด ให ส งคมไทยพร อมร บกระแสการ เปล ยนแปลงต าง ๆ ได ด ย งข น อ กท งจะช วยป องก นและขจ ดป ญหาการท จร ตและประพฤต ม ชอบ ประกอบด วย ย ทธศาสตร การบร หารจ ดการท ด เป นย ทธศาสตร ท ส าค ญในการผล กด นให ท กย ทธศาสตร ข บเคล อนไปได โดยให ความส าค ญก บ การปร บระบบบร หารจ ดการภาคร ฐให ม ประส ทธ ภาพและโปร งใส โดยปร บโครงสร าง ลดขนาด และปร บบทบาทให สอดคล องระบบราชการแนวใหม ม ระบบข อม ลท น าเช อถ อ ม เอกภาพ และเป นเคร อข ายเช อมโยงก น ม ระบบการท างานท ลดความซ าซ อน ระบบ งบประมาณเป นแบบม งผลล พธ ท สอดคล องก บย ทธศาตร การพ ฒนาประเทศให มากข น รวมท งปร บปร งระบบกฎหมายให สอดคล องก บสภาพเศรษฐก จและส งคมของประเทศ เอ ออ านวยต อการท างานร วมก นของภาค การพ ฒนา และกระจายผลการพ ฒนาไปส ประชาชนอย างเป นธรรม กระจายภารก จและความร บผ ดชอบให แก องค กรปกครองส วนท องถ นอย างโปร งใส โดย เตร ยมความพร อมและปร บปร งประส ทธ ภาพการด าเน นงานขององค กรปกครองส วน ท องถ น ควบค ก บการเป ดโอกาสการม ส วนร วมของประชาชนและภาคประชาส งคม การป องก นและปราบปรามการท จร ตประพฤต ม ชอบ ท งในภาคการเม อง ภาคร ฐ ภาคเอกชน และภาคประชาชน โดยสร างจ ตส าน กประชาชนม ส วนร วมตรวจสอบและ ต อต านการท จร ตประพฤต ม ชอบ รวมท งร กษาผลประโยชน ของส วนรวม การพ ฒนาและเสร มสร างกลไกการตรวจสอบถ วงด ลท กภาคส วนในส งคม โดยสน บสน น องค กรอ สระตามร ฐธรรมน ญ และสน บสน นบทบาทส อในการตรวจสอบน กการเม องและ ข าราชการ เพ อระบบการเม องท โปร งใส สร างจ ตส าน กของข าราชการน กธ รก จ และ ประชาชนให ม ความร บผ ดชอบต อสาธารณะ การเสร มสร างระบบการบร หารจ ดการท ด ของภาคเอกชน ให ม ความโปร งใสม ระบบการ ท างานท สามารถตรวจสอบได ร กษาผลประโยชน ของผ ถ อห นท กกล มอย างเท าเท ยมก น ม ความร บผ ดชอบต อสาธารณะ รวมท งสร างความเป นธรรมแก ผ ผล ตและผ บร โภค การเสร มสร างความเข มแข งของครอบคร วและช มชน โดยสร างองค ความร ท ถ กต องและ ม ค ณภาพให เป นภ ม ค มก น อาศ ยกระบวนการม ส วนร วม สร างเคร อข ายช มชน ให สามารถ พ งพาตนเอง ด แลซ งก นและก น ตลอดจนสร างจ ตส าน กให ด าเน นช ว ต โดยย ดทางสาย กลาง ความพอเพ ยงม ค ณธรรม ม ว น ย และม ความร บผ ดชอบต อหน าท เคารพในส ทธ ของตนเองและผ อ น เพ อเป นรากฐานท ด ของส งคม