การจ ดทาแผนและระบบการพ ฒนาก ฬาเป นเล ศ : ร ปแบบ (Model) การพ ฒนาก ฬาเป นเล ศ ๔ ร ปแบบ

Transcription

1 1 การจ ดทาแผนและระบบการพ ฒนาก ฬาเป นเล ศ : ร ปแบบ (Model) การพ ฒนาก ฬาเป นเล ศ ๔ ร ปแบบ ศ กด ชาย พ ท กษ วงศ คณะว ทยาศาสตร การก ฬา มหาว ทยาล ยบ รพา งานว จ ยน ได ร บการสน บสน นงบประมาณจากการก ฬาแห งประเทศไทย พ.ศ.๒๕๕๑ การพ ฒนาก ฬาเป นเล ศ เป นย ทธศาสตร สาค ญท ม งเน นการพ ฒนา ให เยาวชนและประชาชนได ม โอกาสพ ฒนาตนเองไปส ความเป นเล ศ ตามศ กยภาพท งในระด บชาต และนานาชาต ซ งเป นการดาเน นงานท ต อเน องจากการพ ฒนาก ฬาข นพ นฐานและการพ ฒนาก ฬาเพ อมวลชน โดยม จ ดม งหมายในการเข าร วมการแข งข นและแสดงออกถ งความเป น เล ศด านก ฬา เพ อเป นแชมป ในโอกาสต อไป (กระทรวงการท องเท ยว และก ฬา,๒๕๕๐, หน า ๖๑) รวมถ งการพ ฒนาส การพ ฒนาก ฬาเพ อการ อาช พ ซ งสอดคล องก บแผนพ ฒนาเศรษฐก จและส งคมแห งชาต ฉบ บท ๙ (พ.ศ. ๒๕๔๕ ๒๕๔๙) และฉบ บท ๑๐ (พ.ศ. ๒๕๕๐ ๒๕๕๔) ท ให ความสาค ญก บคนเป นศ นย กลางของการพ ฒนา ท ม งส งเสร มให ประชาชนท กระด บออกกาล งกาย และเล นก ฬาเพ อสร างเสร มส ขภาพ และพลานาม ยท ด สร างน ส ยร ก ก ฬา ใช เวลาว างให เป นประโยชน ห างไกลจากอบายม ขและยาเสพต ด รวมท งส งเสร ม สน บสน นการพ ฒนา ท กษะทางการก ฬาส ความเป นเล ศ อ นจะนาช อเส ยงมาส ประเทศชาต (สาน กงานคณะกรรมการพ ฒนาเศรษฐก จและส งคมแห งชาต, ๒๕๕๐) การก ฬาแห งประเทศไทย เป นหน วยงานหล กด านการพ ฒนาก ฬา ของประเทศได กาหนดว ส ยท ศน ให การก ฬาแห งประเทศไทยเป น องค กรหล กในการพ ฒนาก ฬาเป นเล ศและก ฬาเพ อการอาช พ ให ประเทศเป นหน งในผ นาทางการก ฬาของเอเช ย โดยกาหนด พ นธก จใน การกาหนดนโยบาย ท ศทาง กฎระเบ ยบท เก ยวข องก บการก ฬา ส งเสร ม สน บสน น ประสานงาน เพ อการพ ฒนาก ฬ าเป นเล ศอย าง

2 ย งย น ส งเสร ม สน บสน นให เก ดสภาพแวดล อมและองค ประกอบด าน ก ฬาให ม ความเหมาะสม อานวยการ บร หารจ ดการสถานก ฬา อ ปกรณ ก ฬาและบร การทางก ฬา (การก ฬาแห งประเทศไทย, ๒๕๕๐) แนวทางการพ ฒนาก ฬาเป นเล ศจะต องประกอบด วยแนวทางต าง ๆ ค อ การพ ฒนาความสามารถของต วน กก ฬา การพ ฒนาบ คลากรทางการ ก ฬา การพ ฒนาระบบการจ ดการแข งข น การพ ฒนาการม ส วนร วมและ การปล กกระแสค าน ยมทางการก ฬา การพ ฒนา โดยการนาว ทยาศาสตร การก ฬามาประย กต ใช เพ อพ ฒนาก ฬาให ม ประส ทธ ภาพส งส ดและการ พ ฒนาองค กรท ร บผ ดชอบด วยการก ฬาในท กระด บต องให ความสาค ญ และม การทางานเช อมโยงเป นระบบ (จ ฬาลงกรณ มหาว ทยาล ย, ๒๕๔๙, หน า ๑๕ ๑๗๑) ท งน จากแผนพ ฒนาก ฬาแห งชาต ฉบ บท ๓ (พ.ศ. ๒๕๔๕ ๒๕๔๙)และฉบ บท ๔ (๒๕๕๐-๒๕๕๔) ได กาหนดประเด น ย ทธศาสตร ไว ๖ ประเด นย ทธศาสตร โดยประเด นย ทธศาสตร การ พ ฒนาก ฬาเป นเล ศในแผนพ ฒนาก ฬาแห งชาต ได กาหนดว ตถ ประสงค ของการดาเน นงานไว ๕ ข อ ประกอบด วย เพ อส งเสร มให น กก ฬาท ก กล ม ท กระด บม โอกาสเข าร วมการแข งข น และพ ฒนาความสามารถโดย ม งเน นความเป นเล ศในการแข งข นก ฬาท งระด บชาต และนานาชาต เพ อ ส งเสร มให บ คลากรทางการก ฬา ได ร บการพ ฒนาอย างต อเน องเป น ระบบให ม จานวนเพ ยงพอก บความต องการในการพ ฒนาก ฬาท กระด บ เพ อสร างและพ ฒนาสถานก ฬา อ ปกรณ ก ฬา และส งอานวยความสะดวก รองร บการฝ กซ อมและการแข งข นก ฬาท กระด บ ขยายและพ ฒนา เคร อข ายองค กรก ฬาในแต ละระด บให เช อมโยงส มพ นธ ก นอย างเป น ระบบ และม การบร หารงานอย างม ประส ทธ ภาพ พ ฒนาระบบการจ ดการ แข งข น และส งน กก ฬา เข าร วมการแข งข นก ฬาเพ อความเป นเล ศท ง ระด บชาต และนานาชาต (การก ฬาแห งประเทศไทย, ๒๕๕๐) จากแนวค ดการพ ฒนาก ฬาเป นเล ศ ด งกล าว สร ปได ว า ภาพรวม การพ ฒนาก ฬาเพ อความเป นเล ศท งระบบ ให ประสบความสาเร จ จาเป นต องอาศ ยป จจ ยท เก ยวข องท ส งผลต อความสาเร จโดยเฉพาะ บ คลากรทางก ฬา ได แก น กก ฬา ผ ฝ กสอน ผ ต ดส น ผ บร หาร และต ว องค กรก ฬา หร อสมาคมก ฬา รวมถ งการพ ฒนาระบบการแข งข น ระบบ รายงานผลท ท นสม ย สอดคล องก บธรรมชาต ของก ฬา และ ใช เทคโนโลย ท ม มาตรฐาน ในระด บชาต ส นานาชาต ตลอดจนการบร หาร 2

3 จ ดการท ด เพ อให ม ความเข าใจ บทบาทและกระบวนการพ ฒนาก ฬาส ความเป นเล ศ โดยเฉพาะในการบร หารจ ดการ องค กรก ฬาเพ อความเป น เล ศ ส งแรกท ต องคาน งถ งค อ การพ ฒนาสมาคมก ฬา และเคร อข ายให เข มแข ง สามารถดาเน นการได อย างม ปร ะส ทธ ภาพและบรรล เป าหมายท กาหนดไว ซ งสอดคล องก บแผนแม บทการพ ฒนาสมาคมก ฬาแห ง ประเทศไทย พ.ศ. ๒๕๔๕ ของการก ฬาแห งประเทศไทย (๒๕๔๕) ท สร ป สภาพองค ประกอบท เก ยวข องก บการบร หารงานของสมาคมก ฬาแห ง ประเทศไทย ประกอบด วย ระบบโครงสร างองค กรก ฬา การบร หาร จ ดการ บ คลากร ระบบงบประมาณ สถานท ว สด อ ปกรณ และส งอานวย ความสะดวก การพ ฒนาน กก ฬา การพ ฒนาว ทยาศาสตร และเทคโนโลย การก ฬา ระบบการแข งข น กฎหมาย ระเบ ยบ ข อบ งค บ และการ สน บสน น ด งน น ในการพ ฒนาก ฬาความเป นเล ศให ประสบความสาเร จ ต อง ม การส งเสร ม สน บสน น ให สมาคมก ฬา สามารถดาเน นการได อย างม ประส ทธ ภาพ บรรล เป าหมาย ส งแรกท ต องทาค อ การพ ฒนาสมาคมก ฬา ให เข มแข งและเป นระบบ ม ร ปแบบการพ ฒนาก ฬาส ความเป นเล ศอย าง ถ กหล กว ชาการและย งย น โดยใช ฐานข อม ลท ถ กต อง ความต องการ พ ฒนาของบ คลากร ป จจ ยการบร หา ร ผลการประเม น การจ ดกล มการ พ ฒนา การกาหนดร ปแบบการพ ฒนาท เป นระบบ ครบวงจร ประกอบด วย ๔ ร ปแบบ ประกอบด วยระบบการบร หารจ ดการ การสรร หาและค ดเล อกน กก ฬา การจ ดหล กส ตรพ ฒนาบ คลากร และระบบ สว สด การ ท งน เน องจากท ผ านมาย งไม พบว าม การจ ดทาร ปแบบการ พ ฒนาก ฬาท เป นมาตรฐานให สมาคมก ฬาแห งประเทศไทยเพ อใช เป น แนวทางในการพ ฒนาตนเองให ได มาตรฐานระด บสากล การก ฬาแห ง ประเทศไทยได เล งเห นความสาค ญ จ งได จ ดทาร ปแบบการพ ฒนาก ฬา เป นเล ศ ๔ ร ปแบบ ท ได จากการม ส วนร วมของท กฝ ายท เก ยวข องและม การดาเน นการอย างถ กหล กว ชาการ เพ อให สมาคมก ฬาและการก ฬา แห งประเทศไทยใช เป นแนวทางการพ ฒนาก ฬาเป นเล ศให ประสบ ความสาเร จ 3 ว ตถ ประสงค

4 4 เพ อจ ดทาร ปแบบ (Model) ของสมาคมก ฬาแห งประเทศไทย จานวน ๔ ร ปแบบ ประกอบด วย ระบบการบร หารจ ดการ ระบบการสรร หาและค ดเล อกน กก ฬา ระบบกา รจ ดหล กส ตรและพ ฒนา และระบบการ จ ดสว สด การ ว ธ ดาเน นการศ กษา ประชากรและกล มต วอย าง ประชากรในการศ กษาคร งน ค อ สมาคมก ฬาแห งประเทศ ไทยจานวน ๕๙ สมาคม ซ งผ ให ข อม ลเป นบ คลากรของสมาคม ได แก กรรมการบร หาร ผ ฝ กสอน ผ ต ดส น น กก ฬา น กว ทยาศาสตร การก ฬา และผ ทรงค ณว ฒ ในระยะแรกของการพ ฒนาร ปแบบ ม งศ กษาประชากร แต ละสมาคมแต ในการเก บรวบรวมข อม ล ไ ด ข อม ลสมบ รณ ๓๙ สมาคม จ งถ อเป นกล มต วอย าง ในระยะท ๒ เป นการส มมนากล ม (Focus Group) จานวน ๑๕ คน เคร องม อท ใช ในการว จ ยและการหาค ณภาพ เคร องม อท ใช ในการว จ ย เป นแบบ ส มภาษณ แบบม โครงสร างและเจาะล ก โดยม การทดลองใช และหาค ณภาพ พบว า ม ข อ คาถามคลอบคล มเน อหาตามท ต องการ ความเข าใจตรงก นระหว าง ผ ตอบและผ เก บรวบรวมข อม ล และความครบถ วนของข อ ม ลท กรายการ อย ในระด บด ถ อ ได ว าเคร องม อม ค ณภาพส งได มาตรฐาน ท งน ล กษณะ ของแบบส มภาษณ แบ งเป น ๓ ตอนค อตอนท ๑.สภาพการบร หารของ สมาคมก ฬาแห งประเทศไทย ตอนท ๒.ร ปแบบการพ ฒนาก ฬาเป นเล ศ และตอนท ๓.การพ ฒนาระบบการแข งข น รายงานผลและสถ ต การเก บรวบรวมข อม ล ดาเน นการเก บรวบรวมข อม ลระหว างเด อนส งหาคม ก นยายน ๒๕๕๐ โดยน กว จ ยและเจ าหน าท ผ ช วยว จ ยท ผ านการอบรม และฝ กภาคปฏ บ ต เป นอย างด การพ ฒนาร ปแบบ (Model) นาผลการว เคราะห ข อม ลมาพ ฒนา จ ดทาร างร ปแบบ จาก การสารวจและผลการศ กษาสภาวะแวดล อมท เก ยวข องก บองค กรก ฬา

5 และบ คลากรก ฬาเป นเล ศ การประเม นศ กยภาพสมาคมก ฬาซ งเป นข อม ล จากการว จ ยช ดโครงการ ร ปแบบ (Model) การพ ฒนาก ฬาเป นเล ศ แบ งเป น ๔ ร ปแบบ ค อ ระบบการบร หารระบบการสรรหาและค ดเล อก น กก ฬา ระบบการจ ดทาหล กส ตรและพ ฒนา และระบบการจ ดสว สด การ โดยร ปแบบฉบ บร าง ตรวจสอบโดย คณ ะผ ว จ ยและผ ทรงค ณว ฒ จานวน ๕ คน และการจ ดส มมนากล ม (Focus Group) โดยการนาเสนอและ ว พากษ จากผ ม ส วนได เส ย จานวน ๑๕ คน เพ อร บฟ งความค ดเห น และ ข อเสนอแนะเพ มเต มท เป นประโยชน และเก ยวข องก บการพ ฒนาก ฬา เป นเล ศ 5 ผลการศ กษา จากผลการดาเน นงานสามารถจ ดทาร ปแบบการพ ฒนาก ฬาเป น เล ศได ๔ ร ปแบบ นาเสนอด งต อไปน ร ปแบบท ๑ ระบบการบร หารจ ดการ ระบบการบร หารจ ดการสมาคมก ฬาแห งประเทศไทยท เหมาะสมม องค ประกอบ ๔ ด าน ค อ ด านทร พยากรการบร หาร ด าน กระบวนการบร หาร ด านผลงาน (Output) และด านผลการดาเน นการ (Outcome) นาเสนอด งแผนภ ม ท ๑ ระบบการบร หารจ ดการ ระบบการบร หารจ ดการ ด านทร พยากรการบร หาร (Resource) ด านกระบวนการบร หาร (Process) ด านผลงาน (Output) ด านผลการ ดาเน นการ (Outcome) แผนภ ม ท ๑ แสดงองค ประกอบร ปแบบท ๑ ระบบการบร หารจ ดการ สมาคมก ฬาแห งประเทศไทย

6 6 ๑.ด านทร พยากรการบร หาร(Resource) ในการบร หาร สมาคมก ฬาแห งประเทศไทยให ม ประส ทธ ภาพ จาเป นต องม ทร พยากร การบร หาร รวม ๑๐ รายการ ประกอบด วยค ณล กษณะของ กรรมการบร หาร จานวนกรรมการ ค ณล กษณะสาค ญของนายกสมาคม บ คลากรด านต าง ๆ อาท ผ ต ดส น ผ ฝ กสอน น กก ฬา และน กว ทยาศาสตร การก ฬา แหล งงบประมาณในส ดส วนท เหมาะสมของภาคร ฐและเอกชน เคร องม อสาน กงาน อ ปกรณ การฝ กซ อมและการแข งข น การม ว ธ การ ทางานท ด การม ส วนร วม สน บสน นสมาคมก ฬาของภาคส วนต าง ๆ การ ม ศ นย ข อม ล และสารสนเทศทางก ฬาของสมาคม รวมท งการขยายฐาน น กก ฬาและสมาช กสมาคมก ฬา ๒.กระบวนการบร หาร(Process) เพ อให การดาเน นงานของ สมาคมก ฬาแห งประเทศไทย ดาเน นไปอย างม ประส ทธ ภาพ ควรม การ ดาเน นงานประกอบด วย การวางแผนงานของสมาคมท งระยะส น ระยะ กลาง และระยะยาว แผนงานม ความสอดคล องก บองค กรก ฬาท ง ภายในประเทศ และระหว างประเทศ การจ ดองค การของสมาคม สอดคล องก บพระราชบ ญญ ต การก ฬาแห งประเทศไทย ธรรมน ญของ สหพ นธ ก ฬานานาชาต ม การจ ดวางต วบ คคลในการทางานท เหมาะสม ก บความร ความสามารถ ม การว น จฉ ยส งงานท ม ประส ทธ ภาพ ม ความ ร วมม อและระบบการประสานงานท ม ประส ทธ ภาพ ม การจ ดทา งบประมาณท เหมาะสมก บภารก จ รวมท งการรายงานผลการดาเน นงาน อย างเป นระบบ ๓.ผลงานของสมาคม (Output) เป นการแสดงถ งการบรรล ว ตถ ประสงค ของการดาเน นงาน ความสาเร จของน กก ฬา บ คลากรก ฬา การได ร บการบรรจ ในโปรแกรมการแข งข นก ฬาท สาค ญ การทาให บ คลากรและประชาชนได ร บความพ งพอใจ รวมท งความสาเร จในด าน การแข งข นก ฬาในระด บต าง ๆ และการม จานวนน กก ฬาหน าใหม เพ มข น ๔.ผลท เก ดจาการดาเน นงานของสมาคมก ฬา (Outcome) เป นผลการดาเน นงานท ส งผลกระทบ (Impact) ต อส งคมประกอบด วย การทาให สมาคมม ช อเส ยง สมาคมเป นท ยอมร บของประชาชน เยาวชน

7 7 สนใจก ฬาชน ดน น ๆ เพ มข น และความผ กพ นของน กก ฬาและบ คลากร ก ฬาต อสมาคม ร ปแบบท ๒ ระบบการสรรหาและค ดเล อกน กก ฬา น กก ฬาเป น ห วใจสาค ญของความสาเร จทางการก ฬาของสมาคมก ฬาแห งประเทศ ไทย เพ อให ได น กก ฬาท ม ศ กยภาพส ง ม องค ประกอบ นาเสนอด ง แผนภ ม ท ๒ ระบบการสรรหาและค ดเล อกน กก ฬา ระบบการสรรหาและ ค ดเล อกน กก ฬาเป นเล ศ ๑.การได มาซ งน กก ฬาเป น เล ศ ๒.ข นตอนท จาเป นในการ ค ดเล อกน กก ฬาเป นเล ศ ๓.ค ณล กษณะท สาค ญต อ การเป นน กก ฬาเป นเล ศ ๔.ว ธ ว ดค ณล กษณะสาค ญ ต อการเป นน กก ฬาเป นเล ศ แผนภ ม ท ๒ องค ประกอบของร ปแบบท ๒ ระบบการสรรหา และค ดเล อก น กก ฬาเป นเล ศ ๑.การได มาซ งน กก ฬาเป นเล ศ ควรม การกาหนดให ม การ ค ดเล อกอย างเป นทางการ การจ ดการแข งข นเพ อค ดเล อกน กก ฬา การ ใช ว ธ สรรหา(แมวมอง) หร อเคร อข ายให คาแนะนา และการนาน กก ฬาท ม แววมาฝ กต งแต เด ก ซ งว ธ การต างๆ เหล าน จะข นก บธรรมชาต ของ ก ฬา และสามารถใช ได หลากหลายว ธ แต ก อนม การกาหนดไว อย าง ช ดเจน ๒.ข นตอนท จาเป นในการค ดเล อกน กก ฬาเป นเล ศของ สมาคมก ฬาควรม การกาหนดเกณฑ การค ดเล อกท ช ดเจนเป ดกว างและ เป นธรรม การกาหนดว ธ การค ดเล อก การประชาส มพ นธ การค ดเล อกให ท วถ งและม เวลาเพ ยงพอ การค ดเล อกตามเกณฑ และว ธ การท กาหนดไว การตรวจสอบส ขภาพและความสมบ รณ ของร างกาย รวมท งการตรวจ โรคท อาจเป นอ ปสรรคต อการเล นก ฬาและการประกาศผลการค ดเล อก ต วน กก ฬา

8 ๓.ค ณล กษณะสาค ญต อการเป นน กก ฬาเป นเล ศ ค ณล กษณะ สาค ญอ นด บแรก ค อ ด านขนาดร ปร างน กก ฬา ความสามารถและท กษะ ก ฬาประสบการณ ในการแข งข น ความสมบ รณ ทางร างกาย ความ สมบ รณ ทางจ ตใจ เจตคต และแรงจ งใจ ปร ชญา จร ยธรรม จรรยาบรรณ ความสามารถพ เศษ หร อพรสวรรค และครอบคร ว ท งหมดถ อเป น ค ณล กษณะสาค ญต อการเป นน กก ฬาเป นเล ศ ๔.ว ธ การว ดค ณล กษณะสาค ญต อการเป นน กก ฬาเป นเล ศ ของสมาคมก ฬาแห งประเทศไทย จาเป นต องม ว ธ ว ดท เหมาะสมในแต ละ ค ณล กษณะและธรรมชาต ของแต ละชน ดก ฬา ซ งว ธ การว ดด งกล าว ประกอบด วย การทดสอบ การส มภาษณ การใช แบบสอบถามและ การศ กษาประว ต โดยเฉพาะการศ กษาประว ต เป นว ธ การท ใช ได ก บ ค ณล กษณะท กด าน 8 ร ปแบบท ๓ ระบบการจ ดหล กส ตรและการพ ฒนา การจ ดหล กส ตรและการพ ฒนาบ คลากรก ฬาเป นเล ศ นาเสนอด งแผนภ ม ท ๓ การจ ดทาหล กส ตร และการพ ฒนา ๑.หล กส ตรท ๒.ส งท ต องการ ๓.ว ธ การท ๔.ว ชาท ควร ๕.ว ธ การ ม อย ใน พ ฒนาสาหร บ เหมาะสมใน จ ดอบรมและ ประเม น ป จจ บ น บ คลากรสมาคม การพ ฒนา ว ทยากรท ความสาเร จ ก ฬา บ คลากร เหมาะสม ในการ พ ฒนา แผนภ ม ท ๓ องค ประกอบของร ปแบบท ๓ ระบบการจ ดหล กส ตรและการ บ คลากร พ ฒนา ๑.หล กส ตรฝ กอบรมบ คลากรมาตรฐานสมาคมก ฬาแห ง

9 ประเทศไทยส วนใหญ จะม หล กส ตรสาหร บพ ฒนาบ คลากรของสมาคม ระด บประเทศของสมาคมและหล กส ตรนานาชาต ของสหพ นธ ก ฬา นานาชาต สร ปได ด งน ๑.๑หล กส ตรอบรมผ ต ดส นก ฬา แบ งเป น ๒ ระด บ ค อ หล กส ตรผ ต ดส นภายในประเทศ เป นหล กส ตรท สมาคมก ฬากาหนดข น และม ความสอดคล องก บหล กส ตรของสหพ นธ ก ฬานานาชาต โดยแบ ง ระด บความสามารถในการปฏ บ ต หน า และม ช อเร ยกแตกต างก นในแต ละสมาคม ส วนหล กส ตรผ ต ดส นระด บนานาชาต เป นหล กส ตรท กาหนด มาตรฐานของสหพ นธ ก ฬานานาชาต ซ งแต ละชน ดก ฬาม ช อเร ยก การ จ ดระด บและเง อนไขท แตกต างก นแล วแต ละสหพ นธ แต โดยท วไปจะ เป นระด บทว ป และนานาชาต ๑.๒หล กส ตรการพ ฒนาผ ฝ กสอนก ฬา แบ งเป น ๒ ระด บ ค อ หล กส ตรผ ฝ กสอนก ฬาภายในประเทศ ซ งกาหนดและ ดาเน นการโดยสมาคมก ฬาแห งประเทศไทย ท งน อาจแบ งย อยเป น ผ ฝ กสอนพ นฐาน ผ ฝ กสอนภ ม ภาค ผ ฝ กสอนข นส ง หร อผ ฝ กสอน ระด บชาต ซ งจะแตกต างก นแล วแต ละสมาคม ส วนหล กส ตรผ ฝ กสอน ระด บนานาชาต จะเป นหล กส ตรท ดาเน นการโดยสหพ นธ ก ฬานานาชาต ระด บทว ป หร อระด บโลก ซ งท กสหพ นธ ก ฬาจะม หล กส ตรของแต ละ สหพ นธ ๑.๓หล กส ตรผ บร หารสมาคมก ฬาแห งประเทศไทย ส วนใหญ จะเป นหล กส ตรของหน วยงานด านก ฬา เช น คณะกรรมาการ โอล มป กสากล การก ฬาแห งประเทศไทย และคณะกรรมการโอล มป ก แห งประเทศไทย ฯลฯ จ ดทาข นเพ อพ ฒนาผ บร หารสมาคมก ฬา ม สมาคมก ฬาจานวนไม มากน กท ม หล กส ตรพ ฒนาผ บร หารของสมาคม หร อสหพ นธ ก ฬาเอง เช น สหพ นธ ฟ ตบอลนานาชาต (FIFA) สหพ นธ วอลเลย บอลนานาชาต (FIVB) เป นต น ๒.ส งท ต องพ ฒนาสาหร บบ คลากรสมาคมก ฬาแห งประเทศ ไทย ได แก กรรมการบร หารสมาคม หล กส ตรเก ยวก บความร ด านก ฬา ระบบการบร หารก ฬา การสร างเคร อข ายและภาษา ผ ต ดส นควรม หล กส ตรเก ยวก บความแม นยาในกฎกต กา เทคน คการต ดส น การม อ ดมการณ ค าน ยม ค ณธรรมจร ยธรรมและภาษา ผ ฝ กสอนควรม 9

10 หล กส ตรเทคน คว ธ การสอน การวางแผน ว ทยาศาสตร การก ฬา เทคโนโลย สารสนเทศและภาษา ส วนน กก ฬาควรพ ฒนาท กษะ เทคน ค บ คล กภาพ การสร างอ ดมการณ การพ ฒนาค ณธรรม ว ทยาศาสตร การ ก ฬาและภาษา ๓.ว ธ การท เหมาะสมในการพ ฒนาบ คลากรก ฬา ควรใช ว ธ การท หลากหลายโดยเล อกให เหมาะสมก บกล ม และว ตถ ประสงค ใน การพ ฒนาแต ละด าน ท งม ว ธ การท น ยมใช และม ประส ทธ ภาพ ได แก การอบรม การสนทนา การประช มเช งปฏ บ ต การ การศ กษาด งานและ การฝ กประสบการณ จร ง รวมท งการใช เทคโนโลย สารสนเทศท ท นสม ย เป นต น ๔.ว ชาท ควรจ ดอบรมและว ทยาศาสตร ท เหมาะสม ว ชาการท ควรจ ดอบรมเพ มเต มได แก การบร หารจ ดการท นาไปส ความสาเร จ การบ รณาการสหสาขาว ชาด านการก ฬา โดยใช ว ทยากรท ประสบ ความสาเร จและเช ยวชาญ ๕.ว ธ การประเม นความสาเร จในการพ ฒนาบ คลากร โดยว ด จากผลงานน กก ฬา จานวนน กก ฬาท เพ มข น สถ ต ท ด ข น รายการ แข งข นท มากข น ความน ยมในก ฬาเพ มข น และการบรรล เป าหมายของ สมาคมก ฬา ร ปแบบท ๔ ระบบการจ ดสว สด การ การจ ดสว สด การบ คลากรสมาคมก ฬาแห งประเทศไทย นาเสนอด งแผนภ ม ท ๔ ระบบการจ ดสว สด การ ระบบการจ ด สว สด การ 10 ขณะร บใช สมาคม หล งพ นสภาพการ ปฏ บ ต หน าท

11 11 น กก ฬา บ คลากรท ไม ใช น กก ฬา น กก ฬา บ คลากรท ไม ใช น กก ฬา แผนภ ม ท ๔ ระบบการจ ดสว สด การสมาคมก ฬาแห งประเทศไทย ๑.สว สด การสาหร บบ คลากรขณะร บใช สมาคมก ฬา ด าน น กก ฬา ทราบว า น กก ฬาท มชาต ต องการสว สด การด านการเบ กค า ร กษาพยาบาล หร อประก นช ว ตและการยกย องเช ดช เก ยรต หร อ เคร องราชอ สร ยาภรณ มากท ส ด รองลงมาได แก ด านแรงจ งใจ การได ร บ การสน บสน นด านการศ กษา และการบรรล ได งานทา ได เล อนยศ / ตาแหน ง และรางว ลตามระเบ ยบกองท น พ ฒนาก ฬาแห งชาต ส วน บ คลากรท ไม ใช น กก ฬา พบว าต องการได ร บการสน บสน นด าน การศ กษามากท ส ด รองลงมาค อด านการเบ กค าร กษาพยาบาลและการ ยกย องเช ดช เก ยรต และท ายส ดค อต องการบรรจ เข าทางาน ๒.บ คลากรสมาคมก ฬาหล งพ นสภาพการปฏ บ ต หน าท ม ความต องการด านสว สด การค อ น กก ฬา ต องการม อาช พท ม นคง ม การศ กษาท ด ได ร บการยกย องเช ดช เก ยรต การด แลส ขภาพและ สว สด การ โดยเฉพาะการได ร บส ทธ เข าทางานเก ยวก บ ก ฬาท ตนเอง ถน ด อย างไรก ตามการ จ ดสว สด การแก บ คลากรก ฬาส วนใหญ ใน ป จจ บ น เป นการดาเน นการโดยภา พร ฐ ส วนของสมาคมก ฬาแห ง ประเทศไทยย งม การดาเน นการน อยเฉพาะบางสมาคมเท าน น อภ ปรายผล จากผลการศ กษา การพ ฒนาร ปแบบ (Model) การพ ฒนาก ฬาเป น เล ศ ท ง ๔ ร ปแบบ ในคร งน สามารถอภ ปรายได ด งต อไปน การศ กษาคร งน สามารถสร างร ปแบบการพ ฒนาก ฬาเป นเล ศข น ได ๔ ร ปแบบ ประกอบด วยร ปแบบท ๑ ระบบการบร หารจ ดการ ร ปแบบ ท ๒ ระบบการสรรหาและค ดเล อกน กก ฬา ร ปแบบท ๓ ระบบการจ ด หล กส ตรและการพ ฒนา และร ปแบบท ๔ ระบบการจ ดสว สด การ ผ ว จ ยม ความเห นเก ยวก บสาระสาค ญของการศ กษาและอภ ปรายผลการศ กษา ออกเป น ๖ ประการด งน ประการแรก การให ความสาค ญก บการพ ฒนาก ฬาเป นเล ศของ

12 สมาคมก ฬาแห งประเทศไทย ของผ ท ม ส วนเก ยวข องและม หน าท ร บผ ดชอบ ค อ ๑)ผ บร หารการก ฬาแห งประเทศไทย เล งเห นความสาค ญ ของการพ ฒนาองค กรอย างเป นระบบ ท ครอบคล มและครบวงจร ต งแต การบร หารจ ดการองค กร การสรรหาค ดเล อกน กก ฬา การจ ดหล กส ตร และการพ ฒนาบ คลากร และการสว สด การ โดยกาหนดให ม การจ ดทา แผนและระบบการพ ฒนาก ฬาเป นเล ศ เพ อท การก ฬาแห งประเทศไทย และสมาคมก ฬาแห งประเทศไทย จะได นาไปเป นแนวทางหร อทางเล อก ในการพ ฒนาก ฬาเป นเล ศ ๒)สมาคมก ฬาแห งประเทศไทยให ความสาค ญและให ความร วมม อเป นอย างด โดยเฉพาะการให ความ ร วมม อในการให ข อม ล ซ งสมาคมจะต องม การสารวจและรวบรวมข อม ล เน องจากการข อม ลด งกล าวจากการสารวจสภาพแวดล อมของสมาคม ผลการดาเน นงานของสมาคมจะถ กนาไปใช ในการสร างเกณฑ การ ประเม นศ กยภาพ รวมท งการจ ดทาร ปแบบ การพ ฒนาก ฬาเป นเล ศท ง ๔ ร ปแบบ ซ งได ร บความร วมม ออย างด ย งจากสมาคมก ฬาแห งประเทศไทย จานวน ๔๐ สมาคม ๓)คณะกรรมการโอล มป คแห งประเทศไทยในพระ บรมราช ปถ มภ ให ความสาค ญโดยเฉพาะเลขาธ การคณะกรรมการโอ ล มป คแห งประเทศไทยฯ ได ให ความ เห นข อส งเกตตลอดจนเข าร วม ส มมนากล ม ในฐานะองค กรท ร บผ ดชอบก ฬาเป นเล ศตามธรรมน ญโอ ล มป ค ๔)ผ ทรงค ณว ฒ น กว ชาการ และผ ม ประสบการณ ด านการพ ฒนา ก ฬาเป นเล ศ ได ให ความอน เคราะห ข อม ล ความค ดเห น และข อส งเกต ต าง ๆ ท จาเป นต อการพ ฒนาก ฬาเป นเล ศรวมท งเข าร วมส มมนากล ม จากการเล งเห นความสาค ญของผ เก ยวข องท ง ๔ ส วนน น ถ อเป น จ ดสาค ญท จะทาให แนวทางการพ ฒนาก ฬาเป นเล ศท ง ๔ ร ปแบบ ถ ก นาไปใช ในการพ ฒนาสมาคมก ฬาแห งประเทศไทยอย างเป นร ปธรรม เพราะเป นร ปแบบท สร างและพ ฒนาข นจากการม ส วนร วมต งแต เร มต น จนพ ฒนาเป นร ปแบบท สมบ รณ ประการท ๒ ร ปแบบท สร างข นเป นร ปแบบท พ ฒนาจากการ ออกแบบศ กษาเป นช ดโครงการท บ รณาการข อม ล และเทคน คว จ ยท ให ความสาค ญก บการม ส วนร วมของผ ท เก ยวข อง เร มต งแต การสารวจ ศ กษาสภาพแวดล อมองค การท เก ยวข องขององค กรก ฬา น กก ฬา และ บ คลากรก ฬาเป นเล ศ การประเม นศ กยภาพความสามารถองค กรก ฬา น กก ฬา และบ คลากรก ฬาเป นเล ศ จนถ งการจ ดทาแผนและระบบการ 12

13 พ ฒนาก ฬาเป นเล ศ ด วยการสร างร ปแบบ การพ ฒนาก ฬาเป นเล ศ ด วย การสร างร ปแบบ การพ ฒนาก ฬาเป นเล ศ ซ งถ อเป นจ ดเด นหร อจ ดแข ง ของร ปแบบท ถ กออกแบบ และพ ฒนาเช งเทคน คตามหล กว ชาการ ท ม ความเช อมโยงของข อม ลท ถ กจ ดไว อย างเป นระบบต งแต ต นจนเสร จ สมบ รณ รวมท งม การตรวจสอบโดยการประช มกล มย อย จ งเช อม นได ว า ร ปแบบท พ ฒนาข น ท ง ๔ ร ปแบบ ม ความถ กต องและ เป นไปตามหล ก ว ชาการ ประการท ๓ ความหลากหลายและความม ล กษณะเฉพาะของ สมาคมก ฬา จากการศ กษาคร งน พบว า สมาคมก ฬาแห งประเทศไทย ท เป นกล มต วอย าง ม ธรรมชาต และความหลากหลาย แตกต างก น ม ท ง สมาคมท ม ขนาดใหญ ท ม การบร หารอย างเป นระบบ ม ก จกรรมท ง ภายในประเทศ และระหว างประเทศ ม งบด ลการใช จ ายงบประมาณ จานวนมาก ม ผลการดดาเน นงานและความสาเร จท แตกต างก น ในขณะ ท บางสมาคมม ขนาดเล ก ระบบการบร หารจ ดการทาได ไม เต มร ปแบบ ขาดศ กยภาพในการหาทร พยากรมาสน บสน นการบร หารงานของ สมาคม ก จกรรมม จาก ดและไม แน นอน ม ผลกา รดาเน นงานในระด บท ต องพ ฒนา และประการสาค ญบางสมาคมก ฬาม ล กษณะเฉพาะต ว ก จกรรมย งไม แพร หลาย ความน ยมอย ในวงจาก ด รวมถ งไม ม การ แข งข นในระด บนานาชาต อย างต อเน อง ส งเหล าน จ งเป นข อควรคาน ง ในการนาร ปแบบไปใช ซ งจาเป นต องพ จารณาความหลากหลาย และ ล กษณะเฉพาะด งกล าวให เหมาะสมก บสภาพของสมาคมก ฬาน น ๆ ประการท ๔ การพ ฒนาสมาคมก ฬาตามร ปแบบท สร างข น จากผล การศ กษาด งกล าว จะเห นได ว าร ปแบบท ๑ ระบบการบร หารจ ดการ ร ปแบบท ๒ การสรรหาและค ดเล อกน กก ฬา และร ปแบบท ๓ ระบบ หล กส ตรและการพ ฒนา แต ละส มาคมจะม ล กษณะก จกรรมเฉพาะตาม ธรรมชาต ของก ฬาและม ความสอดคล องก บสหพ นธ ก ฬานานาชาต (International Sport Federation) ส วนร ปแบบท ๔ ระบบสว สด การ ส วนใหญ จะเป นไปตามสว สด การท การก ฬาแห งประเทศไทยกาหนดไว ม เพ ยงบางสมาคมเท าน นท ม การจ ดสว สด การให ก บน กก ฬาเพ มเต ม นอกเหน อจากท การก ฬาแห งประเทศไทยกาหนด และม ส งท ควร พ จารณานอกเหน อจากสว สด การด านร กษาพยาบาล เช น การดารงช พ 13

14 การยกย องเช ดช เก ยรต และการใช ประโยชน จากประสบการณ หร อให ม ความเป นอย สมฐานะก บผ ทาค ณประโยชน ด านก ฬา ประการต อมา ค อ ด านการศ กษา น กก ฬาส วนใหญ อย ในว ยศ กษา สว สด การด าน การศ กษาจ งม ความจาเป น เพ อให น กก ฬาประสบความสาเร จ ท งด าน การก ฬาและการศ กษา ซ งควรจะต องม การพ จารณาเป นส งสาค ญ ประการท ๕ การนาร ปแบบไปใช เน องจากสมาคมก ฬาแห ง ประเทศไทย ม ความหลากหลายล กษ ณะเฉพาะท แตกต างก น การนา ร ปแบบแต ละร ปแบบไปใช จาเป นต องม ข อม ลพ นฐาน และคาน งถ ง ศ กยภาพขององค กร ตลอดจนความจาเป นในการพ ฒนาของสมาคม ก ฬาน น ๆ ซ งข อม ลด งกล าวจะได จากผลสารวจสภาวะแวดล อมท เก ยวข องขององค กรก ฬา น กก ฬา และบ คลากรก ฬาเป นเล ศ (ท ได รายงานไปแล ว) รวมถ งการสารวจความจาเป น (Need Assessment) ในการพ ฒนาก ฬาของสมาคมก ฬาน น ๆ ประกอบด วย ซ งจะช วยให การ นาร ปแบบด งกล าวไปใช ม ความเหมาะสมย งข น ประการท ๖ องค ประกอบการพ ฒนาก ฬาเป นเล ศ จากการกาหนด ร ปแบบการพ ฒนาก ฬาเป นเล ศ ๔ ร ปแบบ เป นการกาหนดไว ก อนท จะ ทราบผลการสารวจสภาวะแวดล อม และการประเม นศ กยภาพองค กร ก ฬา น กก ฬา และบ คลากรเป นเล ศ อาจไม ครอบคล มองค ประกอบ ท งหมด ซ งในส วนน คณะผ ว จ ยได พยายามใช ความเช อมโยงท เก ยวข อง นาไปเพ มเต มไว ในร ปแบบ เพ อให สามารถเช อมโยง และบ รณ าการให เก ดผลส มฤทธ ในการพ ฒนาก ฬาเป นเล ศ โดยผ านกระบวนการและ ข นตอนของการแสดงความค ดเห นจากการประช มส มมนากล มของผ ท เก ยวข องก บการพ ฒนาก ฬาเป นเล ศ ร ปแบบการพ ฒนาก ฬาเป นเล ศท ง ๔ ร ปแบบน เป นการนาข อม ล สาระสนเทศจากการสารวจสภาวะแวดล อมท เก ยวข องก บองค กรก ฬา น กก ฬา และบ คลากรก ฬาเป นเล ศ และผลการประเม นศ กยภาพ ความสามารถองค กรก ฬา น กก ฬา และบ คลากรก ฬาเป นเล ศของแต ละ สมาคมก ฬา มาใช ในการพ ฒนาร ปแบบร วมก บการส มภาษณ แบบม โครงสร างและเจาะล ก ร วมก บการสนทนากล ม การนาร ปแบบไปใช ควร พ จารณาก บความเช อมโยงส มพ นธ ก นของร ปแบบ ท ง ๔ ร ปแบบท ม การ พ ฒนามาเป นองค รวม และพ จารณาบร บทของสมาคมก ฬาแห งประเทศ 14

15 ไทยขณะน น ซ งต องใช กระบวนการบ รณาการและม ส วนร วมของผ ม ส วนได เส ย ตลอดจนความเข าใจท ตรงก นของผ บร หาร น กก ฬา บ คลากร และองค กรก ฬาท เก ยวข อง เช อว าจะเป นแนวทางเล อกทาง หน งท ทาให การพ ฒนาก ฬาเป นเล ศของสมาคมก ฬาประสบความสาเร จ 15 บรรณาน กรม กาหลง เย นจ ตต. (๒๕๔๘). การพ ฒนาร ปแบบการดาเน นงานศ นย ก ฬา ตาบลของการก ฬาแห งประเทศไทย. ปร ญญาด ษฎ บ ณฑ ต (ปรด.) สาขาว ชาว ทยาศาสตร การออกกาล งกายและการก ฬา, มหาว ทยา บ รพา. การก ฬาแห งประเทศไทย. (๒๕๓๖). สมาคมก ฬาสม ครเล นแห งประเทศ ไทย: กรณ ศ กษาคณะกรรมการบร หารสมาคมก ฬาสม ครเล นแห ง ประเทศไทยระหว าง พ.ศ.๒๕๓๓-๒๕๓๕. เอกสารอ ดสาเนา.. (๒๕๓๗). รวมกฎหมายของการก ฬาแห งประเทศไทย. กร งเทพฯ: ไทยม ตรการพ มพ.. (๒๕๔๕). แผนแม บทการพ ฒนาสมาคมก ฬาแห งประเทศไทย. กร งเทพฯ: โรงพ มพ ตร สาร.

16 16. (๒๕๕๐). ค ม อปฏ บ ต งานโครงการพ ฒนาน กก ฬาจ งหว ด: Sport Hero ประจาป ๒๕๕๐. กร งเทพ: มปท.. (๒๕๕๐). แผนพ ฒนาผ ต ดส นสมาคมก ฬาแห งประเทศไทย.พ.ศ. ๒๕๕๑-๒๕๕๔ รายงานการศ กษา. คณะว ทยาศาสตร การก ฬา มหาว ทยาล ยบ รพา. ชลบ ร : เอกสารอ ดสาเนา.. (๒๕๕๐). พระราชกฤษฎ กาว าด วยการขอพระราชทาน เคร องราชอ สร ยาภรณ อ นเป นท สรรเสร ญย งด เรกค ณาภรณ พ.ศ.๒๕๒๘. กร งเทพฯ: เอกสารอ ด สาเนา.. (๒๕๕๐). เร องเง นรางว ลสาหร บองค กรก ฬาและบ คลากรทางการ ก ฬากองท นพ ฒนาการ ก ฬาแห งชาต. กร งเทพฯ: เอกสารอ ดสาเนา.. (๒๕๕๑). การจ ดทาแผนท ผลล พธ เร องการจ ดทาแนวทางการ พ ฒนาน กก ฬาเป นเล ศ. กร งเทพฯ: เอกสารอ ดสาเนา.. (๒๕๕๑). แผนกลย ทธการก ฬาแห งประเทศไทย (พ.ศ.๒๕๕๑-๒๕๕๔). กร งเทพฯ: เอกสารอ ดสาเนา.. (๒๕๕๑). แผนพ ฒนาผ ฝ กสอนและผ บร หารก ฬาสมาคมก ฬาแห ง ประเทศไทย พ.ศ.๒๕๕๑-๒๕๕๔. กร งเทพ: เอกสารอ ดสาเนา.. (๒๕๕๑). รายงานประจาป ๒๕๕๐ กองท นพ ฒนาการก ฬา แห งชาต. กร งเทพฯ: มปท.. (๒๕๕๒). การประเม นศ กยภาพความสามารถองค กรก ฬา น กก ฬาและบ คลากรก ฬาเป นเล ศ. รายงานการศ กษา คณะว ทยาศาสตร การก ฬา มหาว ทยาล ยบ รพา. ขลบ ร : เอกสารอ ดสาเนา.. (๒๕๕๒). การสารวจ ศ กษา สภาวะแวดล อมท เก ยวข องของ องค กรก ฬา น กก ฬาและบ คลากร เป นเล ศ. รายงานการศ กษา คณะ ว ทยาศาสตร การก ฬา มหาว ทยาล ยบ รพา. ชลบ ร : เอกสารอ ดสาเนา.

17 17 ศ กด ชาย พ ท กษ วงศ. (๒๕๔๘). Sport Roadmap.เอกสารอ ดสาเนา.. (๒๕๕๐). การเสาะหาและพ ฒนาผ ม ความสามารถพ เศษด านก ฬา. Sport Gifted สาร ว ทยาศาสตร การก ฬา กกท.ป ท ๘ ฉบ บท ๘๑ เด อนมกราคม ๒๕๕๐. กร งเทพมหานคร: ฮาร ด โปรเกรส. ศ กด ชาย พ ท กษ วงศ, โกศล ม ค ณ. (๒๕๕๑). รายงาน การศ กษา สถานภาพการดดาเน นงานเก ยวก บผ ม ความสามารถพ เศษด าน การศ กษาของประเทศไทย,สถาบ นส งเสร มอ จฉร ยภาพและนว ตกรรม การ เร ยนร (สสอน.)สาน กงานบร หารและพ ฒนาองค ความร (องค การ มหาชน). กร งเทพฯ: เอกสารอ ด สาเนา. สาน กงานคณะกรรมการทางเศรษฐก จและส งคมแห งชาต (๒๕๕๐). แผนพ ฒนาเศรษฐก จและส งคมแห งชาต ฉบ บ ๑๐ (พ.ศ.๒๕๕๐-๒๕๕๔) ว นเข าถ งข อม ล ๒๙ ม นาคม ๒๕๕๑, เข าถ งได จาก