การศ กษาสภาพการบร หารจ ดการส นค า OTOP ในจ งหว ดนนทบ ร A Study of Management OTOP Goods in Nonthaburi

Transcription

1 การศ กษาสภาพการบร หารจ ดการส นค า OTOP ในจ งหว ดนนทบ ร A Study of Management OTOP Goods in Nonthaburi. วล ร กษ ส ทธ สม* รว วรรณ ช นะตระก ล** เสมอ เร งอน นต *** บทค ดย อ การว จ ยคร งน ม ว ตถ ประสงค เพ อศ กษาสภาพการบร หารจ ดการส นค า OTOP และศ กษาแนวทางในการแก ป ญหา การบร หารจ ดการเพ อเพ มประส ทธ ภาพด านการผล ตส นค า OTOP ในจ งหว ดนนทบ ร กล มต วอย าง จ านวน 113 ราย เคร องม อท ใช ในการว จ ย แบ งเป น 2 ข นตอน ข นตอนท 1 ค อ แบบสอบถามเก ยวก บสภาพการบร หารจ ดการส นค า OTOP ข นตอนท 2 ค อใช การประช มกล มย อย การว เคราะห ข อม ลโดยใช สถ ต หาค าความถ ค าร อยละ ค าเฉล ย ค าเบ ยงเบนมาตรฐานและการส งเคราะห จากการประช มกล มย อย ผลการศ กษาว จ ยพบว า 1) ด านทร พยากรสภาพแวดล อมทางธ รก จ พบว าค ณภาพของผล ตภ ณฑ ได มาตรฐาน ผล ตภ ณฑ ช มชนมากท ส ด และความเป นไปได ทางการตลาดม เร องราวหร อต านานของผล ตภ ณฑ เป นภ ม ป ญญาท องถ น ด งเด มน อยท ส ด 2) ด านการบร หารจ ดการ พบว าม การส งการเก ยวก บภาวการณ เป นผ น ามากท ส ด และการวางแผนการ ใช ว ตถ ด บน อยท ส ด 3) ด านสภาพความพร อมการด าเน นงาน พบว าม ความพร อมในด านโทรศ พท อย ในระด บมาก และ การหาบรรจ ภ ณฑ ท เหมาะสมน อยท ส ด 4) การส งเสร มจากหน วยงานภาคร ฐ พบว า ม การร บรองส นค ามากท ส ดและม การหาว ตถ ด บน อยท ส ด แนวทางในการแก ไขป ญหาและเพ มประส ทธ ภาพด านการผล ตส นค า OTOP ในจ งหว ด นนทบ ร ม 4 แนวทางได แก 1) สร างผ ประกอบการให เป นผ น าในการแสวงหาความร เพ มเต มตลอดเวลา 2) ควรหา ช องทางการจ ดจ าหน ายให มากข น โดยการต งศ นย จ าหน ายส นค า OTOP ในแต ละจ งหว ด 3) ม แหล งเง นท นหม นเว ยน และอน ม ต ผลเร ว 4) ภาคร ฐใช ว ธ การโฆษณาประชาส มพ นธ หร อจ ดน ทรรศการเผยแพร ให ความร และส งเสร มให เก ด ความน ยม และร ค ณค าของผล ตภ ณฑ ส นค า OTOP ท ผล ตในประเทศ เพ อเพ มปร มาณการบร โภคให ส งข น ค าส าค ญ : การศ กษาสภาพ การบร หารจ ดการ ส นค า OTOP ผล ตภ ณฑ ระด บ 1 ถ ง 5 ดาว Abstract The objective of this research is to study the OTOP goods management condition and find the way in solving the management problem in order to increase the efficiency on the productions of OTOP goods in Nonthaburi Province. The size of the sampling group is designated 113 persons. Tools used in the research are divided into 2 steps. Data analysis by using statistics to obtain the frequency, percentage, mean and standard deviation and the synthesis from small group meetings. * น กศ กษาระด บปร ญญาโท สาขาว ชาบร หารอาช วะและเทคน คศ กษา คณะคร ศาสตร อ ตสาหกรรม มหาว ทยาล ยเทคโนโลย พระจอมเกล าพระนครเหน อ

2 118 วารสารคร ศาสตร อ ตสาหกรรม ป ท 10 ฉบ บท 2 ก มภาพ นธ พฤษภาคม 2554 Result of the research finds that 1) the aspect of the resources and business environments with regard to the quality of the products in the overall picture is found to meet the community product standard most, 2) the aspect of the management is that the OTOP goods management in the overall picture is found to be at high level, i. e. the leadership situation have been issued most, 3) the aspect of the operational readiness in the overall picture is found to be at high level, i. e. there is a readiness on the matter of the telephones the overall picture is found to be at high level 4) promotion from government sector organization in the overall picture is found to be at high level. i. e. goods certifications There are 4 ways in solving the problem of and increasing the efficiency on OTOP goods productions in Nonthaburi Province: they are; 1) Creating the entrepreneurs to be the leaders in searching for additional knowledge at all times, 2) More distributing channels should be created by establishing OTOP Goods Distributing Center in each Province, 3) There shall be a source of circulating capital with quick approval, 4) The government sector shall use the method of public relations or organizing exhibitions to disseminate knowledge and cause the promotions to create the popularity. Keywords : The study, management, Product OTOP, products, levels 1 to 5 stars. 1. ความเป นมาและความส าค ญของป ญหา ป จจ บ นผ ผล ตภ ม ป ญญาท องถ นจะด ารงอย อย างโดดเด ยว ไม ได เน องจากม ท กษะการผล ตเพ ยงอย างเด ยวย งไม เพ ยงพอ [1] อย างไรก ตามเม อเน นพ จารณาในด านพ ฒนาผล ตภ ณฑ ความสามารถการใช เทคโนโลย การตลาด ปร มาณการผล ตย งพบว า ย งอย ในระด บปานกลาง เน องจากชาวบ านขาดความร ท กษะ ใน การจ ดการผล ตท ม ผลต อผล ตภ ณฑ [2] นอกจากน ส ภาพร ด ษฎ พฤต พ นธ [3] ย งพบช ดเจนว าการพ ฒนาผล ตภ ณฑ ควรม กระบวนการทางความค ดและกระบวนการท างานร วมก น นอกจากน ย งพบประเด นป ญหาจากการประช มกล มผ ผล ตส นค า OTOP ในจ งหว ดนนทบ ร เม อว นท 18 ส งหาคม 2551 ณ ส าน กงาน พาณ ชย จ งหว ดนนทบ ร พบว าป ญหาทางด านการพ ฒนาเคร องม อ ในการพ ฒนาส นค า การพ ฒนาร ปแบบใหม ๆ ค อนข างน อย ก าล ง การผล ตไม เพ ยงพอในบางโอกาส ส นค าเก ดความเส ยหายระหว าง ขนส งได ง าย ขาดความเข มแข งในการบร หารจ ดการในด าน กระบวนการผล ต ย งรอการช วยเหล อจากภาคร ฐ ส าน กงาน พาณ ชย จ งหว ดนนทบ ร [4] ตลอดจนด านการตลาด การจ ดการ การขาดแคลนเง นท น [5] ซ งสอดคล องก บงานว จ ยของ ณ ฐธยาน อ สระน ก ลธรรม [6] พบว า ป จจ ยภายนอกของกล มผ ผล ต ท ม ความแตกต างก นได แก ด านการพ ฒนาผล ตภ ณฑ นโยบาย การตลาดของผ แข งข นและความพ งพอใจของล กค าท เป น ต วก าหนด จากประ เ ด นป ญ หาด งกล าวข าง ต นผ ว จ ยจ ง เ ห น ความส าค ญและม ความจ าเป นในการท าการศ กษาสภาพการ บร หารจ ดการส นค า OTOP ในจ งหว ดนนทบ ร ในสอง ประเด นหล ก ได แก ด านทร พยากรสภาพแวดล อมทางธ รก จ และด านการบร หาร เพ อพ ฒนาผล ตภ ณฑ ให ได มาตรฐาน ผล ตภ ณฑ ช มชนส การยกระด บมาตรฐานสากลให เป นท ยอมร บและน าไปส การจ าหน ายมากข น ม ก าไรเพ อเป นการ สร างเศรษฐก จให ก บช มชนสร างรายได ให ก บครอบคร วท า- ให ม การหม นเว ยนของเศรษฐก จในช มชน อ นน าไปส การ พ ฒนาท ย งย น

3 วารสารคร ศาสตร อ ตสาหกรรม ป ท 10 ฉบ บท 2 ก มภาพ นธ พฤษภาคม ว ตถ ประสงค 2.1 เพ อศ กษาสภาพการบร หารจ ดการส นค า OTOP ใน จ งหว ดนนทบ ร 2.2 เพ อศ กษาแนวทางการแก ป ญหาการบร หารจ ดการ เพ อเพ มประส ทธ ภาพด านการผล ตส นค า OTOP ในจ งหว ด นนทบ ร 3. กรอบแนวค ดการว จ ย ผ ว จ ยได ใช กรอบแนวค ดของกรมการพ ฒนาช มชน กระทรวงมหาดไทย ในเร องเกณฑ การประเม นเพ อค ดสรร ระด บดาว ประกอบด วย 3 ส วน และใช กรอบแนวค ดการ บร หารจ ดการ ของ Griffin อ างใน ศ ร วรรณ เสร ร ตน [7] ใน ด านการบร หารจ ดการ และด านสภาพความพร อม และการ ส งเสร มจากหน วยงานภาคร ฐ ด งน น ผ ว จ ยได น ามาปร บปร ง ให เหมาะสมก บเร องท ศ กษา ม รายละเอ ยดด งน ค อสภาพการ บร หารจ ดการส นค า OTOP ในจ งหว ดนนทบ ร แบ งออกเป น 3 ด าน ค อ 1.ด านทร พยากรสภาพแวดล อมทางธ รก จ แบ งออกเป น 3 ส วน ส วนท 1 ผล ตภ ณฑ และความเข มแข งของช มชน ค อ(1) การผล ต 2) การพ ฒนาผล ตภ ณฑ (3) ความเข มแข งของ ช มชน ส วนท 2 ความเป นไปได ทางการตลาด ค อ (1) การตลาด (2) เร องราวของต านานผล ตภ ณฑ ส วนท 3 ค ณภาพผล ตภ ณฑ ค อ(1) ล กษณะเกณฑ เฉพาะผล ตภ ณฑ 2. ด านการบร หารจ ดการ ค อ 1) การวางแผน 2) การจ ดองค กร 3) การส งการ 4) การควบค ม 3. ด านสภาพความพร อม และ การส งเสร มจากหน วยงานภาคร ฐ ค อ 1) สภาพความพร อม ในการด าเน นงาน 2) การส งเสร มจากหน วยงานภาคร ฐ 4. ขอบเขตของการว จ ย สภาพการบร หารจ ดการส นค า OTOP แบ งออกเป น 3 ด าน ค อ 1.ด านทร พยากรสภาพแวดล อมทางธ รก จ 2.ด าน การบร หารจ ดการ 3. ด านสภาพความพร อม และการส งเสร ม จากหน วยงานภาคร ฐ ประชากร ท ศ กษาได แก กล มผ ผล ตส นค า OTOP ใน จ งหว ดนนทบ ร ม จ านวน 156 ราย จาก 6 อ าเภอ 52 ต าบล ท ข นทะเบ ยนก บกรมการพ ฒนาช มชนจ งหว ดนนทบ ร ป พ.ศ โดยแบ งผล ตภ ณฑ ตามข อก าหนดของกรมการพ ฒนา ช มชน กระทรวงมหาดไทย ได แบ ง ประเภทของผล ตภ ณฑ ไว 5 ประเภท ได แก 1) ประเภทอาหาร 2) ประเภทเคร องด ม 3) ประเภทผ า เคร องแต งกาย 4) ประเภทของใช /ของตกแต ง/ ของท ระล ก 5) ประเภทสม นไพรท ไม ใช อาหาร กล มต วอย างได จากกล มประชากร ผ ผล ตส นค า OTOP จ านวน 156 ราย ใช ว ธ การส มต วอย าง โดยการเป ดตารางของ เครจซ และมอร แกน (Krejcie and Morgan) เน องจากล กษณะ ของประชากรกล มผ ผล ตส นค า OTOP ม ความแตกต างก นใน ระด บ 1 ดาว ถ ง 5 ดาว จ งต องแบ งกล มประชากรออกเป น กล ม ๆ โดยค ดเล อกและแบ งตามส ดส วน ด วยว ธ การส ม อย างง าย (Simple Random Sampling) ข นตอนการส ม จาก ประชากร 156 ราย ส มต วอย างด วยว ธ การเท ยบอ ตราส วน แล วจ งจ บสลากให ได จ านวนตามท ต องการโดยท ผ ว จ ยเข ยน ช อผ ผล ตส นค า OTOP ลงในสลากแต ละใบ จากน นน าใส ภาชนะเขย าปะปนก นแล วจ งส มได กล มต วอย างจ านวน 113 ราย ด าเน นการเก บรวบรวมข อม ลในการว จ ยคร งน ระหว าง เด อน เมษายน 2553 ถ ง ส งหาคม ว ธ การด าเน นการว จ ย เคร องม อท ใช ในการว จ ยแบ งออกเป น 2 ข นตอน ได แก ข นตอนท 1 ใช แบบสอบถาม ข นตอนท 2 ใช การประช ม กล ม (Focus Group) ข นตอนท 1 เคร องม อท ใช ในการว จ ย เป นแบบสอบถาม ตอนท 1 สภาพท วไปของกล มผ ผล ต ส นค า OTOP ตอนท 2 ด านทร พยากรสภาพแวดล อมทาง ธ รก จ ล กษณะแบบสอบถามเป นแบบตรวจสอบรายการ (Check - List) และตอนท 3 ด านการบร หารจ ดการ ตอนท 4 ด านสภาพความพร อม และการส งเสร มจากหน วยงานภาคร ฐ ล กษณะแบบสอบถามเป นแบบมาตราส วนประมาณค า (Rating Scale) ข นตอนท 2 การประช มกล ม (Focus group)

4 120 วารสารคร ศาสตร อ ตสาหกรรม ป ท 10 ฉบ บท 2 ก มภาพ นธ พฤษภาคม 2554 การว เคราะห แนวทางในการแก ป ญหาการบร หารจ ดการเพ อ เพ มประส ทธ ภาพการผล ตส นค า OTOP ในจ ง หว ดนนทบ ร ด วยการน าเสนอให ก บผ เช ยวชาญ จากหน วยงานต าง ๆ ได แก กรมการพ ฒนาช มชน กระทรวงมหาดไทย ส าน กงาน พาณ ชย ผ ผล ตส นค า OTOP และผ ท ม ส วนเก ยวข อง การว เคราะห ข อม ลโดยใช โปรแกรมส าเร จร ปเพ อ ค านวณหาค าสถ ต จากข อม ลด งน ตอนท 1 และตอนท 2 เป นข อม ลแบบตรวจสอบรายการ (Check - List) ใช ว ธ หาค าความถ (Frequency) และค าร อยละ (Percentage) ตอนท 3 และตอนท 4 เป นข อม ลแบบมาตราส วน ประมาณค า (Rating Scale) ใช ว ธ หาค าเฉล ย ( X ) และค า ส วนเบ ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ข อม ลท ได จากการประช มกล ม (Focus Group) โดยผ ว จ ย ได น าผลจากการว เคราะห ข อม ลจากว ตถ ประสงค ข อท 1 น ามา เป นแนวทางในการเช ญผ เช ยวชาญในการจ ดท า Focus Group แล วน าเสนอในท ประช ม หล งจากน นได สร ปผลจากการประช ม ประเด นของการจ ดท า Focus Group 6. ผลการว เคราะห ข อม ล 1) กล มผ ผล ตส นค า OTOP เป นเพศหญ ง ส วนใหญ ม อาย ป จบการศ กษาระด บระด บปร ญญาตร /ส งกว า ปร ญญาตร ม ประสบการณ ในการท างาน 4 6 ป อาศ ยอย อ าเภอปากเกร ด มากท ส ด และท าเป นอาช พเสร ม ม การจด ทะเบ ยนประเภทรายเด ยวมากท ส ด 2) ด านทร พยากรสภาพแวดล อมทางธ รก จ ในส วน ผล ตภ ณฑ และความเข มแข งของช มชน ค อ การผล ตไม ม ผลกระทบต อส งแวดล อม ค ดเป นร อยละ การพ ฒนา บรรจ ภ ณฑ ค อ ได พ ฒนาจากแนวค ดของตนเองหร อกล มและ ตามความต องการของล กค า ค ดเป นร อยละ ความ เข มแข งของช มชน ค อ ม ระยะเวลาในการจ ดต งกล ม(ต งแต เร มท าธ รก จ) 5 ป ข นไป ค ดเป นร อยละ ความเป นไปได ด านการตลาด ค อ ม ล กค าเก าและล กค าใหม และม การส งซ อ อย างสม าเสมอ ค ดเป นร อยละ เร องราวของผล ตภ ณฑ ค อ เป นภ ม ป ญญาจากท องถ นด งเด มและม การพ ฒนา สร างสรรค ค ดเป นร อยละ ส วนค ณภาพผล ตภ ณฑ เก ยวก บล กษณะเกณฑ เฉพาะผล ตภ ณฑ ในกล มประเภท อาหาร และเคร องด ม ค อ ม เคร องหมายการร บรองมาตรฐาน ผล ตภ ณฑ ช มชนและท องถ น (มผช.) มากท ส ด ค ดเป นร อยละ ) ด านการบร หารจ ดการ โดยภาพรวมการบร หารจ ดการ ส นค า OTOP อย ในระด บมาก ค อม การส งการเก ยวก บ ภาวการณ เป นผ น ามากท ส ด ม ค าคะแนนเฉล ย 4.05 รองลงมา ม การจ ดองค การเก ยวก บการพ จารณาส งท ต องท า ม ค า คะแนนเฉล ย 4.00 ม การควบค มเก ยวก บค ณภาพของส นค า ม ค าคะแนนเฉล ย 3.95 และน อยท ส ดค อการวางแผนการใช ว ตถ ด บ ค ดเป นร อยละ ) ด านสภาพความพร อม สภาพพร อมในการด าเน นงาน ของกล มผ ผล ตส นค า OTOP ในภาพรวมอย ในระด บมาก ม ค าคะแนนเฉล ย 3.75 เม อพ จารณาเป นรายข อพบว าผ ผล ตม ความพร อมด านโทรศ พท อย ในระด บมาก ม ค าคะแนนเฉล ย 4.24 รองลงมาม การปร บปร งค ณภาพส นค า อย ในระด บมาก ม ค าคะแนนเฉล ย 4.20 และม การหาบรรจ ภ ณฑ ท เหมาะสม อย ในระด บปานกลาง ม ค าคะแนนเฉล ย 3.31 และการ ส งเสร มจากหน วยงานภาคร ฐ ในภาพรวมอย ในระด บปาน กลาง ม ค าคะแนนเฉล ย 2.77 อย ในระด บปานกลาง เม อ พ จารณาเป นรายข อพบว าผ ผล ตม การร บรองส นค า อย ใน ระด บมาก ม ค าคะแนนเฉล ย 3.52รองลงมาผ ผล ตม การจ ด อบรม อย ในระด บปานกลาง ม ค าคะแนนเฉล ย 3.36 และ ผ ผล ตม การหาว ตถ ด บน อยม ค าคะแนนเฉล ย 2.20 ซ งอย ใน ล าด บส ดท าย ผ ว จ ยได น าผลจ ากการการว เคราะห ข อม ล จาก แบบสอบถามมาเป นแนวทางในการจ ดประช มกล มย อย โดย เช ญผ เช ยวชาญและน กว ชาการจากหน วยงานท เก ยวข อง ประช มพ จารณาเก ยวก บด านการบร หารจ ดการ สภาพความ พร อม และการส งเสร มจากภาคร ฐ พบว าม แนวทางในการ แก ป ญหาการบร หารจ ดการ เพ อเพ มประส ทธ ภาพด านการ ผล ตส นค า OTOP ในจ งหว ดนนทบ ร ไว 4 ข อ ด งน

5 วารสารคร ศาสตร อ ตสาหกรรม ป ท 10 ฉบ บท 2 ก มภาพ นธ พฤษภาคม ) สร างผ ประกอบการให เป นผ น าในการแสวงหา ความร เพ มเต มตลอดเวลา 2) ควรหาช องทางการจ ดจ าหน ายให มากข น โดยการต ง ศ นย จ าหน ายส นค า OTOP ในแต ละจ งหว ด 3) ม แหล งเง นท นหม นเว ยน และอน ม ต ผลเร ว 4) ภาคร ฐใช ว ธ การโฆษณาประชาส มพ นธ หร อจ ด น ทรรศการเผยแพร ให ความร และส งเสร มให เก ดความน ยม และร ค ณค าของผล ตภ ณฑ ส นค า OTOP ท ผล ตในประเทศ เพ อ เพ มปร มาณการบร โภคให ส งข น 7. อภ ปรายผล ผลการว จ ย ศ กษาสภาพการบร หารจ ดการส นค า OTOP และศ กษาแนวทางในการแก ป ญหาการบร หารจ ดการเพ อ เพ มประส ทธ ภาพด านการผล ตส นค า OTOP ในจ งหว ด นนทบ ร ม ด งน ด านทร พยากรสภาพแวดล อมทางธ รก จในด านค ณภาพ ของผล ตภ ณฑ จ งหว ดนนทบ ร ได ร บมาตรฐานผล ตภ ณฑ ช มชนและท องถ น (มผช.) มากท ส ด เน องจากส นค าส วน ใหญ ผ านเกณฑ จ งได ร บการจดทะเบ ยนเป นส นค า OTOP เป นจ านวนมากท งน อาจเป นเพราะผ ผล ตน นเข าร วมโครงการ อบรมการพ ฒนาค ณภาพ และว เคราะห ความบกพร องของ ผล ตภ ณฑ ได ตามเกณฑ มาตรฐานผล ตภ ณฑ ช มชนท ก าหนด โดยส าน กงานมาตรฐานผล ตภ ณฑ อ ตสาหกรรม (สมอ.) แต พบ ช ดเจนว าในจ งหว ดนนทบ ร น นได ร บเคร องหมาย อย. น อย ท ส ด ท งน อาจเป นเพราะว าในกล มประเภทอาหารและ เคร องด ม ม ข นตอนการตรวจสอบค อนข างมาก ด งน นจ งเห น ว าภาคร ฐควรส งเสร มสน บสน นให หน วยงานต าง ๆ เข ามาให ค าแนะน าช วยเหล อการพ ฒนาปร บปร งกระบวนการผล ต ใน ด านการผล ตอาหารปลอดภ ยจากสารพ ษ ผล ตอาหารแปรร ป ให ม ความเป นมาตรฐานมากย งข น ม ความค ดเห นเช นเด ยวก บ ก ลยา ศร วงษ [8] พบว า การพ ฒนาผ ผล ตในช มชนย งขาด ท กษะในการเข าส กระบวนการมาตรฐานผล ตภ ณฑ ช มชน ผล ตภ ณฑ และความเข มแข งของช มชนไม ม ผลกระทบ ต อส งแวดล อม ซ งร ตต ยา คงสมป [9] พบว า เม อม การใช ว ตถ ด บภายในประเทศก นมากๆ โดยน าทร พยากรท ม อย มา ใช ก ท าให เก ดป ญหาของการขาดแคลนทร พยากร เช น ว ตถ ด บหายากข นก จะส งผลต อต นท นท ส งข น สอดคล องก บ ภ เมศ จ าปาวงศ [10] พบว าเม อม การขยายป จจ ยการผล ต ม กจะเก ดป ญหาการขาดแคลนว ตถ ด บ ด านความเข มแข งของช มชน พบว า ระยะเวลาในการ จ ดต งกล มต งแต เร มท าธ รก จ 5 ป ข นไป อาจเน องจากว า ผ ผล ตส นค า OTOP ในจ งหว ดนนทบ ร น นม การรวมต วก นต ง กล มข นเพ อใช เป นเคร องม อในการต อรองก บพ อค าคนกลาง หร อส งเสร มเก ยวก บการให เห นถ งความส าค ญของภ ม ป ญญา ท องถ นของช มชน ท าให ม ความส มพ นธ อย างเหน ยวแน นได ม โอกาสร บร ข าวสารภายในกล มเป นอย างด ซ งสอดคล องก บ การศ กษาของ กาญจนา แก วเทพ [11] พบว า ป จจ ยท ท าให เก ดการพ งตนเองทางเศรษฐก จได ค อ การจ ดต งกล มองค กร ในช มชน การบร หารกล ม การสร างท มงาน การม ส วนร วม ของสมาช ก การสรรหากรรมการโดยเฉพาะผ น ากล ม ก เป น ป จจ ยสน บสน นท ท าให กล มประสบความส าเร จได ย งพบ ช ดเจนในเร องของการจ ดท าบ ญช อย างง าย ๆ ไม เป นระบบ สอดคล องก บ [6] พบว า ภาคร ฐควรจ ดฝ กอบรมในด านการ จ ดท างบการเง นตามหล กการบ ญช ท ถ กต อง เพ อเป นการแสดง ให เป นความจ าเป นในการจ ดท าและใช ข อม ลทางการบ ญช เพ อ การบร หารอ นจะเป นประโยชน ต อการพ ฒนาข ดความสามารถ ในการแข งข นให ผ ประกอบการ ซ งตรงก บงานว จ ยของ คณะกรรมการการอ ดมศ กษา ได ให ความส าค ญในการพ ฒนา ศ กยภาพกล มผ ผล ตช มชนและผ ประกอบการส นค า OTOP ใน จ งหว ดนนทบ ร โดยพบว าการเน นเน อหาการอบรมให ความร และแนวค ดทางด านการเง นการบ ญช เป นห วใจส าค ญในการ ด าเน นธ รก จท าให กล มผ ผล ตส นค า OTOP ได พ ฒนาในด าน กระบวนการผล ต การออกแบบได หลากหลาย [12] เช นเด ยวก นก บส จ ตรา จองโพธ [13] พบว ากล มผ ผล ตส นค า OTOP ม ป ญหาการด าเน นธ รก จในด านการจ ดท าบ ญช จ งท า ให ธ รก จไม ประสบความส าเร จเท าท ควร ความเป นไปได ทางการตลาด เร องราวหร อต านานของ ผล ตภ ณฑ ม การบ นท ก การน าเสนอ ม เอกสารหร อค าอธ บาย ประกอบต วผล ตภ ณฑ และเป นภ ม ป ญญาท องถ นด งเด มและ ม การพ ฒนาสร างสรรค มากท ส ด ท งน อาจเป นเพราะว าได ม หน วยงานทางการศ กษา เช นมหาว ทยาล ยราชภ ฏสวน

6 122 วารสารคร ศาสตร อ ตสาหกรรม ป ท 10 ฉบ บท 2 ก มภาพ นธ พฤษภาคม 2554 ส น นทา ได ม ส วนร วมในการพ ฒนาผล ตภ ณฑ บรรจ ภ ณฑ มาโดยตลอด ซ งม ท งการแลกเปล ยนเร ยนร ศ กษาด งาน ตลอดจนได พ ฒนาค ณภาพผล ตภ ณฑ และกระบวนการผล ต ไปด วย และย งสอดคล องก บท ศน พร ประภ สสร [14] ศ กษา โครงการว จ ย การจ ดการความร เพ อพ ฒนาการออกแบบ ผล ตภ ณฑ และการว เคราะห ศ กยภาพของธ รก จช มชน พบว า กล มอาช พม ศ กยภาพในการพ ฒนาตนให ม ประส ทธ ภาพใน การปฏ บ ต งานและพร อมท จะถ ายทอดความร ให ก บคนร น ต อไป กล มอาช พท กกล มม ความกระต อร อร นท จะพ ฒนา ประส ทธ ภาพและศ กยภาพในการปฏ บ ต งานของตนเพ มข น ม การบ นท กองค ความร ด านการพ ฒนาการออกแบบ ผล ตภ ณฑ ในร ปเอกสาร และว ซ ด เพ อใช เป นเร องเล าในการ จ ดการความร ต อไป ม ล กค าเก าแล ะล กค าใ หม และม ก ารส งซ ออย าง สม าเสมอ ล กค าส วนใหญ มาจากการจ าหน ายเองในประเทศ โดยเฉพาะเม อม การจ ดงาน OTOP CITY ท เม องทองธาน ใน แต ละคร งจะม ผ ผล ตส นค าในระด บ 3-5 ดาวเท าน นถ งจะม โอกาสเข ามาขายในงาน ท าให ม ยอดการจ าหน ายส นค าเป นท พอใจให ก บผ ผล ตและถ กใจล กค า แต หากภาคร ฐสน บสน น ให โอกาสผ ผล ตในระด บ 1 2 ดาวเข ามาจ าหน ายส นค าใน งานก จะเป นการส งเสร มเพ มช องทางการตลาดและเป นการ พ ฒนาผล ตภ ณฑ ของตนเองในอนาคตเพ อท จะก าวเข ามาส ระด บดาวท ส งข นสอดคล องก บ [14] พบว าในการแสวงหา ช องทางการตลาดใหม น น กล มได ร วมก บเคร อข ายกล มบ าน ผ าส งส นค าเข าค ดสรรเพ อจ าหน ายในงานแสดงส นค าส งออก ของกรมส งออก และได ร บค ดเล อกเป นต วแทนจ งหว ดเพ อ เป นส นค าส งออกท อ มแพคอาร น าเม องทองธาน ท าให การ กระจายส นค าเป นไปอย างคล องต วมากข น รายได ในการจ ดจ าหน ายส นค าเม อเท ยบก บป ท ผ านมา เพ มข นไม เก นร อยละ 25 ท งน อาจเป นเพราะว าเก ดมาจาก ภาวะเศรษฐก จท ชะลอต ว ส งผลให น กท องเท ยวประหย ดการ ใช จ ายเพ มมากข น จ งเล อกซ อของขว ญ ของฝาก และของท ระล กเฉพาะท จ าเป น และเล อกส นค าเฉพาะท ม ราคาถ ก เท าน น ประกอบก บผ ผล ตเจอป ญหาน าท วมอาหารประเภท ของหวาน จะได ร บผลกระทบทางด านว ตถ ด บ เช น กะท ท ม ราคาส งข นกว าเด ม ท าให ยอดขายส นค า OTOP ลดลงไปด วย นอกจากน นแล วย งพบในเช งประจ กษ จากการประช มกล ม พบว าด านการตลาดป จจ บ นน ผ ประกอบการช วยหาตลาด เอง 60% ภาคร ฐ 30 % และต างประเทศ 10% ส วนใหญ ท า เป นแบรนด ของคนอ น ซ งสอดคล องก บ [9] พบว า ภาคร ฐ ขาดการสน บสน นในด านการจ ดหาแหล งจ าหน ายส นค าท ม สถานท แน นอน ควรเจาะกล มส นค าท สามารถจะพ ฒนาและ เต บโตไปได สามารถน าไปแข งข นก บตลาดต างประเทศ ด านการบร หารจ ดการของกล มผ ผล ตส นค า OTOP ระด บ 1 5 ดาว ม ระด บการบร หารจ ดการในด านการส งการ อย ในระด บมากค อม ภาวการณ เป นผ น าซ งตรงก บวรรณา ศร สา รากร [15] พบว าค ณล กษณะผ ประกอบการใส ใจในการเร ยนร และภ ม ความร ความช านาญ ในด านการบร หารม ความส มพ นธ เช งบวกก บความส าเร จในด านการด าเน นธ รก จ ส วนการจ ด องค กรม การพ จารณาส งท ต องท าแต ผ ผล ตย งไม ม ความช ดเจน ในการแยกงานออกเป นงานย อย และม การควบค มค ณภาพ ส นค า แต ไม ม ความช ดเจนในเร องของการควบค มพน กงาน ในขณะปฏ บ ต งานสอดคล องก บอ ดมร ศม หลายช ไทย [16] สาเหต ส าค ญท ท าให ระบบการวางแผนการผล ตไม ม ประส ทธ ภาพ ได แก ไม ม การศ กษาก าล งการผล ตท แท จร ง ไม ม หน วยงานวางแผนการผล ตและผ ร บผ ดชอบโดยตรง ผ ผล ตส นค า OTOP ในจ งหว ดนนทบ ร ม การวางแผนการ ใช ว ตถ ด บ สอดคล องก บศราว ธ ส รศ ลป [17] พบว า ม การ ก าหนดรายละเอ ยดว ตถ ด บท ต องการอย างช ดเจนและ ครบถ วน นอกจากน นย งสอดคล องก บ [16] พบว าการศ กษา ว ธ การท างานการวางแผน ควบค มการผล ต ช วยในการ ปร บปร งระบบการท างาน ผ ผล ตส นค า OTOP ม การวางแผนการประชาส มพ นธ อย ในระด บปานกลาง ซ งอย ในล าด บส ดท าย เพราะกล มย ง ไม ม แผนการประชาส มพ นธ ท ช ดเจนย งคงต องการพ ฒนา ความเป นผ น าเพ อให เป นผ ประสานงานระหว างหน วยงาน ซ งม ความเห นตรงก นก บงานว จ ยของ [9] พบว าอยากให ภาคร ฐส งเสร มให เก ดความน ยมและร ค ณค าของผล ตภ ณฑ ส นค า OTOP ท ผล ตข นในประเทศเพ อเพ มปร มาณการ บร โภคจะเห นว าด านการบร หารจ ดการส นค า OTOP ท ง 4 ข อม ป ญหาในเร องของการวางแผนการประชาส มพ นธ และ การวางแผนการจ ดหาเง นท น ท งน อาจเป นเพราะว า

7 วารสารคร ศาสตร อ ตสาหกรรม ป ท 10 ฉบ บท 2 ก มภาพ นธ พฤษภาคม งบประมาณสน บสน นในการพ ฒนาผล ตภ ณฑ และส งเสร ม การหาช องทางการตลาดไม เพ ยงพอ เช นควรจะม ส อ ประชาส มพ นธ ต างๆได แก แผ นพ บหม บ าน OTOP ต นแบบ แผ นพ บประกวดบรรจ ภ ณฑ สอดคล องก บท ศนาวล ย พรหม เสน [18] พบว าความไม เพ ยงพอของเง นท น ซ งสอดคล อง ก บ [9] พบว า ป ญหาส วนใหญ อย ท การบร หารจ ดการ ทางด านการเง นเพราะผ ผล ตในกล มม ความร น อยม เง นท น น อยขาดแหล งเง นก ในอ ตราดอกเบ ยต า ท าให การด าเน นการ ในการขยายตลาดท าได ยาก เน องจากไม ม ความร ทางด าน การด าเน นงานทางธ รก จ และการน าเทคโนโลย สม ยใหม เข า มาช วยในการท างานเพ อเป นการเพ มประส ทธ ภาพและเพ ม จ านวนการผล ตให มากข น ท งน [14] พบว าอย างไรก ตามใน การประกอบธ รก จน น การบร หารจ ดการถ อว าเป นส งส าค ญ ย ง ไม ว าจะเป นด านการบร หารงาน บร หารคน หร อ การ บร หารทร พยากร และย งถ ากล มองค กรน น ๆ ม การจ ดการท ด ม ประส ทธ ภาพก จะท าให ธ รก จขององค กรน นม ความ เข มแข ง และม ความม นคงมากย งข นด วย สภาพความพร อมในการด าเน นงาน ในการจ ดหา เทคโนโลย การผล ต อย ในระด บปานกลางซ งตรงก บว ไลวรรณ ว ร ยะไชโย [19] ศ กษางานไม แกะสล กเป นงานท ไม สามารถ ผล ตได คร งละจ านวนมากพบว า ส นค าท ผ ประกอบการไม สามารถท จะไปแข งข นได ค อเร องเทคโนโลย การผล ต เน องจากงานไม แกะสล กค องานท ใช เทคโนโลย ด านการผล ต ต า เน นด านแรงงานท ม ฝ ม อและท กษะความช านาญค อนข าง ส งและฝ กฝนมานาน ซ งป จจ บ นช างประเภทน ม น อยมาก การส งเสร มจากหน วยงานภาคร ฐ โดยภาพรวมอย ใน ระด บปานกลาง เม อพ จารณาเป นรายข อ พบว าการร บรอง ส นค าให ได ร บมาตรฐานผล ตภ ณฑ ช มชนมาก รองลงมาการ จ ดอบรมและให ค าปร กษาอย ในระด บปานกลาง ท งน อาจ เป นเพราะทางหน วยงานภาคร ฐได ให การสน บสน นอย าง เต มท ในด านการรองร บการพ ฒนาค ณภาพผล ตภ ณฑ ช มชน ท อย ในโครงการหน งต าบล หน งผล ตภ ณฑ เพราะท กต น เด อน กรมการพ ฒนาช มชนของจ งหว ดนนทบ ร จะม การ ประช มเป นประจ าท กเด อน ซ งม ผ เข าร วมประช มได แก ห วหน าพ ฒนาการช มชน ประธานกล มผ ผล ตส นค า OTOP ใน 6 อ าเภอ อาจารย จากมหาว ทยาล ยราชภ ฏสวนส น นทา ใน บางคร งจะม ท งว ทยากรท ม ความช านาญแนะน าจาก หน วยงานต าง ๆ มาให ค าแนะน า ต งแต การค ดเล อกว ตถ ด บ ระหว างการผล ต การออกแบบลวดลาย/การให ส การเล อกใช บรรจ ภ ณฑ ตลอดจนให ค าปร กษาตอบข อซ กถาม/ว ธ การ พ น จผล ตภ ณฑ ช มชน ท เป นประโยชน แก ผ ผล ต ซ ง สอดคล องก บงานว จ ยของคณะกรรมการว จ ยแห งชาต [2] ท ย งม การให ค าปร กษาและบ รณาการการเร ยนการสอนให สอดคล องก บ พระราชบ ญญ ต ม าตรา 7 แล ะ 8 ท มหาว ทยาล ยราชภ ฏเป นมหาว ทยาล ยเพ อพ ฒนาท องถ น โดย การพ ฒนาในด านปร บปร งกระบวนการผล ตและพ ฒนา บรรจ ภ ณฑ ห บห อ ตราส ญล กษณ และการพ ฒน า กระบวนการผล ตท ม ค ณภาพ ให ความร ไปควบค มค ณภาพ ให ได มาตรฐานอย างสม าเสมอเพ อผล ตภ ณฑ ช มชนอย าง ย งย นต อไป จ งท าให ก บกล มผ ผล ตส นค า OTOP ท าให ได ร บ การร บรองมาตรฐานผล ตภ ณฑ ช มชนเป นจ านวนมมาก และ ย งได ร บการค ดสรรในระด บดาวเพ มข น ท งน สอดคล องก บ [6] พบว า ควรพ ฒนาและปร บปร งกระบวนการผล ตให ม ความเป นมาตรฐานมากย งข นเน องจากการผล ตส นค าถ อเป น ฐานส าค ญต อความอย รอดของการด าเน นงานในด านต าง ๆ สอดคล องก บงานว จ ยของบ ญน า ปานข า [20] ท ได ศ กษา บทบาทของสถาบ นอ ดมศ กษาเพ อการพ ฒนาท องถ น: การ ว จ ยรายกรณ สถาบ นราชภ ฏเพชรบ ร พบว าบทบาทด านการ ปร บปร ง ถ ายทอด และพ ฒนาเทคโนโลย ในท องถ นน นแต ก ย งไม ม การด าเน นการท ช ดเจน เป นเพ ยงความพยายามในการ จ ดการเร ยนการสอนให น กศ กษาได ค ดประด ษฐ เคร องม อ ทางเทคโนโลย ข นมาใช ในท องถ น ภาคร ฐส งเสร มการหาว ตถ ด บให ก บผ ผล ตส นค าอย ใน ระด บน อยซ งอย ในล าด บส ดท าย สอดคล องก บ [9] พบว า ภาคร ฐควรให ความร ทางด านการหาว ตถ ด บอ นทดแทนท ก าล งจะขาดแคลนในป จจ บ น ซ งสอดคล องก บบวรศ กด อ วรรโณ [21] ขาดการแนะน าและสน บสน นให บ คลากรของ กล มม ความร และท กษะในการด าเน นและแก ป ญหาด านการ จ ดการธ รก จช มชนท องถ น

8 124 วารสารคร ศาสตร อ ตสาหกรรม ป ท 10 ฉบ บท 2 ก มภาพ นธ พฤษภาคม ข อเสนอแนะในงานว จ ย 8.1 ควรสน บสน นส งเสร มผ ผล ตส นค า OTOP ในประเภท อาหารและเคร องด มช วยพ ฒนาการบร หารจ ดการ ปร บปร ง กระบวนการท างานเพ อให ได ร บการร บรอง อย. เพ มข น 8.2 ควรพ ฒนาผ น าในกล มให ม ความเข มแข งในการหา เคร อข าย เพ อหาช องทางการตลาด 8.3 ควรจ ดหาผ เช ยวชาญให ตรงก บความต องการของกล มผ ผล ต ส นค า OTOP ใน 5 ประเภท เพ อช วยในการฝ กอบรมการออกแบบ ผล ตภ ณฑ บรรจ ภ ณฑ และตราส ญล กษณ 8.4 ควรสน บสน นการวางแผนในการประชาส มพ นธ ให เข าถ งแต ละช มชนอย างต อเน อง โดยจ ดน ทรรศการ การหา ตลาดโดยการจ ดต งร านค าท เป นการจ าหน ายส นค า OTOP โดยเฉพาะในแต ละจ งหว ด หร อบ รณาการก บหน วยงาน ทางการศ กษาเข ามาม ส วนร วมในการหาล ทางการจ ดจ าหน าย ทางเว บไซต เพ มให มากข น 8.5 ควรส งเสร มให ผ บร โภคให เก ดความน ยมและร ค ณค า ของส นค า OTOP ของไทยท ผล ตข นในประเทศไทย โดย ว ธ การโฆษณา ประชาส มพ นธ ทางสถาน โทรท ศน หร อจ ด น ทรรศการเผยแพร ให ความร 9. ข อเสนอแนะในงานว จ ยคร งต อไป 9.1 ศ กษาแนวทางการพ ฒนาศ กยภาพผ ผล ตส นค า OTOP แบบบ รณาการอย างม ส วนร วมก บมหาว ทยาล ย 9.2 การศ กษาองค ความร ในการส บทอดภ ม ป ญญาท อง- ถ นร นเก าและร นใหม ประเภทรายเด ยว หร อประเภทธ รก จ ท เป น SMEs 9.3 การศ กษาผ ประกอบการส นค า OTOP ประเภทกล ม ช มชนในจ งหว ดนนทบ ร ท ประสบความส าเร จ เอกสารอ างอ ง [1] กรมการพ ฒนาช มชน กระทรวงมหาดไทย รายงานผลการจ าหน ายส นค าหน งต าบลหน ง ผล ตภ ณฑ ประจ าป พ.ศ [2] ว ทยา เมฆข าและคณะ การถ ายทอดแนว ทางการให ประชาชนม ส วนร วมในการพ ฒนา ภ ม ป ญญาท องถ นตามแนวปร ชญาเศรษฐก จ พอเพ ยงในจ งหว ดนนทบ ร. ส าน กงานคณะกรรม การว จ ยแห งชาต (วช.). กร งเทพฯ: โรงพ มพ เจปร น. [3] ส ภาพร ด ษฎ พฤต พ นธ และคณะ การว จ ยและพ ฒนากระบวนการส บสานภ ม ป ญญา พ นบ าน เพ อพ ฒนาผล ตภ ณฑ ผ าอ สาน ล มน า โขง ช ม ล เพ อพ ฒนาตามแนวปร ชญาเศรษฐก จ พอเพ ยงและทฤษฎ ใหม. กร งเทพฯ: ส าน กงาน คณะกรรมการว จ ยแห งชาต. [4] ส าน กงานพาณ ชย จ งหว ดนนทบ ร การแลกเปล ยนความร เร อง OTOP & SMEs. ศาลากลางจ งหว ดนนทบ ร. [5] ขว ญฤด ต นตระบ ณฑ ต แนวทางการพ ฒนา ธ รก จช มชน. วารสารพ ฒนาท องถ น. 3(1), 55. [6] ณ ฐธยาน อ สระน ก ลธรรม การประเม นสถานการณ ป จจ ยภายนอกของกล มผ ผล ต ว สาหก จขนาดกลางและขนาดย อมในโครงการ ส นค าหน งต าบลหน งผล ตภ ณฑ ระด บ 3 5 ดาว. ว ทยาน พนธ คร ศาสตร อ ตสาหกรรม สาขาว ชาธ รก จ อ ตสาหกรรม บ ณฑ ตว ทยาล ย สถาบ นเทคโนโลย พระจอมเกล าพระนครเหน อ. [7] ศ ร วรรณ เสร ร ตน และคณะ กลย ทธ การตลาด การบร หารการตลาดและกรณ ต วอย าง. กร งเทพฯ:โรงพ มพ ธ ระฟ ล มและไซเท กซ. [8] ก ลยา ศร วงษ ความค ดเห นเก ยวก บ กระบวนการเข าส มาตรฐานผล ตภ ณฑ ช มชน ของกล มว สาหก จ ช มชน. ว ทยาน พนธ สาขา การจ ดการท วไป บ ณฑ ตว ทยาล ย มหาว ทยาล ย ราชภ ฏล าปาง.

9 วารสารคร ศาสตร อ ตสาหกรรม ป ท 10 ฉบ บท 2 ก มภาพ นธ พฤษภาคม [9] ร ตต ยา คงสมป การประเม นผลการ ด าเน นงาน โครงการหน งต าบล หน งผล ตภ ณฑ : จ.สม ทรสาคร. ว ทยาน พนธ ร ฐประศาสนศาสตร มหาบ ณฑ ต สาขาว ชาการบร หารท วไป ว ทยาล ยการบร หารร ฐก จ มหาว ทยาบ รพา. [10] ภ เมศ จ าปาวงค ศ กยภาพของช มชน ด านผล ตภ ณฑ โครงการ หน งต าบล หน งผล ตภ ณฑ อ.เม อง จ.จ นทบ ร. ว ทยาน พนธ ร ฐประศานนศาสตร มหาบ ณฑ ต สาขาว ชาการบร หารท วไป ว ทยาล ย การบร หารร ฐก จ มหาว ทยาล ยบ รพา. [11] กาญจนา แก วเทพ และกนกศ กด แก วเทพ การพ งตนเอง: ศ กยภาพในการพ ฒนาชนบท. กร งเทพมหานคร: โรงพ มพ ร งเร องสาส นการพ มพ. [12] ว ทยา เมฆข าและคณะ การพ ฒนาร ปแบบ การจ ดการเทคโนโลย ด านกระบวนการผล ต และพ ฒนาผล ตภ ณฑ ส นค า OTOP ในจ งหว ดนนทบ ร. ส าน กงานคณะกรรมการ การอ ดมศ กษา (สกอ.). กร งเทพฯ: โรงพ มพ เจปร น. [13] ส จ ตรา จองโพธ การด าเน นงานเช งธ รก จ ของกล มผ ผล ตส นค าหน งต าบลหน งผล ตภ ณฑ ใน จ.อ บลราชธาน. ว ทยาน พนธ ศ ลปศาสตร มหาบ ณฑ ต สาขาว ชาส งคมศาสตร เพ อการพ ฒนา มหาว ทยาล ยราชภ ฏอ บลราชธาน. [14] ท ศน พร ประภ สสรและคณะ การจ ดการ ความร เพ อพ ฒนาการออกแบบผล ตภ ณฑ และการว เคราะห ศ กยภาพของธ รก จช มชน. เช ยงใหม สถาบ นว จ ยและพ ฒนา มหาว ทยาล ย ราชภ ฏเช ยงใหม [15] วรรณา ศร สารากร การจ ดการองค ความร เร องน าตาลมะพร าวของกล มเกษตรกร จ.สม ทรสงคราม. ส าน กงานเกษตร อ.เม อง สม ทรสงคราม. [16] อ ดมร ศม หลายช ไทย การจ ดตารางการ ผล ตส าหร บโรงพ มพ บรรจ ภ ณฑ. [ออนไลน ] [ส บค นว นท 29 พฤษภาคม 2550]. จาก [17] ศราว ธ ส รศ ลป แนวทางการบร หารงาน หน งต าบลหน งผล ตภ ณฑ ตามท ศนะ ของกล ม ผ ผล ตท ได ร บค ดเล อกเป นส ดยอดหน งต าบล หน งผล ตภ ณฑ ไทย. ว ทยาน พนธ คร ศาสตร อ ตสาหกรรม ภาคว ชาบร หารเทคน คศ กษา บ ณฑ ตว ทยาล ย สถาบ นเทคโนโลย พระจอมเกล า พระนครเหน อ. [18] ท ศนาวล ย พรหมเสน แนวทางการพ ฒนา กลย ทธ การตลาด หน งต าบลหน งผล ตภ ณฑ (OTOP) ของกล มผ ผล ตผล ตภ ณฑ ผ าไหมแพรวา จ.กาฬส นธ. ว ทยาน พนธ บร หารธ รก จมหาบ ณฑ ต สาขาว ชาบร หารธ รก จ คณะศ กษาศาสตร บ ณฑ ต ว ทยาล ย มหาว ทยาล ยมหาสารคาม. [19] ว ไลวรรณ ว ร ยะไชโย การบร หารจ ดการ. กร งเทพฯ. โรงพ มพ โอ เอส พร นต งเฮาส. [20] บ ญน า ปานข า บทบาทของสถาบ น อ ดมศ กษาเพ อการพ ฒนาท องถ น: การว จ ยรายกรณ สถาบ นราชภ ฏเพชรบ ร. ว ทยาน พนธ คร ศาสตร มหาบ ณฑ ต สาขาว ชาว จ ยการศ กษา บ ณฑ ตว ทยาล ย จ ฬาลงกรณ มหาว ทยาล ย. กร งเทพฯ. [21] บวรศ กด อ วรรรโณ การสร างธรรมาภ บาล (Good governance) ในส งคมไทย. กร งเทพฯ. โรงพ มพ ว ญญชน.