ค าน า ณ ฏฐณ ชา สายป าน

Transcription

1 ช ดการเร ยนร เร อง บรรยากาศ กล มสาระการเร ยนร ว ทยาศาสตร ช นม ธยมศ กษาป ท 1 2 จ ดท าโดย นางสาวณ ฏฐณ ชา สายป าน โรงเร ยนระยองว ทยาคมปากน า จ งหว ดระยอง ส งก ดส าน กงานเขตพ นท การศ กษาม ธยมศ กษา เขต 18 ส าน กงานคณะกรรมการการศ กษาข นพ นฐาน กระทรวงศ กษาธ การ

2 ค าน า ช ดการเร ยนร เร อง บรรยากาศ กล มสาระการเร ยนร ว ทยาศาสตร ช นม ธยมศ กษาป ท 1 ช ดน จ ดท าข นเพ อใช เป นส อการเร ยนการสอนว ชาว ทยาศาสตร ม เน อหาสาระสอดคล องก บ หล กส ตรแกนกลางการศ กษาข นพ นฐาน พ ทธศ กราช 2551 แบ งเป น 6 เล ม ด งน เล มท 1 องค ประกอบของบรรยากาศ เล มท 2 อ ณหภ ม ของบรรยากาศและช นบรรยากาศ เล มท 3 สมบ ต ของอากาศ เล มท 4 ปรากฏการณ ลมฟ าอากาศ เล มท 5 อ ต น ยมว ทยาและพยากรณ อากาศ เล มท 6 การเปล ยนแปลงอ ณหภ ม ของโลก ช ดการเร ยนร เร อง บรรยากาศ กล มสาระการเร ยนร ว ทยาศาสตร ช นม ธยมศ กษาป ท 1 เล มน ค อเล มท 3 สมบ ต ของอากาศ จ งหว งเป นอย างย งว าจะเป นประโยชน ต อผ เร ยน ผ สอน และผ สนใจ ในการศ กษาค นคว าหาความร เพ มเต มในเร อง สมบ ต ของอากาศ ให ก บตนเองหร อ กล มผ เร ยนอย างม ประส ทธ ภาพ ณ ฏฐณ ชา สายป าน

3 สารบ ญ เร อง หน า ค าช แจง... 1 ค าแนะน าส าหร บน กเร ยน... 2 ข นตอนในการเร ยนด วยช ดการเร ยนร... 3 หน วยการเร ยนร ท 3 สมบ ต ของอากาศ... 4 แบบทดสอบก อนเร ยน... 5 ใบความร ท 1 ความด นของอากาศ... 7 ใบงานท 1 ความด นของอากาศ ใบความร ท 2 ความช นของอากาศ ใบงานท 2 ความช นของอากาศ แบบทดสอบหล งเร ยน บรรณาน กรม ภาคผนวก เฉลยแบบทดสอบก อนเร ยน เฉลยใบงานท เฉลยใบงานท เฉลยแบบทดสอบหล งเร ยน... 42

4 ค าช แจง ช ดการเร ยนร เร อง บรรยากาศ กล มสาระการเร ยนร ว ทยาศาสตร ช นม ธยมศ กษาป ท 1 ได จ ดท าข นเพ อใช เป นส อการเร ยนร ประกอบการแก ไขป ญหาการเร ยนร ว ชาว ทยาศาสตร ของ น กเร ยนช นม ธยมศ กษาป ท 1 ม สาระและต วช ว ดตามหล กส ตรแกนกลางการศ กษาข นพ นฐาน พ ทธศ กราช 2551 ม การจ ดก จกรรมการเร ยนร อย างเป นระบบ ตามข นตอนการเร ยนร จากง ายไปหายาก ซ งผ เร ยนสามารถเร ยนร ด วยตนเอง โดยม คร เป นผ แนะน า และให ค าปร กษา แก ผ เร ยน ช ดการเร ยนร เร อง บรรยากาศ กล มสาระการเร ยนร ว ทยาศาสตร ช นม ธยมศ กษาป ท 1 เล มน ค อ เล มท 2 อ ณหภ ม ของอากาศและช นบรรยากาศ ประกอบด วยสาระท ควรร ด งน ใบความร ท เร อง เวลาเร ยน/ช วโมง 1 อ ณหภ ม ของอากาศ 1 2 ช นบรรยากาศ 1 รวม 2 1

5 ค าแนะน าส าหร บน กเร ยน น กเร ยนควรทราบถ งบทบาทของน กเร ยนในการศ กษาช ดการเร ยนร เร อง บรรยากาศ กล มสาระการเร ยนร ว ทยาศาสตร ช นม ธยมศ กษาป ท 1 ด งต อไปน 1. ช ดการเร ยนร น ค อ เล มท 2 อ ณหภ ม ของอากาศและช นบรรยากาศ 2. น กเร ยนอ านค าอธ บายการใช ช ดการเร ยนร ให เข าใจ ถ าย งไม เข าใจให ซ กถาม 3..น กเร ยนจะต องม ความซ อส ตย ต อตนเอง ไม เป ดด เฉลยก อน จะเป ดด ได ต อเม อ ท าก จกรรมน นๆ เสร จส นแล ว เพ อตรวจสอบผลงาน 4. น กเร ยนท าแบบทดสอบก อนเร ยนเพ อว ดความร พ นฐาน 5. น กเร ยนต งจ ตให สงบ ม สมาธ ในการเร ยน 6. น กเร ยนต องม ความร บผ ดชอบต อตนเองและต องต งใจปฏ บ ต งานอย างจร งจ ง 7..น กเร ยนต องให ความร วมม อก บท กคนในการปฏ บ ต ก จกรรมท กคร ง แสดงออก อย างเต มท 8. เม อน กเร ยนศ กษาใบความร ในแต ละเล มซ งม รายละเอ ยดของเน อหาจนเข าใจด แล ว ให น กเร ยนท าใบงานตามข นตอน 9. เม อศ กษาเน อหาสาระครบท กสาระแล ว ให น กเร ยนท าแบบทดสอบหล งเร ยน ซ งเป นช ดเด ยวก นก บแบบทดสอบก อนเร ยนเพ อว ดความก าวหน า 2

6 ข นตอนในการเร ยนด วยช ดการเร ยนร ศ กษารายละเอ ยดของช ดการเร ยนร ศ กษาต วช ว ดความส าเร จ ท าแบบทดสอบก อนเร ยน ด าเน นการใช ช ดการเร ยนร 1. ข นน าเข าส บทเร ยน 1.1 แจ งว ตถ ประสงค ในการเร ยนร 1.2 บอกส งท น กเร ยนต องปฏ บ ต 2. ข นเร ยนร น กเร ยนปฏ บ ต ก จกรรมตามท ระบ ไว ในใบงาน 3. ข นสร ป สร ป อภ ปราย แลกเปล ยนเร ยนร ในช นเร ยน ทดสอบหล งเร ยน ไม ผ าน (ร อยละ 80) ผ าน (ร อยละ 80) ศ กษาช ดการเร ยนร อ นต อไป 3

7 หน วยการเร ยนร ท 2 : อ ณหภ ม ของอากาศและช นบรรยากาศ สาระส าค ญ บรรยากาศแบ งเป นช นตามอ ณหภ ม และการเปล ยนแปลงอ ณหภ ม ตามความส ง จากพ นด น มาตรฐานการเร ยนร มาตรฐาน ว 6.1 : เข าใจกระบวนการต างๆ ท เก ดข นบนผ วโลกและภายในโลก ความส มพ นธ ของกระบวนการต างๆ ท ม ผลต อการเปล ยนแปลง ภ ม อากาศ ภ ม ประเทศ และส ณฐานของโลก ม กระบวนการ ส บเสาะหาความร และจ ตว ทยาศาสตร ส อสารส งท เร ยนร และน า ความร ไปใช ประโยชน ต วช ว ด ว 6.1 ม.1/1 ส บค นและอธ บายองค ประกอบและการแบ งช นบรรยากาศท ปกคล ม ผ วโลก จ ดประสงค การเร ยนร ส บค นข อม ลและอธ บายการแบ งช นบรรยากาศท ปกคล มผ วโลกได สาระการเร ยนร ความร อ ณหภ ม ของอากาศและช นบรรยากาศ ท กษะ / กระบวนการ ส บค นข อม ลและอธ บายการแบ งช นบรรยากาศท ปกคล มผ วโลก ค ณล กษณะท พ งประสงค ใฝ เร ยนร ม ความร บผ ดชอบ ซ อส ตย เห นค ณค าของการน าความร ไปใช ในช ว ตประจ าว น 4

8 แบบทดสอบก อนเร ยน ค าช แจง ให น กเร ยนเข ยนเคร องหมาย ลงในกระดาษค าตอบข อท ถ กท ส ด 1. ข อใดกล าว ไม ถ กต อง เก ยวก บบรรยากาศช นโทรโพสเฟ ยร ก. น กอ ต น ยมว ทยาน าข อม ลจากบรรยากาศ ช นน มาใช ในการพยากรณ อากาศ ข. เป นช นบรรยากาศท ม ผลต อการด ารงช ว ต ประจ าว นของมน ษย มากท ส ด ค. ส วนใหญ น กบ นจะข บเคร องบ นอย ในบรรยากาศช นน ง. เป นช นบรรยากาศท อากาศม ความหนาแน นมากท ส ด 2. ข อใด ไม เก ยวข องก บบรรยากาศช นสตราโตสเฟ ยร ก. ม แก สโอโซน ข. ไม ม เมฆและพาย ค. ม ระด บความส ง km ง. ม ประจ ไฟฟ าท สามารถสะท อนคล นว ทย ได 3. ในช นโทรโพสเฟ ยร ย งส งข นไปอากาศม ล กษณะอย างไร ก. เย นลง ความด นอากาศลดลง ข. เย นลง ความด นอากาศส งข น ค. ร อนข น ความด นอากาศลดลง ง. ร อนข น ความด นอากาศส งข น 4. บรรยากาศช นเทอร โมสเฟ ยร ใช ประโยชน ในการส อสารได เพราะเหต ใด ก. ม ไอน าอย น อยท าให คล นว ทย ส งผ านได ง ายข น ข. ม อน ภาคไฟฟ าท ม ประจ ซ งสามารถสะท อนคล นว ทย ได ค. ม เมฆหมอกหนาท บช วยให เก ดการสะท อนคล นว ทย ได ง. ม ร งส อ ลตราไวโอเลตน อยท าให คล นว ทย ทะล ผ านได 5. สมบ ต ในข อใดท ไม ได ใช ในการแบ งช นบรรยากาศ ก. อ ณหภ ม ข. ส วนผสมของแก ส ค. สมบ ต ทางอ ต น ยมว ทยา ง. ปร มาณฝ นละอองและร งส 5

9 6. บรรยากาศช นใดท อ ณหภ ม ลดลงตามความส งจากพ นโลก ก. โทรโพสเฟ ยร และ สตราโตสเฟ ยร ข. ม โซสเฟ ยร และ เทอร โมสเฟ ยร ค. โทรโพสเฟ ยร และ ม โซสเฟ ยร ง. สตราโตสเฟ ยร และ เทอร โมสเฟ ยร 7. ช นบรรยากาศใดท ม ผลต อการด ารงช ว ตประจ าว นของมน ษย มากท ส ด ก. โทรโพสเฟ ยร ข. สตราโตสเฟ ยร ค. ม โซสเฟ ยร ง. เทอร โมสเฟ ยร 8. เพราะเหต ใดเคร องบ นโดยสารระหว างประเทศ ต องบ นในตอนล างส ดของบรรยากาศ ช นสตราโตสเฟ ยร ก. ช นโทรโพสเฟ ยร ม ว ส ยท ศน ไม ด ม ฝ นละอองมาก ข. เพ อหล กเล ยงสภาพอากาศท แปรปรวนในช นโทรโพสเฟ ยร ค. ช นสตราโตสเฟ ยร ม แก สออกซ เจนหนาแน นกว าช นอ น ๆ ง. บรรยากาศช นสตราโตสเฟ ยร ไม ม อากาศ จ งเด นทางสะดวก 9. น กอ ต น ยมว ทยาน าข อม ลจากบรรยากาศช นใดมาใช ในการพยากรณ อากาศ ก. ม โซสเฟ ยร ข. สตราโตสเฟ ยร ค. โทรโพสเฟ ยร ง. เทอร โมสเฟ ยร 10. ข อความต อไปน ข อใดกล าว ไม ถ กต อง ก. ในบรรยากาศช นสตราโตสเฟ ยร และม โซสเฟ ยร อ ณหภ ม จะเพ มข นตามความส ง ท เพ มข น ข. ในบรรยากาศช นโทรโพสเฟ ยร อ ณหภ ม ของอากาศจะลดลงตามความส งท เพ มข น ค. ในระยะความส ง 22 km จากผ วโลกจะม ปร มาณแก สโอโซนมากท ส ด โดยแก สน จะช วยด ดร งส อ ลตราไวโอเลต ง. คล นโทรท ศน คล นเรดาร คล นไมโครเวฟ และคล นว ทย เอฟ เอ ม จะไม สะท อนก บ บรรยากาศช นไอโอโนสเฟ ยร 6

10 ใบความร ท 1 เร อง อ ณหภ ม ของอากาศ น กเร ยนทราบไหมคะว าแหล งพล งงานความร อน ท ส าค ญของโลก ค อ ดวงอาท ตย ซ งก อให เก ดกระบวนการ ต างๆ มากมาย รวมถ งการเก ดฤด กาลบนพ นโลกโดยห น ข วโลกเหน อและใต เข าหาดวงอาท ตย สล บก นท าให แต ละ พ นท บนผ วโลกร บพล งงานความร อนจากดวงอาท ตย ได ไม เท าก น จ งเก ดฤด กาลท าให เก ดความแตกต างของอ ณหภ ม แนวโคจรของโลกรอบดวงอาท ตย ม อ ทธ พลต อม มของล าแสงท ตกกระทบ บนพ นโลก ค อ ถ าล าแสงต งฉากจะได ร บพล งงานความร อนส งกว าล าแสงเฉ ยง แสงเม อผ านช นบรรยากาศจะถ กฝ นละอองและไอน าในบรรยากาศด ดกล นไว บางส วน ล าแสงเฉ ยงในฤด หนาวจ งถ กด ดกล นไว มากกว า อากาศจ งเย นกว า วงจรของโลกรอบดวงอาท ตย ท มา: 7

11 ป จจ ยท ม ผลต ออ ณหภ ม ของอากาศม อะไรบ างคร บ 1. ช วงเวลาในรอบว น ช วงเช าร งส จากดวงอาท ตย ถ กด ดกล นไว บนพ นผ วโลกจ งส งข น เร อยๆ ตามเวลาโดยเฉพาะเวลาเท ยงว น พ นผ วโลกจะคายความร อนออกมาในช วงบ ายจ งม อ ณหภ ม ส งท ส ดและค อยๆเย นลงในเวลากลางค นแต จะค อยๆลด เน องจากร งส ความร อนแผ ออกนอกโลก 2. ความส งจากระด บน าทะเล อ ณหภ ม ของอากาศสามารถเปล ยนแปลงไปตามความส ง ของระด บน าทะเล โดยอ ณหภ ม จะลดลงตามความส ง ซ งล กษณะด งกล าว จะเก ดข นเฉพาะอากาศ ท อย ใกล ผ วโลกในระด บความส งไม เก น 10 ก โลเมตร เหน อผ วโลกเท าน น 3. เมฆปกคล มท องฟ า บร เวณท ม เมฆปกคล มมากจะม ความช มช นอ ณหภ ม จะไม ส งมาก ในเวลากลางว นและกลางค นอากาศอบอ นไม เย นเก นไป ส วนบร เวณท ปราศจากเมฆปกคล มจะม อ ณหภ ม กลางว นร อนจ ดและเย นจ ดในเวลากลางค น 4. ล กษณะของพ นท พ นผ วแต ละแห งด ดกล นและคายความร อนต างก น ด งน 4.1 พ นส อ อนสะท อนร งส ได มากกว าด ดกล น ตรงข ามก บส เข ม 4.2 พ นน าด ดกล นความร อนช าแต เก บความร อนนานกว าเด ม 4.3 ป าไม แสงแดดส องถ งพ นด นได น อย อากาศจ งเย นสบาย 4.4 ในเม องใหญ ม ส งก อสร างมากต นไม น อย อากาศจ งร อน 8

12 การว ดอ ณหภ ม ของอากาศว ดได อย างไรคะ อ ณหภ ม ของอากาศเปล ยนแปลงตลอดเวลา ด งน นการว ด อ ณหภ ม ของอากาศจ งต องท าการว ดค าอ ณหภ ม ส งส ดของแต ละว นแล วหา ค าเฉล ยโดยใช เคร องม อท ใช เฉพาะการว ดอ ณหภ ม ของอากาศเท าน น 1. เคร องม อว ดอ ณหภ ม ของอากาศ ร างกายมน ษย ใช เคร องม อ ว ดอ ณหภ ม ค อ เทอร มอม เตอร แต อ ณหภ ม ของอากาศม การเปล ยนแปลง ตลอดเวลาจ าเป นต องอาศ ยเทอร มอม เตอร ท ท าข นเฉพาะ เพ อใช ว ด อ ณหภ ม ของอากาศท ค าอ ณหภ ม ส งส ดและอ ณหภ ม ต าส ดท เร ยกว า เทอร มอม เตอร 2. การต ดต งเทอร มอม เตอร ต องต ดต งเทอร มอม เตอร ในต สกร น ท ประกอบด วยบานเกล ดท ง 4 ด าน เพ อให อากาศผ านได สะดวกและ ป องก นไม ให เทอร มอม เตอร ถ กแสงแดดโดยตรง ต สกร นจะทาด วยส ขาว เพ อป องก นการด ดกล นร งส ความร อนและต องต งให ส งจากพ นด น เพ อป องก นการแผ ร งส ความร อนจากพ นด น การอ านค าอ ณหภ ม ต องใช ผ ท ม ความเช ยวชาญและตรวจว ด ถ กต องตามหล กว ชาการจ งจะได ค าท ถ กต องแน นอน เทอร มอม เตอร ท มา: 9

13 ใบงานท 1 อ ณหภ ม ของอากาศ ช อ...ช น...เลขท... ค าช แจง : ให น กเร ยนศ กษาตารางอ ณหภ ม แต ละภาคแล วตอบค าถาม ภาคเหน อ จ งหว ด อ ณหภ ม ส งส ด (cº) อ ณหภ ม ต าส ด(cº) เช ยงราย เช ยงใหม พ ษณ โลก ภาคตะว นออกเฉ ยงเหน อ จ งหว ด อ ณหภ ม ส งส ด (cº) อ ณหภ ม ต าส ด(cº) เลย ขอนแก น นครราชส มา ภาคกลาง จ งหว ด อ ณหภ ม ส งส ด (cº) อ ณหภ ม ต าส ด(cº) กร งเทพ นครสวรรค กาญจนบ ร ภาคตะว นออก จ งหว ด อ ณหภ ม ส งส ด (cº) อ ณหภ ม ต าส ด(cº) ระยอง จ นทบ ร ปราจ นบ ร ภาคใต จ งหว ด อ ณหภ ม ส งส ด (cº) อ ณหภ ม ต าส ด(cº) ช มพร สงขลา ภ เก ต

14 1. อ ณหภ ม แต พ นท ม ความแตกต างก นเน องจากสาเหต ใด ตอบ จงบอกป จจ ยท ม ผลต ออ ณหภ ม ของอากาศ ตอบ เพราะเหต ใดเม องใหญ ๆ ท ม ส งก อสร างอาคารคอนกร ตมาก จ งม ความร อนมาก ตอบ เคร องม อท ใช ว ดอ ณหภ ม ของอากาศม ล กษณะใด ตอบ ให บอกว ธ อ านค าอ ณหภ ม จากเทอร มอม เตอร แบบเกณฑ ส ง เกณฑ ต าท ถ กต อง ตอบ... 11

15 ใบความร ท 2 เร อง ช นบรรยากาศ การแบ งช นบรรยากาศท ห อห มโลกอาจใช เกณฑ ต างๆ ในการแบ งได หลายร ปแบบ ซ งอาจ ม ช อเร ยกช นบรรยากาศเหม อนก นหร อแตกต างก น การแบ งช นบรรยากาศม การแบ งช นโดยใช เกณฑ แตกต างก น ด งน การแบ งช นบรรยากาศโดยใช อ ณหภ ม ของอากาศเป นเกณฑ 1. โทรโพสเฟ ยร (Troposphere) 1) ขอบเขตของบรรยากาศช นน ในแต ละแห งอาจไม เท าก น - บร เวณข วโลกส งจากระด บน าทะเลประมาณ 8-10 ก โลเมตร - บร เวณศ นย ส ตรส งจากะด บน าทะเลประมาณ ก โลเมตร 2) ม อากาศหนาแน นประมาณร อยละ 80 ของอากาศ ท งหมด 3) อ ณหภ ม ลดลงเม อความส งเพ มข น ค าเฉล ย 6.5 ๐ C ต อความส ง 1 ก โลเมตร จนถ งประมาณ 12 ก โลเมตร อ ณหภ ม คงท ประมาณ -60 ๐ C 4) อากาศแปรปรวนมาก เน องจากม ไอน าในอากาศ มากพอท จะท าให เก ดเป น เมฆ ฝน พาย ต างๆ ฟ าแลบ ฟ า ร อง ฟ าผ า และสภาวะลมฟ าอากาศต างๆ ได การแบ งช นบรรยากาศ โดยใช อ ณหภ ม ของอากาศเป นเกณฑ ท มา: 5) ส ดเขตบรรยากาศช นน เร ยกว า โทรโพพอส (Tropopause) ม อ ณหภ ม ต ามากท บร เวณ ศ นย ส ตรประมาณ -80 ๐ C บร เวณข วโลกประมาณ -60 ๐ C 12

16 2. สตราโตสเฟ ยร (Stratosphere) 1) ส งจากะด บน าทะเลประมาณ 35 ก โลเมตร 2) ม อากาศเบาบาง มวลอากาศม ประมาณ ร อยละ 19.9 ม ความช นและฝ นผงเล กน อย อากาศ ไม แปรปรวน จ งน ยมน าเคร องบ นมาบ นตอนล างของอากาศช นน 3) อ ณหภ ม ในระด บล างของช นน จะคงท จนถ งระด บความส ง 20 ก โลเมตร จากน นอ ณหภ ม จะค อยๆ ส งข นจนถ งระด บ 30 35ก โลเมตร และต อจากน นอ ณหภ ม จะส งข นอย างรวดเร วด วย อ ตราประมาณ 0.5 องศาเซลเซ ยสต อก โลเมตร 4) บรรยากาศช นน ม แก สโอโซน (Ozone) มาก ซ งอย ท ความส งประมาณ 25 ก โลเมตร แก ส โอโซนน จะช วยด ดกล นร งส อ ลตราไวโอเลต จากดวงอาท ตย ไว บางส วน เพ อไม ให ร งส อ ลตราไวโอเลตผ านลงมาส พ นผ วโลกมากเก นไป 5) ส ดเขตบรรยากาศช นน เร ยกว า สตราโตพอส (Stratopause) ม อ ณหภ ม ประมาณ -10 ๐ C สตราโตสเฟ ยร ม โซสเฟ ยร 3. ม โซสเฟ ยร (Mesosphere) 1) ส งจากะด บน าทะเลประมาณ 80 ก โลเมตร 2) ม อากาศไม ถ งร อยละ 0.1 ของมวลอากาศท งหมด 3) บรรยากาศช นน อ ณหภ ม ลดลงตามระด บความส งจากประมาณ -10 ๐ C ท ความส ง 50 ก โลเมตร ลดลงเป นประมาณ -90 ๐ C ท ความส ง 80 ก โลเมตร เน องจากอย ห างจากแหล งความ ร อน และไม ด ดกล นร งส ย ว 4) ส ดเขตบรรยากาศช นน เร ยกว า ม โซพอส (Mesopause) ม อ ณหภ ม ประมาณ -140 ๐ C 13

17 บรรยากาศช นโทรโพสเฟ ยร สตราโตสเฟ ยร และม โซส เฟ ยร ม ส วนผสมของอากาศค อนข างคงท (ยกเว นโอโซนและ ไอน าท เปล ยนแปลงได ) จ งอาจเร ยกบรรยากาศท งสามช นน รวมก นว า โฮโมสเฟ ยร (Homosphere) 4. เทอร โมสเฟ ยร (Thermosphere) 1) ส งจากะด บน าทะเลประมาณ ก โลเมตร 2) อ ณหภ ม ส งข นอย างช าๆ จากต ากว า -90 ๐ C ถ งประมาณ 227 ๐ C ในช วง ก โลเมตร หล งจาก 100 ก โลเมตร อ ณหภ ม จะส งข นอย างรวดเร ว จนถ งประมาณ 720 ๐ C 3) ม แก สต างๆ น อยมาก โมเลก ลของแก สต างๆ จะได ร บพล งงานความร อนจากดวงอาท ตย จนม อ ณหภ ม ส งข นและแตกต วเป นอน ภาคท ม ประจ ไฟฟ า เร ยกว า ไอออน (Ion) ซ งไอออนน สามารถสะท อนคล นว ทย บางความถ ได จ งเร ยกบรรยากาศช นน อ กอย างหน งว า ไอโอโนสเฟ ยร (Ionosphere) ดาวตกก บอ กกาบาตเร มล กไหม ในบรรยากาศช นน จ งเห น แสงสว าง บรรยากาศช นน ม ไอออนมาก ร บส งคล นว ทย ได และม แสงเหน อแสงใต หร อแสง ออโรราด วยนะ เทอร โมสเฟ ยร ท มา: 14

18 5. เอกโซสเฟ ยร (Exosphere) 1) อย ส งจากพ นด นประมาณ 500 1,000 ก โลเมตร 2) บรรยากาศช นน ได ร บพล งงานจากดวงอาท ตย มาก อ ณหภ ม จ งส งมากประมาณ 726 ๐ C ข นไป 3) องค ประกอบส วนใหญ เป นแก สไฮโดรเจนและฮ เล ยม ม อากาศเจ อจางมากจนเก อบถ อ ได ว าไม ม ด งน นอ กกาบาตจ งไม เก ดการเส ยดส ของอากาศจนท าให เก ดการล กไหม 4) ม แรงด งด ดของโลกหร อแรงโน มถ วงน อยมาก จนถ อว าไม ม เอกโซสเฟ ยร ท มา: การแบ งช นบรรยากาศโดยใช สมบ ต ของแก สเป นเกณฑ 1. โทรโพสเฟ ยร (Troposphere) อย ส งจากพ นด น 0-10 ก โลเมตร ส วนผสมบรรยากาศท ส าค ญค อ ไอน า 2. โอโซโนสเฟ ยร (Ozonosphere) อย ส งจาก พ นด น ก โลเมตร ส วนผสมบรรยากาศท ส าค ญค อ โอโซน (O 3 ) 3. ไอโอโนสเฟ ยร (Ionosphere) อย ส งจากพ นด น ก โลเมตร ส วนผสมบรรยากาศท ส าค ญค อ อากาศ แตกต วเป นไอออน (Ion) 4. เอกโซสเฟ ยร (Exosphere) อย ส งจากพ นด น 600 ก โลเมตรข นไป ส วนผสมบรรยากาศท ส าค ญค อ ความหนาแน นของอะตอมต างๆ ม ค าน อยลง ช นบรรยากาศ ท มา: 15

19 บรรยากาศช นเอกโซสเฟ ยร ม อากาศเจ อจางมาก องค ประกอบส วนใหญ เป น แก สไฮโดรเจนและแก สฮ เล ยม เป นบรรยากาศท ต อเน องก บอวกาศ และเน องจาก ม อากาศเบาบางมาก บรรยากาศช นน จ งม อ ณหภ ม ส งมาก ประมาณ 726 ๐ C การแบ งช นบรรยากาศโดยใช สมบ ต ทางอ ต น ยมว ทยาเป นเกณฑ แบ งได เป น 5 ช น ด งน 1. บร เวณท ม อ ทธ พลของความฝ ด อย ในช วงจากบร เวณพ นผ วโลกจนถ งระด บความ ส งประมาณ 2 ก โลเมตร การไหลเว ยนของมวลอากาศในบร เวณน ได ร บอ ทธ พลจากความฝ ดและ จากล กษณะของพ นผ วโลก 2. โทรโพสเฟ ยร ช นกลางและช นบน อ ณหภ ม ในบรรยากาศช นน จะลดลงอย าง สม าเสมอตามระด บความส งท เพ มข น ในช นน อ ทธ พลจากความฝ ดจะม ผลต อการไหลเว ยนของ มวลอากาศน อยลงมาก 3. โทรโพพอส เป นช นบรรยากาศท อย ระหว างโทรโพสเฟ ยร และสตราโตสเฟ ยร บรรยากาศในช นน เป นเขตท แบ งช นท ม ไอน าและไม ม ไอน า 4. สตราโทสเฟ ยร เป นช นบรรยากาศท ม ล กษณะเหม อนก บสตราโตเฟ ยร ท แบ งโดยใช อ ณหภ ม เป นเกณฑ 5. บรรยากาศช นส ง เป นช นบรรยากาศท อย เหน อสตราโตสเฟ ยร จนถ งขอบนอกส ดของ บรรยากาศ ช นบรรยากาศ 16

20 ใบงานท 2 เร อง การแบ งช นบรรยากาศ ก จกรรมท 1 จ ดประสงค ของก จกรรม จ าแนกช นบรรยากาศโดยใช เกณฑ ต าง ๆ ว ธ ท า 1. ให น กเร ยนเปร ยบเท ยบการแบ งช นบรรยากาศโดยใช เกณฑ ต าง ๆ ด งน 1) ใช อ ณหภ ม ของอากาศเป นเกณฑ 2) ใช สมบ ต ของแก สหร อส วนผสมของอากาศเป นเกณฑ 3) ใช สมบ ต ทางอ ต น ยมว ทยาเป นเกณฑ 2. บ นท กผลลงในตารางบ นท กผล

21 แบบบ นท กใบงานท 2 เร อง การแบ งช นบรรยากาศ กล มท... สมาช กในกล ม 1)... 2)... 3)... 4)... 5)... บ นท กผลการท าก จกรรม ตาราง เปร ยบเท ยบการแบ งช นบรรยากาศโดยใช เกณฑ ต าง ๆ ใช อ ณหภ ม ของอากาศ เป นเกณฑ ใช สมบ ต ของแก สหร อส วนผสม ของอากาศเป นเกณฑ ใช สมบ ต ทางอ ต น ยมว ทยา เป นเกณฑ 18

22 ก จกรรมท 2 ตอนท 1 ค าช แจง จงเต มค าหร อข อความในช องว างให ถ กต อง 1. การแบ งช นบรรยากาศท ห อห มโลก ใช เกณฑ อะไรบ างในการแบ งช นบรรยากาศ การแบ งช นบรรยากาศโดยใช อ ณหภ ม เป นเกณฑ แบ งได เป นก ช น อะไรบ าง บรรยากาศช นท ม ความแปรปรวนมากท ส ด ค อ บรรยากาศช นท ม แก สโอโซนมาก ค อ โอโซน ม ความส าค ญต อส งม ช ว ตบนโลก ค อ ล กษณะเด นของบรรยากาศช นเทอร โมสเฟ ยร ค อ ส วนประกอบส าค ญของบรรยากาศช นโทรโพสเฟ ยร ค อ บรรยากาศช นใดท ม อ ณหภ ม ส งมาก เน องจากสาเหต ใด โฮโมสเฟ ยร ค อ ก ปต นเคร องบ นจะน าเคร องบ นบ นอย ในบรรยากาศช นใด เน องจากอะไร... 19

23 ตอนท 2 ค าช แจง ให น กเร ยนจ บค ช นบรรยากาศและล กษณะส าค ญของช นบรรยากาศให ถ กต อง ส มพ นธ ก น...1) เป นช นบรรยากาศท อย ระหว างโทรโพสเฟ ยร และ สตราโตสเฟ ยร เป นเขตท แบ งช นท ม ไอน าและไม ม ไอน า...2) ส วนผสมบรรยากาศท ส าค ญ ค อ อากาศแตกต วเป น ไอออน สามารถสะท อนคล นว ทย บางความถ ได...3) บรรยากาศท อย ในระด บความส งจากผ วโลก 500 km ข นไปไม ม แรงด งด ดของโลก ม แก สเบาบางมาก จนไม ถ อว า เป นส วนหน งของบรรยากาศ...4) ช อเร ยกบรรยากาศช นโทรโพสเฟ ยร สตราโตสเฟ ยร และ ม โซสเฟ ยร รวมก น...5) อ ณหภ ม ลดลงตามระด บความส ง ซ งม อ ณหภ ม ประมาณ -140 องศาเซลเซ ยส...6) ดาวตกและอ กกาบาตจะเร มล กไหม ในบรรยากาศช นน...7) ช นบรรยากาศท ม ผลต อการด ารงช ว ตประจ าว นของมน ษย มากท ส ด...8) ส วนผสมบรรยากาศท ส าค ญค อ โอโซน...9) อากาศเบาบาง ม เมฆน อย อากาศไม แปรปรวน น กบ นจ งน า เคร องบ นบ นอย ในช นน...10) เป นช นบรรยากาศท อย เหน อสตราโตสเฟ ยร จนถ งขอบ นอกส ดของบรรยากาศ ก. โทรโพสเฟ ยร ข. สตราโตสเฟ ยร ค. ม โซสเฟ ยร ง. เทอร โมสเฟ ยร จ. โทรโพพอส ฉ. บรรยากาศช นส ง ช. โอโซโนสเฟ ยร ซ. ไอโอโสเฟ ยร ฌ. เอกโซสเฟ ยร ญ. โฮโมสเฟ ยร ต งใจท านะคะ 20

24 แบบทดสอบหล งเร ยน ช ดการเร ยนร เล มท 2 ค าช แจง จงเล อกค าตอบท ถ กต องท ส ดเพ ยงค าตอบเด ยว 1. บรรยากาศช นเทอร โมสเฟ ยร ใช ประโยชน ในการส อสารได เพราะเหต ใด ก. ม ไอน าอย น อยท าให คล นว ทย ส งผ านได ง ายข น ข. ม อน ภาคไฟฟ าท ม ประจ ซ งสามารถสะท อนคล นว ทย ได ค. ม เมฆหมอกหนาท บช วยให เก ดการสะท อน คล นว ทย ได ง. ม ร งส อ ลตราไวโอเลตน อย ท าให คล นว ทย ทะล ผ านได 2. บรรยากาศช นใดท อ ณหภ ม ลดลงตามความส งจากพ นโลก ก. โทรโพสเฟ ยร และ ม โซสเฟ ยร ข. โทรโพสเฟ ยร และ สตราโตสเฟ ยร ค. สตราโตสเฟ ยร และ เทอร โมสเฟ ยร ง. ม โซสเฟ ยร และ เทอร โมสเฟ ยร 3. น กอ ต น ยมว ทยาน าข อม ลจากบรรยากาศช นใด มาใช ในการพยากรณ อากาศ ก. ม โซสเฟ ยร ข. เทอร โมสเฟ ยร ค. โทรโพสเฟ ยร ง. สตราโตสเฟ ยร 4. ข อใดกล าว ไม ถ กต อง เก ยวก บบรรยากาศ ช นโทรโพสเฟ ยร ก. น กอ ต น ยมว ทยาน าข อม ลจากบรรยากาศ ช นน มาใช ในการพยากรณ อากาศ ข. เป นช นบรรยากาศท ม ผลต อการด ารงช ว ต ประจ าว นของมน ษย มากท ส ด ค. ส วนใหญ น กบ นจะข บเคร องบ นอย ในบรรยากาศช นน ง. เป นช นบรรยากาศท อากาศม ความหนาแน น มากท ส ด 5. ในช นโทรโพสเฟ ยร ย งส งข นไปอากาศม ล กษณะอย างไร ก. เย นลง ความด นอากาศลดลง ข. เย นลง ความด นอากาศส งข น ค. ร อนข น ความด นอากาศลดลง ง. ร อนข น ความด นอากาศส งข น 21

25 6. ข อใด ไม เก ยวข องก บบรรยากาศช นสตราโตสเฟ ยร ก. ม แก สโอโซน ข. ไม ม เมฆและพาย ค. ม ระด บความส ง km ง. ม ประจ ไฟฟ าท สามารถสะท อนคล นว ทย ได 7. ช นบรรยากาศใดท ม ผลต อการด ารงช ว ตประจ าว นของมน ษย มากท ส ด ก. ม โซสเฟ ยร ข. สตราโตสเฟ ยร ค. โทรโพสเฟ ยร ง. เทอร โมสเฟ ยร 8. ข อความต อไปน ข อใดกล าว ไม ถ กต อง ก. ในบรรยากาศช นสตราโตสเฟ ยร และม โซสเฟ ยร อ ณหภ ม จะเพ มข นตามความส ง ท เพ มข น ข. ในบรรยากาศช นโทรโพสเฟ ยร อ ณหภ ม ของอากาศจะลดลงตามความส งท เพ มข น ค. ในระยะความส ง 22 km จากผ วโลก จะม ปร มาณแก สโอโซนมากส ด โดยแก สน จะช วยด ดร งส อ ลตราไวโอเลต ง. คล นโทรท ศน คล นเรดาร คล นไมโครเวฟ และคล นว ทย เอฟ เอ ม จะไม สะท อน ก บบรรยากาศช นไอโอโนสเฟ ยร 9. สมบ ต ในข อใดท ไม ได ใช ในการแบ งช นบรรยากาศ ก. อ ณหภ ม ข. ส วนผสมของแก ส ค. สมบ ต ทางอ ต น ยมว ทยา ง. ปร มาณฝ นละอองและร งส 10. เพราะเหต ใดเคร องบ นโดยสารระหว างประเทศ ต องบ นในตอนล างส ดของบรรยากาศ ช นสตราโตสเฟ ยร ก. ช นโทรโพสเฟ ยร ม ว ส ยท ศน ไม ด ม ฝ นละอองมาก ข. เพ อหล กเล ยงสภาพอากาศท แปรปรวนใน ช นโทรโพสเฟ ยร ค. ช นสตราโตสเฟ ยร ม แก สออกซ เจนหนาแน นกว าช นอ น ๆ ง. บรรยากาศช นสตราโตสเฟ ยร ไม ม อากาศ จ งเด นทางสะดวก 22

26 บรรณาน กรม กอบนวล จ ตต น นทน. ค ม อเตร ยมสอบสาระการเร ยนร ว ทยาศาสตร ช วงช นท 3 (ม.1-3) ช นม ธยมศ กษาป ท 1. กร งเทพมหานคร : ภ ม บ ณฑ ต, ถน ด ศร บ ญเร อง, กน ษฐา อ นอน นต และ ป นศ กด ช มเกษ ยน. ส อการเร ยนร รายว ชา พ นฐาน กล มสาระการเร ยนร ว ทยาศาสตร ส มฤทธ มาตรฐานว ทยาศาสตร ม.1 เล ม 2 ช วงช นท 3 ช นม ธยมศ กษาป ท 1. พ มพ คร งท 4. กร งเทพมหานคร : อ กษรเจร ญท ศน, ส อการเร ยนร รายว ชาพ นฐาน กล มสาระการเร ยนร ว ทยาศาสตร ส มฤทธ มาตรฐานว ทยาศาสตร ม.1 เล ม 2 ช วงช นท 3 ช นม ธยมศ กษาป ท 1. พ มพ คร งท 7. กร งเทพมหานคร : อ กษรเจร ญท ศน, ส อการเร ยนร รายว ชาพ นฐาน กล มสาระการเร ยนร ว ทยาศาสตร ช นม ธยมศ กษาป ท 1 เล ม 2. กร งเทพมหานคร : อ กษรเจร ญท ศน, บ ญชา แสนทว และคณะ. หน งส อเร ยนสาระการเร ยนร พ นฐาน ว ทยาศาสตร เล ม 2 กล มสาระการเร ยนร ว ทยาศาสตร ช วงช นท 3 ช นม ธยมศ กษาป ท 1 ฉบ บปร บปร ง. กร งเทพมหานคร : ว ฒนาพาน ช, ประด บ นาคแก ว และ ดาว ลย เสร มบ ญส ข. หน งส อเร ยนรายว ชาพ นฐาน ว ทยาศาสตร ช นม ธยมศ กษาป ท 1 กล มสาระการเร ยนร ว ทยาศาสตร. กร มเทพมหานคร : แม ค ปร ชา ส วรรณพ น จ, นงล กษณ ส วรรณพ น จ และ ป ยดา ส วรรณพ น จ. ค ม อเตร ยมสอบว ทยาศาสตร ม กล มสาระการเร ยนร ว ทยาศาสตร. กร งเทพมหานคร : ไฮเอ ดพ บล ชช ง, พ มพ พ นธ เตชะค ปต และคณะ. ช ดก จกรรมการเร ยนร พ ฒนาการค ดว เคราะห กล มสาระการเร ยนร ว ทยาศาสตร ช นม ธยมศ กษาป ท 1 เล ม 2. กร งเทพมหานคร : บร ษ ทพ ฒนาค ณภาพว ชาการ, หน งส อเร ยน รายว ชาพ นฐาน ว ทยาศาสตร ช นม ธยมศ กษาป ท 1. กร งเทพมหานคร : บร ษ ทพ ฒนาค ณภาพว ชาการ, ฝ ายว ชาการส าน กพ มพ ภ ม บ ณฑ ต. ค ม อเตร ยมสอบ สาระการเร ยนร ว ทยาศาสตร ช นม ธยมศ กษาป ท 1. กร งเทพมหานคร : ภ ม บ ณฑ ต,

27 บรรณาน กรม(ต อ) ย พา วรยศ และคนอ น ๆ. หน งส อเร ยนสาระการเร ยนร พ นฐาน กล มสาระการเร ยนร ว ทยาศาสตร ว ทยาศาสตร ม.1 ช วงช นท 3. กร งเทพมหานคร : อ กษรเจร ญท ศน, ศร ล กษณ ผลว ฒน, ร ตนาภรณ อ ทธ ไพส ฐพ นธ และ ส ภาภรณ หร นทรน ตย. ส อการเร ยนร และเสร มสร างท กษะตามมาตรฐานการเร ยนร กล มสาระการเร ยนร ว ทยาศาสตร ช วงช นท 1-3 เร องบรรยากาศ. กร งเทพมหานคร : น ยมว ทยา, ส อการเร ยนร และเสร มสร างท กษะตามมาตรฐานและต วช ว ดช นป กล มสาระการเร ยนร ว ทยาศาสตร ช นม ธยมศ กษาป ท 1 เล ม 2 เร องบรรยากาศ. กร งเทพมหานคร : น ยมว ทยา, สมพงษ จ นทร โพธ ศร. ค ม อเตร ยมสอบว ทยาศาสตร เล มรวม เทอม 1-2 ม.1 กล มสาระการเร ยนร ว ทยาศาสตร. กร งเทพมหานคร : ไฮเอ ดพ บล ชช ง, เส ยง เชษฐส ร พงศ. ค ม อว ทยาศาสตร ม.1 เล ม 2. นนทบ ร : เพ มทร พย การพ มพ, เว บไซด : กรมอ ต น ยมว ทยา (ออนไลน ). เข าถ งจาก ส บค นว นท 24 เมษายน โครงสร างบรรยากาศ (ออนไลน ). เข าถ งจาก ส บค นว นท 24 เมษายน ช นบรรยากาศ (ออนไลน ). เข าถ งจาก ส บค นว นท 24 เมษายน บรรยากาศ (ออนไลน ). เข าถ งจาก ส บค นว นท 24 เมษายน บรรยากาศ (ออนไลน ). เข าถ งจาก ส บค นว นท 24 เมษายน

28 บรรณาน กรม(ต อ) aspboard_question.asp?gid= index9.html 25

29 ภาคผนวก 26

30 เฉลยแบบทดสอบก อนเร ยน ข อ ค าตอบ 1. ค 2. ง 3. ก 4. ข 5. ง 6. ค 7. ก 8. ข 9. ค 10. ก 27

31 เฉลยใบงานท 1 อ ณหภ ม ของอากาศ ช อ...ช น...เลขท... ค าช แจง : ให น กเร ยนศ กษาตารางอ ณหภ ม แต ละภาคแล วตอบค าถาม ภาคเหน อ จ งหว ด อ ณหภ ม ส งส ด (cº) อ ณหภ ม ต าส ด(cº) เช ยงราย เช ยงใหม พ ษณ โลก ภาคตะว นออกเฉ ยงเหน อ จ งหว ด อ ณหภ ม ส งส ด (cº) อ ณหภ ม ต าส ด(cº) เลย ขอนแก น นครราชส มา ภาคกลาง จ งหว ด อ ณหภ ม ส งส ด (cº) อ ณหภ ม ต าส ด(cº) กร งเทพ นครสวรรค กาญจนบ ร ภาคตะว นออก จ งหว ด อ ณหภ ม ส งส ด (cº) อ ณหภ ม ต าส ด(cº) ระยอง จ นทบ ร ปราจ นบ ร ภาคใต จ งหว ด อ ณหภ ม ส งส ด (cº) อ ณหภ ม ต าส ด(cº) ช มพร สงขลา ภ เก ต

32 1. อ ณหภ ม แต พ นท ม ความแตกต างก นเน องจากสาเหต ใด ตอบ ได ร บแสงจากดวงอาท ตย แตกต างก นเพราะโลกม ท ศทางการห นเข าหาดวง อาท ตย ต างก น 2. ล าแสงดวงอาท ตย ม แนวตรงและเฉ ยงต างก น 3. ปร มาณฝ นละอองและไอน าจะด ดกล นแสง 2. จงบอกป จจ ยท ม ผลต ออ ณหภ ม ของอากาศ ตอบ ช วงเวลาในรอบว น 2. ความส งจากระด บน าทะเล 3. เมฆปกคล มท องฟ า 4. ล กษณะของพ นท 3. เพราะเหต ใดเม องใหญ ๆ ท ม ส งก อสร างอาคารคอนกร ตมาก จ งม ความร อนมาก ตอบ... ส งก อสร างอาคารคอนกร ตจะด ดกล นความร อนและเม องใหญ ๆเหล าน ม ต นไม น อยจ งได ร บความร อนมาก อากาศในเม องจ งร อนข นโดยเฉพาะเวลากลางว น 4. เคร องม อท ใช ว ดอ ณหภ ม ของอากาศม ล กษณะใด ตอบ... เน องจากอ ณหภ ม ของอากาศม การเปล ยนแปลงตลอดเวลาจ งต องใช เทอร มอ ม เตอร ท สามารถว ดอ ณหภ ม ต าส ดและส งส ดได ในแต ละว น แล วน ามาหาค าเฉล ย เร ยกว า เทอร มอม เตอร แบบเกณฑ ส งและเทอร มอม เตอร แบบเกณฑ ต า 5. ให บอกว ธ อ านค าอ ณหภ ม จากเทอร มอม เตอร แบบเกณฑ ส ง เกณฑ ต าท ถ กต อง ตอบ... อ านค าอ ณหภ ม ต าส ดและส งส ดในแต ละว นโดยม เคร องหมายท เร ยกว า ดรรชน แสดงค าอ ณหภ ม ต าส ดและส งส ดในว นหน งๆ เม อต องการทราบค าก อ านจากส วนล างส ด ของดรรชน แล วน ามาหาค าเฉล ยการต ดต งต องต ดต งในต สกร นท ทาส ขาวและม บานเกล ด 4 ด าน เพ อให ผ านได สะดวก 29

33 แนวการบ นท กผลใบงานท 2 เร อง การแบ งช นบรรยากาศ ก จกรรมท 1 บ นท กผลการท าก จกรรม ตาราง เปร ยบเท ยบการแบ งช นบรรยากาศโดยใช เกณฑ ต าง ๆ ใช อ ณหภ ม ของอากาศ เป นเกณฑ 1. โทรโพสเฟ ยร - ส งจากพ นด น 0-10 km - อ ณหภ ม ลดลงตามความ ส งท เพ มข น 6.5 C/km 2. สตราโตสเฟ ยร - ระยะ km - อ ณหภ ม เพ มข นตาม ความส ง 3. ม โซสเฟ ยร - ระยะ km - อ ณหภ ม ลดลงตามความ ส ง 4. เทอร โมสเฟ ยร - ระยะ km - อ ณหภ ม ค อย ๆ ส งข นแล วเพ มข นอย าง รวดเร ว 5. เอกโซสเฟ ยร - ระยะ 500-1,000 km - อ ณหภ ม ส งมาก ใช สมบ ต ของแก สหร อ ส วนผสมของอากาศ เป นเกณฑ 1. โทรโพสเฟ ยร - ส งจากพ นด น 0-10 km - ส วนผสมของบรรยากาศ ท ส าค ญค อไอน า 2. โอโซโนสเฟ ยร - ระยะ km - ส วนผสมของบรรยากาศ ท ส าค ญค อ โอโซน (O 3 ) 3. ไอโอโนสเฟ ยร - ระยะ km - ม ไอออน 4. เอกโซสเฟ ยร - ระยะ 600 km ข นไป - ความหนาแน นของ อะตอมของอากาศน อยลง ใช สมบ ต ทางอ ต น ยมว ทยา เป นเกณฑ 1. บร เวณท ม อ ทธ พลของความฝ ด - ระยะ 2 km จากผ วโลก - การไหลเว ยนของมวลอากาศใน บร เวณน ได ร บอ ทธ พลจากความ ฝ ดและจากล กษณะของพ นผ วโลก 2. โทรโพสเฟ ยร - ความฝ ดลดลง - อากาศไหลเว ยนด - ม ไอน ามาก 3. โทรโพพอส - เป นเขตท แบ งช นระหว างช นท ม ไอน าก บไม ม ไอน า 4. สตราโตสเฟ ยร - อากาศไม แปรปรวน - ไม ม ไอน า 5. บรรยากาศช นส ง - อย เหน อช นสตราโตสเฟ ยร ข นไป 30

34 ก จกรรมท 2 ตอนท 1 ค าช แจง จงเต มค าหร อข อความในช องว างให ถ กต อง 1. การแบ งช นบรรยากาศท ห อห มโลก ใช เกณฑ อะไรบ างในการแบ งช นบรรยากาศ อาจใช เกณฑ ต าง ๆ ในการแบ งได หลายร ปแบบ เช นใช อ ณหภ ม ของอากาศ ใช สมบ ต ของแก สหร อส วนผสมของอากาศ ใช สมบ ต ทางอ ต น ยมว ทยา เป นเกณฑ 2. การแบ งช นบรรยากาศโดยใช อ ณหภ ม เป นเกณฑ แบ งได เป นก ช น อะไรบ าง แบ งได เป น 5 ช น ด งน 1) ช นโทรโพสเฟ ยร 2) ช นสตราโตสเฟ ยร 3) ช นม โซสเฟ ยร 4) ช นเทอร โมสเฟ ยร 5) ช นเอกโซสเฟ ยร 3. บรรยากาศช นท ม ความแปรปรวนมากท ส ด ค อ ช นโทรโพสเฟ ยร 4. บรรยากาศช นท ม แก สโอโซนมาก ค อ ช นสตราโตสเฟ ยร และช นโอโซโนสเฟ ยร 5. โอโซน ม ความส าค ญต อส งม ช ว ตบนโลก ค อ ช วยกรองร งส อ ลตราไวโอเลต ท าให ปร มาณร งส อ ลตราไวโอเลตเหล อปร มาณเล กน อยเม อถ งพ นผ วโลก 6. ล กษณะเด นของบรรยากาศช นเทอร โมสเฟ ยร ค อ อ ณหภ ม ของบรรยากาศจะส งข น อย างรวดเร วในช วง km ม แก สต าง ๆ น อยมาก อย ในล กษณะท เป นอน ภาคท เป นประจ ไฟฟ าเร ยกว า ไอออน สามารถสะท อนคล นว ทย ได 7. ส วนประกอบส าค ญของบรรยากาศช นโทรโพสเฟ ยร ค อ ไอน า 8. บรรยากาศช นใดท ม อ ณหภ ม ส งมาก เน องจากสาเหต ใด ช นเอกโซสเฟ ยร เน องจาก เป นช นบรรยากาศท ต อเน องก บอวกาศ ได ร บพล งงานจากดวงอาท ตย มาก 9. โฮโมสเฟ ยร ค อ ช อท เร ยกบรรยากาศช นโทรโพสเฟ ยร สตราโตสเฟ ยร และม โซสเฟ ยร ท งสามช นน รวมก น 10. ก ปต นเคร องบ นจะน าเคร องบ นบ นอย ในบรรยากาศช นใด เน องจากอะไร ช นสตราโตสเฟ ยร เน องจาก ม ปร มาณไอน าน อย อากาศไม แปรปรวน 31

35 ตอนท 2 ค าช แจง ให น กเร ยนจ บค ช นบรรยากาศและล กษณะส าค ญของช นบรรยากาศให ถ กต อง ส มพ นธ ก น...จ...1) เป นช นบรรยากาศท อย ระหว างโทรโพสเฟ ยร และ สตราโตสเฟ ยร เป นเขตท แบ งช นท ม ไอน าและไม ม ไอน า...ซ...2) ส วนผสมบรรยากาศท ส าค ญ ค อ อากาศแตกต วเป นไอออน สามารถสะท อนคล นว ทย บางความถ ได...ฌ...3) บรรยากาศท อย ในระด บความส งจากผ วโลก 500 km ข นไป ไม ม แรงด งด ดของโลก ม แก สเบาบางมาก จนไม ถ อว า เป นส วนหน งของบรรยากาศ...ญ...4) ช อเร ยกบรรยากาศช นโทรโพสเฟ ยร สตราโตสเฟ ยร และ ม โซสเฟ ยร รวมก น...ค...5) อ ณหภ ม ลดลงตามระด บความส ง ซ งม อ ณหภ ม ประมาณ -140 องศาเซลเซ ยส...ง...6) ดาวตกและอ กกาบาตจะเร มล กไหม ในบรรยากาศช นน...ก...7) ช นบรรยากาศท ม ผลต อการด ารงช ว ตประจ าว นของมน ษย มากท ส ด...ช...8) ส วนผสมบรรยากาศท ส าค ญค อ โอโซน...ข...9) อากาศเบาบาง ม เมฆน อย อากาศไม แปรปรวน น กบ นจ งน า เคร องบ นบ นอย ในช นน...ฉ...10) เป นช นบรรยากาศท อย เหน อสตราโตสเฟ ยร จนถ ง ขอบนอกส ดของบรรยากาศ ก. โทรโพสเฟ ยร ข. สตราโตสเฟ ยร ค. ม โซสเฟ ยร ง. เทอร โมสเฟ ยร จ. โทรโพพอส ฉ. บรรยากาศช นส ง ช. โอโซโนสเฟ ยร ซ. ไอโอโสเฟ ยร ฌ. เอกโซสเฟ ยร ญ. โฮโมสเฟ ยร เก งมากค ะ ตอบผ ดก ไม เป นไรนะคะ กล บไปทบทวนเน อหาก นอ กคร ง 32

36 เฉลยแบบทดสอบหล งเร ยน ข อท ค าตอบ 1 ข 2 ก 3 ค 4 ค 5 ก 6 ง 7 ค 8 ก 9 ง 10 ข 33