Knowledge Management

Transcription

1 Knowledge Management 1

2 พระราชกฤษฎ กาว าด วยหล กเกณฑ และว ธ การ บร หารก จการบ านเม องท ด พ.ศ มาตรา 11 ส วนราชการม หน าท พ ฒนาความร ในส วน ราชการ เพ อให ม ล กษณะเป นองค การแห งการเร ยนร อย าง สม าเสมอ โดยต องร บร ข อม ลข าวสาร และสามารถ ประมวลผลความร ในด านต างๆ เพ อน ามาประย กต ใช ใน การปฏ บ ต ราชการได อย างถ กต อง รวดเร ว และเหมาะสม ต อสถานการณ รวมท งต องส งเสร มและพ ฒนาความร ความสามารถ สร างว ส ยท ศน และปร บเปล ยนท ศนคต ของ ข าราชการในส งก ด ให เป นบ คลากรท ม ประส ทธ ภาพและม การเร ยนร ร วมก น... 2

3 1. ต องสร างระบบให สามารถร บร ข าวสาร ได อย างกว างขวาง 2. ต องสามารถประมวลผลความร ในด านต างๆ เพ อน ามา ประย กต ใช ในการปฏ บ ต ราชการได อย างถ กต อง รวดเร วและ เหมาะสมก บสถานการณ ท ม การเปล ยนแปลงไป 3. ต องม การส งเสร มและพ ฒนาความร ความสามารถสร าง ว ส ยท ศน และปร บเปล ยนท ศนคต ของข าราชการ เพ อให ข าราชการท ก คนเป นผ ม ความร ความสามารถในว ชาการสม ยใหม ตลอดเวลาม ความสามารถในการปฏ บ ต หน าท ให เก ดประส ทธ ภาพส งส ด และม ค ณธรรม 4. ต องม การสร างความม ส วนร วมในหม ข าราชการให เก ดการ แลกเปล ยนความร ซ งก นและก น เพ อการน ามาพ ฒนาใช ในการปฏ บ ต ราชการร วมก นให เก ดประส ทธ ภาพ โดยเจ าหน าท ท กระด บจะต อง ตอบคาถามได ว าผลงานในแต ละว นของตนน นสน บสน นการบรรล 3

4 แผนย ทธศาสตร การพ ฒนาทร พยากรบ คคลกรมราชท ณฑ พ.ศ ว ส ยท ศน... บ คลากรกรมราชท ณฑ ได ร บการพ ฒนา ศ กยภาพในการควบค ม แก ไขและพ ฒนาพฤต น ส ยผ ต องข ง เป นท ยอมร บของส งคม 4

5 แผนย ทธศาสตร การพ ฒนาทร พยากรบ คคลกรมราชท ณฑ พ.ศ ประเด นย ทธศาสตร ท 1 พ ฒนาการเร ยนร ขององค กร และการเป นองค กรแห งการเร ยนร ประเด นย ทธศาสตร ท 2 การเร ยนร ของบ คลากร ประเด นย ทธศาสตร ท 3 เสร มสร างหล กธรรมาภ บาล 5

6 ความหมายของความร ความร ค อ ส งท สะสมจากการศ กษาเล าเร ยน การค นคว า หร อ ประสบการณ รวมถ งความสามารถเช งปฏ บ ต ท กษะท ได จากประสบการณ ส งท ได ร บมาจากการได ย นได ฟ ง การค ด ห ร อ ก า ร ป ฏ บ ต จ า ก อ ง ค ค ว า ม ร ใ น แ ต ล ะ ส า ข า ว ช า (พจนาน กรมฉบ บราชบ ณฑ ตยสถาน พ.ศ. 2542) ความร ค อ สารสนเทศท ผ านกระบวนการค ดเปร ยบเท ยบ เช อมโยงก บความร อ น จนเก ดเป นความเข าใจและน าไปใช ประโยชน ในการสร ปและต ดส นใจในสถานการณ ต าง ๆ โดย ไม จาก ดช วงเวลา (Hideo Yamazaki) 6

7 ความหมายการจ ดการความร การจ ดการความร หมายถ ง การรวบรวมองค ความร ท ม อย ใน ส วนราชการ ซ งกระจ ดกระจายอย ในต วบ คคลหร อเอกสาร มาพ ฒนาให เป นระบบเพ อให ท กคนในองค กรสามารถเข าถ ง ความร และพ ฒนาตนเองให เป นผ ร รวมถ งปฏ บ ต งานได อย าง ม ประส ทธ ภาพอ นจะส งผลให องค การม ความสามารถในเช ง แข งข นส งส ด (สาน กงาน ก.พ.ร.) 7

8 การจ ดการความร หมายถ ง กระบวนการท ดาเน นการร วมก น โดยผ ปฏ บ ต ในองค กรหร อหน วยงานย อยขององค กร เพ อ สร างและใช ความร ในการท างานให เก ดผลส มฤทธ ด ข น กว าเด ม โดยม เป าหมายพ ฒนางานและพ ฒนาคน (นพ. ว จารณ พาน ช) การจ ดการความร หมายถ ง กระบวนการน าความร ท ม อย หร อท ได เร ยนร มาใช ให เก ดประโยชน ส งส ดต อองค กร โดย ผ านกระบวนการต าง ๆ เช น การค นหา รวบรวม แลกเปล ยน โดยม เป าหมายเพ อพ ฒนาข ดความสามารถของบ คลากรและ องค กร 8

9 ประโยชน ของการจ ดการความร ปร บปร งประส ทธ ภาพ และเพ มผล ตให ก บท กภาคส วนขององค กร สร างนว ตกรรมการเร ยนร ร วมก น ส งเสร มให สมาช กแสดงความค ดเห นแลกเปล ยนความร อย าง เต มท เพ มค ณภาพ และลดรอบเวลาการให บร การ ลดค าใช จ าย โดยลดกระบวนงานท ไม สร างค ณค าให ก บงาน ให ความสาค ญก บความร ของบ คลากร และให ค าตอบแทน รางว ล ท เหมาะสม 9

10 ความร จาแนกออกเป น 2 ประเภท 1. ความร ท ฝ งอย ในคน (Tacit Knowledge) เก ดจาก ประสบการณ การเร ยนร หร อพรสวรรค ต างๆ อธ บาย ออกมาได ยาก แต สามารถพ ฒนาและแบ งป นได 10

11 เคร องม อ/ว ธ การท ใช ในการจ ดการความร ท มข ามสายงาน ท มค ณภาพ ระบบพ เล ยง ความร ฝ งล ก Tacit Knowledge เวท เสวนา แลกเปล ยนความร การย มต วช วยงาน ช มชนน กปฏ บ ต CoP 11

12 2. ความร ท ช ดแจ ง (Explicit Knowledge) ความร ท เป นเหต ผล สามารถถ ายทอดออกมาใน ร ปแบบต างๆ ได เช น หน งส อ ค ม อ เอกสาร 12

13 เคร องม อ/ว ธ การท ใช ในการจ ดการความร เอกสาร ค ม อ แบบฟอร ม การเล าเร อง ความร ช ดแจ ง Explicit Knowledge ฐานความร สม ดหน าเหล อง 13

14 ต วอย าง: เคร องม อ การทา CoP หร อ ช มชนน กปฏ บ ต (Communities of Practice : CoP) ล กษณะ : - กล มคนท รวมต วก นโดยม ความสนใจและความ ปรารถนาร วมก นในเร องใดเร องหน ง - ปฏ ส มพ นธ และสร างความส มพ นธ ในกล ม - แลกเปล ยนและพ ฒนาความร ร วมก น 14

15 ประโยชน ของช มชนน กปฏ บ ต (CoP) - เป นเวท ของการแก ป ญหา ระดมสมอง - ได แนวค ดหลากหลายจากกล ม - ได ข อม ลมากข นในการต ดส นใจ - หาทางออก/ค าตอบท รวดเร ว - เก ดความร วมม อ และการประสานงาน ระหว างหน วยงาน - ความม นใจในการเข าถ ง และแก ป ญหา - ความผ กพ นท เป นส วนหน งของกล ม 15

16 ประโยชน ของช มชนน กปฏ บ ต (CoP) - เสร มสร างว ฒนธรรมการแลกเปล ยน เร ยนร ขององค กร - เก ดความสามารถท ไม คาดการณ ไว - ว เคราะห ความแตกต าง และต งเป าหมายการปร บปร ง ได อย างม ประส ทธ ภาพ - แหล งรวบรวมและเผยแพร ว ธ ปฏ บ ต ท เป นเล ศ - เก ดโอกาสพ ฒนาองค กรอย างก าวกระโดด - ร กษาคนเก ง ให อย ก บองค กรได 16

17 ต วอย าง แบบฟอร มจ ดเก บความร 5-Minute Concept เพ อบ นท กประสบการณ 17

18 เทคน ค เร อง สาหร บผ ปฏ บ ต งานด าน โดย ต าแหน ง 1. จ ดม งหมาย 2. ข นตอนการปฏ บ ต สร ปประเด นให กระช บพอให เข ยนลงใน 1 หน า 3. ข อแนะน า /ข อพ งระว ง/ เทคน ค ใช ค าพ ดง ายๆ ตรงประเด น สามารถอธ บายให จบภายในไม เก น 5 นาท 18

19 การถ ายเทความร เอกสาร (Document) - กฎ ระเบ ยบ (Rule), ว ธ ปฏ บ ต งาน (Practice) ระบบ (System) ส อต างๆ ว ซ ด ด ว ด เทป Internet ท กษะ (Skill ) ประสบการณ (Experience) ความค ด (Mind of individual ) พรสวรรค (Talent ) ความร ท ช ดแจ ง (Explicit Knowledge) ความร ท ฝ งอย ในคน (Tacit Knowledge) 19

20 Socialization การแบ งป นและสร างความร จาก Tacit Knowledge ไปส Tacit Knowledge โดยแลกเปล ยนประสบการณ ตรงของผ ท ส อสารระหว างก น 20

21 Externalization การสร างและแบ งป นความร จากการแปลง Tacit Knowledge เป น Explicit Knowledge โดยเผยแพร ออกมาเป นลายล กษณ อ กษร 21

22 Combination การแบ งป นและสร างความร จาก Explicit Knowledge ไปส Explicit Knowledge โดยรวบรวมความร ประเภท Explicit ท เร ยนร มาสร าง เป นความร ประเภท Explicit ใหม ๆ 22

23 องค ประกอบส าค ญของวงจรความร 1. คน ถ อว าเป นองค ประกอบท สาค ญท ส ด - เป นแหล งความร - เป นผ น าความร ไปใช ให เก ดประโยชน 2. เทคโนโลย เป นเคร องม อเพ อให คนสามารถค นหา จ ดเก บ แลกเปล ยน น าความร ไปใช ได อย างง ายและรวดเร วข น 3. กระบวนการความร เป นการบร หารจ ดการเพ อน าความร จากแหล งความร ไปให ผ ใช เพ อทาให เก ดการปร บปร งและ นว ตกรรม 23

24 เป าหมายการจ ดการความร องค กร การทางาน คน บรรล เป าหมาย ม ประส ทธ ภาพ ประส ทธ ผล (บรรล เป าหมาย) ค ดเป น ทาเป น คนและ องค กร เก งข น 24

25 กระบวนการจ ดการความร 1. การบ งช ความร หร อ การค นหาความร โดยม แนวทาง ด งน 1.1 ค นหาจากความร ท สน บสน นว ส ยท ศน พ นธก จ และประเด น ย ทธศาสตร 1.2 ค นหาจากความร ท สาค ญต อองค กร 1.3 ค นหาจากป ญหาท เผช ญอย 1.4 ค นหาจากแนวทางอ นท องค กรเห นว าเหมาะสม 2. การสร างความร ค อ การสร างความร ข นใหม การปร บปร ง ความร เก าให ท นสม ยอย เสมอ รวมถ งการกาจ ดความร ท ไม ใช แล ว 25

26 กระบวนการจ ดการความร 3. การจ ดการความร ให เป นระบบ ค อ การวางโครงสร าง ฐานข อม ลเพ อเตร ยมไว สาหร บการเก บความร ท จะเก ดข น ในอนาคตอย างเป นระบบ จะต องม การจ ดแยกประเภท หมวดหม ให ค นหาและเข าถ งง าย 4. การประมวลและกล นกรองความร ค อ การปร บปร ง เอกสารความร ให เป นมาตรฐานเด ยวก น ใช ภาษาเด ยวก น รวมถ งการปร บปร งเน อหาให สมบ รณ เป นป จจ บ น 26

27 กระบวนการจ ดการความร 5. การเข าถ งความร ค อ ว ธ การท ทาให สามารถเข าถ งความร ได โดยสะดวกและง ายท วถ ง เช น ระบบIT บอร ดประชาส มพ นธ การ จ ดเอกสารเผยแพร การประช ม การส มมนา ฯลฯ 6. การแบ งป นแลกเปล ยนเร ยนร ค อ ว ธ การ/ก จกรรม ท ทาให เก ด การใช ความร น น ๆ ทาได หลายกรณ ได แก 6.1 ความร ช ดแจ ง (Explicit Knowledge) ทาเป นเอกสาร ค ม อ ส อ ฐานความร 6.2 ความร ฝ งล ก (Tacit Knowledge) อาศ ยก จกรรมพ เล ยง ท ม ข ามสายงาน การส บเปล ยนงาน CoP การย มต ว เวท การ แลกเปล ยนความร ฯลฯ 7. การเร ยนร ค อ ก จกรรม/ว ธ การน าความร ท ได จากการแลกเปล ยน เร ยนร ไปใช จร งสะท อนการพ ฒนางานท ด ข น จนอาจสร างเป น ความร ใหม ประสบการณ ใหม ต อยอดอย างต อเน อง 27

28 กระบวนการจ ดการความร (Knowledge Management Process) เราต องม ความร เร องอะไร เราม ความร เร องน นหร อย ง ความร อย ท ใคร อย ในร ปแบบอะไร จะเอามาเก บรวมก นได อย างไร 1. การบ งช ความร (Knowledge Identification) 2. การสร างและแสวงหาความร (Knowledge Creation and Acquisition) จะแบ งประเภท ห วข ออย างไร 3. การจ ดความร ให เป นระบบ(Knowledge Organization) จะทาให เข าใจง ายและสมบ รณ อย างไร 4. การประมวลและกล นกรองความร (Knowledge Codification and Refinement) เรานาความร มาใช งานได ง ายหร อไม 5. การเข าถ งความร (Knowledge Access) ม การแบ งป นความร ให ก นหร อไม 6. การแบ งป นแลกเปล ยนความร (Knowledge Sharing) ความร น นทาให เก ดประโยชน ก บองค กรหร อไม ทาให องค กรด ข นหร อไม 7. การเร ยนร (Learning) 28

29 1. ผ อ านวยการเร ยนร บ คลากร (ต วละคร) ใน KM (Knowledge Facilitators) เป นผ จ ดเก บความร จากผ ปฏ บ ต งาน โดยใช Template ต างๆ เป นผ ประสานงานและอานวยกระบวนการเผยแพร ความร เป นผ จ ดแบ งองค ความร ในองค กร (Taxonomy) เบ องต น เป นผ สน บสน นการจ ดต งและการประช ม CoP ในกรณ ท องค กรไม ม Think Tank ผ อานวยฯ จะเป นผ จ ดทาว ธ ปฏ บ ต ท ได ผล (Best Practice) 29

30 เทคน คการเป นผ อ านวยการเร ยนร ฟ งเป น พ ด / ถามเป น ค ดเป น เข าใจ เข าถ งและจ ดการก บสมาช กได บ คล กด น าเช อถ อ 30

31 เทคน คการจดบ นท กท ได จาก CoP จ บประเด น / บ นท กเร องราวแสดงความส มพ นธ จากการ สนทนา บ นท กย อสาระสาค ญท เก ดข น ปร บเป นเอกสารอย างเป นระบบ 31

32 2. คล งสมอง (Think Tank) เป นผ กล น/สร าง Best Practice จากสร ปบทเร ยนต างๆ เป นผ จ ดแบ งองค ความร ในองค กร (Taxonomy) 32

33 3. ผ สน บสน น หร อ CKO (Chief Knowledge officer) เช อมโยงให การจ ดการองค ความร สอดคล องก บเป าหมายขององค กร สน บสน นให การจ ดการความร เป นท ยอมร บในองค กร เป นผ ประสานความต องการระหว าง ผ ปฏ บ ต งานและผ บร หารระด บส ง ขององค กร เร องการจ ดการความร ช วยจ ดหาทร พยากรท จาเป น 33

34 4. สมาช ก (Member) จ ดเก บและแลกเปล ยนบทเร ยนจากการทางานผ านเคร อข าย (CoP) ขององค กร สน บสน นการจ ดเก บความร ด วยการถ ายทอดความร และบทเร ยนจาก การทางานลงในแบบจ ดเก บความร (Template) นาความร ไปใช และช วยส งบทเร ยนจากการนาความร ไปใช ในร ปแบบ ของแบบจ ดเก บความร (ให Feedback) ช วยสร างบรรยากาศท ด ในการจ ดเก บและแลกเปล ยนบทเร ยน 34

35 KM : Milestone ของกรมราชท ณฑ ป ท 1 ทดลองน าร อง หาร ปแบบท เหมาะสมก บองค กร เราอย ตรงน แล ว...เย..เย!!!! ป ท 2 ป ท 3 ขยายท วท งองค กร สร างนว ตกรรม KM สร างความย งย น สร างความเป นธรรมชาต ของKM ป ท 4,5,6 O I 35

36 KM : Milestone ในม ต ของหน วยงาน ป ท 5 ระด บประเทศ/ระด บกรม ป ท 4 ท งกรม (ท กแห ง + ผสมท งกรม) ป ท 3 ระด บกล มเร อนจา ระด บกล มกองต างๆ ป ท 2 ระด บเร อนจา ระด บกอง ระด บเร อนจา ป ท 1 ทดลอง น าร องกล มเล ก(หลายหน วยงาน) 36

37 กระบวนการ KM ของกรมราชท ณฑ กาหนดห วข อการเร ยนร ฝ ก ผ อานวยการเร ยนร จ ดเก บ จ ดต ง จ ดเผยแพร น าไปใช องค กรแห งการเร ยนร องค กรแห งนว ตกรรม 37

38 กระบวนการ KM ของกรมราชท ณฑ ฝ ก กาหนดห วข อการเร ยนร ผ อานวยการเร ยนร 1. องค ความร เก ยวก บสมรรถนะ ( Competency) 2. องค ความร ในการปฏ บ ต หน าท จ ดเก บ (ต อ) 1.ความร ผ านการส มภาษณ ผ ม ประส ทธ ภาพส งในการ ปฏ บ ต หน าท และการประช มปฏ บ ต การ สร ป 2.ความร ผ าน COP จ ด Event 3.ความร ผ านว ธ อ น ๆ สร ป สร ป 38

39 กระบวนการ KM ของกรมราชท ณฑ จ ดต ง 1.คล งสมอง 5-7 คน เพ อกล นความร น าไปเผยแพร 2.ประช มร วมท กฝ าย เพ อกาหนดหล กส ตรฝ กอบรม จ ดเผยแพร องค กรแห งการเร ยนร ผ านช องทาง - Web - COP น าไปใช 1.จ ดหล กส ตรฝ กอบรม 2.ค ม อการปฏ บ ต งาน องค กรแห งนว ตกรรม 39

40 ต วอย าง กระบวนการ จ ดการความร ของกรมราชท ณฑ รอบป Knowledge Management Process 40

41 1. ก จกรรมการบ งช ความร ภารก จของกรมราชท ณฑ พ จารณาห วเร องความร 41

42 ประช มสร างความเข าใจพ นฐาน เก ยวก บการจ ดการความร ให ก บข าราชการท กระด บ 42

43 กาหนดห วข อความร 43

44 2. ก จกรรมการสร างและแสวงหาความร ส มภาษณ Key Performer พ ฒนาผ อานวยการเร ยนร และการจ ดเก บความร 44

45 ส มภาษณ ผ ม ประสบการณ ส ง (Key Performer) 45

46 3. ก จกรรมการจ ดความร ให เป นระบบ หมวดหม ความร การควบค ม ผ ต องข ง การแก ไข พ ฒนาพฤต น ส ย ผ ต องข ง การเสร มสร าง สมรรถนะในการ บร หารงาน YELLOW PAGES 46

47 4. ก จกรรมการประมวลและกล นกรองความร คล งสมอง กรมราชท ณฑ Best Practice 47

48 5. ก จกรรมการเข าถ งความร ม มการเร ยนร หย บเพ อร อ าน (DO) เพ อพ ฒนา สามแยกความร Learning and Food Center Website 48

49 49

50 6. ก จกรรมการแบ งป นแลกเปล ยนความร CoP 50

51 CoP Event 51

52 7. ก จกรรมการเร ยนร การทางานแบบม ส วนร วม หล กส ตร การฝ กอบรม ตามรายการ สมรรถนะหล ก ของกรมราชท ณฑ การทางานแบบม ออาช พ เคารพในส ทธ มน ษยชน ความโปร งใส ความค ดสร างสรรค 52

53 7. ก จกรรมการเร ยนร เอกสาร/ค ม อ การปฏ บ ต งาน 53

54 ต วอย าง นว ตกรรม KM การช าระประว ต ศาสตร กรมราชท ณฑ 54

55 ต งคณะกรรมการ ประกอบด วย... คนร นเก า คนร นป จจ บ น คนร นใหม 55

56 กาหนดห วข อการจ ดเก บความร เช น การแหกห กและการก อจลาจลในเร อนจ า ก จการต างประเทศราชท ณฑ การส งคมสงเคราะห ในงานราชท ณฑ 56

57 ให คนร นใหม ไปจ ดเก บจาก คนร นเก า โดย การส มภาษณ หาข อม ล ร ป เอกสาร 57

58 น าข อม ลมาว เคราะห กล นโดยคนร นป จจ บ น (คล งสมอง) 58

59 น าเข าท ประช มคณะกรรมการท ง 3 กล ม หาข อสร ป 59

60 จ ดงานว นประว ต ศาสตร ราชท ณฑ น าเสนอผลงานในร ปแบบของน ทรรศการ (ว นว ชาการ) 60

61 61

62 62

63 63

64 64

65 65

66 66

67 น าผลงานท งหมดไปเก บในพ พ ธภ ณฑ ห องประว ต ศาสตร และจ ดท าหน งส อ และกาหนดห วข อใหม ๆ อ กต อไป 67

68 ต วอย าง การเผยแพร และแลกเปล ยน ประสบการณ ก บหน วยงานภายนอก 68

69 TIME CAPSULE 69

70 ต วอย าง ก จกรรมการจ ดการความร ของเร อนจา/ท ณฑสถาน 70

71 ต วอย าง การจ ดต งเคร อข ายการจ ดการความร ในหน วยงานกรมราชท ณฑ 71

72 ต วอย าง การจ ดต งเคร อข ายการจ ดการความร ในหน วยงานกรมราชท ณฑ 72

73 ต วอย าง การแลกเปล ยนเร ยนร ของ CoP ในเร อนจ า 73

74 ต วอย าง ว ธ การ/ร ปแบบการจ ดเก บความร 74

75 ต วอย าง หน วยงานเร มท า KM ท ณฑสถานหญ งเช ยงใหม 75

76 ต วอย าง หน วยงานเร มท า KM เร อนจ าจ งหว ดนนทบ ร 76

77 ต วอย าง หน วยงานเร มท า KM ท ณฑสถานหญ งธนบ ร 77

78 ต วอย าง หน วยงานเร มท า KM เร อนจ าอ าเภอส ค ว 78

79 ต วย าง KM ส ญจร ท ณฑสถานหญ งนครราชส มา 79

80 ต วอย าง KM ส ญจร ท ณฑสถานบ าบ ดพ เศษลาปาง 80

81 ต วอย าง KM ส ญจร ท ณฑสถานหญ งเช ยงใหม 81

82 ต วอย าง KM ส ญจร เร อนจ าจ งหว ดแพร 82

83 ต วอย าง การเข าถ งความร และการเร ยนร 83

84 ต วอย าง การเข าถ งความร และการเร ยนร 84

85 ต วอย าง การเข าถ งความร และการเร ยนร ด วยการฝ กอบรมหล กส ตร 85

86 กรมราชท ณฑ KM Cell ของกรมราชท ณฑ... และท านค อส วนหน งของ Cell เล ก ๆ เหล าน น 86

87 ขอขอบค ณค ะ 87