Thai Social Enterprises Office

Transcription

1 Thai Social Enterprises Office

2 1 Thai Social Enterprise Office ก จการเพ อส งคม Social Enterprise จร งๆในประเทศไทยและประเทศอ นๆ ม การด าเน นก จการเพ อส งคม ซ ง concept หล กค อ การใช เคร องม อท เป นอาศ ยจ ดแข งของภาคเอกชน มาผนวกเข าก นก บความต งใจในการแก ป ญหาด าน ส งคม และใช กลไลในการข บเคล อน ต วอย าง ในประเทศอ งกฤษ ซ งถ อเป นประเทศต นแบบก จการเพ อส งคม โดยม ก จการเพ อส งคมท ท า มายาวนาน แต เร มม ให ความสนใจในป 1997 ท ประธานาธ บด โทน แบร ประกาศว า key ในการ แก ไขป ญหาเศรษฐก จ ค อ ก จการเพ อส งคม ด งน นในประเทศอ งกฤษม การดาเน นการต างๆ มากมาย ภายในร ฐ ม การต งองค กรร ฐให ม การจ ดซ อจ ดจ างจากก จการเพ อส งคม แทนการแข งข นทางด าน ราคาตามปกต นอกเหน อจากประเทศอ งกฤษ ประเทศอ นๆ ท งในเอเช ยและย โรปม การเคล อนไหว ในเร องก จการเพ อส งคมด วยเช นก น ต วอย าง ท บ งกลาเทศ โดย ศาสตรจารย Yunus โดยใช model ก จการเพ อส งคมมาแก ไขป ญหา ส งคม เช น ผล ตภ ณฑ โยเก ร ตดานอล เพราะโยเก ร ตไม ใช ส งท คนระด บล างจะซ อก นได แต ม ค ณค า ทางอาหารส งและสามารถเก บร กษาได ไม เหม อนอาหารสด ท าให ท บ งกลาเทศม ความร วมม อก บ บร ษ ทดานอลท ม ความเช ยชาญด านโยเก ร ต เพราะบ งกลาเทศชาวบ านม ป ญหาเร องขาดสารอาหาร โดยทาให บร ษ ทดานอลเข ามาทา ซ งทาให ชาวบ านคนยากจนสามารถซ อได ล กษณะและความแตกต างของวาหก จเพ อส งคมและองค กรอ นๆ 1. องค กรการก ศล (ร บบร จาค) ม sponsor ให เง นและองค กรน าไปจ ดก จกรรมเพ อส งคม 2.องค กรไม แสวงหาผลกาไรท ม ส วนการหารายได เป นบร ษ ทเอกชนท จดข นเพ อไม แสวงหากาไร แต ก จการเพ อส งคมเป นการอาศ ยความม งม นขององค กรการก ศลผนวกก บองค กรไม แสวงหาก าไร มองว าภาคธ รก จม ศ กยภาพในการจ ดการและการใช กลไกทางธ รก จในการสร าง impact ซ งถ าสอง ส วนน มารวมก นจะสามารถสร างก จการท ด ได ต วอย างก จการเพ อส งคม ป ญหาส งคมรอบต วเราเป นหน าท ของเราท กคนในการร วมแก ไข ซ งจะสามารถเปล ยนแปลงส งคมได ด ข น Vision spring พบป ญหาเร องสายตาของคนในชนบท ม เด นยากจนท พ อแม พามาเพราะค ด ว าตาบอด ซ งจร งๆ แล วไม ได ตาบอด แต แก ไขมากด วยการเพ ยงใส แว นตา รอยย มของเด ก ท ได ใส แว นตาในคร งน น ทาให เขาค ดท าแว นตาท ให คนจนเข าถ งได หล งจากน นได ทาการ ว จ ยพบว าเม อเด กม สายตาด ข น ก ท าให เร ยนหน งส อได ด และท างานได อย างมา ประส ทธ ภาพมากย งข น โดยกระจายส นค าผ านร านขายของชาและต วแทนทช มชน เพ อลด ต นท นและกระจายรายได ให แก ผ ด อยโอกาส ป จจ บ น Vision Spring ขายแว นตาไปแล วกว า 1.6 ล านอ น สร างค ณภาพช ว ตท ด ให ก บกคน อ นเด ย แอฟร กาใต และบ งกลาเทศ Tree planet การเพ มข นของสนามกอล ฟในเกาหล ป าไม ถ กต ดมากมาย Kim แก ป ญหาด วย การใช เวลาช วงว นหย ดในการค นหาเกม หา partner ร วมก นพ ฒนา โดยในป 2010 Tree planet เกมปล กป าออนไลน ได เก ดข น ผ เล นสามารถด แลต นไม รดน า รายได ท ได จากการ

3 2 โฆษณาในเกม ถ กน าไปดาเน นการและส งเง นต อให NGOs เพ อน าเง นไปปล กต นจร ง ๆ ท ว โลก ซ งในป จจ บ นต นไม ได ถ กปล กจร งๆจากเกมน ไปแล วกว า 500,000 ต น และย งม การท า การตลาด โดยเช ญ pop idol มาปล กป าในเกมทาให ได เง นเพ มอ กมากมาย สกส. เป นหน วยงานเช งย ทธศาสตร ท าหน าท ให เก ดก จการเพ อส งคมและสามารถด าเน นการไปได อย างย งย น ผ านสภาพแวดล อมท สน บสน นท หลากหลาย ต งแต การหาไอเด ยในการแก ไขป ญหาท หลากหลาย การจ ดความร ด านการทาธ รก จ การเข าถ งการสน บสน น และนโยบายสาธารณะ นอกจากการใช ศ กยภาพของเอกชนด านการจ ดการและการเข าใจตลาดมาแก ไขป ญหาส งคมรวมก บ ความต งใจในการแก ไขป ญหาส งคม นอกจากน แล วองค ประกอบหล กซ งก จการเพ อส งคมเก ดจาก การเข าใจป ญหา การเห นป ญหา ความอยากท จะแก ไขป ญหา จ งน ามาซ งความพยายามในการค ด solution ใหม ๆ ท พยายามแก และการมองหากลไกในการแก ไขป ญหาเพ อถ งเป าหมายท ต งใจ กรณ ศ กษา แอฟร กา ป ญหาเด กท เก ดใหม เส ยช ว ตในส ปดาห แรก เพราะเข าไม ถ งต อบเพราะแพง น กศ กษาท านหน งได ค ดค นผ าห มท ห อห มต วเด ก ทาให เด กม ความอบอ น ควบค มอ ณหภ ม ได ตลอดเวลา ทาให ลดป ญหาการส ญเส ยของเด กลง แอฟร กาใต ผ หญ งจะต องขนน าเข าหม บ าน โดยต องเท นข นศร ษะท าให เก ดป ญหาส ขภาพ เพราะน าเป นของม น าหน ก จ งค ดการขนน าแท งบรรจ ด วยล อ จะสามารถลดป ญหาส ขภาพ ได ฟ ล ปป นส บ านเป นแบบฝาชนฝา ท าให กลางว นต องเป ดไฟ แต ไม ม เง นในการใช ไฟฟ า ตลอดเวลา ทาให ต องจ ดเท ยน ตะเก ยง ท าให เก ดไฟไหม หม บ าน จ งม การค ดการเอาขวด น าเปล าๆ ก บสารฟอกขาว น าไปต ดท หล งคาทาให แสงออกมาแทนไฟฟ า สารฟอกขาวเช น ผงซ กฟอก ทาให ใช แทนแสงสว างได พ นท ท ม สงคราม ปกต เราแก ไขป ญหาหร อส งเคร องเข าไป scan ซ งเคร อง scan ราคาส ง การใช คนตรวจระเบ ดท าให เราส ญเส ยคนได มาก จ งม การศ กษาด วยการใช หน ในการท า หน าท หาก บระเบ ด การม น าอย หน าบ านแต ใช ไม ได เพราะน าเน า (ภาวะน าท วม) การขนส งน าด มเข าในพ นท ประสบภ ยเป นไปได ยาก ส งผลให ม ลค าของน าเพ มข น 7 เท า ด งน นเม อคนต องการน าด ม เพ อดารงช ว ต จ งค ดหลอดด ดน าท กรองน า สามารถน าน ามาบร โภคได ท พม าพบป ญหาว า อย ห างไกลแห งน าไม สามารถเข าถ งไฟฟ า และสาธารณ ปโภคต างๆ ได แต ส งท ต องการค อ น าเพ อน ามาทาการเกษตรของเขา ซ งส งท หม บ านน ม ค อ แรงงาน ซ ง พร อมใจก นแรงงาน จ งผล ตป มน าท ใช ขาเหย ยบจากน าบาดาล The baby buffalo เป นป ม น าความคงทนส งไม ต องใช น าม น ราคาถ ก ทาให เกษตรกรสามารถน าไปใช ได Elegantly Designed water Tanks การขนส งแท งน าม ราคาส ง ท าให เก ดการค ดค นการ แท งน าท ทามาจากว สด ท พ บได เพ อขนส งเข าไปได ง ายราคาถ ก ส งผลต อราคาแท งน าท ถ ก ลง ทาให ชาวบ านสามารถซ อได เคร องช วยผ ป วยท เป นอ มพฤฒในการเด น อาจารย มห ดลได ค ดค นจากเด มราคา 50,000 บาท ท น าเข ามาจากต างประเทศ โดยหากท าเป นธ รก จย อมสามารถควบค มการผล ตได เพราะม คนจะซ ออย แล ว ทาให สามารถผล ตและขายในราคา 6,000 บาทได เพ อให คนเข า ด อยโอกาสเข าถ งได มากข น

4 3 ค ณล กษณะก จการเพ อส งคม ต องเป นองค กรท ก อต งข นโดยม ว ตถ ประสงค เพ อแก ไขป ญหาส งคม เช น จ างงาน กล มผ ด อยโอกาส, ม การด าเน นการธ รกจ หล กในเร องท ส งเสร มส งคมและส งแวดล อมท ด หร อให ผ ด อยโอกาสมาเป นผ ถ อห น การดาเน นธ รก จควรม รายได จากการขายและบร การมากกว า 50% เพ อแยกระหว าง ก จการเพ อส งคมออกจากองค กรการก ศล เพราะก จการเพ อส งคมจะต องอย ได อย างย งย น ต องม กระบวนการท เป นม ตรต อส งแวดล อมและส งคม ท งกระบวนการจ ดการท เป น environmental friendly, ม การจ างงานท เป นธรรม ม การจ ดการผลก าไรท เก ดข นส วนใหญ มากกว าร อยละ 50 ไปลงท นซ าตาม ว ตถ ประสงค ทางส งคมท กาหนดไว หร อนาไปสน บสน นก จกรรมทางส งคม ต องม ธรรมาภ บาล โดยจะต องม การจดทะเบ ยนในร ปแบบใดร ปแบบหน งตามกฎหมาย Kiva loans เป นก จการเพ อส งคมท ใช micro finance คนในช มชนต องการก เง นไปพ ฒนาการศ กษา หร อท าอาช พ จ งมาหาผ แทนช มชน 1 คน เพ อ upload ข อม ลลงในเวปไซค ของ kiva ถ าเราสนใจ เราก กดลงไป เขาจะได ร บเง นก 25 เหร ยญ และเม อได เง นแล วจะค นเง นกล บผ แทนช มชน ผ านทาง online banking คนท ให เง นก จะสามารถเล อกว าจะให เง นก คนถ ดไป หร อจะน าเง นกล บค น ซ งหน เส ยน อยมาก ช องทางน ท าให คนไม ร จ กก นสามารถให เง นก คนท ต องการจร งๆ concept เหม อนการ บร จาคเง น เพ ยงแต เง นน เราได ค น หร อจะส งเง นท ได ค นให ผ ต องการต อไป Divine Chocolate ท ประเทศอ งกฤษตาม super ซ ง divine chocolate เก ดจากการท กานา เป น เกษตรกรปล ก coco แต ถ กกดราคา จ งรวมกล มต งเป นสหกรณ และได ร บการสน บสน นจาก body shop ทาให ต งเป นบร ษ ท divine chocolate จากระบบเด มชาวบ านจะต องผ านพ อค าคนกลางหลาย ๆ คน แต model divine chocolate สหกรณ ร วมก บ body shop และแปรร ปกลายเป น product ท พร อมท จะขาย ซ ง body shop กลายเป น channel ในการขายให และ Divine chocolate ม ผ ถ อห น เป นเกษตรกรผ ปล ก coco 45% บร ษ ท นว ตกรรมชาวบ าน เป นธ รก จเกษตร เด มปล กข าวแล วใช เคม ซ งคนท ค ดอยากให เปล ยนเป น การปล กแบบอ นทร ย ซ งจะเก ดค าถามสาหร บชาวบ านไม ว าจะไม ม เง นลงท น ไม ม ช องทางการขาย ไม ร จะปล กย งไง โดยท ความเช อของชาวนาถ าไม ใช สารเคม การปล กจะได ลดลง ซ งในป แรกเป น จร ง จ งม การออกแบบ social contact farming ค อ ให เกษตรกรเอาต วป จจ ยการผล ตอ นทร ย ไปใช ก อนโดยไม ต องจ ายเง น และการ นต การร บซ อในราคาท เหมาะสม และม กล มผ เช ยวชาญในการให ความร และจ ดหาช องทางการจ าหน ายเพ อสร างความเช อม นและสร างรายได ให ก บเกษตกร เพ อให การทาอ นทร ย เป นเร องง าย โดยบร ษ ทนว ตกรรมชาวบ าน Brac เป นองค กรก จการเพ อส งคมท ใหญ อ นด บหน งของโลก เด มร บเง น 100% มาจากการบร จาค และเร มเห นโอกาสและความจ าเป นท สามารถสร างรายได ได เพ อน าเง นกล บมาใช เพ อการลงท นต อ จ งม การทาก จการเพ อส งคมภายใต รถ Brace ประมาณ 16 ก จการ และส ดส วนรายได จากการพ งพา บร จาค 24% และพยายามลดเหล อ 0% ในอนาคต องค กรไม แสวงหาผลก าไรNGO/NPO ป ญหาใหญ ค อพ งพาเง นจากภายนอกท าให ไม ต อเน องในการทางาน ก จการเพ อส งคม ไม ต องการพ งพาเง นจากภายนอก เพ อให มรายได จากส นค าและบร การ เพ อการอย รอด

5 4 บร ษ ทเอกชนท ม งาน CSR น าผลกาไรเพ ยงบางส วนมาทาก จการรมทางส งคม ความแตกต างระหว างก จการเพ อส งคมและว สาหก จช มชน ก จการเพ อส งคม เน นการแก ไขป ญหาด วยกระบวนการทางธ รก จเพ อแก ไขป ญหาส งคม เป นม ตรก บ ส งแวดล อม (อ นทรร ย น าเส ย) และเป ฯธราก บส งคม (fair trade) มม การจ ดการผลก าไรเพ อ ประโยชน ส วนรวม (ไม ใช กล มหร อป จเจกบ คคล) แต ว สาหก จช มชน น ากระบวนการทางธ รก จท เน นการพ งพาตนเองและสร างรายได ให ช มชน (ต ว ธ รก จไม จ าเป นต องเป นการแก ป ยหาส งคม และเป นม ตรก บส งแวดล อม ส งคม) ม การจ ดการผลกาไร เพ อประโยชน ของกล มมากกว าส งคม