3. ผลท คาดว าจะได ร บ

Transcription

1 Workshop Basic GIS with ArcGIS Desktop10 1. หล กการและเหต ผล ป จจ บ นกระทรวงคมนาคมได น าเทคโนโลย ระบบสารสนเทศทางภ ม ศาสตร มาใช เพ อการบร หารจ ดการ ข อม ลถนนต างๆ เพ อการคมนาคมท ย งย นและสมบ รณ แบบ ประกอบก บได ด าเน นการโครงการต างๆ ด วยระบบ ภ ม สารสนเทศ ซ งสามารถน ามาประย กต ใช งานได จร ง อ กท งเพ อรองร บก บประชาคมอาเซ ยนท จะเข ามาในป 2558 จ งม ความจ าเป นท บ คลากร หร อเจ าหน าท ท เก ยวข อง จะต องม ความร ความสามารถทางด านภ ม ศาสตร เบ องต น เพ อน าไปประย กต ใช งานท ร บผ ดชอบอย ซ งหล กส ตรน เป นหล กส ตรท อธ บายเก ยวก บการใช งานเบ องต น ของ Software ArcGIS Desktop ท จะมาช วยในการท างานด านภ ม ศาสตร ไม ว าจะเป นว ธ น าเข าข อม ลและการจ ดการ การแปลงระบบพ ก ด การสร างแผนท รวมไปถ งการส งออกแผนท และข อม ลให ก บผ ใช งานท านอ น 2. ว ตถ ประสงค 1. เข าใจหล กการใช งานโปรแกรม ArcGIS Desktop10 เบ องต น 2. สามารถน าเข าข อม ลตารางจาก Microsoft Excel มาแสดงผลบน ArcGIS Desktop พร อมท งจ ดการ ค ณสมบ ต ท วไปของข อม ลได 3. เข าใจและสามารถแปลงระบบพ ก ดได 4. สามารถสร าง Layout แผนท จาก ArcGIS Desktop ได 5. สามารถส งออกแผนท ในร ปแบบ Format ต างๆ ท น ยมใช ก นในป จจ บ นได 6. สามารถสร าง Map Package เพ อใช เผยแพร ข อม ลให ก บเพ อนร วมงานหร อผ อ นได 3. ผลท คาดว าจะได ร บ ผ ท ผ านการฝ กอบรม ม ความร ความเข าใจในการใช งานซอฟต แวร เบ องต นและสามารถน าไปประย กต ใช จร งก บงานท ร บผ ดชอบได 4. ค ณสมบ ต ผ เข าร บการฝ กอบรม ส าหร บผ ใช ท ไม เคยใช งานซอฟต แวร ArcGIS Desktop หร อผ ใช งานเบ องต น Course Outline Page 1 of 3

2 5. หล กส ตรโดยส งเขป ช วงเช า หล กส ตร แนะน าการใช การเบ องต น ArcGIS Desktop เร ยนร การน าเข าข อม ลจาก Microsoft Excel พร อมท ง จ ดการค ณสมบ ต ของข อม ล พ กร บประทานอาหารว าง เร ยนร การแปลงระบบพ ก ด เร ยนร การสร างและการส งออก Layout แผนท พร อมท ง เผยแพร ข อม ลแผนท ให ก บผ อ น ท าแบบทดสอบและใบประเม นผล พ กร บประทานอาหารกลางว น ช วงบ าย หล กส ตร แนะน าการใช การเบ องต น ArcGIS Desktop เร ยนร การน าเข าข อม ลจาก Microsoft Excel พร อมท ง จ ดการค ณสมบ ต ของข อม ล พ กร บประทานอาหารว าง เร ยนร การแปลงระบบพ ก ด เร ยนร การสร างและการส งออก Layout แผนท พร อมท ง เผยแพร ข อม ลแผนท ให ก บผ อ น ท าแบบทดสอบและใบประเม นผล 6. ระยะเวลาการฝ กอบรม 3 ช วโมง/รอบ (จ านวนท งหมด 2 รอบ) 7. สถานท ฝ กอบรม กระทรวงคมนาคม ถนนราชด าเน นนอก แขวงโสมน ส เขตป อมปราบศ ตร พ าย กร งเทพฯ Course Outline Page 2 of 3

3 8. ว ธ การฝ กอบรม บรรยาย ถาม-ตอบ และฝ กปฏ บ ต 9. อ ปกรณ ประกอบการฝ กอบรม 1. เคร องคอมพ วเตอร พร อมเอกสารประกอบการบรรยาย 2. Projector และ White Board 10. การประเม นผลฝ กอบรม แบบทดสอบและใบประเม นผล Course Outline Page 3 of 3

4 สารบ ญ แนะน าการใช งานเบ องต นของ ArcGIS Desktop Table of Contents List by Visibility List by Selection... 6 Catalog Window การเป ดหน าต าง Catalog window การใช งาน Catalog Window การใช งานโดยการ Browse ข อม ลท Catalog Window การน าเข าข อม ลจาก Catalog Window... 8 หน าต างตาราง (Table Window) การแสดงตารางหลายตารางพร อมก น Selection tools หน าต างส าหร บการค นหา (Search Window) การเป ดหน าต างส าหร บการค นหา (Search Window) การใช งานท หน าต างส าหร บการค นหา (Search Window) การท าด ชน ค นหา (Index) การค นหาแบบข อม ล (Data) ท Search Window การค นหาแบบเคร องม อ (Tool) ท Search Window การน าเข าและแก ไขข อม ล ส วนของการ Start Editing โดยว ธ การเล อกท แถบเคร องม อ Editor > Editor > Start Editing โดยการคล กขวาท Table of Contents> Edit Features> Start Editing การสร างข อม ลใหม โดยการใช Feature Template การก าหนดค ณสมบ ต ด วย Template Properties การเป ดหน าต าง Template Properties การก าหนดค ณสมบ ต ต างๆ ท หน าต าง Template Properties หน า 1

5 การสร าง Feature template การเร ยกใช ฟ งก ช นต างๆ โดยผ านแถบเคร องม อ Mini Toolbar แถบเคร องม อ Feature Construction แถบเคร องม อ Edit Vertices การก าหนด Snapping Environment ม การปร บปร งการจ ดการก บฟ ลด ท Layer Properties ระบ ให ฟ ลด เป นแบบเร ยกด เท าน น (Read-only) ระบ ให ฟ ลด เป นแบบการเน นฟ ลด (Highlight) การแก ไขข อม ลเช งบรรยาย เทคน คการแก ไขข อม ลท งจ ด เส นและร ปป ด การสร างและแก ไขข อม ล การสร างและแก ไขข อม ลประเภทจ ด การค ย ค าพ ก ดภ ม ศาสตร ด วยค าส ง Absolute X, Y การย ายต าแหน งจ ด (Move) การสร างจ ดบนเส น (Construct Points) การสร างและแก ไขข อม ลประเภทเส น (Line) การต ดเส นออกเป น 2 ส วน (Split) การขยายเส นให ไปถ งเส นท เล อกไว (Extend Tool) การต ดส วนเก นของเส นถนน (Trim Tool) การค ดลอกเส นให ขนาน (Copy Parallel) การรวมฟ เจอร ให เป นข อม ลเด ยวก น (Merge) การสร างเส นขนาน (Constrain Parallel) การสร างเส นให ต งฉาก (Constrain Perpendicular) การสร างและแก ไขข อม ลประเภทร ปป ด (Polygon) การแก ไขจ ด Vertex (Edit Vertices) การแก ไขร ปร างฟ เจอร (Reshape Feature) การต ดร ปป ด (Cut Polygon) การหม นข อม ล (Rotate) หน า 2

6 การสร างข อม ลร ปป ดเพ ม โดยใช ขอบร วมก น (Auto complete) การแก ไขข อม ลด วยกล องเคร องม อ Editing ใน ArcToolbox ค าส ง Erase Point ค าส ง Extend Line ค าส ง Generalize ค าส ง Snap การสร างฐานข อม ล Geodatabase โดยการเล อกเวอร ช นท ต องการ การสร าง File Geodatabase การสร าง Personal Geodatabase การน าเข าข อม ลจาก Microsoft Excel การแปลงระบบพ ก ด ตรวจสอบระบบพ ก ดเด ม ระบบพ ก ดแบบ Latitude, Longitude ระบบพ ก ดแบบ WGS_1984_UTM_Zone_47N การแปลงระบบพ ก ด แปลงระบบพ ก ดจากแบบ Latitude, Longitude เป น WGS_1984_UTM_Zone_47N แปลงระบบพ ก ดจากแบบ WGS_1984_UTM_Zone_47N เป น Latitude, Longitude การสร างและการส งออก Layout แผนท... ผ ดพลาด! ไม ได ก าหนดท ค นหน า 1. การเปล ยนม มมองเป น Layout View การปร บค าหน ากระดาษ การปร บสเกลในการแสดงผล การใส Data Frame การใส ช อของแผนท (Insert Title) การใส ค าอธ บายส ญล กษณ (Legend) การใส เข มท ศ การใส Scale Bar การใส Scale Text การใส ข อความ หน า 3

7 11. การใส Dynamic Text การใส ร ปภาพ การสร างพ ก ดกร ดลงบน Data Frame การใช แถบเคร องม อ Draw วาดภาพและใส ต วอ กษรบน Layout การวาดภาพ การใส ต วอ กษร การ Export แผนท หน า 4

8 แนะน าการใช งานเบ องต นของ ArcGIS Desktop10 Table of Contents ArcGIS เวอร ช น 10 น Table of Content เพ มม มมองการแสดงข อม ลข นมาใหม 2 ส วน นอกเหน อไปจาก List by Drawing Order และ List by Data Source การเล อกล กษณะการแสดงข อม ลสามารถคล กได ท แท บท อย ด านบนแทนการ คล กเล อกแท บท อย ด านล างของหน าต าง Table of Contents List by Visibility เป นการแสดงกล มของช นข อม ลท แสดงอย ในแผนท ในขณะน น (Visible), กล มของช นข อม ลท ไม ได แสดงอย ช วงมาตรา ส วนในขณะน น (Out of Scale Range) รวมถ งกล มของช นข อม ลท ไม ได แสดงอย ในขณะน นท ม การป ดการแสดงผล (Not Visible) เป ดโปรแกรม ArcMap ท ค าส ง File > Open > \editing.mxd ท Table of Contents กดป ม List by Visibility ท Table of Contents จะแสดงกล มของช น 3 กล มไว ด วยก น ค อ o Visible ได แก ช นข อม ล Streams, Park_boundary o Out of Scale Range ได แก ช นข อม ล Springs o Not Visible ได แก ช นข อม ล Roads และ Hillshade หน า 5

9 1.1.2 List by Selection เป นการแสดงกล มของช นข อม ลท ได ถ กเล อกอย ในขณะน น, กล มช นข อม ลท สามารถเล อกได แต ไม ได ถ กเล อกในขณะน น และกล มของช นข อม ลท ไม สามารถเล อกได ซ งแท บการท างานน เป นแท บการท างานท แทนท การท างานของแท บ Selection ของเวอร ช นก อนหน าน ท Table of Contents กดป ม List by Selection Bookmark> List by Selection ท แถบเคร องม อ Tools เล อกค าส ง Select Feature by Rectangle ท าการเล อกข อม ลท แผนท โดยลากให เป นกรอบส เหล ยม ท List by Selection จะแสดงกล มของช น 3 กล มไว ด วยก น ค อ o Selected ได แก ช นข อม ล Streams ม การเล อกข อม ลเป นจ านวน 50 ข อม ล, ช นข อม ล Springs ม การ เล อกข อม ลเป นจ านวน 10 ข อม ล และช นข อม ล Park_boundary ม การเล อกข อม ลเป นจ านวน 1 ข อม ล o Selectable (No features selected) ได แก ช นข อม ล Roads หน า 6

10 o Not Selectable ได แก ช นข อม ล Hillshade กดป ม Clear Selected Features เพ อท าการยกเล กการเล อกข อม ลท ถ กเล อกไว Catalog Window การท างานของ ArcGIS ในการจ ดการก บข อม ลจ าเป นต องใช ArcCatalog ซ งในเวอร ช น 10 น ArcCatalog ได ถ กรวม เป นหน าต างท สามารถซ อน/แสดงหน าต างในโปรแกรม ArcMap ได การเป ดหน าต าง Catalog window การเป ด Catalog window สามารถเป ดได 2 ว ธ โดย การกดป ม Catalog Window ท แถบเคร องม อ Standard ท Windows> Catalog การใช งาน Catalog Window การใช Catalog Window ใหม น ผ ใช งานสามารถ Browse, เล อกข อม ลแล วท าการลากไปวางลงในแผนท, ท าการจ ดการ ข อม ล, สร าง ลบข อม ลและอ นๆ ซ งสะดวกและรวดเร วกว าการใช ป ม Add Data หน า 7

11 การใช งานโดยการ Browse ข อม ลท Catalog Window ท หน าต าง Catalog Window > กดป ม Connect to Folder ท หน าต าง Connect to Folder >กดป ม Computer> เล อกท เก บข อม ล D:\Work\MA Workshop_2010\Data การน าเข าข อม ลจาก Catalog Window ท หน าต าง Catalog Window เล อกช นข อม ลท ต องการน าเข าในท น เล อก Research_areas หน า 8

12 ท าการกด Research_areas ค างไว และท าการลากและวางช นข อม ล Research_areas ไว ท แผนท ช นข อม ล Research_areas จะถ กแสดงท แผนท หน า 9

13 หน าต างตาราง (Table Window) หน าต างน เป นการรวบรวมการท างานท งหมดท เก ยวข องก บข อม ลเช งบรรยาย (Attribute Table) เม อผ ใช งานเป ดข อม ล เช งบรรยายข อม ลด งกล าวจะแสดงในหน าต างตาราง (Table Window) นอกจากน ท หน าต างตารางย งม แถบเคร องม อและเมน ต างๆ ท สามารถใช งานร วมก บข อม ลเช งบรรยายได เช น Select by Attribute, Switch Selection หร อ Relate Table เป นต น หน า 10

14 ผ ใช งานสามารถเล อกท ป ม Show Selected Records แล วต องการเล อกข อม ลจากข อม ลท เล อกไว และคล กเล อกแสดง เฉพาะข อม ลท ถ กเล อกไว จากข อม ลท เล อก ท หน าต างตารางจะแสดงแถบเคร องม อเพ อใช งานร วมก บข อม ลท ถ กเล อกไว ให อ ตโนม ต หน า 11

15 1.1.5 การแสดงตารางหลายตารางพร อมก น สามารถแสดงข อม ลเช งบรรยายหลายๆ ตารางภายในหน าต างตารางเด ยวได โดยคล กแท บท ต องการแสดง แล วท าการ ลากไปวางไว ในต าแหน งท ต องการในหน าต างตาราง ท Table of Content คล ก List by Drawing Order ท Table of Content เล อกช นข อม ล Streams คล กขวา เล อก Open Attribute Table ท Table of Content เล อกช นข อม ล Springs คล กขวา เล อก Open Attribute Table หน า 12

16 ท Table Window จะแสดงช อช นข อม ลเช งบรรยายเป นล กษณะแท บท อย ด านล างของหน าต างตาราง ฉะน นถ า ต องการแสดงข อม ลเช งบรรยายข อม ลในหน าต างตารางสามารถท าได เพ ยงคล กท แท บด านล าง ข อม ลเช ง บรรยายจะถ กแสดงข นในหน าต างตาราง แสดงข อม ลเช งบรรยายของช นข อม ล Streams และ Springs ภายในหน าต างตารางเด ยวได เพ อต องการแสดง ข อม ลเช งบรรยายของท ง 2 ช นข อม ล โดยคล กแท บ Springs แล วท าการลากไปวางไว ในต าแหน งท ต องการใน หน าต างตาราง หน า 13

17 Selection tools นอกจากว ธ การเล อกข อม ลแบบเด มค อ การเล อกแบบส เหล ยม (Rectangle) ในเวอร ช น 10 น เพ มว ธ การการเล อกข อม ล ข นมา 4 ว ธ ค อ ว ธ การเล อกข อม ลแบบก าหนดการวาดพ นท ร ปป ด (Polygon), พ นท ร ปป ดแบบ Lasso, วงกลม (Circle) และ เส น (Line) หน า 14

18 ท แถบเคร องม อ Tools กดป มสามเหล ยมท ป ม Select feature เล อกเคร องม อ Select by Lasso ท แผนท ท าการคล กและวาดขอบเขตบร เวณท ต องการเล อกข อม ล ข อม ลท อย ในบร เวณท วาดขอบเขตน นจะถ ก เล อกข นมา หน าต างส าหร บการค นหา (Search Window) หน าต างค นหาใหม น สามารถท างานได อย างรวดเร วและย ดหย นเสม อนท างานอย บนเว บ ผ ใช สามารถค นหาแผนท ข อม ล หร อช อเคร องม อบนเคร องของผ ใช, Drive ในระบบ Network และ Enterprise Database และผ ใช ย งสามารถค นหาช อ หน า 15

19 service ต างๆ ท ม ให บร การ หร อแม กระท งค นหาข อม ลจากเว บ ArcGIS.com ท เป นข อม ลแผนท Online จากบร ษ ท ESRI และ ช มชนเว บอ นๆ ได การเป ดหน าต างส าหร บการค นหา (Search Window) การเป ด Search Window สามารถเป ดได 2 ว ธ โดย การกดป ม Search Window ท แถบเคร องม อ Standard ท Windows > Catalog หน า 16

20 1.1.7 การใช งานท หน าต างส าหร บการค นหา (Search Window) ผ ใช งานสามารถท าการค นหาแผนท (Map), ข อม ล (Data) และเคร องม อ (Tools) ได ท หน าต างน การท าด ชน ค นหา (Index) เป นการก าหนดขอบเขตของการค นหา ท หน าต าง Search กดป ม Index/Search Options ท หน าต าง Index/Search Options กดป ม Add ท หน าต าง Browse Folders to be Indexed ท าการเล อกท เก บของข อม ลท ต องการค นหา เช น ท D:\Work\MA Workshop_2010 > กดป ม Select ท หน าต าง Index/Search Options กดป ม OK หน า 17

21 การค นหาแบบข อม ล (Data) ท Search Window ท Search Window กดป ม Data พ มพ tracts และกดป ม Enter ผลล พธ ท ปรากฎ จะปรากฎข อม ลท กข อม ลท ค าว า Park และเป นข อม ลท อย ภายใต ด ชน การค นหา (Index) เม อได ข อม ลท ต องการค นหาพบแล วสามารถท าการลากผลการค นหาเข ามาบนพ นท ได หน า 18

22 หน า 19

23 การค นหาแบบเคร องม อ (Tool) ท Search Window ท Search Window กดป ม Tools พ มพ ca จะพบว าม รายการของเคร องม อต างๆปรากฎข นมาท ม ค าว า ca ในเคร องน นๆ ท าการพ มพ Cad และเล อกค าส ง Cad to Geodatabase (conversion) ท หน าต าง Search o กดค าส ง CAD To Geodatabase (Conversion) เพ อเป ดหน าต างเคร องม อค าส ง CAD To Geodatabase o กดท Reads a CAD dataset and Crates feature classes.เป นการเป ดหน าต างแสดงรายระเอ ยด ต างของเคร องม อค าส ง CAD To Geodatabase o กดท Toolboxes\system toolboxes\conversion tools.tbx\... เป นการแสดงท เก บของเคร องม อค าส ง CAD To Geodatabase ท Catalog Window หน า 20

24 การน าเข าและแก ไขข อม ล ภาพด านล างแสดงหล กการน าเข าและแก ไขข อม ล ซ งโดยท วๆ ไปการน าเข าและแก ไขข อม ลท เวอร ช น 10 น นไม ม การ เปล ยนแปลงมากน ก ซ งม หล กการน าเข าและแก ไขข อม ลด งต อไปน 1. เล อกแหล งท เก บของข อม ลและ data frame ท ต องการแก ไขข อม ล เร มแก ไขข อม ล 2. ก าหนดสภาพแวดล อมของการแก ไขข อม ล เช น การก าหนด Snapping 3. เล อก Feature Template 4. เล อกเคร องม อท ต องการสร างข อม ล (Construction tool) 5. ท าการสร างข อม ล เช น การ digitizing 6. ท าการเพ มหร อแก ไขข อม ลเช งบรรยาย 7. บ นท กการแก ไขข อม ลและยกเล กการแก ไขข อม ล หน า 21

25 ส วนของการ Start Editing ท ArcGIS10 สามารถท าการ Start Editing ได 2 ว ธ ค อ โดยว ธ การเล อกท แถบเคร องม อ Editor > Editor > Start Editing โดยการคล กขวาท Table of Contents> Edit Features> Start Editing หน า 22

26 การสร างข อม ลใหม โดยการใช Feature Template การท างานของ Target ได เปล ยนแปลงไปโดยใช หล กท างานของ Feature template เข ามาแทนท หน า 23

27 การท างานของ Feature template น จะท างานผ านหน าต าง Create Feature ซ งหน าต างน จะเป นศ นย กลางในการสร าง และจ ดการ Template ต างๆ ท หน าต าง Create Feature จะประกอบได ด วย 3 ส วนหล ก ค อ แถบเคร องม อเพ อท าการจ ดการ Template และค ณสมบ ต ต างๆ, Template ของแต ละช นข อม ล และช ดเคร องม อท ใช ในการสร างร ปร างของฟ เจอร คล ก Activate ท Data frame Feature Template Bookmark > Create Feature line เม อท าการ Start Editing หน าต าง Create Features ปรากฎข น ท าการเล อก Template ท ต องการ โดยเล อกTemplate ของข อม ล Roads> เล อก Local road> ท าการวาดเส น ถนนประเภท Local road หน า 24

28 Bookmark > Create Feature polygon ท าการเล อก Template ท ต องการ โดยเล อกTemplate ของข อม ล Tracts> เล อก Tracts > ท าการวาดขอบเขต ของ Tracts หน า 25

29 การก าหนดค ณสมบ ต ด วย Template Properties ท Feature template ได ก าหนดรายละเอ ยดต างๆ ท ใช ในการสร างข อม ล เช น ช อช นข อม ลท ต องการสร างฟ เจอร (Feature) ข อม ลเช งบรรยาย (Attribute) ท ต องการสร าง และร ปแบบของข อม ลต งต นท ใช ในการการสร างฟ เจอร นอกจากน Template ย งสามารถให ผ ใช งานก าหนดช อ, ค าอธ บาย และ Tags เพ อช วยให ในการหาและจ ดการข อม ลเหล าน ได ง ายข น ซ ง Template เหล าน จะถ กบ นท กเก บไว ท map document (.mxd) และ Layer file (.lyr) การเป ดหน าต าง Template Properties ว ธ การเป ดหน าต าง Template Properties สามารถเป ดได หลายว ธ ท ประเภทของ Feature คล กขวา> เล อก Properties ท หน าต าง Create Feature คล กป ม organize templates จะปรากฎหน าต าง Organize Feature Templates o ท ช อง Layer คล กเล อก Roads> เล อก ประเภทของ Feature เป น Local road >คล กเล อก Properties การก าหนดค ณสมบ ต ต างๆ ท หน าต าง Template Properties ท หน าต าง Template Properties ของ Local road จะแสดงค ณสมบ ต ต างๆ ของประเภทของฟ เจอร ท เป น Local road o ช อของฟ เจอร ค อ Local road o เคร องม อต งต นท ใช ในการวาดข อม ล ซ งเป นแบบ Line หน า 26

30 o ค า attribute ท ก าหนดให ม ค าต งต นของฟ ลด Type ให เป น Paved ท าการแก ไขค าต งต นของเคร องม อท ใช ในการสร าง Local road ให เป นแบบ Free hand ท หน าต าง Template Properties> ท Default tool: เล อก Free hand> คล ก OK จะพบว าท หน าต าง Create features เคร องม อต งต นของประเภทฟ เจอร Local road เป นแบบ Freehand ตามท ได ก าหนดไว หน า 27

31 Bookmarks > Freehand ท หน าต าง Create Features>Local road ท Construction tools >Freehand ท าการวาดเส นถนนแบบ Local road ท แผนท การสร าง Feature template ท Editor toolbar> คล ก Editor>Start Editing หน า 28

32 ท หน าต าง Create Feature คล กป ม organize templates จะปรากฎหน าต าง Organize Feature Templates ท ช อง Layer คล กเล อก Springs> คล ก New Template ท หน า Create New Templates Wizard คล กเล อกช นข อม ลท ต องการสร าง template ในท น เล อกช นข อม ล Springs> คล ก Finish หน า 29

33 คล ก Close ท หน าต าง Organize Feature Templates การเร ยกใช ฟ งก ช นต างๆ โดยผ านแถบเคร องม อ Mini Toolbar การแก ไขข อม ลให รวดเร วน น นอกจากการท างานโดยผ านเมน ล ดจากการคล กขวา หร อการใช Keyboard Shortcuts แล ว ในเวอร ช น 10 น ได เพ มความสามารถของการแก ไขข อม ลโดยผ านแถบเคร องม อขนาดเล ก ซ งแถบเคร องม อ ขนาดเล ก ประกอบด วยค าส งต าง ๆ ในการแก ไขข อม ล ได แก แถบเคร องม อ Feature Construction แถบเคร องม อน จะปรากฏข นท กคร งเม อผ ใช งานวาดข อม ลแผนท ซ งแถบเคร องม อน ได รวบรวมเคร องม อท ใช ในการสร าง ส วนของเส น (Segment) ไว ด งน นผ ใช งานจ งสามารถสร างส วนของเส นตรงหร อส วนของเส นโค ง และค าส งในการสร างข อม ล อ นๆ ได ง ายข น โดยผ านแทบเคร องม อน นอกจากน ย งรวมเคร องม อในการสร างเส นขนานและเส นต งฉากไว อ กด วย Bookmarks>Feature Construction Editor >Start Editing ท หน าต าง Create Features เล อก Local road หน า 30

34 คล ก 1 คร งบร เวณแผนท ท ต องการวาดเส นถนน> แถบเคร องม อ Feature Construction จะปรากฏข น บร เวณพ นท ท เป นส วนโค ง ให เล อก Arc Segment และให เล อกประเภทแบบ Straight segment ให ก บบร เวณท ต องการวาดให เป นเส นตรง แถบเคร องม อ Edit Vertices จะปราฏข นเม อม การแก ไขจ ดห กเหของข อม ล ซ งแถบเคร องม อน สามารถเล อก, เพ ม, ลบ หร อแก ไขจ ดห กเหได ง ายข น สามารถลากเป นกรอบส เหล ยมบร เวณจ ดห กเหท ต องการหลาย ๆ จ ดห กเหพร อมก น เพ อเล อก, ย าย หร อลบข อม ลจ ดห กเหได ท Editor toolbar>editor>start Editing เคร องม อ Edit tool> เล อกข อม ล Local road ด งภาพ หน า 31

35 กดป ม Edit Vertices แทบเคร องม อ Edit Vertices จะปรากฎข นและ ข อม ลเส นท เล อกจะปรากฎจ ดห กเห(Vertex) ท Edit Vertices toolbar> เล อก Modify Sketch Vertices น าเม าส ไปวางไว ท จ ดห กเหท ต องการแก ไข จะพบว าไอคอนจะเปล ยนไป ท าการแก ไขจ ดห กเห โดยการย ายจ ดห กเห ไปวางไว บร เวณท ต องการ ท าการลบจ ดห กเห โดยการเล อก Delete Vertex ลากเป นกรอบส เหล ยมบร เวณจ ดห กเหท ต องการลบ จะพบว าสามารถท าการลบจ ดห กเห ได หลายๆ จ ดพร อมก น หน า 32

36 ท าการเพ มจ ดห กเห โดยการเล อก Add Vertex จะพบว าไอคอนเปล ยนไปซ งผ ใช งานสามารถท าการเพ มจ ดห กเหบร เวณท ต องการได โดยไม ต องเส ยเวลาในการ เล อกค าส ง Add Vertex ท กคร ง นอกจากน ผ ใช งานย งสามารถท าการเพ ม ลบ และ ย ายจ ดห กเห ได โดยการคล กขวาและเล อก Insert Vertex, Delete Vertex, หร อ Move ได เช นเด ยวก บเวอร ช นก อนหน าน หน า 33

37 การก าหนด Snapping Environment ท เวอร ช น 10 น ได ม การปร บปร งการท างานของ Snapping ให สามารถท างานได ง ายข น โดย การก าหนดค ณสมบ ต ของ การท างาน Snapping จะให ความส าค ญก บการ Snap ก บการท างานบนแผนท มากกว าการเล อกจ ดการ Snap ก บช นข อม ล ค าต งต นส าหร บการก าหนดค า Snap ของ ArcMap เป นการก าหนดแบบ Points, Endpoints, Vertices และ Edge ท าการ Editor toolbar>edit> Start Editing ท หน าต าง Create Features เล อกช นข อม ล Streams> Streams Template ท าการวาดข อม ล Streams จะพบว าเม อน าเม าส ไปวางไว ท ฟ เจอร บนแผนท แล วไอคอนของเม าส จะ เปล ยนแปลงไป พบว าม กล องข อความ Snap Tip ปรากฎข นซ งกล องข อความน ได ระบ ว าช นข อม ล Streams ท ถ ก Snap และเป นการ Snap ข อม ลแบบ Edge หน า 34

38 ท งน ผ ใช งานสามารถท าการแก ไขประเภทของการ Snap ได ตามความต องการ ว ธ การก าหนดค า Snap สามารถท าได ท Editor Toolbar> Snapping> Snapping Toolbar ท Snapping toolbar>end Snapping ท าการวาดข อม ล Streams โดยน าเม าท ไปวางไว บร เวณจ ดปลายของเส นท ต องการวาด จะพบว าม กล อง ข อความ Snap Tip ปรากฎข นซ งกล องข อความน ได ระบ ว าช นข อม ล Streams ท ถ ก Snap และเป นการ Snap ข อม ลแบบ Endpoint หมายเหต จะพบว าถ าน าเม าท ไปวางไว บร เวณอ นท ไม ใช บร เวณจ ดปลายของเส น จะไม พบกล องข อความ Snap Tip ปรากฎ ข น เน องจากว าได ท าการก าหนดการ Snap ข อม ลแบบ Endpoint ไว อย างเด ยว ม การปร บปร งการจ ดการก บฟ ลด ท Layer Properties ม การปร บปร งแท บ Fields ในหน าต าง Layer Properties เพ อให ผ ใช งานสามารถท างานก บข อม ลตารางได ง ายย งข น และม ผลต อการแสดงตารางข อม ลเช งบรรยาย (Attribute Table) หน า 35

39 ระบ ให ฟ ลด เป นแบบเร ยกด เท าน น (Read-only) ผ ใช งานสามารถก าหนดให ไม สามารถแก ไขค าในฟ ลด ท ระบ ได ท าได เพ ยงแต เร ยกด ข อม ลในฟ ลด เท าน น (Read-only) ซ งการก าหนดค าด งกล าวจะช วยให ผ ใช งานม ความสะดวกในการแก ไขค าในเฉพาะฟ ลด ท ต องการได ท ช นข อม ล Road คล กขวา เล อก Properties> แท บ Fields> เล อก Gen_PK_MAP ท ช อง Appearance เล อก Read-only> เล อก Yes หน า 36

40 แสดงข อม ลเช งบรรยายโดยกดป ม Attributes ท Editor toolbar ท หน าต าง Attributes ท ช อง GEN_PK_MAP จะแสดงเป นส เทา ซ งไม สามารถท าการแก ไขได ระบ ให ฟ ลด เป นแบบการเน นฟ ลด (Highlight) นอกจากน ย งสามารถท าการเน นเฉพาะฟ ลด ท ต องการเน นได อ กด วยโดยฟ ลด ท ท าการเน นจะปรากฎเป นแถบส เหล องท หน าต าง Identify, หน าต าง Table หร อหน าต าง Attribute ท แถบเคร องม อ Editor การเน นเฉพาะฟ ลด ท ต องการน นจะช วย ให ง ายต อการค นหาหร อเร ยกด ข อม ล ท ช นข อม ล Road คล กขวา เล อก Properties> แท บ Fields> Name_NO ท ช อง Appearance เล อก Highlight>เล อก Yes หน า 37

41 แสดงข อม ลเช งบรรยายโดยกดป ม Attributes ท Editor toolbar ท หน าต าง Attributes ท ช อง NAME จะแสดงเป นส เหล อง การแก ไขข อม ลเช งบรรยาย การแก ไขข อม ลเช งบรรยายอ างอ งการแก ไขจาก Layer ท ปรากฏอย ใน ArcMap ท นท ต วอย างของการแก ไขข อม ลเช ง บรรยายแบบใหม เช น ถ าได ม การป ดการใช งานฟ ลด บางฟ ลด ท ไม ต องการแสดง ฟ ลด เหล าน นจะถ กซ อนไว หร อฟ ลด ท ก าหนด ช อ Alias ไว จะแสดงช อ Alias ให เห น นอกจากน ย งสามารถระบ ให อ านค าในฟ ดล ได อย างเด ยวโดยไม สามารถแก ไขค าในฟ ดล ได อ กด วย ฉะน นการท างานท ข นอย ก บ Layer น นในหน าต าง Attribute จะช วยให ผ ใช งานเพ มประส ทธ ภาพในการแสดงข อม ล เพ อปร บแก ไขข อม ลได มากย งข น เน องจากว าสามารถเห นเฉพาะข อม ลท ต องการปร บแก เท าน น หน า 38

42 Bookmark > Attribute Editor toolbar > Editor > Start Editing ท หน าต าง Create Features > เล อกช นข อม ล Roads > เล อก Major Road Template หน า 39

43 วาดเส นถนนโดยน าเม าส ไปวางบร เวณจ ดปลายของเส นเด ม กรอกรายละเอ ยดของข อม ลเส นถนน โดยกดป ม Attributes ท Editor Toolbar หน า 40

44 หน าต าง Attributes กรอกรายละเอ ยดของข อม ล ท NAME พ มพ Highway 9 หน า 41

45 เทคน คการแก ไขข อม ลท งจ ด เส นและร ปป ด 1.1 การสร างและแก ไขข อม ล การแก ไขข อม ลสามารถเล อกป มค าส งส าหร บการแก ไขข อม ลได บนแถบเคร องม อ Editor เช น การแก ไขจ ด Vertex (Edit Vertices) การเปล ยนแปลงร ปร างข อม ล (Reshape Feature) การต ดข อม ล (Cut Polygon) และการหม น (Rotate) รวมถ งย งสามารถเล อกใช ค าส งในการสร างและแก ไขข อม ลได จากเมน คล กขวา ขณะท ก าล งท าการแก ไข นอกจากน ย งสามารถเล อกใช ค าส งอ นๆ ท เมน รายการ Editor ได แก ค าส ง Move, Split, Construct Points เป นต น ท งน ในการแก ไขข อม ลผ ใช งานสามารถสล บเล อกเคร องม อต างๆ ได เพ อให เหมาะสมก บข อม ลท ต องการแก ไข หน า 42

46 1.1.1 การสร างและแก ไขข อม ลประเภทจ ด การสร างข อม ลจ ด ซ งอาจแทนด วยจ ดต าแหน งต างๆ เช น ต าแหน งของอาคาร หร อสถานท ส าค ญ ท งน การสร างข อม ล จ ด หร อจ ดห กเห (Vertex) ของเส นหร อร ปป ด สามารถสร างได หลายว ธ เช น การสร างจากการ Digitizing หร อค ย ค าพ ก ด ภ ม ศาสตร ด วยค าส ง Absolute X, Y รวมท งย งสามารถย ายต าแหน งจ ดไปย งท ใหม ตามค าระยะทาง X, Y ด วยค าส ง Move การค ย ค าพ ก ดภ ม ศาสตร ด วยค าส ง Absolute X, Y เป ดแสดง Data Frame ช อ Editing Technic คล กเมน Bookmarks > Absolute X, Y เร มการแก ไขข อม ล โดยเล อก Editor > Start Editing สร างจ ดต าแหน งอาคารด วยค าพ ก ดภ ม ศาสตร ในหน าต าง Create Feature คล กท ส ญล กษณ BDG จากน น คล กขวา เล อกค าส ง Absolute X, Y และกรอกค าพ ก ด X, Y โดยใส ต วเลขเท าน น ไม ต องใส เคร องหมาย Comma เช น , แล วกดป ม Enter ให ท าการสร างจ ดต าแหน งอาคารอ ก 3 จ ด ตามค าพ ก ดภ ม ศาสตร X, Y ด งน o , o , o , หน าต างน สามารถเล อกเปล ยนระบบพ ก ดภ ม ศาสตร ท ใช ในการกรอกค าได โดยคล กป มเล กๆ เช น เล อก Degrees Minutes Seconds ค า X, Y จะเปล ยนเป น Long, Lat ด งภาพ หน า 43

47 การย ายต าแหน งจ ด (Move) หากต าแหน งท น าเข าไปแล วไม ตรงก บภาพท เป นพ นหล งสามารถท าการเคล อนย ายต าแหน ง โดยก าหนดค าการ เคล อนย ายในระยะ X, Y ซ งได จากการใช เคร องม อ Measure ว ดระยะต าแหน งใหม ท ต องการเคล อนย าย เร มการแก ไขข อม ล โดยเล อก Editor > Start Editing คล ก Editor > Move ท หน าต าง Delta X, Y ให ก าหนดค าเป น 8, 2 ด งภาพ และกด Enter การสร างจ ดบนเส น (Construct Points) เร มการแก ไขข อม ล โดยเล อก Editor > Start Editing คล กเมน Bookmarks > Construct Points เป ดแสดงช นข อม ล ElectricLine และ Pole คล กเคร องม อ Edit Tool และเล อกฟ เจอร เส นสายไฟฟ า จากน นคล ก Editor > Construct Points และ ก าหนดค าด งภาพ ผลล พธ จะสร างจ ดต าแหน งเสาไฟฟ าห างก นท กๆ 50 เมตร หน า 44

48 ArcGIS 10 ผลล พธ จะได จ ดต าแหน งเสาไฟฟ าท กๆ 50 เมตร วางบนเส นสายไฟฟ า การสร างและแก ไขข อม ลประเภทเส น (Line) การต ดเส นออกเป น 2 ส วน (Split) เร มการแก ไขข อม ล โดยเล อก Editor > Start Editing ท าการวาดเส นถนนเพ ม จากน น ท าการเล อกเส นท ต อ งการต ด และคล กป ม Split ณ ตรงต าแหน งเส นท เ พ ม เพ อ ต ดให เป น 3 แยก หน า 45

49 ArcGIS 10 คล กป ม Edit Tool และเล อกเส นใดๆ เพ อ ตรวจสอบว าท กๆ เส นได ท าการต ดเร ยบร อย การขยายเส นให ไปถ งเส นท เล อกไว (Extend Tool) เร มการแก ไขข อม ล โดยเล อก Editor > Start Editing คล กเมน Bookmark > Extend / Trim Tool ท าการเล อกเส นท ต อ งการให ขยายมาถ ง และคล กป ม Extend จากน น คล กตรงต าแหน งเส นท ต อ งการด งภาพ หน า 46

50 ArcGIS การต ดส วนเก นของเส นถนน (Trim Tool) เร มการแก ไขข อม ล โดยเล อก Editor > Start Editing คล กเมน Bookmarks > Extend / Trim Tool ท าการเล อกเส นท ต อ งการให เป นขอบในการต ด และคล กป ม Trim Tool จากน น คล กตรงต าแหน งเส นท เ ก น การค ดลอกเส นให ขนาน (Copy Parallel) เร มการแก ไขข อม ล โดยเล อก Editor > Start Editing คล กเมน Bookmarks > Copy Parallel ท าการเล อกเส นท ต อ งการค ดลอกเพ อ สร างเส นใหม ให ขนานก บเส นท เ ล อกน จากน น คล ก Editor > Copy Parallel และก าหนดค าระยะทางเป น 24 ให สร างทางด านขวาของเส นท เ ล อกและคล กป ม OK ด งภาพ หน า 47

51 การรวมฟ เจอร ให เป นข อม ลเด ยวก น (Merge) เร มการแก ไขข อม ล โดยเล อก Editor > Start Editing คล กเมน Bookmarks > Merge ท าการเล อกเส นท ต องการเช อมต อโดยเล อกท ง 2 เส น และคล ก Editor > Merge จากน นคล กเล อกฟ เจอร ท ต องการเช อมต อ และคล กป ม OK การสร างเส นขนาน (Constrain Parallel) เร มการแก ไขข อม ล โดยเล อก Editor > Start Editing คล กเมน Bookmarks > Constrain Parallel คล กบนเส นและคล กบนค าส ง Constrain Parallel จากน นคล กบนเส นอ างอ งท ต องการให ขนาน (ตามภาพ ขวาม อ) และเล อนเมาส ไปตามระยะทางท ต องการ (ส งเกตว าเมาส อย ห างจากเส นก ย งได เส นขนานอย ด ภาพ ตรงกลางต าแหน งเมาส อย ในวงกลม) แล วท าการด บเบ ลคล กเพ อส นส ดการสร างเส น หน า 48

52 การสร างเส นให ต งฉาก (Constrain Perpendicular) เร มการแก ไขข อม ล โดยเล อก Editor > Start Editing คล กเมน Bookmarks > Constrain Perpendicular คล กบนภาพเพ อเร มการสร างเส นถนน และคล กบนค าส ง Constrain Perpendicular จากน นคล กบนเส น อ างอ งท ต องการให ต งฉาก และเล อนเมาส ไปจนถ งเส นอ างอ ง แล วด บเบ ลคล กเพ อส นส ดการสร างเส น การสร างและแก ไขข อม ลประเภทร ปป ด (Polygon) การแก ไขจ ด Vertex (Edit Vertices) คล กเมน Bookmarks > Edit Vertices เร มการแก ไขข อม ล โดยเล อก Editor > Start Editing คล กเคร องม อ Edit Tool และเล อกร ปป ด หน า 49

53 ปร บแก ต าแหน ง Vertex โดยคล กป ม Edit Vertices จากน นคล กบน Vertex ค างไว และลากไปย งต าแหน งใหม ท าการปร บขอบม มพ นท ให ตรงก บภาพตามล กศรส แดง การแก ไขร ปร างฟ เจอร (Reshape Feature) คล กเมน Bookmarks > Reshape Feature/Cut Polygon เร มการแก ไขข อม ล โดยเล อก Editor > Start Editing คล กเคร องม อ Edit Tool และเล อกฟ เจอร จากน นคล กป ม Reshape Feature แล วท าการวาดใหม ตามภาพ ซ ายเสร จแล วด บเบ ลคล กเพ อส นส ดการวาด หน า 50

54 ArcGIS การต ดร ปป ด (Cut Polygon) คล กเมน Bookmarks > Reshape Feature/Cut Polygon เร มการแก ไขข อม ล โดยเล อก Editor > Start Editing คล กเคร องม อ Edit Tool และเล อกฟ เจอร จากน น คล กป ม Cut Polygon แล วท าการวาดใหม ตามภาพซ าย เสร จแล วด บเบ ลคล กเพ อ ส นส ดการวาด ใช เคร องม อ Edit Tool เล อกฟ เจอร ใดๆ เพ อ ตรวจสอบว าได ท าการต ด แล ว และท าการลบออก โดยคล กป ม Delete การหม นข อม ล (Rotate) คล กเมน Bookmarks > Rotate เร มการแก ไขข อม ล โดยเล อก Editor > Start Editing คล กเคร องม อ Edit Tool และเล อกฟ เจอร จากน น คล กป ม Rotate และท าการหม นด งภาพ หน า 51

55 การสร างข อม ลร ปป ดเพ ม โดยใช ขอบร วมก น (Auto complete) คล กเมน Bookmarks > Auto Complete Polygon เร มการแก ไขข อม ล โดยเล อก Editor > Start Editing คล กส ญล กษณ Landuse และคล กป ม Auto Complete Polygon จากน นท าการวาดตามล าด บหมายเลขด ง ภาพ เสร จแล วด บเบ ลคล กเพ อส นส ดการวาด ผลจะได ร ปป ดท ต อก นโดยไม ต องวาดด านท ช ดก น การแก ไขข อม ลด วยกล องเคร องม อ Editing ใน ArcToolbox Editing with Geoprocessing ใน ArcGIS 10 ม กล องเคร องม อใหม ได แก Editor Tools ท ช วยอ านวยความ สะดวกให ผ ใช งานในการแก ไขข อม ลเป นจ านวนมากพร อมก นในคร งเด ยว ซ งเคร องม อด งกล าวจะท าการแก ไขในไฟล ข อม ล เด ม ไม ม การสร างช นข อม ลเพ มเต ม ด งน นผ แก ไขจ งควรวางแผนให ด ก อนจะท าการแก ไขข อม ลผ านเคร องม อต างๆ ในกล อง เคร องม อ Editor Tools หร อสามารถ Start Editing ก อนการใช เคร องม อเหล าน น ซ งจะช วยให สามารถ Undo หร อไม บ นท ก การแก ไขข อม ลหากเก ดข อผ ดพลาด กล องเคร องม อ Editing Tools เป นกล องเคร องม อท ใช แก ไขข อม ล ซ งกล องเคร องม อน เหมาะก บการท างานก บข อม ล ท อย ในช นข อม ลท งหมด เม อส งงานผ านค าส งด งกล าวแล วจะเก ดการเปล ยนแปลงก บข อม ลท งช นข อม ล โดยกล องเคร องม อ Editing Tools น จะสามารถใช ได เม อ ArcGIS 10 ม ระด บการใช งานเป น ArcEditor หร อ ArcInfo เท าน น หน า 52

56 1.1 ค าส ง Erase Point ค าส งน ใช ส าหร บลบจ ดท อย ภายในหร อภายนอกขอบเขตร ปป ด สามารถก าหนดจ ดท ต องการแก ไขโดยการเล อกจ ดท ต องการหร อถ าไม ได เล อกจ ดไว โปรแกรมจะท าการลบท กจ ดท อย ในเง อนไข ค าส งน ควรใช งานอย างระม ดระว ง หากเก ด ข อผ ดพลาดข นแล วจะไม สามารถก ข อม ลกล บมาเหม อนเด มได ด งน นขอแนะน าให ท าการ Start Editing เพ อท จะสามารถ Undo หร อไม Save Edit หากได ผลล พธ ท ไม ต องการ ใช Data Frame ช อ Editing Tools เป ดแสดง Group Layer ช อ Erase Point เร มการแก ไขข อม ล โดยเล อก Editor > Start Editing สามารถเล อกจ ดท ต องการแก ไข หร อหากไม เล อกโปรแกรมจะท าการลบจ ดท กจ ดท อย ภายในหร อภายนอก ขอบเขตร ปป ด เป ด ArcToolbox > Editing Tools > Erase Point ท Input Features ก าหนดช นข อม ลจ ดท ต องการแก ไข ท Remove Features ก าหนดช นข อม ลร ปป ด ท Operation Type เล อกว าจะลบด านในหร อด านนอกขอบเขตร ปป ด ส าหร บต วอย างน ให เล อกเป น Inside จากน นคล กป ม OK หน า 53