การศ กษาการด าเน นงานว สาหก จช มชน ร านจ าหน ายส นค า ศ นย บร การทางหลวงเขาโพธ จ งหว ดประจวบค ร ข นธ

Transcription

1 การศ กษาการด าเน นงานว สาหก จช มชน ร านจ าหน ายส นค า ศ นย บร การทางหลวงเขาโพธ จ งหว ดประจวบค ร ข นธ A Study of the Community Enterprise at Khaopho Highway Service Center in Prachaubkhirikhan Province ผ ว จ ย ส ว ฒน น ลด า สาขาว ชาพ ฒนาชนบทศ กษา สถาบ นภาษาและว ฒนธรรมเพ อพ ฒนาชนบท มหาว ทยาล ยมห ดล อาจารย ท ปร กษาว ทยาน พนธ ผ ช วยศาสตราจารย ยงย ทธ บ ราส ทธ สถาบ นภาษาและว ฒนธรรมเพ อพ ฒนาชนบท มหาว ทยาล ยมห ดล บทค ดย อ การศ กษา การด าเน นงานว สาหก จช มชนร านจ าหน ายส นค าเป นการว จ ยเช งค ณภาพผลงาน ว จ ยเช งค ณภาพ เพ อท าความเข าใจถ ง ป จจ ยท ท าให องค กรประสบความส าเร จ นโยบายร ฐ ท นทางส งคม ว ฒนธรรมช มชน ส มพ นธภาพขององค กรและเคร อข ายฯ การจ ดการความร แนวช มชนปฏ บ ต ในองค กร ส การเป นศ นย การเร ยนร ด านว สาหก จช มชน เอกล กษณ และศ กยภาพในด านต างๆ ของส นค าว สาหก จ ช มชน ม ผลต อการด าเน นงานขององค กร และม ย ทธศาสตร แผนงานการจ าหน ายส นค า ส าหร บอ ปสรรค ป ญหาในการด าเน นงานขององค กร ค อ ม พ นท จ าก ดไม เพ ยงพอต อการรอง ร บจ านวนส นค า บร การ และล กค า ท นส าหร บการขยายการด าเน นงานขององค กร ผลการศ กษาพบว าม ข อจ าก ดด านศ กยภาพของบ คลากรไม พร อมต อการรองร บการแข งข นและการเปล ยนแปลง การด าเน นงาน ย งไม ม การใช เทคโนโลย และการส อสาร หน วยงานร ฐม ข อจ าก ดในการส งเสร มและพ ฒนาธ รก จช มชน ด านแนวทางการแก ไขในการด าเน นงานว สาหก จ ค อ หน วยงานร ฐควรเป ดโอกาสและพ นท ให ก บองค กรและส งเสร มพ ฒนาและสน บสน นท นในการด าเน นงาน พ ฒนาเสร มสร างศ กยภาพบ คลากร เพ อรองร บการเปล ยนแปลงและการแข งข น จ ดหาเทคโนโลย และว ทยาการสม ยใหม เข ามาส งเสร มและ สน บสน นการด าเน นงาน ควรม การขยายพ นท หร อสาขา เพ อการเต บโตของธ รก จช มชน ค าส าค ญ: ว สาหก จช มชน, ศ นย บร การทางหลวงเขาโพธ, ธ รก จช มชน, เคร อข ายการตลาดส นค า หน งต าบล หน งผล ตภ ณฑ Abstract The qualitative researches of community enterprise are result. To study the factors are making the organization to succeed, the policy of government, social capital, community culture, relative of organization and network. The knowledge management community practice in organization to the center of learning community การประช มทางว ชาการระด บบ ณฑ ตศ กษา คร งท บ ณฑ ตว ทยาล ย มหาว ทยาศ ลปากร

2 enterprise, the identity and ability of community enterprise products are result to the management of organization and the strategy, planning to distribute the products. For problem in organization is the area is smallest for supported the products, service and increase the customer, the capital for increase management of organization are limitedly, an ability of staff is being not enthusiastic for competed and reorganize, the management has not a new technology and communicate. The state agency has limitedly to permit and development with increase the community. The way of amendatory the problem for management of community enterprise as follows, the responsible of state agency should be give an opportunity and increase the area, permit and support the capital of management, reinforce and development of ability staff for supported the reorganize and compete, obtain new technology to permit and supported the management and should be increase the area or the number of branches to another area for growing of community business. Key Words: Community Enterprise, Community Business, Khaopho Highway Service Center, OTOP NETWORK บทน า การพ ฒนาชนบทได เร มม บทบาทส าค ญเป นคร งแรกต งแต พระบาทสมเด จพระจ ลจอมเกล า เจ าอย ห ว ได ทรงปฏ บ ต การบร หารราชการแผ นด น และการปกครองแบบอารยประเทศ ท าให ทางราชการ ให ความสนใจการพ ฒนาในเขตชนบทมากข นในฐานะท เป นส วนหน งของราชอาณาจ กร ในป พ.ศ กระทรวงมหาดไทยได ก าหนดแผนการบ รณะชนบทข นโดยม ว ตถ ประสงค 2 ประการ ค อ สร างสรรค ช ว ต จ ตใจของประชาชนในชนบทให เหมาะสมท จะเป นพลเม องด และส งเสร มให ประชาชนม การครองช พท ด ข น (ส ว ทย ย งวรพ นธ อ างใน อภ ช ย พ นธเสน, 2541: 172) ผลการด าเน นงานพ ฒนาชนบทตามแผนพ ฒนา ฯ ฉบ บท 1-4 ประสบผลส าเร จในเร องความ เจร ญเต บโตทางเศรษฐก จ แต ม ป ญหาเร องการขยายต วทางเศรษฐก จท ขาดความสมด ล ส งผลท าให เก ด ป ญหาช องว าง และความเหล อมล าในเร องรายได ระหว างภาคการเกษตรและภาคเศรษฐก จอ นๆ และช อง ว างระหว างเม องก บชนบท และต อมาเก ดป ญหาใหญ ตามมา ค อ ป ญหาความยากจน ซ งชนบทได ร บผล ประโยชน จากการพ ฒนาน อยมาก ความยากจนและความล าหล งทางเศรษฐก จเป นป ญหาท ส มพ นธ ก น โดยตรงก บความเส อมโทรมในค ณภาพช ว ต เช น ด านสาธารณส ข ย งประสบป ญหาโรคภ ยไข เจ บอย มาก ซ งบ นทอนก าล งคนของประเทศเป นอย างมาก และคนจนในชนบทพ งพาตนเองไม ได (ว ศาล ศร มหา วโร, 2527: 110) ในช วงเวลา 20 ป ท ผ านมาท ม การเร งร ดพ ฒนาประเทศน น ท งหมดน เป นพล งอ นส าค ญท ช วยผล กด นระด บฐานะทางเศรษฐก จไทย ให พ นจากประเทศท ม รายได ต าเข ามาอย ในกล มประเทศก าล ง พ ฒนาท ม รายได ปานกลาง อย างไรก ตามการขยายต วทางเศรษฐก จท เพ มข นอย างรวดเร ว ได สร างสม ป ญหา และบ นทอนเสถ ยรภาพทางการเง นของประเทศ ท งได ย งสร างความเส อมโทรมให แก ฐานทาง เศรษฐก จเป นอย างมาก ผลการพ ฒนาและความเจร ญทางเศรษฐก จท ผ านมาเก ดข นเฉพาะบางบร เวณ หร อ ในพ นท บางส วนของประเทศเท าน น กล าวค อ การพ ฒนาน น ม ได กระจายไปอย างท วถ ง ย งม พ นท และ การประช มทางว ชาการระด บบ ณฑ ตศ กษา คร งท บ ณฑ ตว ทยาล ย มหาว ทยาล ยศ ลปากร

3 ประชาชนในชนบทอ กจ านวนมาก ท ย งไม ได ร บผลประโยชน จากการพ ฒนาท ผ านมา และย งม ความ ล าหล งและม ฐานะยากจนอย อย างเห นได ช ด ท งน ประมาณว าย งม ประชากรในชนบทอ กกว า 10 ล านคน ท อย ในข ายยากจนและม สภาพท ไม สามารถช วยเหล อต วเองได จากการศ กษาในหลายๆ ทางพบว าย งม ชาวชนบทถ งหน งในส ของประชากรท งประเทศ อย ในฐานะท ยากจน โดยเฉพาะในภาคตะว นออกเฉ ยง เหน อและภาคเหน อตอนบนของประเทศ การแก ไขป ญหาความยากจนในชนบทหนาแน น และล าหล ง แผนพ ฒนาเศรษฐก จและส งคมแห งชาต ฉบ บท 5 ( ) ได ก าหนดจ ดประสงค การพ ฒนาชนบท เป นเป าหมายหล กส าค ญประการหน ง เพ อม งพ ฒนาชนบทในพ นท ท ย งไม ได ร บผลประโยชน จากการ พ ฒนาท แล วมาให สามารถช วยต วเองได ในอนาคต และให ประชาชนเข ามาม บทบาทในการแก ป ญหาท พวกเขาเผช ญอย ให มากท ส ด แผนงานและโครงการพ ฒนาชนบทยากจนได ม งหล กประก น 3 ประการท จะน าไปส เป าหมาย พออย พอก น ค อ ให หล กประก นท จะให ชาวชนบทล าหล งม ระบบการศ กษา และ ความร เก ยวก บการทท ามาหาก น และหล กประก นท จะท าให ชาวชนบทม ส ขภาพอนาม ยท สมบ รณ และได ร บส งจ าเป นในการด ารงช ว ต ตามสมควรอย างเหมาะสมในแต ละท องท (ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนา เศรษฐก จและส งคมแห งชาต ฉบ บท 5, : 1-10) แผนพ ฒนาเศรษฐก จและส งคมแห งชาต ฉบ บท 6 ( ) ม จ ดม งหมายหล กยกระด บการ พ ฒนาประเทศให เจร ญก าวหน าต อไปในอนาคต ควบค ไปก บการแก ไขป ญหาทางเศรษฐก จและส งคมท สะสมมาต งแต อด ต เพ อให ประชาชนชาวไทยม รายได ค ณภาพช ว ตความเป นอย และสภาพจ ตใจท ด ข น ประเด นหล กของแผนฯ ค อ แผนพ ฒนาชนบทน บเป นแผนงานส าค ญ ท จะต องด าเน นการพ ฒนาอย าง ต อเน องจากแผนพ ฒนา ฉบ บท 5 ปรากฏผลว า การท มเทเอาใจใส อย างจร งจ งของร ฐบาลและองค กร เอกชน ท าให ความยากจนในชนบทคล คลายลงไปมาก แต ก ย งไม หมดส น จ งได ก าหนดนโยบายและ เป าหมายในการพ ฒนาชนบทท ส าค ญๆ ด งน ด าเน นการพ ฒนาโดยย ดป ญหาในแต ละพ นท เป นหล ก โดยม งแก ไขป ญหาทางด านเศรษฐก จส งคม และความม นคงให สอดคล องก บสภาพข อเท จจร งและความ ต องการของ โดยร ฐท มเททร พยากรในเขตพ นท ล าหล ง และปานกลางเป นหล ก สน บสน นให ภาคเอกชน มาลงท นในเขตก าวหน าให มากข น เน นการผน กก าล งก นระหว างหน วยงานของร ฐเอง และระหว างร ฐก บ เอกชนและประชาชน เพ อร วมก นแก ป ญหาข นพ นฐานของช มชน ควบค ไปก บการสน บสน นทางด านการ ผล ต การเพ มรายได และการม งานท า ทางด านเป าหมายการพ ฒนาชนบทน น ได แยกออกเป นเป าหมายด าน เศรษฐก จ จะเป นการแก ไขป ญหาความยากจนของประชาชนในชนบทอย างต อเน อง จากท ด าเน นการไว แล วในแผนฯ ฉบ บท 5 โดยเฉพาะการเพ มประส ทธ ภาพการผล ตด านการเกษตรในเขตล าหล งให พอเพ ยง ต อการบร โภค ม รายได เพ มข น เป าหมายทางส งคม จะให ประชาชนชนบท เข าถ งบร การส งคมข นพ นฐาน ท จ าเป นแก การด ารงช ว ต และการประกอบอาช พ ม ความปลอดภ ยในช ว ตและทร พย ส น รวมท งให ม ความ สามารถพ งตนเองได มากท ส ด และม ส วนร วมในการพ ฒนาความเป นอย และก าหนดว ถ ของตนเองตาม หล กเกณฑ ท ก าหนดไว ในความจ าเป นพ นฐาน (จปฐ.) ของประชาชนระด บชาต สร ปผลการพ ฒนาตาม แผนพ ฒนาเศรษฐก จและส งคมแห งชาต ฉบ บท 6 ( ) ได ส งผลเศรษฐก จไทยขยายต วอย างม นคง การประช มทางว ชาการระด บบ ณฑ ตศ กษา คร งท บ ณฑ ตว ทยาล ย มหาว ทยาศ ลปากร

4 และม เสถ ยรภาพ และฐานะทางการเง นการคล งของประเทศด ข น ท าให คนไทยโดยท วไปม ช ว ตความเป น อย ท ด ข นกว าเด ม แต ในขณะเด ยวก นการขยายต วทางเศรษฐก จในอ ตราท ส งท ผ านมา ได ก อให เก ดความ ไม สมด ลด งกล าว มาแล วหลายประการ เป นอ ปสรรคและข อจ าก ดต อการพ ฒนาประเทศท ย งย นและม ค ณภาพในระยะยาว (ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาเศรษฐก จและส งคมแห งชาต ฉบ บท 6, : 1-18) แผนพ ฒนาเศรษฐก จและส งคมแห งชาต ฉบ บท 7 ( ) ก าหนดแผนพ ฒนาประเทศ ให เป นรากฐาน ส าหร บการขยายต วทางเศรษฐก จอย างต อเน อง และย งย น และม ความสมด ล ได เน นแนว ทางการกระจายรายได และการพ ฒนาไปส ภ ม ภาคและชนบท ประกอบด วยด าเน นนโยบายด านการเง น การคล งและพ ฒนาตลาดท น ให การสน บสน นการกระจายรายได และกระจายการพ ฒนาไปส ภ ม ภาคและ ชนบทอย างจร งจ ง ปร บโครงสร างการผล ตทางด านเกษตรกรรม และกระจายอ ตสาหกรรมและการบร การ ไปส ภ ม ภาคโดยเน นการยกระด บรายได ของคร วเร อนเกษตรกร การค มครอง สน บสน นเกษตรกรให ได ร บ ความเป นธรรมในระบบการผล ต และราคาผลผล ตทางการเกษตร เร งพ ฒนาโครงข ายบร การพ นฐาน พ ฒนาและยกระด บค ณภาพช ว ตของคนในชนบท ท งการยกระด บรายได ความเป นอย และค ณภาพช ว ต ของคนยากจนในชนบท และวางมาตรการต างๆ เพ อสน บสน นบทบาทขององค กรภาคประชาชน องค กร พ ฒนาเอกชนและภาคธ รก จเอกชนเข าร วมกระบวนการพ ฒนาชนบท (ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนา เศรษฐก จและส งคมแห งชาต ฉบ บท 7, : 5-18) แผนพ ฒนาเศรษฐก จและส งคมแห งชาต ฉบ บท 8 ( ) การม งเน นการแข งข น เพ อสร างความม งค งในด านรายได สถานการณ เศรษฐก จและส งคมไทยในท ผ านมา ได ประสบผลส าเร จ เป นอย างด ในการพ ฒนาเศรษฐก จ ด งจะเห นได จากอ ตราการขยายต วอย ในระด บส ง ส ดส วนคนยากจน ลดลงการลงท นภาคร ฐในด านโครงสร าง และบร การพ นฐานทางส งคมอย างต อเน อง ท าให คนไทยม รายได ฐานะความเป นอย และค ณภาพช ว ตด ข นมาโดยตลอด การพ ฒนาประเทศไทยในระยะท ผ านมา ม งเน นการพ ฒนาเศรษฐก จโดยใช คนเป นเคร องม อ หร อป จจ ยในการผล ตเพ อสนองความต องการ การพ ฒนาให เก ดความเจร ญเต บโตทางเศรษฐก จ โดยย งไม ได ค าน งถ งค ณค าความเป นมน ษย และการ พ ฒนาศ กยภาพของคนให ม ความร ความสามารถ ม ท กษะในการประกอบอาช พ และสามารถปร บต วให อย ในส งคมท ม การเปล ยนแปลงอย างรวดเร ว แต ผลของการพ ฒนาได ก อให เก ดป ญหาท ส าค ญหลายประการ โดยเฉพาะป ญหาการกระจายรายได ป ญหาความเส อมโทรมของสภาพส งแวดล อมและ ทร พยากรธรรมชาต และป ญหาด านความปลอดภ ยในช ว ตและทร พย ส น ซ งส งผลกระทบต อค ณภาพช ว ต ของคนไทย และการพ ฒนาประเทศในระยะยาว การพ ฒนาศ กยภาพของคนท พ งปรารถนา จะต องพ ฒนา ให ท กคนได ร บการพ ฒนาตามศ กยภาพอย างเต มท ท งทางด านร างกาย จ ตใจ ป ญญาและท กษะฝ ม อ เพ อให คนเป นคนด ม ค ณธรรม ม ส ขภาพ พลานาม ยท ด และม ส วนร วมในการพ ฒนาเศรษฐก จส งคมได อย าง ม ประส ทธ ภาพ (ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาเศรษฐก จและส งคมแห งชาต ฉบ บท 8, : 2-9) การประช มทางว ชาการระด บบ ณฑ ตศ กษา คร งท บ ณฑ ตว ทยาล ย มหาว ทยาศ ลปากร

5 ต อมาแผนพ ฒนาเศรษฐก จและส งคมแห งชาต ฉบ บท 9 ได อ ญเช ญ ปร ชญาเศรษฐก จ พอเพ ยง มาเป นปร ชญาน าทางในการพ ฒนาและบร หารประเทศควบค ไปก บ การม กระบวนทรรศน การพ ฒนาแบบบ รณาการแบบองค รวมท ม คนเป นศ นย กลางการพ ฒนาอย างต อเน อง เพ อให ประชาชนม ความอย ด ม ส ข ผลการพ ฒนาประเทศประสบความส าเร จเป นท น าพอใจ เศรษฐก จของประเทศขยายต วได อย างต อเน อง ศ กยภาพทางเศรษฐก จปร บต วส ความม นคง ความยากจนลดลงขณะเด ยวก น ค ณภาพช ว ต ของประชาชนด ข นมาก อ นเน องมาจากการด าเน นการส งเสร มส ขภาพ อนาม ยและม หล กประก นส ขภาพ ท ม การปร บปร ง ท งด านปร มาณและค ณภาพ โดยครอบคล มคนส วนใหญ ของประเทศ ขณะท ย งม ป ญหา ค ณภาพด านการศ กษา ความยากจน และความเหล อมล าทางรายได ความปลอดภ ยในช ว ตและทร พย ส น และความโปร งใสในการบร หารจ ดการของภาคร ฐ ท ย งต องให ความส าค ญ ในการแก ไขอย างต อเน อง กล าวค อ แผนพ ฒนาเศรษฐก จและส งคมแห งชาต ฉบ บท 10 ( ) ประเทศไทยย งคงต องเผช ญก บ การเปล ยนแปลงท ส าค ญในหลายบร บท ท งท เป นโอกาสและข อจ าก ดต อการพ ฒนาประเทศ จ งม การ เตร ยมความพร อมของคนและระบบ ให สามารถปร บต วพร อมร บการเปล ยนแปลงในอนาคต และแสวงหา ผลประโยชน อย างร เท าท นโลกาภ ว ตน และสร างภ ม ค มก นให ก บท กภาคส วน ตามปร ชญาเศรษฐก จ พอเพ ยง ด วยว ส ยท ศน ม งพ ฒนาส ส งคมอย เย นเป นส ขร วมก น (Green and Happiness Society) คนไทยม ค ณธรรมน าความร ร เท าท นโลก ครอบคร วอบอ น ช มชนเข มแข งส งคมส นต ส ข เศรษฐก จม ค ณภาพ เสถ ยรภาพ และเป นธรรม ส งแวดล อมม ค ณภาพ และทร พยากรธรรมชาต ย งย น อย ภายใต ระบบการบร หาร จ ดการประเทศ ท ม ธรรมาภ บาล ด ารงไว ซ งระบอบประชาธ ปไตยอ นม พระมหากษ ตร ย ทรงเป นประม ข และอย ในประชาคมโลกได อย างม ศ กด ศร หล กของการพ ฒนาชนบท ค อ การยกระด บรายได ของคนจน ในชนบท และการกระจายผลการพ ฒนาไปส กล มเป าหมายท ย งด อยโอกาสให ท วถ ง โดยม งยกระด บความ สามารถของคนในชนบท ขยายโอกาสทางการผล ต การจ างงาน ตลอดจนส งเสร ม และยกระด บค ณภาพ ช ว ตของประชาชนให สอดคล องก บสภาพการเปล ยนแปลงทางเศรษฐก จ และในล กษณะการสร างความ สมด ล ในการพ ฒนาการวางแผนพ ฒนาประเทศ และแผนปฏ ร ปความค ดและค ณค าใหม ของส งคมไทย ท ให ความส าค ญก บการม ส วนร วมของท กภาคส วนในส งคม และม งให คนเป นศ นย กลางในการพ ฒนา รวมท ง การใช เศรษฐก จเป นเคร องม อในการพ ฒนาให คนม ความส ขและม ค ณภาพ ช ว ตท ด ข น พร อมท งปร บเปล ยนว ธ การพ ฒนาแบบแยกส วน มาเป นการบ รณาการแบบองค รวม เพ อให เก ดความ สมด ลระหว างการพ ฒนาเศรษฐก จและส งคม (ส าน กงานคณะกรรมการพ ฒนาเศรษฐก จและส งคม แห งชาต, : 1-9) จากเหต ผลด งกล าวจ งสร ปได ว าการสร างโอกาสให ก บผ ยากจน การเพ มรายได ของผ ยากจน น น นอกจากจะต องสร างความเจร ญเต บโตทางเศรษฐก จในอ ตราท ส งแล ว ร ฐบาลต องม นโยบาย ในพ นท เป าหมายด วย ค อ นโยบายพ ฒนาชนบท โดยจะต องเร งการพ ฒนาโครงสร างการบร การพ นฐานในชนบท ให ม ความสะดวก และลดต นท นในการผล ต ส งเสร มและเผยแพร เพ อให เกษตรกรรายย อย สามารถน า เทคโนโลย ใหม ๆ มาใช มากข น การออกเอกสารส ทธ ทางกฎหมาย เช น การออกโฉนดท ด นให แก คน การประช มทางว ชาการระด บบ ณฑ ตศ กษา คร งท บ ณฑ ตว ทยาล ย มหาว ทยาศ ลปากร

6 ยากจน ท าให ทร พย ส นท ม ค ามากข นกว าเอกสารส ทธ ท ด นชน ดอ นๆ ท าให ม การพ ฒนาท ด นและสามารถ ใช ท ด นค าประก นส นเช อได สร างความเช อมโยงจากการผล ตในภาคการเกษตรไปส ด านการตลาด ในภาค บร การ และพ ฒนาสถาบ นการเง นของร ฐในชนบท ให เป นแหล งเง นท นหม นเว ยนท ม อ ตราดอกเบ ยต า (ส ชาต ธาดาธ ารงเวช, 2549: ) ในป 2544 ร ฐบาลได ก าหนดย ทธศาสตร ให ม ความสามารถในการแข งข นท ส งข นสอดคล อง ก บการเปล ยนแปลงของเศรษฐก จโลก จ งก าหนดกรอบย ทธศาสตร การพ ฒนาเศรษฐก จโดยมองภาพอย าง เป นระบบ และม เป าหมาย ท จะร กษาไว ซ งการเจร ญเต บโตทางเศรษฐก จอย างม ค ณภาพ และเสถ ยรภาพ เน นความสมด ลระหว างการพ ฒนาเศรษฐก จในระด บฐานราก และสร างความเช อมโยงก บเศรษฐก จภายใน ประเทศก บเศรษฐก จโลกอย างร เท าท น ภายใต ระบบเศรษฐก จแบบเสร ด วยความเช อม นว าส งคมไทยย งม ศ กยภาพ และสามารถพ ฒนาข นมาได จ งหาทางท จะสร างรายได เพ อส งเสร มเศรษฐก จฐานราก โดยม หล ก ค ดท จะท าให ทร พย ส นท ม อย เป นท น ในการสร างรายได ให ก บประชาชนและประเทศชาต ท งน ต องหา ทางเปล ยนม มมองของคนในช มชนให เห นว าส งท ตนเองม อย น น ค อ ทร พย ส นท ม ราคาสามารถเพ มรายได หากร จ กจ ดการก บทร พย ส นน นอย างชาญฉลาด ซ งหมายถ ง ความร ภ ม ป ญญาท องถ น ว ฒนธรรม ท กษะ ฝ ม อ ธรรมชาต ความสงบ ว ถ ช ว ต พ ชผลทางการเกษตร และอ นๆ ส งเหล าน เป นท นทางส งคมของช มชน ซ งสามารถน ามาประย กต และบ รณาการก บภ ม ป ญญาเด ม แล วต อยอดด วยว ทยาการสม ยใหม และองค ความร ใหม เพ อให พ นฐานทางเศรษฐก จของไทยแข งแกร ง และสามารถด ารงอย ได ในโลกแห งอนาคต โครงการหน งต าบล หน งผล ตภ ณฑ (OTOP) เป นหน งในโครงการท สน บสน นการด าเน นการในแนวทาง ด งกล าว (กรมการพ ฒนาช มชน, 2546) นโยบายด าเน นงาน หน งต าบล หน งผล ตภ ณฑ เป นวาระแห งชาต ท ต องการให ประชาชนในชนบท ม อาช พ ม รายได สร างความเข มแข งให ก บช มชน โดยการผล ตส นค าและ บร การ จากภ ม ป ญญาและว ฒนธรรมช มชนและท องถ น ซ งเป นส งสะท อนว ถ ช ว ตอ นด งาม ล าล กของชาว บ านในชนบท ป จจ บ นน ในหน งต าบลม ความหลากหลายชน ดผล ตภ ณฑ ซ งเป นผลจากการท ม การ พ ฒนามาอย างต อเน องของโครงการ ทางร ฐบาลจ งได เปล ยนช อเป น ผล ตภ ณฑ ช มชนและท องถ น (แต ย ง คงส ญล กษณ OTOP เหม อนเด ม) เพ อให เหมาะสมและถ กต องตามความเป นจร งท ว า หน งต าบล ไม ได ม ผล ตภ ณฑ เพ ยงชน ดเด ยว เป นผลจากการพ ฒนาและต อยอดจากฐานของผล ตภ ณฑ เด มและท นของช มชน นโยบายของร ฐบาลด านการส งเสร มและสน บสน นว สาหก จช มชน โดยท ให แนวค ดว าป ญหาของประเทศ ไทย ในภาพรวมประชาชนยากจนม หน ส นเพ มข น สามารถแก ไขได ด วยการท ประชาชนร จ กน าส นทร พย ท ม อย ในช มชนท าให เก ดม ลค าเพ ม สามารถขจ ดป ญหาความยากจนโดยลดรายจ าย เพ มรายได สร าง โอกาสให ประชาชนม อาช พท ย งย นและรายได ท ม นคง กรมการพ ฒนาช มชนได ร บมอบหมายจากร ฐบาล ให เป นองค กรประสาน การส งเสร มและสน บสน นกระบวนการว สาหก จช มชน สร างความสมด ลระหว าง เศรษฐก จใหม ก บว ฒนธรรมท องถ น ภ ม ป ญญาไทย เพ อก อให เก ดรายได และส นทร พย ของช มชนและ ท องถ น (กรมการพ ฒนาช มชน, 2547) การประช มทางว ชาการระด บบ ณฑ ตศ กษา คร งท บ ณฑ ตว ทยาล ย มหาว ทยาศ ลปากร

7 ต อมาว สาหก จช มชนได กลายมาเป นนโยบายของร ฐบาล ในการแก ป ญหาภาพรวมของประเทศ เน องจากว สาหก จช มชนเป นการประกอบการเพ อการจ ดการท นของช มชน โดยคนในช มชนอย างสร าง สรรค เพ อสร างรายได และเพ อการพ งพาตนเองของครอบคร ว ช มชนและระหว างช มชน นอกจากน ว สาหก จช มชนย งเป นองค ประกอบของเศรษฐก จพอเพ ยง และเป นก จกรรมทางเศรษฐก จท ม ความส าค ญ ในการข บเคล อนเศรษฐก จช มชน สร างรากฐานท ม นคงให ประเทศ จากแนวค ดและนโยบายการแก ไข ป ญหาความยากจนของประชาชน ด วยก จกรรมว สาหก จช มชน ร ฐบาลจ งได เสนอร างพระราชบ ญญ ต ส ง เสร มว สาหก จช มชนเข าส ร ฐสภา โดยผ านความเห นชอบจากว ฒ สภา เม อว นท 8 พฤศจ กายน 2547 และ ผ านความเห นชอบจากสภาผ แทนราษฎร เม อว นท 10 พฤศจ กายน 2548 ซ งน าลงประกาศในราชก จจา น เบกษา ในว นท 18 มกราคม 2548 และม ผลใช บ งค บในว นถ ดจากประกาศในราชก จจาน เบกษา ค อ ต งแต ว นท 19 มกราคม 2548 เป นต นไป โดยม เจตนารมณ เพ อส งเสร มสน บสน นเศรษฐก จช มชน ซ งเป น พ นฐานของพ ฒนาเศรษฐก จอย างพอเพ ยง ซ งจ านวนหน งอย ในระด บท ไม พร อมจะเข ามาแข งข นทาง การค า ให ได ร บการส งเสร มความร และภ ม ป ญญาท องถ น การสร างรายได การช วยเหล อซ งก นและก น การพ ฒนาความสามารถในการจ ดการ และพ ฒนาร ปแบบของว สาหก จช มชน เพ อให ระบบเศรษฐก จ ช มชน ม ความเข มแข ง สามารถพ ฒนาส การเป นผ ประกอบการของหน วยธ รก จท ส งข น โดยม นายก ร ฐมนตร เป นประธานคณะกรรมการส งเสร มว สาหก จช มชน และม อธ บด กรมส งเสร มการเกษตรเป น เลขาน การ (พงศ พ นธ เธ ยรห ร ญ และคณะ, 2550: 20-21) ล กษณะท วไปและประว ต ความเป นมาร านจ าหน ายส นค าว สาหก จช มชน ศ นย บร การทางหลวง เขาโพธ พบว าเป นสร ปผลจากท คณะร ฐมนตร ได ม มต เห นชอบแผนย ทธศาสตร การพ ฒนาเศรษฐก จของ ประเทศกระทรวงคมนาคมตามกรอบย ทธศาสตร การพ ฒนา ซ งร บผ ดชอบมาตรการสร างค ณภาพการเจร ญ เต บโตทางเศรษฐก จในโครงการ หน งต าบล หน งผล ตภ ณฑ ด วย โดยให ม การปร บปร งท พ กร มทางและจ ด ให ม พ นท ส าหร บร านค าจ าหน ายส นค าพ นเม องท ม ค ณภาพและมาตรฐาน ได มอบหมายให เป นการด าเน น งานของเคร อข ายฯ เป นกล มผ ด าเน นก จกรรมด งกล าว ซ งเป นไปตามล กษณะของโครงสร างและหน าท ทางส งคม ในด านฐานะสถาบ นหร อระบบเศรษฐก จ ร านจ าหน ายส นค าว สาหก จช มชน ซ งก อก าเน ดจาก การรวมต วก นของสมาช กเคร อข ายฯ ด านอ ปสรรคและป ญหาของการด าเน นงานว ธ การแก ไข ในการ ด าเน นงาน พบว า ในระยะแรกม สาเหต จาก คณะกรรมการบร หาร พน กงานขาย เจ าหน าท ม ประสบการณ น อย ส าหร บการด าเน นการในเช งหร อก งทางธ รก จ เง นท นด าเน นการม ไม มากพอ เพราะม ผ ถ อห นน อย เน องจากไม ม ความม นใจว าจะสามารถด าเน นการให อย รอดได จ านวนส นค าม น อยและไม ได มาตรฐาน จ านวนล กค าก ม จ านวนไม มาก และเน องจากไม ม งบประมาณส าหร บการโฆษณาประชาส มพ นธ ไม ม ความร ในด านการค ดเล อกส นค า ผ ผล ตส นค าบางรายผล ตและส งส นค าไม ท นตามก าหนด และไม ต ดตาม ผลการด าเน นงาน รวมท งส งส นค าไม สม าเสมอ ค าใช จ ายไม คงท คณะกรรมการบร หารบางส วนไม เข า ร วมประช ม และไม ให ความส าค ญต อองค กร ท าให การด าเน นการเป นไปในล กษณะท ลองผ ดลองถ กใน การด าเน นงาน แล วเป นผลท าให ได ร บประสบการณ ตรง และเป นการเร ยนร จากสถานการณ จร งในบร บท การประช มทางว ชาการระด บบ ณฑ ตศ กษา คร งท บ ณฑ ตว ทยาล ย มหาว ทยาศ ลปากร

8 ด านต างๆ และสามารถแก ไขป ญหาต างๆ ไปได ด วยด และเก บบทเร ยนไว เป นความร และเป นประสบ การณ ท จะน าไปถ ายทอดต อผ ท ต องการเร ยนร และสาธารณชนผ สนใจท วไป และหล งจากท ม การป นผล ก าไรตอบแทนให ก บคณะกรรมการบร หารและสมาช กผ ถ อห นในคร งแรก ซ งได ร บผลประโยชน ตอบ แทนเป นท พ งพอใจมากก บผลท ได ร บ ท าให ได ร บความสนใจและให ความร วมม อก นมากข นใน ท กภาคส วน ส งผลให ม ความก าวหน ามาจนถ งป จจ บ น สาเหต ส าค ญประการหน งท ผ ศ กษาเล อกพ นท ศ กษาน เพราะร านจ าหน ายส นค าว สาหก จช มชนฯ ประสบความส าเร จจากการด าเน นงานด านว สาหก จ ช มชนด งกล าว และน าจะเป นต วอย างแก ว สาหก จช มชนอ นๆ ได ว าร านจ าหน ายส นค าว สาหก จช มชนฯ ม ล กษณะการด าเน นงานและว ธ การจ าหน ายส นค าว สาหก จช มชนอย างไร ถ งได ประสบผลส าเร จในการ ด าเน นงานด านว สาหก จช มชนด วยเหต ผลด งกล าว ผ ศ กษาว จ ยจ งได เล อกศ กษา ร านจ าหน ายส นค า ว สาหก จช มชน หน งต าบล หน งผล ตภ ณฑ ศ นย บร การทางหลวงเขาโพธ จนถ งป จจ บ นเป นระยะเวลากว า 6 ป แล ว ผลของการด าเน นก จกรรมประสบผลส าเร จอย ในระด บหน ง เช น การบร หารจ ดการ การสร างงาน สร างรายได เพ มข น การพ ฒนาผล ตภ ณฑ การพ ฒนาทร พยากรมน ษย การสร างเคร อข ายฯ ให ก บกล มผ ผล ต ส นค าและช มชนเป นต น ด วยเหต น ผ ว จ ยจ งได เล อกเป นกรณ ศ กษา เพ อจะได น าบทเร ยนประสบการณ และ พ ฒนาการ ทางการบร หารจ ดการว สาหก จช มชนและการด าเน นงานด านต างๆ ท เก ยวข องผ านกระบวน การจ ดการความร แนวช มชนปฏ บ ต (Community of Practices) ในองค กร ตามแนวปร ชญาเศรษฐก จ พอเพ ยง ซ งได เป นองค ความร ขององค กร เพ อใช เป นแนวทางในการด าเน นก จกรรมต อไปของร านฯ และ ผ สนใจท วไปการศ กษาคร งน เพ อศ กษาว าร านจ าหน ายส นค า น นม ย ทธศาสตร การจ าหน ายส นค า ว สาหก จช มชนม ล กษณะอย างไร ท ส งผลให การด าเน นก จกรรมประสบผลส าเร จอย างส งท งด านรายได และด านส งคม ว ตถ ประสงค ของการว จ ย 1. เพ อศ กษาประว ต และความเป นมาของการจ ดต ง ร านจ าหน ายส นค าว สาหก จช มชนศ นย บร การทางหลวงเขาโพธ จ งหว ดประจวบค ร ข นธ 2. เพ อศ กษาย ทธศาสตร การพ ฒนา และการด าเน นงานร านจ าหน ายส นค าว สาหก จช มชน ศ นย บร การทางหลวงเขาโพธ จ งหว ดประจวบค ร ข นธ 3. เพ อศ กษาป ญหา อ ปสรรค และการแก ไขป ญหา ร านจ าหน ายส นค าว สาหก จช มชน ศ นย บร การทางหลวงเขาโพธ จ งหว ดประจวบค ร ข นธ ว ธ การว จ ย งานศ กษาว จ ยน ใช ว ธ การว จ ยเช งค ณภาพโดยเก บข อม ลภาคสนาม ณ ร านจ าหน ายส นค า ว สาหก จช มชน ศ นย บร การทางหลวงเขาโพธ จ งหว ดประจวบค ร ข นธ โดยม ข นตอนการศ กษา ด งน การศ กษาเอกสาร (Documentary Study) ได ท าการศ กษาค นคว าเก บข อม ลเก ยวก บแนวค ด ทฤษฎ การประช มทางว ชาการระด บบ ณฑ ตศ กษา คร งท บ ณฑ ตว ทยาล ย มหาว ทยาศ ลปากร

9 ท น ามาใช ในงานศ กษาน ได แก ทฤษฎ โครงสร างหน าท แนวค ดว าด วยว สาหก จช มชน แนวค ดการม ส วน ร วมในการพ ฒนาชนบท แนวค ดการว เคราะห SWOT แนวค ดเก ยวก บผ น าและภาวะผ น า จากวารสาร หน งส อ บทความว ชาการ ผลงานว จ ย ว ทยาน พนธ และเอกสารต างๆ ท เก ยวข อง ท ได ประมวลมาในการ ศ กษาน เป นหน งส อต างๆ ท งต ารา บทความว ชาการ และงานว จ ยต างๆ การส ารวจข นพ นฐานพ นท โดยการส ารวจกล มว สาหก จช มชน เคร อข ายการตลาดส นค า หน งต าบล หน งผล ตภ ณฑ จ งหว ด ประจวบค ร ข นธ และพ นท ศ กษา (Preliminary Research Survey) การศ กษาคร งน เป นการศ กษาภาคสนาม แบบเจาะจง (Purposive Sampling) โดยเล อกพ นท ศ กษาค อ จ งหว ดประจวบค ร ข นธ จ งม ความจ าเป นท จะ ต องส ารวจพ นท ภาคสนามเบ องต น ประชากรและกล มเป าหมาย ผ ให ข อม ลก บผ ศ กษาคร งน ประกอบด วย ต วแทนผ ถ อห น ต วแทนสมาช กเคร อข าย คณะกรรมการบร หาร ท มพน กงานขาย ล กค าและผ ใช บร การ หน วยงานและเจ าหน าท ผ ให การสน บสน นและผ ท เก ยวข อง เคร องม อท ใช ในการว จ ย การเก บข อม ลการ ว จ ยเช งค ณภาพ ในการเก บข อม ลภาคสนาม ท ส าค ญค อ ต วผ ว จ ย สม ดบ นท ก เคร องบ นท กเส ยง กล อง บ นท กภาพด จ ตอล คอมพ วเตอร และเคร องม ออ นๆ จนถ อว าการว จ ยคร งน เป นว ธ การว จ ยแบบผสมผสาน (Multi-Instrument Approach) การเก บรวบรวมและเร ยบเร ยงข อม ล ผ ศ กษาได ท าการศ กษาและเก บรวบ รวมข อม ลข นท ต ยภ ม (Secondary Source) โดยท าการศ กษาค นคว าจากเอกสารและงานท เก ยวข อง ออกเป น 2 กล ม ค อ เอกสารทางว ชาการและเอกสารประเภทอ นๆ ว ธ การเก บรวบรวมข อม ล ผ ศ กษาใช ว ธ การเก บรวบรวมข อม ลภาคสนามหลายว ธ ได แก การส งเกต การส มภาษณ การสนทนากล ม โดยม รายละเอ ยดของการเก บรวบรวมข อม ล ด งน การส งเกตแบบม ส วนร วม (Participant Observation) และ การส งเกตแบบไม ม ส วนร วม (Non-Participant Observation) และการส มภาษณ (Interview) ผ ศ กษาม กใช การส มภาษณ แบบไม เป นทางการค อนข างมาก ท งการส มภาษณ แบบเป ดกว าง การส มภาษณ แบบม จ ดสนใจเฉพาะหร อแบบเจาะล ก (In depth Interview) การตะล อมกล อมเกลา (Probe) หร อการซ กล วง ข อม ลและการส มภาษณ ผ ให ข อม ลส าค ญ (Key Informant Interview) โดยใช ควบค ไปก บการส งเกตแบบ ม ส วนร วม (Participant Observation) การว เคราะห ข อม ล (Content Analysis) การว เคราะห ข อม ลในคร งน ใช แนวค ด และทฤษฎ ท เก ยวข องและท ได ก าหนดไว ซ งประกอบด วย ทฤษฎ โครงสร างและหน าท แนวค ด การจ ดการความร แนวค ดส นค าช มชนและท องถ น แนวค ดว สาหก จช มชน และแนวค ดเศรษฐก จพอเพ ยง มาใช เป นแนวทางในการว เคราะห ข อม ล พร อมท งเสนอ และว เคราะห ถ งป จจ ย เง อนไข การม ส วนร วม และเอ ออ านวยในการด าเน นงานของร านจ าหน ายส นค าว สาหก จช มชน ศ นย บร การทางหลวงเขาโพธ จ งหว ดประจวบค ร ข นธ ระยะเวลาในการศ กษารวมท งส น 1 ป ในช วงระหว างเด อน ม นาคม พ.ศ ถ งเด อน ก มภาพ นธ พ.ศ. 2551และ กรอบแนวค ดในการว จ ย ผล/สร ปผลว จ ย การศ กษาน เป นการศ กษาการด าเน นงานร านจ าหน ายส นค าว สาหก จช มชนฯ ของกล มสมาช ก เคร อข ายฯ ซ งได ด าเน นก จกรรมมาเป นระยะเวลาข นป ท 7 แล ว ผ ว จ ยได ศ กษาประว ต และความเป นมาของ การประช มทางว ชาการระด บบ ณฑ ตศ กษา คร งท บ ณฑ ตว ทยาล ย มหาว ทยาศ ลปากร

10 การจ ดต ง ร านจ าหน ายส นค าว สาหก จช มชน ว าเก ดจากการรวมต วและลงท นของสมาช ก เคร อข ายการ ตลาดส นค า หน งต าบล หน งผล ตภ ณฑ จ งหว ดประจวบ ค ร ข นธ ศ กษาย ทธศาสตร การพ ฒนาและการ ด าเน นงานร านจ าหน ายส นค าว สาหก จช มชนพบว า ด วยระเบ ยบ ข อบ งค บการด าเน นงานอย ในล กษณะ ของจาร ตท ย ดถ อปฏ บ ต ร วมก นตลอดมา ศ กษาป ญหา อ ปสรรค และการแก ไขป ญหา ร านจ าหน ายส นค า ว สาหก จช มชนพบว า ในระยะแรกม สาเหต จาก คณะกรรมการบร หาร พน กงานขาย เจ าหน าท ม ประสบการณ น อย ส าหร บการด าเน นการในเช งหร อก งทางธ รก จ เง นท นด าเน นการม ไม มากพอ จ านวน ส นค าม น อยและไม ได มาตรฐาน จ านวนล กค าก ม จ านวนไม มาก และเน องจากไม ม งบประมาณส าหร บ การโฆษณาประชาส มพ นธ ไม ม ความร ในด านการค ดเล อกส นค า ผ ผล ตส นค าบางรายผล ตและส งส นค า ไม ท นตามก าหนด และไม ต ดตามผลการด าเน นงานของร านฯ รวมท งส งส นค าไม สม าเสมอ ค าใช จ ายใน ร านฯ ไม คงท คณะกรรมการบร หารบางส วนไม เข าร วมประช ม ท าให การด าเน นการเป นไปในล กษณะท ลองผ ดลองถ กในการด าเน นงาน แล วเป นผลท าให ได ร บประสบการณ ตรง และเป นการเร ยนร จาก สถานการณ จร งในบร บทด านต างๆ และสามารถแก ไขป ญหาต างๆ ไปได ด วยด และเก บบทเร ยนไว เป น ความร และเป นประสบการณ ส าหร บการด าเน นงาน ป จจ ยต างๆ ท ท าให ประสบผลส าเร จ ซ งเป นก จกรรมทางเศรษฐก จระด บช มชนฐานราก และ เป นส วนย อยของระบบเศรษฐก จในภาพรวม ในฐานะท เป นสถาบ นของส งคม ย อมท าหน าท ให เก ดความ สมด ลทางส งคมอ กหน งช องทาง ซ งต องประสานและบ รณาการก บระบบอ นๆ เพ อให เก ดความสมด ลโดย เฉพาะทางเศรษฐก จ ซ งเศรษฐก จช มชน เศรษฐก จว ฒนธรรมช มชน หร อเศรษฐก จชนบท ก เป นส วนย อย ของระบบเศรษฐก จหล ก หร อภาพมวลรวมทางเศรษฐก จของประเทศ โดยม ว สาหก จช มชน ซ งเป นระบบ เศรษฐก จท เล กท ส ด เพราะเป นก จกรรมทางเศรษฐก จระด บคร วเร อน ระด บกล ม ระด บช มชนและระด บ เคร อข าย ซ งท าหน าท ทางเศรษฐก จเพ อข บเคล อนก จกรรมด งกล าว ให เก ดความสมด ลข นในส งคม ป จจ ยภายใน ท ส งผลให การด าเน นงานประสบผลส าเร จค อ ท นต างๆ ทางส งคมท เอ ออ านวย ต อการด าเน นงาน เช น ผล ตภ ณฑ ส นค าและบร การ ทร พยากร ส งแวดล อมธรรมชาต ภ ม ป ญญาท องถ น ขนบธรรมเน ยมประเพณ ว ฒนธรรมพ นฐานของส งคมไทย ล กษณะทางภ ม ศาสตร ภ ม น เวศ และบร บท แวดล อมทางส งคม รวมท งในด านการพ ฒนาศ กยภาพทร พยากรมน ษย ความสามารถในการบร หารจ ดการ ช มชน การจ ดระบบความส มพ นธ เช งอ านาจใหม ระหว างช มชนก บภายนอก ต วส นค าและผล ตภ ณฑ ม ค ณภาพตาม มาตรฐานส นค า การม สภาวะผ น า การม ส วนร วมของสมาช กกล ม ความเส ยสละ ความสาม คค ความต งใจและอดทน การสน บสน นของหน วยงานร ฐในด านการพ ฒนาบ คลากรเทคน คว ทยาการว ชา ความร ใหม ๆ และข อม ลข าวสาร การรวมกล มของสมาช กและเคร อข ายฯ ทางด านเศรษฐก จ การต ดต อและ การส อสาร ความร ด านว สาหก จช มชน ล กษณะผ น า การเข าถ งแหล งท น บทบาทของน กพ ฒนาผล ประโยชน ตอบแทนท ได ร บจากการเข าร วมก จกรรมว สาหก จช มชน กฎระเบ ยบของกล มฯ การเร ยนร ร วม ก น ม ความเป นธรรมาภ บาล ความย ต ธรรม โปร งใส ม ความเป นประชาธ ปไตย ความเอ ออาทรเก อก ล ต อก น รวมท งการม ส าน กท องถ นและส วนรวม เป นต น รวมท งป จจ ยภายนอก เช น นโยบายร ฐ และด าน การประช มทางว ชาการระด บบ ณฑ ตศ กษา คร งท บ ณฑ ตว ทยาล ย มหาว ทยาศ ลปากร

11 การเม องการปกครอง การปะทะส งสรรค การผสมผสาน จากการไหลบ าทางว ฒนธรรม ในย คโลกาภ ว ฒน เป นป จจ ยเสร มท องค กรน ามาปร บประย กต ส งผลให ประสบผลส าเร จในก จกรรมด งกล าว ผลการศ กษาคร งน ได ข อสร ป ด งน 1) ทราบประว ต ความเป นมาและล กษณะท วไป พบว าเป น สร ปผลจากท คณะร ฐมนตร ได ม มต เห นชอบแผนย ทธศาสตร การพ ฒนาเศรษฐก จของประเทศ กระทรวง คมนาคมตามกรอบย ทธศาสตร การพ ฒนา ซ งร บผ ดชอบมาตรการสร างค ณภาพการเจร ญเต บโตทาง เศรษฐก จในโครงการ หน งต าบล หน งผล ตภ ณฑ ด วย โดยให ม การปร บปร งท พ กร มทาง และจ ดให ม พ นท ส าหร บร านค าจ าหน ายส นค าพ นเม องท ม ค ณภาพและมาตรฐาน ได มอบหมายให เป นการด าเน นงานของ เคร อข ายฯ เป นกล มผ ด าเน นก จกรรมด งกล าว ซ งเป นไปตามล กษณะของโครงสร างและหน าท ทางส งคม ในด านฐานะสถาบ นหร อระบบเศรษฐก จ ร านจ าหน ายส นค าว สาหก จช มชน ซ งก อก าเน ดจากการรวม ต วก นของสมาช กเคร อข ายฯ 2) ทราบแนวทางการด าเน นงานจากการบร หารจ ดการร านฯ ว า ต งแต เร มก อ ต งจนถ งป จจ บ น แนวค ด หล กการ และแนวปฏ บ ต ต างๆ ท ผ านมา คณะกรรมการบร หาร สมาช กผ ถ อห น เคร อข ายฯ ได ย ดถ อหล กปฏ บ ต ในด านต างๆ ด วยความร ก ความเข าใจ ความไว วางใจก น ความสาม คค ความเอ อเฟ อเผ อแผ ความเอ ออาทรต อก น ความเป นประชาธ ปไตย และม ความเช อ ค าน ยม เจตคต ท ศนคต ร วมก น และการเร ยนร ร วมก นตลอดเวลา การด าเน นงานแบบธรรมาภ บาล การจ ดการท ด และโปร งใส ตรวจสอบได ฯลฯ จนกลายเป นว ฒนธรรมองค กรช มชน เพราะคณะกรรมการบร หาร สมาช กและผ ท เก ยวข องท ม ส วนได ส วนเส ยท กคน ม ความร ส กเป นเจ าของร วมก น จ งม ความร วมม อ ร วมใจก น มอบความ ไว วางใจซ งก นและก น และม ความใส ใจท จะร วมก นท างานเป นท ม เพ อพ ฒนาให เก ดความก าวหน า นอกจากน ย งม ป จจ ยต างๆ ท เสร มให ร านจ าหน ายส นค าว สาหก จช มชนแห งน ประสบผลส าเร จแล ว น นเก ดจากการเร ยนร ในท ท างานท เร ยกว า ช มชนความร หร อช มชนแนวปฏ บ ต ของคณะกรรมการบร หาร และท มพน กงานขาย ผลจากการเร ยนร ด งกล าว เก ดจากการท ได ปฏ บ ต จร งในท ท างานสถานการณ จร ง และนอกจากน แล วย งได ใช การปร บประย กต และการบ รณาการ เข าด วยก นก บความร ในสหว ทยาการ ภ ม ป ญญาท องถ น และจากการศ กษาด งานนอกสถานท ซ งอย บนกรอบและแนวค ดของความพอเพ ยงน า เสนอเป นบทเร ยนและองค ความร เพ อค นหาและเป นแนวทางในการก าหนดย ทธศาสตร การพ ฒนาด าน การจ าหน ายส นค าว สาหก จช มชน เพ อเป นกรอบ หร อแนวทางส าหร บการด าเน นงานของร านจ าหน าย ส นค าว สาหก จช มชน รวมท งเพ อเป นแนวทางในการพ ฒนาเศรษฐก จฐานรากหร อเศรษฐก จช มชน เพ อเป นแนวทางการแก ไขป ญหาความยากจน ด วยกระบวนการว สาหก จช มชนบนปร ชญาเศรษฐก จแบบ พอเพ ยง เพ อการพ ฒนาช มชนและชนบท ให เข มแข ง ม นคง ย งย น และพ งตนเองได 3) ทราบอ ปสรรคและ ป ญหาของการด าเน นงานว ธ การแก ไข ในการด าเน นงาน พบว า ในระยะแรกม สาเหต จาก คณะกรรมการ บร หาร พน กงานขาย เจ าหน าท ม ประสบการณ น อย ส าหร บการด าเน นการในเช งหร อก งทางธ รก จ เง นท น ด าเน นการม ไม มากพอ เพราะม ผ ถ อห นน อยเน องจากไม ม ความม นใจว าจะสามารถด าเน นการให อย รอด ได จ านวนส นค าม น อยและไม ได มาตรฐาน จ านวนล กค าก ม จ านวนไม มาก และเน องจากไม ม งบประมาณ ส าหร บการโฆษณาประชาส มพ นธ ไม ม ความร ในด านการค ดเล อกส นค า ผ ผล ตส นค าบางรายผล ตและส ง การประช มทางว ชาการระด บบ ณฑ ตศ กษา คร งท บ ณฑ ตว ทยาล ย มหาว ทยาศ ลปากร

12 ส นค าไม ท นตามก าหนด และไม ต ดตามผลการด าเน นงานของร านจ าหน ายส นค าว สาหก จช มชนฯ รวมท ง ส งส นค าไม สม าเสมอ ค าใช จ ายในร านฯ ไม คงท คณะกรรมการบร หารบางส วนไม เข าร วมประช ม และไม ให ความส าค ญต อร านจ าหน ายส นค าว สาหก จช มชนฯ และล กค าม น อย ท าให การด าเน นการเป นไปใน ล กษณะท ลองผ ดลองถ กในการด าเน นงาน แล วเป นผลท าให ได ร บประสบการณ ตรง และเป นการเร ยนร จากสถานการณ จร งในบร บทด านต างๆ และสามารถแก ไขป ญหาต างๆ ไปได ด วยด และเก บบทเร ยนไว เป นความร และเป นประสบการณ ท จะน าไปถ ายทอดต อผ ท ต องการเร ยนร และสาธารณชนผ สนใจท วไป และหล งจากท ม การป นผลก าไรตอบแทนให ก บคณะกรรมการบร หารและสมาช กผ ถ อห นในคร งแรก ซ งได ร บผลประโยชน ตอบแทนเป นท พ งพอใจมากก บผลท ได ร บ ท าให ได ร บความสนใจและให ความ ร วมม อก นมากข นในท กภาคส วน ส งผลให ม ความก าวหน ามาจนถ งป จจ บ น ท งน ผ ศ กษาได ก าหนดแนวทางการศ กษาไว ในการศ กษาน และค น หาว าร านจ าหน ายส นค า ว สาหก จช มชน น น ม ย ทธศาสตร การจ าหน ายส นค าว สาหก จช มชนม ล กษณะอย างไรท ส งผลท าให ประสบ ความส าเร จในการด าเน นงาน ท ผ านมาของร านฯ ท งท ไม เคยม การก าหนดย ทธศาสตร ท งท เป นลายล กษณ อ กษรหร อสารสนเทศส าหร บใช ในการด าเน นงานมาก อน ม เพ ยงแต ระเบ ยบข อตกลงร วมก น และการเร ยน ร ในแนวช มชนปฏ บ ต เท าน น ท ใช เป นแนวทางและกรอบกว างๆ ในการปฏ บ ต งาน โดยการท ย ดหล ก ธรรมาภ บาล โปร งใสตรวจสอบได และแนวปร ชญาเศรษฐก จพอเพ ยงในการบร หารงาน ท ผ านมาได ม ปร บประย กต และการบ รณาการเช อมโยง ก บศ กยภาพในด านต างๆของกระบวนการว สาหก จช มชน และ มต ในท ประช มได ตกลงร วมก น เพ อก าหนดแนวย ทธศาสตร หล ก ค อ ย ทธศาสตร การพ ฒนา ด านการจ ด จ าหน ายส นค าว สาหก จช มชน และน าไปบ รณาการร วมก บย ทธศาสตร ในด านอ นๆ เพ อค นหาแนวย ทธว ธ ส าหร บใช ในการก าหนดแนวทางการด าเน นงานต อไป ใน 3 ย ทธศาสตร ด งน 1) ย ทธศาสตร การพ ฒนา ด านการจ ดจ าหน ายส นค าว สาหก จช มชน ซ งม แผนงานโครงการและก จกรรมด านต างๆ เป นแนวย ทธว ธ ค อ โครงการการส งเสร มและพ ฒนาค ณค าและร ปแบบของผล ตภ ณฑ โครงการการส งเสร มและพ ฒนา ด านการตลาด การจ ดจ าหน าย และการบร การ โครงการการส งเสร มและพ ฒนาเป นศ นย รวมการกระจาย และแลกเปล ยนส นค าว สาหก จช มชน และโครงการการส งเสร มและพ ฒนาการประชาส มพ นธ 2) ย ทธศาสตร การพ ฒนาด านความเป นเล ศขององค กรธ รก จช มชนอย างม ออาช พ ม แนวย ทธว ธ และ แผนงานโครงการและก จกรรมด านต างๆ ค อ โครงการการพ ฒนาและปร บปร งร ปแบบร านจ าหน ายส นค า โครงการการพ ฒนาและส งเสร มการลงท นและโครงการการส งเสร มและพ ฒนาการบร หารจ ดการ ในเช งธ รก จ 3) ย ทธศาสตร การพ ฒนาด านศ นย การเร ยนร ด านการบร หารจ ดการว สาหก จช มชนและธ รก จ ช มชนด วยกระบวนการว สาหก จช มชน ซ งม แนวย ทธว ธ และแผนงานโครงการและก จกรรมด านต างๆ ค อ โครงการพ ฒนาศ นย การเร ยนร โครงการพ ฒนาบ คลากร และการบร การ และ โครงการพ ฒนาและจ ดสร าง ส อ และอ ปกรณ การเร ยนร โดยเฉพาะย ทธศาสตร การพ ฒนาด านการจ ดจ าหน ายส นค าว สาหก จช มชน เป นย ทธศาสตร หล ก ประกอบด วยแนวย ทธว ธ และแผนงานโครงการและก จกรรมด านต างๆ เช น โครงการการส งเสร มและ การประช มทางว ชาการระด บบ ณฑ ตศ กษา คร งท บ ณฑ ตว ทยาล ย มหาว ทยาศ ลปากร

13 พ ฒนาค ณค า และร ปแบบของผล ตภ ณฑ โครงการการส งเสร มและพ ฒนาด านการตลาด และการจ ด จ าหน าย โครงการการส งเสร มและพ ฒนาเป นศ นย รวมการกระจาย และแลกเปล ยนส นค าว สาหก จช มชน และโครงการการส งเสร มและพ ฒนาการประชาส มพ นธ การด าเน นงานตามย ทธศาสตร และแนวย ทธว ธ ด งกล าวน น จะต องเช อมโยงและบ รณาการก บแนวย ทธว ธ อ นๆ ในย ทธศาสตร หล กอ ก 2 ด าน ท คณะ กรรมการบร หาร ผ ถ อห นร านจ าหน ายส นค าว สาหก จช มชน ศ นย บร การทางหลวงเขาโพธ และเคร อข าย การตลาดส นค า หน งต าบล หน งผล ตภ ณฑ จ งหว ดประจวบค ร ข นธ ได ร วมก นก าหนดเป าหมายทางธ รก จ ร วมก น ฉะน น ความส าเร จขององค กรจะบรรล เป าหมายได น น จะต องผ านกระบวนการการจ ดการความร ท าการรวบรวมความร เท าท จะเป นไปได และสร างความร ใหม ผ านการค ด การเร ยนร และการปฏ บ ต เราต องการการจ ดการความร เพ อสร างความเป นหน ง อภ ปรายผล เน องจากการด าเน นงานของร านจ าหน ายส นค าว สาหก จช มชน เป นล กษณะของการบร หาร จ ดการด วยการใช กระบวนการว สาหก จช มชนท เป นการประสมประสาน ปร บประย กต และบ รณาการ ให เข าก นก บระหว างภ ม ป ญญาท องถ น และศาสตร สากล เพ อการปร บต ว และการเอาต วรอดทางเศรษฐก จ ของช มชนชนบท ในร ปแบบของการใช แนวค ดด านเศรษฐศาสตร ว ฒนธรรมช มชน เศรษฐก จช มชน ซ งเป นเศรษฐก จระด บจ ลภาคท เป นเศรษฐก จท อย ในช มชนชนบทท ส วนใหญ เป นเกษตรกรและผ ใช แรงงาน ท เน นผลท ได ในล กษณะของความส มพ นธ ทางช มชนและส งคมในด านต างๆ เช น ด านจ ตใจ ความร ก ความสาม คค การช วยเหล อก นซ งก นและก น ความเช อ ท ศนคต เจตคต ว ฒนธรรมและประเพณ ฯลฯ ในป จจ บ นเน องจากการพ ฒนาทางเศรษฐก จช มชนและเศรษฐก จท นน ยม ท งสองภาคและสองบร บท ท ไม ความสมด ลก น เพราะเป นการบร หารระบบเศรษฐก จท ไม ได เน นทางสายกลาง ม ชฌ มาปฏ ปทา : สมด ล สมบ รณ ตามธรรมชาต (พ ฒ รา-ทรงจ ตร พ ลลาภ, 2549: 223) ร านจ าหน ายส นค าว สาหก จช มชน เป นการด าเน นงานในร ปแบบท สอดคล องก บทฤษฎ และ แนวค ดต างๆ ซ งกล าวได ว า ระบบเศรษฐก จ เพ อกระท าก จกรรมต างๆ ร วมก นในการแก ไขป ญหาทาง เศรษฐก จ เก ดจากป จจ ยต างๆ ท ม อย ไม สามารถสนองความต องการของมน ษย ได ท กอย าง โดยสถาบ นทาง เศรษฐก จน ท าหน าท ด แลควบค มหน วยต างๆ ในระบบเศรษฐก จเพ อม ให ม การข ดแย งก น อ นท าให เก ด ความม ระเบ ยบ ตลอดจนหาแนวทางท ด ท ส ดในการแก ไขป ญหาพ นฐานทางเศรษฐก จ และแนวค ดด าน เศรษฐศาสตร ว ฒนธรรมช มชน หร อเศรษฐก จช มชน ท เน นผลท ได ในล กษณะของความส มพ นธ ทางช ม ชนและส งคม ในด านต างๆ เช น ด านจ ตใจ ความร ก ความสาม คค การช วยเหล อก นซ งก นและก น ความเช อ ท ศนคต เจตคต ว ฒนธรรมและประเพณ และการสร างรายได ฯลฯ และแนวค ดว สาหก จช มชน แนวค ด ส นค าช มชนและท องถ น แนวค ดเศรษฐก จพอเพ ยง และแนวค ดการจ ดการความร ซ งการประสมประสาน ปร บประย กต และบ รณาการให เข าด วยก นระหว างภ ม ป ญญาท องถ นและศาสตร สากล ด วยการใช หล ก ม ชฌ มาปฏ ปทา ค อ เด นทางสายกลางไม ย ดต ดก บแนวใดแนวหน งมากเก นไป และย ดหล กของปร ชญา การประช มทางว ชาการระด บบ ณฑ ตศ กษา คร งท บ ณฑ ตว ทยาล ย มหาว ทยาศ ลปากร

14 เศรษฐก จพอเพ ยง ซ งก อให เก ดเป นองค ความร ในหลายๆ ด านช ดหน งขององค กร โดยเฉพาะย ทธศาสตร ในการพ ฒนาด านการจ ดจ าหน ายส นค าว สาหก จช มชน อ นเป นการพ ฒนาส งเสร มเศรษฐก จช มชน และ เป นแนวทางการแก ไขป ญหาความยากจน และพ ฒนาค ณภาพช ว ต ในภาพรวมให ก บช มชนชนบท จากการ ท ได เร ยนร ตนเอง การสร างความร ในต วคนในท องถ น โดยคนท องถ น ท ม งแก ไขป ญหาด วยการทดลองท า จร ง ม การบ นท ก และว เคราะห อย างเป นระเบ ยบ เป นเคร องม อท ชาวบ านใช เป น และใช ในช ว ตประจ าว น อ นจะเป นการส งเสร มค ณภาพช ว ตในก บช มชนในท ส ด และก อให เก ดการรวมกล มต างๆ ตามว ตถ ประสงค ก นข น เพ อด าเน นก จกรรมเพ อตอบสนองความต องการของช มชนด านเศรษฐก จ หมายถ งการ ประกอบการ ซ งรวมถ งกระบวนการค ด การจ ดการผลผล ต และทร พยากรท กข นตอน โดยภ ม ป ญญาของ องค กรช มชนหร อเคร อข ายขององค กรช มชน เพ อพ ฒนาเศรษฐก จส งคมและการเร ยนร ของช มชน ม ได ม เป าหมายเพ ยงเพ อสร างก าไรทางเง นเพ ยงอย างเด ยว แต รวมถ งก าไรทางส งคม ได แก ความเข มแข งของ ช มชนและความสงบส ขของส งคมด วย ข อเสนอแนะ จากท ได ท าการศ กษาท าให ค นพบ และทราบถ งประว ต ความเป นมา สภาพล กษณะท วไป สภาพล กษณะของว ธ การด าเน นงาน และบร บทต างๆ ตลอดจนความค ดเห น และความต องการท แท จร ง ในด านการด าเน นงานของคณะกรรมการบร หาร สมาช กผ ถ อห น เคร อข ายการตลาดส นค า หน งต าบล หน งผล ตภ ณฑ จ งหว ดประจวบค ร ข นธ ผ ท เก ยวข อง และผ บร โภคท วๆ ไป และจากข อค นพบ ท าให ทราบถ ง องค ความร และประสบการณ ช ดหน ง จากการปฏ บ ต งานขององค กร ไว ใช เป นแนวทางในการ ปฏ บ ต งาน ให ม ประส ทธ ภาพและบรรล ผลส มฤทธ องค กร และม ข อเสนอแนะ ด งน 1. ข อเสนอแนะเพ อการพ ฒนาการด าเน นงานของร านจ าหน ายส นค าว สาหก จช มชนฯ จากท ได ท าการศ กษาร านจ าหน ายส นค าว สาหก จช มชนฯ ท าให ค นพบและทราบถ งสภาพ ล กษณะท วไป สภาพล กษณะของว ธ การด าเน นงาน และบร บทต างๆ ของ ร านจ าหน ายส นค าว สาหก จ ช มชนฯ ตลอดจนความค ดเห น ความต องการท แท จร งในด านการด าเน นงานของคณะกรรมการบร หาร สมาช กผ ถ อห น เคร อข ายการตลาดส นค า หน งต าบล หน งผล ตภ ณฑ จ งหว ดประจวบค ร ข นธ ผ ท เก ยวข อง และผ บร โภคท วๆ ไป จากข อค นพบท าให ทราบถ งองค ความร และประสบการณ ช ดหน งจากการปฏ บ ต งาน ขององค กร ไว ใช เป นแนวทางในการปฏ บ ต งาน และม ข อเสนอแนะเพ มเต มจากผลการศ กษาเพ อให การ ด าเน นงานม ประส ทธ ภาพและบรรล ผลส มฤทธ ขององค กรมากย งข น ไว ด งน 1) ด านการบร หารจ ดการ ท งในด านการจ ดจ าหน าย การเง น การบ ญช และอ นๆ ควรม การน าระบบเทคโนโลย เช น คอมพ วเตอร เคร องลงบ ญช เข ามาใช ในการควบค มและประมวลผลการ ส งซ อ การจ าหน าย การตรวจสอบส นค าคงเหล อ ระบบรห สสากลของส นค าโดยเฉพาะด านการบร หาร จ ดการสม ยใหม เพ อการด าเน นงานของร านจ าหน ายว สาหก จช มชนให เป นระบบและประสบความส าเร จ การประช มทางว ชาการระด บบ ณฑ ตศ กษา คร งท บ ณฑ ตว ทยาล ย มหาว ทยาศ ลปากร

15 ย งข น ควรม การจ ดหาและให ม ช ดแบบฟอร มส าหร บท คณะปร กษาคณะกรรมการบร หาร พน กงานขาย สวมใส เพ อแสดงความเป นเอกล กษณ และภาพล กษณ ท ด ขององค กร 2) ด านการตรวจสอบการด าเน นงาน ควรม การตรวจสอบท เป นระบบ ม ฝ ายตรวจสอบ ท เข มแข ง ม ความร ความสามารถในด านการบร หารจ ดการ การบร หารการเง น การบ ญช ระบบการบร หาร ส นค าคงเหล อ ระบบสารสนเทศ และอ นๆ ท เก ยวข องท มาจากต วแทนสมาช กผ ถ อห นและเจ าหน าท ร ฐ ท เก ยวข อง ซ งม ใช การจ บผ ดแต จะเป นการแนะน า แนะแนว การแสวงหาแนวทาง และทางออกร วมก นใน กรณ ท อาจจะม ป ญหา ซ งผลประโยชน ท งหมดจะตกอย ก บผ ท ม ส วนได ส วนเส ยร วมก น 3) ด านการพ ฒนาและเสร มสร างศ กยภาพบ คลากร ควรม การส งเสร มให บ คลากรม การ เร ยนร และความร ความสามารถ ท งท เป นประสบการณ และสหว ทยาการเพ มมากข น สามารถน ามา บ รณาการก นได เพ อพร อมรองร บก บการเปล ยนแปลงในย คโลกาภ ว ตน ของการแข งข นทางธ รก จของ องค กรอย ตลอดเวลา รวมท งควรม การพ ฒนาบ คลากรท งในส วนของคณะกรรมการบร หารและสมาช ก เคร อข ายฯ ให ม ความร ความสามารถในด านผ น า สภาวะผ น า การบร หารจ ดการ การบร หารองค กร ฯลฯ ท งจากการเร ยนร การฝ กฝน การถ ายทอดประสบการณ ส สมาช กฯ ร นใหม ให ม ความร ความสามารถใน ด านต างๆ พร อมท จะเป นผ น าพาองค กรส ความส าเร จย งข นในอนาคตของย คโลกาภ ว ตน 4) ด านเง นท นหม นเว ยน ควรท จะม การจ ดต งกล มส จจะออมทร พย เพ อการผล ตร าน จ าหน ายส นค าว สาหก จช มชน หน งต าบล หน งผล ตภ ณฑ ศ นย บร การทางหลวงเขาโพธ เพ อเป นการระดม ท นจากสมาช กเคร อข ายฯ เพ อรองร บความต องการด านท นหม นเว ยนของร านจ าหน ายส นค าว สาหก จ ช มชนฯ สมาช กเคร อข ายฯ และกล มว สาหก จช มชน ส าหร บใช ในการเป นท นหม นเว ยนในการผล ต การพ ฒนาผล ตภ ณฑ และตามความต องการอ นๆ ท จ าเป น ซ งจะเป นการเอ ออ านวยประโยชน ซ งก นและ ก นท งทางตรงและทางอ อม 5) ด านการค ดเล อกส นค า ควรม การเน นการค ดเล อกส นค าเฉพาะท ม ค ณภาพมาตรฐาน และยอดจ าหน ายด เข ามาจ าหน ายในร านฯ มากข น เพ อให ล กค าได ร บประโยชน และความพ งพอใจจากการ ใช ส นค าและบร การท ด ให ได มากท ส ด ควรเสนอแนะ ให ค าแนะน าแก ผ ผล ตในการปร บปร งผล ตภ ณฑ ท งค ณภาพและตรงก บความต องการโดยต องม มาตรฐานของทางราชการรองร บรองร บ บรรจ ภ ณฑ ต อง โดดเด น สะด ดตา และสวยงาม รวมท งการต งราคาควรให ม ความเหมาะสม เพ อร กษาฐานล กค าเด มไว และ เพ มจ านวนล กค าใหม ให มากข น 6) ด านการประชาส มพ นธ คณะกรรมการบร หารควรจ ดท าแผ นพ บใบปล ว ป ายโฆษณา ประชาส มพ นธ ร านจ าหน ายส นค าฯ ท งขาข นและขาล องเป นระยะๆ ให จ านวนมากข น ม ความโดดเด น สะด ดตา เพ อช กชวนให ผ เด นทางได แวะชมและเล อกซ อส นค าท ร านจ าหน ายส นค าว สาหก จช มชนฯ ซ งผลจากการโฆษณาประชาส มพ นธ ในล กษณะด งกล าว จะเป นท ร จ ก และท าให ม ล กค าและผ ใช บร การ เพ มมากข น การประช มทางว ชาการระด บบ ณฑ ตศ กษา คร งท บ ณฑ ตว ทยาล ย มหาว ทยาศ ลปากร

16 7) ด านอาคารสถานท ควรม การปร บปร งเปล ยนแปลงร ปโฉมใหม และการขยายพ นท เพ มมากข น เพ อรองร บก บจ านวนส นค าท เพ มมากข น เพ อตอบสนองผ ผล ตรายอ นๆ ได ม โอกาสในการน า ส นค ามาวางจ าหน าย และม ความเหมาะสมส าหร บการจ ดวาง การจ ดแสดงส นค า แยกประเภทของส นค า ให โดดเด น สวยงาม สะด ดตา เป นการจ งใจและกระต นล กค า เพ อเพ มการต ดส นใจในการซ อมากข น 8) ด านการจ ดจ าหน ายส นค าเช งร กการขยายพ นท หร อสาขาไปย งแหล งอ นๆ ท ม ศ กยภาพ การออกงานแสดงส นค าและจ าหน ายร วมก บหน วยงานอ นๆ ท งในภาคร ฐและเอกชน เป นจ ด ประสานงานให ก บสมาช กและกล มผ ผล ตก บผ ท ต องการการซ อขายจ านวนมากเท าน น ในป จจ บ นควรม ก จกรรมการด าเน นการในล กษณะต างๆ มากข น เช น การเป นต วแทนจ าหน าย การร บค าส งซ อส นค า ว สาหก จช มชนจากกล มว สาหก จช มชนต างๆ และเคร อข ายฯ ท วประเทศ การซ อขายแลกเปล ยนส นค าใน อนาคตด วย เพ อเพ มยอดการจ าหน ายส นค า และเพ อเป นการเป ดต วส ภายนอกมากข นเป นการสร างรายได ให ก บร านจ าหน ายส นค าว สาหก จช มชนฯ รวมท งเป นการประชาส มพ นธ องค กรด วยอ กช องทางหน ง 9) ด านการพ ฒนาร ปแบบ และค ณภาพของส นค าให ด ย งข น เพ อเป นเพ มม ลค าให ก บ ส นค า การตอบสนองความต องการของล กค าและผ บร โภค รวมท งเป นการร กษาฐานและเพ มจ านวนของ ล กค า ผ บร โภคให มากข น 10) ด านสถานท หร อโกด งเก บส นค า เน องจากม พ นท จ ดวางส นค าน อย ควรม สถานท หร อโกด งไว เป นท เก บส นค าส ารองเพ อการจ าหน าย 11) ด านการจ ดวางส นค า ให เป นระบบ ระเบ ยบ เร ยบร อย น าด น าชม น าซ อหา ม ความ ท นสม ยมากย งข น ซ งจะท าให ม พ นท จ ดวางส นค าได มากย งข นด วย และเพ อสร างภาพล กษณ ท ด ของ องค กรธ รก จช มชนแบบม ออาช พ 2. ข อเสนอแนะในการศ กษาว จ ยในคร งต อไป ควรจะม การศ กษาว จ ยเพ มเต ม แบบเจาะล ก การต ดตามและการประเม นผลการด าเน น งานของร านจ าหน ายส นค าว สาหก จช มชนฯ โดยศ กษาในรายละเอ ยดด านต างๆ ด งน 1) ศ กษาและประเม นผลข อม ลของแต ละย ทธศาสตร และย ทธว ธ ท งของแผนงานและ โครงการท งหมด หล งจากท ได ทดลองใช ย ทธศาสตร ในการด าเน นงานไปแล วส กระยะหน ง ศ กษาผลจาก การด าเน นงานและการเปล ยนแปลงท เก ดข น ท งในด านเช งค ณภาพและเช งปร มาณ ท งเช งกว างและเช งล ก แล วจดบ นท ก ว เคราะห ประมวลผล รายงานผล จ ดท าเป นฐานข อม ลขององค ความร และว ทยาการร ปแบบ ใหม ท พบให เป นระบบสารสนเทศ เพ อการเร ยนร และน าไปใช ในการปฏ บ ต งานให ม ประส ทธ ภาพ ประส ทธ ผล ต อการด าเน นงาน และเพ อการเผยแพร 2) ศ กษาในเร องระบบการบร หารจ ดการ การเง น การบ ญช การตรวจสอบและประเม น ผลการด าเน นงานของร านจ าหน ายส นค าว สาหก จช มชนฯ เพ อให เป นระบบมากข น 3) ศ กษาป จจ ยท ส งผลส มฤทธ ต อการประกอบการว สาหก จช มชนท งของกล มว สาหก จ ช มชน และเคร อข ายว สาหก จช มชนอ นๆ การประช มทางว ชาการระด บบ ณฑ ตศ กษา คร งท บ ณฑ ตว ทยาล ย มหาว ทยาศ ลปากร

17 4) ศ กษาในเช งตลาดของส นค าว สาหก จช มชน ท งว สาหก จช มชนพ นฐานในระด บ ช มชน เคร อข าย และว สาหก จช มชนก าวหน าในระด บนอกช มชน 5) ศ กษาพฤต กรรม ท ศนคต ของล กค า และผ บร โภค ท ม ต อส นค าว สาหก จช มชน 6) ศ กษาในเช งมาน ษยว ทยาในแง ม มด านต างๆ เช น การรวมกล มและการม ส วนร วมของ ประชาชนเพ อการน น ม ผลต อการพ ฒนาเศรษฐก จของประเทศได อย างไร เอกสารอ างอ ง กรมการพ ฒนาช มชน กระทรวงมหาดไทย. รายงานการประเม นผลเพ มท นทางป ญญาพ ฒนาช มชน. กร งเทพฯ: ส าน กพ มพ บางกอกบล อก, ประช ม โพธ ก ล. ย ทธศาสตร แห งผ น า (Strategy of Leadership). กร งเทพฯ: ส าน กพ มพ สายใจ พ ฒ รา-ทรงจ ตร พ ลลาภ. พ ฒนาการแนวค ดการพ ฒนาส งคม. กร งเทพฯ: ส าน กพ มพ เนต ก ล การพ มพ, พงศ พ นธ เธ ยรห ร ญ และคณะ. โครงการศ กษาจ ดวางร ปแบบแผนงานเกษตรอ นทร ย เช งท องเท ยวและ การฝ กอบรมให ความร และอาช พ. มหาว ทยาล ยส โขท ยธรรมาธ ราช. นนทบ ร : ส าน กพ มพ มหาว ทยาล ยส โขท ยธรรมาธ ราช, ว ศาล ศร มหาวโร. การพ ฒนาชนบท. คณะมน ษยศาสตร และส งคมศาสตร. มหาว ทยาล ยราชภ ฏส ราษฎร ธาน. ส ราษฎร ธาน : ส าน กพ มพ เม องคนด, สมเก ยรต ต นสก ล. มาน ษยว ทยาเบ องต น. คณะมน ษย ศาสตร และส งคมศาสตร มหาว ทยาล ยราชภ ฏ ส ราษฎร ธาน. ส ราษฎร ธาน : ส าน กพ มพ เม องคนด, ส าน กงานพ ฒนาเศรษฐก จส งคมแห งชาต. แผนพ ฒนาเศรษฐก จและส งคมแห งชาต ฉบ บท 1-10 ( ). ส าน กนายกร ฐมนตร เสร พงศ พ ศ. แผนช ว ตเศรษฐก จช มชน. กร งเทพฯ: ส าน กพ มพ ภ ม ป ญญาไทย, ส ชาต ธาดาด ารงเวช. ทฤษฎ หล กว าด วยการบร หารนโยบายเศรษฐก จ. กร งเทพฯ: ส าน กพ มพ ม งม ตร, อภ ช ย พ นธเสน. พ ฒนาชนบทไทย: สม ท ยและมรรค แนวค ด ทฤษฎ และภาพรวมของการพ ฒนา. กร งเทพฯ: ส าน กพ มพ อ มร นทร พร นต ง แอนด พ บล ชช ง, อน นต ใจสม ทร. การเปล ยนแปลงทางส งคมและว ฒนธรรม. คณะมน ษย ศาสตร และส งคมศาสตร มหาว ทยาล ยราชภ ฏส ราษฎร ธาน. ส ราษฎร ธาน : ส าน กพ มพ เม องคนด, เอกว ทย ณ ถลาง และคณะ. ภ ม ป ญญาก บการจ ดการท องถ น. กร งเทพฯ:ส าน กพ มพ อ มร นทร พร นต งแอนด พ บล ชช ง, การประช มทางว ชาการระด บบ ณฑ ตศ กษา คร งท บ ณฑ ตว ทยาล ย มหาว ทยาศ ลปากร