ЗА НЕОДРЖЛИВОСТА НА АКТУЕЛНИОТ КОНЦЕПТ ЗА ОДРЖЛИВ РАЗВОЈ Пледоаје за еден радикално поинаков концепт
|
|
- Roy Hensley
- 7 years ago
- Views:
Transcription
1 Стручен труд Professional Article ЗА НЕОДРЖЛИВОСТА НА АКТУЕЛНИОТ КОНЦЕПТ ЗА ОДРЖЛИВ РАЗВОЈ Пледоаје за еден радикално поинаков концепт Петар БОШЕВСКИ Еколошко друштво Еко-мисија, Скопје, Македонија ВОВЕД Концептот за одржлив развој е еден од глобално прифатените концепти и она што е карактеристично за него е дека тој претставува општо упатство за тоа како би требало да се одвива развојот на човековото општество (сфатено како заедница од државите во светот). Според тоа упатство, ако сакаме општеството нормално и долгорочно да се развива, треба да се обезбеди баланс помеѓу трите основни столба на кои треба да почива развојот на секое современо општество: развојот на стопанството (економијата), заштитата на правата на луѓето (економски, социјални и човекови) и заштитата на животната средина. Тука треба веднаш да се појасни дека под баланс на овие три столба на развојот на општеството се подразбира дека : - развојот на економијата не смее да биде на штета на животната средина или на штета на социјалните и др. права на луѓето; - заштитата на правата на луѓето не смее да води кон загрозување на економијата или на животната средина; а - заштитата на животната средина не смее да да води кон загрозување на економијата или на правата (економски, социјални и др.) на луѓето. Кога велам дека концептот за одржлив развој е глобално прифатен принцип, со тоа сакам да кажам дека тој начелно е прифатен од државите во светот како концепт кој секоја од нив ќе настојува да го примени во практиката, односно во развојните политики на државата. Со тоа веднаш доаѓаме до првиот проблем на концептот за одржлив развој: во светот постои големо шаренило во однос на тоа која држава колку успева и во која фаза дошла со примената на концептот за одржлив развој. Некои се отидени прилично да- леку (како западноевропските земји), а повеќето уште не ни почнале или се на самиот почеток од позначајна примена на концептот. Вториот проблем на концептот за одржлив развој е што тој, дури и кај земјите што предничат во неговата примена, не дава задоволителни резултати. Она што тие успеваат да го постигнат се поединечни резултати во поединечни области во секој од трите клучни сегменти за развојот на општеството (економијата, човековите права и животната средина). Главните резултати ги имаат во економијата, знатно послаби се резултатите во сегментот на човековите права а далеку послаби во сегментот на заштитата на животната средина. Овде должам извесно појаснување, бидејки знам дека изгледа малку чудно кога велам дека и најнапредните западни земји, нашите примери за углед за тоа како треба да се штитат човековите права и животната средина, немаат добри резултати токму во тие области во кои ни се пример за углед. Како аргумент во прилог на оваа теза ќе потсетам дека, на пример, во сегментот на човековите права, критериум за успех не се (како што обично се мисли) само остварените демократски (политички) права и слободи, придружени со одредени права од социјалната сфера (правото на вработување, заштита при работа, здравствено и пензиско осигурување и тн.) туку и многу други индикатори : разликите помеѓу богатите и сиромашните, процентот на оние кои спаѓаат во категоријата сиромашни, едуцираноста на нацијата, процентот на криминалот и другите девијантни појави (раширеноста на алкохолизмот, наркоманиите и проституцијата), бројот на самоубиства, физичкото и менталното здравје на нацијата и тн. Кај сите таканаречени најнапредни земји овие индикатори се загрижувачки и укажуваат дека привидниот сјај обезбеден со економскиот раст е пропратен со големи аномалии и е платен (и секојдневно се плаќа) со големи 459
2 Петар БОШЕВСКИ жртви во сферата на човековите права. Слична или полоша е ситуацијата со резултатите во заштитата на животната средина. Повторно имаме лажен сјај кој е последица на успесите во економијата и кој овозможува создавање на привид дека се добри резултатите и во областа на животната средина. Она што е навистина е постигнато (благодарение на финансиската моќ и добро уредената држава) е справувањето со комуналниот отпад (таму не боде очи, како кај нас, ѓубрето расфрлано на сите страни) и примената на најсовремени технологии во индустриското производство кои овозможуваат значителни намалувања на загадувањата. Меѓутоа, овие разултати, иако импресивни, се далеку од тоа да претставуваат решение на проблемот со заштитата на животната средина. Тоа што во развиените земји не го гледаме комуналниот отпад расфрлан на сите страни и што добар дел од него се рециклира, како и тоа дека се применуваат најнапредни технологии во производството, тоа не го поништува фактот дека (споредено со земјите во развој) развиените земји произведуваат многу повеќе отпад (не само комунален) по глава на жител и дека собрано се заедно (со сите постигања во заштитата) тие земји се главните загрозувачи на екосистемот на планетава. И со тоа што го прават и како пример за другите за тоа што треба да се прави. Она што тука посебно треба да се нагласи е дека под загрозување на екосистемот на планетава не се мисли само на загадувањето (а обично се мисли на тоа), туку и на неколку други видови на загрозување кои се подеднакво опасни: се поголемата експлоатација на светските ресурси (рудните богатства, енергентите, водата, океаните, шумите), ширењето на урбанизираните површини на сметка на природните, уништувањето на стаништата, екосистемите и биодиверзитетот, предизвикувањето на климатските промени и сл. Да не заборавиме дека, додека патуваме низ некоја европска земја и се воодушевуваме на прекрасните зелени пејсажи, често пати тоа зеленило е само обична (стерилна) декорација, затоа што во голем дел од европските шуми добар дел од видовите се истребени уште пред 100 години, а тој процес на деградација (иако на места подуспорен) се одвива и денес. Исто така, да не заборавиме дека цената за зачуваните шуми во Европа или Северна Америка е платена со уништувањето на шумите во Африка, Јужна Америка и Азија. На крајот, да не заборавиме дека ваквите пустошења на природата не се нешто што се случило во некое далечно нееколошко минато, туку дека се одвиваат и денес и дека тие, директно или индиректно, се последица на однесувањето на најнапредните земји. Со други зборови, иако развиените земји имаат постигнато извесни (помалку или повеќе значајни) резултати во секој од трите сегменти битни за развојот (економијата, човековите права и животната средина), клучниот услов за да можеме да разговараме за одржлив развој, балансот на тие три сегменти на развојот, е далеку од постигнување. Она што навистина е постигнато е развојот на економијата, но од аспект на концептот за одржлив развој, тој успех е привиден и опасен, бидејки е на сметка на останатите два сегменти битни за одржливиот развој, а најмногу на сметка на животната средина. Велам дека тој успех е и опасен, меѓу другото и затоа што остава впечаток дека сме на вистинскиот пат и дека треба само да истраеме на него, па да почнат да доаѓаат уште поголеми резултати. Мојот став е дека сме на погрешен пат, а со оглед на тоа дека овде зборуваме за максимумот, добиен од земјите-лидери во спроведувањето на концептот за одржлив развој, сметам дека е важно што побргу да се почне научна дебата за причините за лошиот резултат. Бидерјки засега таква дебата не постои (или барем јас не сум во тек дека ја има), во следното поглавие од овој текст ќе обидам да го дадам своето скромно мислење за Причините за лошиот резултат од досегашната примена концептот за одржлив развој Овие причини јас би ги поделил во две групи. Во првата би ги ставил причините од објективн карактер, а во втората оние од субјективен, односно идеолошко-психолошки карактер. Објективните ги споменувам само колку да се види дека и нив ги имам во предвид, но нема да се задржувам на нив, бидејки се тие и без тоа главната (и единствената) тема на сите други објавени анализи на проблемите со одржливиот развој: недостатокот на средства за проекти, недостатокот на соодветна законска регулатива, непримена на постоечката регулатива, неекипираност на инспекциските служби и тн. Не го потценувам значењето на овој тип на проблеми, но тие се веќе доволно обработувани и познати, а мене ме интересираат оние од другата група, за кои ми се чини дека се сеуште недоволно истражени и се воглавно непознати, а нивната заслуга за лошите резултати е поголема од онаа на причините од објективен карактер. Причините од идеолошко-психолошки карактер се воглавно потсвесни и затоа тие на незабележлив (подмолен) начин допринесуваат за разводнување на суштината на концептот за одржлив развој, т.е. за несвесно саботирање во неговата примена. Две се такви причини, од кои едната ја нарекувам антропоцентризам, а друга- 460 Зборник на трудови од III Конгрес на еколозите од Македонија
3 За неодржливоста на актуелниот концепт та менталитет на потрошувачкото (т.е. капиталистичкото) општество, односно конзумеризам. Нивна заслуга е што наместо баланс на трите компоненти клучни за развојот (економијата, човековите права и животната средина) имаме форсирање на економијата и на човековите права - на сметка на животната средина. Неколку збора за дефинирање на антропоцентризмот За да се објасни антропоцентризмот, можеби најдобро е да се спореди со егоцентризмот. За еден човек велиме дека е егоцентричен кога е премногу свртен кон себе и своите интереси, права и потреби и не е способен да ги сфати и почитува потребите, правата и интересите на другите луѓе. На сличен начин, терминот антропоцентризам треба да означи дека човекот, како вид, е премногу самобендисан и себичен, т.е. свртен кон своите права, потреби и интереси, а не е способен да ги разбере и почитува потребите и правата на природата и правата на другите видови на планетава. Слична појава имаме и меѓу народите, па кога некој народ е премногу самобендисан тоа се нарекува етноцентризам, а тоа на некој начин е и почетната фаза кон национализмот. Посебно интересен е геоцентризмот, т.е. некогашното сфаќање за универзумот, според кое Земјата е центарот на светот и се друго (сонцето, ѕвездите и другите планети) се врти околу неа. Дури со појавата на Никола Коперник, во 16. век е извршена корекција на ова погрешно сфаќање, што имало далекусежни последици не само за астрономијата туку и за духовниот развој на човештвото воопшто. Она што им е заедничко на сите овие центризми е тоа дека сите се оценети како девијантни и штетни појави, но има и нешто што антропоцентризмот посебно го издвојува меѓу нив - како најнегативен. Имено, додека егоцентричниот човек самиот ги сноси последиците (цената) за своето однесување (во вид на соодветни санкции од околината), антропоцентризмот нема кој да го санкционира (барем не веднаш), па цената од таквото однесување ја плаќаат животната средина и другите биолошки видови што опстојуваат на планетава. Увидувајки дека ваквото неразумно однесување, сепак, не ќе може долгорочно да остане без санкции, т.е. дека човекот, со недомаќинското однесување кон тоа што му го подарила природата, на крајот ќе го доведе во прашање и сопствениот опстанок, некои свесни луѓе од втората половина на минатиот век решиле дека човекот ќе мора сам да си ги постави границите на антропоцентризмот, па така веќе со Стокхолмската декларација од 1972 г. е утврдена неговата обврска да ја сочува животната средина и да го обезбеди опстанокот на другите биолошки видови, а на конференцијата во Рио де Жанеиро од 1992 г. (како и на многу други меѓународни собири потоа) овие обврски се уште повеќе потврдени и детализирани. Неколку збора за дефинирање на конзумеризмот Ова е термин со кој се означува филозофијата на потрошувачкото општество, каде всушност и нема никаква филозофија (и затоа зборот го ставам под наводници), туку се се сведува на едноставната цел што повеќе луѓе да се натераат (со помош на разни методи и трикови) да потрошат што повеќе (на било какви глупости), а сето тоа за фабрикантите и трговците да заработат што повеќе пари. Така, на пример, порано во продавниците стоката била поставена на рафтови кои не биле достапни за купувачите, па тие до неа доаѓале само преку продавачот, но подоцна некој се сетил дека продажбата би можела да се зголеми ако купувачот е во директен контакт со стоката. Поради тоа е воведен принципот на самопослужување, иако отпрво имало страв дека многу ќе се краде и дека, наместо ќар, трговците ќе имаат загуби. Меѓутоа, искуството покажало дека, и покрај кражбите, системот самопослуга носи многу поголема добивка од безбедниот систем продавач-купувач. Друг таков ефтин, а корисен трик, кој допринел за зголемувањето на продажбата и заработувачката на трговците е оној со бесплатните кеси за купување, кои во секое време мора да му стојат на располагање на купувачот, за да, не дај боже, не се случи тој да се откаже од некоја идеја за купување само затоа што заборавил да понесе торба со себе. Сепак, главното оружје за постигнување на целта на трговците и фабрикантите се рекламите, со кои потенцијалниот купувач психолошки се обработува на најразлични начини, но пред се со поттикнување на неговите најниски страсти : суетата, зависта, фалбаџиството, потребата на луѓето да докажуваат некакво ниво, стил, моќ или величина, колку се паметни, способни, богати, или барем убави (макар и со помош на силикони), да покажат дека се подобри од комшиите или пријателите, или барем дека не заостануваат зад нив. Без претерување може да се каже дека рекламната индустрија е главниот извор и поттикнувач на малограѓанштината и шундот во сите сфери. Гинисовата книга на рекорди е преполна со имиња на исфрустрирани луѓе кои не можеле да одолеат на страшниот притисок дека мораат да направат нешто големо (макар најголемата глупост) за да бидат забележани во Историјата. Уште позастрашувачки Proceedings of the III Congress of Ecologists of Macedonia 461
4 Петар БОШЕВСКИ пример за искривоколченоста на малограѓанскиот систем на вредности е фамата создадена околу спортот, кога стоилјадна публика, довлечкана со илјадници млазни авиони од сите страни на светот на некој олимписки стадион со монструозни димензии, потресено следи дали актуелниот спортски јунак ќе го подобри свескиот рекорд за милиметар или за дел од секунда, а друга милијарда луѓе потресено го следи важниот настан преку телевизиските екрани. Накусо, изграден е цел систем на методи со кои се удира по ирационалното во човекот, за да му се создадат вештачки потреби од кои потоа некој ќе профитира, цел еден систем на лажни вредности, чија основна девиза е трошам - значи живеам (со безброј подваријанти од типот патувам - значи живеам ; или : го прошетав светот - значи живеев ), и слободно може да се каже дека, за жал, тој систем на лажни вредности е она што денес го врти светот - а сето тоа со огромни еколошки последици. За конкретните ефекти од деструктивното делување на антропоцентризмот и конзумеризмот До сега неколку пати напомнав дека концептот за одржлив развој инсистира на тоа дека (ако сакаме нормален и долгорочен развој на општеството) треба да обезбедиме баланс помеѓу трите основни столба на кои треба да почива развојот на современото општество: развојот на стопанството (економијата), заштитата на правата на луѓето (економски, социјални и човекови) и заштитата на животната средина. Она што овде треба да се додаде е дека концептот за одржлив развој има уште едно важно начело, кое треба да ни послужи како критериум за тоа колку сме успешни во примената на првоспоменатото начело за потребата од баланс меѓу трите столба на развојот, а тоа начело гласи: Задоволувањето на потребите на нашата генерација не смее да ги намали можностите на идните генерации да ги задоволат своите потреби!!! Дури откако ќе се потсетиме на ова второ начело, и за момент ќе размислиме околу тоа што се се случува денес во светот (па прашање е дали ќе преживее и првата генерација после нас ), дури тогаш во полна мера сфаќаме колку сме далеку од реализацијата на концептот за одржлив развој! Воедно, имајки го предвид ова толку едноставно а толку набиено со содржина начело, добра прилика е да подзастанеме, да ги извадиме за момент антропоцентрис-тичките и конзумеристичките наочари и да се обидеме објективно да согледаме што е тоа што требаше и можеше да се направи за да имаме право да зборуваме за вистинска примена на концептот за одржлив развој. И зошто тоа не е направено. I Како прво, да го земеме прашањето за популационата политика. Еден од клучните аспекти кој треба да се има во вид при било кое размислување за одржлив развој е капацитетот на издржливост на конкретниот екосистем, на пример на некој регион, некоја држава или на самата планета Земја. Од биолошката наука е познато е дека опстанокот во рамките на еден екосистем зависи од три фактори : 1) количината на расположиви ресурси во системот, 2) големината на популацијата или заедницата и 3) количината на ресурси што ја троши секоја единка на заедницата., па оттука, пренесено на сложен систем каков што е човековото општество, капацитетот на издржливост (одржливост) е големината на популацијата што може неограничено да се одржува со помош на природните, општествените, човечките и изградените ресурси. Она што тука треба да се нагласи е дека, при пресметките за издржливоста на некој регион, треба да се земат предвид и најекстремните природни услови (кои можат да настанат како последица на климатските промени или некои други непредвидени околности) и да се смета на тоа дека во такви, максимално неповолни услови (на пример, децении со температура од - 40 степени), производството на храна и енергија (и други добра) ќе биде многу отежнато (ако воопшто биде можно) и во минимални количини. Можеме само да замислиме каква катастрофа ќе биде ако такви екстремни услови настапат набрзо и имаме човечка популација од милјарди, а можностите за производство на храна и енергија се само за 1 милјарда. Имајки го сето ова на ум, за мене е чудно и несфатливо зошто еколозите се мртви-ладни кон најголемиот еколошки проблем на планетава - застрашувачкиот пораст на населението. Велам дека е ова најголемиот еколошки проблем затоа што од него потекнуваат сите други проблеми. Прво, огромниот број на население бара огромно производство за да се задволат неговите потреби, а како последица на тоа имаме огромно трошење на сите (меѓу кои и необновливите) ресурси (енергенти, вода, руди, храна, шуми) и огромни загадувања. Второ, поради се поголемиот недостиг на енергија и храна, принудени сме да бараме спас во атомската енергија и генетски модифицираните организми (ГМО), а знаеме какви се опасности ни носат тие алтернативи. Кога државите би го планирале бројот на своето население според количините на храната и енергијата што можат да ги произведат со класични средства (и во неповолни климатски услови), воопшто не би имало потреба ни за ГМО ни за нуклеарни електрани (односно нуклеарните електрени би се чу- 462 Зборник на трудови од III Конгрес на еколозите од Македонија
5 За неодржливоста на актуелниот концепт вале како резевна варијанта која би била активирана во екстремни природни услови кои би оневозможувале нормална работа на хидроелектраните). И трето, неограничениот пораст на населението води кон се поголема урбанизација на планетава на сметка плодните површини и природата, а како последица од тоа имаме константно намалување на можностите за производство на храна и уништување на стаништата, екосистемите и биодиверзитетот. Но, наспроти ваквиот евидентно катастрофален тренд, од политичарите и економистите постојано слушаме жалопојки дека во развиените земји се намалувал наталитетот на населението и дека тоа ќе ја загрозело економијата. Неодамна прочитав дека таква изјава дал дури и некој јапонски политичар, земја каде поради пренаселеност малку фали луѓето да почнат да си стојат на глава еден врз друг. Вакво апсурдно тврдење (дека намалувањето на населението е опасна работа дури и во пренаселени земји) може да има логика само во рамките на изопачениот систем на вредности наметнат од потрошувачкото (т.е. капиталистичкото) општество, каде единственото што е важно е да се има што поголем број на производители на стока за продажба, кои се воедно и потрошувачи и даночни обврзници, и сето тоа е одлична основа за огромни обрти на капитал и за профити - а за огромните еколошки последици, се разбира, никој не размислува, па дури ни еколозите ни екологистите. II Друг пример за чудно и нелогично однесување на еколозите е нивното мирно прифаќање на ловот како спорт, забава и стопанска гранка, трговијата со диви животни и држењето на диви животни во заробеништво. Нема иницијативи за забрана на ловот, за укинивање на зоолошките градини и циркусите, нити за забрана за чување на диви животни како домашни миленичиња. Иако знаеме дека овие штетни појави и активности дадоа свој значаен допринос за одредени животински видови веќе да ги нема во нивната природна средина, нашиот антропоцентризам и менталитет на потрошувачкото општество не спречуваат да увидиме дека таквите активности и појави се во спротивност со етиката и концептот за одржлив развој, а уште помалку ни паѓа на памет да покренеме иницијатива за нивна забрана. Дискусија Основниот проблем на актуелниот концепт за одржлив развој е големиот несклад помеѓу, од една страна, благородната цел што треба да се постигне, формулирана со теориските поставки на концептот за одржлив развој и, од друга страна, идеолошката инфраструктура што стои на располагање како опкружување во чии рамки треба да се постигне целта и како средство со чија помош треба да се постигне целта. Таа идеолошка инфраструктура всушност е потрошувачкото општество во кое живееме и неговиот систем на вредности кој е вграден во сите нас, а е директно спротивен и непријателски на системот на вредности содржан во концептот за одржлив развој. Филозофијата на одржливиот развој е базирана на рационалност, скромност и обѕирност, кои меѓу другото подразбираат и почит кон она што го создала природата и подготвеност за ограничувања на личните слободи, комодитети или кеифови во интерес на општите добра, каде по дефиниција спаѓаат и разните ограничувања во интерес на заштитата на животната средина. Наспроти ова, потрошувачкото општество е усмерено на поттикнување на најниските страсти, а сето тоа со единствена цел - што повеќе луѓе да се натераат да потрошат што повеќе. И што е најлошо, тој систем на лажни вредности е спакуван во обландата за човековите права и слободи и слободата на претприемништвото, па на таа основа имаат легалност и цветаат цели гранки во стопанството (и во други области) кои всушност се антиеколошки (како онаа со туризмот) и кои, ако се почитува логиката на здравиот разум, не би смееле да постојат. На пример, постои цела палета на прехранбени производи (на пример, разни освежителни пијалаци од типот на Кока-Кола, разни грицки, чипсови, еурокремови, мајонези и други), во кои нема ништо друго освен вкус, боја и разни адитиви, т.е. хемикалии, што значи дека физиолошки се непотребни или се штетни за човечкиот организам, и за кои нутриционистите постојано предупредуваат дека не се препорачливи за конзумирање, а единственото оправдание за нивното постоење е што тие им носат големи профите на производителите и трговците. Огромни индустрии работат на производството на такви артикли, трошејки ги светските резерви енергија и суровини, за на луѓето да им продадат празна слама или дури нешто што ќе им наштети на здравјето. А сето тоа се толерира затоа што и државата учествува во делењето на профитот. Или, на пример, ако се размислува логично, би требало да се забрани рекламирањето на било кој производ, т.е да се укине целата индустрија на рекламирањето, бидејки е еколошки штетна, затоа што ги наведува луѓето на непотребно трошење. Тоа што навистина им треба на луѓето, тие тоа си го набавуваат и без некој да ги убедува, а индустријата за рекламирањето постои токму за тоа, луѓето да ги наведе да купат нешто што не им треба или да купат повеќе отколку што им треба. Разликата во потрошувачката меѓу рекламиран и нереклами- Proceedings of the III Congress of Ecologists of Macedonia 463
6 Петар БОШЕВСКИ ран производ е огромна, дури и кај веќе познати и етаблирани производи како оние на Кока-Кола, па затоа и таквите фирми многу вложуваат во рекламирањето, за на тој начин и натаму да го одржуваат високо нивото на продажбата, а од тоа имаат корист само производителите, трговците и рекламните агенции. Се разбира, и државата, бидејки и таа учествува во делењето на колачот - преку даноците. Не воочувајки дека тој ќар (како и оној од оданочувањето на цигарите) е само привиден, и дека кога ќе се пресметаат сите плусеви и минуси (на пример, од трошоците за лечење и намалена работна способност на пушачите) крајниот резултат е негативен. Чисто еколошки гледано, нема никаква дилема дека зголемената потрошувачка (предизвикана од рекламирањето на било кој производ или услуга) е чиста штета (во потрошени суровини и енергија, и направено загадување) и треба да се избегнува кога е можно, и затоа е голем апсурд што целата светска економија е базирана токму на поттикнувањето на потрошувачката, како да е тоа нешто најнормално. Крајно време е да се редефинираат поимите развој и економија, и пред се да се базираат на еколошки критериуми (колку одредени активности или стопански дејности допринесуваат или се на штета на еколошкиот биланс на планетата, дали е тоа оправдано или не итн). Да не очекуваме дека ваков коперникански пресврт во гледањето на економијата и развојот ќе дојде од страна на економистите и политичарите, бидејки тие од екологија не разбираат, а сегашава состојба им одговара: тие кариерата ја имаат изградено на големите пари добиени од економијата базирана на поттикнување на потрошувачката, па тешко дека наеднаш ќе можат да се откажат од тој луксуз и да почнат да размислуваат поинаку. Меѓутоа, да бидам искрен, она што најмногу ме загрижува е што и ние, еколозите и екологистите, се однесуваме како верни застапници (богами и војници) на каузата на потрошувачкото општество и како воопшто да не забележуваме дека Царот е гол, а уште помалку ни паѓа на памет да го дигнеме својот глас и да укажеме дека има нешто нездраво, ненормално и длабоко антиеколошко во начинот на кој функционира целата светска економија. Заклучоци 1-Актуелниот концепт за одржлив развој декларативно инсистира на баланс помеѓу развојот економијата, заштита на човековите права и заштитата на животната средина, но бидејки не е утврден јасен критериум за тоа што се подразбира под тој баланс, она што го имаме во пракса е големо и неодржливо форсирање на економијата на штета на животната средина и човековите права. 2-Потребно е редефинирање на концептот за одржлив развој, со кое ќе се напушти барањето за баланс помеѓу трите клучни фактори на развојот и јасно ќе се истакне приоритетот на заштитата на животната средина како предуслов за развојот на економијата, општеството и човековите права. 3-Потребно е редефинирање на поимите и концептите за економија и развој, кои денес (како и пред 200 години) се ориенти ни на голо стимулирање на потрошувачката по секоја цена и таквиот приод е главниот генератор на еколошката криза во која загазуваме се подлабоко. Крајно време е да се напушти концептот на потрошувачко општество и да се премине на концептот на еколошко општество - кој допрва ќе треба да се дефинира. 4-Концептот на еколошко општество ќе мора да се базира на претходно изработена студија за економијата на екосистемите (во смисла на региони, држави, континенти и самата планета Земја) и нивниот капацитет на издржливост, т.е. способноста да обезбедат траен опстанок на одредена (лимитирана по број) човечка популација. 5-При пресметката за капацитетот на издржливост на конкретен екосистем (регион, држава итн.) задолжително да се зима во предвид варијантата за можностите на екосистемот при најнеповолни природни услови. 6-Врз основа на пресметките за капацитетот на издржливост на екосистемот при најнеповолни услови, да се дефинира популационата политика на државите, односно колкав е максималниот број на население што секоја од нив може да го поднесе на неодредено време и со користење само на обновливи ресурси и класични методи на производство на храна и енергија. 7-Ќе мора да бидат поригорозно ограничени и некои денес постоечки човекови права и права на претприемништвото доколку се оцени дека се тие на штета на животната средина. На пример, ако се знае колкава е еколошката цена за да се лансира една ракета што ќе ја обиколи Земјата (еколошка цена во смисла на трошење на ресурси и предизвикување на загадувања), недопуштливо е (од аспект на обврската за домаќинско управување со екосистемот на Планетата) да се организираат вселенски екскурзии за богати поединци, независно од тоа што тие се подготвени скапо да платат за тоа, туку таквите патувања мора да имаат строго научно-истражувачка цел. 1 1 Текстов изразува лични ставови на авторот, а не официјални ставови на Еколошко друштво Еко-мисија Скопје 464 Зборник на трудови од III Конгрес на еколозите од Македонија
Implementation of Supply Chain Management (SCM) in pharmaceutical company, general principles and case study
Macedonian pharmaceutical bulletin, 60 (2) 75-82 (2014) ISSN 1409-8695 UDC: 658.86/.87:661.12 Case study Implementation of Supply Chain Management (SCM) in pharmaceutical company, general principles and
More informationMelbourne 21st - 30th September. Perth 6th October. Newcastle 6th October. Auckland 13th - 14th October. Sydney 24th - 25th November
MFF2012_A2_poster.indd 2 9/16/2012 9:54:24 PM Australasian premiere of Milcho Manchevski s award winning masterpiece Mothers Melbourne 21st - 30th September Perth 6th October Newcastle 6th October Auckland
More informationTHREE PERIODS OF HEALTH SYSTEM REFORMS IN THE REPUBLIC OF MACEDONIA (1991 2011)
Prilozi, Odd. biol. med. nauki, MANU, XXXIII, 2, s. 175 189 (2012) Contributions, Sec. Biol. Med. Sci., MASA, XXXIII, 2, p. 175 189 (2012) ISSN 0351 3254 UDK: 614.2:005.591.4(497.7)"1991/2011" THREE PERIODS
More informationEX.VTP.MK.02.01 FAVV-AFSCA 1/5
ВЕТЕРИНАРНО ЗДРАВСТВЕН СЕРТИФИКАТ ЗА МЕСО ОД ЖИВИНА ЗА УВОЗ ВО РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА Health Certificate for meat of poultry (POU) for dispatch to the Republic of Macedonia Certificat sanitaire pour les
More informationSEIZURES AFTER USE AND ABUSE OF TRAMADOL. University Toxicology Clinic, Skopje, R. Macedonia 2. University Neurology Clinic, Skopje, R.
Prilozi, Odd. biol. med. nauki, MANU, XXXIII, 1, s. 313 318 (2012) Contributions, Sec. Biol. Med. Sci., MASA, XXXIII, 1, p. 313 318 (2012) ISSN 0351 3254 UDC: 615.212.3.065:616.853 CASE REPORT SEIZURES
More information70 th fiaf Congress 04 th 10 th May 2014. Skopje. Newsletter No.2
Newsletter No.2 70 th fiaf Congress 04 th 10 th May 2014 Skopje Министерство за култура на Република Македонија Ministry of Culture of the Republic of Macedonia Кинотека на Македонија Cinematheque of Macedonia
More informationParte I: Informazioni sulla partita spedita /Дел I: Детали за испратената пратка
CERTIFICATO VETERINARIO ВЕТЕРИНАРНО ЗДРАВСТВЕН СЕРТИФИКАТ Health Certificate MP-PR/ MP-PR per i prodotti a base di carne e stomaci, vesciche ed intestini trattati destinati all esportazione verso la Repubblica
More informationLEAD DISTRIBUTION IN SOIL DUE TO LITHOGENIC AND ANTHROPOGENIC FACTORS IN THE BREGALNICA RIVER BASIN
289 Geologica Macedonica, Vol. 29, No. 1, pp. 53 61 (2015) GEOME 2 In print: ISSN 0352 1206 Manuscript received: Април 1, 2015 On line: ISSN 1857 8586 Accepted: Април 30, 2015 UDC: 504.3:622.343.445(497.73)
More informationTHE POSSIBILITY OF EDUCATION ABOUT RELIGIOUS CULTURE IN PUBLIC SCHOOLS
Originalni naučni rad Inoue Nobutaka 1 UDK: 37.032:2(520) THE POSSIBILITY OF EDUCATION ABOUT RELIGIOUS CULTURE IN PUBLIC SCHOOLS I Recent Argument on Religious Education in Japan Arguments on religious
More informationCloud Computing and Mobile Web Applications (120 ЕCTS)
Study program Faculty Cycle Cloud Computing and Mobile Web Applications (120 ЕCTS) Contemporary Sciences and Technologies Postgraduate ECTS 120 Offered in Skopje Description of the program The study program
More informationFlow-Based Anomaly Intrusion Detection System Using Two Neural Network Stages
UNIVERSITY OF BELGRADE FACULTY OF ELECTRICAL ENGINEERING Yousef H. Abuadlla Flow-Based Anomaly Intrusion Detection System Using Two Neural Network Stages Doctoral Dissertation Belgrade, 2014 UNIVERZITET
More informationDEVELOPMENT OF A SPREADSHEET BASED VENDOR MANAGED INVENTORY MODEL FOR A SINGLE ECHELON SUPPLY CHAIN: A CASE STUDY
www.sjm06.com Serbian Journal of Management 5 (2) (2010) 199-211 Serbian Journal of Management DEVELOPMENT OF A SPREADSHEET BASED VENDOR MANAGED INVENTORY MODEL FOR A SINGLE ECHELON SUPPLY CHAIN: A CASE
More informationMANAGING CUSTOMER RELATIONSHIPS IN PRIVATE HEALTH CARE FACILITIES - A STUDY WITH REFERENCE TO GREATER NOIDA CITY OF UTTAR PRADESH
www.sjm06.com Serbian Journal of Management 6 (1) (2011) 27-42 Serbian Journal of Management MANAGING CUSTOMER RELATIONSHIPS IN PRIVATE HEALTH CARE FACILITIES - A STUDY WITH REFERENCE TO GREATER NOIDA
More informationBalloon Valvuloplasty as a Treatment of Congenital Aortic Stenosis in Children and Adolescents
Srp Arh Celok Lek. 2014 Jan-Feb;142(1-2):17-22 DOI: 10.2298/SARH1402017P ОРИГИНАЛНИ РАД / ORIGINAL ARTICLE UDC: 616.132-007.271-089.819.1 17 Balloon Valvuloplasty as a Treatment of Congenital Aortic Stenosis
More informationChanges in Subgingival Microflora after Placement and Removal of Fixed Orthodontic Appliances
DOI: 10.2298/SARH1406301Z ОРИГИНАЛНИ РАД / ORIGINAL ARTICLE UDC: 616.314-089.28-06 ; 616.314-008.8:579.8 301 Changes in Subgingival Microflora after Placement and Removal of Fixed Orthodontic Appliances
More informationMyocardial Bridges: A Prospective Forensic Autopsy Study
DOI: 10.2298/SARH1504153M ОРИГИНАЛНИ РАД / ORIGINAL ARTICLE UDC: 616.12-007.2-091.5 153 Myocardial Bridges: A Prospective Forensic Autopsy Study Jelena Micić-Labudović 1, Tatjana Atanasijević 1, Vesna
More informationfor eksport af kvæg til avl eller produktion fra Danmark til Serbien/ for export of cattle for breeding or production from Denmark to Serbia/
OPRINDELSES- OG SUNDHEDSCERTIFIKAT / CERTIFICATE OF ORIGIN AND HEALTH / СЕРТИФИКАТ О ПОРЕКЛУ И ЗДРАВЉУ for eksport af kvæg til avl eller produktion fra Danmark til Serbien/ for export of cattle for breeding
More informationPERFORMANCE OF HUMAN RESOURCE MANAGEMENT IN AN INTERNATIONALLY OPERATING COMPANY
www.sjm06.com Serbian Journal of Management 7 (1) (2012) 115-129 Serbian Journal of Management PERFORMANCE OF HUMAN RESOURCE MANAGEMENT IN AN INTERNATIONALLY OPERATING COMPANY Abstract Ladislav Mura J.
More informationAssessing the Sensitivity of the Artificial Neural Network to Experimental Noise: A Case Study
Assessing the Sensitivity of the Artificial Neural Network to Experimental Noise: A Case Study Miloš J. Madić PhD Student University of Niš Faculty of Mechanical Engineering Velibor J. Marinković Full
More information4. Надлежни орган / Competent authority/ competent myndighed. 4.1 Министарство: / Ministry / Ministerium:
ВЕТЕРИНАРСКО УВЕРЕЊЕ за ивоз у Републику Србију свежег свињског меса (1), намењеног за људску употребу VETERINARY CERTIFICATE For export of fresh meat of domestic swine intended for human consumption to
More informationCoordinating services embedded everywhere via hierarchical planning
Coordinating services embedded everywhere via hierarchical planning Ilche Georgievski Supported by the Netherlands Organisation for Scientific Research (NWO) under contract number 647.000.004 within the
More informationImpact of Educational Intervention on Prescribing Inappropriate Medication to Elderly Nursing Homes Residents
174 Srp Arh Celok Lek. 2015 Mar-Apr;143(3-4):174-179 DOI: 10.2298/SARH1504174I ОРИГИНАЛНИ РАД / ORIGINAL ARTICLE UDC: 615.03-053.9 Impact of Educational Intervention on Prescribing Inappropriate Medication
More informationSECOND CYCLE OF STUDIES IN SPORT MANAGEMENT READING LIST
REPUBLIC OF MACEDONIA SS. CYRIL AND METHODIUS UNIVERSITY SKOPJE FACULTY OF PHYSICAL EDUCATION SECOND CYCLE OF STUDIES IN SPORT MANAGEMENT Skopje, 2013 Second Cycle of Studies in Sport Management Study
More informationLetter to Editor STRATEGY OF REDUCING EXPENSES BY INTRODUCING E-LEARNING IN UNIVERSITY-LEVEL EDUCATION INSTITUTIONS
www.sjm06.com Serbian Journal of Management 7 (1) (2012) 131-148 Serbian Journal of Management Letter to Editor STRATEGY OF REDUCING EXPENSES BY INTRODUCING E-LEARNING IN UNIVERSITY-LEVEL EDUCATION INSTITUTIONS
More informationThe European Union Prize for Literature. Thirteen winning authors
The European Union Prize for Literature Thirteen winning authors 2014 The European Union Prize for Literature Thirteen winning authors 2014 www.euprizeliterature.eu Table of Contents Forewords.... 5
More informationThree-dimensional finite element stress analysis of SKY implant system
Journal of the Serbian Society for Computational Mechanics / Vol. 4 / No. 2, 2010 / pp. 87-96 (UDC: 616.314-77) Three-dimensional finite element stress analysis of SKY implant system M. Kalanović 1*, N.
More informationOn Supervised and Unsupervised Discretization 1
БЪЛГАРСКА АКАДЕМИЯ НА НАУКИТЕ. BULGARIAN ACADEMY OF SCIENCES КИБЕРНЕТИКА И ИНФОРМАЦИОННИ ТЕХНОЛОГИИ Том 2, 2 CYBERNETICS AND INFORMATION TECHNOLOGIES Volume 2, No 2 София. 2002. Sofia On Supervised and
More informationActivated carbon from cotton waste as an adsorbent in the purification process of azo-dyes
Bulgarian Chemical Communications, Volume 46, Number 2 (pp. 277 282) 2014 Activated carbon from cotton waste as an adsorbent in the purification process of azo-dyes N. Djordjevic 1, D. Djordjevic 1*, M.
More informationCOUTRY Competent Authority
ЗЕМЉА/ Надлежно тело COUTRY Competent Authority PAESE Autorità competente CERTIFICATO VETERINARIO PER LE CARNI DI POLLAME E LE CARNI SEPARATE MECCANICAMENTE DI POLLAME (CSM) VETERINARY CERTIFICATE FOR
More informationNatural and Zn exchanged clinoptilolite: in situ high temperature XRD study of structural behavior and cation positions
Bulgarian Chemical Communications, Volume 45, Number 4 (pp. 466 473) 2013 Natural and Zn exchanged clinoptilolite: in situ high temperature XRD study of structural behavior and cation positions L. T. Dimowa
More informationStandard Industrial Guideline for Mechatronic Product Design
Standard Industrial Guideline for Mechatronic Product Design Vasilije S. Vasić Laboratory for Structural Dynamics Gorenje, d.d., Velenje Mihailo P. Lazarević Associate Professor University of Belgrade
More informationAN ABSTRACT OF THE DISSERTATION FOR THE DEGREE OF PHILOSOPHY IN THE SCHOOL OF LIBRARY AND INFORMATION MANAGEMENT
AN ABSTRACT OF THE DISSERTATION FOR THE DEGREE OF PHILOSOPHY IN THE SCHOOL OF LIBRARY AND INFORMATION MANAGEMENT Rebecca Leigh Miller Banner (Name of Student) presented on April 17, 2008 Title: The Intercultural
More informationENTREPRENEURS' MOTIVATIONAL FACTORS: EMPIRICAL EVIDENCE FROM SERBIA
www.sjm06.com Serbian Journal of Management 6 (1) (2011) 73-83 Serbian Journal of Management ENTREPRENEURS' MOTIVATIONAL FACTORS: EMPIRICAL EVIDENCE FROM SERBIA Ivan Stefanović a*, Ljubodrag Ranković b
More informationLamotrigine Augmentation in Delirium Tremens
Srp Arh Celok Lek. 2011 Dec;139(Suppl 1):41-45 ОРИГИНАЛНИ РАД / ORIGINAL ARTICLE UDC: 616.893-085 41 Lamotrigine Augmentation in Delirium Tremens Gorica Djokić, Dijana Lazić, Milutin Nenadović, Nebojša
More informationmake IT work Семинар: Семинар Модерно производство с европейско финансиране 14.06.2016, ВУЗФ
make IT work Семинар: Семинар Модерно производство с европейско финансиране 14.06.2016, ВУЗФ Как успешно да управляваме производствено предприятие в облака Владислав Живков, Мениджър продажби и бизнес
More informationMODELING AND CONTROL OF THE ANTHROPOMIMETIC ROBOT WITH ANTAGONISTIC JOINTS IN CONTACT AND NON-CONTACT TASKS
UNIVERSITY OF BELGRADE SCHOOL OF ELECTRICAL ENGINEERING Kosta M. Jovanović MODELING AND CONTROL OF THE ANTHROPOMIMETIC ROBOT WITH ANTAGONISTIC JOINTS IN CONTACT AND NON-CONTACT TASKS Doctoral Dissertation
More informationWHITE SPOT LESIONS: PREVENTION AND MANAGEMENT DURING THE ORTHODONTIC TREATMENT
ПРИЛОЗИ, Одд. мед. науки, XXXV 2, 2014 CONTRIBUTIONS. Sec. Med. Sci., XXXV 2, 2014 МАНУ MASA ISSN 1857-9345 UDC: 616.314-089.23-084 WHITE SPOT LESIONS: PREVENTION AND MANAGEMENT DURING THE ORTHODONTIC
More informationROLE AND IMPORTANCE OF KEY PERFORMANCE INDICATORS MEASUREMENT
www.sjm06.com Serbian Journal of Management 6 (1) (2011) 63-72 Serbian Journal of Management ROLE AND IMPORTANCE OF KEY PERFORMANCE INDICATORS MEASUREMENT Dragana Velimirović a*, Milan Velimirović b and
More informationBIG DATA OPPORTUNITIES AND CHALLENGES FOR EDUCATION
136 VIII Национална конференция Образованието и изследванията в информационното общество 2015 BIG DATA OPPORTUNITIES AND CHALLENGES FOR EDUCATION Valentina Terzieva, Katia Todorova, Petia Kademova-Katzarova
More informationMesenchymal Stem Cells Isolated from Peripheral Blood and Umbilical Cord Wharton s Jelly
178 Srp Arh Celok Lek. 2013 Mar-Apr;141(3-4):178-186 DOI: 10.2298/SARH1304178T ОРИГИНАЛНИ РАД / ORIGINAL ARTICLE UDC: 602.9 Mesenchymal Stem Cells Isolated from Peripheral Blood and Umbilical Cord Wharton
More informationYouTube and political communication Macedonian case
www.ijcsi.org 460 YouTube and political communication Macedonian case MSc. Sali Emruli 1, Mr.Tahir Zejneli 2, MSc. Florin Agai 3 Faculty of Organization and Informatics, University of Zagreb, Varaždin,
More information2015 Term 4 Course Guide
South Eastern Sydney RECOVERY COLLEGE Learning and Growth for Mental Health 2015 Term 4 Course Guide October - December Learning and Growth for Mental Health Principal Supporters The South Eastern Sydney
More informationA POSSIBILITY OF SYNTHESIS OF HIGH-ALUMINA CEMENTS FROM DIFFERENT RAW MATERIALS
Contemporary Materials, IV 1 (2013) Page 53 of 57 Professional papers UDK 66.017/.018+543.2/.9 doi : 10.7251/COMEN1301053L A POSSIBILITY OF SYNTHESIS OF HIGH-ALUMINA CEMENTS FROM DIFFERENT RAW MATERIALS
More informationMethodology of Modeling Hybrid Controller for University Management in Synergy with Industry
Methodology of Modeling Hybrid Controller for University Management in Synergy with Industry Goran Slavković Teaching and Research Assistant University of Belgrade Faculty of Mechanical Engineering Žarko
More informationМИНИСТЕРСТВО НА ОБРАЗОВАНИЕТО И НАУКАТА. ДЪРЖАВЕН ЗРЕЛОСТЕН ИЗПИТ ПО АНГЛИЙСКИ ЕЗИК 30 август 2016 г., Вариант 2
МИНИСТЕРСТВО НА ОБРАЗОВАНИЕТО И НАУКАТА ДЪРЖАВЕН ЗРЕЛОСТЕН ИЗПИТ ПО АНГЛИЙСКИ ЕЗИК 30 август 2016 г., Вариант 2 PART ONE: LISTENING COMPREHENSION Directions: You will hear a text about the history of Coca-Cola
More informationBradykinin Stimulation of Nitric Oxide Production is not Sufficient for Gamma-Globin Induction
Srp Arh Celok Lek. 2014 Mar-Apr;142(3-4):189-196 DOI: 10.2298/SARH1404189C ОРИГИНАЛНИ РАД / ORIGINAL ARTICLE UDC: 615.277.03 ; 616.155-006.6-085.277 189 Bradykinin Stimulation of Nitric Oxide Production
More informationTHE LEVEL OF PROCESS MANAGEMENT PRINCIPLES APPLICATION IN SMEs IN THE SELECTED REGION OF THE CZECH REPUBLIC
www.sjm06.com Serbian Journal of Management 9 (2) (2014) 203-217 Serbian Journal of Management THE LEVEL OF PROCESS MANAGEMENT PRINCIPLES APPLICATION IN SMEs IN THE SELECTED REGION OF THE CZECH REPUBLIC
More informationMEASURING PRODUCTIVITY OF SOFTWARE DEVELOPMENT TEAMS
www.sjm06.com Serbian Journal of Management 7 (1) (2012) 65-75 Serbian Journal of Management MEASURING PRODUCTIVITY OF SOFTWARE DEVELOPMENT TEAMS Goparaju Purna Sudhakar a*, Ayesha Farooq b and Sanghamitra
More informationMechanics ISSN 1312-3823 Transport issue 3, 2011 Communications article 0553
Mechanics ISSN 1312-3823 Transport issue 3, 2011 Communications article 0553 Academic journal http://www.mtc-aj.com CALYPSO ELECTRONIC TICKETING TECHNOLOGY: THE CONTACTLESS STANDARD FOR A MODERN TRANSPORT
More informationRELATIONS BETWEEN THE CHARACTERISTICS OF ENTREPRENEURSHIP AND THE BUSINESS OWNER: AN ANALYSIS OF SME S IN KONYA
www.sjm06.com Serbian Journal of Management 4 (2) (2009) 239-257 Serbian Journal of Management RELATIONS BETWEEN THE CHARACTERISTICS OF ENTREPRENEURSHIP AND THE BUSINESS OWNER: AN ANALYSIS OF SME S IN
More informationChronic Fatigue Syndrome
256 Srp Arh Celok Lek. 2011 Mar-Apr;139(3-4):256-261 ПРЕГЛЕД ЛИТЕРАТУРЕ / REVIEW ARTICLE DOI: 10.2298/SARH1104256B Chronic Fatigue Syndrome Snežana Brkić, Slavica Tomić, Maja Ružić, Daniela Marić Hospital
More informationFuzzy social network analysis
Fuzzy social network analysis Miroslav Ćirić a, Stojan Bogdanović b a Faculty of Sciences and Mathematics, University of Niš, Višegradska 33, 18000 Niš, Serbia b Faculty of Economics, University of Niš,
More informationINCREASING SECURITY OF FINANCIAL INVESTMENTS: A COMBINED RISK MANAGEMENT - PROJECT MANAGEMENT - OPERATIONS RESEARCH APPROACH
www.sjm.tf.bor.ac.yu Serbian Journal of Management 4 (1) (2009) 29-39 Serbian Journal of Management INCREASING SECURITY OF FINANCIAL INVESTMENTS: A COMBINED RISK MANAGEMENT - PROJECT MANAGEMENT - OPERATIONS
More informationAvailable online at www.shd.org.rs/jscs/
J. Serb. Chem. Soc. 75 (3) 369 376 (2010) UDC 678.674+546.173:678:539.24 JSCS 3969 Original scientific paper An SEM and EDS study of the microstructure of nitrate ester plasticized polyether propellants
More informationSUNFLOWER SEED FOR HUMAN CONSUMPTION AS A SUBSTRATE FOR THE GROWTH OF MYCOPOPULATIONS
APTEFF, 43, 1-342 (2012) UDK: 582.998.2581.48]:582.28 SUNFLOWER SEED FOR HUMAN CONSUMPTION AS A SUBSTRATE FOR THE GROWTH OF MYCOPOPULATIONS Marija M. Škrinjar*, Žarko M. Petrović, Nevena T. Blagojev and
More informationOFFENCE AGAINST PROPERTY IN ROMAN LAW
Esin Kranli Bajram LL.M 1 OFFENCE AGAINST PROPERTY IN ROMAN LAW Abstract Having in mind the obvious fact of the unjustified marginalization of Roman ius publicum and its institutions, this paper is dedicated
More informationSensitivity Analysis Indicators of Economic Effectiveness
Sensitivity Analysis Indicators of Economic Effectiveness - Of investments co-financed by the IPARD Program 2007-2013 in Republic of Macedonia Vladimir Hristov Double degree master s thesis 30 hec Advanced
More informationRELATIONSHIP BETWEEN THE EXTENT OF IMPLEMENTATION OF THE PROCESS MANAGEMENT PRINCIPLES AND THE LEGAL FORM OF THE BUSINESS AND BUSINESS ACTIVITY
www.sjm06.com Serbian Journal of Management 10 (1) (2015) 109-116 Serbian Journal of Management RELATIONSHIP BETWEEN THE EXTENT OF IMPLEMENTATION OF THE PROCESS MANAGEMENT PRINCIPLES AND THE LEGAL FORM
More informationINTERNATIONAL ATOMIC ENERGY AGENCY REPORT OF THE 1995 ANNUAL MEETING EVES NATIONAL OFFICERS
INIS-XA--013 INTERNATIONAL ATOMIC ENERGY AGENCY XA9744462 REPORT OF THE 1995 ANNUAL MEETING OF EVES NATIONAL OFFICERS Experience and Feedback from Operation of the EVES Information Service IAEA Headquarters,
More informationCommercial Aircraft Performance Improvement Using Winglets
Nikola N. Gavrilović Graduate Research Assistant University of Belgrade Faculty of Mechanical Engineering Boško P. Rašuo Full Professor University of Belgrade Faculty of Mechanical Engineering George S.
More informationPERCEIVED VALUE, SERVICE QUALITY, CORPORATE IMAGE AND CUSTOMER LOYALTY: EMPIRICAL ASSESSMENT FROM PAKISTAN
www.sjm06.com Serbian Journal of Management 7 (1) (2012) 25-36 Serbian Journal of Management PERCEIVED VALUE, SERVICE QUALITY, CORPORATE IMAGE AND CUSTOMER LOYALTY: EMPIRICAL ASSESSMENT FROM PAKISTAN Abstract
More informationUNIVERSITETI I EVROPËS JUGLINDORE ЈУГОИСТОЧЕН ЕВРОПСКИ УНИВЕРЗИТ Е Т SOUTH EAST EUROPEAN UNIVERSITY SEEU REVIEW
UNIVERSITETI I EVROPËS JUGLINDORE ЈУГОИСТОЧЕН ЕВРОПСКИ УНИВЕРЗИТ Е Т SOUTH EAST EUROPEAN UNIVERSITY SEEU REVIEW Volume Six Number Two Two Thousand Ten South East European University / Ilindenska nn/ Tetovo,
More informationAN EMPIRICAL STUDY ON YOUNG EXECUTIVES RESPONSE TOWARDS POP-UP AND BANNER ADVERTISEMENTS
www.sjm06.com Serbian Journal of Management 5 (1) (2010) 51-58 Serbian Journal of Management AN EMPIRICAL STUDY ON YOUNG EXECUTIVES RESPONSE TOWARDS POP-UP AND BANNER ADVERTISEMENTS Dharmendra Mehta* a,
More informationСАдРЖАЈ TABLE OF CONTENTS
САдРЖАЈ TABLE OF CONTENTS #04_05 #08_09 #10_11 #12_13 #14_15 #16_17 #18_19 #20_21 #22_23 #24_25 #26_27 #28_29 #30_31 #32_33 #34_35 #36_37 #38_39 #40_41 УВОД introduction BÂtiMEnt HoME СТАМБЕНА ЗГРАДА КРУНСКА
More informationCOMPARING AGILE AND PMBOK R COST MANAGEMENT * Nikolay Todorov
МАТЕМАТИКА И МАТЕМАТИЧЕСКО ОБРАЗОВАНИЕ, 2013 MATHEMATICS AND EDUCATION IN MATHEMATICS, 2013 Proceedings of the Forty Second Spring Conference of the Union of Bulgarian Mathematicians Borovetz, April 2
More informationSoftware and Hardware Systems for Abdominal Aortic Aneurysm Mechanical Properties Investigation
Ivan L. Milanković Nikola V. Mijailović Aleksandar S. Peulić Dalibor Nikolić Research and Development Center for Bioengineering BioIRC Igor Končar Clinical Center Serbia, Belgrade Themis Exarchos University
More informationDELIVERY PERFORMANCE MEASUREMENT IN AN INTEGRATED SUPPLY CHAIN MANAGEMENT: CASE STUDY IN BATTERIES MANUFACTURING FIRM
www.sjm06.com Serbian Journal of Management 6 (2) (2011) 205-220 Serbian Journal of Management DELIVERY PERFORMANCE MEASUREMENT IN AN INTEGRATED SUPPLY CHAIN MANAGEMENT: CASE STUDY IN BATTERIES MANUFACTURING
More informationMrdjan M. Mladjan. The Economic Consequences of Bank Failures during the Great Depression. Prof. Hans-Joachim Voth TESI DOCTORAL UPF / 2013
The Economic Consequences of Bank Failures during the Great Depression Mrdjan M. Mladjan TESI DOCTORAL UPF / 2013 DIRECTOR DE LA TESI Prof. Hans-Joachim Voth DEPARTMENT D ECONOMIA I EMPRESA Dedicated
More informationBULGARIAN LEGAL EDUCATION HISTORY AND NOWADAYS. GEORGE PENCHEV Lecturer in Environmental Law. University of Plovdiv - Bulgaria, PhD
BULGARIAN LEGAL EDUCATION HISTORY AND NOWADAYS GEORGE PENCHEV Lecturer in Environmental Law University of Plovdiv - Bulgaria, PhD Resumen: Este artículo está dedicado a la evolución histórica y situación
More informationCONTEMPORARY CHANGES IN THE HOTEL PRODUCT FOR SPA AND WELLNESS TOURISM AND THEIR DISTRIBUTION
Часопис БизИнфо Година 2015, волумен 6, број 1, стр. 1-10 BizInfo Journal Year 2015, Volume 6, Number 1, pp. 1-10 Прегледни рад/ Reviewing paper УДК/UDC: 005.591.5:640.412(497.2) 338.48-6:615.8(497.2)
More informationHow To Develop Digital And Information Literacy In Lse Undergraduates
16 Читалиште 24 (мај 2014) TEMA УДК 371.3:004=111 378.6:32+33(410 London)]:004=111 027.7(410):004=111 Прегледни рад Developing Digital and Information Literacies in LSE Undergraduate Students Jane Secker
More informationArticle Improving the distribution of Bulgarian seaside holiday hotels
econstor www.econstor.eu Der Open-Access-Publikationsserver der ZBW Leibniz-Informationszentrum Wirtschaft The Open Access Publication Server of the ZBW Leibniz Information Centre for Economics Marinov,
More informationKINGDOM OF BELGIUM Royaume de Belgique - Koninkrijk België
KINGDOM OF BELGIUM Royaume de Belgique - Koninkrijk België FEDERAL AGENCY FOR THE SAFETY OF THE FOOD CHAIN (FASFC) Agence Fédérale pour la Sécurité de la Chaîne Alimentaire (AFSCA) Federaal Agentschap
More informationOverview of Family Business Relevant Issues. Country Fiche Macedonia
Overview of Family Business Relevant Issues Country Fiche Macedonia 2008 Authors: CPRM Team Project Co-ordination: Project conducted on behalf of: EUROPEAN COMMISSION ENTERPRISE AND INDUSTRY DIRECTORATE-GENERAL
More information2010 Copyright (CC) SCS
J. Serb. Chem. Soc. 75 (6) 833 843 (2010) UDC 66.017+62 405.8+661.183.8+ JSCS 4011 544.773.42.004.13 Original scientific paper Pore surface fractal analysis of PEG and La(III)-doped mesoporous alumina
More informationProgramming the Microchip Pic 16f84a Microcontroller As a Signal Generator Frequencies in Railway Automation
988 Programming the Microchip Pic 16f84a Microcontroller As a Signal Generator Frequencies in Railway Automation High School of Transport "Todor Kableshkov" 1574 Sofia, 158 Geo Milev str. Ivan Velev Abstract
More informationCorporate Financial & Operational Analytical and Reporting System
SEUGI 2002 PARIS Palais des Congrès 11-15 June 2002 Corporate Financial & Operational Analytical and Reporting System Eugene Olkhovski, MTS Deputy Billing Mgr Elias Soloviev, SAS Project Mgr Agenda Company
More informationTHE ROLE OF QUALITY METHODS IN IMPROVING EDUCATION PROCESS: CASE STUDY
www.sjm06.com Serbian Journal of Management 9 (2) (2014) 219-230 Serbian Journal of Management THE ROLE OF QUALITY METHODS IN IMPROVING EDUCATION PROCESS: CASE STUDY Dragan Pavlović*, Milena Todorović,
More informationCurriculum Vitae Yolanda Zografova
Curriculum Vitae Yolanda Zografova Research interests Social psychology, aggressiveness, attitudes, nationalism, interethic relationships, European identity, citizenship, equality, migration Current positions
More informationLOCUS OF CONTROL AND JOB SATISFACTION: PSU EMPLOYEES
www.sjm06.com Abstract LOCUS OF CONTROL AND JOB SATISFACTION: PSU EMPLOYEES Lakshman Vijayashree a* and Mali Vishalkumar Jagdischchandra b a PES School of Engineering, Hosur Road, Bangalore- 100, India
More informationMETHODOLOGY AND INSTRUMENTS FOR ANALYSING THE NETWORK OF SECONDARY VOCATIONAL SCHOOLS IN THE REPUBLIC OF MACEDONIA
METHODOLOGY AND INSTRUMENTS FOR ANALYSING THE NETWORK OF SECONDARY VOCATIONAL SCHOOLS IN THE REPUBLIC OF MACEDONIA METHODOLOGY AND INSTRUMENTS FOR ANALYSING THE NETWORK OF SECONDARY VOCATIONAL SCHOOLS
More informationAPPROACHES AND TECHNIQUES FOR LEGACY SOFTWARE MODERNIZATION
ПЛОВДИВСКИ УНИВЕРСИТЕТ ПАИСИЙ ХИЛЕНДАРСКИ, БЪЛГАРИЯ НАУЧНИ ТРУДОВЕ, ТОМ 37, КН. 3, 2010 МАТЕМАТИКА PLOVDIV UNIVERSITY PAISSII HILENDARSKI, BULGARIA SCIENTIFIC WORKS, VOL. 37, BOOK 3, 2010 MATHEMATICS APPROACHES
More informationоксана Косован ЛНГЛ ИСЬКЛ МОВЛ Робочий зошит для го класу зага ьноосв тн х навчальних заклад в навчання Терноп ль Видавництво П дручники пос бники
ксн Ксвн ЛНГЛ ИСЬКЛ МОЛ Рбчий зшит для г клсу зг ьнсв тн х нвчльних зклд в й нвчння рчн с М Несв Терн ль идвництв П дручники с бники з Ну Г гг у Г е С О О О О О О Му Му Му Му Му Му Му у у е у е е у у у
More informationMACEDONIAN STOCK EXCHANGE: DEVELOPMENT OF INVESTMENT BANKING AS OPPORTUNITY FOR LARGER INVESTMENTS IN NATIONAL ECONOMY
Review (accepted January 26, 2011) MACEDONIAN STOCK EXCHANGE: DEVELOPMENT OF INVESTMENT BANKING AS OPPORTUNITY FOR LARGER INVESTMENTS IN NATIONAL ECONOMY Nadica Ivanovska 1 Zoran Ivanovski Abstract: Institutional
More informationAvailable online at www.shd.org.rs/jscs/
J. Serb. Chem. Soc. 75 (5) 689 701 (2010) UDC 665.941+547.281+661.717.52 JSCS 3999 12:66.095.26:543.51 Original scientific paper Molar-mass distribution of urea formaldehyde resins of different degrees
More informationDEVELOPMENT OF A THEORETICAL FRAMEWORK OF SUPPLY CHAIN QUALITY MANAGEMENT
www.sjm06.com Serbian Journal of Management 5 (1) (2010) 127-142 Serbian Journal of Management DEVELOPMENT OF A THEORETICAL FRAMEWORK OF SUPPLY CHAIN QUALITY MANAGEMENT Gyaneshwar Singh Kushwaha* and Deepak
More informationFibre and polyphenols of selected fruits, nuts and green leafy vegetables used in Serbian diet
J. Serb. Chem. Soc. 80 (1) 21 33 (2015) UDC 547.565+631.576.4:641.3:615.27 JSCS 4693 188(497.11) Original scientific paper Fibre and polyphenols of selected fruits, nuts and green leafy vegetables used
More informationDISCOURSE MARKERS IN TALK SHOWS: THE EXAMPLES OF HUNGARIAN HÁT 1 ДИСКУРСИВНИ МАРКЕРИ В ТОК ШОУТА: ПРИМЕРИ С HÁT 2
БСУ DISCOURSE MARKERS IN TALK SHOWS: THE EXAMPLES OF HUNGARIAN HÁT 1 Anita Schirm, PhD, Assistant Professor Department of Hungarian Linguistics, University of Szeged, Hungary ДИСКУРСИВНИ МАРКЕРИ В ТОК
More informationKINGDOM OF BELGIUM Краљевина Белгија - Royaume de Belgique - Koninkrijk België
1. Exporting Country / Земља извозница / Pays exportateur / Land van verzending: 2. Competent Authority / Надлежни орган / Autorité compétente / Bevoegde overheid: KINGDOM OF BELGIUM Краљевина Белгија
More informationCURRENT TRENDS IN FUNDING NONPROFIT ORGANIZATIONS IN BULGARIA UDC 061.2(497.2) Denitsa Gorchilova
FACTA UNIVERSITATIS Series: Economics and Organization Vol. 7, N o 1, 2010, pp. 83-93 CURRENT TRENDS IN FUNDING NONPROFIT ORGANIZATIONS IN BULGARIA UDC 061.2(497.2) Denitsa Gorchilova Public Administration
More informationAustria. Hungary Romania. Slovenia. Serbia. Bulgaria. Italy. Greece
Austria Hungary Romania Slovenia Serbia Italy Bulgaria Greece Project co-funding from the EU in the framework of the South East Europe Transnational Cooperation Programme GEORAMA Non Governmental Organization
More informationWHO WANTS TO DESTROY THE ANTI-CANCER PREPARATION UKRAIN? *
WHO WANTS TO DESTROY THE ANTI-CANCER PREPARATION UKRAIN? * ЦЕНТРАЛЬНА ПРОКУРАТУРА З ПИТАНЬ ПЕРЕСЛІДУВАННЯ ЗА ВЧИНЕННЯ ЕКОНОМІЧНИХ ЗЛОЧИНІВ ТА КОРУПЦІЇ 020 19 Nst 31/ 14d 1 Дампфшіфштрассе, 4 1030 Відень
More informationIntegration of Process Planning, Scheduling, and Mobile Robot Navigation Based on TRIZ and Multi- Agent Methodology
Integration of Process Planning, Scheduling, and Mobile Robot Navigation Based on TRIZ and Multi- Agent Methodology Milica Petrović Research and Teaching Assistant University of Belgrade Faculty of Mechanical
More informationArsenic removal from water using low-cost adsorbents a comparative study
J. Serb. Chem. Soc. 76 (10) 1437 1452 (2011) UDC 628.161.2:546.19+661.183.4:657.471 JSCS 4218 Original scientific paper Arsenic removal from water using low-cost adsorbents a comparative study BRANISLAVA
More informationMake Homework On A Critical Comparison Of Gothic Architecture In Italy France And Germany For Cheap
Make Homework On A Critical Comparison Of Gothic Architecture In Italy France And Germany For Cheap Full information here. Make Homework On A Critical Comparison Of Gothic Architecture In Italy France
More informationPEDAGOGICAL UPTAKE OF TECHNOLOGY IN E-LEARNING FOR LANGUAGES: THE CASE OF NBU MOODLE
PEDAGOGICAL UPTAKE OF TECHNOLOGY IN E-LEARNING FOR LANGUAGES: THE CASE OF NBU MOODLE Stanislav Bogdanov, New Bulgarian University Резюме Статията представя проучване, проведено през учебната 2010-2011
More informationSAP HANA roadmap. Dr. Uwe Grigoleit Global head of Business Development Suite on HANA and HANA Applications
SAP HANA roadmap Dr. Uwe Grigoleit Global head of Business Development Suite on HANA and HANA Applications SAP HANA COUNCIL 31 октября 2014 г., Москва Disclaimer This presentation outlines our general
More informationSoft Computing Agents for MPLS Networks
БЪЛГАРСКА АКАДЕМИЯ НА НАУКИТЕ. BULGARIAN ACADEMY OF SCIENCES КИБЕРНЕТИКА И ИНФОРМАЦИОННИ ТЕХНОЛОГИИ Том 2, 2 CYBERNETICS AND INFORMATION TECHNOLOGIES Volume 2, No 2 София. 2002. Sofia Soft Computing Agents
More informationПлан урока London sightseeing tour Гуськов Александр Игоревич МАУ СОШ 36
План урока London sightseeing tour Гуськов Александр Игоревич МАУ СОШ 36 Основная цель урока: - создать условия для формирования социокультурной компетенции. Образовательный аспект цели: - проверить умение
More information