lize r i nde ara 9tlrmalar Summar y Tur key 'rid s study h as been car r i ed out on t he coz.nro L r:et

Transcription

1 Ttirkiye I. Eht omo1o j i Kongr es i, li m 1987, t zmir l zoi r iii ~ e vre s i nd e kestane yet i 9ti r we alanla r ~ nd a meyvelerde ku r t l anmaya neden o Lar: z.ar-ar-lalar- ile s a v a~ ~ m ol anakl a r l lize r i nde ara 9tlrmalar Or han JL:J x Summar y I nve stigat ion s on the contr ol measures a~ ai nst t he infecti ou s pe s t s in t he nut s i n che s t nut p l ant a t i on s i n Izmi r Fr ovi c ce, Tur key 'rid s study h as been car r i ed out on t he coz.nro L r:et Lc d s abail:st the pe s t s damaging in t he nuts in clsstn1.lt ] l ul ~ ~ t i o n s. At t he end of t he s t udy it i s concla dec t hat ci.e ui ca L and cultur a l control measures are i r:..te Tste d t o co coat t he se pe sts. Exampl e ; t he bo t tom and t he ~ a l l s of t he ) lace s wh e r e chestnut s a r e mas s ed sh ou Ld be concret ed. I n t ~e ca s e of soi l bo t t om; s oi l spraying should be done ~ ~ s t ~ ef o r e ~ a s s i ng and mass s praying shoul d be don e 20 days l ater and soil should be hoed especially i n m id - j~ e. r;;:".ya iize r.lnde oldukc a g e n i~ bi r a l an da bu lunan l.e s tia-. uerri n en 0::;'801i t lirle rindeo bi r i o Lan Ca s t a nea sati va ~ : i 1 1., cze l l i k l e GUney Avrupa, Kuzey Afr i ka, Kaf ka sya ve y~rdunuz d a j"a:/f.:' l ndl r. Yurdumuz, t oplam olar ak raeyve veren ;: a : t a a ~ a ~ s ayl Sl ve tonluk lir e ti ~ de b er le r i ~e s ahi p t ~ ~ ( ~ ~ o ~;~o u s, l9 8 5 ). Eu veri l e rde 1zmir iii, a CaG ade di nin v : i r ai :..Uca de l e A ra~ t l r:n a Enst i t lisu., Eornova-! zmi r

2 ~ ~ I I.A O; t: r e t i l!1i n i s e y~ ' i i le on e n l i Li r :, e r t ut LJukt a ol r. Da 2] l k, orman l l k a r a ziler dc ke ndi hali n de yeti sen bi r 1)5.. t ld o Ln.as i n i n y an i sar-a ilr-e tnmt ntn y a Ln r z i ~ p a z a r'a ';:.' c r.e Li k 011:-a51 ; k e s t ane iiz e r i n de pek l1 a l 1 9 >J18.J o i ' 1. 1 l ;~ a r 02: S 1 TJ a l ;Cc.e :: o Lmu e t u r, An c a k, s o n Yll;lCirda d l.qsa t lt. a c a si n d a n (j r.el'-'. l~ a;:g. nii l a s l ile b i rlikte, k e stanenin s o r ur.lari d a <...[ n c::. C:l~ C t.:. c 1Iilc ;y e bas La mae t. a r, l un l a r i c;i n de, d l :;sa t l Lc l v e i.re t l c t Le i -Ln ortak y a k a nma konusu o l a rak, Y.e s tar:e I.e:, vc l,; r :::,._ce kur-t Lanm a n an e n on e ml i Jo'e r i a ldl [ l c.ik}.d.ti ~ e ~ ~ : : :i ; t i :. lunun uzeri n e ; k onu b i l' p r oje C':';n uq a r ve Jl...:, : S[.7 ) ~~<:.. s a. l!~ 6. a e l e a l i u a r-ak sor u na <;o ziin:. ge t f r-x Imeye c; '. 11'11- ~\ J 1 : er, i ~ d e Kes tane iq:ku r tlar 1 ile s ava em. o 2.. ala 1:1...r i ~:: ;Cl.'':'~J(~. e ; c;ana k ~ l o ~ l u ( l 9 6 3, ) ' nun baz i [ e ne l l:r.e1'5.:er c e ;:) "J.lt.<..r"c.uLU c;a l ~l?r.l a S l d as an d a <; a l l yma o Lu.s. d l Ll ~i lim j,e l : t e c i r, Y ~ ':,-(jnc l lilkelerd e i s e bz e l l i k l e llo f fu: arm ~ l S' (;: ), Lev ey (1'00t ), La vey et a L, ( 19'15) ve Eur Ee s aeo ~a l ( ISd) «8<; i= o r; l a '~Ja la r l i le d ay a n i.k La <;e~ i t se<; i:ji11i e nas a Lar; 1 1 ~ U~ v ad e l i ~ ~ zu m l e r Bn e r me k t e d i r l e r. 1u <; all,. ~ ada i 6 ; L & Vr ar~ l!i i~z,e l l i k l e r i n edeniy l e iize r inde <; all~t;g 1~o] a :-: o l an oi r tur e s a s a Lanar a k ; bugilniin k o culla r-a nda In a t.il::. l...:.'[ l.:l c. j ~ a ola nat 1 olan s a v a ~ l m yon t e ml e r i i l e i l e r i Ce.. a ~ 1 La c a k s avas a m c a La sma Lar-an a t e me I t e s ka L e de c e k t.azi bu l eul e r sa~, t an m l~ t l r. ~ a t e ry a l ve Me t ot ~ a l l y ~ anl n ana materyalini, zararl l larval &rl i l e Ge ; i t l i yest i s i t l e r o lu~turmu~tu r. K l~ l ay l? e r gi n o l mak i <; i n topra ba g i r e n l a r v a l 8r a kar ; ~, Ti r e (Qukur koy) ve C d e m i ~ (b ~~ ak~ ~) 'ca Scc ve tari h ler inde, t e sadlif p a r s e l l e r i C E Le ~ c c e s e r~ i l.! e i:0r e ila<; cieneme l e r i y apalnu s 't i.r, ::lac;:lar l l1 :: S.:-T l aozu ; c ay r l deneme geklinde ; 5 'er k a r akter (4 i l a ~+l ~ a h i t ) ve,. er tekrar l l o l a r ak denenrr.ilii t i r. De ne.:nede ::.:.lln Talar::. ila c; l a r, Ce t v e l l' de y e r a lm l~ t l r. Gomti x t opra1:1a- }~ : ~ o J.:l li : er lintin hasattan sonra paza r-lan an cay a d e r;i n 1::el:- let i l dibi y e r l e r. 50

3 t;et ve l Y1 I 1T!da k e s t ane goill... d.j. an...a r':..:.", v dene ne n i1agl ara ait veri i er 1 A ~ L A. R I K 50;:5C em alan " ~9i n : Et ki li Ti cari Ac. 1. i i rma s l. ;,;adde Ad1..:o r r.1uve Yi.izde si l asy onu l. do z 2. doz ~ ~ Pyr i nex ~' 5,,7 l.ek t a s Chl orpyr ifos 25 :i.p ' g Thi odan 35.;}? TUrk-L oe ch s t Endosulfan 32.9,',.P. 2.5 g 5. 0 g Gusathior Toz Layer Azinphos me thyl 2. 5 Toz E g I mperat oi' ICI Cyper methr i n 25 Z. J. :. 75 rill ~.5 0 ml \Jl...

4 r~ nc.a 50x 5C e rr. alan, 30 em derinlikte p arse ller haz1r l a r.ml ~; ~e r par se I e Tire 1de 50, Odemi 9 ' t e 25 ' e r l ar va veri l erek uze r l e r i t oprakla or tulmu9tur. her parsel ala_ n 1 i qi n hesat1anan ilaq miktarl, 30 em t oprak der i n l i Ci rj l sla t a cak su i q i n de k a r 19t lrl lar a k, sliz[ ul u kava ile <t'rsel ler e homoj en geki l de dab,t, lm19t,r. Dalla sor.ra ~ a r-se LLe r-t n tize r i t e l kaf e s l er i1e o r tu 1mu 9 ve t O ~T a ~ : ta n ~ lk3l e r Gi n ade t leri tiz e r inde n s ay lm y apllml tlr. 2 r~ i n q l kl l,:larl s ona e r i nce, h e r pa rseld e t op r a k e Le r.l p c a n I a l a r v a l a r s ayl l m19t l r. Can l l erein ve l a r va s ayl s l t o ~ l n ~ l arl uze r inden, yuzde s i z Abbot t formul ti ile d e ~ er l e n dor me ; a pl l ar ak, i laglar l n etki or a n lar l b u l un ~u ~ t u r. 1lw; lar l n e r g i n l e r i n y a s a m s Ur e l eri ile u r -e n;e ~. U G le r ~ ~e a lan e t k i l e r i n i ara9t l r ma k i qin ; i lagl l ve ~ an i t pnr s e l l e r den ~ lkan erginler, l abo ratuvarda ve doc ~d a iqi nde ki r pi l i dal l a r b u l u n a n kti l t iir kavanozla r a v e :, :'::on da L!:L: e s l er i nde ; 2 0'+ I q. olmak iiz er e ; kiiltni r-e a h r,til'; -: 1:'. Dana sour-a meyv e Le r-ln ster easkobik binok Uler rd l: r a s ~ :o ;:t a i n celenme s i yle e r gin lerin yumurta b J. r a l::j. ~ : 1:: 1 r a~ : m sc1 ~l-:: La r -a saj. t a nma st a, r-, Ayrl c a l a bora t uva r da her l-a ru}: t erc en 5 l e r e r gi n fener cam l a rlnda k e s tane mey veleri veri l ere ~,: kul t u r e al aneus, her gu n kont r ol e di Le r-e.r ~ Z. :. 3 =. s ~ r e l e r i ~ o z l e noi 9 t i r. Eu a r ada, 50 I qe r larva ve r i len i ki ~; a r s e l d e ; pup a donezu.n de ( ) t opr-ak ~a:.: a2.an l ~ i, l enmi, t i r. I u parse l l e r ile 9ahi t pa r sel l er k ar, ~ l a " tia r a La r-a k ; top r ak i fji l e mesinin e r gin Cf 1k1li OraL1I:a et :" i ~ i a rn~ t l r l l ml~ t J. r. Ti r e ve ~d e mi 9 l t e :3 ay r a y e r -de, ;;omii yer-le r-lr.lr; ze Bi ~ ve cte vresi bet on o l a cak geki l de gomii mode l l eri ~ ~ ~ l l I:". J. ~ ; s s.t i, ic;ir. iir lin <; l k l p e omu l e r bos ald a.gi.r.da [ c,zlenl er " j' a ;' l l:: l ~ t l r 52

5 :: E: s t a n e meyvelerin d e kurt l a nmaya n e der; olan z a r-a r l.a-, l ar :'. 1e savas n-da e sas, bu z a r-ar-la La r r n n eyve Le r-e y u rrar -; -:::0 -Li l r dkn:a l a r l n 1 v e y umu r -t. a La r-d an c akan La r -vala r r n :ae:;- -i8 1c r e Li r tle l e r i n i on I e mekteddr, Eu a mac La, l:ri t il: b Ly o., ~i 1 : donenil e r d e a t;a <; l a r 1n.i Lac Lanraa s a [erel: z:-.e l:t edir. ri ~e;: i :J!.ov ~y (1966). Eov ey et al. ( ) or"anik oo s f or l u : la ~ l & r i l e atag ila<; lacralar:l one r~ek t edirle r. An c a k ger e l: l:e:s t a n e a LCl <;lar l nln buye.kliigi.i ~ [erekse :.:ct l ~:: : e u l an Lm ~ :_ ll cze llici a r;a <; i La c LamaLar- a n a.n U~{ L U l L,;::"::"ti I i rlilj ::i ~ -::. c:;; l e ~, t i r r;lc k t e di r. bu dur-u rad a, uy[u la:~abi lr.:e c La n aga ~rat i l: y crrt em.le r' a r-an na s t i r-, Li t ekin; CJ clia s f len c.a:lo i.bn, (:Lep. :Tor t r i c i da e ) ve Cur cu l i o e l er i:as C;;-1 1. ~,;0 1. : Cu r c u l i oni da e ) La r v a Iar r ru. n hemen t a mat.anari me y v e Loroer, L c mi:. t op r-aklar-an a f,e<;t i,i sap t an ma c ; bunu n 1,; z e r i ~ e _ 0~ ~ t o pracl n ln Gapa lalli~as l, i l a ~ l an ID a Sl v.c. Ci bi U.:i.-::u l aiha l Hr ile La r-v a l a r-r n o Ldii r-ii Liip popula syonu n ~:l!' l _ l a '~ - i l e cet-i k a n a s i n a var-aicns t a r (vnu ~ a r ve J l u, l SE.7 ). il;. i::.l:..~ (,: l a, C. e l eph Bs Lar-vaLa r i na k ar-s i y a p a La n 116:; c.e ~ ~ c l e ~ i L e ai t son u ~ l a r Cetv e l 2 'de v e ri l ffi i ~ti r. ~ E: t v e l i li ce1e ndiein de j ila<;lar ln d ~ ~ u k CC Z l & r l~l n or-ta La u.a ~. 3 _36- ; 1. 19, y iik s e k dozla r r n i n ise : ;i. C; 7 H S'4 e r-a s i n da e t ki Ii ol<iut;u Gor i.:lmektedir _ 1 U s cr.ucla :'~ l.0r ;-, y aimz endosi.lfa n ~tkili ma dde l i l~ r :>_l.~a t l n :~ i.. ~ / Jl : dczunun c r-t a Lama ~. 75 e t k i l I e ; c.ai.a et~::' l i 1i r 1..0 :...:) : 0 l~ r e::.) a r a t o lma d J.. t;l i <; i n ; C. e l e ph a s l arv & :' ~ rj.. n d ~a r _, 1 k ~ l l ~ fi l l & b i l E c e g i kan l s lna v a r llml~t lr. l ~ : : al l ~ & ; d G ~ a ve laboratuvarda y api Lan c a l a s ma j ar-ca e }:c.c s:~- :' ~- a :::. ~ ; a l."' s c l l e ri G d e n c ak an er.i r:lerin en f a z la 2. L i".;,ll :,. <:: ;,. a~ a r-al: ell k a sa omi.ir l ti olma La r r v e y uaur-t a bj. re.. : : ::,, : ~ :;: l _~ olra-. La r-a c..s. e t kan 0 Lmus t u r-_ ::a 1;i t p a r aelle r-de r; <; 1 1: [:.~ : e r-_ i ~ :' ;:; r 3 ~, c i i:; e r p r ep a r-e t Lar-a ai t p a r s e l l E: ~de l-' ~ 1~:.::.:: 1 :::. :- ise 'i '- [ li. ;,,'a;oar:ll!i( ve y u mu r-t.a car-akan s l ar-dar-, = 'J : _C!: \l :.'..~e.:. :. i 2.: o Larak :; an ak G ~ ot l u ~ 1ge 3) l d a, to r r Ci.}: t ~t i (, _ ~ le.~ :-:'5.5 :" ::: ~v a l a r :L n l c l di,; r n:.e y. i ~ ill k a r -oo n s ;":l f 'Cr, ~t i :c :-. ::'i ; l c :, i,:~ Liti ilac;l a r ile t oprak d e z enfe k s i y or...:; :::. e:,.::i ; c~ ~ - 53

6 Cetve Yl 11nda Ti re ve (}demi,,' te ke stane go mu t oprak1a rlnda yapl 1an i1ag dene me s onu c l.ar-a Te-. Dii"uk Doz Yiikaek Doz Canl1 Et ki :ani l ~ t > : l Kar akter ker- bi r ey oran 1 b i r-ey orar..). r tir ade di (,,) adedi (n I I m; erator II C3 ve 6 r.11/ m 2 ) III 30 a Or t I ?yr i n ex II ( 10 ve 20 g/ m 2 ) III 30 a 19 0 or-t, I ,81 Thi odan II ( 10 ve 20 g/ m 2 ). III ~ a r t. 31, I 32 11,11 11 a Gusathi on II ,17 (40 ve 80 g/m 2 ) III Or t I ~a; ~ i t II III 29 19

7 To? r ak a s Leme s f ndn ergin c i kas La r-a.n a ola r. etki sini snj.ta.aat: i ~ in y ap i Lan c a l asmalar sonunda ; c aj.a l ana i ~ l e =in i ~ e ~L i n ~ lk a r l n l % ar asj.nda enge 11eui Li s~ ~ ta r~ 1 9 t J. r. EU du r umda; urun sat l l J.p gomu l e r bo ~ al c l ~ t al sonra ve Qze l 1ikl e pupa di:::inemi ne ge~i ~ i n olc.utu haziran ayl i 9inde gomli t oprakl a r lnj.n i 91enI:les i ni n, ergin ~~ o I;l : l a s :i o n ULU d o Lay as a i le zarar o r-enam dll.!iiurme de c Ldu c -. ca e t ki n ol aca ga kams i na var-rlrm s t xr, Bu i qlemin ayni dol:e Lll e r de topr akt a kokon halinde k i s Lay an C. s pl endana i, i nce etki n olabil ece il;i dti'i'lintilmektedi r. Ti r e ve bde mi.!ii ' t e 3 ayr l ye rde denenen b et on [ c~~ l e r de ; G a t l ~ i c;in UrUn gocliden C; l ka r l l dlgj.nda l ar va l ar l n b e t on ze~ in de t opland1g1 gozl enmi 'i't i r. Eoy l ece ; Eomti ye r l e ~i n i n z e ~ i ni ve c; evr esi ni n ; ceyvelerden C;lkan l arva l a r l D b ar-ana.nayacag a s ekf.lde ; beton -y ap a l.ma s anan da savao i ada cn ac l i oranda ba9ar l sa~l ay acag l kaolslna va rl l ~l ~ t l r. ; i tel:i!:: :;:anak, 1og1u ( 1983) da, toplanan tirlinlin, i n::ento ile Sl VaDffi19 bir zemine dokli l e r ek meyveler de n C; l kan lar val ar14 t opl an1p yokedi l ebilece il;i ni one rmektedi r. Pr oj B kaps aml nda yapllan periyodik s ayl01ara s or e sa ~tan an a i r b a ~ k a onlem ise ; pa zar a kurtsuz ~e yve 8unab i l~ek i,il hasat ile sat 19 aras1nda en a z ay sur e s l rakl l mas ldl r. Eoylece larvalar ln mey ve l e r i terk stiresi ta ca ~ l and 1 b l i c;in tirlin t emiz ol acak, ay r lca g o ~ti zemininde t o~ l a~an l arvalar 1 i mha ~ans 1 da do ~ acak t 1r ( Jnu, a r ve ;;l u, 1987). So cu~ ol a rak; bi r butun ha l i nde ve y aygj. n ol arak uy Cu1a::.ci1 r;.l r...da, mey ve l er deki kur t l anmay l one ffil i or-anda cnl eyecek cne r i l e r 'i' oy l e s 1 r ~l a n a b i l i r : - G D~U topr akl ar l has a t t an hemen on ce ve 20 gun s onr a i l a rt Lanma La ; - Zemi ni t opr ak olan gomtil e r de top r ak, tirlin sat11d1ktan s o n~ a ve Qze l l i kl e hazi r an ay1 i c;inde s l k slk ~ ar alanmal1 ; -~ omti yer l er i nin zemin ve kenar l ar l beton y ap l l ~~ 1 1 ; i ~l e ~e evl e r i ni n taban l arlnln beton,duvar larlnl n sl val l oln.as i na czen gos t e r i l me l i ; - J r [ n has a t t an sonra en az ay gomtil e r de tekl e- t :' l!l.:eli ; 55

8 - :L ;c l e,li;e e v l e r i v e bahc e d e a y r-a Lan ku rtl u.l.e.;'v e l e r :,, ~ y. l 1 1? Lml.a e d i I me Lf.dd r-, l u on e r i l ere e k o l a r ak ; [ omti ila<;lar::alarl i<;.ir. 8 C -;8 ne k iirei,81'u t l a r ara s t i rma x, e apt anan n toflol_ oto~ C: J.fU L...usLa r- i1e b i y o l o j i k mlic a d e l e o Lana k l a r-ana LeI:, t i!' L. e- ~ : ve ~:eni kur-u La ca k kes t a nelikler i n saptanan c. o ::.r,l l ~ : l ~ qe ~~ i t I e r i1e tesi s ini satlar;ak i Gi n c a La s ma La r-a oe v c r. ot I:! :~:i.. ~ L: e r e k l i oldue u s onu cuna d a v a r-a Lans t a r, Lu G a l l~~a!zmi r iii k e s t a ne y e t i ~ t i rce a l a~la ~ I~Ga r e ~tane i <; kur t l a r l i 1e s a v a s am yont e m.le r'in d 0,,;,:' ;;.8.1: a::'jac ay La :;" s'1;11mv:;t 1r. <; a11 :;: r:.a lar sonunda ; [ocl'u l e r cie :;. 5at ta:::. ':::':"e i:,er. once tiopr-a k, 20 [ un sonr a YI c;1n i l o;;lc. :t,::l ;/ a ~-<... r(;;.i : ; LQr.~ ii y e r-le r i m n b e t o r; y apa I ma s a, LO:iiU t c ~." ::: l :: :' l r.i r, (;ze l l i k l e h a z i r-an ay a cr- t.s s a nda r;o;'bl[.. IU:.a.sl :.. :"-" i l: Lllt Cl'el onleml er uy cul a y a r al-:: o Lc uk c a b a s a r a La s cr.uc Lar- a La-, n a ':;..i ~ e ce G i,s a p t a n ml fj't1 r. : i t er at iir L ::-~o n..:r:1lou s, l S 8 5. TarIm l s t a t i s t i k l e r i J ze t i. I. C. l., ~ ':.:.::. k an l i k De vlet :i. s t ati s t i k Ens t.la;y., /Jl r~ o r c, : ': 6 C s, :" C V8 j ", :., Supe r i:arrti l l e Des To r t r i coices, 4 5 C -: ; ~ 3. :1;6 : t, : A s, La l a chou r s ky ). En t omo Lor ; e ;'~ ~: l: li (_1.;ee i: l 'A..r i cu l t u r e. 'I'orne II., Le pi dopue r-e c, : :'5501: et Ci e.i::diteur s, far i s, 1057 s,,.;. linder e t O.I.~ -U l l e r., Re clie r c h :, c,:!, les i n s e c t e s d e s ch~t a 1 [n es au Tess in ( [ ui s s c ). [ cb.we i z. Z. f., or s t we s er., ~ ( 11 ): C. i,:":'r L.es, G. and T. Ga l, Zu r v e r-br-e d t un g u r.d Ler. c ro-ef aa c.t S k a s t ani enr ue s s ler s ( Cur cul i o e le~ ::';~ " l l., Co l. : Cu r cu l i on i d a e ) in Unga r n. Z.an ~. Sn t., : ~ : l ) :

9 ~ an.:.k <; J.oC1u, I:., Orman AGar;La r r mr z i n 'I'chuulara n a Ar l z DI an EocekLer- ve Eaza Oneml i Ttir l er i n :.:Ucacclal e r i Uzer i nde Ar a 9t l rma l ar. T. C.Tar. l nr.. ~) r r::.,-, n. I.. d. Y ay. S l r a 1'.0: 34 3, Se r i Ko:l7, 100 s,, Orman Entomo1ojisi. l s t anbu1 J ni v. J r ~ ak.yay.l. U.Yay. ho: 31 52, O. 2. Y ay. ~ o : VIII+536 s, l.ofi'mann, A., Tr i bu de s Ba Lani nd, l:.a laninus e l e ~~ ~ ~ a s ~y 1 1., s. (Edi t. : A.S. Ea 1a cho wsky ). =r-t c ~o l oe i e App l ique e A L ' AEricu l t ure. T o ~e I. C o l e o ~ te~e s. Lass on et Ci eedi t eur s, Par is, 1367 s. ~~~ ~ ar, ~. ve O.Ulu, l987. l zmir iii ~ evre si n d e ki ke st ule.~ ~t i :; t i r m e ela n La r anda fau n a t esb i t i v e i1l.e~..vele :::' de ~~rt lanmay a ne~en o l ~n zararillar i le s ava ~ lm o ::'UI".Q.(:l a r l ilze r inde ar- a s t r r ma lar (TOAJ-523, l~c s i n r a ~:or ) 57